HE MANGUMANGU KOHURU.
I tae mai tetahi waea o Poihakena he whakaatu i te kohurutanga a etahi mangumangu i etahi pakeha, taane, wahine, tamariki, i tetahi taone iti i te tuawhenua —he kohuru tino wetiweti rawa. Nga mangumangu kua whakapaea mo taua kohuru ko Timi me Tio Kawana, ko Tiaki Anawutu, ko Tiaki Poata, mete wahine a Timi Kawana, he wahine pakeha. I haere aua mangumangu kite whare o Mopere, rokohanga atu kaore taua tangata i te kainga engari tona wahine me ona tamariki me tetahi wahine kai-whakaako. Ite patototanga atu i te tatau o te whare ka huakina e Paahi, he tamaiti tane, 15 nga tau. Kotahi tonu whakahekenga o te toki a tetahi o aua mangumangu mate rawa. Katahi ka
karanga nga mangumangu “ Tomokia, patua katoatia.” Ko tetahi o nga tamariki taane i huna ki raro 1 te moenga, ko tetahi i rere ma te matapihi ka oma kite whakaatu ki tona papa. Tae rawa mai tera kua oma ke nga kai-kohuru, engari ko ta ratou parekura e wharona ana. Ko Hirita Mopere raua ko Mlihi Keeha, te kai-whakaako, 1 rere ma te matapihi, katahi ka oma mete pupuri tonu o raua ringaringa. Ka mate katoa nga mea i mahue iho ki roto kite whare katahi raua ka whaia e Tieki Anawutu. Ko Mild Keeha i tapahia kite toki ite tuatahi, (i te kitenga e takoto tonu ana- i roto i ona kakahu moe) ; ko Hirita i tohe ano kite oma, engari i taka ki roto i te manga, patua iho e Tieki ki reira. Etahi atu i kohurutia ko te wahi le a Mopere ko tetahi o ona tamahine ko Kerehi, me tona iramutu me Erehi Karaka. I puta ano a Kerehi ki waho ma te matapihi, engari no te putanga ki waho ka patua. Tokorua nga tamariki pakupaku kaore i patua. Kaore i tino mohiotia te take nui i pakari ai nga mangumangu nei kite patu tang*ata. Ko ta ratou mahi he maid taiapa ma Mopere, he iti noa iho te moni kaore ano i utua, engari he hoatu kai tonu te mahi a Mopere ma aua mangumangu. Ko Thru Kawana anake raua ko Tiaki Anawutu kaore ano kia mau, kua tomo raua ki tetahi ngahere tino nui tino kino hoki, a tera e uaua to raua mau. He hoiho o raua, he toki he pu kei a raua. Ko nga mea 0 ralou i mau i mea kaore ratou i te kohuru. Ko te wahine a Timi Kawana he wahine tino kino atu. Ko te take i hopukia ai taua wahine ra runga i te korero a te wahine a Mopere 1 mua atu o tona matenga, i rongo ia i te reo wahine i waho o te whare. I te whakawakanga he kata tonu te mahi a taua wahine. No muri mai ka puta mai nga rongo kua kohurutia tetahi kaumatua ko Makai te ingoa, ko tona wahine i patua ano engari kaore i tino mate rawa. I muri mai ano ka puta mai te rongo kua kohurutia ano tetahi wahine raua ko tana tamaiti paku 18 nga marama, ko te koka i puhia kite pu ko te tamaiti i tapahia kite toki. I tino wetiweti rawa te patunga i enei. Ko nga tamariki a Makai i whakaorangia mo te hoatutanga he hoiho mo aua mangumangu. Tenei ake pea etahi atu tangata ka kohurutia. He nui nga tangata kei te kind i nga mangumangu nei, kua tukua ma te kuri e hongi haere o raua haerenga. Kua whakaritea e te utu kite mau kite mate ranei te mea kotahi o aua tangata. Kanui rawa te kino o tenei kohuru. Ko te iwi mangumangu o Ahitereiria tetahi o nga iwi whakamutunga mai i te ao nei, a e kha ana ko
te iwi Maori te iwi rangatira atu o nga iwi maori katoa, otira e whakataurekareka ana ano etahi Maori i a ratou kite kohuru tangata. He tokomaha nga tangata e kore rawa e kohuru mehemea i tapae atu ratou i o ratou ngakau hei nohoanga mo te Wairua o te Atua, i mea hoki a te Karaiti, “No roto hoki no te ngakau o nga tangata te putanga o nga whakaaro kino, o nga puremu, o nga moe puku, o nga kohuru Kite nohoia taua ngakau e te Wairua Tapu o te Atua ka ngaro te whakaaro kino, te puremu, te moe puku, te kohuru, engari ka makuru ko nga hua whakapaipai o te Wairua, ara “ he aroha, he hari, he rangimarie, he manawanui, he ngawari, he ngakau pai, he whakapono, he ngakau mahaki, he ngakau kua taea te peehi.” ( Karatia v. 22, 23.) “ Homai, e taku tamaiti, to ngakau ki a au.” ( Whakatauki xxiii. 26.)
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19000801.2.18
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 30, 1 August 1900, Page 10
Word Count
782HE MANGUMANGU KOHURU. Pipiwharauroa, Issue 30, 1 August 1900, Page 10
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.