TE WIREMU KARUWHA.

Toa Takitini, Issue 25, 1 August 1923, Page 10

TE WIREMU KARUWHA.

He hurihanga ran tau 1823 ki 1923. Wahi tuatoru. ITE wahi tuarua o enei korero, i whakamaramatia nga raruraru o te hunga tuatahi i tukuna mai hei hora i te taonga o te whakapono ki o tatou tipuna i te wa e noho puihi ana ratou. Erua nga mate o nga kai-kauwhau tuatahi— tie kore pirangi ote Maori kite whakarongo ki nga kauwhau mo te whakapono, ko nga ririri me nga puhaehae kua kaha te tipu i waenganui i nga pakeha, I te tau 1822 ka whakapangia a Te Wiremu hei Rikona. I muri tata iho i taua tau ano ka whakapangia hei Piriti. E whakarite ana mo te haere mai, ko te taenga atu o nga rongo o nga whawhai a Hongi. Ka mea te Komiti ote Hahi (C.M.S.)

kite tuku iaia ki tetahi atu wahi ote ao. Kaore ia i pirangi. Me haere tonu ia kite iwi Maori, a hei aha mana nga rongo kino o te Maori. Haere mai ana raua ko tana wahine me a raua tamariki tokorua i runga i te kaipuke mau herehere wahine ki Poihakena. Ko tana kaumatua i te taenga mai ki Niu Tireni e3l one tau. A a te Matenga ia i mau mai i Poihakena i runga i tana kaipuke. Nana ano hoki i whakarite ko Paihia he kainga hei nohanga mona. He tangata kaha tinana aTe iremu. He maha ana kakaritanga ki nga Maori hianga, a hinga atu nga Maori i a ia. E kiia ana he tangata riri aTe Wiremu. Engari he tangata aroha ano hoki. Nana i ora ai te whakapono i tenei wa ki Niu Tireni. Nana i whakahou nga kaupapa o te Mihana. Ka timata tana main i roto i te iwi Maori, ka timata te tipu haere o te whakapono. Ite tau 1824 ka tae mai aTe Karaka raua ko Reweti. I te tau 1826 ka tae mai aWiremuWiremu (ara Wiremu Parata) raua ko Te Hamara (Hamlin). Ite 1828 a Te leti (Yates) me Te Paraone, me Te Pek". Ko Te Hapimana no te 1830, Te Pirihi ( Preece) no te 1831. Ko Matiu (Matthews) no te 1832. (Turin te roanga.)