HE WHAKAHOKI KI "TE KARERE A MAHURU."

Pipiwharauroa, Issue 77, 1 July 1904, Page 7

HE WHAKAHOKI KI "TE KARERE A MAHURU."

ETE KUPU whakamarama utaina atu ki runga ki to manu ki a Te Wharauroa hei nohoanga iho mou nga toru kupu na hei apiti atu mau ki nga take e toru a " Te Karere a Mahuru " o Ngatiapa, e mau nei i to manu o Hune nei No. 76. E taku potiki e te " Karere a Mahuru," Ngatiapa, ko au tetahi o nga koroua i karanga mai nei koe na to karanga koia i maranga ake ai. Mo to take I. Kei te pai ehara hold tau i te a atu i te Ture kua tu nei mo tatou engari he titiro nau ki nga powhiwhiwhi mehcmea he a atu nau ina tetahi kupu. Ei ! e haramai ana te kai e aia atu ana. Take 11. Mo nga rongo taumaha o te mate oto tatou Pirimia. Ko au tetahi otira me whakaputa ake e au tetahi wahi o taku tangi ki to tatou Pirimia me to tatou Kawana, ka hoki nei, me to tatou Minita Maori. I nga ra i mua tata ake o te matenga o to tatou Rangatira atawhai o Kuini Wikitoria, ka puta tana kupu oha ki tenei Kawanatanga o to tatou motu, " Kia aroha, kia atawhai, ki toku Iwi Maori, me whakamutu te hoko i o ratou whenua." Hangai tonu tenei ohaki ki te tuunga o Rore Ranapare hei Kawana mo tatou mete Pirimia mete Minita Maori, he uaua rawa ta ratou mahi, ko o ratou hoa ko etahi o ratou Menu Maori. Ite tau 1902 ka tino tu te Ture Kaunihera. Ite mea kua tu nei te ture, marama tonu nga kupu poroporoaki a te Kawana i mua o tona hokinga. Kua panuitia na ana kupu o ia hui o ia hui. Kati koi ana tonu ko te kaha o to tatou Pirimia kite huke ite pararakau ite parahoro i te parahua a ka kitea c ia te kopura o te ora i whakatokia ra ite tau 1840. Ka whakatokia ano tenei eia ki reira. Kati ake aku kupu tangi, kei roto i au te rawakatanga. Take 111. "Ki tau mahara mehemea kei te karakia ki a Te Karaiti i runga i te ngakau aroha whakapono pu." E taku potiki koia ra ko te u tonu o te ngakau aroha ki a ia ko ia hoki kua aroha ki a tatou, i runga ano hoki i te ngakau whakapono ki a ia, mete pumau tonu tatou ki a ia, mete inci tonu ki a ia i runga i tona Ingoa, a mana tonu e whakamana mai (Hoani. 14, 13, 14). Kite aroha tatou ki ala kia mau tonu ki ana ture (ra 15), ka inoi ton 1

hoki la mo tatou (ra 16). Kua ara nei la i ta mate kei te nnga matau o tona Matua e Kei te inoi tonu ia mo tatou (Roma. 8: 31) Ko tona Wairua Tapu ano hoki aue rawa tana inoi mo tatou (ra 26). Waihoki ko tatou kia pupun tonu i ana kupu (Hoani 8 : 31). I patai koe, "He aha te he o taku hahi o te Kingatu ?" I te mea nau i aroha nau i wnakaaro he patai ahua whakawareware pea tenei nau, ina hoki kei te kataina to patai e nga tamanki. He mamae rate he ote Ringatu 1 te tataramoa i te kooti a i te mea e ngau ana te mamae ka aroha noa ai ? Hua atu ka aue, ka ngetengete, ka ngunguru, ko te reo hoki tena o te mamae, hoatu kapea kite ngira. Tena pea ia kua hou rawa te tu ki roto. Kati ra me haere atu kite whare i te tino Rata, ko te tohu o te whare kei lie koe, " Kawenata Hou " (Maaka 9 : 43). Koi ana nga tino rongoa, koia ano tena to tatou tino Rata e to'.mto'm mai na a tae rawa ki te rarangi whakamutunga, " Kia whai tote i i roto i a koutou." E taku potiki kalahi au ka kite iho he ingoa hahi ia nou te Ringatu. Kati me whai tonu atu he kupu maku ma te Ariki ano e korero mai ki a taua. " Whakarongo atu" (2 Koriniti 6: 17, 18). ana kei te karanga tonu mai ia ki a tatou kia haere atu (Matiu 11 : 2S-30), ana e kore e panga e ia ki waho (Hoani 6 ; 37). Kati puta mai ki waho o tena ingoa, he ingoa tonu to to taua nei Hahi no te 43 o nga tau o to tatou Ariki i huaina ai ki Anatioka (Mahi 11 :26), e karangatia nei ko te Hahi Karaitiana, "Te Hahi Tapu puta noa i te ao," (Whakapono o nga Apotoro). Kati ra puta mai ki waho ote hahi Ringatu. I kona rawa au e whakarongo atu ana, i mahue etahi kupu o te inoi poto, a to tatou Ariki i ako iho nei hei inoi ma tatou. " W'hakarongo atu " (Matiu 6: 9-13), ana e ako mai na, "Kia penei ta koutou inoi." Whakarerea ake ete hahi Ringatu na etahi kupu, hou ke, puehu ke wawara ke noa atu hei taami i a te Ariki kupu tapu i ako iho ai. Na konei ra e taku potiki i whakaoho, na te kupu o te panui e mea nei, " O nga ture mo tatou a nga ra e heke mai nei." Ture tangata mete tikanga oto patai. Ei! ko te ture tino tapu rawa lenei. Kati ra mau ano hoki e hura he kupu hei whakaoho i o tatou ngakau, kia anga te whakaaro kite titiro kite taimahatanga ote ra whakamataku rawa e heke iho hei. Mo tenei e ki nei koe, " Kaua hei taunu atu ki era hahi, kite Momona kite Pikopo." Ka tika tenei kaua taua nsi tahi hei taunu atu

kei te kite tonu iho hoki a Hohepa Mete ki ta te Atua i mua ekira aTe Karaiti, " A te Atua i hono ai" (Matui 19: 6). Kotahi tonu te wahine ma te taane me tera kupu tapu (1 Kori. 7 : 2). Kei te panui tonu a Hohepa Mete kia tai ngahuru he wahine ma te tangata, kite kore e whakaae nga 7 ahine tokoiwa pea kia marena kia tingahuru ka whakamatea. E wai ra ? Ete Atua pea ? E wai ranei. He whakahoki tenei " anake." E kiia ana hoki e ia kia pera me nga wahine a Haromona kia 1000. Ka kite taua e taku potiki kahore a te Atua whakahau kia 1000 he wahine ma te tangata. No te hae o nga wahine a Horomona ki a ia ka tahuri ia kite hanga whakamarie mo a ratou hae ki a ia, ana ka riria ia e te Atua (Kingi. 11 ; 11), ki ta taua nei hoki e kite nei kotahi tonu te iriiringa (Epeha 4: 5). Ko tera anake i whakahaua ra e te Ariki (Matiu 28 : 19). Ki aia taki ngahuru rumakanga ki ro wai, taki ngahuru hoki tapahanga. I puta ano tana panui i te 19 o Oketopa 1887, ka tae a te Karaiti ki Hiona i Uta. He karanga naana kia hui ki reira te hahi tapu. Me tetahi panui ano i mua atu i mea tera poropiti hei te 10 o Maehe 1876 ka ara nga tupapaku o Parihaka, ka hoki nga whenua o nga Maori ki a ratou, engari kei te panui tonu ano inaianei. Inakoa he panui ano tenei na Taui kei Amerika ano. Ko ta te Karaiti panui ia e kitea iho nei e taua, e penei ana " Otiia kahore tetahi tangata e matau ki taua ra, ki taua haora kahore nga anahera o te rangi, kahore te Tama ko te Matua anake." (Maaka 13 : 32). I mua tata ake o tona kakenga i whakahokia e ia te patai a ana akonga, " E kore e riro i a koutou te mohio ki nga wa, ki nga taima, kua waiho e te Matua mana ake te tikanga." (Mahi 1 : 7). Koia nei ke ta Te Karaiti . panui kite ao katoa. Mo te hahi Pikopo. Waiho ma Nga kuru Pene Haare tona hahi e taunu, inahoki ki ta taua nei whakarongo ko te reo tuatahi tonu tenei o te Atua i korero ai a rongo ana te 600,000 o Iharaira i te reo Atua, "Ko Ihowa Ahau ko tou Atua" "Aua etahi Atua ke atu mou." " Kei hanga koe i te whakapakoko mou." " Kei koropiko koe ki ena mea." (Ekoruhe 20: 2-15). Eki ana a Ngakuru i ripekatia a Pita ki Roma. Koi ara ano e iri ra i roto i te whare karakia o Ngakuru. Ei! eharaia he Pita rakau. Ka mutu hoki ia te tokonui ote waew ka tau i te momimominga a nga ngutu o tai o te kuia o tai o te koroua o nga mano tau ka maha

nei. Ina ke ia a Pita tangata Apotoro e whakaara na i a Koroniria " E tu ki runga he tangata ano hoki ahau" (Mahi 10 : 26). I tuhituhia ano hoki e Pita tangata Apotoro a te Karaiti tana pukapaka i Papurona ki nga konene e noho marara ana. E mea ana ia ki a ratou kia kaua rawa e karakia ki nga whakapakoko. " Kati hoki ma tatou ko te wahi o tatou oranga kua paherao nei, hei maliinga ma tatou i nga karakia whakarihariha ki nga whakapakoko." (1 Pita 4; 3). Katie te Karere kei te pai kaua taua nei hei taunu atu i era ha hi i era poropiti, waiho atu ma ratou a ratou taunu atu ki nga kupu tapu a te Atua. Tetahi ma nga kupu ano i puta nei i a ratou kahore nei i rite ma ena ratou e taunu atu. Kua puta mai tetahi rongo o Hiona inaianei ka rarua nga tangata o Amerika i whakarongo ra kite reo o Taui raua ko Hohepa Mete i a ratou moni kei te katanga mea whai whakaaro o Amerika e titiro tonu nei ki ta te Karaiti panui, e ki nei " Ka taea e te tangata te ki ko Te Karaiti ahau." (Matiu 24: 5), otira i pumua te titiro a nga tangata whai whakaaro ki tenei kupu, " Mei taea." (Maka 13 : 22). Ka ki nga tangata whakaaro o Amerika, ana kaore i taea, me ratou hoki kaore i rarua, ko koutou anake i taea i rarua hoki i a koutou moni. Katie taku potiki e" Te Karere a Mahuru," Ngatiapa, ko he hea kupu ra o a taua nei uiuinga ki a taua nei ano hei whakahenga mai ma te tangata ? Kite rongo koe e whakahe ana me ki atu, " Kaua hei whakahe kia maua engari me whakahe ki nga upoko me nga rarangi kua tuhia na." Kite tohe me ki atu kia tikina te teepu o Koreha i Manahune ka whakatu ai ki waenganui o Hehaa ka whakatakoto ai i te pukapuka whakataunga o a taua nei uiuinga ma Tamati Ririmu e patai a ma te kai whakatau ano e panui. "Ko ahau te Huarahi, te Pono, mete Ora, e kore rawa tetahi tangata e haere ake kite Matua kite kahore Ahau." (Hoani 14: 6). Kite tohe ano e koe te tangata kawea atu ki waenganui o Kaupapa-haaro o Takerehaia ka whakatu ai i te teepu i a Tipokoruatiti ka whakatakoto ai i te pukapuka o te whakataunga whakamutunga a ma taua kai whakatau ra ano e panui. (Whakakitenga 22 : 18-19) Kati kaua taua e tapiri atu i Taana, kaua ano hoki e tangohia he kupu i tana pukapuka aka hoatu ko ta taua nei kite taha, koi rarua taua nei. E taku potiki tera ano au e karanga atu i a koe kia tae mai ki Waiapu nei kei konei te-

tahi taru kino he huna kai he patu tangata a mau pea e ngaro ai tenei taru kino. Hei kona ra, ma to te Atua atawhai tatou tahi e tiaki. Na to matua aroha, na Mohi Turei.