NGĀ REO IRIRANGI MĀORI

Muka, Volume 5, Issue 4, 1 September 1992, Page 2

NGĀ REO IRIRANGI MĀORI

Kua rangona whanuitia pea he mea tautapa te Taura Whiri e te Manatu Tauhokohoko hei arotake i te ahua o te reo Maori o tetahi "reo irirangi Maori". Eai kite Taura Whiri, ko te "reo irirangi Maori" tetahi i whiwhi noa i te aratuku hei koha ma te Manatu Tauhokohoko kite reo me nga tikanga Maori, a, e awhinatia a-puteatia ana e "Irirangi te Motu". Kaore e whakina atu i konei na te aha i whakaingoatia ai ko tera o nga reo irirangi hei arotake, he aha ranei nga otinga i kitea mai e te Taura Whiri.

Ehara i te mea he aha i panui atu ai, heoi ano he whakamohio atu i to te Taura Whiri whakaaro kite reo Maori me nga reo irirangi Maori. E k! ana te Taura Whiri, e tika ai te tatari i ta nga reo irirangi whakamahi i te reo Maori, me matua whakatakoto tetahi punaha taumata reo hei whainga, hei whakatutukinga ano hoki ma ratou. Ma reira anake enei ropu e mohio ai ki nga paerewa reo e tika ana mo ratou. Ki te kore, e kore e taea a ratou mahi te whakahe atu i runga tonu i te tika mete pono. No reira, koinei tetahi o nga kaupapa hei kokiri atu ma te Taura Whiri kite Manatu Tauhokohoko.

Ahakoa pehea, e whakahau ana te Taura Whiri kia ora ai te reo me korero, otira me tika. Ki te he atu i te tlmatanga, ka he ke atu, ka he ke atu. Mo te taha kite nui o te wa e korerotia ana te reo, e ki ana te Taura Whiri me nui tonu. Kaore matou e whakapono ana ki nga karo a etahi, penei i te "he pai ake te iti i te kore noa iho". Tere tonu ta matou whakautu, ara, "ma tena ka aha?" He pai ke atu kia riro taua aratuku ki tetahi ropu ka taea e ratou te reo Maori te whakatairanga kite reo Maori ano. Ma te korero tonu i te reo Maori e whakawhere nga taringa kia tahuri mai ai te tangata kite reo.