TE HUI I TE WAIPATU.

Huia Tangata Kotahi, Issue 19, 16 September 1893, Page 4

TE HUI I TE WAIPATU.

Hepetema 8, 1893. 2 p.m. Te take o tenei hui monga mema mote Paremata nui ote Kuroni. He tokomaha nga hapu o Heretaunga i tae mai, k-> Tamahau raua ko Tunuiarangi o Wairarapa. Peni Te Ua : Kamea haere mai haere mai i runga i te karanga a te Teira Tiakitai kia hui mai tatou kite Waipatu mo runga i o tatou mema kua whakahuahua tia nei mote Paremata i Poneke kati mana e korero ko au he mahi ami taku, kua haerea au te motu ki to. haina i nga kirihipi a kaore ano i oti. mea ake ano ka haere ahau kite whakaoti, Terua o aku mahi konga Pitihana turaki inga Pi re ate kawanatanga kua tukuna atu e au i na ia nei ki Poneke katahi ano ahau katau ki raro i au e tunei. Kati kaia te Teira nga kupu kia tatou. He tokomaha nga tangata i tu kite whakahoki inga kupu whaikorero. Teira Tiakitai : Ko tenei huinga o tatou he huinga mo tatou mema, kua karanga tia e au nga mema kia hui mai kati kaore i tae mai e tnhi, ko Henare Tomoana kei Poneke, ko Wi Pere kua tae mai tana waea kaore i? e tae mai I karangatia e au tenei hui he whakaaro noku ki to tatou kotahitanga kaore hoki au i mahara me penei o tatou Pooti taku mahara kia kotahi he Poti mo tatou, na o tatou matuai whakamanu tenei tikanga i mua ara te Tiriti o Waitangi, I muri ka mahira e Ngapuhi, I muri i tena ka haerea e nga Rangatira te Tiriti, ka tonoa i reira, ka whakae a Ngapuhi ka riro mai ki konei. No te rua o nga tau ki konei, katahi ka tino mohiotia hei ora mo tatou, Itautoko au i tenei tikanga kua whakahaerea e koutou nga Pika, nga mema kawanatanga. No reira ka whakaro au kati mate Iwi hoki e whakatu he mema mote Paremata i Poneke. E mea ana au kia korero tatou ka whakaoti i runga i te mea kotahi o ratou i runga i nga tikanga ote kotahitanga, I mahara au me noho a H. Tomoana i runga i tona nohanga, me Hori liopiha me Wi Pere hei pupuri i te kotahitanga, kaore au e pai kia tu mai nga mema nei kia korero mai kia tatou, Engari ma tatou nga korero, No te mea kua mahia e ratou nga matau ranga, i era pootitanga, kaua e korero whakakino inga mema. No te mea kei roto nga Hawhe'kaihe i te kirihipi taku kupu tuturu tenei, me routu a Henare Tomoana a Hori Ropiha a te Keepa Taitoko me noho ratou i runga i tenei tikanga, ko te mema hei Pootitaiiga ma tatou ko Tumuarangi kua oti taku

tikanga mo tenei tangata, ka hanga e au he Kirinuna mona e kore ai e taea e ia te puta ki waho, notemea kaore tenei mea i mahia i mua. Peni Tipuna : Taku kupu tuatahi kua oti nga take te whakatakoto ki o tatou aroaro, No reira E mea atu ana ahau me korero komiti tatou, me noho Tiamana, kia oti ai he kupu ma tenei hui i te mea kua kiia mate iwi anake tenei korero a kaua hei korero ahua whaikorerotia he korero ma tenei hui. I tu te hui ki Waipawa ko inei ano te take. Tamahau Mahupuku : E hoa ma e haere mai ana tenei he takahi i o koutou waewae o era Pootitanga o tatou, Taku mahara mo te kupu a peni e mea nei me. noho he Tiamana, ko taku me korero raurohanoa iho tatou, kia mohio tia raa tatou kupu hei reira ka whakatu ai he Tiamana. Hohepa Ringanohu : E hora ahau i te tangata kaiponu Pooti, ko toku Pooti kua oti, kati kite tuku tetahi kite tahi ka heke tonu toku Pooti, E ngari i penei taku kupu i Waipawa manga mema ano ratou e kohiri, E penei ana taku kupu ma nga mema te korere. kite oti ia ratou kaore he korero ma tatou. Hori Ropiha : Ka whakamarama ahau i mua o toku tunga, ko Paratene Ngata, he tangata tena no waho i te kotahitanga kaua tatou e pooti ki tena ko letii Tapihana, no waho tena, ko taku whakakaro mo Wi Pere me tuku ia i aia ki raro me noho ia kite whakahaere i te marae, kua riro nei kia ia. E aku whanaunga e aku Tamariki, kia rongo mai koutou, kua tukua e au taku Pooti, ki raro ara mo Henare Tamoana aha koa he raaha nga Reta i tae mai kia au he tautoko inoku, kali kei pouri koutou, kua mahara au, i runga i te tahi whakaro rangatira, koia tenei taku tino kupu, me noho a Tunuiarangi, me tuku te Pooti mo Henare Tornoana, kia marama ai a tatou mahi. Tamati: I pouri ahau mote korero a Hori Ropiha No te mea he tangata tautoko au ia ia i te mea e noho ana te Paremata i konei ka mea ia konga utu mema me tuku mate kotahitanga, otira i runga i te mea he whakaro rangatira nona, e pai ana tana kupu me waiho mo te tangata tohe tohe nei mo Henare te Pooti. Otene Meihana : I tautoko au ia Hori Ropiha, kati i runga i tana whakaro he whakaro pai nona tenei, i runga i te mea he whakaro nona kite kotahitanga, he wehi nona kei Pakaru, kati i naia nei kua tu au ki runga ia Tumuarangi No reira au i tae mai ai he whakatuturu i toku Pooti kia Tunuiarangi, kote take kote wa tenei i tono ai tera pito o tatou kite Pooti, te rua i ahu mai i reira te Pitihana e mahia nei, Tetahi kaore ano o tatou i haere ki wairarapa korero ai mo Wairarapa Moana. Wi Roikuku- E whakapai ana ahau ki nga take kua takoto nei ki tenei hui, ka poka tonu taku kupu kite take e korero tia nei, E toru o ku hapu Ngati wharenui, ngai Toroiwaho, Ngati Marau, mo Henare Tomoana katoa kua oti noa atu te Pooti a enei hapu. Piripi Maki: E pai ana nga take nte Teira i korero nei kia tatou. E whakapai ana au ki tana kupu kia kaua rawa e tu te tahi tangata o te kotahitanga. Otira natona kupu e mea nei, .me kirimina rawa te tahi o enei tangata, katahi au ka mahara, e tono ana ano aia kia tu ano ko te tahi ano o enei tangata kua whakahuatia nei, ka nui toku aroha mo Hori

Ropiha, i tautako tonu ahau ia ia, i runga i tana kupu mote utu tau o nga mema, a i whakatuturia ano nga mema i kone<, a e tika ana te kupu ate Teira me hoatu ano i te tangata o te kotahitanga, No reira au i mea ai Ida Tunuiarangi taku Pooti i runga i te Pukapuka Kirimina. e korero tia nei ete Teira. I tenei wa katae mai a H. Tomoana ki te whare o te hui i haere mai i Poneke. Tamahau Mahupuku : Tenei ahau te kawe mai nei i te kupu onga Morehu o Wairarapa, o te Ngutuawa a tae noa ki te kauru, kaore he tautohe ko tahi tonu te kupu i runga i te whakaro kite kotahitanga. kaore nga tangata o Wairarapa i hiahia kite mema i mua. No te kotahitanga nei, na reira i whakarohia ai. me Paraire te mangai o ts mema, kaore au e korero mote ahua o te tangata, kote tangata a Wairarapa ka pooti nei ka Paraire tia te waha, ko te wahi e hia hia tia nei he nohanga kino mo nga Rangatira, 1 a Ngapuhi e mau ana mai tana tikanga ka tahi ka mauria mai ki konei, kaore aku knpu i ivhakaaetia i konei i runga i te Pitihana onga tangata o \V;iirarapa kia kaua he kawanatar.gn, kote kaupapa o taku Pooti koia tenei ka paraiie tia te waha o taku mema, kia penei ai, mate tangata rawa e whakahau katahi ano ka haere. I tae ake a Peni rail a ko Paora Ropiha ki W'airarapa. kakoiero i te kupu a ILvji'i Ropiha mote inoni utu tau o nga mema ka mua atu au whakarerea tena kupu. 15 hara i te tika kia nga Rangatira ki Poneke, mo erei pi re i mania mainei i Poneke. te tu tonu ai ratou i runga i te kotahitanga, kmu-o aku tono kia Pooti mai koutou kia Tir.miarangi, T e ngiin ua"wliakatakoto au i te kaupapa ki o koutou aro am, 1 mt:ri ka hat;re au i to uiotu nui kaore au e penei me ta, ilovi Itoiilia c kor«? au e tuku i loku Pooti ko taku monia he Rome, kite hold ;m ka rewa mai nga Morehu o Wairarapa ki konei he kawe mai i taua mahara i runga i te kotahitanga, kaore he korero nia Tuuuiarangi kia koutou koi nei tonu ana kupu e korero nei au, kaore o na whanaunga kei roto i tera whare, 15 ngari ka tautokona aia e nga tangata o tera whare. a he komiti tona kei Wairarapa, kaore he tikanga mote Pi re i pahitia nei i te Waipatu, ko tona ahua tonu tera ka panga ki waho, mei tukua kota Heke ka pera ano. ko Mangakahia he tangata tautoko ia i tenei tikanga kati ano aia i tenei, tenei ake te wa mona e tika ai kia tu kaore e marama i tenei wa kati kua rongo ahau kua tuku a Hori Ropiha i tana Pooti mo Henare Tomoana 15 pai ana, 15 ngari kia tuturu, note mea he Pakeke au. ko te mea marama ki au manga Rangatira kote kau i te moana kia whitikia a Ingarangi, kaore he tikanga mo ratou te haere ki tenei whare. E tika ana nga korero a Henare i roto inga Pukapuka o te Paremata o te wa i tu ai a ia, kaore he mema i rite kia ia o nga mema kua noho ki tera whare No reira ahau i mea ai me noho tonu a Henare i runga i tona ingoa pai, kati me whakatakoto te kai whakahaere o Mangakahia i te kaupapa o tana mema, No te mea kite tu a Hone Heke ma raua ko Tunuiarangi e mahi tona Pire. Ko Paratenei Ngata no waho tena o te kotahitanga, No reira ka whakaro au he mea tenei e pakaru ai to tatou Pooti. Porokoru Manaena : Ko te roanga o ana kupu he mihi kia Tamahau, raua ko

Tunuiarangi, I muri ka mea ia homai t-4 ingoa o Tunuiarangi, kia manaki tia kia kore ranei, Taku kupu tenei kia korua homai to korua Pooti mo Henare, he tino tangata korua homai te Pooti mo to korua whaoaunga, I nohoki he Rangatir.i a Hori Ropiha kua tuku i tona Pooti mo Henare. (Tenei ake te Uoanga kei tera putanga.)