200.—HE TANGI MO TE AOKAPURANGI, Na Rangiwawahia.

Toa Takitini, Issue 94, 1 June 1929, Page 1027 (Supplement)

200.—HE TANGI MO TE AOKAPURANGI, Na Rangiwawahia.

(Te Arawa). Na S. Percy-Smith i whakamarama. He mea tango mai enei korero i te pukapuka a S. PercySmith (Wars pp. 253, 282). Ko Te Aokapurangi he wahine rangatira no tera hapu oTe Arawa, no Ngati-Rangiwewehi. 1 riro herehere tana wahine i a Te Wera Hauraki o Nga-Puhi i te tan 1818, a nioea ana e Te Wera. No te wa i whakaturia mai ai te ope a Hongi Hika ki Rotorua ka tohe ia kia haeremai ite taha oTe Wera, he whakaaro ki tonal iwi. Kei te whakaekenga i Mokoia ka rere ia kite whare i a Ngati-Rangiwewehi. ka piki ki runga o te kuaha, ka karanga ki tona iwi kia tomo ki te whare. Koia te whakatauki a Ngati-Rangiwewehi, “Ano ko te whare whawhao a Te Aokapurangi.” Ko te take tena o te maungarongo. I haere a Te Aokapurangi ki a Hikairo-i Mangorewa, ka haria mai ki a Hongi Hika, ka houhia te rongo. Kei te J. 8/242 etahi korero na Takanini Tarakawa mo Te Aokapurangi, e ki ana no Tapuika ia, a ko tana tane tuatahi ko Rauru o Tapuika. No te matenga o Te Aokapurangi ka tangihia te tangi nei e tana mokpuna e Rangiwawahia. (Refs.: Wars. 282, J. 8/242, J. 9/149). Whakarongo! whakarongo ana Maua ko taringa, Ki nga rongorongo taua E piki mai i Hautere, e i, Ko Nga-Puhi pea? Ka tanuku kei raro, Te tihi ki Mokoia, a i. Takoto mai ra, e, E te kiri-kahurangi i au, e i. E tu, E Whae! he maihi whare-nui No Tama-te-kapua, No to whanau, e; Kia whakaputa koe Te mana o Hoturoa; E tu ana koe, Nga waka taurua. I a Tainui, i a Te Arawa. Na Rangitihi koe, He hekenga iho ra No Tama-te-kapua. Kia pohiri koe te tint o Te Arawa, Koia i to “whare whawhao” e i, Ka puta te tangata, Ka ora ki te ao, ei.

Houhia e koe ki te rongo, Uhia e koe te kahu waeronui Ki runga o Rotorua, Kiahi i takahia, a, I hoko mai, e Ao! Ki runga ki a Tainui, e, Te Waka o Turongo, o, Na Rau-kawa koe ra, e. 'Tamatekapua lii •r. i • »-p a i • . • zHoturoa I *~* e uri "°* CI a * e Aokapurangi no era tipuna. 3Waka taurua: Ko te ahua era o nga waka i heke mai ai nga tipuna i Hawaiki. *Rangitihi: Ko te tipuna rangatira o Te Arawa. Tona whakatauki ko "Rangitihi whakahirakira; ko te upoko i takaia kite akatea.” sWhare whawhao: Kua korerotia i runga ra.