NO HERETAUNGA.

Huia Tangata Kotahi, Issue 17, 19 August 1893, Page 2

NO HERETAUNGA.

Kua mutu te whawhai a Te Karimana rua kote Riihi mo to raua nohoanga ite whare Paremata o Poneke ite Pootitanga i Akarana ite Paraire te wha o nga ra o Akuhata nei tu ana kote Karimana. ko nga pooti i aia kotahi mano e waru rau e waru te kau ma toru, ko nga Pooti ia Te Riihi kotahi mano kotahi rau e toru te kau ma rua heoi ko te putanga o te pooti kia Te Karimana e whitu rau e rima te kau ma tahi, he nui te koa ote taha kia Te Karimana i tona tunga. Ka nui te koa o nga Minita ote Whare Paremata mote tunga ote Karimana, e ngari e kii ana te kai tuku korero ki nga Nupepa pakeha, e hara ite mea ma te hinga nga o te Riihi E puta ai te ingoa ahua kino o te Karimana ki waho o te whakatau ate Huuri i Nepia mote whakawa ote Umutaoroa Poraka, mehemea i ata whakaaro ate Riihi, kaore ia e puta ki waho i tona nohoanga ite Whare, i te mea ite karangatanga ate Karimana kia tuku a te Riihi ki raro i tona tuuru a kia haere raua kia potitia inai ano, e mohiotonu ana ate Karimana ka hinga ate Riihi, me aha, hinga rawa ake ate Riihi kua mau te ingoa ote Karimana i nga tangata mo tona mahi ite Poraka o te Umutaoroa. Ite nui o te ua ki Akarana me Waikato kua horo te Rerewe Raina, e kii ana te pepa ko etuhi wahi o te Raina kei te tarewa noaiho, ko te whenua kua riro ite wai. Ko te mahi ote Whare Paremata ite po ote Paraire te wha onga ra, ko te Ture Pooti mema no te hawhe pahi ite rua i nekehia ai te whare, kaore ano i mutu te mahi i taua Ture.

Kua hoki mai nga tangata p Nui Tireni i haere nei ki Atareria kite whakamat.au i to ratou kaha ki nga tangata o reira, kite Putuporo he nui nga tangata ite wapu i to ratou unga mai, he nui te whakamiharo o riga tangata kia ratou mo to ratou kaha, i na hoki kotahi ano to ratou mate nga i reira. Ilngarani herau te tangata e matear>a ite Mitara, e kiia ana ka nui te kaha o tenei mate ki reira, he Pakeke nga mea nui e mate ana. Kei te haere tonu , te whawhai o Haraoa, kua tae mai te rongo ite wha o nga ra ote marama nei, kua whawhai nga iwi o Matawha me Maritoa mehemea i kore nga Manuao hei whakamutu ite whawhai tera he nui te tangata e mate, heoi ko nga tangata i mate e rima te kau o te iwi o Matawha, e maharatia ana na Maritoa i timata te whawhai. I kitaa ki nga korero tuku kite pepa o Kaitaia he Marena Maori i reira, he nui te kai, a he nui hoki te wiini o nga Toa kipa ite mahi a te tangata kite hoko whakapaipai mo ratou, i reira ano ka mate tetahi tamaiti Maori, e wha nga tau i raawa i te Kainga Arani. I Marapena, Atareria, i tetahi purei whai hea i runga hoiho, ka hinga te hoiho o tetahi wahine Rangatira i reira. te hinganga o te hoiho ko te wahine i raro, Pakaru katoa te rnahunga mate tonu atu. Kua haere a Moa te tahi o nga Pirihimana ate Kawanatanga, ki ngunguru kite uiui ite take i mate ai etahi Maori e rima te kau i reira, e kiia ana ko ts take i mate ai, no te mahinsa a tetahi Tohunga Maori kote korero a. nga tangata kite Pirihimana e penei ana, 3 haere mai te tohunga me ona tangata i Kaikohe ki Ngunguru, ite waru o nga ra 0 Maehe nei, a karangatia ana he hui kia tu kite pa o Tamati Werengitana ite taha ote Awa o Ngunguru i taua hui ka whakaatu te Tohunga ki etahi tangata i reira kua makututia ratou, a mehemea ka. kore ratou e whakaae.kia uiahia e ia ka mate ratou, heoi whakaae ana aua tangata kia mahia ratou, katahi te tohunga ra ka whakahau ki ona tangata kia tahuna he wai kia wera ka haria atu nga tangata ki roto i te whare ka unuhia nga kahu, ka hoatu ki roto i te waiwera, ki kona hamama noa ai te waha ote tangata kite tangi. hei aha ma ts Tohitnga, heoi ano tona kupu, ko te makutu tena kei te puta Wi waho i a koe, penei tonu te mahi, ka hemo tena, ka hemo tena, kore ra<va he tangata i ora, Ina hoki ite korero a tetahi pakeha, i kite tonu ona kanohi e mahia peneitia ana nga tangata ko tana korero tenei, I an e noho ana i Ngunguru, ka tae mai te Tohunga a mahia ana enei mahi kua korerotia ake nei. I waenganui ite tahi mete rua o nga ra o Hurae i Ingarani ka kohurutia, e Tamati Mokena tona wahine me tona tamaiti whangai, e maharatia ana ko taua tangata e ahua Porangi, ana, i aia i hoki mai ai i ana haereere ka haere atu ki roto ite whare e noho ana tana wahine mete tamaiti ka puhia. raua mate tonu atu, a ka puhia ano e ia aia ano, engari kaore i mate rawa, ka Haria kite Hohipera e toru ra e takoto ana i reira ka mate. I tetahi o nga manuao e rere mai ana 1 Marepana ki Poneke nei, ka korero nga tangata whano iti tonu ka totohu ratou, ite nui ote ngnru ite moana, eke tonu mai ki runga ite Manuao. na te

kaha o nga tangata kite mapu i ora ni ratou. E kii ana te pepa pakeha, ka nui te tere o nga tangata ote Peene Maori ote Pakipaki kite whakatangi a tera e pai atu i naianei ite mea kua tae mai o ratou kahu, ka nui te pai o nga kahu. heoi ta nga Maori i naianei ko te kaha kite ako ia ratou. He nui nga mema ote "Whare Paremata E maliara ana tera ano ate Karimana e Karangatia ki tona tunga Minita Maori, Engari kua korero tetahi o nga Minita, kote kupu ate Karimana ki aia i mua i tona haerenga ki Akarana, mehemea ka tu ano ia hei mema, kaore aia e whakaae kia tu ano ia hei Minita. Kua tae mai te Reta a Paora Kaiwha o Moteo, mete Pauna i roto mote Pep;> kia ia. Kua tae mai te Ro,a a Ngatic Hohepa, o Tutaewhero "Whangarei mete Pauna i roto mote Pepa kia ia. Kua tae mai te Reta a Wepiha te Wainohu o Mohaka mete Pauna i roto mote Pet>a kia ia ite tau.