KOTAHITANGA O TE AUTE. NGA MOTINI I WHAKAAETIA.

Pipiwharauroa, Issue 98, 1 May 1906, Page 8

KOTAHITANGA O TE AUTE. NGA MOTINI I WHAKAAETIA.

1. Na Terei Ngatai i motini, na A. T. Ngata i lautoko : Ko te mahara a tenei Hui kua tae tenei ki te \va tika hai whakawhanuitanga i te kupapaa 0 tenei Kotahitanga, kia uru mai ai ki roto nga tikanga topu katoa e tika ana, e kaha ana kite mahi i nga tikanga katoa e tipu ai te ora mo te iwi Maori ; a i runga i tenei huarahi e tika ana kia whakaturia tetahi komiti hei hanga i tetahi kaupapa hou, a ko nga.mema mo tana komiti ko Revs. Chatterton, Bennett, Te Tatana, Tomoana ko Ngata. Menemana (i) (A kia whaimana ratau ki te apiti atu i etahi ingoa mo tenei komiti) a me takoto mai ta ratou ripoata kite aroaro o tenei hui i te 2 o nga haora i te Taite te 28 o Tihema 1905. 2. Na te Tatana i motini na Tereni Ngatai 1 tautoko : He motini na te Honore na te Hekeretari 0 te Kotahitanga, me whakatu tetahi komiti ko nga mema ko Tiatetene, Peneti, Ngata M.H.R., Paraire Tomoana, Ngatai mete Kaimotini, hei ripoata mo runga i te ahuatanga o te Pipiwharauroa, a he mea hei whiriwhiringa ma ratou enei : (1) Kei te pai ranei ki nga tangata te Pipi, kaore ranei. Mehemea kaore, he aha i kore ai ? (2) E hapai ana ranei te Pipi i nga tikanga a Katahitanga koia nei hoki te mangai o tenei Kotahitanga. (3) Me aha he tikanga hei mahinpa ma tatou hei hiki ake i tenei pepa i roto i nga whakaaro o te iwi. Ko te ripoata me tuku e tenei komiti ki tenei huihuinga. (3) Na Pohau Erihana i motini, na Rongo 1 tautoko : Kia tonoa kite Kawanatanga kia whiriwhiria he whine kia mohio kite tiaki turoro, kia wehewehea ki nga waahi katoa hei whakaako i nga wahine ki nga mahi taka kai ma nga tamariki, tiaki hoki i nga turoro, hei ako hoki kite tiaki kainga me era atu tikanga e pa ana kite o ranga o te tinana. 4. Na Tiatetene i motini, na A. T. Ngatai tautoko : I runga i te whakaaro nui o te tangata Maori o naianei kite whakakore i nga hanga

whare tawhito a te Maori, a kite hanga whare i runga i nga tikanga hou, a i runga i ite aihanga hou ote whare o naianei kaore e kitea ana nga atahuatanga o nga whare tawhito ; kaati e mea ana tenei hui me whakatu tetahi komiti i tetahi waihanga o tenei hanga o te whare e iti ai te utu e rite ai nga whakaaro o enei takiwa, a e mau ai te atahuatanga o tenei hanga whare. Ko laua komiti ko A. T. Ngata, M.H.R. ; Dr. Pomare, Hamutana me F. J. deClere (he tangata no Poneke, mehemea ia e whakaae) a me whaimana ratou kite apiti mai ano i etahi atu, a ma A. T. Ngata e karanga tenei hui. Hei te takiwa e kitea ai e tenei komiti te waihanga mo taua ahua whare, me whakaatu e ratou kia marama ki nga Maori. 5. Na F. C. Long i motini, na Wepiha i tautoko : Ko te motini kua pahitia nei mo te whakamaori i etahi o nga pukapuka a te pakeha, kia tukua atu kite komiti oTe PipiwhaRAUROA. 6. Na A. T. Ngata i motini, na Wi Paraire i tautoko : » He tino mea nui kia tika te tu ate Kaupapa 0 tenei Kotahitanga; i runga i te mea kei te ahua o taua tuunga inaianei e kitea ai ona painga a enei ra e haere mai nei, na reira e whaikupu atu ana te Kotahitanga kite komiti 1 whiriwhiria e tenei huinga o te Kotahitanga kia whakarapopototia nga mahi a taua komiti, a kia tukua kite perehi nga mahi ate Kotahitanga hei tirohanga iho ma te Ropu a tera tuunga o te Hui. 7. Na A. T. Ngata i motini, naWi Paraire i tautoko: Kia whakahaua te Hekeretari e tenei hui kia tonoa atu te Minita mo nga Maori kia whakaurua nga waiata Maori ki roto i nga mihini whakatangitangi, me etahi kaupapa whai-ko-rero a taua a te Maori. Ko nga moni mo tenei mea, me puta mai i roto i te moni kua whakatahia e te Kawanatanga hei whakatutuki i nga mea mo te taha kite iwi Maori. 8 Na A. T. Ngata i motini, naiNgataii tautoko : Ko nga motini mo te tuunga o te Hui topu o te Kotahitanga me waiho ma te komiti Tumuaki e whiriwhiri mai te waahi hei tuunga. 9. Na te Tatana i motini, na Peneti i tautoko : E kaha ana te whakaaro o tenei hui, he mea tika kia whakawhiwhia te Iwi Maori ki te mana pooti mo te turaki mo te whakapumau ranei i nga raihana hokohoko waipiro.

10. Na Pins i motini, na Te Wheoroi tautoko: Pie tono atu Id tenei Kotahitanga Ida ata tirolirohia nga wahi e rawaka ana nga tamariki o Te Ante, a kia whakaturia ai ki aua wahi he wahanga ropu mo tenei Kotahitanga. 11. Na Anaha Te Rahui i motini, na Pirika Miroi i tautoko : E motini ana ahau ki tenei hui o te Kotahitanga kia whakaturia tetahi kura mo nga main e kiia nei tona ingoa he main whakairo-a-ringa, hei whakaako i nga tamariki Maori i runga i te ngakau weld kei ngaro tenei taonga nui a o tatou tipuna, mete main whatu kakahu Maori me ona whakairo. 12. Na Pencti i motini, na Piraka i tautoko: Kia tukua te mana o te kura whakairo ki raro i nga whakahaere o to tatou Kotahitanga, engari me tono kite Kawanatanga kia awhii;atia taua kura. 13. Na Tiatene i motini, na Peneti i tautoko : Ki te whakaaro a tenei Kotahitanga, ko te hurahi e puta mai ai he tika mo te Iwi Maori kei a runga o te ahua o ta ratou main io ratou whenua. He take nui rawa tenei hei tirotirohanga ma tatou, na e whakaaro ana tenei hui kua lae inaianei te taima hei whakatuunga i tetahi kura hou hei ako i te Iwi Maori kite Main paamu, penei i te whakato rakau me era atu mea o tenei ahua. 14. Na Te Tatana i motini, na Peneti i tautoko : Kia whakatakotoria nga mate o nga Maori 0 Rotorua mo te taha o nga kai, ara o te ora e puta mai ana i te Moana o Rotorua ki mua 1 te hunga e tika ana hei whakatakoto. Ma te Hekeretari o tenei huihuinga e whakapuaki atu tenei motini, a mana ano e whakamarama enei mate ki nga tangata kei a ratou nei te mana me nga whakahaere hold o te Moana o Rotorua. 15. Na Tiatene i motini, na Henare W. Wainohu i tautoko : I runga i te mea kua kitea te kaha o te piki haere o te mahi petipeti i roto i te Iwi Maori,i runga i te whakamanatanga a te Ture i te Totaraihe (Totalisator) na reira ko te tino whakaaro 0 tenei hui kia whakakorea atu te Totareihe. 16. Na F. A. Peneti i motini, na Taekata i tautoko : Notemea e tuturu ana te whakaaro o tenei Kotahitanga ko te kaupapa e tupu tika ai nga

whakahaere mo te ora o te Iwi Maori ko te papa o te whakapono, na lie whakahau tenei na te Kotahitanga kia rapuanga huarahi e kitea ai nga tangata matau, kaha Id nga mahi a-wairua, hohonu te whakapono, hei minita : tangata e mohio ana kite ahua o nga mate e pa mai nei ki te Iwi Maori, mohio hoki ki nga huarahi e taea ai te arai atu aua mate. E pouri ana tenei hui mo nga rongo ahua ngoikore o nga whakahaere a te Hahi ietahi taldwa, a he whakahau tenei ki nga minita ki nga whakaminenga kia whakaputaina te ngakau kaha ki te inoi kite Alua, me te mahi uaua ano hoki kia kahore ai enei mate i aua takiwa.