"TOROHI-RAUMATI."

Toa Takitini, Issue 75, 1 November 1927, Page 690

"TOROHI-RAUMATI."

T. Wi Repa, M.B. Ch.B. K° tenei ingoa ko te “ Torohi Raumati” he whakamaon naaku ite ingoa pakeha: “Summer Diarrhoea.” Kei te haere mai te raumati ko te mate putuputu tenei o tena wa o te tau. 0 nga mate maha ote tamariki, ahakoa pakeha, ahakoa Maori, ko tenei kei runga atu. 0 nga mate hoki e patu ana kia hemo i nga tamariki o te kotahi tau ka hoki iho te pakeke, ko la nei kei runga noa atu. He raumati te wa e tino pa ai taua mate kite tamariki. No reira ka huaina tona ingoa he Torohi raumati” ara, he torohi epa nui ana kite tamariki i taua . wa ote tau. Kei te mohio nga wahine kua pakeke ki tenei mate. Ko Banana Taone, kei te tata ki tetekau miriona ona tangata. E 4000 nga tamariki i raro iho ite kotahi tau e mate ana ia tau, ia tau, ko te nuinga o enei tamariki na nga matua rawakore. Ito tatau nei whenua, ara, i Niu Tireni nei, e57 nga tamariki i riro i tenei mate ite tau 1925. Ko te nuinga 0 nga tamariki e mate ana i te “ torohi raumati,” he tamariki e whangaia ana kite patara. O nga rau tamariki ate mate nei e kawea ana ki Great Ormond Hospital for sick children i te tau, e96 tamariki i roto ite rau he tamariki whangai kite patara E wha tamariki ano i roto i te rau i pangia e te torohi raumati la ratau e ngote ana i o ratau koka. Te takiwa kaha te mate nei ko te raumati. Ka piki te wera i nga raumati, ka piki ano te kaha ote mate nei kite patu tamariki. Ko Ahuhata te marama kaha ote mate nei ki Ranana. Ko Hanuere, me Pepuere ki a tatau nei. I Ranana, mehemea ka eke te kaha o te wera °teraki te 100, e 550 e mate ana. Kahoki iho kite 90, e 450 e mate ana. Ka heke kite 50, e25 e mate ana. No reira kia mohio mai koutou wahine ma, ko nga marama kaha te wera e takoto mai nei i mua i o koutou aroaro nga marama aitua te tamariki whangaia kite patara. Ko tetahi take i penei ai, e tere ana te “ kawa” ara te pirau o te miraka ite wera. Ka “ Kawa” te miraka ki ro kena, ki ro patara, ki roto hoki i te ngote. Te putake o tenei mate he ngarara ano, pera me era kua korerotia ake ra mo nga mate tuatahi ra. Engari he hapu ke no reira enei ngarara. He maha aua momo e whakakawa nei, e whakapirau nei ite miraka. Kaore ano i ata mohiotia ko te whea o aua momo e timata nei i taua torohi raumati. Ko te whakawhiu kite kai te putake kaha ote mate nei: haunga ia nga ngarara. Ka nui te whangai, ka wherea te puku, ka mate, ka ruaki. Kia kaha rawa hoki te mate ote puku I te nui o te kai, ka eke mai nga ngarara me o ratou nei kaha. ki te awhina i te mate kia nuku atu. Tetahi kai-awhina nui o te mate nei, ko te waiho i te tamaiti 1 roto i te whare huihui, kaha te wera, kore hau pai, haunga. he manawa hoki. “ ’ (Taria le roanga.)