Huia Tangata Kotahi. HATAREI, TIHEMA 9, 1893. E RUA PUTANGA ITE MARAMA.

Huia Tangata Kotahi, Issue 25, 9 December 1893, Page 1

Huia Tangata Kotahi. HATAREI, TIHEMA 9, 1893. E RUA PUTANGA ITE MARAMA.

EHOA ma e nga Kai Hautu i te Tikanga o te iwi, Ano mete hunga e takaretia nei ete ngakau kia maringi mai ki roto i te tikanga wliakakotahi. Nga tahi ano mete hunga kei te tuohu noa iho,. i waimahuru whaka te tinana tangata, Haunga ia a waimahuru kai nga i te Pepehae mau j te Nam a 24 o to tatou manu. Tenei tikanga e te iwi he mea whakaoho e nga mamae tanga maha e pehi nei i te iwi, No reira nei te whakaro i hoki whakamuri ai, ano he taonga i rukea i roto o nga wa kua hori, I runga ra i te torere tanga o te ngakau, ki nga uiratanga me nga kanapa tanga * mu« i te flroaro o nga wa i muri

raai o te Tiriti o Waitangi, a taea noatia mai nei a konei, No reira e patata ana teiri ahua tanga e to iwi ki to to Tamaiti maumau taonga, e man i roto i nga whakaaturanga, I haere atu ra ki uga whenua tawhiti,- a, whiwhi ana ki to Pouri me nga taimahatanga o tuna tinana, ia ia e rawakore ana o pohia ana o to hiakai,' i arm mai i tonoi ahua nana, i whakatitiro o una whakaro ki muri, ara ki tona matua, a puta rawa una kupu whakaiti, kia waiho a ia i to ruuraa o nga kai main' a tona matua, No roira ka oho to matua i te avoha hoatu ana lio Mohiti Kaura, ho Hu inona waow.'ic, a Pat.ua ihu to kuaomomuna ato kau ma ana. I runga i tonoi ka run go to Tainaiti Mataimia. ka olio te riri i roto ia ia, ka whaka ho kite matua mu to whakanuinga i te tamaiti o muri, lieoi e peratia ana ano hold tatou i naia nei, Otira o torn nga wahi i roto i tonoi Putake. (1 .) Tuatahi ko to Lama iti Maumau taonga, E rite ana mo tatou. (2.) Tuarua ko te tarnaiti Matamua, E rite ana ki o tatou hoa Pakeha i Nui Tireni, E peehi nei, e whakakorekore nei i nga manaki tanga mo tatou. (3.) Tvia torn ko te Matua, E rite ana kia te Kuini, me a ana kupu manaki o muri mai o nga taonga o te tau 1840 kua maumautia ra, ara, nga manaki tanga e riria nei e whakakore korea nei e o tatou hoa Pakeha, i puta i te 30 o Hune, 1852, te rarangi 71, o te ture nui mo Nui Tireni, me nga kupu tohu tohu whakatupato, a te Kuini ki o tatou hoa i puta i te 21 o Pepuere 1879. fmo tenei ) kia kaua rawa te

Kawanae whakamana Ture eahu ana Id te takahi i te Tiriti o Waitangi, He pono e kitea nei lioki e te kanohi e rangona nei e te tar i nga nga main whakaru a t' iwi Pakeha ia. tatou i te iwi maori. kua Pahi te ture hoko whakawhiwhi whenua, mete Ture Reiti i nga whenua maori, katino mavama i konei kua takahi tenrji i ve Tiriti o Waitangi. Tenei hoki telahi korero ka tukua e ahau ki to Pepa nei, E tautoko ana i te kupu takahi i te Tiriti o Waitangi ara. kei roto i te whai korero a te PiTe i Poneke, i te 11 o nga ra o Noema 1893, ia ia e whaikorero ana ki nga kai Pooti mona, I kii ia (e hara tenei ita te Ture i lianga ai. i roto i nga pukapuka o ng • whakariterito i raro i te Tiriti <> Waitangi) No reira ka tukua nei e aliau tana whaikorero kite IVpa nei Ida kite tonu iho ai nga hoa, Ida marama ai ano hoki kite whak'aro, He pono kei runga tonu te iwi i te tauira e hikoi ana, a, e hara i te huarahi muhu noa, i runga i te whakaaro whakatakoto kia whakatete, i runga i nga tika nga o te Ture, Ina hoki kua kite tonu tatou i nga kupu tautoko, a nga tangata whai whakaro o te taha Pakeha, mo runga i te tikanga whakakotahi e whakahaere nei, I raua atu o te whaikorero ate Pere kua taia nei kia Hxiia o tenei Putanga tonu, me nga kupu a nga tangata nunui o Ingarangi ki nga tangata nunui o te taha Pakeha, E whakahaere ture nei i roto i te Paremata nui o te Koroni, mete Pire Kaporeihana a Hori Kerei i whakatakoto ai mo te iwi maori i te Paremata" nui o te tau 1892,

Mete whaikqrero a Renao Peririka, i puta i te Otaki Taitna o te tau 1892, he mea tuhi tuhi nana, i te 31 o nga nga ra 9 Akuh.ata 1982,1 ixiua atu o tona haerehga atu ki Ingarangi, He whakatu nana ki nga iwi maori i te tika i te Pono mete marama, ote tikanga e whakahaerea nei e te iwi i raro i te Tiriti o Waitangi, he whakatu nana, Ite tau 1849, ka timata tana korero kia Tarapipipi, raua ko Potatau, mo te Tiriti o Waitangi mete Ture nui ote tau 1952, rarangi 71, a, taea noatia te tau 1857, a ia e tohutohu ana o whakamarama ana kia raua, i tenei ara nui mo te iwi, Heoi kaore rawa i whakarangomi, a kua rongo nei a ia kua hoki nga whakaaro ote iwi kite hapu i taua tikanga i runga i te whakakotalii o nga iwi o nga motu e rua, E nui ana tana koa, mo lenei whakaro ouga iwi maori, kite u nga whakaro i runga i anatohu tohu, e kore e rpa ka riro rnai i te iwi maori te mea e tohea nei, otira i kii ano ia kite kore e whakaaetia e tenui kawanatanga, tera ka whakaetia e te kawanatanga o te Kuini, E kii ana ia kite rite te wliakaro o nga iwi maori ka taea e ia te kii, kotahi tonu te tau ka riro mai tenei tikanga, a ka tino nioliio a ia ka orate iwi maori, kite haere ano i rungi i nga tikanga weliewehe a te maori, heoi kau te mea e whiwhi kote mate. E hoa ma he tokomaha pea kua kite i te korero a Renao, he tokomaha kaore ano i kite, he aha koa tera e tafo kite Pepa nei aua korero a Peririka, otira i whakarotia ai i konei, hei maramatanga mo tenei, kei te whakatu tonu ma', nga hoa Pakeha o te hunga whakaro o roto i te hunga whanoke, ki nga iwi maori, E mea mai ana he iti noa te huarahi e riro mai ai, tenei tikanga, ko te kotahi ahake o nga iw : < maori, a kaore he ture e riria ai te iwi in a whakakotahi ia ratou i ravo i te Tiriti o Waitangi, Heoi tera pea nga hoa kei te Upoko Anini mo tenei tu ahua tuku korero mo runga i to tatou tikanga e hoki tonu nei nga kupu ki reira, He tika hoki, mehemea ra kei te pera mai te whakaro, He tohu hoki tera no te tikanga kua tangata whenua i roto i te whakaro, koia hoki te mea e tohea nei kia kotahi tatou kia u ai te waka nei ki uta.