HUI E. TAIHI E!

Toa Takitini, Issue 92, 1 April 1929, Page 966

HUI E. TAIHI E!

! (P. H. TOMOANA). • Ngame ana te motu katoa! Aotearoa me Te Waipounamu, whakamau atu ana nga whakaaro ko te reo karanga o Waikato, Whakatutu atu ana te Ihuwaka ko te pohiri a Te Rata, te kawai tipua i herea mai ai te Mana Maori o nga tupuna mai i a Potatau i te po ki roto i Te Ran Tau Hou, e ngoto ake nei tona reo karanga “Huia! Huia! Huia Tangata Kotahi!” Koia nei rate reo nui, te taonga hoki o roto i enei ra e whakaurua ana e tena e tena ki roto i ona mahara hei whakaari ki ana i tupono ai kite noho tahi kite kohimu tahi. Ka taau noa etahi kia waira hei arahi, hei hautu, hei whakaruru hau mo nga parenga a te tupuhi, a te aha noa. Tupono ki tenei wa, ko te reo o Waikato, i urutomokia i te ra ngahau Tenehi a te Ropu tamariki ka rere nei te manu kore hum hum, ka ngooki te mianu i whati nga paihau. Ka he nei te whakatauki ra “He humhuru te manu ka rere He Ao te rangi ka uhia! Ka terc Raua ka tere Pipiwhakao. Ka whakatere mai nga waka i nga matapuna-wai-pipii, i nga taheke wawara, i nga kokoru-au-kore, i nga kopua kanapanapa, ka whakau ana kei nga wai marino whakahoki kei nga riponga o Waipa ki Waikato i Ngahuawahia. Nga mana huhua o te wa tona kororia, tona kororia, tau ana kite poho oto tatou Tupuna Whaea o Mahinarangi ite Paraire 15 onga ra o Maehe e tika nei kia waiho i te ngutu, hei whakamiharo ma te ngakau titiro whanui, katahi te tamahine ara te whare atahua o Te Rau Tau Hou! katahi rate taonga whakapaipai o te wa, hei whakahirahira ma Te Rau Tau Hou i roto i nga parenga maha o Waikato. E kiia ana koia tenei ko tetahi o nga whare whakakeke ko Waikato. No nga ra pea i te pouritanga tera ahuatanga, i ki ai a Waikato—Maku ano e takatakahi oku tapu. Ko te kupu na karaitiana “Kaati ra, matenga ke koe, matenga ke au.” Pera tonu. Haere ke Waikato me Taranaki, haere ke Te Motu. Otira na te wa i mea kia tu a Mahinarangi hei whare, ka pa te reo karanga o Waikato kite Ao Maori, kua whakaturia tenei ingoa tupuna hei whare Rauhi i nga pani o Te Rau Tau Hou, koia ka whakarite tena iwi tena iwi i tata atu ai ia ki tenei tupuna, koia ka maanu nei nga waka huhua ki Te Kimikimi, mam hangahanga te marae. He nui te mihi mete miharo kite atahua o Mahinarangi. Taurakina ana kite ra e whiti ana Tana tu, te mahi ma ana, nga hua e tumanakotia ana, he mea whakamiharo. Me mihi ki

te mea na ana i whakatakoto te kaupapa Rauhi i te pani i te pouaru, e Waikato, e Te Rata, e Te Puea koutou kia ora! kia ora mo enei ahuatanga o te Ao Hou. Tu-tama-tane ana koe e Mahinarangi; Ton atahua, mai i runga tae noa ki on wahi katoa, nga tuhi, nga tui, nga whakairo mai ano i te hono-i-wairua, whakaranua iho ki nga hinu kakara o te Ao Hou, koia te nui o te mihi m ete whakamiharo kia koe. Haramai te toki: Haumi e! Ma enei whakamarama pea e taea ai te kitea mai te nui 0 tenei ra ete hunga i aitua kite kore i tae: — I patu whakahere te tangata i a ia i taua ra. Te kiri tahanga, te kanohi pukana, te arero whatero, te wae wae liupeke, te taiaha i toroa e te marangai-areare, katahi ano ka kitea i a Tuwharetoa, Matatua me Waikato, tu-tama-tane ana, a tae rawa atu kite hope, whai ake ana! Koianei ra nga ahua wariutanga whakamataku a te Ao Maori e kiia ra ko Nunui ma, ko Rarahi ma ka ngaro kite po, 1 hora ai te Kawau —na! Koiana te tino pail Ahakoa i kawa a Te Arawa, Matatua, Waikato, me Taranaki i te marae, i kawa katoa nga Iwi i nga wa i watea mai ai. Te Kawa Maori no te Hatarei. Te Kawa Whakapono no te Ratapu na Pihopa Peneti o Aotearoa me ona hoa minita Tahupotiki, Weteriana, me Te Pihopa Ringatu. Te kupu kauhou ko Te Maungarongo! He mea paihere na To Aroha. No te Mane te Kawa pakeha na Kooti, te Riira o Te Apitihana. 0 tenei hui nui e torn nga tino tangata i ngaro atu i pangia e te mate, ko Te Rata, te Kingi Maori, ko Taranaki Te Ua, a i mate atu hoki tenei ki Turanga i te ra o te hui, me Ta Maui Pomare, i te mate. Ko Ratana, i te rongo, tera e tae ake, otira kore ana, i te whakakeke pea! Nga mihi ko te Arepa kia Te Puea me Waikato, kia Ta A. T. Ngata, te minita mo te taha Maori me tona ropu katoa ole taha kawanatanga kia Tukere Te Anga mo te taha ki Te Ropu Tenehi. Ko te Omeka kia Te Take Te Tomo He kai! He kai!! He Kai!!! Ka miutu te hui atahua Tihee! Mauri ora! TE HUI KAUNIHERA MARAE. No te ahiahi o Te Mane 18th Maehe, 1929, ka hui nga tiamana o nga kaunihera. I reira hoki te tumuaki a Dr. Pohau Erihana.

Te qupu i oti kia tukua he tone kite Hon. Ta A. T. Ngata minita mo nga mea Maori kia hangaia houtia nga rarangi o te Ture Kaunihera, kia hangai ai, kia marama ai, kia kaha ai hoki nga ahuatanga awhina moni a Te Kawanatanga i nga Kaunihera mo nga mahi whakapai marae (sanitation) me nga wha o nga wahi e whaimana ai nga Kaunihera ki runga i enei karanga Tanga he Maori. Te tiamana o taua hui ko Tutepuaki (Captain Pitt). I tukua he motini tuku i te pouri mo te matenga o Taranaki Te ua kia Paraire Tomoana me nga whanaunga tata hoki. Ko te hui topu mo 1930 ka tu kite wahi kei reira te Teneti a tera tau. TE HUI FOOTBALL. I noho ano hoki te “Advisory Board” Nga mema i hui mai ko Kingi Tahiwi, Ned Parata, Love, Capt. Pitt, Tomoana, me Sir A. T. Ngata. I whakahaeretia nga kaute me nga repoata o nga haerenga i tera tau (season) a paahitia ana. TE HUI TENEHI. I noho ano tenei ropu otira kaore ano i tae mai te ripoata. Heoi te mea kua tae mai ko te Teneti a tera tau ki Turanga a Te Easter o 1930. Kua tae mai nga rongo Men’s Single Championships: 1 P. Howell, Arawa. 2 P. Howell, Ladie’s Championship Single: Miss Newton, Maniapoto. Ladie’s Championship Doubles: Misses Newton and Rukutai, Maniapoto. Men’s Championship Doubles: Howell Brothers, Arawa. Boy’s Championship Single: Davis, Tai Tokerau (Bay of Islands). Girl’s Championship Singles: Miss Jensen, Horouta. Highest Agregate: Marumaru Cup, Arawa. Kani Shield, Arawa. Turoa Cup, Arawa. Nui atu te whakamihitia o te purei i tenei tau. Kua pai rawa ake te purei a nga tamariki, a e ki ana a Mr Goldie, no te New Zealand Tennis Association pai rawa ake te purei a nga tiamupene Maori i a nga pakeha o tenei tau. Kia kaha Tamariki ma.