Huia Tangata Kotahi. HATAREI, HUNE 30, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI.

Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 20, 30 June 1894, Page 1

Huia Tangata Kotahi. HATAREI, HUNE 30, 1894. KOTAHI PUTANGA ITE WIKI.

"HUIA E" Huia Tangata Kotahi. TOROA WHAKAPAI TANGATA.

HE nui te takare o te ngakau mete hiahia katoa, kia terete maringi atu o nga kai o roto i te Putea i whakairohia mai ra e nga tangata matau, i kohiria i roto i te iwi, hei mangai mo ratou ki roto i te Paremata o te Kotahitanga, i tu mai nei ki Pakirikiri Turanganui, i te 12 o Aperira kua hori ake nei 1894, ara ko te takare o te iti mete rahi kia rongo, ara nga iwi e noho maira i runga o Hatearangi, me M»raeatea, Nga taumata me nga

marae whakakoakoa ngakau i nga wa o mua, eta ana te kura-taka-hipuni, e tapu ana te uru, e toitu ana te tangata mete tikanga, e rui ai nga Pakihiwi, e katote ai nga niho, e tarewa mai ai nga wnatu i roto i te Kauri. Otira i tenei wahi, kua uea te ihu o nga tikanga o era. nga wa, kia rere i te' au o te roma e ahu ana ki iiga rnatauranga nunui o te ao, koia ia kote Paremata o te Kotahitauga o nga iwi Tklaori I raro i te Tiriti o Waitangi, mete ture nui mo Nui Tireni, No reira ka kohiria marietia i nga tangata matau i roto i te iwi, hei whakahaere tikanga i raro i nga tikanga o tenei wa, wehe ke i omua. Koia tenei kua tae atu na te wawaratanga, o n:;a mahi a nga mema i runga i to ratou marae, ara, Paremata, Te hokaritangu o nga wae, mete rui nga o te Pane, tarewa mai hoki nga whatu, ara i runga ano i, nga tu kori a te matauranga, a, tenei ano nga tapepatanga i te nui o te mataurauga, te wawara haere nei ki roto ki nga taringa o te iti mete rahi. Otira ia i runga i te aronga o nga ruuri o te whare e kore e mirama kia haria nga tapepatanga hei whakahakiri ma te ?wi i waho, Engari ano hei te kaha anake mo nga tikanga kua whakatuturulia e te whare, kei rangi rua tewhakarongo a te taringa. Kua rongo pea nga hoa i te whakaatu a Huia, mo te kore o nga korero o te hui e tukua mai kia taia kite Pepa hei, no reira ka roa nei te puta, He aha koa e kore pen e roa ka puta aua korero. Otira tenei ano nga Kongakonga i ngahoro iho ki raro i to ratou Tepara, hei whakaatu ranga atu ki nga hoa tutata me nga hoa i tawhiti, Haunga ia te tini o nga

korero kua kiia i runga ake nei kei te wawara haere i roto i nga taringa. Ko ia tenei nga tino mea hei tukunga kite manu nei, koia ko nga Pire i pahitia e te whare Paremata o te kotahitanga i ndho nei ko Pakirikiri Turanganui, i te 12 o Aperira 1894, a ko'etahi o aua Pire he pire .whakakahore inga ture taimaha, kua Pah'itia e te Paremata nui o teKoroni HPoneke" — iho te iwi maori 6 te~tau 1893, ko etahi he Pire torio ite man a motuhake, me ona aheitanga e whakahaerea i raro i taua mana, ko etahi he Pire e pa ana ki runga i nga tikanga whakahaere o nga mahi e tau ana kite iwi maori anake, ara i raro ano i nga tikanga e watea ana inga ture kua Pahitia mai e te Parenjatanui o te Koroui e tau nei ki waenga i nga iwi e rua Maori Pakeha. Koia tenei i raro iho nei. 1. "Kote pire tono i te mana' motuhake l raro ite Tiriti o Waitangi tau 1840, mete Ture nui mo Nui Tireni tau 1852. 2. " Kote Pire ara; i te ture Hako whakawhiwhi whenua maori o te tau 1893. 3. "Kote Pire arai i te Ture Reiti i nga whenua maori o te tau 1893. 4. "Kote Pire whakatu komiti Poraka, hei whakahaere i nga toenga. whenua e niau ana kite maori i naia nei, mete ara ite mahi a te iwi ka torere nei ki te ruke ruke i nga whenu ma te Kawanatanga. 6. " Kote ture kohi moni o nga iwi maori o nga motu e rua, i Pahitia maira i te Waipatu, 'tau 1892-3. ■ : 6. " Kote Pire mo nga Marae e hui ai te Paremata o te kotahitanga i raro i te Tiriti o Waitangi.

7. "Kote~Piraltoia-mo.ngamahi. o te Kotahitanga. 8. "Kote Pire mo nga Perehkev rua, mo Huia tangata kotahL me tetiahkPerehi. 9. " Kote PJfce. a nga wahine kia whaimana ratou kite whakatu komiti mo ratou. ~ 10. " Kote Pire whakatu i etahi tangata hei kohi i te moni kotahi Fauna i runga i te.tangata. 11. ''Kote Pire whakatu tangata heituku i ana nu>ni kite Peeke. 12. "Kp te Pire kohi moni hei tukunga i riga Pire a te kot ihitanga e ahu ana kite Paremata nui o te Koroui, 4cua Pahitia nei i Pakirikiri Turanganu. Tenei ano tetahi mea hei whakaatu ranga alee niaku i konei. Kua kite matou i te ahua o nga mahi o te Paremata o te Kauhanfanui, e rere mai nei i roto ite aki o Matariki o te 25 o nga ra o Mei 1894.,. 1 runga i tenei ahua e kore e taea te kii i tenei wa; tera kei te rereke rawa atu i nga; tikanna whakahaere . o te ;Paremata o te kotahitanga iraro .i te : Tiriti o Waitangi, kua .timata ria' nei kite Waiptttu ite marama o Hune 1892. Heoi -te mea i ahua ke ai kite titiro mai ate whaicaro kote ruanga -o riga Paremata, me nga mfijv whakatiituru i roto i nga kawenata e rua.kua hainatja raile tau 1892, me tenei kua timata i ria max nei ite kauhanganui, otira ko te mea nui i voto e whakamana I ana e aua Kawenata e rua koia kote Tiriti o Waitangi, mete ihea tonu kua kotalii te karawhiu o te hoe o nga waka uei, Pera mete hoenga mai o nga waka o koutou tupuna, i whak»puta ai i runga i nga tua tai riunni o nga moaria iwaenganui oHawaiki rae Aotearoa i tauria ai tenei wahi a taea noatia tenei ra, kite ponei ario hoki ta te Whiti.Ponei kua whitikiate moan?, k i> turia a Kenana e o koutou waew e.