J.—l

2

I te maratna o Maehe o tenei tau i huihui ano nga rangatira me nga tangata mohio o nga iwi ki Omaliu kite korero i te mahinga a te Paremete i taua pitihana o tera tau, a kite whakaaro ano hoki i nga mea c pa ana kite Iwi Maori. A i oti enei take i muri nei te whiriwhiri c te Hui ki Omaliu. 1. Ko te mahi tuatahi o teuei Hui he whakahou i te ki kia noho pai i raro o te mana o te Kuini me Ana Ture. 2. Ko te Hui c whakapai ana kite Pareinete mo tona ata whiriwhiri i nga mea c pa ana kite iwi Maori, ahakoa he maha nga mate nuuui o te Maori kei te toe hei mahinga. 3. E koa ana te Hui ki tana rongonga kua mutu rawa te hoko a te Kawanatanga i nga whenua Maori. Ko nga kino ipa kite iwi Maori i runga i nga mahi a nga kai hoko whenua ate Kawanatanga, kanui te maha, a he tika rawa te mutunga c taua tv mahi. 4. E koa ana te Hui kite whakaritenga o te tv o nga Mema Maori kite tv o nga Mema Pakeha, ara, ko to rite tenei, kua pumau: Engari, c mea ana ano te Hui mo ta ratou tono o tera Hui kia hanga tetahi Ture hou, Ture tuturu kia riterite nga Mema Maori mo nga tangata Maori, ki nga Mema Pakeha mo nga tangata Pakeha, a kia whakarerea nga Takiwa Pooti o naianei, me whakarite nga rohe o nga tino iwi hei rohe mo nga Takiwa Pooti hou. 5. E koa ana te Hui kei tenei Paremete c haere ake nei ka hanga he Ture hou mo te Kooti Whakawa Whenua Maori. Nui atu te mate ote iwi Maori i nga tau ka pahemo ako nei, ite kino o nga Ture mo nga Whenua Maori. Na te kino o nga Ture ka murua noatia c te Pakeha kino nga wnenua o te Maori i Haaku Pei nei me etahi atu wahi. 6. E whakapai ana te Hui kite whakamananga a te Paremete i te Pooti o Karaitiana mo te Takiwa Pooti o te Tai Rawhiti a mo te tukunga i a ia ki roto o te Runanga nui o te Paremete. 7. I roto o te Ture hou ka hanga nei mo nga whenua Maori c mea ana te Hui kia whakamana nga putake i oti ite Hui ki Pakowhai i tenei tau kua pahemo ake nei. Koia enei nga putake i oti: (a.) E mea ana matou ko nga Ture katoa c whakatu ana i nga Kooti Whakawa Whenua o naianei kia whakakahoretia, me homai c te Paremete o te Koroni tetahi Ture marama Ture whakahaere tika i nga whenua Maori. Me ki taua Ture kia rite nga Kai whakawa o nga Kooti Whakawa Whenua Maori, ki nga Kai whakawa o etahi atu Kooti Tuturu kia kaua te Kawanatanga c whai mana ki runga ki aua Kai whakawa Whenua Maori. (5.) E mea ana matou kia whakakahoretia te Ture c whai mana ana inaianei c whakamana ana taua Ture i te Kawanatanga kite pupuri i nga whenua Maori kia kaua aua whenua c hokona ki nga Pakeha noa atu. (c.) E mea ana matou ko nga whakahaerenga o nga hoko o nga whenua Maori i runga i nga ritenga c whai mana ana iuaianei he mea whakapohehe, he mea kino, a me mutu te hoko i runga i aua tv ritenga, kaua te whenua c hokona ite Takiwa c takoto papatupu ana. Mehemea ka whakaae te iwi te Hapu ranei me nga Rangatira ranei kia ruritia kia Kootitia te whenua, katahi ka tika kia ruritia, kia Kootitia, mehemea ka whakaaetia c te tokomaha kia hokona te whenua, katahi ka tika kia hokona. I te takiwa kahore ano i whakaaetia te hoko kaua he moni c puta atu ki nga tangata na ratou te whenua me mutu hoki te haere pokanoa a nga Apiha o te Kawanatanga ki nga Takiwa Maori kite tohe ki nga tangata Maori, kia tukua o ratou whenua kia ruritia, kia Kootitia ranei. Me wailio te whakaaro ki aua tangata, mo te ruritanga mo te Kootitanga ranei o a ratou whenua. 8. Kia whakamana te Ture mo te Maori kia uru ki roto ki nga Huuri i roto o nga Kooti Pakeha, ana whakawa i nga mea c uru ai te Maori. 9. Ko nga rangatira me nga tangata mohio o nga Iwi katoa o te Motu nei, me mea c ratou nga ingoa o nga tangata c tika ana kia whai Pooti, kia eke ki runga o nga Pukapuka Pooti. 10. Ko te Iwi Maori o te Koroni katoa, me kaua c Pooti mo nga Kaunihera hou, kei waiho hei putake tono moni kia puta ki nga Kaunihera mo nga whenua a te Maori. 11. Ko te Kawanatanga me kaha atu tana mahi kite whakatu kura ki nga wahi katoa o te motu kia mohio ai nga tamariki Maori kite reo Pakeha, ma tenei hoki ka rite kite Pakeha ka mohio hoki ki nga mahi nana nei i whakanui te iwi Pakeha. 12. Ko te hui c mea ana ki nga rangatira katoa mo nga iwi katoa o te motu kia whakarere i nga mahe tawhito, a kia hoki kite karakia tika me nga whakaako a te Karaipiture. 13. E koa ana te hui kite otinga o nga tautohe mo Kakirawa me Te Awa-a-te-Atua i runga i te utunga o tetahi moni nui me te whakahokinga o tetahi wahi o te whenua. Katahi hoki ni;a Pakeha o nga motu nei ka mohio c hara i te parau nga whakahe a nga Maori o Haku Pei, mo nga mahi he a Tatana me etahi atu Pakeha. Mehemea hoki kaore ihe a ratou mahi c kore c puta tenei moni nui mo Kakirawa raua ko Te Awa-a-te-atua. 14. Kanui te whakahe ote Hui kite whakatunga Ko Tatana hei Mema mo te Paremete c nga Pakeha o Nepia, hei whakakapi i te nohoanga o Ta Tatiara Makarini. Ko nga Maori o Haku Pei c kore c whakapono ki nga mahi a te tangata i mahi nei i te mate nui mo ratou, a ka mea te Hui kia kaua nga kupu a Tatana i roto o te Paremete c whakarangona a kia meatia c nga Mema o nga wahi katoa, kia kimihia nga putake i tukua ai he tangata penei me Tatana hei whakakapi i te nohoauga o te Makarini. 15. E whakatika ana te Hui kite mahi a nga tangata o Ngatahira, ara, ki ta ratou puritanga kia kaua c riro i a Tatana, a c mea ana te Hui kia kaua te Kawanatanga me te Paramete c tautoko i a Tatana kite mahi i tenei he nui kite iwi Maori, i raro o te ingoa tapu o te Ture. 16. Ko te Hui c whakamoerniti ana kia Ta Hori Kerei mo tana kaha kite mahi i nga mea o telwi Maori ki nga Mema hoki i tautoko i a ia kite tiaki kite whakahaere i nga mea a te Maori i roto o te Paremete. 17. Ko te Iwi Maori taihoa c whakahe, c whakapai ranei kite Kawanatanga hou nei, engari, kia ata kitea a ratou mahi, te tika, te he ranei, kia kore ai c taea te ki, c tautoko aua, c whakaae ana ranei te Iwi Maori i tenei Kawanatanga, kahore he take. 18. He mea tika he mea tino pai rawa ki to matou whakaaro kia whakakotahitia nga Iwi o Niu Tireni a kia huihui matou kia kite matou i a matou ; kia korerotia o matou mate; kia kohikohi matou i nga korero c pai ana kia tukua kite Paremete Nui o tenei Koroni hei take korero mo taua Paromete. 19. Ko nga rangatira katoa o nga Iwi, me turaki i te kai waipiro, a me mahi c te Paremete he ture c taea ai te whakahara te tangata kawe atu i te waipiro ki nga kainga o te Maori.