TE TAUA MAORI.

Reo ote Hokowhitu-a-Tu, Issue 1, 15 November 1919, Page 2

TE TAUA MAORI.

Te Hokinga mai ote ope A h Note 23th onga ra o Pepuere 1.v..; ka mahue a Ingarangi ite ropu maori, note wha o haoir ite ata ka porini nga hoia maori katoa kua rite mote hoki mai. Ka rite katoa ka timata te hikoi ote waewae ka whakamau kite teihaua o Amepere, e torn maero te mamao atu ito ratou puni. Note whitu onga haora ka timata te whakaeke kite tereina, ka eke katoa katahi ka timata te rere ote tereina. Ka whakamau ta ratou haere kite taone o Eiwapuru, note wha onga haora ite ahiahi ka tae, timata tonu atu te whakaeke ki runga tima, pouri rawake kua eke katoa nga tangata. No waenganui po ka rere te tima, ka mahue hoki a Eiwapuru, ka whakamau te rere ate tima kite hauauru taitonga, a kite whenua hoki o Amerika. Kote ingoa oto ratou tima kote Weetimoaraana. Konga maori i mahue atu ki Ingarangi konga mea e pangia ana ete maui ui e takoto aua inga hohipera, konga mea he mea ata pupuri atu note tari pakanga, hui atu kinga mea he wahine pakeha a ratou i reira. Ao rawa ake te ata kua mamao ke te tima ki waho moana. Katahi ka hoki te whakaaro ote hoia kinga kohine i whakarerea atu ra i Kotaraui i Airana me Ingarangi. Kaore he korero nui o runga ote kaipuke, heoi he kai, he whakapai ite tima, he mahi he haina inga pukapuka e

•rite ana mote mutu nga o ia hoia ite ra tu mahi ite hoiatanga, he haere kite aro aro onga takuta kia .tirohia mehemea kaite ora te tinana kaite maui ui ranei, a he ata titiro hoki mehemea kaite pewhea te ahua onga mea i tukai a kiri. Note mea kai runga ite ahua ote ripoata ate Takuta, te nui ote penihana e homai manga mea i tino taumaha te tukai a kiritanga. Ka ara ake ite ata, ka titiro atu ko aua tangata ano ko taua ahua ano ote tima kote rangi kai runga kote moana kai raro, kote whenua he mea ngaro kia koe, he wai anake tau e kite ite ao ite po. Note 15th onga ra ka ute Weetimoaraana kia Amerika ara kite Panama, note warn onga haora ite ata ka tau kite taha ote waapu o Korona. 1 reira ka whaka kingia te tima kite waro, he mihini na ana nga waro i kawe ki roto ite kaipuke. Erua tonu nga tangata tino whakahaere i taua mihini, konga waro e rupeke i aia ki roto ite tima ite haora kotahi e 200 taua. Ko taua mihini i ahua rite kite tima patu witi nei, konga taraka hari mai i nga waro ki taua mihini he hiko kite kawe mai, otira he hiko te kai mahi ite katoa o taua mihini. Hemea whaka miharo rawa- tenei mihini. Ka kitea te mohio o tenei iwi ote Merikana. Kaore enei tu mihini e kitea i Ingarangi. E hoa ma kaore e tino taea te whaka marama te ahua o te taonga nei- Ite 12 onga haora ka kite tima ite waro, ka tahi ka timata ano hoki te rere. Itenei wa ka whaka man kite awakari ote Panama. Kote karinga itenei awa tetahi mahi nui i mahia ote ao (mote putanga tuarua ote pepa ka whakahaere ai auo te korero).

Ko Atimara Piti tenei, te kaiwhakahaere onga manuao o IngaraPgi ite moana. Ite 21 onga ra o Noema 1918 ka tukua e 224 nga manuao o Tiamana ki roto ite ringa ringa o Ingarangi. Ko tana kupu kia Atimara Rutaa kai kav ‘ ?iai o aua. manuao koia tenei: — “ Kote haki o Tiamana me tuku iinj4tc 4 or:;.:, liaoiU o tenei ra, a kaua ano hoki e hiwia haero ak i c*i .• aku ano p whakaae ka tika ai kia pera tia. 150 nga tima ruku e 74 nga manuao nunui. ,

Ko Atimara Murea o Tiamana. Ko tana ekenga mai tenei ki runga ite “ Kuini Rihipeti” manuao o Atimara Piti, kite tino whaka tuturu ite tukungia mai onga manuao o Tiamana kia Ingarangi.