RETA TUKU MAI KI TE ETITA.
E kore e tau kite Etita te he o nga korero e tukua ana mai kia taia kite pepa nei. ETITA O HUIA. Noema 26, 1894. Kite Etita o Huia. No te Poo o te Ratnpu, te 25 nga ra o Noema nei, i mate ai a *£irita Taukere, te take o tona mate he Parangi. i tae ano a ia kite whare Par.ingi i Poneke i teru tau. He nui te pouri o na whanaunga mo tona matenga i tenei mate kino. He wahine Rang&tira ano ia, no roto mai i nga tupuna Rangatira o Heretail cga nei tae mai ki ona matua. Heoi Na N. Te Apatu. Porangahau, Noema 11,1894. Kite £itita o te Huia. Tena koe—Mau e tuku atu nga tangi a Ngati Matehaere, nra a Torukawhena Rawiuia raua ko te Mihi Wairua R'peka, mo Henare Matua, hei titiro iho ma nga whanaunga, kbia = raro nei. l.Taku Putauhini ka hou kite whare ra ai, taku Mahuri Totara ka hi nga kai niro e i, taku uru mawhatu ka piua e te hau e i. Ehara te mak.tu i te turanga kiira e i. No roto rawa koe no te turanga o whaitiri Papa e i, no runga rawa taoa no te tahu nui ia Uenuku rangi e i, no te puhi rere rawa te Puhi kaiariki e i. 2. Taku nianu hunganui, taku uiai u karangaranga ki runga ki nga iwi e i, tia ia mai rate rau o titapu e i, kia pai ai koe te haere ki rarora e i. 3. E Tauwaru e tnoe nei marnnga mai ki runga e i, ka tu totira ki roto Here tau nga e i, kia powhiri mai koia i o tuahine ra e i, kia tika te haere ki roto te Waipatue i, kia whakarite kupu koe mo te kotahi tangn e i, kia mihi tu mai koia i ai o taina a ei. Ehara taku tahu i te wai kawa- ' kawa e i, koe wai kahurangi, no te wai ano i tere ai whakarewa i moe ai tuhiwai e i. 4. Tenei ka noho ka puta atu ki waho, i, ka haramai roimata ka maringi me he . wai, e, he arohn noa atu kite ao rere mai e i, i haramai ra koe i runga o Uenuku i, kai raro iti iho taku tungane i te mate. 5. Moamai e Tau i ro.o o Tutuira, ka tokia tokiri e te arm makato te hau tuwhenua no roto i nga whauga e i, no Porangahau e tuhera mai nei ka maunu hoki rate Tauiwha inoe rua a i, tena kariro nga whare maihinui ki roto Heretau nga i. 6. Aueaue tirotiro kau au kai v. hea Tauwaru e ugaro nei e i. ena kariro i te ara i huere ai una Iramutu i, i te ara whanui ko wai ra au ka kaiie i. 7. Te kape rara e tuku iho ki rarora i, kia marama atu taku net titiro e i, k. te tii a whetu e kau mai i te moana a i, kau mai ki uta kite Paerahi nei i, kia tohu ake au ko Tauaru pea i, tenei ka hoki mai kite iwi raokai i. Uawa Hauiti, Noema 7, 1894. Kite Etita o Huia. Ehca tena koe tenei nga rarangi o ta taua tainaiti, ka meingatia kia tuhia iho
e koe kite Huia ote kotahitnnga ote iwi maori, Aotearoa mete Waiponrinmu, kia ora tahi tsua i rotoo nga muni tohn a to t 'toil Ariki. Heoi tena na tohoa Pouo Rev. Kutene te Aihu. He whak:imau maharatnnga tenei he mihi he tangi, kite matenga o Mere Tahat«i tamaiti a Rev. Rutene te Aihu, Minima o Uawa takiwa t i .Rawhiti, • mate ia i te 2 o Noema i t<* toru o nga haora i te ahiahi, i te tau o to tatou Ariki 1894 I whanau ia i le tau 1889, ka tekau marina ona tau Hs kotiro honore ia, e matenui tia ana e ana matua me tona iwi katoa, he nui te Pouri mete mamae o te ngakau mooia kua tan«ohia ntn nei i tenei ao, kua noho ia Matui, xi-28. Haeremai kia hue koutou katoa e mauiui ana e taimaha ana a t3 Karaiti ia Matm, xi-29. Tangohia taku loka kia koutou, kia wh ikaakona koutou e ahau, he ngakau tuahaki tooku, he ngakuu whaka'ce kore, a e whiwhi koutou ki te okiokinga ujo koutou wairua. Kihai tenei kotiro i pa..gh e te raruraru oteuei -ao, a tangohia noa tia atu a ia i tenei ao. Ko te roa. o tenei kotiro, tekau marinja nei o ia tau, e toru ano Putu e waru inihi te roa, ko te .roroa o nga raakawe o tona m.ihunga, e rua pulu e ono inihi. He hanga whakamiharo tona whakati u. E kii ana ia Hapa 1-21. Na Ihoa i homai na Ihoa ,i tango; kia whakapaingia te ingoa olhoa.
Kereitaone Notav Noema 34th, 1894 Kite Etita a Huia Ehoae mih* ihoana ahau ki enei korero a Huia Tangata Kotahi e whakaatu ake nei 1 te mate o te Iwi Maori, tera ke atu te putake o te mate kei te raahia tnai i roto inga whare nunui o Poneke, eh ra i te mea kotahi taua whare kaor* he nui aua whare e niahia uiui nei he mate mo taiou. Engari ko te raounu o wuho o taua matau ko«a tenei e ki ake nei he Kooti Whenua Maori, te rua he moni, kaati e whakaae ana ahau. Me ki ake e au i nga mea e kitea ana e toku hinengaro 'i'euei mate kei te puta tonu mai i nga tangata roatau o tatou o te Iwi Maori i runga i taua matauranga, ka roahia he mate mo te Iwi, ara mo ona hrpu ake ka taka kite hoko whenua, kite mokete ka pau nga whenua ka toe mai nga toenga Ki roto kite ringa Kapunga ai, kua tupata i taua wa tenga kau kua titiro atu kinga whenua e takoto tonu ana i tona takoto ra. ga, konga moni i tango hia mai xa hei utu mo aua whenua kua kore noi.» tu i te ra ano i tangohia mai ai kua hoki ano kite Iwi nana tera taonga, ko te wi enua kaore i hoki mai kite Iwi Maori katahi ka man am mepupuri o tatou whenua inaianei, kua kite pakeha kua mohio t> Iwi Maori ki ;m huarahi katahi ka homai ko te Kooti Wnenua hei mo era nmhi i runga ;ike nei kaati e ki te tonu ana tatou i nga tamariki i nga moko puna tuai,ahi, tuarua a te Kooti Whenua Maori e takoto ana i roto i ana tikanga, heoi tu tonu mai ano nga tangata matau kite korero, katahi te mahi pai he kooti whenua, ka->re he mate e pa kite Iwi kite hapu, ka mahara te Iwi mete hapu koia ano me tuku o tatou whenua kia kootitia, kaati ka tukua. te tuku nga atu kaore i roa kua tangi te ngakau kua neke ke atu tekino i era mahi i kii ake ra e ahau te hoko te mukete, kua kite wahine te tamaiti he mate
teiei kua rite tenei mate kite mute kohi kiko e n'jo lgho nei i te orwisra o te tansa. ta t-iu atu, tau atu, te mutunga iho he mute hemo rawa ntn nei. Knati tehn,ka ki ake hu i etahi peka o te Knoti. AVhenrm ..Maori, ahnu ki c n > akn tan. e noho ana i te tanne, takn mahi he konti whenua, ka tae mai au kite taone Jca utua e au taku whare a men nga moni i te wiki he miiti maku e mea nga moni i i te wiki ka haere enei mea. He moni te Huka He moni te Rohi He moni te Ti He moni te Pata He moni te Tiamu He moni te Miraka Be moni inga Pakeha »nahi Ika Na ka put mai te pire ki ahau i te wiki mo enei mea katoa neke atu pea i te tekau piuna taaku moni e Pau ana mo enei mea i au e noho ana i te taone. Ko nca eka o te whenua i tukua atu ai kite kooti kaore i rahi, hei te whakataunga mii a te kooti ifci rawa atu te whenua i riro mai i ai- heoi kaore i ea nga kai e tangohia mai anae ahau ki teriei whenua, ka whakaaro n-ia te ngakau me pehea e rite ai nga moni a tipa pakeha na ka rapu atu te njja kau ki etahi pitopito whenua atu i tua atu o tera ka mahi ano mo aua moni ano :ai na kei te neke haere tonu atu aua moni me pelma hoki e puta a i te taua mahi i te kooti whenua kua ur\x no atu ana whenua ki roto i te kooti i nga kau matua kei mu.i tenei e haere atu ana tera atu ano a ratou moni i pau ki le kooti, nui atu i aku. Heoi e ki akeana e kore tatou e puta ki waho o nga mahi a te pakeha, nga mea a te pakeha kei te mana aki tia e tatou, kaore tatou ite mohio kite waahi i mahiamai ai, a me pehea.e atou te m hi e mohio ai e kore ai e riro o tntou hea whenua hei utu mo nga taonxi o te pa!>eha. Heoi te mea i kitea e au ko nga kararehe a te pakeha i tae nmi nei ki Nui Tireni, heoi ano kaore ano te Iwi i kaha ki te mahi. Te rua kua riro atu nga whenua ' te _P nlc «««i ' lei nohoanpa mo ana kararehe. E korero akeana tenei i nga mea i kitea e toku ngakau tenei ake ano etahi. Heoi ano na tohoa aroha pono. Niniwi Kawana.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HUIA18941201.2.9
Bibliographic details
Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 42, 1 December 1894, Page 3
Word Count
1,647RETA TUKU MAI KI TE ETITA. Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 42, 1 December 1894, Page 3
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.