Te Wananga. Kotahi Putanga i te Wiki. HATAREI, 11 AKUHATA, 1877.

Wananga, Volume 4, Issue 31, 11 August 1877, Page 317

Te Wananga. Kotahi Putanga i te Wiki. HATAREI, 11 AKUHATA, 1877.

E kha ana, ko te Paremata kua tu i tenei tau, e roa te korero a taua Paremata; whai hoki, he nui noa atu te ahua tautohetohe o taua Paremata. Ahakoa kii nga Mema o te Paremata e tautcko ana i te Kawana-

tanga, ahakoa kiia te tini o nga kai korero whakapati mo te Kawanatanga, e kore ano e tae ki ta ratou ikii ai, engari ka tangi ano te hunga na r&tou te mahi raweke. A ko te take e raru ai ratou. lie kore no te o i roto i tc peeke takotoranga moni a te Ivawanatanga, a na te kore mea hei whakarato i te hiahia nui mo te hunga e ki ana kia whai tikanga ano mo ratou, mo taqjou i taua Kawanatanga. A na P*k ete ° te Kawanatanga i tu a kjHEJti o kai awhina. A e ki ana kaarokore no nga"upoko o ng-a puapua a te Kawanatanga i raru ai ano te Kawanatanga, a i kore ai e nui lie Mema o te Paremata e tautoko tonu i a ratou. Ina hoki, ko etahi o nga Mema o te Paremata i kiia i mua he Meme u rawa ratou kite Kawanatanga, i enei ra kua ahua hopohopo aua Mema ki ta ratou Kawanatanga, a ma taua ahua whakahawea a aua Mema e pnta ai pea te Kawanatanga i te mahi Kawanatanga. tee "mri noa atu nga patai pakiki kino a etahi hunga. a he kuj>u kore na te Kawanatanga hei utu mo aua patai, 1 kiia ai, kua mutu nga ra i kiia ai, lie hunga mohio te Kawanatanga kite whaaki i nga tikanga nui, e mea ai te iwi he kaiaka ratou kite aralii i te iwi, a e tika ana kia kiia e ahua tautetete ana Apiha o te Kawanatanga kia ratou ano, a kahore kau be tangata o ratou e mohio ana kite taami i aua kino, e pal ai te mahi a ratou kia ratou ano, e mohiotia ai hoki e teao katoa, te raru e raru ai ratou ano. Hei nati, e kiia ana, kahore kau he tangata o te Kawanatanga hei hftpai i te patu a Te Pokera. a e kore e aro te mea kotahi o ratou kite whakakakahu i te kahu a Te Pokera. A e pono tonu aua te korero a nga kai tuhi tnhi patipati o te Kawanatanga, i tenei wahi o a tatou iota, te kii, ko Te Witika raua ko Te Omana te hunga « arahi ana i te Kawanatanga. A mehemea koa he pono tana kupu, a e kore matou e mea atu he teka tdtia kapn. Ka ui matou, keihea te ahua moliiu ranei, te kaha ranei, mete maia kite tu korero m-.. te iwi, e kiia ai koia ra nga tangata tika hei Tumuaki arahi i te ,wi. E mohio ana matou kite kaha mete mohio a Te Witika kite tu korero. a e mea ana matou, mei kore pea te haunga kino o te hau ami o te repo.i Piako ki nga pongi o tana ihu. a mei kore te taimaha ona e rorerore nei i te pehanga e nga tikancra o te Pire hou a te Kawanatanga mo nga wheuua Maori, penei, kua nui noa atu lie korero ma tana Kawanatanga. E kore e kitea te takei noho hangu ai tana hoa, i kore ai aia e mea hei tangata arahi aia mo te mahi Kawanatanga. He mea pea ia he piro no te repo i te taha ano o te kaainga i noho ai aia, a na ngutu ona i kokopi ai. Na ano pea te mihafo o nga hoa o te Minita mo nga mahi mo te iwi te ki nei, he aha rate take i kore ai aia e titiro makutu ai ki ana hoa o te Kawanatanga, kia oho ai raioo.ki te mahi. He pai ;no pea ia te mohio a te nri mohio, a e tika ana ano kia noho tupatc te tangata. otiia e tae mai ana ano nga ra o te mahi Paremata e tika ai te_ whiu o te patu, kia mohio ai nga hoa tautohey e nu ana ano te mana o te kupu a te toa, a e u ai ano nga tangata o te Kawanatanga, kua wiwi, ki a ratou ariki, a e hoki ai ano aua ringa muhore kite xnaK i nga" mea i ai ratou e a ratou kai tono. E tetahi o uga Mihita o te kawanatanga e tife kia kii, § kore aiaepai, kia wiakapaea aia~ mo

nga kr,]T. '• •••.» ■ r U r k■ i : : t k:r >mo *.-> iwi > a lu,> r r ;: . '} 1 5,i v. iJkahengia ratou 0 *i.l •! i\ •" iiu,i.i Ka: i " '<)• . :»:;a man*. Ki 10 mea ka aluia V li.-i'v.-.ii:!••••. a Kawa ki a -aton mani 1 cjiei ra. a kit- m- aka ahmi u-hakaj.ae .-tahi o iiga Minita o t>.' I\au natanu:i, ki tr-taln ;i;io n vatou Minita i nga ra o te he kna p'.r:, pero-i. k<> r.,j mahi ano ia kua mahia ano e ratou i nga ra o mna. Utiia, e koxe rawa taua tu tikanga e or.i te whakahe e te iwi katoa, a e nga tangata whakaaro tika o nga motu katoa nei! ara o te hnnga e wliakaae ana ki ta tatou tikan-a Eawanatauga i kiia nei mo tatou i enei motu. Ko matou ia, kahoae kau a matou "whakaaro pera, he mea hoki na matou ko te kupu a nga Maori mohio i Poneke nga tikanga tika i kiia mo te Kawanatauga, ara e mea ana aua Ma< ri ahakoa he mohio te mohio a te Minita mo nga mahi ma te iwi. ki nga mea e |>ai ana mo te te Maori, ahakoa e ki ana aia ka nui ano tana mea k;a puta i aia he pai mo te iwi Maori, na te man touu o te titiro a te Mema mo Katani ki taua Minita i noho ngoi kore ai taua Minita. a i kore ai lie kupu mana. Ako taua ahua ruhi ano hoki kei etahi o n-a Minita o Te Kawanatanga. he titiro ano hoki na taua Mema o Katani kia ratou i pera ai ano hoki ta ratou noho wawau ite Paremata. E mea ana hoki matou. he mohio nga Mema o te Paremata o Haku Pei nei ki nga mea hei painga mo nga iwi Maori, koia i ki ai te whakaaro, he aha ra ratou te ako ako ai i nga Minita 0 Te Kawanatanga, a ka korero ai aua Mema o Haku Pei nei, mo nga mate ote Maori kite Paremata ? A 1 waiho e ratou ma te Mema mo o Otakou e korero aua korero, ara ma Te Rira. E umere atu ana matou kia Te Rira mo tana maia kite kawe i ana tu korero kite Paremata. Otiia, e korero a ata kau ana aia, ko ana ngntu kau ano e komcme ana. ko tana kei te whakateka aki i nga kupu o ana ngutu. Ako te ma: a on a i korero ai aia, i ana mea i mohio ai kite Paremata i era ra, kua kore noaiho i a:a i enei ra. A e kna ana aia, he wairua kau, he ata no te tinana tit p a oak u.