RETA TUKU MAI KI TE ETITA.

Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 26, 11 August 1894, Page 4

RETA TUKU MAI KI TE ETITA.

E kore e tau kite Etita te he o nga korero e tukua ana mai kia taia kite pepa nei. ETITA 0 HUIA. He kape no te reta i tukua kite Minita e Winiata Te Wharo me etahi atu. Matene,

Maehe sth, 1891. Kite Minita Mo te taha Maori. E hoa tena Koe I raro i te mana o Kuini Wikitoria. I te atawhai ano hoki oto tatou Ariki o Ihu karaiti Amine. Ma te Atua koe e whakahaere kia tii:a ai tatou, no roto ite ram raru tenei karangatanga atu kia koe. No te whakawa mo te Awarua n oraka i tino kite ai mats: u ite mate mete raru raru noa iho o nga Ture whakawa whenua Maori ; otiia no maa te mate katahi ka tino kitea titu he maha nga he o aua Ture ko nga mea nunui anake ka tuhia atu ki tena reta. 1. Kaore e tika te tuunga ote kooti whakawa whenua Maori i whakaturia e nga Ture whakawa whenua Maori i Timataiia -te tau 1862. Ko te tikanga ia o tenei mea kote kooti hei takawaenga monga tangata.Maori etautohe ana mo a ratau whenua na kah>re rawa e tika kia whakahoa te takawaenga ki tetahi taha ranei ki tetahi taha ranei onga hoa tautohe, Tenei, he kai hoko whenua te kawanatanga o Niu Tiieni. Kahore e e tika mana ano e whakawa nga tangata Maori e tautohe a:.a mo a ratau whenua ka whakapaea ete ngakau ka whakahoa ano te kawanatanga ki ana hoa Maori e hoko ana i te whenua a.:a kua titiro matau kite rarangi tua whitu (7) o te Ture whakawa whanua Maori 1886, ko te kawana te Rangatira onga Tiati kia whaka arahia kia turakina tanai whakaaro ai. E hoa kahore i tika kia penei te tuunga ote takawaenga i tukua mai e te Parem ta kia matau, engari me penei te tuunga onga Tiati ote kooti wnakawa whenua Maori mete ttiunga o nsra Tiati o te Hupiriini kooti ara me tu noa atu i waho ote kawanatanga kia kore ai e tau te whaKapae kia ratau e whaka hoa hoa ana ki tetahi ranei ki tetahi ranei o nga Maori e tautohe ana iim >i ratau whenua. 2. Ko te rua onga he i kitea nei e matau o iua Ture ko. te wehenga ke o te Tari Ruri whenua Maori mt te koo i whakawa whenua Maori, ki ta matau titiro ia, he nui rawa tenei he mehe mea e hui mai ana to Tari kai Ruri i ram iho ite kooti ka mama haere te mahi, ka mama hoki; ko tenei e kukume ke ana te kooti ki ana huarahi e kukume ke ana te Tari kai Ruri ki tana huarahi an> ka raru raru noa iho te mahi mo matau. Engari ko te utu mo aua Tiati tae .noa kite utu o nga kai Ruri a te kooti me ata whakaarohia e koutou me nga mom a Maori mete Paremata katoa, kaiHi ena kupu. Tena ka korerotia nga mate me nga raru raru ki tenei whenua e huaina ana k*> te Awarua Poraka nui rawa atu to matau mate i nga mahi rereke a te Tari kai Ruri raua ko te kawanatanga. E warn rawa nga mamma e whakawakia ana lenei whenua katahi matau ka rongo e kore e taea te whakataunga i te he ote mapi, he aha te mohiotia ai e te Tari Ruri te he o tenei mapi i raua. E hoa kaua koe e ki ehara i a koe ara i tena Minita i tana kawanatanga ranei te he i he ai matau, engari me whakaaro koe ki to matau mate me rapu hoki koe i tetahi tikanga hei whakatika i nga mea he hei whaka ira hoki iam*> tau kua mate : ; nei i nga mahi rereke ate Tari Ruri a te kawanatanga hoki. Me whakaaro koe kite rua o a matau Ruri i Ruahine i te mum whenua ate kawanatanga. Me whakaaro hoki koe io matau mate ite noho roa ki konei me ta matau moni

nm noa atu i pau ki tenei whakawa hua kore iie he o te mapi i tukua mai ete Tari kai Ruri e rua rawa nga he o tenei mapi ara ko te Ruri o Ruahine mete kore Ruri hoki o roto o te Poraka kia tika ai te mahi wehe a te kooti te; ei e hoa mehetnea ka poi koe kia kite ia matau tenn matau ka tae atu kia kite ia koe i te mea e kon rawa e taea te tuhi tuhi te roanga o a matau whakaaturanga i o matau mate ki ei.ei mahi pohehe noa iho a nga Tari o te kawanatanga. He kupu apiti tenei kei pohehe koe kei te whakahe matau ki nga Tiati o tenei kooti itu ki Matene kite Ateha ranei. kahore rawa i kona a matau whakahe. E whakahe ana matau ki nga Ture mete mahi rereke o nga Tari kihaii rite tetahi ki tetahi. Ngatauewaru, Mahitaone, Hurae 26, 1894. K- te Etita o Huia. Tena koe me tou whara katoa. I mate tetahi wahine Rangatira o Wairarapa nei i te 17, o nga ra o Hurae nei 1894, a Tapatu Matena.Ruta Tamaiwhakakitea, ki tona raatua wahine no Hamua kite matua Tane no te Hikaopapanma he Tamahine kia Wiremu Kingi Kahukuraamaru, i tae mai ona Hapu kite tangi ki a i a he nui toku koingo me ts pouri ki toku hoa no te mea ka 42 o maua tau e noho ana i roto ite whare kotahi. He tangi tenei naku mona. Moe huri huri ai taku moe kite whare kai whea te tau i aro pirira o nga rangira o te tua tahitanga.—Heoi M. Tamaiwhakakitea. Tukua atu kite tiuia te matenga o tenei wahine kia roohioona uri inga takiwa.