Kite Etita o te Wananga. E hua tena kua. He panui tunei ka tukua e au kia ronga oku whanaunga, nei etahi atu tangata i Heretaunga nei, me erahi atu kainga he mahara maaku kia whakaatu ano ahau; na te mea ko te takiwa tenei e puta ai uga hua o te raumati. cku wkn'.'.aaa ira. r.. ■ e:aki a: a tanyata i Herotaui-.rra nei. me craa: aiu kaiaja. k■; aiakara k:a whakaaiu aao abaa ; na te k-.> te t.:.k:\va t.li<_■ i o pttta ai t;ira l.ua ote rr.umati, e kaere a: ic raaizata i taua kaere : niekemea ka haere te tareata aie ; ■ kaara:;;_:k ir:e te rv.au patara i a _ r a wak io :o Pakipaki, ahakoa i ■wkea o to Pak:p;:kk ka tviioa ia : na tc raea kr.a rougo kontou ki letaki haikat r.;e ' e wkakaoatitanga a :: era rangatira r.uuu: o llerut ;iu:i _:a. a Karaitiana Takamoana. a Keuata Ka-.VL-p". a 11-:.arc T-aa'aua. a I:eaare Mataa. a Xoa Te a Pa-ra Kai\vka:n. ir.e iwi :;u: tor.u. he :nea a'.:: uaaki; kla ra :: a. kaaa :>■ tn'.'._-ata c -.vkakaki. K !i..-a c 'i'..- K;::a. r.kaa k : a t-.to t..: a ite pmaNa rurncNi Puiiaka.
K: TH ET:TA «• Waxanoa. L "...-a T-.-r.a ,e. Man o tu,a'a •::: k -.roro k: ::_ra rooo ru.i ki tc r-ji.i Pak' ka. ki r>.o Ma...;-; k: ; hoi titiro ma; ma n~a wLsr.au:.;:! I motn_::ci. ki n.ira rr.akl a n-a Pakeha o Ilaaku IV-i. ki to 1-1:• ■:._r:\ m- kuri Ma. Ka utu te tan~ata ito kuri Ma'.ri. ko utu ton.i. mo tc kuri kotahi e rirna hereni rii' > tc tiki:: auak--. na ki tc ki..ro to tangata nana te kuri c ha'.-rc ki to i'.'.ko tikiti r.i" t. na kuai. ka hamenetia taua tanjjata o n_:a Pirihimann. ka whakawakia ia ki to ritonira o To l'ure. Iv>ia t<;t_*i to utu mo ka tao tc tangata ki to whaka•■v amo tana kuri : o rim a koreni to utu 1110 toil a, hara. o iwa iicrou: mo to run kapa to utu mo to whakawa, o l'ima hcrcni mo to tikiti. K<> an o tatou kua kite i tciioi. ako au auo kua ma'o. V. rua aku kuri i kamon-.-: ia ai au oto l'irikimnua. a ko au ar.o to utu. Ko tc utu tci.ci i utua e matou ko akn hca ki to Ko"ti. tokutoru matou e wha a matou kuri. puta ana ta niati.u utu ko aku hoa Maori o tcru naur.a c toru bercni mo tc rua kapa. Na. 'no panui ata tor.oi naku ki ni:a Maori katoa oto motu r.ci. ir.ahomea Lo kuri kikino nci a koutou patr.patua :ho, kei maumai; :.oaiho a koutou moni ki tc utu i ena kuri : engari m-hemoa ko kuri papai n koutou hacic kite hoko tikiti mo a k"Utou ku:i : rinia keroni to utu mo to tikiti mo te tan kotaki. Kaua o '.vaiho kia tao ra-.va kite ra e whakawakia al koutou c to Xooti utu ai i to tikiti ino te tau. kei mate koutou pon'ji mo au ko aku hoa i to tckau ma iwa herein mo tc kuri kotahi. Kaati taku panui, ma koutou c titiro iho. Otira kei to tat..u Kawauatanira IL.u noi tc ritonga mo tenci panui. boot ano. NA PE.VI TE UamaiuAXO:.
Kl T!•: ET:TA 0 TK W'ANANGA. E hoa ten a koe. E h-.:x utaiiia atu ek ,e kia Tk Wan wg\ temaengaotu mutuu «r! liWiaU ii Si i o Pa„ra X« M-ingui. i mack; O lac ,« an te 2:5 u Hepetcma. Ko toua mate be mate pa ttli.uait-iT, mahoki, uo waeuga.-.ui ote 10, mc le 11 O uga lia.-ra ote po. k;i toua mate-, ile ata kua hemo. heoi auo kua uuo tnoe. Kaum to tnatou pouri ki toua mateu'a ko tetahi teue: o nga raugatira knu-maiua o teuei hapu. ara' 0 >Katira U gi. He taugata tuwiiito a Paoia, itala pea uua tau kite iwa tekau. luahoki. ite baereuga o Hougi Hika ki Ingoraugi i te tau 182 . kua uui atu pea ona tau l :e toru tekau, mahuk', kua uru iu. ki uga whawhai o taua takiwa he tiui uga whiwhai i uru ai a Paora, a ko toaa ahua, me t'oua maia i roto i auu nri, pera touu mete ahua o tau<'ata t.no toa o Ngapuht. I uru ia ite wbawha.taaga o Jlauuga°uui laurauga. 1 tae ia ki Mauiuaiua. kt le Totara, Hauraki. i tae ia ki Mokoia, Uotorua. a ko Paora te raugatira o te haere 1 arahma ai a le iaugimauawi: ki le rapu haere i toua wbanaurga i a le Kaugituatemuaua, me to raua iwj, kia hokt mai kite kaaiuga, na te mea kua oma noa atu i Ngapuln kite Dgahere, a ko te Kaugitnauawe i nro herehere mai l te matua 0 raura, ara, l a le Kobiti, koia teuei i arahiua uei kia hoki m.i tau.i iwi, ua te mea kua kua Kia houhia te ron<'o. 1 tae ano a Paora ki Whakapuuake, kite paiu i a Tuakiaki ratou ko toua iwi, mo taua Koiiurutangu i a l'e Alautarauui raua ko Mur.wai, i patua nei eia kite W'airoa. Ko teuei pa ko nV oakapuuake, be pari kei waeugauui pu o te pa, e rua oua ara wtiakabeke, kei ruug i, kei raro, ko te laumata o runya ne mea uiahauga ki le \vuak.»keke. .So le taeuga o .N "apian iii reira, katahi <»ua maiiauga k i kuumea, auaua haeie kau ana ko uga wu*kaheke au.ike : kabore he taugata i mau, ka tangi te uiuerc a .Ngaoulin kuiiet. ko taua pa i taea, male ;ho a luakiakt. &.ahoie etatii »tu bapu o Xgapuhi i tae ki ie tau ' teuei pa. heoi anu ko >gaurangi auake, e ouo tekau. heoi toua boa ko .Ngativv.u. e ouo lek.ui auo In-ki. ku Pom.ire, kthai 1 tae. i riri ia mo le whaKakuio i te maut.ga-rougo. ko t'e tern l tukua at a Ngatiraugi ko ia auake, maua c male atu. e ora a:u rauci. heoi ra. hoki ora mai aua a Paora ratou ko a'ua matua. a ua te patu kua rite mai l te Atua ruo uga iwi o teuei ao. Katahi a Paora ka mate, e t.iea kua te a a, ka rite ki ta Jioua t ki ai, •• ua iaow.i i iMiu.ii, ua Ihowa i taugo atu, k:a whakapaiugia auo te lugoa o lu..w.t " v;g a tamariki a Paora >.oko-r-a touti, he wabme auake. ixa mutu, uaku i tuku atu. 2s A IiKN iIA PaSAISK KiWATC'Pt'. Ohaeawai, Oketopa 2, 3 577.
K: te Etita o Tk Wa.vanga. boa Lena. soe. Mo tuka atu c koo ictie: koi'ero kia utaiiia &i.a n koe ki iuL.LCd ki to tatoii W aja.sga, hoi \\h;ik,ih , _' itc pa.iui o Hoaui mo tana tito. i k::a uei c u t na m-a Kooiiti o te I'ii Hauauru iici i rapu to take uia la Kc;°i, ki<x tu hci Ixan anaiani£a niu tend niotu. wnaka: m.ii ete ■l- al j'art'um. £ ULo rau'a aai ic pauui a Hoani na Qga &onii.ti o tcuci \v ii..xwa:iatuijira, heol alio ta luatou <j Lino mobio aua. nio Kawaua Kurui. ko aua hoa e lu uiuiia 1 t-: i'aicmata b«i .\lutua auu mo tcnci niotu, hcoi la matou K;i tuh.;a o ruaioa in-ua k; laro. ° Keupena Einera Turangapitc, •Na To Hau 0 -a oLu liang:. IcpaKi \\ amnemate, lipene Teonepoto, Wiremu Xak:ri. I'ukn i euawakalaki, Turangapito. Hone Waitcrc, Kaiena TemanaotawLaki.
Kl TE Etjta o te Wananga. E hoa. tena koe. Mau cutaatu aku kupu ruarua aeiki rcnga i a 1e \V ananoa, kia kite ilio aku wlianauuga Pak.ha. me nga llema Pakeha, me nga wtianaunga Maori o nga motu e rua nei ; e nga wlianaimga tena koutou, kua, tae tuas te rongo o te Pire a Te Pokiha, kaumatua o Kaugiukei, be ilcma, be tangaia wbakapuuo kite Atua Nui o t<j Kaugi. Ko taua Pire he whakakore i uga Paparakauta k 1 wa.pn. ■. iicoi ku ciahi u nga .Ueoia kaore e pat ana kt taua Pire. r. :iua ma ku atiau kaaui tuku hari ki uua Ptie kia mutu atu taua kai kmo i uga V*og»ui wuaitaaro nux, ma nga Baugatixa Pakeiia, .Maori hoki,
mc tahnri katoa nsa liang.it ira Pakeha me nga Maori, me nga tangata noaiho kite m.ihi I'aamu kite whakatupn rawa maana. e rara ana te kupu a Paora Apotoio, '* kia aha whetiuak: a :ok'>banga ?»i k"tiiou i te raugi marie, kaua hei kaua hei kiu<;. ma kouei ra ka memeba ai anei me a katoa. ko tikonga mo ko'.itou ki a, pehea i te tapu 1 te whakapono." ° E hoa ma "tie tika ko:a kia koutou te kupu a nga Mema e ki n<*i ra on ki a hoatu he oranga mo Dga tHugata huko waipiro ; ki iaku mahara e ora noatu te tangata kite mahi whenua, kaua hokt nga Knngatira c vvbakahaere i taua k.:i kino. E hna he iini n<ja mat-.; uruta epa mai ana kite tiuaua ote tanguta kua tikina nga rata, kua tae mai ki a kite ite turoro kua *.itea he waspuo tctahi wahi o te mate, katahi ka uaua te mahi ate rata. Na e ma, he a rahi kino tenei na uga tangata Kangatira, ta matau mahara hoki. kaore ranei o koutou mariHwa e k-ipakapa ana kite Kangatira me ka mate i taua kai kino i te waipiro. ko ahau kani;i toku pouri, awmae mihi ki tnua taugata i mate, e taea te aha ite turi kite ako, kite tohn nui o nga tangat". Kangatira kite whakatu i uga Paparakau ta. e rua o Parewanui Paparakauta kua hinga, taku kupu kia koutou, kanui raku hari p.ti kite Pire hou kiit hinga nga Paparakauta, ka mutu. Na to koutou hoa. Na MIKC Maecmau. Parevranui.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WANANG18771027.2.26
Bibliographic details
Wananga, Volume 4, Issue 43, 27 October 1877, Page 428
Word Count
1,608Untitled Wananga, Volume 4, Issue 43, 27 October 1877, Page 428
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.