Korero o te Paremata.

Wananga, Volume 4, Issue 33, 25 August 1877, Page 335

Korero o te Paremata.

Wenerei, 8 Akuhata. No te whitu o nga haora o te ahiahi ka tu ano te Paremata, He maha nga pire me nga motini a etahi o nga mema i whakatakotoria kite aroaro o te runan <r a engan ehara enci i te inea e pirangitia ana e te taha Maorn No reira e kore e taia ki konei. E kiia ana tena pea e mutu te mahi a Te Rata Porens, a ka tu ko Tcone Haara hai riiwhi mona. Otira to narau noaiho pea enci korero. I rongo hoki matou kua haere etahi o nga hoa o Te Ks>\v auatanga, kite taha kia Uori Kcrei ratou ko Karaitiana ma. No te kokiri tanga inai e Te Pokiha i tana Pire hou hai whakakore i te hoko waipiro. I kaha rawa ia kite Lorero, i pai raw a ana korero e kiia aua, e rua haora pea I a e korero ana ka noho k; raro. Engari kaore ano aua korero i tae Katoa inai. kia tae rnai ine ta ki tera Wanaxoa ejiaere ake n i. lie maha nga rnema i tti kite korero. Ko le latana tet.thi i wha:korero mo taua Pire, engari i \v i].uai\i!io ia, i kz k ao ro ia e pai ki taua mea, a meheroea -.a pootitia. ka pooti ;a kia hinga taua Pire. I tu hoki a llori Kararca law:t;. kite kcivro mo tenui Pire. Ko ana kori-ro. i inea. ka *.a:: i i.i t...- pooti kia tu taua Pire hai Tt:re. Ka tu ko 1'- Pa;-.-::'-. IP; pera ano ana kore nm a Hori Karaka iawiti, ara. t::-- pi'oti katoa te kia racing a taua Pir<- a Te LVi<;;.a hai Ture mo Nui Ttreni. No te t ana whakaa ro !:■• nwa kino rawa te.iei niea te :,o<i : i < ■ -c. t, waip::"'' w■; i -„k a i ieke i te iwi. Ka pooti ia mo tar,a Pire. Ka tu Hi . :< i ,;i ;a. kua au kite tautoko i te ;\o lli :'i Iv r-• i k: ' k i i:;ea ka pooti ia ino taua ! :: hngari i .. • :r.\ m-ix-mt-a ka tu taua Pire I ::»••• mi. : n.tUaaro ano te iwi ki nga iI • '•- * v •• kauta. Me iioaiu h<> mooi • ■ r . :: i : • : i i ... :::• a ka whakakor-a ta ralou p. :: ... : r:a i.uniM. N; reira ia i a! t<_ : wi ki i.ga kai tiaki K\.l . ■ .» i\a a e kor<* rawa ia c i.; . i-- t . :.i g- :i -i I ure itio te mota K.i : •: : n T M k \ i a kit"i.a vhakaaro me wh ,ka'<. r- r "■ . ' ; ' t • hokoh.-ko waipiro, kaua : a*a a •• *t:%i;:.a •• • . " •; i k: iintn- .-ugari kite pera t - T!::••• paka rakauta. Ka fj ko T • T. a" •• ■ i •• kore rawa ia e whakaae kia Tur- t.iua P;r •. i\ • 1 • '»! -'..-voniare ki rtuiga. ka mea ia. Pir • p ii \".a P;- • akaar.i i-nirar: ine kape (.ta:;i <. k>:pu <• whakar.ru etahi kupu ho'i. Ko t't.thi knp-i p-T.i ano me ta 11 or i Kerei, int.- utu :.'_ra k-.i-t: • ; . .r tkaur.i ui-hciui a ka whakakor> a \:\ r. it on ni.i'ni. II,> maha ri'.'a • : " . : i ti.o. Ko etahi i whakapa; t taua P:; ...: : .. '.kro<i;io. No te tai.i o ;jg v 1. .i ;• i .laiianekeiiia te korero mo tetaiii at'i ra. Taite, 16 AkuhataNo te *>%•!:itu 1 :.g '■ '.e-.« ra ka t:: ano te whare runanga. Ko te korero tnatal.: a t .• Iluuatiga mo tetahi korero i taia ki roto ki t>-tah: o nga nupepa u (Umaru, e te Etita o taua nupepa. Ko ana kor.ro lie korero whakapae ki aTe Witika. I ki hoki taua Etita. te take i kaha ai a T© Witika kite t.iuloko i te Pire hou mo nga whenua Maori, he hiahia nona, me etahi hoa ona kei Akarana kia pan katoa i a ratou nga whenua Maori te hoko. Na, katahi i ka runangatia aua korero e taua Etita, ka roa e runanga

fen*, ka put ateki ate Tuniuaki, me tiki tana Etita nei, { Ty«« kukumeki te aroaro o te Runanga tu ai kia whakawaIda ia e te Paremata. Ka routu te korero mo te Etita ra, ka iu a Karaitiana Takamoana, ka wbai-korero mo te Pire hou, mo nga whenua Maori. Ka mea, " e kore rawa au e whakaae ki | taua Pire, a kite mauria mai ano ete Kawanatanga tctahi | *tn Pire hou, e kore ano au e whakaae, no te mea, e hara j ite mea ma te K&avaDatanga e ki. ae, me penei, me pera i ranei he Pire mo Dga whenua ate Maori. Kahore rawa e j taka. tera, kao, me wailio ma te taha Maori ano e mabi he j Pire mo a ratou whenua. E hoa ma, kotahi tetahi mate I nai oku, ko taku kore mohio kite leo Pakeha. Heoi taku e hiahia ana kite iwi, kaua e Biehia he Ture e taea ai te | wbanako i nga whenua ate Maori. Kna rongo au kite korero a Kapene Morilii te Merna mo Tauranga raua ko Turanganui, i ki nei, kaore rawa tcnei mea le pohara e kitea ana i roto i te iwi Maori, otira, kotahi te tangata kua poharatia. Ko Tareha taua tangata, na te mahi ate Kawanatanga tana tangata i pohara ai, na ratou hoki, na te Kawanatanga i muru oua %\henua. lie pera ano etahi o ngc rangatira o Turanga' o Ngatipcrou, mo ctabi hoki o nga iwi ke c noho nei i >»'ui Tireni. Na, ko taku wliakahoki mo nga kori.ro a Kapene Rata raua ko Te Tatana, e ki nei rana, he Pire pai rawa te Pire hou nei, koia tenoi, kei au te Pitihann hai turaki i tena ! Pire, e toru mano, (3000,) nga tangata nana i tuhituhi. ! kei taua Pitihana hoki o ratou ingoa e mau ana. He tika j rawa atu U-nei kupu, kua whnnakmia nga whenua a nga j Maori, na, hcoi taku e toiao ana ki to Kawanatanga, me [ whakahoki nga whenua i tabaetia. I taku haerenga kia j TaTanara Makarini i mua kite tono i tetahi nioni hai i whakaca ite mokete o taku whenua. Ka ki ina; aTe ; Makarini. haere kia Te Omana, i.o te taenga kia Te Omana, ka ki mai tera ki au, kaor.j !;au he moni mau.— Be maha atu nga korero a Karaitiana, engari, he kapi rawa no tcr.ei Wa.na.nga, e kore e urn ki roto. Ko te mutunga o ana korero koia tuiiei. •' Kaore rawa ahau e pai ma te Kawanatanga c mahi mai he p ire mo nga whenua Maori, na inebemea ka puta tenei Pire tetal.i atti pire hou ranei i te Kawanatanga mo nga whenua Maori, e kore au e noho ki roto ki tc Paremata, ka puta kia ke au ki waho."