TE WHAKAMINENGA O TE RUNANGA PAKEHA KI AKARANA.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume I, Issue 8, 1 July 1861, Page 1

TE WHAKAMINENGA O TE RUNANGA PAKEHA KI AKARANA.

No te 4 o Hune i turia ai te Runanga nui a nga kai whakatakoto Ture o te whenua nei. Ko te toru tenei a nga whakaminenga o taua Runanga; na te Kawana hoki i timata, ara, nana i taki nga kupu ki nga Rangatira Pakeua.

Te Korero a te Haw ana ; E nga Rangatira o te Ilunanga, o te Whare tuatahi: me nga Rangatira ote Whare tuarua : E koa ana ahau mo koutou e tuna, no te mea kua tokomaha koutcu inaianei hei rapu, hei titiro tikanga pai, mo nga mea katoa o tenei whenua. E rite tahi mai o koutou kupu whakapai ki oku, no te mea kua tukua wawetia mai e te Tino Kawanatanga o Tawahi te kaha ki au, kia tino whakapumautia e au te mana a te Kuini ki enei motu, a kia pehia rawatia te tikanga whawhai a nga tangata. Ma tenei, ma tenei atawhai e whakatupu pai nga iwi o te whenua nei, ahakoa Pakeha, ahakoa tangata Maori: a ma konei ano hold e whakatumau to tatou aroha ki ate Kuini, kite iwi katoa hoki o Ingarani. Me whakapuaki i konei aku kupu whakawhetai ki nga Rangatira me nga tangata katoa o nga Hoia, —ki nga Rangatira me nga tangata katoa o nga Manuwao, mo ta ratou whakauaua tonu ki nga mahi kua oti nei i a ratou. He putanga kupu na nga tangata Maori i mau pakanga mai ki au, kia houhia te rongo, na reira ahau i mea atu ai, kia whakamutua ta ratou tikanga v/hakakotahi hei pupuru i te kino. Ano ka hoki ratou ki o ratou kainga, ka rere ahau ki Taranaki, a ko etahi o Ngatiawa, o te hunga i whawhai, ka haere mai ki au, i runga i te ngakau rongo, a ka murua eau a ratou hara. Ko nga tikanga i whakaae atu ai ahau ki a ratou, nieake ka korerotia ki a koutou. Ko nga tikanga o taku main ki Tarak naki, no te timatanga mai ra ano, a moroki

noa nei, koia tenei, kia whakamutua rawatia nga pakanga whenua i tupu tonu ai ki reira, me nga whawliai katoa o ratou whaka-tangata Maori, kia tau tonu ai te rangimarie ki runga ki tena iwi. Na, ki te whakaritea aku tikanga, ka mau tonu te rongo: aka hoki atu au kite whakaritenga o Nowema 29, 1859, mo te hoko whenua i Waitara; a kua ki atu eau kia timata ano te mahi i reira, kite wahi i purua ai e te whawliai. Ko nga take o aku kupu ki Taranaki raua ko Ngatiruanui, e mau ai taku rongo ki a ratou, ka kite nei koutou akuanei. Ko a ratou he, kua nui rawa; a ekore e taea te muru, me kore e whakakitea mai e ratou nga hua o te ngakau maniae, ote ngakau rongo. Koia tenei, me utu ano e ratou ta ratou whawliai pokanoa, kia waiho tonu ai he whakamaumaharatanga ki a ratou, ara, nga utu mo ta ratou nanakia. Ko te Whakapuakanga kua tukua atu nei e ahau ki nga hapu o Waikato, ka kite hoki koutou. E mea ana, me whakaae tonu mai ratou, mete ngakau pono, kite mana ote Kuini, kite tikanga ano hoki ote Ture. A, ko nga tangata kua whawhai mai ki au, kua kiia atu, kia utua mai ano nga taonga kua ngaro i a ratou, ahakoa no te Pakeha, no te Maori ranei, nga taonga. Koia tenei, ko te ngakau rongo o nga tangata Maori katoa o te Kuini, ki tana Mana, me ana Tare, —ko te mea timatanga hoki tenei. Muri iho, otira, inaianei ano, ka mahi tonu tatou, ka kimikimi tikanga, ka whakarite Tare hoki mo ratou, hei tami i nga kino, i nga raruraru, hei whakatupu hoki i nga mea katoa e ora ai te tangata. A, ka mea au, ma tenei Runanga o nga Rangatira Maori, meake nei ka huihuia, ka hono tonu ta ratou mahi; ama tatou tahi pea ka puta ake he tikanga e noho pai ai te whenua.