a.—4a,

6

(2.) Mehemea c tika ana kia whakaurua nga ingoa tangata hove tonoa mai nei kia whakaurua, ako aua take c rua ka whiriwhiria c maua a taihoa ake nei; a (3.) Mehemea ranei nga tangata i mahue ki waho o nga ota a te Komihana tuatahi, engari i whakaurua i mua ki nga ota a te Kooti Whenua Maori me te Kooti Piira, a c mau ana hoki i naianei i roto i nga rarangi ingoa whakauru i homai c nga kai-piira ki a maua, c tika ana kia whakahokia ano ki roto ki nga ota. Xi ta maua whakaaro c tika ana kia whakauruhia atu ano nga ingoa o aua tangata kia kaua c tino rereke rawa i nga paanga i whakaritea mo ratou i raro i nga whakatau tuatahi. Kua ata whiriwhiria c maua nga korero katoa mo te noho, a kite iho ana hoki maua ko nga tv ahua noho c whakaaetia ana hei tohu mo te whaipaangatanga o te tangata ki era atu whenua Maori kaore i neke atu te kaha i nga noho a Ngati Tawhaki, Ngati Koura, Te Urewera, Te Mahurehure, me era atu hapu ki tenei whenua ; ara, ko nga noho o muri mai o te maungarongo i te mutunga o te whawhai Pakeha, a tae mai ki nga noho o muri mai, tae mai ki naianei. E hara ite noho hou enei, engari c whakahou ana i a ratou noho o mua atu i nga whawhai Pakeha a tae noa kite wa o te Whakapono i nohoia patia ai nei aTe Waitapu, a Kotehetehe, me Waikirikiri; ko aua pa hoki he tino pa huihui no aua hapu ki tenei whenua me etahi atu whenua o ratou i taua takiwa, a he maha ano hoki nga kainga noho i runga i te whenua i nohoia c ratou i roto i taua takiwa o mua kua korerotia ake nei. Tenei ano tetahi ahua : He mii rawa nga tangata, o aua hapu kua kiia ake nei, kua whakaurua kite whenua, a i naianei kua tukua mai ano etahi atu o ratou c nga kai-piira ki o maua aroaro kia whakauruhia atu. Ko te whanau a Tangohau, me te whanau aTe Paoro, me etahi atu o Ngati Tawhaki, hui katoa c toru tekau ma toru tangata c tonoa mai nei kia whakauruhia kite Nama 1, me nga hea mo ratou; me te whanau a Te Whaiti Paora me etahi atu tangata c tonoa ana kia whakaurua i runga i te aroha, hui katoa c ono aua ingoa ; a huia atu enei ki nga mea c toru tekau ma toru kua kiia ake nei ka toru tekau ma iwa katoa enei tangata. Na Ngati Rongo, hui atu ki a Numia Kereru raua ko Akuhata te Kaha, i homai enei ingoa kia whakauruhia atu, a whakaaetia ana, kaore he kai-whakahe kotahi. E penei ana ta maua nei tohutohu atu, ko nga tangata c tika ana ki ta maua whakaaro kia whakauruhia atu ki Ruatoki Nama 1, Nama 2, me Nama 3 Poraka, me whakauru atu ki aua whenua, a kua mahia kua tapiritia atu c maua he rarangi c whakaatu ana i nga ingoa me nga hea o aua tangata kite whairu o ia mea kotahi o aua poraka c toru kua kiia ake nei, hei whakauruhanga atu ; a kua patua atu c maua i roto i nga rarangi whakauru i homai c nga kai-piira nga ingoa o nga tangata kaore c tika ana ki ta maua whakaaro kia whakauruhia atu. Ko nga tangata katoa i roto i te rarangi whakauru a Te Anewa Piripi i homai ai kia maua, kei Ruatahuna me Waikaremoana c noho ana, a kua patupatua katoatia atu c maua. Mo te rarangi whakauru a Puihi Marutawhao i homai ai ka ata whiriwhiria mariretia c maua mehemea kowai ma ranei o aua tangata c tika ana ki ta maua nei whakaaro kia whakauruhia atu. Ko nga korero tautoko mo taua rarangi kaore i kaha, a penei ano hoki te ahua mo te rarangi whakauru a Te Hokotahi te Puehu i homai ai, me nga rarangi whakauru ano hoki a era atu o nga kai-piira i homai ai; a ka ata whiriwhiria mariretia c maua aua kereme whakauru katoa. Mo te taha kite kereme whakauru a Hori Aterea mo etahi ingoa tangata. Xi ta maua titiro c tika ana tenei keehi, i raro i nga take tupuna me te noho, a c tohutohu atu ana maua ko tenei rarangi ingoa me nga hea i tonoa mai mo ia tangata kotahi o ratou me whakauru atu ki nga ota mo ia mea kotahi o aua poraka c toru. Mo te taha kite kereme a Mehaka Tokopounamu kia whakaurua nga tangata i roto i tana rarangi i homai ai; c penei ana ta maua tohutohu atu, ko nga tangata i taua rarangi c tika ana ki ta maua whakaaro kia whakauruhia me whakauru atu, a pera tahi ano hoki ta maua tohutohu atu mo te rarangi ingoa whakauru a Netana te Whakaari i homai ai. Kua ata whiriwhiria kua ata hurihurihia c maua enei kereme katoa, a kua mahia kua tapiritia atu c maua he rarangi c whakaatu ana i nga ingoa me nga hea o aua tangata, c tohutohu atu nei maua me whakauru atu, ki nga whairu o nga pukapuka o RuatoTd Nama 1, Nama 2, me Nama 3 Poraka. Mo te taha ki nga rarangi ingoa whakanuku hea a Te Pouwhare te Roau, a Hiki Natanahira, a Te Whetu Paerata, me era atu kai-piira i homai ai, kua whiriwhiria c maua enei kereme, a ko etahi o enei tono kaore maua c kite ana i tetahi take kotahi c tika ai kia whakanukuhia ake he hea mo ratou, i te mea he nui ke atu nga hea c mau ana ki a ratou i naianei i nga hea o te nuinga o nga tangata i roto i nga ota ate Komihana tuatahi mo enei poraka. Otira kua ata whakaarohia ano c maua tenei ahua na, ko etahi o nga hea whakanuku i whakaaetia c nga tangata nona te whenua, a ko nga mea katoa c whakaaro ana maua c tika ana kia whakaaetia nga hea whakanuku i tonoa mo ratou kua apititia atu c maua nga ingoa o aua tangata ki nga rarangi ingoa, me nga hea whakanuku mo ratou kua whakaurua c maua ki nga ota mo enei poraka, a c tohutohu atu ana maua me whakanuku pera ake o ratou hea. Ko te rarangi c whai ake nei he whakatoputanga no a maua kupu tohutohu kua tuhia ake nei mo runga mo aua piira katoa i takoto ki o maua aroaro hei uiuinga. Ruatoki Nama 1 Poraka. (Tona nui, 8,735 eka. Tekau ma whitu nga piira.) Kei te ota ate Komihana tuatahi 497 tangata, hui katoa .. .. .. .. 3,832 hea. Kua tangohia i runga i nga paanga o etahi tangata toko ono .. .. .. 22 „ Toe iho .. .. '.. .. .. .. .. .. 3,810 „ 88 nga ingoa hou kua whakaurua kite ota, mo nga hea .. .. .. .. 333 „ Nga paanga o etahi tangata 32 kua uukuhia ake .. .. .. .. .. 96 „ , Hui katoa, 585 tangata .. .. .. .. .. .. .. 4,239 „