TE ORANGA O REIEIMETE.
E pororaru tonu ana te Ingarihi, e manawareka ana kite hinganga ote Poa, ka puta ano etahi waea i tino nekehia atu. ai te koa, te ngahau ote iwi. No te 1 o nga ra o Maehe ka tae te waea a Tianara Pura kite 1 Tari Whawhai ’ i Ingarangi. Ko nga kupu enei o taua waea No te ahiahi i tae ai tetahi wehenga o taku ope ki Reirimete. Kiia orate pa!’ I panuitia te waea a Tianara Pura ki roto i te Paremata. Te rongonga o nga rangatira, o nga kaumatua o te iwi i nga kupu o taua waea ka tangi te umere, ka mahia nga mahi ahuareka katoa, ara, ka pera ano mete taenga ote waea a Tianara Rapata. Kaore i roa ka hapainga e nga tamariki tane te waiata mo te Kuini, ka uru hoki nga reo o nga kaumatua ki roto whakaharuru haere ai, ka kino te haere ka parekareka ki roto kite taringa. Ki taku whakaaro mehemea e mohio ana nga kaumatua o Ingarangi ki a taua tikanga ki ate Maori, kua takahia tonutia he haka peruperu. Tera atu tona tini o nga ahuareka e mahia ana engari e takurutu ana te ringa o ta koutou pononga, ote Etita, kite whaiwhai atu. I patu waea te Kuini mete Piriniha o Weiri ki a Tianara Pura raua ko Tianara Waiti, he whakamihi ki a raua mo te oranga o Reirimete. 'Ko nga kupu whakamutunga o aua waea:— “ Kia whakapaingia te Atua!” Ae, kia whakapaingia te Atua, mana nei e whakakaha te tika, e pehi hoki te he ki raro.
He tino hoa a Tianara Waiti no Tianara Rapata, he maha hoki nga whawhai Id Inia i whawhai tahi ai raua. Heoi ite oranga nei 0 Reirimete ka patu waea a Tianara Rapata ki a Tianara Waiti. Ko nga kupu enei o tana waea:— “ Kia whakapaingia te Atua, mona i v/hakarongo mai ki nga inoi a te iwi.” No te ahiahi o te 28 o nga ra o Pepuere i tae ai te ope whakaora ki Reirimete. Rokohina atu kua tata te pan nga kai o te pa, kua tino iti rawa te ruuri o te kai ma te tangata. E kore e taea te korero te nui o te koa o nga tangata o tana pa i te mohiotanga kua ora ratou. He tino nui nga taotu, nga herehere, me nga turoro i roto i te pa ; kua pangia hoki te pa e te piwa, i te kino, i te nui o te paru, o nga rukenga o te pa. I te taenga atu o te ope whakaora ki Reirimete, ka huihuia e Tianara Waiti ana tangata, ka tu hoki ia kite whaikorero, kite whakamihi ki tona ope mo to ratou kaha kite awhina i a ia kite pupuri i Reirimete. Ko etahi enei o ana kupu : “ I tino mamae toku ngakau i taku whakahaunga kia wkakaitia te kai ma ia tangata, ma ia tangata o tatou. Otira, e koa ana au i tino kaha tatou kite pupuri i te haki o ingarangi kia tare ana i runga i Reirimete.” He nui nga mihi mo Tianara Waiti ratou ko tana ope, mo to ratou kaha kite pupuri i Reirimete ki nga mano ote Poa. Tuarua tino whakaekenga a te Poa, kore rawa i hinga. 1 te whakaekenga tuatahi i taia kite 1000 te Poa i hinga, i te whakaekenga tuarua i neke ake i te 2000. Kia nui ano hoki te whakamihi ki a Tianara Pura ratou ko tana ope. He tino mahi nui ta ratou, he nui ano hoki o ratou i hinga. Otira kua tutuki ta ratou mahi, ara te whakaora i Reirimete, He roa a Tianara Pura e kawe ana a ... katahi ano ka tae ki Reirimete. Ko te take i tino kaha ai tana mahi, he tino kino no te takiwa ki Reirimete. He nui no nga hiwi, no nga pari, no nga awa, no nga wahi kino hei hunanga mo te Poa. He rereke te takiwa ki a Tianara Rapata, kaore he pari poupou, kaore he awa hohonu, engari he pai katoa, he raorao. I puta ano te kupu a Tianara Rapata, i pohehe ia e kore rawa a Reirimete e taea te whakaora. Otira na te hinganga o Tianara Koroni i hokihoki ai etahi o te
Poa i Reirimete, i ahua mama ai hoki te mahi a Tianara Pura. Hui katoa nga tangata a Tianara Pura i mate, i taotu, i riro herehere, i tona haerenga kite whakaora i Reirimete, e tata ana kite 5000. I muri o te oranga o Reirimete, ka puta te kupu a te Kawanatanga kia haere a Tianara Waiti hei kai-whakahaere mo te ope a te Ingarihi ite pito kite tonga, kia riro hoki i a Tianara Pura te whakahaere o te pito kite rawhiti, ara o te takiwa ki Reirimete; ko Tianara Rapata hoki kei te hauauru. I mua atu o tona haerenga, ka tu a Tianara Waiti ki te poroporoaki ki nga tangata o Reirimete. Tino nui atu te aroha o taua iwi ki to ratou rangatira,, kaore i taea e etahi te pupuri te roimata. Ko ta matou tumanako kia pera te hinganga o te Poa i a Tianara Waiti i te tonga, me to ratou hinganga ki Reirimete.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19000301.2.8
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 25, 1 March 1900, Page 6
Word Count
883TE ORANGA O REIEIMETE. Pipiwharauroa, Issue 25, 1 March 1900, Page 6
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in