KOOTI WHAKAMANA TAKE WHENUA MAORI.

Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 16, 2 June 1894, Page 3

KOOTI WHAKAMANA TAKE WHENUA MAORI.

TIATI PATENE ME TE PIRIMIA.

No Turanga. Note Paraire nei te 11 o nga ra o Mei i noho ai te Kooti. Whakamana Take Whenua Maori tuatahi, ko Tiati Patene te Tiati. Ko nga Roia i roto i taua kooti e noho tiaki ana i nga taha kia ratou, ko Te Kupa, ko Te Kare, ko Hatihana, ko Te Riihi me Whiini. _ I te Tuheratanga Ote Kooti, ka whakatika mai te Tiati, ka mea, " Kaore au e kite ite huarahi, e taea ai etetangata kotahi te mahi nga mahi e kiia nei ete Tore mana e mahi, ara tuhi i nga korero katca, e korerotia ana kite aroaro ote Kooti, ki

nga reo e rua, kite reo pakeha mete reo Maori:—E hara ia itemea, koia nanake nga mahi hei rnahinga ma tauatangata kotahi ko etahi mahi anp mana, kote kohi i nga 'moid ma te kooti, k*» nga pukapuka, mete whakamaori hoki i roto - ite kooti. Ka Iwa marama i naianei ote whakaritenga.ki au i Poneke, kia homai tetabi kai tuhituhi tino Pai hei hoa mahi moku, mete kaiwhakamaori ano, a I whakaritea i' taua takiwa, ko Tiakihana hei Karaka tuhituhi maku, a ko .Purere hei kai whakamaori. I whakahua ano au i taua»whakariteritenga a matou i Poneke ' ko enei nga tangata e Pirangi ana ahsu, kote takei whakahua ai au i tenei korero aku, he mohio nuku.he Itino tangata pai raua hei hoa mahi moku, a i runga hoki i to raua mohio ki nga whenua o tenei Takiwa, me nga Hapu maori, E ki tonu ana ahau kite kooti, i tino tuturu tenei whakaritenga a matou i Poneke, ko ahau hei Tiati, a ko raua mo nga mahi kua whakahuaina ake nei e au. No te pahitanga nei ote Ture, ka whawhai ahau kite Kawanatanga,' kia mau ki ta ratou whakaaetanga, ko raua hei hoa. moku, kore rawa te Kawanatanga i whakaatu ki au, ka pewheatia ranei e ratou, a no naia tonu nei, ka.tae mai ta ratou kupu, ko Purere anake te tangata ka whakaturia mai e ratou hei hoa mahi moku, kaore. aue pirangi kia haere i runga ite huarahi Hupirimi Kooti, penei me Ta Tatana i tohutphu mai nei ki au, heoi ano taku e hiahia nei, kia tika, kia Pai hoki te mahi a tenei kooti. I au e noho. Tiati ana mote Kooti Whenua Maori, ka nui te pai 0 nga tangata e whakaritea ana hei hoa te~-Xumuaki, ote kooti, mete-kawanatanga e whakahe ana, 1 roto ite Kooti Whenua Maori, e rua karaka mete kaiwhakamaori e mahi ana, a be nui te uaua ka oti ai.te mahi, a ko tenei hoki e tqimaha ake, ana te mahi: —l te pukapuka mai a Tatana kiau, e mohio. ana ahau, kite ahua o ana korero kaore ia e mohio ana kite toimaha ote mahi ma tenei kooti, heoi tana i ki ai i roto i tana pukapuka, kua tu au i naia nei i tetahi turanga uaua, a he nui nga mahi Hupirimi Kooti ka tae mai maku e mahi, i tenei tu korero ana, kaore hoki au e' mohio ana ite take i whaka korero ai he karaka mo taku kooti, mebemea ka penei te mahi me tana e whakaatu nei, ko au e Eenei ana he uaua ke atu te mahi a tenei ooti, i ta te Hupirimi Kooti, mete Kooti Whenua Maori, ina hoki ka whakatau au ite keehi, kua tapu tera whakatau, ma te Paremata rano e turaki, ka taea a ; .. E tino he ~rawa tenei mahi nate kawanatanga ara ta ratou kore e whaka* e kia. noho he karaka mo tenei kooti, kaore rawa e taea ete Tiati te mahi tana mahi ake, me ta te Karaka, a e titiro hoki te ahua ote Keehi. mehemea ka kore e noho be Karaka, ma tenei ahua e whakakino tenei tu kooti, a kuanei Pea he t : nihanga noa tenei kooti nate kawanatanga. He nui nga mahi kua whakanohia mai ete Kawanatanga hei mahi ma tenei kooti, a ki toku whakaaro kaore rawa e taea e au te mahi i roto ote toru tau kua whukarite a nei ete kawanatanga, hei taima mahinga maku i nga mahi kua homai nei ma tenei kooti e mahi, ko te Keehi tuatahi hei whakawa mate kooti, tera e nui te mahi, ina hoki; kua kite atu nei au i nga Koia o Tawhiti noatu e noho mai nei, a e tiaki nei, ite taha kia ratou, ko taua Keehi kua whakawakia mai i mua, i roto i nga Htiy irimi Kooti, ara i roto ite kooti e noho cua nga tino tangata matau, mohio hoki kinga huarahi katoa o nga*Ture

a kore noaiho'e taea te pewhea, tepewhea ranei e ratou, a ka pewhea ai ra e an te mahi mehemea ka huri penei tonu te kawanatanga, .liei aha ka Kii tonu atu an kitekooti me nga Roia. mohio e noho mai nei i toku aroaro, kaore e taea e ahau (e mahi, kua tae mai tenei pukapuka ki au ko nga korero e penei ana, ka haere mai ano a Tiakihana te -Rehita ote Kooti o Turanga ki roto i tenei kooti, tango ai j nga moni mate Kooti, a tuhi ai hoki i nga korero nqe etahi. atu mahi ate Kooti. Whakahokiapenei tiaanae autauapuka Euka, kaore e pai kia haere mai a Tiakiana me matua whakae rano ete Kawana. Mehemea e haere noa mai tana, kaore i. whakaaetia ete kawana, kaore e maaa ana korero e tuhituhi ai, notemea e takahi ana ite Ture, mehemea kite haere te Kawanatanga i runga i ta ratou whakaaetanga ki au, i Ponoke, ka whakatu mai i a Tiakihana hei karaka tuturu maku, ka tahi ka tika, me tuku aia i'lona nohonga Rehita ote kooti, a ma te kawanatanga e whakanoho mar he riwhi mona, kaore hoki e pai kia rua rawa mahi mate tanga ta kotahi, He Rehita- tetahi mote Tari Kooti o Turanga, a he karaka tetahi mahi mo taku kooti, ite mea kaore e mohio tia ana nga wahi.e haere at te kooti, notemea ko tenei mea kote Rehita Tari Kooti, me noho tonu i roto i tona Tari, kaua rawa e putaki waho. Ko te mahara o etahi tangata, tera pea ka taea e te: ah; o nga Karaka te mahi, taua mahi Rehita. Me mea atu ahau kia koutou .'• kaore," Notemea ko te Rehita ote Kooti Whakamana Take Whenua Maori, me mohio kntoa ki nga huarahi katoa onga mahi.*u<» reira kaore e taea e tetahi o e whakanohia mai ana ete kawanatanga, A ka mea atu ano au kia koutou,- kote whakaraanatanga mai ate kawana ia Tiakihana hei Rehita mote Kooti Whakamana Take Whenua Maori, ite Hatarei nei E he aria ki ta Te Ture, no Reira ka nukuhia e au te kooti mote Mane. Ia Tiati Patene, e korero ana i enei korero kite kooti, ka tne mni te waea ate Hekeretnii Penei. kua whakahaua ahau kia kimihia ete Ture te tikangti o tenei rnruraru, kote whakahoki ate Tiati mo tenei korero, mehemea, kite' kitea e to ratou whakaaro, me noho ano he Karaka maku, me Kahiti rawa ete kawanatanga ka timata ai te whakawa ite Mane, kite kore, kaore e taea e au te whakaae kia .haere te mahi a te kooti ite Mane. Ite nohoanga ote kooti ite Mane, ka nukuhia ano mote Turei " ko nga korero o tenei ra "i puta ite nama 14 ote manu nei. kote "take i kore ai e Puta i taua wa ano enei " korero, katahi ano ka puta ite pepa Wi- " kiri o Akarana." Te Tuheratangii ote kooti ite ata ote Turei ka Tu atu a W. L. Riihi i runga ite tono a ona hoa Roia, ka whakapai atu kita Tiaci mete kooti, ka mutu, ka timata te Keehi mote Paremata Poraka, konga eka o taua Poraka e whakawakia nei, e 8476, ko Hatihana, ratou ko Taratoa me Te Kare nga Roia mote Peeke o Nui Tireni, kote Kupa, ko Whiini me Rihina mo nga kai turaki, kote Riihi mo Timi Kara raua ko Wi Pere.