Page image

G.—IB.

Kaore nga Maori i te tu-a-whakatete ki nga tikanga, c puta ai hei painga mo te koroni katoa. Ko te tohe a te Maori he mea kia hangaia c te Paremete tetahi ture c riro ai ma ratou ano c whakahaere o ratou whemia, i runga ano i a ratou huarahi c mohio ana; me ta ratou kupu kaore aua ritenga a ratou c haere hei takahi i te tika, hei whakararuraru ranei i nga, painga mo te Koroni. I runga i te kaha o enei mahara a nga Maori, kei te aro tonu atu ta ratou titiro kite Paremete, me kore c ahu mai i roto i tera whare te ora c tumanakohia nei c ratou. B whakaaro ana au tera ano c tau tetahi tino tika ki runga kite Paremete, mehemea, ka whakaaetia te tono a nga Maori kia huia ratou ki roto ki nga whakahaere. No te mea, kite kore c uru te nuinga o nga Maori ki roto ki aua whakahaere, c kore rawa c pai te tutukitanga o nga tikanga, me nga ture c mahia ana c te Kawanatanga. Ma te whakahoa kite iwi Maori ka tahi ka tika. Ko te takiwa tika tenei hei hanganga i etahi ture tika c pai ai te whakahaere a nga Maori i o ratou whenua nunui. Ko etahi o aua whenua kei te takoto kore tikanga; ko etahi kei te ahua mahia ano. Kei te whakaae tonu nga Maori kite awhina i nga ture c tono nei ratou kia whakamanaia i runga i te mahara ma reira c tipu ai tenei iwi te Maori. Ma reira c tirohia ai ratou he tangata, a, ma reira c whakaae ai ratou kite waha i tetahi wahi tika o nga taumahatanga o te Koroni. Xi te rata mai te Paremete kite iwi Maori penei me te ngakau pai o nga Maori i tae nei kite aroaro o nga Komihana korero ai, tera c taea te horoi atu nga mauahara me nga pouritanga i tipu mai i roto i nga kino o mua, tera hoki c taea te whakatakoto etahi ritenga ngawari c puta pai ai nga mahi whaka-kainga whenua, c rewa ai ki runga a Aotearoa me te Koroni katoa, a, c pumau ai te ora ki nga iwi c rua. Na Timi Kaea.

TIEITI 0 WAITANGI. Ko Wikitokia, te Kuini o Ingarani, i tana mahara atawai ki nga Eangatira me Nga Hapu o Nu Tirani, i tana hiahia hoki kia tohungia ki a ratou o ratou rangatiratanga, me to ratou wenua, a kia mau tonu hoki te Bongo ki a ratou me te ata noho hoki, kua whakaaro ia he mea tika kia tukua mai tetahi Eangatira hei kai wakarite ki nga tangata maori o Nu Tirani. Kia wakaaetia c nga Eangatira maori te Kawanatanga ote Kuini, ki nga wahi katoa o te wenua nei me nga motu. Na te mea hoki he tokomaha ke nga tangata o tona iwi kua noho ki tenei wenua, a c haere mai nei. Na, ko te Kuini c hiahia ana kia wakaritea te Kawanatanga, kia kaua ai nga kino c puta mai kite tangata maori kite pakeha c noho ture kore ana. Na, kua pai te Kuini kia tukua a hau, a Wieemu Hopihona, he Kapitana i te Eoiara Nawa, hei Kawana mo nga wahi katoa o Nu Tirani, c tukua aianei a mua atu kite Kuini; c mea atu ana ia ki nga Eangatira o te Wakaminenga o nga Hapu o Nu Tirani, me era Eangatira atu, enei ture ka koretotia nei. Ko TE TUATAHI. Ko nga Eangitira o te Wakaminenga, me nga Eangatira katoa hoki, kihai i uru ki taua Wakaminenga, ka tuku rawa atu kite Kuini o Ingarani ake tonu atu te Kawanatanga katoa o o ratou wenua. Ko te Tuarua. Ko te Kuini o Ingarani ka wakarite ka wakaae ki nga Eangatira, ki nga Hapu, ki nga tangata katoa o Nu Tirani, te tino Eangatiratanga o o ratou wenua o ratou kainga me o ratou taonga katoa. Otiia ko nga Eangatira o te Wakaminenga, me nga Eangatira katoa atu, ka tuku kite Kuini te hokonga o era wahi wenua c pai ai te tangata nona te wenua, kite ritenga o te utu c whakaritea ai c ratou ko te kai hoko c meatia nei c te Kuini hei kai hoko mona. Ko TE TUATOEU. Hei wakaritenga mai hoki tenei mo te whakaaetanga kite Kawanatanga o te Kuini. Ka tiakina etc Kuini o Ingarani nga tangata maori katoa o Nu Tirani. Ka tukua ki a ratou nga tikanga katoa rite tahi ki ana mea ki nga tangata o Ingarani. (Signed) William Hobson, Consul and Lieutenant-Governor.

ETAHI BABANGI 0 "TB TUBE WHAKAMANA O TE KOBONI, 1852." Ka ahei te Kuini ki to whakahau kia rnau tonu nga Ture a nga Maori. 71. Notemea hoki tera ano pea c whaitikanga kia waiho tonu kia mana ana mo tenei wa, nga ture, me nga tikanga., me nga ritenga whakahaere a nga iwi Maori o Niu Tireni, mehemea ra ia kaore i te rereke atu ona tikanga, i nga ritenga kua oti nei te whiriwhiri hei painga mo nga tangata, me nga iwi katoa (aranga hara kai tangata me era tv mahi kino), a me ata whakarite hoki nga rohe 0 nga takiwa c tikaai kia whakahaerea aua ture, me aua tikanga, me aua ritenga whakahaere. Ka ahei te Kuini, i ia wa i ia wa, i runga i te mana o tana pukapuka c whakaputaina ana i raro 1 te Tino Hiiri o Te Kiingitanga o Ingarani o Kotarani me Aearani, kite whakatakoto tikanga mo runga mo aua tv ritenga, ahakoa c rereke ana ia nga ture, me nga tikanga, me nga ritenga whakahaere a nga Maori i nga ture o Ingarani, i nga ture me nga ritenga ranei c mana ana i Niu Tireni, i etahi takiwa ranei o Niu Tireni. To mana o te Kunanga Nui kite whakahaere i nga hoko o nga whenua takoto kau. 72. Na i raro ano i nga tikanga c whakahuatia ake nei, me whaimana taua Eunanga Nui o te Paremete, kite mahi ture hei whakahaere i nga hoko, me nga riihi, me nga tukunga, me nga tikanga

23

Log in or create a Papers Past website account

Use your Papers Past website account to correct newspaper text.

By creating and using this account you agree to our terms of use.

Log in with RealMe®

If you’ve used a RealMe login somewhere else, you can use it here too. If you don’t already have a username and password, just click Log in and you can choose to create one.


Log in again to continue your work

Your session has expired.

Log in again with RealMe®


Alert