G.—lb.

me nga rohe o nga whenua, me te tuku mai i nga ripoata; erangi kihai taua ripoata i mana kite whakatau i nga tikanga. I runga i nga tikanga o "Te Ture Whakatikatika ite Ture Whenua Maori, 1883," i pana nga roia me nga kaiwhakahaere i te Kooti, a i runga i nga tikanga o " Te Ture Arai i te Hoko Whenua Maori, 1884," i tino araia te hoko me te riihi i waenga o te motu o Aotearoa ote wahi c karangatia nei ko nga whenua c kiia nei he whenua no te Kiingi. Ko aua whenua i tino araia ite hoko me te riihi c te Karauna. Ko nga whiu i whakamana c nga tikanga o taua Ture —mo te takahi i taua Ture he whaina he maka kite whare herehere. He hanga noa iho te Ture Komiti Maori kahore hoki c taea te whakaaro ona painga. I tawai tera a c tawai nei ano i naianei i nga Maori i runga ite ingoa kau ote mana. A c hiahia ana ratou kia hanga taua Ture hei tinana ora, kia whai mana ai ratou kite mahi i tetahi mahi ma ratou. Nga Tube Whenua Maori tab atu kite Tau 1890. I te wa c mana ana nga whakahaere o te Ture whakatikatika i te Ture o te 1878, me nga tini ture c whakahaero ana i aua tikanga ano, a i nga kairiihi me nga kaihoko c whakamatau ana kite whakaaoti i a ratou take, ka araia te whakaotinga o a ratou mahi c te Ture o te tau 1886 a mutu ana te whakahaere o aua keehi haunga ia etahi keehi takitahi nei. Heoi nei te ture i hanga kei pa nga Pakeha ki nga whenua Maori ko " Te Ture Whakahaere Whenua Maori, 1886." Kihai i matauria nga tikanga o taua Ture no te mea kihai i whakahaerea tetahi tikanga hei whakamarama i ona tikanga ki nga Maori kia ahei ai te patu i nga whakaaro o etahi c whakakiki ana i nga Maori kia kaua ratou epa ki taua ture. Kahore he whenua i ttiktma kia whakahaerea i raro i taua Ture. No reira c rua ano tau c mana ana taua ture ka whakakorea. E rua nga take i koreai c mana te Ture Whakahaere Whenua Maori ote tau 1886. Ko te tuatahi o enei take ko te tino tangohanga i nga whakahaere o nga whenua Maori ia ratou me te tukunga atu kia whakahaere c nga tangata kahore rawa o ratou tikanga ki nga Maori, ko te tuarua o aua take ko te hanganga o taua ture kia tangohia hei ture kia whakarerea ranei kahore i meinga kia mahia hei ture. I whakahe nga Maori kite tangohanga i te mana whakahaere i nga whenua o ratou tupuna i a ratou, heoi kihai ratou i whakaae kite tuku mai i o ratou whenua ki raro i nga tikanga o te Ture Whakahaere Whenua Maori. Na "Te Ture Whenua Maori, 1888," tekiona 4 nana i whakakore i " Te Ture Whakahaere Whenua Maori, 1886," me te tuku i te Pakeha kia hoko noa ana i nga take a nga Maori ki o ratou whenua. I meinga c nga tikanga o " Te Ture Whakatikatika i te Ture Kooti Whenua Maori, 1888," tekiona 16 kia mana te tuku i nga hea o nga whenua, me te whakamana i nga tuku o mua; erangi kihai enei tikanga i pa ki nga whenua kua heroa i tonoa ranei kia herea, kia herea ranei a muri ake nei. Na runga i tenei i ara ai te keehi a Poaka kia te Wari. B ai te ki ate Eetimana Kaiwhakawa o te Kooti Hupirimi " kuamahia tetahi panga hove te tekiona 16 hei mahi ma te Kooti." E rua nga Tiati i tetahi taha c rua i tetahi. Me te rereke o nga whakaaro o nga roia. Kahore c taea nga tikanga o naianei te aha engari hoki ka nui te taimaha o aua tikanga. A c whakaatu ana i te ahua o te tangi ke o nga tikanga o te hanga i nga Ture Whenua Maori timata mai i te tau 1873. Ite hanga raruraru te Paremete mo nga Kooti, a i te whakamatau nga Kooti kite kimi i nga tikanga o aua ture, he mea ano he whakaaro huhuakore, a he maha nge whakaaro kite pehea o nga tikanga o aua ture. Ko nga Ture i hanga i te tau 1888 i meatia hei whakahou i te ture tawhito kia ahei ai hoki te Pakeha te hoko noa iho i nga whenua Maori; otira kua kitea iaia oti te tatau nga ra o nga whakahaere tikanga o mua. Kua nui haere nga raruraru. Ko nga keehi i whakataua etc Hupirimi Kooti me te Kooti Piira c whakaatu ana i nga take mataku kahore nei ano kia pa mai kite tangata. Ko aua keehi i whakataua c te Hupirimi Kooti ko nga keehi a Timoa kia Maketanara me Timoa kia Apiata me etahi atu, me Paraone kia Matiu, mutu iho i ta Poaka ki a Wari, 8 N.Z.L.E., 338. Na enei keehi i whakahinga nga take maha i maharatia i mua kei te tino pai me te tino oti. Na nga keehi a Timoa kia Maketanara N.Z.L.E., C.A. me Matiu kia Paraone N.E.L.E., 6, S.G., 746, i turaki te whakataunga o te Kotarepaia keehi N.Z.L.E. 3, S.G.P., 56. I kiia i runga i taua keehi mehemea he pukapuka tuku ta te nuinga o nga Maori whai take akoa kahore c mana i mua o te wehewehenga o te whenua, ka mana ano i muri iho o te hanganga o te Ota c te Kooti kia wehewehea te whenua me te whakamana atu ite take kite Pakeha c hoko ana. I kiia c nga roia i mea ate Eetimana i te pohehe nga roia ki tana whakataunga i runga i taua keehi, a c he ana te ripoata i tukuna mo runga i taua keehi. Ko nga kaihoko o etahi whenua rawa nui i whakawhirinaki nei ki nga kupu o te Ture o te tau 1883 me te whakamaramatanga a te Hupirimi Kooti i aua kupu i runga i te keehi o Kotarepaia, kua kite kua man ratou i roto i tetahi rore kahore nei he maunutanga mai ki waho. Kia ahei ai te whakahaere i enei tv keehi, me era i ohorere te arai c te Ture o te tau 1886, wakaturia ana hei Komihana ko Eruetia me Omipi. Na taua Komihana i whakamarama tuturu te raruraru o nga take Maori i raro ite Ture ote tau 1873. I roto ite keehi ote Whatatutu i whakataua ahakoa c tika ana nga whakahaere, ahakoa kua riro nga moni hoko o te whenua i whakaaetia me te haina i nga tiiti, ahakoa kua whakapirihia c te Komihana Tiaki tana tiwhikete, ahakoa kua nohoia c te Pakeha taua whenua mo nga tau tekau ma rima, a kihai tetahi Maori kotahi i whakahe pehea nei ranei kite hokonga i muri iho i te panuitanga i te tiiti i mana ai taua hoko ahakoa ena mea katoa, whakakorea iho te tiiti no te mea kihai etahi tikanga ririki nei i whakaotia i runga i nga tikanga c tohutohungia mai ana c te ture. Na taua whakataunga c tika nei ano kite titiro iho a ekore c taea te whakahe i puta ai te wehi puta noa i nga wahi katoa o te Tai Eawhiti Heoi mutu tonu iho te man mai i nga Tiiti kite aroaro o nga Komihana, kihai hoki i noho i taua takiwa i muri iho, a whakamutua tonutia iho taua Komihana i te timatanga o tenei tau. Wehewehenga . No te tau 1888 ka tahi ka tuturu te wairangi o te Paremete i runga i te Ture Kooti Whenua Maori. I pumau ano ia nga whakaaro ote Paremete erangi i pumau i runga ite huarahi c rite tonu

11