TE AUTE KARETI.
Kite Etita o Te Pipiwharauroa, E hoa tena koe i runga i tau mahi ataahua. Tena koe, te kaiwhakapuaki korero hei tohutohu, hei whakangahau, ite iwi. Ma te Atua koe e tiaki, e whakakaha kite whakahaere i ta tatou manu i a Te Pipiwharauroa. E hoa, ki taku whakaaro he mea tika ano kia tukua atu etahi korero o konei hei haringa ma ta tatou manu, kia mohio ai te Iwi Maori me nga matua o nga tamariki, ki nga mahi me te ahua o te kainga e nohoia atu nei e a ratou tamariki. No te 29 o nga ra o Pepuere nei i timata ai te kura. Ko nga tamariki katoa kua tae mai inalanei e 76, eagari kei te haere mai ano etahi. He tokomaha nga tamariki i puta atu ki waho o te kura i tera tau, he tokomaha ano hold nga tamariki i uru hou mai kite kura i tenei tau. I penei te wehewehenga o nga tamariki o tenei tau : —No Ngatiporou 28, no Ngati-kahungunu 10, no te Whanau-a-Apanui 1, no Ngati-raukawa 4, no Ngati-paoa 2, no Ngati-awa 1, no Ngati-apa 2, no Ngapuhi 3, no Whanganui 4, no Waikato 3, no Ngaitahu 1, no Rangitaane 1, no Ngati-toa4, no ‘ NgatiPakeha’ 12. He nui te whakamihi o nga tangata e tae mai ana ki konei kite kaha o Ngatiporou kite tukutuku i a ratou tamariki kite kura. Nga mahita Maori o tenei tau ko W. E. Teramea me T. Ngatai. Ko Ware Waitai no tera tau i mutu ai tana whakaako, kua riro ki Taranaki, hei hoa mo Rev. Peneti kite kauwhau i te Rongo-pai o Ihu Karaiti ki era wahi. Tokotoru nga tamariki o Te Aute i paahi i te whakamatautauranga a te Kawanatanga ( Matriculation) ite tau ka taha nei; — Ko Terei Ngatai, no Ngatiporou; ko A. H. Cato he pakeha no Te Wairoa, me E. H. Sherhurd no Kaiapoi. He tokomaha nga tamariki kei te kura mo taua whakamatautauranga i tenei tau.
Ko te moni a Te Makarini i tenei tau i riro i a \\ atene Puketoki no te Whanau-a-Apanui me Ngatiporou, i a Paaka Turei o te kura 0 Rangitukia, wahi o Ngatiporou, i a Nutana Keiha o te kura o Mangere, wahi o Akarana. Ko te wha tenei o nga tau e riro tonu ana te moni a Te Makarini i te kura o Rangitukia. He tokomaha nga tamariki pakeke o Te Aute kaore i hoki mai i tenei tau. Ko Wi Paraire kua riro kei tera Motu kei te kura minita. Ko Rihara Paraone, no Ngapuhi, kei te kura minita ano. Ko Manuera Poata, no Ngapuhi, kei te ako kite mahi pirihimana. 1 era atu te tokomahatanga o nga tamariki i puta atu i tera tau, engari kaore i te mohiotia a ratou mahi inaianei. Kua rongo pea koutou kite ope hoia oTe Aute Kareti. I tae ta matou ope hoia ki Nepia i te 20 o nga ra o Pepuere nei, kite whakanui i te haerenga o nga hoia o Nepia ki Taranawaara. Fino nui atu te tangata i tae ki Nepia i taua ra, kite whakaaro iho i tata ki te 19,000, i tata hoki kite ngahuru nga ope hoia. I mua atu o te ekenga o nga hoia mo Taranawaara ki runga tima, ka haerea e matou etahi 0 nga tiriti ote taone. He mea whakararangi nga ropu hoia, ko nga tangata mo te haere ki waenganui. E rua nga peene ki mua haere ai, kotahi ki muri. He nui te whakamihi ote pakeha ki to matou pai kite whakatutu. Ka ataahua te kakahu heramana kite mau mai i runga i te tamariki Maori, hapai mai hoki ite pu mete peneti, whitiki mai hoki te hoari, ka kino te haere. Tena kei roto i nga ngakau o etahi... i tae ki reira i taua ra e maharahara ana. Ite mea e eke ana nga tangata mo te haere ki Taranawaara ki runga tima, ka tatakitia ta matou haka. Tutu ana te puehu ! Ngarue ana te whenua! Auahi ana te haere ! Kite whakaaro ake mehemea ko te ope tenei mo te haere ki Taranawaara tera e rere te wairua o te Poa ki waho. Ka marama ki a koutou, e te Iwi, te ahua me nga mahi o te kainga e nohoia atu nei e a koutou tamariki. Kei te kaha matou kite whai i te matauranga o te Pakeha, kaore hoki ite mahue ki muri i ana mahi ahuareka. E kore e wareware i a matou a taua mahi ahuareka a te Maori. Heoi ra e Te Pipiwharauroa, e te manu pai rawa, nga toru kupu nei hei haringa atu mau ki nga marae ote Iwi Maori. Kanui to matou ora. Heoi ano e te Etita, Kia ora tonu koe, na Te Aute. Maehe sth. igoo.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19000301.2.4
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 25, 1 March 1900, Page 3
Word Count
803TE AUTE KARETI. Pipiwharauroa, Issue 25, 1 March 1900, Page 3
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.