Whakamaharatanga Mahi Paamu.

Mareikura, Issue X, 1 May 1912, Page 8

Whakamaharatanga Mahi Paamu.

E nga iwi Maori o Niu Tireni, tena koutou katoa o nga tnotu e rua nei, he maouhin baere tnai maua, no Aerana, kia kite i o koutou motu e rua o haere ake ne, te rongo nui ki nga iwi i waho o Niu Tireni. No te 11 o Maehe nei maua ko taku taina 1 tae mai ai ki nga taone me nga pa Maori o nga motu e rua mi, he taogata Maori ano to maua hoa haere kite matakitaki 1 nga taone Pakeha me nga pa Maori e noho nui ana ra'.ou, a, kua kite katoa maua, be nui ta maua mihi kite tika ote rongo oto koutou wheuua, mete ahua pal ote oneone, mete tipu pai o nga otaota katoa, me te pai o te ahua o nga kararehe, a, i ata whakaaroaro maua kite ahua o nga whenua Maori meta ratou noho i o ratou pa me o ratau kainga ake. Kua kite maua i te mate e pa ana ki nga Maori o Niu Tireni me o ratou whenua ; he iwi pirangi ta Pakeha kite noho noaiho, kaore e tahuri kite taiepa kite wbakapai ite wnenua, kite tin ki nga tu purapura pai, ka whakanoho ki te kararehe, ara, nga mea e puta mai ai he paioga ki nga tinana o ngatangata. Ko te take i pera ai te ahua o te iwi Maori ki to maua ake whakaaro, he noho huihui no nga taugata kore wbare, kore kai, kore whenua ki nga whare o nga taogata whai oranga, naera l wbanga mea ngakau mahi.

Na, ta maua aka whakaaro mo tenei ahua o koutou, me mutu, na te aroha tenei ahua o koutou, engari ma at a wehewehe o koutou whenua i runga ano 1 o koutou lake Maori ake, kia wehe nga eka lika ki aia tangata, tcna hia, me puta be taitara Pakeba mo aua whenua, kua marama k : a ia tana hea, ko te taitara mo taua t?kihaaa mo taua poraka ranei me whaimana taua tangata kite mokete moni hei whakapai ite whenua ma era atu ahuatanga, engari kaua te maoa mokete o taua whenua e whaimana ki te hoko, kite muru ranei, ina ksre eea nga inifcareti o te moni mokete, ta tinana ranei o taua moni, ina kore e taaa te whakaea taua moni tinana, engari me rii'o taua .eKiona 119 kai tuku moni te maua whakabaere ki nga whakaaro e taea ai te wLakahoki mai ana rnooi i moWeti* ki runga 1 taua whenua, ka ea ka mutu ta ana mana ki taua «*.ieuua -Na penei nga taitara o nga karati o koutou whenua, kite kore e paneitia ka mate o koutou whenua i nga tangata tuku moni mokete. Na,kaua nga moni e whakapaua e te tangata tango moni mokete ki nga mahi nganau, engari whakapaua katoatia ki runga i nga mahi ote whenua e puta mai te ora tuturu kiakoe,

Na, kua kite maua i te OMI 0 nga

ao etahi 1 eka tae atu kite 50 eka, tae atu kite 500 eka, tae atu kite SCCO eka ote langafca kotahi, ahua penei ana, nga mea whai whenua. haunga hcki nga mea kore. rawa he wheuua. K 6 nga tangata i te kotahi eka tae atu kite 10 eka, ahakoa i roto ite taone i waho ta'.a atu ranei, me hanga he whare ki runga i to hawhe eka, ko tera hawhe eka hei tipunga hua rakau me era atu kai e ora ai taua taoga a me tona wbaoau. Me ka nui ake nga eka pera tonu te whakahaere mete kotahi eka. Mehemea 10 eka me lici e 9 nga ekakinpa rakau whai hua pai kato*, kia toru koafca o nga rakau hua tomuri, hei tiamu, hai kai ranei i te hotoke, kia kotahi koata o ana rakau whai hua pai reka tere te maoa, h9i kai matamua i te .Raumati. I konei ko raro o nga rakau me tin kite taowti me era atu ahua kai, mehemea ka peueifcia te whakahaere e tika ana kia mania tetahi wahi iti nei, kakoa'.a eka, hei tuoga poak*, kia 10 nga peak'), kua iao kite 12 pauoa taumaha ote poaka kotahi, kite tae ana poaka kite 50 pauna weeti me hoko atu ka tango mai ano kia pera ano te ahua me nga mea tuatahi ra.

Na kite inea e 15 eka taa atu kite 50 eka, ine wawahi kia 1 eka mo nga wbare taagata, hawhe eka hei iari poaka whangai, kia bawhe eka mo te tepaia, meta iari mo t 9 kau miraka, kia 3 eka hei nohoaogi3 mo nga kau e rua, me wehe kia kotahi mete hawhe eka kite taiepi kotam, ka pau nga karaihe o tetabi Ka nek3 ki betahi taiepa ngi kirarehe, me pena fconu ta whakahaare, nga miraka hei ku manga tangaca me nga poaka, ko nga kirimi hei mahi pata. Na ko te 10 eka me tiri ki nga tu rakau paikatoß, Ida 3 koata ano mo nga rakau tomun, kia kotahi koala mo nga rakau hua matamna kai, reka hoki, ka panei tonu te ahua o to wbakahaere ka pei ku koa taua whenua penei te rani, konga paru o rig-, kau, o n,a poaka, o te tepara, hei miamaitokaari. Jii te tae kite 30 eka to whenua nekehia ki U 30 eka te kaan rakau, k a rua eka rao te whare noho. k a kotahi eka mo te tepa a mete iaii kau, me nga wahi mo era taonga au mau e whakaaro iho te nui, na ka marama koutou inaianei tenei ahua whenua tae atu kite 100 eka, kia p3ia tcnu to whakana9re, ko nga eka rakau kia maha. Ka rahi ake te whenua ka nui ake hoki to whakatupu taonga. Na kite tae to whenua kite 500 eka koi ra tonu to whakahaare, e puta nui ai te painga kia koe. Na kite neke ake kite 600 eka me wahi e koe ko te 100 eka i te mabi ano i te whakahaere kua oti ake rate tuhi i runga nei me mutu i reira, na ko te 500 me whakanoho e koe kite, 2 tau ki to 4 tau, rae webewehe uga eka §OO kia 100 eka kite

patiki kotahi, kD nga kau rua tau ki tetahi patiki, 3 tau ki tetahi, 4 tau ki tetahi, kua mohio koe kua iDai kite hoko ka hoko atu, ka hoko mai aoo i etahi, ka pera tonu to haere ka puta fce ora kite tioana. Kia wheDua nui ka tahi ka whawba atu ki tenei mea kite hipi. Heoi nga whakamararaa mo tenei wa.

taima ka hipa ake i aku taringa, heoi hokona ake.