E WHA RAU NGA TANGATA I MATE ME ATIMARARA TARAIANA.
No Hune 25 o nga ra nei ka tae mai te rongo kua pakaru tetahi o nga manuao o te Ingarihi. No te 23 o nga ra nei, ka haere nga manuao o te moana o te Matitareniana kite whakatutu. I a ratou e mahi haere ana, ka karangatia kia tiini nga manuao i o ratou raina. Ko ta.zatou haere i naianei takirua haere ai. Konga manuao i muu tonu ko te Wikitoria me te Kemepatana. Ko te wahi o te ihu o te Kemepatana he me mahi hei mea tapahi kaipuke. 1 te karangatanga kia tini, ka huri mai a te kemepatana. Te huringa mai ko te Wikitoria. Mea rawa ake kia tu, kaore hoki i taea. Haramai tonu ka tukia kite kei o tenei pakaru tonu atu tahi. Tahuri noa nga heramana kite mahi kia kapi, kaore hoki i taea. Ka karangatia e te Atimarara kia puta katoa ake nga tangata ki runga ; ka meatia te kaipuke kia haere ki uta. No te kitenga o te Atimarara kua kaha haere tehekeo te kaipuke, katahi ario ka karanga ki ona tangata kia peke ki ro-te-wai. Ko etahr 0 nga manuao i tenei takiwa kei te whai 1 tera kua pakaru ra ; ka tohe nga heramana kia peke te Atimarara, kaore ia i pai kia niaiiue tuna kaipuke i a ia ; ka timata te totohu o te manuao ne% ka awhi ona ringa ki tona uma, angaro noa atu te kaipuke nei ki raro ; konga heramana i peke ki roto i te wai, ara te nuinga, i ngongongia e te kaipuke i te hekenga ki raro. Otira i te mea e whakatotohu ana tenei, ka rotaota atu te Atimarara ki etahi o nga kaipuke kia kaha kite awhina i ona tangata. Konga tangata katoa i runga i taua manuao 611 ; konga mea i ora e 200. I tukuna katoatia mai nga poti o era kite awhina i ote mea pakaru ; ko te taumaha o taua manuao 10,500 taea; ko te taumaha o katoa tae atu ki nga pu katoa e 22,000 tana. E rua nga repo nui i runga lco te taumaha o te mea kotahi 110 tana: ko enei anake nga pu nunui kua mahia ki Ingarangi ; ko te roa e 44 putu ; ko te whanni o te puare o te pu i runga ki raro inihi ; ko te tino taumaha o aua pu 247,795 pauna weeti ; ko te taumaha o te mata o taua pu 1800 pauna weeti; ko ko te taumaha o nga paura mo te mata kotahi e 960 pauna. weeti ; ko te tereo te haere o te mata o aua pu e 2128 putu i te tekena kotahi, a te kaha hoki o te mata kite haere i roto i te maitai e 34 inihi te hohonu ki roto. He wai katoa ma ana e mahi taua pu ; ko te utu o te mea kotahi o aua pu e £44,000 pauna; ko nga moni e pau ana i nga pakutanga katoa o tau pu e tae ana kite £IBB pauna. He nui atu nga repo iti iho i enei i runga i taua
kaipuke. He nui nga tangata i mate o taua naanuao e 422 tangata i mate, e rua rau i ora kote Atimarara ano tetahi i mate, tono noa nga tangata kia haere ia ki runga i tetahi o nga poti, kaore raw a ia i whakaae, kii ana ia "ko ahau te Rangatira o tenei Manuao, kia kite rano au kua ora aku tangata, ka whakaae ai au kite haere ki runga poti." I totohu tonu atu te Manuao me ia ano e tu tonu ana, he tino mate nui tenei mo Ingarangi, ko Atimarara Tirana i mate nei. E kiia ana koia te tangata tino pai i te taha Ingarihi kite whabahaere i oil a tangata me tona manuao.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HUIA18930722.2.13.1
Bibliographic details
Huia Tangata Kotahi, Issue 15, 22 July 1893, Page 5
Word Count
648E WHA RAU NGA TANGATA I MATE ME ATIMARARA TARAIANA. Huia Tangata Kotahi, Issue 15, 22 July 1893, Page 5
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in