HE KORERO MO NGA POROWINI.

Wananga, Volume 1, Issue 8, 24 November 1874, Page 41

HE KORERO MO NGA POROWINI.

Akuhhta 17 1874. Ko Karaitiana Takamoana I ki;-E te Tumuaki, Ka tu au ki runga kite whakaputa i etahi kupu, no te mea kua ahua roa te Whare e noho puku ana, ahakoa te puta ke ai etahi o. aku ,kupu, e pai A.na E whakahe ana au ki tenei tikanga, no te mea, e kjia ana kua whakakoxrea nga Huperiteneti o tenei Motu anake, , ko era o te. Waipounamu ka waiho Na t© ; tokomaha pea hei hoa korero mo nga Maori i. penei. Ara ko nga Huperiteneti ko te Kawanatanga hoki; Na reira pea i mea. ai te Kawanatanga, kia kotahi tonu te ara korero ki nga Maori kia marama ai, kite ki mai koutOu he. tika kia whakakorea toga Huperiteneti o nga Motu e rua, hei reira au te . mohio ai! kei nga mom te tikanga: ko tenei, ko nga Huperiteneti o tenei Motu anake e whakakorea ana, ko era o ta Waipunamu e ,waiho tonu ana, no konei taku whakahe ki tenei tikanga a te Eawana>tanga, ki taku whakaarp he mea pai pea kia rua Kawnatanga, kia rua hoki Paremete, ko te p te Waipounamu hei mahi i te mom, hei kimimoni, no te mea e koree mutu te raruraru ki Maori, Mehfemea i nga o nga Maori i taii pea, ka tika nga tikanga 6 tenei . Motu;. O* l * kite mea he kotahi tonu, e kore e mutu nga raniraru i rolo i teitei Paremete.. He tokomha, nga Mema o tenei. Whare,. e v whakahaere ana i nga

tikanga ehara nei ratou i te tangata haere mai i Ingarangi, mehemea pea i tikina he tangata ki Xngarani, katahi peaka rnarama te wh.akajh.aere oa tatou tikanga kx te mea ka waiho ina enei Kai-whakahaere ano e mahi e kore ano e tika te whakahaeretanga, o ixga tikanga o tenei Motu, ka waiho te ingoa Maori i konei hei kino kxa mate nga Maori hei reira mutu ai nga raruraru I te tau tuatahi i noho ai au i roto i tenei Paremata, i mafama te whakahaeretanga o nga tikanga, I pai ano hoki nga tikanga o te tau tuarua i noho ai au ki konei kua kore e mohio nga Maori, ki nga tikanga o enei tau e rua, 1 muri nei, No reira au i whakaaro ai he pai pea kxa rua nga Paremata, kia marama ai te Kawanatanga, o tenei Motu kite whakahaere i nga tikanga Maori, ko nga mema o tera Motu kai te uru mai ano kite whakahaere i nga tikanga o tenei Motu, ko te ki e ki ia nei kia whakorea nga Porowini, ki taku whakaaro mehemea e tika ana te whakahaere a te Kawanata i nga tikanga Maori, ka tahi ka tika te whakakore i nga Huperiteneti. E tono ana nga Maori kia tukua kia ratou te mana o nga wahi kaore ano kia kawea ki raro o te Ture, e tono ana hoki ratou kia tokomaha he Mema mo ratou ki roto ki tenei Whare. Ahakoa tokoiti ratou, ko ratou ano nga tino tangata nona te whenua. E hara ratou i te tangata Manene noa, A, he aha ratou i ki ai, kia tokomaha he tangata hei Pooti mo ratou, e uru ai ki teuei "Whare, ko ratou nga tino tangata i noho ki tenei Motu, no reira e pai ana kia nui he tangata o ratou e uru mai ki tenei Whare kite whalearongo ki a koutou korero, kia kite ratou e noho kotahi ana tatou i tenei Motu, e whakahaere tahi ana i nga tikanga, kaore e tika kia tokorua. kiar tokotoru tonu o ratou ki roto ki tenei Whaje, kia riro i a koutou anake te korero, ka waiho ma nga Maori ko te whakaae kau ki nga tikanga e meatia ana. I tono au kia whakaturia he Maori, kia puta hoki tona reo ki runga kite whakahaeretanga o nga tikanga o te Motu, ko tenei kua whakaturia nei ratou kaore a ratou kupu. E noho ana ratou i konei, hei kai whakaae kau ki nga tikanga ate Kawanatanga. Koia au i mea ai, he tika kia motu ke he Paremete mo tera Motu, kia motu ke he Paremete mo tenei Motu. Heoi taku korero? E kore au e mohio kite korero i aku katoa e hiahia ana, e ngari e whakaaro ana au, ko te hiahia tena o te Motu katoa kua oti nei e au te whakapuaki.