NGA WHENUA KURA.
Kl TE Etita o Te Pipiwharauroa. BHOA, tena koe. Kia ora korua ko to manu e korihi nei i raro i te rangi. Kia pai koe kite tuku atu i enei kupu hei waha atu ma to manu hei titiro iho ma o taua whanaunga maori, pakeha hoki i runga i enei motu, ara mo runga i nga korero a to taua hoa a Perere Peneti e mau nei i nga Nama 75. 76. 0 T £ Pipiwharauroa mo te tukunga o Whitireia kite Komiti Hath hei turanga kura mo nga tamariki Maori o Porirua, e o ratou matua i nga ra o mua. E ki ana a Peneti i roto i tana whakamarama no tana kitenga iho i nga huarahi whakahaere a nga kai whakahaere o taua whenua, katahi ka tae mai te maramatanga ki a ia; i whakamarama ia mo te pai mete tika o te whakahaere a nga tarahiti mo ngamonie putamai ana mo taua whenua. Na e hoa no taku kitenga iho i aua korero a Peneti ka mea ahau ka nui te pai hei titiro iho ma te kanohi, otira e hoa ko Peneti anake pea e tino marama ana kite pai o te whakahaere a nga tarahiti mo te whakapaunga o nga moni e puta mai ana mo taua whenua mete tikanga hoki o tera ingoa o te karahipi, kahore te nuinga o nga matua whiwhi tamariki e mohio kite tikanga o tera kupu o te karahipi, me tino whakamarama ano tera e Peneti. ' Na e hoa i runga i te mea ko Peneti anake te tangata ka kite ahau i te kaha kite rapu kite whakamarama hoki ki nga iwi maori, i te tika o te whakahaere a te Komiti Hahi me nga tarahiti mo nga moni e puta mai ana mo aua whenua i tukua peratia i mua e nga rangatira Maori hei whenua kuranga mo a ratou tamariki me a ratou mokopuna e tupu mai ana kite ao. No reira ka ki atu ahau tenei ano etehi whenua kei Waikato nei i tukua hei whenua kura i mua. Ko nga ingoa enei o aua whenua :—- 1. Ko Kohanga, 1000 eka nuku hoki iho ranei, kei te reti te whenua. 2. Ko Hopuhopu 1200 eka nuku atu hoki iho ranei kei te reti. 3. Ko Pepepe e 600 eka nuku atu hoki iho ranei kei te reti. 4. Ko te Awamutu 1000 eka nuku atu hoki iho ranei kei te reti. Na e hoa,i roto i enei ra kahore matou e mohio e pewheatia ana nga moni o enei whenua e nga Tarahiti o aua whenua notemea ko ma-
tou etahi o nga uri o aua rangatira i tukua ai enei whenua kite Hahi kua whakatu i tetehi kura nui ki Waikato nei kei Rakaumanga e tu ana, he mea hoko te whenua e nga matua o nga tamariki, e 3 eka, e£\i te eka. Na te Kawanatanga i homai e £5 hei awhina i nga Maori e na nga Maori i utu. Na te Kawanatanga i hanga nga whare me nga taiapa hui katoa te moni a te Kawanatanga i pau e /■9OO. Kei waenganui tonu o Waikato etu ana, ko nga matua ano o nga tamariki kei te kohi moni hei utu ite tahinga mete horoinga ote whare kura. E6O nga tamariki o tenei kura, ka haere katoa mai kite kura tera e nuku noa atu i te 100 tamariki, no reira he mea atu tenei ki to taua hoa ki a Peneti, he mea tika kia tahuri hoki ia ki a rapu kite Komiti Hahi me ona tarahiti o te takiwa ki Akarana kia tahuri mai o ratou whakaaro kite awhina 1 taua kura o Waikato e tu nei i Rakaumanga kia pera mete Kawanatanga i aroha mai nei kite awhina i taua kura ahakoa kahore nei i tukua aua whenua ki a ratou engari i tukua ketia kite Pihopa ote Hahi o Ingarangi, ko te hiahia o nga tangata kia homai e nga tarahiti kia £lO ite tau kite komiti maori ote kura hei utu mo nga raruraru o taua kura i roto i nga tau e tu mai hei, no te mea kei te nui te tupu o te tamariki, ko te kura ano hoki tenei kua oti te whakatuturu mo Waikato, no reira kahore he take i puritia ai e nga tarahiti etahi o nga moni e puta mai ana i aua whenua i tukua nei hei kuranga. Ma to taua hoa ma Peneti e titiro iho tenei korero, a kite taea tenei tono te whakarite e nga tarahiti ko reira te iwi Maori mohio ai kei te tika ta ratou mahi kite kore ko reira te iwi Maori mohio ai ko te Kawanatanga te mea tika hei whakahaere i aua whenua. Na to hoa na Karaka T. Tarawhiti. Huntly, Waikato. [ Ko te karahipi he moni i riro i te tangata i runga i te whakamatautauranga hei or; nga mona kite kura. He karahipi te moni a Te Makarini, Ma Peneti e whakahoki te nuinga o nga korero a Karaka Tarawhiti engari kahore matou e mohio kite take i eke rawa ai ki £2O nga raruraru o te kura i te tau he rite ano hoki a Kakaumanga ki era atu kura kahore nei he raruraru. ko nga tamariki ano ki te tahi kite hoioi. Etita. ]
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19040901.2.10
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 79, 1 September 1904, Page 7
Word Count
892NGA WHENUA KURA. Pipiwharauroa, Issue 79, 1 September 1904, Page 7
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in