He Taonga Te Reo – Te whakatairanga “ā-Tau Whakanui”

Muka, Volume 8, Issue 4, 1 December 1995, Page 8

He Taonga Te Reo - Te whakatairanga “ā-Tau Whakanui”

Kua marama ke te nuinga o tatou kite whakaaro mete tikanga e tikina atu ai tetahi “tau whakanui” hei whakatairanga i tetahi kaupapa, a, na wai hoki i roto i nga tau tata kua pahure, kei te kaha te noho mai o tena tau, o tena tau, hei tau e whakanuitia ai e Te Kotahitanga o nga Whenua o te Ao tetahi kaupapa. I te wa i whakaarohia ake e Te Taura Whiri i te Reo Maori kia noho mai te tau 1995 hei tau whakanui i te reo Maori, kaore ano kia whakatairangatia peneitia tetahi atu reo o te tokoiti. Na runga i te whakaaro ka noho mai tetahi “tau whakanui” hei tahuhu mo te whakatiketike, te whakatairanga mete whai kia kaha ake te arotia mai o te reo e te iwi huri i te motu, i whakaritea ai te tau 1995 hei tau mo te reo Maori. I hua ake ai tenei whakaaro i runga ite matakitaki mete kite i te whai hua o a etahi atu “tau whakanui...” i etahi atu kaupapa.

Ko te mahi matua i whakaritea hei mahi ma Te Taura Whiri ko te whakatairanga ite reo Maori e noho mai ai hei reo korero (kia kaua ano hoki e ngaro i te mata o te whenua), a, i whakatakotohia tenei mahi matua kite ture reo Maori 1987, te tau i hangaia ai Te Taura Whiri. Ko te hunga e whaia nuitia ana i roto i nga mahi whakatairanga ite reo Maori, ko te iwi Maori tonu ka tahi, ko te whanuitanga atu o Aotearoa, ka rua. Kaore he tohutohu mai he korero arahi ranei ate ture e tutuki ai tenei whakahau ana ki Te Taura Whiri, a, i runga i tenei ara noa iho te maramara ka taea ko ta te tahua i whakaae ae. Kua riro ke ma te putea e tohutohu ka pehea rawa te nui, ka pehea ranei te pumau ki nga mahi whakatairanga ite reo Maori a Te Taura Whiri.

I whaia ko te huarahi “tau whakanui” i runga ite whakaaro koinei pea te ara e taea ai te pare atu etahi o nga taumahatanga ote iti ote putea, a, koinei ano pea te huarahi e pai ake ai te kawe i nga kaupapa whakatairanga, whakatiketike ite reo, e aro nuitia ai e te motu whanui.

T€ RjEO