Page image

HURIA HIHA In 1942, the well-known Maori scholar and writer, Mr Pei te Hurinui Jones, translated Shakespeare's Julius Caesar into Maori. The sonority and splendour of Shakespearean verse proved very adaptable to Maori rhythms and idioms, and we print here Mark Anthony's celebrated speech in the forium, beginning ‘Friends, Romans, countrymen … Those who want to follow it with the English text will find the speech in Act III, scene 2 of Julius Caesar. Maka Anatoni: E nga hoa pono, o nga iwi o Roma, e aku iwi tukua mai koa o koutou taringa ki ahau. I haere mai ahau he nehu i a Hiha, kaore ki te whakanui i a ia Ko ma mahi kino a te tangata ka ora tonu ahakoa mate atu a ia Ko nga mahi pai i etehi wa e tanumia tahitia ana me ona ana me ona wheua: No reira me pera mo Hiha. Ko te ariki nei ko Purutuhi Kua korero kia koutou i whakakake a Hiha Mehemea i pera, he tino he hohonu A i hohonu hoki te whakaeanga a Hiha I konei, i raro i te whakaaetanga a Purutuhi ma— Ko Purutuhi hoki he tangata whai honore; Otira ratou katoa he tangata whai honore,— Ka haeremai nei ahau ki te whai-korero i te tangihanga mo Hiha. Ko ia he tino hoa piri-pono noku he u he tika hoki ana mea i mea ai ki ahau: Engari kua kiia e Purutuhi he tangata whakakake a ia; A ko Purutuhi he tangata whai honore. He maha nga mauherehere i hairiamai ai e ia ki Roma, Na nga taonga utu mo ratou i whakaki nga putea moni a te iwi: He whakakake ranei enei no Hiha? I te wa i aue ai nga rawakore, i tangi a Hiha: Ko tenei mea ko te whakakake me rea maro ake i tenei: Engari ra, e ki ana a Purutuhi i whakakake a ia, A ko Purutuhi he tangata whai honore. I kite katoa koutou i te ra o te Rupekara E toru rawa aku hoatutanga ki a ia i te karauna kiingi A e toru hoki ana korenga i whakaae: He whakakake ranei tera? Otira a ki ana a Purutuhi i whakakake a ia; A, he tika, ko Purutuhi he tangata whai honore. Ko aku korero ehara i te mea he whakahe i a Purutuhi i korero ai, Engari tenei au te korero nei i aku i mohio ai, I aroha koutou ki a Hiha i mua, ehara i te mea kaore he take i pera ai koutou: He aha ai te mea kei te pupuri i ta koutou tangi mona inaianei? Katahi ra keia koe e te whakaaro tika! Kua rere ki roto i nga karerehe mohoao, A ko te tangata kua kore whakaaro. Whakamanawa mai koe ki ahau— Ko taku manawa kei roto i te kawhena o Hiha No reira, ka nohopuku ake ahau kia hoki mai rano ki ahau.