J.—6.

1876. NEW ZEALAND.

PETITION OF H. M. RANGITAKAIWAHO AND OTHERS.

Presented to the House of Representatives 29th August, 1876.

Xi nga rangatira katoa o te Runanga Nui o Niu Tireni kei Poneke. He Pitihana na nga rangatira katoa o Ngatikahungunu ki Wairarapa tae noa atu kite Mahia; Rongowhakaata ki Turanga tae atu ki Whangara tae atu ki Uawa tae atu ki a Ngatiporou ki Waiapu ; tae atu ki Te Kawakawa me Ngatiawa ki Whakataane me Ngatirangitihi kite Matata; me Ngatiwhakaue ki Rotorua me Ngatituwharetoa ki Taupo ki Tongariro ki Patea, ka mutu. I to matau huihuinga ki Pakowhai wahi o Heretaunga i te 31 Mci 1876 ka tino whakaotia nga take katoa i whakaaetia c to matau hui hei tuku atu kite Runanga Nui o Nui Tireni c noho nei i Poneke Koia enei ana take: — 1. Kia tino whakina nuitia a kia tino pono te pumautanga o ta matau whakaaro whakamana i a te Kuini Wikitoria mo matau, a kia tino whakina c matau te pono o a matau whakaaro kia whakaaetia kia mahia c matau i nga wa katoa i nga ra katoa Ana Ture. 2. He mea tika he mea pai rawa ki ta matau whakaaro kia whakakotahitia nga iwi o Nui Tireni a kia huihui matau kia kitekite i a matau kia rapurapua o matau mate, kia kohikohia nga take tika pai hei tuku atu kite Paremata nui o te Koroni hei take korero ki taua Paremata. 3. He mea tika ki a tv tetahi hui mo nga Rangatira o nga iwi o te Ika-a-Maui i ia tau i ia tau kia korerotia nga mea katoa c pa ana c whaimana ana ki nga iwi Maori, kia kimihia o matau mate kia ata tirotirohia nga mea c pa ana ki a matau me o matau whenua kia tukua kite aroaro o te Runanga nui Paremata o te Koroni, ma te hui c whakariterite te wahi hei tunga mo te hui, i muri iho o tenei. 4. Me whiriwhiri c matau nga tangata c pai ana kia whakaturia hei tangata mo te Runanga whakahaere i nga putake katoa kua whakaaetia i roto i nga rarangi tuarua tuatoru o enei putake. 5. E mea ana matau kia whakakahoretia te Ture i whai mana i enei ra mo nga niema Maori o te Paremata ara ko to Ture c mea ana kia tukua kite Paremata nga mema Maori tokoiti mo nga tau c rima.- Me hanga tetahi Ture hou Ture tuturu kia riterite nga mema Maori mo nga iwi Maori ki nga mema Pakeha mo nga iwi Pakeha, a ki a whakarerea nga takiwa pooti o naianei, me whakarite nga rohe o nga tino iwi hei rohe tuturu mo nga pooti hou. 6. E mea ana matau ko nga whakahaerenga o nga hokonga whenua Maori i runga i nga ritenga o te ture c whai mana ana inaianei, he mea whakapohehe he mea kino a me mutu te hoko i runga i aua tv ritenga. Kaua te whenua c hokona itewa c takoto papatipu ana. Mehemea ka whakaae te iwi te hapu me nga rangatira, kia hokona kia ruritia kia Kootia te whenua i runga i te whakaae a te katoa, katahi ka tika kia ruritia kia Kootia kia hokona. Ite takiwa kahore ano ki a whakaaetia etc katoa te hoko, kaua c puta atu te moni ki nga tangata no ratau te whenua. Me mutu hoki te haere pokanoa o nga apiha o te Kawanatanga ki nga takiwa Maori tohe ai kia tukua o ratau whenua kia ruritia kia Kootia ranei. Ame waiho te ritenga me te whakaaro mo te Kootitanga me te hokonga i o ratau whenua ki a ratau ano ki nga iwi Maori. 7. E mea ana matau kia whakakahoretia te Ture c whai mana ana inaianei, c whakamana ana taua Ture i te Kawanatanga kite pupuri i nga whenua Maori, kia kaua aua whenua c hokona ki nga Pakeha noa atu. 8. E mea ana matau ko nga Ture katoa c whakamana ana i nga Kooti whakawa whenua o naianei kia whakakahoretia, me homai i te Paremata o te Koroni tetahi Ture marama Ture whakahaere tika i nga whenua Maori, me ki taua Ture kia rite nga Kaiwhakawa o nga Kooti Whakawa Whenua Maori, ki nga Kaiwhakawa o etahi atu Kooti tuturu, kia kaua te Kawanatanga c whaimana ki runga ki aua Kaiwhakawa AVhenua Maori o aua tv Kooti. 9. Me tuhituhi c matau tetahi pitihana korero pai ki to matau Kuini, tono ki a ia kia tukua mai tetahi tangata korero pono mahi tika hei kimi hei tirotiro i o matau putake c mate nei matau hei tuhituhi hoki i a matau korero ki to matau Kuini. Heoi i ki taua hui kia tukua katoatia aua take kua oti ake nei te tuhi ki runga ake nei kite Paremata; koia te take o tenei pitihana. E tono ana matau kite Runanga Nui ote Paremata kia ata tirotirohia kia ata whiriwhiria aua motini katoa kua whakahuatia ake nei, kia ata whakaaetia hoki c te Runanga nui o te Paremata nui o te Koroni o Nui Tireni. Hei tohu mo to matau whakaaetanga c mau ake nei o matau ingoa. H. M. Rangitakaiwaho, (me ona hoa 394).