NGA RETA MAI.
E kore e tau te he kite Etita, mo nga whakaaro, a nga rangatira e tukua mai ana ia ratou reta kia panuitia. Pakipaki, Pepuere 4, 1899. Kia Waata Hipango. Tena koe me nga .aifciia; kia ora. Ifcae maua ko tewameArapatu.Hapuku Mete Hapuku te Nahu metaki atu kite Hui o te Wairoa, ko te taketeuei he kolii moni hei hanga whare karakia, i tonoa inatau e Ngati Kahurigumu khvkorero ingba take ate hui i Papawai, me ti Ritenga o te Pire Poavi, me nga mahi katoa i Poueke, i tu ko tare mete ite 'tuatahi; ka mutu, ka tu atu ko au. Vfkakamarama i te He o te Pire Poavi. Timata tia taku korero ite Mild kia te Knini mete .whakautu mai ate Kuini, tae ima kite hui a te Kawana ite Waipatu tae noa ki Papawai, iroto toim au ite kupu a te Pirimia Die whakatikatika tona Pire a nate Heulieu i korero e hara tend i te Pire tnturu tera ano te Pire kai Poueke e tnkoto ana. Heoi nni atu .to whakapai lia ote Heuheu iroto itaua Lui, heoi ko toku Putauga teuei ki -waho o nga wliakatikatika_; ka uolio au he turaki ite Pire, ko aku he i kite ai ka mate tatou mate Poari e wehewehe te whenua, mate Poari e mokete mo nga tau 42, mate
Poari e whakapau nga moni kia ratou nei huarahi e korero tia nei ete Pire. Tae noa kite nukuhanga ate Pirimia ite Pire, motera tau, irunga ite marama o a raatau kupu whakanuku mete nui hoki o nga iwi e tautoko ana i tamatau nei kupu, i tohe tonu tetaha whakatu kia Pahitia te Pire ate Pirimia i hanga i nga tonu tanga o taua pire, tae noa kite Pire a Wi Pere ma mo te tairawhiti, timata mai i whakataane tae mai ki Petani haer9 noa ite moana kakati ano ki whakataane. Ka korero au mo te komiti hou kua tono a nei e te taha whakatu i te pire, kaore i whakamaramatia ki nga iwi tenei kupu iua koki ko te hiahia nga iwi ate motu nei, kia Puritia ngatoenga wheuua wai tangobiu noa tia atu ai nga iugoa o nga tangata kaore i whakamaramatja, e kii ana kaore kau he mana o taua komiti kai te hoko tonu te hoko o Pohokura, kai te hoko tonu tetabi wheuua ko waipaoa, kai te Wairoa ; he maha aku mea i whakamarama ai a kamutu ka tu ko Hoani Ruru. Muri katu ko te Ua ka whakamarama, ia inga Pai o te Pire a meta raua ki ano e tika ana aku korero ko a matou korero tonu tenei i Poueke. Ite mutunga o a matau korero ka tu no Ngati kahu ngunu ka whakatau ia matau korero; ko tetaha turaki kua tika, ko tetaha whakatu ite Pire Poari kua hinga ite kore kaore i pai te whakamarama a tetaha whakatu ite poari. Mo nga ara e ai nga iwi ate motu nei; heoi ko te kore e pootii mema kaore i korerotia ete hui; e ngari he mea whakarongo tonu kia matau take. Te Mema mo te Tal (kaivhiti. Korero tonu iho etahi ko au e pooti hei mema ko Kupa o Mohaka i korero tonu ki au ko au tana tangata e pooti ai otira he nui nga rangatira i korero ko te Waata Taiaroako Heremia me nga tangata ote Ulri o kinitu tae noa ki Karito whakapai katoa tae no aki Nuhaka te Mahia ko etahi i korero kiau ko au e pooti. Komiti mo te Tiupiri. Heoi kua whakaritea eau tefcahi komiti mo te whakahaeie i ta Tiupiri a kuaoti o nga mema o taua komiti me to ratou tiamana. Ma ratau auo e tuku atu. Na Mohi te Atahikoia.
Kaitaia, Hanuere 24, 1599. Kite Etita ote Thiphi. Elioa tenakoe. Tukua atu euei kapu ruarua kia liana atu ete Tiupiri kinga marae whaka takoto •\vhakaaro oaga iwi ruaori o Aotearoa mete Waipounamu. Teua koutou, tenei au te ata titiro iho nei kinga lmruhuru otatatou maim erere mai uei kia bau kote ahua onga ljurulmra he roaugu he whero heina noreii-a enga taogata moLio wliai whakaaro kia-mata
tau kite tifciro atu kite kai tiinafca mete kai whakaofci onga uiea katoa iroto ia taton, kati tenei au kua kite iho inga korero ate komiti nienga Patai Taanga rnenia ote komiti, mouga mea maori. ote Pai'emata, me nga whakahoki anga mema ote komiti ote Taba Turaki ite Pire Poari ate Pirimia, menga korero hoki a nga kai tau tokoitana Pire, menga whakautu Pataia hoki. Noreira enga tangata mohio kua kite au ite ahua onga iwi maori morunga ite Pire ate Pirimia, kati; iuru au kiroto ite komiti oti katoa ko hau teme a mohio kite ahua otaua Pire Poari; ipeuei teahu mete matau etakaia nei awaho kite maunuhei he mea ana erere porangi ai na teika kitaua matau, note kainga ote ika itana maunu katahi ka huia ete tangata teaho, kua tu teika ifcaua matau kua mate touu taua ika itena.wa. Tuaahi kote matau hei "whaka wai ite ika erua rau iari te tawhitiatuote tangata itaua matau itiiho uui aturauei noreira ahakoa pena te.tawhiti ote tangata itaua matau koia tonu ano tekai takiri ifce-abo katu ai teika i te matau. Noreira eokuhoa herite tonu kitena te ahua otaua Pire, noreira euga iwi menga hapu haere mai tatou kite Tiriti o Waifcangi whaka aroaro tahi ai ite tahiti kanga epai ai taua Pire motatou. Tuarua, emaha ra penei aua ahaa hei hui mutunga tenei manga iwi maori katoa ahakoa ekore eoti he tikauga ki ahatia kataea hektipu mutunga matatou ireira tewhaka oti pai kiuo ranei, hoi ano te tiuo mea kia whaka taka atu te pikaunga epehi nei irunga ia tatou itimata nei te whaka pikau kia tatou ite tau 1899 hei mea ewhiti atu ai tatou ite mate kite ora eai kite mahara atatou katoa, kati note tau 1898 katahi ano tatou ku mahara tenei ano tenei ora motatou kote Pire ate tau Pirimia, noreira karere etahi kite tautoko ite Pire Poari, kati etaea hoki teaha efcatou ite mea ket te mohio tuturu tatou he iwi tatou ekore emanawa mxi kite tatari roa ite tikauga, etaria ana noreira epenei ana toku mahara paiatu tetuku whakarere atu iatatou kiroto inga riraringa ote pakeha. ara, te whaka kotahi ite Ture monga whenna menga tangata ahakoa unite paiatu ite waiho tonu hei tiro tiro matatou to tatou mate kei waiho ano hei mea manga matau ranga mepenei, kaora tatou kaore ranci, tiuo pai atu te whaka kotahi ture noreira kite mea ekore teora epaingia etatou ate hui ki Waitangi. Tenara enga iwi tatou karere amanu kiroto ite mahanga ugakai hopu manu kite knpenga aiiija kai hao ika, kati, enga tangata mohio whaiwhaka aro menga wahine rangatira whai whakaaro haere mai ki Waitangi kia kite katoa tatou hemate ai kai roto ite Pire Poari kati ikonei enei korero. Na tokoutou hoa itinci llkkkpf.te ItAHriAXA.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/JUBIL18990223.2.22
Bibliographic details
Jubilee : Te Tiupiri, Volume 2, Issue 49, 23 February 1899, Page 12
Word Count
1,156NGA RETA MAI. Jubilee : Te Tiupiri, Volume 2, Issue 49, 23 February 1899, Page 12
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.