KI TE ETITA E hoa, Tena koe me to Ropu o roto i te Tari mo nga mea Maori. Tēna koutou katoa i roto ano i nga ahuatanga o te tau. E hoa, i whakaaro ai ahau kia tuhituhi atu ki a koe mo runga i te whakapapa mo Puhiwāmhine i puta nei i roto i Te Ao Hou No. 34, maehe 1961. E whakamāmrama ana taua tātai whakapapa arā, pēnei:— Ko Hoturoa, Ko Hotuope, Ko Hotumatapū, Ko Hotuāwhio, Ko Mōtai, Ko Ue, Ko Raka, Ko Kākati. — E hoa, kei roto i nga pukapuka a ōku mātua o Waikato kaore rawa a Hotuāwhio i uru ki tēnei wahi tātai whakapapa. Ko te whakapapa a ōku matua o Waikato a, tae atu hoki ki ētahi o Ngāti Maniapoto pēnei:— Ko Hoturoa. Ko Hotuope. Ko Hotumatapū. Ko Mōtai. Ko Ue. Ko Raka. Ko Kākati. — E hoa, ko tēnei tātai whakapapa kei runga i te kōhatu whakamaharatanga o Mahuta kei Rukumoana e tu ana. No reira, i te whakatakotoranga o tēnei whakapapa ki runga i te kohatu o Mahuta i whea ai nga tāngata e whakauru nei ia Hotuāwhio ki roto tahi i tēnei whakapapa. He aha rawa te take i waihotia ai e rātou kia hē te whakapapa mo runga i te kōhatu mo Kīngi Mahuta. E hoa, naku ano i whakahē ētehi o nga whakapapa o roto i te pukapuka a Kelly, ko Tainui te ingoa apiti atu hoki ki nga whakapapa o roto i te pukapuka a Tākuta Roberton me ta te Polynesian Society. Ko taku tino whakaaro kia tika te whakakaupapa i nga whakapapa kei waiho hei porarutanga mo nga uri whakatupu. Tēna koe. Heoi ano Na Paahi Moke. Ee Hoa. Kua kite iho ahau i nga kōrero o te reta a Paahi Moke i tuhi atu na ki a koe i te 11 o Mei 1961. Ko te whakahē mo Hotuāwhio he take i tino nui te tautohetia i te tau 1950; i tū ai te Runanga o nga Kaumatua. Ko ahau te Tiamana o ta rātou hui i tū ai ki Te Tōkanganui-a-noho i Te Kuiti i taua tau. Ko nga tātai o te whakapapa nei i tautohetia e toru:— Nama 1 Nama 2 Nama 3 Hoturoa Hoturoa Hoturoa Hotuope Hotuope Hotuope Hotumatapū Hotumatapū Hotuāwhio Mōtai Hotuāwhio Hotumatapū UeMōtaiMōtai RakaUeUe KākatiRakaRaka KākatiKākati Nama 1:—Ko ta Waikato puta atu ki te Hauauru me ōna rohe katoa tēnei tātai. Ko Roore Erueti te kaumatua i kī koianei te kaupapa tika. I tautoko hoki a Ngati Raukawa i ta Roore. Ki ta Roore kōrero he teina kē a Hotuāwhio no Hotumatapū. Nama 2:—Ko Peehitu to Ngāti Maniapoto i kōrero na Hari Te Whānonga a ia i ako ki nga whakapapa o Tainui. Ka kī a ia no mua mai ano te whakanoho i a Hotuāwhio hei tamaiti ma Hotumatapū. Nama 3:—Ko nga kaumatua na rātou tēnei kaupapa ko Aihe Huirama me Te Nguha Huirama, engari mate kē rāua i mua atu. Ko nga pukapuka i tuhia ai a rāua whakapapa e ētehi atu nga kaupapa i mahue ake. No muri noa mai i taua hui ka kite ahau i te pukapuka whakapapa na Kingi Te Rata. Ko te tangata nāna i tuhi taua pukapuka whakapapa ko Te Matau, he hekeretari na Kingi Te Rata. Ko te tātai o te whakapapa nei ki taua pukapuka i whai i te Nama 2. He pēra ano hoki te whakapapa kei runga i te kohatu kei te marae o Te Tōkanganui-a-noho i Te Kuiti e tū ana. Hei mutanga iho. Ki te tukua ki ta te tokomaha ka kī au inaianei e tika ana te whakahē a Paahi Moke i taku whakapapa i roto i Te Ao Hou Nama 34. Ki taku whiriwhiri iho inaianei ko Ngāti Maniapoto anake i peka kē i te nuinga o nga iwi o Tainui, a ko te ahua nei no Ngāti Maniapoto te tangata nāna i tātai te whakapapa i tuhia ai e Te Matau ki te pukapuka whakapapa a Kīngi Te Rata. Kaati ano, e te Etita, kia tuhi atu taku whanaunga a Paahi Moke i puta ai ēnei whakamārama i taku reta. Heoi ano Na Pei Te Hurinui Jones