Huia Tangata Kotahi. HATAREI, HEPETEMA 22, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI.

Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 32, 22 September 1894, Page 1

Huia Tangata Kotahi. HATAREI, HEPETEMA 22, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI.

"HUIA E" Huia Tangata Kotahi. TOROA WHAKAPAI TANGATA.

HE TIKANGA whakararu ano tenei kua timataria i enei ra ki roto inga iwi maori me nga iwi Pakeha e noho nei i Aotearoa mete Waipounamu, ara ko te mahi Uniana, kua timataria mai nei i era atu moutere o te moana, a mete nui ote tau papatu i raro i tenei tikauga tetahi ki telahi, o te huuga kai mahi, ko te huuga e papatu n*i kia ratoo ano ko uga kaimahi ki uga kai mahi papatu ai, ko tetahi \vahaugae tautoko ana i nga tangata rangatira, ko tetahi wahanga e tautoko ana i nga tangata ware, ara kaimahi nei.

Kua Panuitia i roto ia Huia tena e tu he hui ma te uniana ki Hehitingi nei a te 22 o te marama nei, a kua rongo hoki matou tena e tokomaha nga raaori e uru ki roto i taua whakahaere Uniana, ara mo nga mahi katikati hipi otira be pai uno kia wlukamahara atu ki nga hoa kua uru ki raro i taua tikanga, ara kia pai kia ngawari kia rangi marie te mahi kaua hei tua whakatete, no te men kua tata tenei kite wa o nga mahi pera e tae ai kite kai waipiro a ka tautohe a kupu, a Papatu noa iho. No u> mea kua kite noa atu oku whakaro tena e tupu ake lie raru i waenjja ia kouto . i te hunga katikati hipi, ara i runga i tenei ahua. Ko nga Teihana a etahi inaori kua kore ia ratou, ko te take i kore ai. naetahi maori i haereatu kite rangatira mea atu ai, me homai maku te teihana me whakahoki iho te utu, heoi hoatu ana e te rangatira ki tera tangata. No reira kei te mohio tatou e kore raw a e kore te mauahara i roto ia kout.iu mo tenei. Otira ko taaku e mea hei kia kaua e puta ake he tikanga whakararu i waenga ia koutou i te hunga katikati hipi. E kite atu ana ano oku whakaro i te taimaha o taiia mahi, a etika ana ano kia whakarite ki nga rangatira mo te utu kia rite ano kite utu e tika ana, otira kote hunga kua nuku awa ake te taimaha mete kaha ote mahi ko nga wahine e mahi ana i te mahi Piriho, ara harihari wuru. Ina hoki, \ te tu katikati o mua, e tae ana te tangata kite raw hipi i te ra kotahi, a kotahi rau ano hokinga o • taua wahine kite tangata kotahi ite ra, a kote utu e rim a haerengi i te ra. Otira i te wa ote katikati mihini nei, e taea ana e

te tangata kotahi te rua rau mo nga hawhe i te ra, a e rua rau ano taenga atu o tana wahine ki taua tangata kotahi i roto ite ra, a kote utu e rima ano herengi mona ite ra. Ko tenei kaha o taua wahine i te ra kotahi e rite ana ki tona kaha mo ngara-e raa i to rana ahua katikati, a, i runga i te 10 tangata katikati raihini, mete ahua nui roa ranei o te whare a tena e kitea, hoki iho, a nuku atu ranei i te ruatekau marima in aero i pau ia ia te haere i te ra kotahi, ara i ona kopikopikotanga i roto i te whare kiia tangata kia tangata, a i runga hoki i te maha o nga hipi e pauana me nga Peere wuru i te ra, a tena e kitea, hoki iho, a nuku atu ranei i te ono tana te taimaha o nga wuru e haria ana o taua wahine i te ra kotahi, a ko te whakautu mo tenei ahua, e rima ano herengi i te ra. Na runga ite kitea tanga atu i enei ahua kaha ote mahi, no reiraka pamai he ngakau aroha ki tenei iwi ki te wahine, aha koa tenei ano ahau te matau iho nei kite ngakau nuitanga o te wahine ki taua mahi i runga i tenei utu kua korerotia ake nei. ara ko te rapu i te ora. Na runga i tenei ahua ka mahara ahau kia mutu te mahi a te iwi wahine i nga mahi taimahi pera te nui, a me tiaki nga wahine i o ratou tinana me o ratou kopu, he nui hoki nga wahine e pangiaana e te mate, a he nui hoki nga wahi.ie, e puta he ana nga tamariki i nga \yhanautanga, me nga mea kua mutu te hua mai he tamaiti. No te mea inga wa o raua kaore te wahine e mahi i nga'mahi taimaha ho s ano ta te wahine mahi, he whatu kakahu, mete hua tonu he tamariki ma te wahine kotahi, a mo te tika tonu o nga whanau-

tanga .tamariki 'ine nga huanga raai ite kopu. K'ati e pera ana ano nga wahine Pakeha, kaore e mahi i nga inahi taimaha peaei i nga mahi a nga wahine raaori o na ianei, a e hua tonu, ana raai he tamariki, e kits nei tatou i te hua ote tamariki Pakeha. Tetahi hoki kaore tatou i te kite i nga wahine Pakeha e hurori haere ana i nga tiriti e waiata ana e papaki ana ranei, aha koa he rau te wahine Pakeha kite tiriti haere ai kore rawa he pera e kitea, penei inga wahine maori e kitea ana toko rua toko toru i te ra. E mohio ana tatou kite ahua o te rakau whakatipu kite whenua, mc nga kakano e puta ake ana nga rau, kite whakaoioia ete hau ka he te tupu, a kite kaha rawa ka tino roaroke, kite pai te whakatotanga pourawa kite rakan, te koiikori te aha. Pai tonu %t tupu o tena, wana tonu ona rau, a e pera ana ano hoki te tangata, kite iiui te kori.o te whaea ka lie te pakiaka o te tangata i roto nei i te kopu o te wahine.