Whakaaturanga mo nga Wahi kei roto i te Takiwa Whenua o Akar ana kua kiia ko nga Takiwa e Araia ana te Tahutahu Ahi.
I RUNGA i nga tikanga o tekiona 27 o te Ture Ngaherehere, 1921-22, tenei ahau ka whakaatu, i runga i te kupu tohutohu a te kai-whakahaere mo nga Ngaherehere mete Poari Whenua o taua takiwa, ko nga whenua i roto i nga rohe e whakaaturia ake nei e te Kupu Apiti ki tenei kua kiia e ahau ko nga takiwa e araia ana te tahutahu ahi, a tenei ano ahau ka whakatau ko te wa timata mai i te 16 o nga ra o Oketopa i ia tau kite 15 o nga ra o Aperira o te tau i muri iho, me uru ki roto enei ra, ko te wa tenei e kore ai e whaimana ia tangata i roto i aua takiwa, engari me matua whiwhi rawa ia i te whakaetanga i tuhia e tetahi Apiha Ngaherehere, ki te tahu, kite mea ranei kia tahuna, nga rakau e tupu ana, nga rakau kua hinga, nga rakau kurutete, nga hururua, nga parahia, nga mahuri, nga' ahua rakau katoa ranei e hora noa iho ana, i runga i nga mahi ngaherehere, whakawatea ranei i te whenua, me nga otaota me era atu ahua taputapu ranei e wera i te ahi engari me whakahaere rawa nga whakatupato motuhake e whakaritea e tetahi Apiha Ngaherehere. KUPU APITI. Ko te katoa o tera wahi whenua i roto i te Takiwa Whenua o Akarana, i te Kaute o Rotorua timata mai i te koki whaka-te-raki o Tekiona 5, Poraka 1, Takiwa Ruuri o Tarawera i rohea kite taha raki e nga rohe raki a raki-rawhiti o Tekiona 5 kua huaina ake nei, e Rotomahana-Parekarangi 4a Nama 2, Poraka 11, kei roto i te Takiwa Ruuri kua huaina ake nei, e tetahi rahui rori e rere haere ana i te tahataha o te moana o Okareke, a e te rori ko te rohe whaka-te-raki o Tekiona 10, Poraka VII, kei roto i taua Takiwa Ruuri ; e te rohe rawhiti o taua Tekiona 10, e te rohe rawhiti o Tekiona 8 o taua Poraka VII ; e te raina whaka-katau kite torere o te Wairoa ; e te Awa o te Wairoa kite koki whaka-te-rawhiti o Tekiona 2, Poraka X, Takiwa Ruuri o Tarawera; e te rohe tongarawhiti o taua tekiona ki Rotomahana-Parekarangi 6b 2b, e nga rohe rawhiti a tonga o taua poraka kite a e te rohe rawhiti o Rotomahana-Parekarangi raki wahi 2e Nama 2, a e nga rohe rawhiti a tonga o Rotomahana-Parekarangi
Nama 2e Nama 1 Poraka ; e nga rohe rato o Rotomahana Parekarangi 2e Nama 2,2 e Nama 3 a 2e Nama 4 kite tutakitanga kite rohe rawhiti o Rotomahana-Parekarangi 6a Tekiona 2 Nama 6b Poraka ; e te raina whaka-katau kite koki tonga-rawhiti o Rotomahana-Parekarangi 6a, Tekiona 2 Nama 5b ; e nga rohe tonga a rato o te poraka kua huaina ake nei a e te rohe tonga o Rotomahana-Parekarangi 6a, Tekiona 2 Nama 4b, kite tutakitanga kite Rori o Taupo ki Rotorua ; kite taha whaka-te-raki e taua rori ano ae te rori o te Whakarewarewa ki Rotorua (Fenton Tiriti) ki a e te rori ko te rohe tonga o Tekiona 25 o te Taone o Rotorua ; e nga rohe rawhiti o Tekiona 25, 24, a 23 o taua taone ; e te rori tawhito o Rotorua ki Whakataane kite timatanga mai ; kua whakaaturia ake nei i roto i pukapuka mapi o nga Ngaherehere Nama 038, kua whakatakotoria kite Tari Tumuaki o nga, Mahi mo n a Ngaherehere Kawanatanga kei Poneke. Mete katoa hoki o tera wahi i roto i te Takiwa Whenua o Akarana, i roto i te Kaute o Rotorua, o Taupo, o Whakataane, timata mai i tera wahi i whakawhiti ai te rohe raki o Poraka 111, Takiwa Ruuri o Paeroa, a mete kumenga atu o te rohe tonga-rawhiti o Rotomahana-Parekarangi 6p, Tekiona 2b Poraka, i rohea kite taha raki e nga rohe raki o Poraka 111, IV, Takiwa Ruuri o Paeroa, me Poraka I, 11, 111, IV, Kaingaroa, me tetahi wahi o Poraka I, Takiwa Ruuri o Galatea ; e nga rohe raki a rawhiti o te Raana Nama 54 a e te Awa o Ngatamahine ki tona rerenga kite Awa o Rangitaiki ; kite taha tonga katoa e te awa kua huaina ake nei kite koko raki-rawhiti o te Raana Nama 59 ; e te rohe raki o taua raana a mai i reira rere tika tonu kite Awa o Terepatutahi, o taua awa ki tona rerenga atu kite Awa o Waikata ; e te tahataha katau o tau awa ki te koko tonga-rawhiti ote Kainga o Mihi; kite taha whaka-te-raki e rori o Taupo ki Rotorua ki tona whakawhitinga c te rohe tonga o Rotomahana-Parekarangi Nama 6a, Tekiona 2, Nama 1b Poraka ; e nga rohe tonga a rawhiti o te poraka kua huaina ake nei, e te rohe tonga rawhiti o RotomahanaParekarangi 6p, Tekiona 2b, a mai i reira kite timatanga mai. Kua whakaaturia i roto i nga pukapuka mapi mo nga ngaherehere Nama 46 me 47, kua whakatakotoria kite Tari Tumuaki mo nga Mahi mo nga Ngaherehere Kawanatanga kei Poneke.
R. HEATON RHODES,
Komihana o nga Ngaherehere Kawanatanga.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT19221116.2.3
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 46, 16 November 1922, Page 598
Word Count
870Whakaaturanga mo nga Wahi kei roto i te Takiwa Whenua o Akar ana kua kiia ko nga Takiwa e Araia ana te Tahutahu Ahi. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 46, 16 November 1922, Page 598
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in