TE WHAKAPONO KI NGA MAHI MAKUTU.

Haeata, Volume I, Issue 7, 1 October 1859, Page 2

TE WHAKAPONO KI NGA MAHI MAKUTU.

I te 5 o nga ra o Akuhata ka mate a Wikiriwhi, iramutu no Kawhiti. I puta whakarere mai te mate ki taua tangata. I te paanga o tona mate katahi ia ka mea ki tona teina ki a Maihi Paraone, "He makutu, kua inakuturia ahau, eHone." He oti, ka mate te tupapaku. Akuanei ka

mea tona iwi koia rawa i pono ano te kupu o to laton lupapaku, hemakutu. ua, wuakatika ana ratou kite whakataki i toua mate. Tekati nga tangata i te whakatikanga alu, maranga poana ratou, tae ata-po ana ratou kite kainga o Hone ano he tahae. Rokahanga atu, moe marire ana te tangata i tona kainga. He kupu pai te kupu o te tangaia i puta wawe ki a ia, hei huna i to ratou tikauga; puta k:m ana te kupu whakapaii, inamaia ko te Pitore kua maranga, he lu para ano te Pitore, puhia tonulia tona tangaia e tekni kohuru, hinga tonu iho te lupapaku, kei le urna te lunga, kaiahi ka puia alu i roto i ie whare lie tatnaiti, re re ana ia hei kawe korero, na, ka whaia e te taua, puhia iho, mate rawa. Katahi pea ka orate ngakau oenei tangaia. ka whakaaro raiou ko te tangata inakutu kua ngaro, ko te mate o to ralou whanaunga o Te YYikiriwin kua ea. Heinaii! Te poauau ole Maori! ahea mulu ai? Ka hua ahau kua pahenio to po kua ao te ra, nga mahi o te pouriianga kua whakarerea, kua haere pai nga iwi ano he awatea: kaore, ko ana mahi ra ano te mahia nei. Tena, e te whanan, me pehea tatou? He >wi karakia nei hoki talon. Me rere rua koia la tatou mahi, rne karakia ki le Atua pono, me karakia ano ki nga tipua Maori? Ekore e pono ki nga rangatira lokorua. Tena koutou te mea nei, " me aha te tahae nei? n:ma hoki tana nanakia, nana ano i lahuri kite tangata makuturia ai, kia tohungia, ne? me waiho kia ora, kia tokomaha alu ana tupapaku? huatu me lukituk: niarire ano, kia wawe te mulu tana mahi, kia ora ai le tangaia." Koia ranei? Ta koulou tena? Kia rongo mai koutou ki ia matou kupu whakahe mo tena malii. Kei liiiro koutou kite lure a Mohi hei whakatika i ta koutou mahi kohuru. Ekore e lika i tera. Rere ke ana ta Mohi i mea ai " Kei tu/ma e hoe le tvahine inakutu kia ora" —Ekoruhe 22, 18. Na, he ture tera mo te tangaia i whakaatua ia iaano, i mea, kei a ia tonu to atua, e whakakile mai ana nga mea katoa ki a in, e homai ana he niana ki a ia hei whakamate tangaia, mana e mea kia ora, ka ora, mana e mea kia mate, ka mate, na, e mea ana ka rile ia ki le Atua. Na, tetahi he nui o aua kai makutu, e whakatahuri kc ana i le uunga o te Alua, ki nga karakiu maoii. ki nga alua maori, e meinga ana te tokomaha kia whakarerea ta ratou whakaaro kite Atua pono- Ho horihori hoki na ralou, he lito noa. E whakanui kau ana ralou i a ralou ano, e mea ana kia whai ingoa, e pera ana me Haimona nana i mea "' He tangaia nui ia," hei whakapati laonga mo ralou i le hunga kuare e whakapono ana ki a ralou mahi teka noa. Mo enei walii te ture a Mohi. Na, rereke ana la te Maori ture, palukau

ana i te tangaia hara kore, palua ana i runga i le whakapae teka ; ka pa he mate ki le langaia moa tonu ake he makuiu te take, na, ka likina he mala kite kia mohiotia te langaia nana le mahi. Na, ka ma- \ hi leto hunga i ana mahi, ko wai ka kite? j puta ake ko tana lito kua kitea le kai j makuiu i rolo i te wai, ihea ranei. He- ! oiano, kua lika kite whakaaro o to kuarc, j kua karangatia teingoa ole langaia, kua takolo le patu mona, a palua iho, ka mate. Kaoiv, he horihori kau na to lohunga, he hae nana, he kohuru nana i te tangaia kahore ana hara kite pera. lie tinihanga kau ana mahi. Oli ka lata mai le j Atua pono kite tangata e karakia maori j ana? e whakakit-a mai ranei e ia e le ; Alua mohio ki nga mea katoa, teiahi alia j ranei ki le hunga pera? Kore rawa. Ka ki pea koulou, " ehara i te Atiia pono le , tikanga ki le lohunga, na ana a sua maori ano." Tena, he atua prhea ena lipua? lie mea hanga noa koa na le tangaia. Keihea hoki to ratou kaiuga? Kei rolo kan kei te horihori o te lohunga. lie hau kau. Koia ma ton i mea ai, e paiua huhuakorelia ana te tangata. Ekore koutou e whakaaro, kei le Atua nui, kei le Alua kaha rawa, kei te Kai-haiiga amlie le tikanga mo te ora mo le male. Mana e mea kia mate, ka mate, mana e mea kia ora, ka ora ano. Ekore hoki ia e marere i tenei mana kite tangaia, ki a Uaiana ranei, te rapu koutou ki a la ki nga take o nga mate e pa mai ana ki le langaia. Tena, he mana koia lo te lakahi otaota, kotakota, kiripaka, maramara rakau. makawe, rino, aha, aha. i mea ai kua kohikohia, kua lanumia e le tahae liei ngau i le luroro? E homai ana koia he tikanga whakauiaie ki era mea e te Kai-hanga? E whai mana ana ranei te kanga a le tangaia hei whakaniaie i teiahi / Tuiro ki a I'araama: mea noa ana laua lohunga kia kanga ia i nga hapu o Iharaira, otiia kihai wai mana, klhai lukua e le Alua. Tito noa! Teka kau ! Tena, e nga langaia karakia o te mot it nei, kia rongo mai koutou ka nui te he o tenei mahi, e tiliro koulou ki nga kupti whakahe mo tenei i roto i nga Karaipiture kei Tiuteronomi teiahi, upoko 18, rarangi 9 —l-- E lac /,oe kite ivhema c homai ana e Ihoica e Lou Atua ki a koe. Lei ako Loe ki le mahi i nga mea ichakarihariha a ena iici- e '~ hitea i roto i a line teiahi lohunga ivhakaaro ki nga tohu, e ivhakaaro ana ki nga tupua ranei, ki nukahi ranei, teiahi lohunga makutu ranei, E makuiu ana ranei ki ngapona, teiahi kai ui i le atua maori, teiahi lohunga maori ranei, teiahi kai ui tupapavu ranei. Ole mea e whakariharihangia ana e Jhoiva nga tangata katoa e mea ana i ena mea: A, na ana mea ichakarihariha a Iho a tou Atua i puna ai ia ratou i tou aroaro." Kei a IhaiaS, 19 leiahi: " IVa, kite men mai ratou ki a l.outuu, me

rapti tikanga koulou i te hung a he alua maoi i na o ratou, i nga mala kite, i te hunga c koichetavhele ana. e ngungurii ana: kaua ianci te itci c rapu tikanga ki to ratou alua? hex nga mea male ianei te korero mo nga mea ora ?" Me litiro hoki koutou ki nga korero mo Haiinnna langaia makuiu i le 8 o nga Mahi. Me nga korero nio le kotiro makutu ilelo o nga Mahi. Me nga korero mo le hunga o Epeha i le 19 o nga Mahi. A ka whakapouo laua iwi kalahi ka lino mahue i a ratou le makuiu. '* He tokomaha ano hoki o ratou i mahi i nga mahi makuiu i /tuihui mai i a rutou pukapuka i tahu ki le aroaro ule langaia katoa.''' E haere rua ana la te .Maori ko le karakia kite Alua pono, ko te whakaaro ki le alua maori, mea ana ki le teiahi, mea ana ano ki tei lain, karakia kau ana ki le Alua pono, whakawirinaki lonu ana ki nga tupua. iVa, e kite ana lalou ki enei wahi karaipiture ekore e lika. Ka whukapono teiahi tangata ki le Alua ka mea nga Apotoro kia mum rawa le whakaaro kite ritenga tawito, A e lino whakaae anate tangata i runga i tona iriringa ko anei mea katoa ka wiiakarorea, koihea to tika otana whakaaetanga? Ka ma ha te hua kino i roto i tenei whakapono ki nga mahi makuiu. —He karakia maori, e whakaili ana i te Atua kaha rawa, e whakanui ana i le atua maori, i te langaia hoki, e lakahi ana i te Kongo pai, e whakakake ana i te ritenga maori. lie hae, he wuakapae teka, he ngangau, he mauahara, he whawhai, he kohuru io:ia muiutiga; ekore e tupu te pai, ckore c lalu le ngakau, ekore e maram ite no, kite mail tonu le whukapono o nga tangaia ki enei horihori. Koia mat in ka inhe uei whakarerca rawatia anei mahi ole pouritanga. Ekore hoki le tangata e whakapono ana ki enei mahi e toaio ki le rangaiiratanga o te Atua.— i 4 Kei tviho nja kuri mete hunga makutu." " Mo le hunga makuiu mo te hunga karakia ki nga whukapakoko, mote hunga teka katoa, ko to ratou tvuhi kei le voto e ka ana i te ahi i te nnaica : ko le matenga tuarua tenei.'' 1 — j Whakakitenga -21, 8. 2-2, 15. ...