Te Pukapuka o nga Inoi, me era atu tikanga a te Hahi o Ingarani mo te minitatanga o nga hakarameta, o era atu ritenga hoki a te Hahi, me nga Waiata ano hoki a Rawiri, me te tikanga mo te motuhanga, i te pihopa, i te piriti, i te rikona

Society for Promoting Christian Knowledge (Great Britain), Ranana i.e. London, 1880

TE PUKAPUKA O NGA INOI, ME ERA ATU TIKANGA A TE HAHI O INGARANI MO TE MINITATANGA O NGA HAKARAMETA, O ERA ATU RITENGA HOKI A TE HAHI; ME NGA WAIATA ANO HOKI A RAWIRI; ME TE TIKANGA MO TE MOTUHANGA I TE PIHOPA, I TE PIRITI, I TE RIKONA.

BANANA: I KHA TENEI KTA TAIA E TE KOMITI MO TE WHAKAPUAKJ I TE MOHIOTANGA KI A TE KARAITE 1880.

LONDON : GILBERT AND RIVINGTON, PRINTERS. st. John’s square.

a 2

NGA MEA O ROTO O TENEI PUKAPUKA.

1. Ko te Tikanga mo te korerotanga o nga Waiata.

2. Ko te Tikanga mo te korerotanga o era atu wahi o te Karaipiture tapu.

3. Ko te Tepara Tuatahi.

4. Ko te Tepara Tuarua.

5. Ko nga Tikanga mo nga Hakari, mo nga ra Nohopuku.

6. Ko te Tikanga mo nga Inoi o te Ata.

7. Ko te Tikanga mo nga Inoi o te Ahiahi.

8. Ko te Whakapono a Atanatiu.

9. Ko te Ritani.

10. He Inoi, he Whakawhetainga, mo nga wa e rite ai.

11. Ko nga Inoi, nga Tahituhi, me nga Rongo Pai, hei korerotanga, a taka noa te tau.

12. Ko te Tikanga mo te Whangai i te Hapa a te Ariki.

13. Ko te Tikanga mo te Iriiri i nga Tamariki i roto i te Whare Karakia.

14. Ko te Tikanga mo te Iriiri i nga Tamariki i roto i n a Whare.

15. Ko te Tikanga mo te Iriiri i nga Kaumatua.

16. He Katikihama.

17. Ko te Tikanga mo te Whakaunga.

18. Ko te Tikanga mo te Karakia Marena.

19. Ko te Tikanga mo te Karakiatanga i te Turoro mo te Tangohanga a te Turoro i te Hapa Tapu.

20. Ko te Tikanga mo te Karakia Tanu Tupapaku.

21. Ko te Whakawhetainga a te Wahine mo te Whanautanga o tana Tamaiti.

22. He Riringa, ara, He Whakakitenga atu i te riri, me nga whakaritenga whakawa a te Atua ki te Hunga hara

23. Ko nga Waiata a Rawiri.

24. Ko te Tikanga mo te motuhanga i te Pihopa, i te Piriti, i te Rikona.

TE TIKANGA MO TE KOREROTANGA O NGA WAIATA.

T7TA poto nga Waiata te korero i te Marama kotahi; A*- kia rite te tikanga o te korerotanga ki tenei ka whakatakotoria nei mo te Karakia o te Ata, o te Ahiahi. Hei a Pepuere ia me whakamutu i te rua tekau ma wain, i te rua tekau ma iwa ranei o nga ra o te marama.

Na, e torn tekau ma tahi nei nga ra o Hanuere, o Maehe, o Mei, o Hurae, o Akuhata, o Oketopa, o Tihema; koia i whakaritea ai kia korerotia, i te ra whakamutunga o aua marama, nga Waiata i korerotia i te ra i mua ake : kia timata ai te korero o nga Waiata i te ra tuatahi o te marama hou.

Na, ko te Waiata 119, e rua tekau ma rua nei ona wahi, e kore hoki e pai kia korerotia tana waiata i te korerotanga kotahi; kua whakaritea kia wha kia rima ranei o ana wahi e korerotia i te korerotanga kotahi.

Me whakahua hoki tenei Himene i te mutunga o ia waiata o ia waiata, o nga wahi ano hoki o te 119 o nga Waiata,

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : aka mau tonu iho, a ake ake ake. Amine.

TE TIKANGA MO TE KOREROTANGA O ERA ATU WAHI O TE KARAIPITURE TAPU.

TTO te Kawenata Tawhito kua whakaritea mo nga -“A- Upoko tuatahi ote Karakia ote Ata, ote Ahiahi j

V

kia korerotia ai te nuinga i te tau kotahi, kia rite ki ta te Tepara tuarua e whakaatu nei.

Ko te Kawenata Hou, mo nga Upoko tuarua o te Karakia ote Ata, ote Ahiahi; me korero whakatepe i te tau, kia rua nga korerotanga, haunga nga Tuhituhi me nga Rongo Pai. Ko te Whakakitenga ia, kahore i penatia, engari kua whakaritea etahi Upoko o taua pukapuka hei korerotanga i nga ra whakamutunga o te tau, me etahi Upoko ano mo etahi Hakari.

E mea koe kia kite i nga Upoko mo nga ra katoa, me titiro kite ra o te Marama i te Tepara tuarua, ka kitea hoki ki reira nga Upoko e korerotia i te Karakia o te Ata, ote Ahiahi; haunga ia nga Hakari kahore i tuturu, kahore nei i roto i taua Tepara, me nga Hakari tuturu, kahore nei i whakanohoia ki reira nga Upoko mo aua ra. Ko nga Upoko mo aua Hakari katoa, kei te Tepara tuatahi.

Ki te rua nga korerotanga o te Karakia o te Ahiahi i te Ratapu, i tetahi Whare-karakia (haunga ano nga Ratapu kua oti nei te whakarite e rua nga Upoko tuarua i roto i te Tepara,) hei te rua o nga korerotanga, ma te Minita e whakarite mo te Upoko tuarua, ko tetahi Upoko ranei o tetahi o nga Rongo Pai, ko tetahi wahi ranei o tetahi o nga Rongo Pai kua oti nei te whakarite i roto i te Tepara.

Ki te whakaaetia e te Pihopa, e ahei ano te whakarite etahi upoko ke mo tetahi ra, hei whakakapi mo nga Upoko kua oti nei te whakarite i roto i i te Tepara.

Me whakarere nga Waiata me nga Upoko o nga ra i whakaritea ai etahi Waiata ke, etahi Upoko ke kia korerotia.

Ki te whakaaetia e te Pihopa, e ahei ano te whakarite

VI

mo tetahi ra etahi Waiata ke hoi whakakapi mo nga Waiata kua whakaritea nei mo taua ra. Ki te pono kite Ratapu tetahi o nga Hakari kua whakaritea nei he Upoko mo reira, kite pono kite Ratapu tuatahi o te Haerenga mai, kite ra o te Aranga, kite ra o te Petekoha, kite Ratapu ranei o te Tokotoru, ko nga Upoko o te Ratapu e korerotia ; tena kite pono ki tetahi atu Ratapu, kei te Minita te tikanga kia korerotia ko nga Upoko ranei o te Ratapu, ko nga Upoko ranei o te Hakari. Kia mahara hoki, me korero, a, taka noa te wiki, te Inoi, te Tuhituhi, mete Rongo Pai i whakaritea mo te Ratapu, kite kahore i whakaritea ketia i roto i tenei pukapuka.

VII

TEPARA I. KO NGA UPOKO I WHAKARITEA MO TE KARAKIA O TE ATA, O TE AHIAHI, I NGA RATAPU, ME ERA RA NUI O TE TAU.

UPOKO MO NGA RATAPU.

O TE ATA. 0 TE AHIAHI. (Ko tetahi e korerotia.} Ratapu o te Hae- .. renga mai. Tuatahi . , . Ihaia 1 Ihaia 2 Ihaia — 4 r. 2 Tuarua . . . 5 —-llkir. 11 24 Tuatoru. . . . 25 26 28 r. 5 ki r. 19 Tuawha . . . —— 30kir. 27 32 —33 r. 2 ki r.23 Ratapu i muri i te Whanautanga. Tuatahi . . . 35 38 —— 40 Tuarua . . . 42 43 44 Ratapu i muri i te — Whakaaturanga. Tuatahi . . . 51 -52 r. 13 me 53 54 Tuarua . . . - 55 — 57 61 Tuatoru. . . 62 —— 65 • 66 Tuawha. . . Hopa 27 Hopa 28 Hopa 29 Tuarima. . . Whtauki — 1 Whtauki — 3 Whtauki — 8 Tuaono . . . 9 11 15 Ratapu 3 i mua o Reneti. Upoko 1 . Kenehi 1 me 2 Kenehi 2 r. 4 Hopa — 38 ki r. 4 Upoko 2 . Whkitenga21 Whkitenga 21 ki r. 9 r.9me 22 kir. 6 Ratapu 2 i mua o Reneti. Kenehi 3 Kenehi 6 Kenehi 8 Ratapu i mua o Reneti. 9 ki r. 20 12 13 Ratapu o Reneti. Tuatahi . . . 19 r. 12 22 ki r. 20 - 23 ki r. 30 Tuarua • . . 27kir. 41 28 32 Tuatoru . . . 37 39 40 Tuawha . * . 42 43 45 Tuarima. . . Ekoruhe — 3 Ekoruhe — 5 Ekoruhe 6 ki Tuaono . . . r. 14 Upoko 1 . 9 • 10 n Upoko 2 . Matiu 26 Ruka 19 r. 28 Ruka 20 r. 9 ki 1 r. 2.1 |

TEPARA I.

VIII

UPOKO MO NGA RATAPU.

■ O IB ATA. O TE AHIAHI. (Sj? tetahi e korerotia.) 7?a o te Aranga. Upoko 1 . Ek. 12 ki r.29 Ek. — 12 r. 29 Ekoruhe — 14 U poko 2 . Whkitenga 1 Hoani 20 r. 11 Whkitenga 5 Hatapu i muri i te Aranga. Tuatahi. . , r. 10 ki r. 19 ki r. 19 Upoko1 . Tauanga 16 ki Tauanga 16 Tauanga 17 ki r. 36 r. 36 r. 12 Upoko2 . i 1 Koriniti 15 XxOcLlll 1 • a/JU ■ ki r. 29 ki r. 30 Tuarua. . . Tauanga 20 ki Tau. 20 r. 14 Tauanga 21 r. r. 14 me 21 ki r. 10 10 Tuatoru . . 22 23 -— 24 Tuawha . . Tiutero. 4 ki Tiutero. 4 r. Tiutero. 5 r. 23 23 ki r. 41 Tuarima . . Hatapu i muri i te 6 ~ a , , in Kakenga - 30 34 Hohua 1 Hatapu o te Petekoha. Upoko1 . 16kir. 18 Ihaia —— 11 Ehek. 36 r. 25 Upoko 2 . Roma8kir.l8 Karat. 5 r. 16 Mahi 18 r. 24 me 19 ki r. 21 Hatapu 9 te Tokotorn. Upoko 1 . Ihaia6kir.ll Kenehi — 18 Kenehi 1 me 2 ki r. 4 Upoko 2 . Whkiteuga 1 Epeh&, 4 ki Matiu 3 ki r. 9 r. 17 Hatapu i muri i to te Tokotoru. Tuatahi . . Hohua 3 r. 7 Hohua 5 r. 13 Hohua 24 me 4ki r. 15 me 6 ki r. 21 Tuarua. . . Kaiwhakar. 4 Kaiwhakar. 5 Kaiwh. 6r. 11 Tuatoru . . 1 Hamu. 2 ki 1 ilamuera 3 1 Hamu. 4 ki r. 27 r. 19 Tuawha . . 12 —- 13 Ruta 1 Tuarima . . 15kir. 24 16 1 Hamu. — 17 Tuaono . . . 2 Hamu. — 1 2 Ham. 12 ki 2 Hamu. — 18 r. 24 Tuawhitu . . 1 Whpapa 21 1 Whpapa 22 1 Whpapa 28 ki r. 21 Tuawaru . . 29 r. 9 2 Whpapa— 1 1 Kingi 3 ki r. 29 Tuaiwa. . . 1 King! 10 ki 1 Kingi 11 ki 11 r. 26 r. 25 r. 15

TEPARA I.

IX

a 3

Ko nga Upoko kua oti nei te whakarite mo te rua tekau ma whitu o nga Ratapu i muri i to te Tokotoru, me korero, i nga tau katoa, i te Rai apu i mua ake o te Katapu Tuatahi o te Haerenga Mai. . Ki te torn nga karakia i te Ratapu, ko te Upoko Tuarua mo te torn o ngaKarakia ma teMinitae whakarite,ko tetahi upoko o tetahi o nga Kongo Pai e wha, ko tetahi wahi ranei o tetahi o nga Kongo pai e wha kua oti te whakarite hei Upoko i roto i te Tepara Tuarua, haunga ano ianga Ratapu kua rite nei i teTepara i runga ake nei te Upoko Tuarua mo te torn o nga Karakia.

UPOKO MO NGA RATAPU.

O TE ATA. O TE AHIAHI. (Ao tetdhi e korerotia). Kotahi tekau . 1 Kingi— 12 1 Kingi — 13 1 Kingi — 17 Tekau ma tahi IQ 19 21 JLO Tekau ma rua — 22 ki r. 41 2 Kingi 2 ki 2 Kingi 4 r. 8 r. 16 ki r. 38 Tekau ma toru 2 Kingi — 5 6 ki r. 24 7 Tekau ma wha 9 — 10 ki r. 32 13 Tekau ma rima 18 19 — 23 ki r. 31 Tekau ma ono 2 Whpapa 36 Nehem. 1 me Nehemia- 8 2 ki r. 9 Tekau ma whiHeremaia 5 Heremaia 22 Heremaia 35 tu . . . . Tekau ma warn 36 Ehekiere- 2 Ehek. 13kir. 17 Tekau ma iwa Ehekiere - 14 18 24 r. 15 Rua tekau . - 34 37 Raniera — 1 Rua tekau ma tahi.... Rua tekau ma Raniera — 3 Raniera — 4 5 rua .... 6 7r. 9 12 Rua tekau ma toru . . . Hohea — 14 Hoere 2 r. 21 Hoere 3 r. 9 Rua tekau ma wha . . . Am oho — 3 Amoho — 5 Amoho 9 Rua tekau ma rima • . . Mika 4 me 5 ki r. 8 Mika 6 Mika 7 Rua tekau ma ono .... Hapakuku 2 Hapakuku 3 Tepania — 3 Rua tekau ma wnitu . . . Kai-kauwhau 11 me 12 H akai 2 ki r. Maraki 3 me 10 4

TEPARA I.

X

UPOKO MO NGA RA NUI.

O TE ATA. O TE AHIAHI. 0 1 Anaru. Upoko Tuatahi . Ihaia 54 Ihaia 65 ki r. 17 0 Upoko Tuarua. . * Tamati. H oani 1 r. 35 ki r. 43 Hoani 12 r. 20 ki ’ r. 42 Upoko Tuatahi Hopa — 42 ki r. 7 Ihaia — 35 Upoko Tuarua. . Hoani 20 r. 19 ki r. 24 Hoani — 14 ki r. 8 1 G te Whanautanga o Te Karaiti. Upoko Tuatahi Ihaia 9 ki r. 8 Ihaia 7 r. lOkir. 17 .0 Upoko Tuarua. . Tepene. Ruka 2 ki r. 15 Taituha 3 r. 4 ki r. 9 - Upoko Tuatahi Kenehi —4 ki r. 11 2 Whpapa 24 r. 15 ki r. 23 i Upoko Tuarua. . Mahi 6 Mahi 8 ki r. 9 d * Hoani, Rongo Pai. Upoko Tuatahi Ekoruhe — 33 r. 9 Ihaia — 6 Upoko Tuarua. . Hoani 13 r. 23 ki r. 36 Whakakitenga — 1 c 0 ng a Kohungahunga. te Kotinga. Heremaia 31 ki r. 18 Paruku 4 r. 21 ki r. 31 Upoko Tuatahi Kenehi 17 r. 9 \ TiuteronomilOr.12 0 Upoko Tuarua . . te Whakaaturanga. Roma 2 r. 17 Korohe 2 r. 8kir. 18 Upoko Tuatahi Ihaia 60 Ihaia 49 r. 13 ki r. 24 0 Upoko Tuarua. . te TaJiuritanga o Paora. Ruka 3 r. 15 ki r. 23 Hoani 2 ki r. 12 Upoko Tuatahi Ihaia 49 ki r. 13 Heremaia 1 ki r. 11 Upoko Tuarua. . Karatia 1 r. 11 Mahi 26 ki r. 21 0 te Whakamakanqa o • 'Meri ...... Ekoruhe 13 ki r. 17 1 Hakai — 2 ki r. 10 ° 1 0 HAatiaha . . . . te Korerotanga ki a 1 Ham. 2 r. 27 ki r. 36 Ihaia 22 r. 15 Jleri ...... Ha tuatahi o Reneti. Kenehi — 3 ki r. 16 Ihaia—— 52 r. 7 ki r. 13 Upoko Tuatahi Ihaia — 58 ki r. 13 Hona 3 Upoko Tuarua. . Maka 2 r. 13 ki r. 23 Hiperu 12 r. 3 ki r. 18

TEPABA I.

XI

UPOKO MO NGA RA NUI.

■ O TE ATA. O TE AHIAHI. Manei i mua o te Arang a. Upoko Tuatahi Tangi — 1 ki r. 15 t Tangi 2 r. 13 Upoko Tuarua . . Hoani — 14 ki r. 15 Hoani 14 r. 15 Turei i mua o te Aranga. Upoko Tuatahi . Tangi 3 ki r. 34 Tangi 3 r. 34 Upoko Tuarua . . Hoani — 15 ki r. 14 Hoani 15 r. 14 Wenerei i mua o te Aranga. Upoko Tuatahi Tangi——4kir. 21 Baniera — 9 r. 20 Upoko Tuarua. . Hoani — 16 ki r. 16 Hoani 16 r. 16 Taitei i mua o te Aranga. Upoko Tuatahi Hohea—13kir. 15 Hohea 14 Upoko Tuarua. . TTnQ-n-i - 1 7 Hoani —13 ki r. 36 AlOcLULl A t Parairei Pai. Upoko Tuatahi Kenehi 22 ki r. 20 Ihaia 52 r. 13 me 53 Upoko Tuarua. . Hoani ————- 18 1 Pita 2 Hatarei i mua o te Aranga. Upoko Tuatahi Hakaraia 9 Hohea 5 r. 8 me 6 Upoko Tuarua. . Buka 23 r. 50 ki r. 4 Boma 6 ki r. 14 Manei o te Aranga. Upoko Tuatahi . ' Ekoruhe 15 ki r. 22 W. a Horomona 2 r. 10 Upoko Tuarua. . Buka —24 ki r. 13 Matiu 28 ki r. 10 Turei o te Aranga. Upoko Tuatahi 2 Kingi 13 r. 14 ki Ehekiere 37 ki r. 22 r. 15 Upoko Tuarua. . Hoani — 21 ki r. 15 Hoani 21 r. 15 0 Mak a Ihaia —— 62 r. 6 Ehekiere —1 ki r. 15 0 Piripi raua ko TTemi. Upoko Tuatahi Ihaia 11 61 Hakaraia 4 Upoko Tuarua. . Hoani 1 r. 43 0 te Kakenga. Upoko Tuatahi Baniera 7 r. 9 ki 2 Kingi —2 ki r. 16 Upoko Tuarua. . 1 r. 15 Buka 24 r. 44 Hiperu 4

TEPARA I.

XII

UPOKO MO NGA RA NUI.

O TE ata. O TE AHIAHI. 'M'anei o te Petekoha. * Upoko Tuatahi Kenehi 11 ki r. 10 Tauanga 11 r. 16 ki r. 31 Upoko Tuarua . . 1 Koriniti 12 ki r.14 1 Kori. 12 r. 27 mel3 Turei o e Petekoha. Upoko Tuatahi Hoere 2 r. 21 Mika 4 ki r. 8 Upoko Tuarua. . 0 Panapa. 1 Teha. 5 r. 12 ki r. 24 1 Hoani — 4 ki r. 14 Upoko Tuatahi Tiutero. 33 ki r. 12 Nahumu 1 Upoko Tuarua. . Mahi ——— 4 r. 31 Mahi 14 r. 8 0 Hoani Kai-iriiri. Upoko Tuatahi Maraki — 3 ki r. 7 Maraki 4 Upoko Tuarua. . Matiu 3 Matiu — 14 ki r. 13 0 Pita. Upoko Tuatahi Ehekiere 3 r. 4 ki r. 15 Hakaraia 3 Upoko Tuarua. . Hoani 21 r. 15 ki r. 23 Mahi 4 r. 8 ki r. 23 0 ELemi. Upoko Tuatahi Upoko Tuarua . . 2 Kingi— 1 ki r. 16 Buka 9 r. 51 ki r. 57 Here. 26 r. 8. ki r.16 0 Patoromu .... Kenehi 28 r. 10 ki r. 18 Tiuterono. 18 r. 15 0 Efatiu ..... 1 Kingi 19 r. 15 1 Whpapa 29 ki r. 20 O HEikaera. Upoko Tuatahi . Kenehi 32 Raniera 10 r. 4 Upoko Tuarua. . Mahi 12 r. 5 ki r. 18 Whakakite. 14 r. 14 0 Ruka. . . . . . 0 PLaimona raua ko Ihaia 55 Te Kauwhau 38 ki r. 15 PLura Ihaia 28 r. 9 ki r. 17 Herein. 3 r. 12 ki O tellunga Tapu Icatoa. r. 19 Upoko Tuatahi Matauranga 3 ki r. 10 Matauranga 5 ki r. 17 Upoko Tuarua. . Hiperu 11 r. 33 me 12 ki r. 7 Whakakitenga 19 ki r. 17

TEPARA I.

XIII

NGA WAIATA I WHAKARITEA MO ETAHI RA.

O TE ATA.. O TE AHIAHI. Whanautanga o te Karaiti 19, 45, 85 89, 110, 132 Ila tuatahi o Reneti 6, 32, 38 102, 130, 143 Par air ei Pai . • • • 22, 40, 54 69, 88 Ra o te Arango, . . . 2, 57, 111 113, 114,118 Ra Kakenga .... 8,15,21 - 24, 47, 103 Ra o te Petekoha . . 48, 68 104, 145

XIV

TEPARA II.

HANUERE, XXXI RA.

KARAKIA O TE ATA. KARAKIA O TE ATA. Upoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 A Kotinga 2 b Kenehi 1 ki Matin 1 r. 18 Kenehi 1 r.20 Mahi 1 r. 20 | me 2 ki r. 4 3 c 2 r. 4 2 3 ki r. 20 2 ki r. 22 4 d — 3 r 20 me 3 1 4 r. 16 2 r. 22 4 ki r. 16 5 e — 5 ki r. 28 4 ki r. 23 5 r. 28 me 6 ki 3 6 f WTiakaaturar. 9 nga. 7 t g Kenehi 6 r. 9 Matin 4 r. 23 j Kenehi 7 Mahi 4 kir.32 « i 1 me 5 ki r. 13 1 8 8 5 r. 13 ki | 9 ki r. 20 4 r. 32 me 5 ki r. 33 r. 17 9 b — 11 ki r. 10 5 r. 33 12 5 r. 17 10 c »13 6 ki r. 19 14 6 11 d 15 6r. 19 me 7 ki' 16 7 ki r. 35 1 1 r. 7 s 12 e — 17 ki r. 23 — 7 r. 7 | —18 ki r. 17 7 r. 35 me 8 ki 1 i r. 5 13 f 18 r. 17 I 8 kir. 18 19r.12kir.30 8 r. 5 ki r. 26 14 g 20 1 8 r. 18 -21 kir. 22 8 r. 26 15 21 r. 33 me 22 9 ki r. 18 1 23 9 ki r. 23 ki r. 20 ! 16 b — 24 ki r. 29 '■ 9 r. 18 — 24 r. 29 ki 9 r. 23 i r. 52 17 c 24 r. 52 10 kir. 24 25 r. 5kir. 19 — 10 ki r. 24 18 d 25 r. 19 10 r. 24 I — 26 ki r. 18 10 r. 24 19 e 26 r. 18 111 — 27 ki r. 30 11 20 f 27 r. 30 — 12 ki r. 22 28 12 21 g — 29 ki r. 21 12r.22 ! — 31 ki r. 25 — 13 ki r. 26 22 A 31 r. 36 - -13 ki r. 24 J — 32 ki r. 22 13 r. 26 23 b 32 r. 22 J3 r.24kir.53 i — 33 14 24 c — 35 ki r. 21 13 r. 53 me 14 | ki r. 13 | — 37 ki r. 12 15 kir. 30 25 d WTiakat. o Pa26 e Kenehi37r.l2 Matin 14 r.13 Kenehi — 39 Mahi 15 r. 30 me 16 kir. 16 27 f 40 — 15 ki r. 21; : — 41 ki r. 17 16 r. 16 28 g — 41 r. 17 ki 15 r. 21 [ 41 r. 53 me 42 —17 ki r. 16 r. 53 ki r. 25 29 A 42 r. 25 —-16 ki r. 24 | — 43 kir. 25 17 r. 16 30 b —43 r. 25 me 16 r. 24 me 17 44 r. 14 — 18 ki r. 24 44 ki r. 14 ki r. 14 31 c — 45 ki r. 25 17 r. 14 I 45 r. 25 me 46 —18 r. 24 me | ki r. 8 19kir. 21 I

TEPARA 11.

XV

PEPUERE, XXVIII RA.

KARAKIA O TE ATA. KARAKIA O TE AHIAHI. Upoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 d Nohopuku. Kene 46 r. 26 Matiu 18 ki Kenehi 47 r. Mahi 19 r. 21 9 e me 47 kir. 13 Whale am. o r. 21 —18 r. 21 me ' 13 ' 20 kir. 17 £i Meri. 19 ki r. 3 3 f Kenehi — 48 19 r. 3 ki r. 27 49 20 r. 17 4 g 50 —19 r. 27 me Ekoruhe — 1 — 21 ki r. 17 20 ki r. 17 5 A Ekoruhe — 2 20 r. 17 3 21 r.17 kir. 37 6 b 4 ki r. 24 — 21 ki r. 23 —4 r. 27 me 21 r. 37 me 22 < 5 ki r. 15 ki r. 23 7 c —5 r. 15 me 6 21 r. 23 6 r. 28 me 7 ki 22 r. 23 me 23 ki r. 14 — 22 ki r. 15 r. 14 ki r. 12 8 d 7 r. 14 8 ki r. 20 — 23 r. 12 9 e —8 r. 20 me 9 22 r. 15 kir. 41 9 r. 13 24 ki r. 13 10 f — 10 ki r. 21 22 r. 41 me 23 10 r. 21 me 11 25 1 ki r. 13 11 g — 12 ki r. 21 23 r. 13| | 12 r.21 ki r.43 26 12 A. 12 r. 43 me 13 — 24 ki r. 29 j 13 r. 17 me 14 — 27 ki r. 18 ' , f ' 1 | ki r. 17 ki r. 10 13 b • 14 r. 10 24 r. 29 15 kir. 22 27 r. 18 14 c 15 r. 22 me 16 — 25 ki r. 31 16 r. 11 ——28 kir. 17 • ki r. 11 15 d 17 25 r. 31 ’ 1 18 28 r. 17 16 e 19 26 ki r. 31 — 20 ki r. 22 Roma— 1 17 f — 21 ki r. 18 26r.31kir.57 22 r. 21 me 23 2 ki r. 17 18 g 23 r. 14 —— 26 r. 57 ki r. 10 2 r. 17 1 19 | 25 kir. 23 27 ki r. 27 28 kir. 13 3 ! 20 b 28 r. 29 kir. 42 27 r. 27 kir. 57 29 r. 35 me 30 4. ki r. 11 21 c 31 —27 r. 57 32 ki r. 15 5 22 d ——32r. 15 28 33 kir. 12 6 23 e Nohopuku. — 33 r. 12 me 34 Maka 1 ki 34r.l0 ki 7 ki r. 10 r. 21 r. 27 24 f Mafia,ha, Ap. 1 r. 21 8 ki r. 18 25 g Ekoruhe—34 2 ki r. 23 | 35 r. 29 me 36 8 r. 18 1 r. 27 ki r. 8 26 A 39 r. 30 2 r. 33 me 3 ! 40 kir. 17 9 ki r. 19 ki r. 13 1 27 b 40 r. 17 3 r. 13 < Rew.9r.22me 9 r. 19 10 ki r. 12 28 c Rew.14kir.23 4 ki r. 35 16 kir. 23 —— 10 29 19 kir. 19 Matiu 7 —19 r. 30 me 12 20 ki r. 9 -1 • f

TEPARA 11.

XVI

MAEHE, XXXI RA.

KABAKIA C > IE ATA. KAKAKIA o TE AHIAHI* Upoko 1. Upoko 2i. . ■ - S’ Upoko 1. Upoko 2. , 1 d Rew.25kir.18 Maka 4 r. 35 Rew 25 r. 18 Roma 11 ki me 5 ki r. 21 ki r. 44 r. 25 2 e — 26 ki r. 21 5 r. 21 26 r. 21 Hr. 25 3 f Tauanga —6 6 ki r. 14 Tauanga 9r. 12 15 me 10 ki r. 11 4 g 10 r. 11 6r.l4ki r. 30 , 11 ki r. 24 13 5 A Hr. 24 6 r 30 12 14mel5kir.8 6 b 13 r. 17 7 ki r. 24 14ki r.26 15 r. 8 /7 11 -n 9/3 9 dL c\ Q i a TH -r 9Q IB 7 c / 1 JLLLU O 1x1 Xv xxl x r. 10 8 d 16 r. 23 8 r. 10 me 9 ki 17 1 Kori 1 ki r. 2 r. 26 9 e 20 ki r. 14 9 r. 2 ki r. 30 —— 20 r. 14 —1 r. 26 me 2 10 ——21 kir. 10 9 r. 30 | 21 r.10 ki r.32 3 11 g 22 kir 22 10 kir. 32 22 r. 22 4 ki r.18 12 23 10 r. 32 24 4 r. 18 me 5 13 b 25 11 kir. 27 27 r. 12 6 14 c Tiutero. 1 ki 11 r. 27 me 12 Tiutero. Ir. 19 —— 7 ki r. 25 r. 19 ki r. 13 15 d 2 ki r. 26 12r.13kir.35 2 r.26 me 3 ki 7 r. 25 r. 18 16 e 3 r. 18 12 r. 35 me 13 4 ki r. 25 — -8 kir. 14 17 f 4 r. 25 ki r. 41 13 r. 14 ——5 ki r. 22 —9 18 g — 5 r. 22 14 ki r.27 6 10 me 11 r. 1 119 A 7 ki r. 12 14 r.27 kir. 53 7 r. 12 11 r. 2 ki r. 17 20 b — . 8 14 r. 53 10 r. 8 11 r. 17 21 c 11 kir. 18 15 kir.42 11 r. 18 —12 ki r. 28 22 d 15 kir. 16 15 r. 42 me 16 17 r. 8 12 r. 28 me 13 23 e 18 r. 9 Baikal kir. 26 — 24 r. 5 14 ki r. 20 24 f Nohopuku. 9B 1 i® TH t* 4B 27 14 r. 20 25 g — Korerot. ki a XX. V xxl X . □iv Meri. 1 r. 46 15 ki r.35 26 A. Tiute. 28 ki 2 ki r. 21 28 r.l5ki 15 r. 35 r. 15 r. 47 27'b 28 r. 47 2 r. 21 29 r. 9 16 28 c 30 3 ki r. 23 31kir. 14 2 Kori. 1 ki r. 23 29 d -—31 r. 14 ki -— 4 ki r. 16 31 r. 30 me 32 1 r. 23 me 2 ki r. 30 ki r. 44 r. 14 30 e 32 r. 44 4 r. 16 33 2 r. 14 me 3 31 f 34 5 ki r. 17 Hohua 1 4

TEPARA 11.

XVII

APERIRA, XXX RA.

KAKAKIA 0 TE ATA. KAKAKIA O TE AHIAHI. - TTpolco 1. TTpolco 2. TTpolco 1. TTpolco 2i, 1 g Hohua 2 Buka 5 r. 17 Hohua 3 2 Koriniti 5 2 CJ A 4 6 ki r. 20 5 6 me 7 ki r. 2 3 6 6 r. 20 7 7r. 2 b 4 c 9r. 3 7 ki r. 24 10 ki r. 16 8 5 d 21 r. 43 me 22 7 r. 24 22 r. 11 9 1 ki r. 11 6 e 23 8 ki r. 26 24 - 10 7 f Kaiwhaka. 2 8 r. 26 Kaiwhaka. 4 11 ki r.30 8 g 5 9 ki r. 28 -— 6 ki r. 24 11 r. 30 me 12 0 ki r. 14 9 A_ 6 r. 24 9 r. 28 ki r. 51 7 12 r. 14 me 13 10 b 8r. 32 me 9ki 9 r. 51 me 10 10 Karatia 1 r. 25 ki r. 17 11 c llkir. 29 10 r. 17 11 r. 29 2 12 d 13 —11 ki r. 29 14 3 13 e 15 11 r. 29 16 4ki r. 21 < 14 f Ruta 1 12 ki r. 35 Ruta 2 4 r. 21 me 5 ki 1 r. 13 ’15 g - 3 12 r. 35 4 5 r. 13 ’ 16 A 1 Hamuera 1 13 kir.18 1 Ham 2 ki 6 r. 21 117 b 2 r. 21 13 r. 18 3 Epeha 1 ;is c 4 14kir. 25 5 2 ’19 d 6 14 r. 25 me 15 7 3 1.. ki r. 11 i 20 e 8 15 r. 11 9 4 ki r. 25 ! 21 f — 10 16 11 4 r. 25 me 5 ki r. 22 ;22 1 g 12 -—17 ki r. 20 13 5r. 22me6ki 1 .. r. 10 123 A 14 ki r.24 — 17 r. 20 14 r. 24kir.47 6 r. 10 i 24 b 15 —18 ki r. 31 1 16 Piripai 1 ’25 c Maka, Kongo 18 r. 31 me 19 2 1 Pai ki r. 11 I26 d 1 Ham 17 ki 19 r.llkir.28 17 r.31 ki r.55 — 3 r. 31 27 i e 17 r. 55 me 18 19 r. 28 19 ■ 4 ki r. 17 Koro.lki r.21 28 1 f 20 kir.18 — 20 ki r. 27 20 r. 18 29 g 21 20 r. 27 me 21 22 1 r. 21 me 2 I & i ki r. 5 ki r. 8 30 A i . ■ 1 - - 23 21 r. 5 24me 25ki r.2 2r. 8

TEPARA 11.

XVIII

MEI, XXXI RA.

KABAKIA O IE ATA. KABAKIA O TE AHIAHI. Vpoko 1. Vpoko 2. Vpoko 1. Vpoko 2. 1 2 b c Piripi <Sp Semi, Ap. IHamuera 26 Korohe 3 ki r. 18 3 r.18 me 4ki Kuka 22 ki IHamuera 28 r. 31 r. 3 r. 7 3 d 31 22 r. 31 kir. 54 2 Hamuera 1 4 r. 7 ,4 e 2 Ham. 3 r. 17 22 r. 54 4 1 Teharo. — 1 5 f 6 23 ki r. 26 7ki r. 18 2 6 g — 7 r. 18 23 r.26 ki r.50 — 9 — 3 7 A — 11 23 r. 50 me 24 12 ki r.24 , A A» ki r. 13 8 b 13 r. 38 me 14 24 r. 13 15 ki r.16 5 ki r. 26 9 c 15 r. 16 Hoanilkir.29 16 kir. 15 17 r. 24 me 18 2 Teharo. — 1 10 d 16 r. 15 me 17 1 r. 29 2 ki r. 24 ki r. 18 11 e 18 r. 18 2 19 ki r. 24 3 12 f 19 r. 24 3 kir. 22 21 ki r. 15 1 Timoti 1 ki r. 18 13 g 23 ki r. 24 3 r. 22 24 —1 r. 18 me 2 14 A 1 Kingi 1 ki r. 28 4 ki r. 31 1 Kingi 1 r.28 ki r. 49 3 15 b 1 Whpapa 29 r. 10 4 r. 31 3 4 16 17 c d lKingi4r. 20 6 ki r. 15 5kir. 24 5 r. 24 5 — 8 ki r. 22 5 6 18 e 8 r. 22 ki r. 54 -6 ki r. 22 8 r. 54 me 9 ki 2 Timoti— 1 r. 10 19 f 10 6 r. 22 kir. 41 11 kir; 26 2 20 g 11 r. 26 6r. 41 -- -12ki r. 25 3 21 A 12 r. 25 me 13 7ki r. 25 13 r. 11 4 kir. 11 22 b 14kir. 21 7 r. 25 15 r. 25 me 16 Taituha 1 ki r. 8 23 c 16 r. 8 8 ki r. 31 17 2 24 d 18 kir. 17 — 8 r. 31 18 r. 17 3 '25 e IQ , Q V4 t* QQ 1 01 Pirimona At? ~ <7 JLA1 1 • O V auA 26 f ——22 ki r.41 9 r. 39 me 10 ki r. 22 2 Kingi 1 Hiperu —- 1 27 g 2 Kingi 2 lOr. 22 4 r. 8 2 me 3 ki r. 7 28 A 5 11 ki r.17 6 ki r. 24 3 r. 7 me 4 ki r. 14, 29 b 6 r. 24 11 r.l7ki r.47 7 —4 r. 14 me 5 3u c 8 ki r. 16 Hr. 47 me 12 9 6 ki r. 20 31 d ■ 10 ki r. 18 — 12 r. 20 10 r. 18 7

TEPARA 11. i

XIX

HUNE, XXX RA.

KARAKIA O TE ATA. KABAKIA O TE AHIAHI. Upolco 1. Upolco 2. Upolco 1. Upolco 2. 1 e 2 Kingi —13 Hoani 13 ki 2 Kingi 17 ki Hiperu 8 r. 21 r. 24 2 f 17 r. 24 13 r. 211 j 2 Whpapa 12 9 3 g 2 Whpapa 13 14 14 10 ki r.19 4 15 • 15 16mel7kir.l4 10 r. 19 5 b — 19 16kir. 16 — 20 ki r. 31 llkir. 17 6 c 20 r. 31 me 21 16r. 16 22 11 r. 17 ' 7 d 23 17 24 12 8 e —— 25 18 ki r. 28 26 me 27 13 9 f 28 18 r. 28 2 Kingi 18 ki Hemi 1 r. 9 10 g 29 r. 3 ki r. 21 19 ki r. 25 2 Whpapa 30 2 me31kir.2 11 A Uanapa, Ap. 12 b 2 Kingi 18 r. 19 r. 25 2 Kingi 19 ki 3 13 r. 20 13 c 19 r. 20 20 ki r. 19 — 20 4 14 d Ihaia 38 r. 9 20 r. 19 2 Whpapa 33 5 ki r. 21 15 e 2 Kingi — 22 : 21 2 Kingi 23 ki lPital kir.22 r. 21 16 f 23 r. 21 me 24 Mahi —— 1 24 r. 8 me 25 1 r. 22. me 2 ki r. 8 ki r. 8 ki r. 11 17 g 25 r. 8 2 ki r. 22 Etera 1 me 3 2 r. 11 me 3 ki r. 8 | 18 A Etera 4 2 r. 22 5 3r.8 me4kir.7 19 b 7 3 8 r. 15 4 r. 7 20 c 9 4 ki r. 32 1 10 ki r.20 5 21 d Nehemia — 1 4 r. 32 me 5i | Nehemia — 2 2 Pita — 1 ki r. 17 22 e 4 5 r. 17 5 — ; 4 23 f —Nohopnku 6 me 7 ki r. 5 6 —7 r. 73 me 8 3 24 g Hoani Kaiiriiri. 25 Nehem. 13 ki 7ki r. 35 ——13 r. 15 1 Hoani 1 r. 15 26 b Ehetere 1 7 r. 35 me 8 | Ehetere 2r. 15 -2 ki r. 15 ki r. 5 I me 3 27 c 4 8 r. 5 ki r. 26 5 2 r. 15 28 d — Nohopuku .. - 6 8 r. 26 7 3 ki r. 16 29 e .PitajApotoro 30 f Hopa 1 Mahi 9ki r.23 1 Hopa 2 3r. 16 me 4ki r. 7

TEPARA 11.

XX

HURAE, XXXI RA.

KAEAKIA O IE ATA. KAEAKIA O TE AHIAHI. Upoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 g Hopa 3 Mahi —9 r. 23 Hopa 4 1 Hoani4r. 7 Q A ' K _y* 94 fl fc A A. JLv Jtki I Q K 7 Q 2 TTofiTii O M JLU 1 • 4 c 10 11 11 3 Hoani. 5 d — 12 12 13 Hura 6 e 14 13 kir.26 16 Matin 1 r. 18 7 f 17 — 13 r. 26 19 — 2 8 g — 21 14 22 r.l2kir.29 3 9 23 15 ki r.30 24 4 ki r. 23 10 b 25 ine 26 15 r. 30 me 16 — 27 4 r. 23 me 5 ki ki r. 16 r. 13 11 c 28 16 r. 16 29me30 kir. 2 5 r. 13 ki r. 33 12 d 30 r.12 ki r.27 17 kir.16 31 r. 13 5 r. 33 13 e 32 17 r. 16 38 ki r.39 6 ki r. 19 14 f 38 r. 39 me 39 18 ki r.24 40 6 r.19 me 7ki r. 7 15 g 41 18 r. 24 me 19 42 7 r. 7 ki r. 21 16 Whtauki 1 ki 19 r. 21 Whtauki 1 8 ki r. 18 r. 20 r. 20 17 b — 2 20 kir. 17 3 kir. 27 8 r. 18 18 c 3 r.27 me4ki 20 r. 17 4 r. 20 me 5 9 ki r. 18 r. 20 ki r. 15 19 d 5 r. 15 21 ki r.17 6 ki r. 20 9 r. 18 120 e 7 21 r.l7kir.37 8 10kir.24 21 f 9 21 r. 37 me 22 10 r. 16 10 r. 24 ki r. 23 22 g llkir.15 22 r. 23 me 23 11 r. 15 11 kir. 12 23 A 12 r. 10 23 r. 12 13 -12 ki r.22 24 b —Nohopuku 1 14 r. 9 kir. 28 24 14 r. 28 me 15 12 r. 22 ki r. 18 25 c He ■> i, Apoto. 13 ki r.24 126 d Whtaii.15r.18 25 16 ki r.20 13 r. 24kir.53 27 e 16 r. 31 me 17 26 — 18 r. 10 13 r. 53 me 14 ki r. 18 ki r. 13 28 f 19 r. 13 27 20 ki r.23 14 r. 13 29 g 21 ki r.17 28 kir.17 1 22 kir.17 15 ki r.21 30 A 23 r. 10 28 r. 17 24 r. 21 15 r. 21 31 b 25 Roma 1 26 ki r.21 —16 ki r.24

TEPARA 11.

XXI

AKUHATA, XXXI RA.

KARAKIA 0 TE ATA. KARAKIA O TE AHIAHI. -- Upolco 1. Upolco 2. Upolco 1. Upolco 2. 1 c Whtauki27 ki Rom.a2kir.17 Whtauki 28 Matin 16 r. 24 r. 23 2 r. 17 ki r. 15 me 17 ki r.14 2 d ——30 ki r.18 31 r. 10 J 7 r. 14 3 e Kai-kauwh.l 3 Kaikau. 2 ki 18 kir.21 r. 12 4 f 3 — 4 4 18 r. 21 me — 6 19 ki r. 3 5 g 5 5 19 r. 3 ki r. 27 6 7 6 - 8 19 r. 27 me 20 ki r. 17 7 b 9 7 * 11 20r.l7 8 c 12 8 ki r. 18 Heremaia—1 21 ki r.23 9 d Herem. 2 ki — — 8 r.18 5 ki r. 19 21 r. 23 r. 14 10 e — 5 r. 19 9 ki. t. 19 6 ki r. 22 22 kir. 15 11 f —-7 ki r. 17 9r. 19 8 r. 4 22 r,15ki r.41 12 g 9 ki r. 17 io 13 r. 8 ki r. 22 r. 41 me 23 24 ki r. 13 13 A 15 11 kir.25 ! 17 kir.19 23 r. 13 14: b 18 ki r.18 11 r. 25 _____— 19 -—24 kir. 29 15 16 c 21 - 12 ; 22 ki r. 13 24 r. 29 d 22 r. 13 13 23 kir 16 25 kir.31 17 e 24 14 me 15ki r.8 I ——25 kir. 15 25 r. 31 18 f 26 15 r. 8 28 26 ki r.311 19 g 29 r. 4 ki r.20 16 — 30 26 r.31 ki r. 57 20 31 ki r.15 lKorilkir.26 31 r. 15kir.38 26 r. 57 21 b 33 ki r.14 — 1 r. 26 me 2 33 r. 14 27 ki r.27 22 c — —35 - 3 36 ki r. 27 r.27 ki r.57 23 d — Nohopuku 14 —— 36 r.14 4 kir. 18 38 ki r.14 -27 r. 57 24 e PatoromuAp. — 4r. 18 me 5 28 25 26 f Here. 38 r.14 6 39 Maka 1 ki r.21 g 50kir.21 7 ki r. 25 —51 r. 54 1 r. 21 27 Ehek.lkir.15 7 r. 25 Ehek. 1 r. 15 2 ki r. 23 28 b 2 3 ki r. 15 2 r. 23 me 3 ki r. 13 29 c 3 r. 15 9 8 3 r. 13 30 d — 9 lOmell kir.2 11 r. 14 4 ki r. 35 31' e 12r.l7 11 r. 2 kir. 17 13 ki r.17 4 r. 35 me 5 ■ I ki r, 21

TEPARA 11.

XXII

HEPETEMA, XXX RA.

— KABAKIA < 0 TE ATA. KAEAK1A O IE AHIAHI. Upoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 f Ehek. 13 r. 17 1 Korin. 11 Ehek. 14 ki Maka 5 r. 21 r. 17 r. 12 ! 2 g 14 r. 12 —12kir.28 16 r. 44 6 ki r. 14 3 A 18 kir.19 12 r. 28 me 13 18 r. 19 6 r. 14 ki r. 30 1 4 b 20 kir.18 14 ki r.20 20r.l8 kir.33 6 r. 30 5 c 20 r.33 ki r.44 14 r. 20 22 r. 23 -7 ki r. 24 6 d 24 r. 15 15 ki r. 26 7 r. 24 me 8 35 ki r. 10 7 e 27 ki r. 15 r. 35 27 r. 26 8 r. 10 me 9 26 ki r. 2 8 f 28 ki r.20 16 31 9 r. 2 ki r. 30 9 g 32 ki r. 2 Korin. 1 ki 33 ki r. 21 9 r. 30 17 r. 23 1 0 A 33 r. 21 1 r. 23 me 2 34 ki r. 17 — 10 ki r. 32 -- ki r. 14 1 1 b 34 r. 17 —2 r. 14 me 3 36 r.l6ki r.33 — 10 r. 32 1 2 c 37 ki r. 15 4 37 r. 15 llkir. 27 1 3 d 47 ki r. 13 g Raniera 1 11 r. 27 me 12 ki r. 13 4 e Raniera 2 ki 6 me 7 ki r. 2 2 r. 24 12 r. 13 ki r. r. 24 35 5 f 3 7 r. 2 4 ki r. 19 12 r. 35 me 13 ki r. 14 1 6 g 4 r. 19 8 5 ki r. 17 13 r. 14 1 7A 5 r. 17 9 g J4kir.27 1 8 b 7 ki r. 15 10 7 r. 15 14 r.27 ki r.53 1 9 c 9 ki r. 20 —11 ki. r. 30 9 r. 20 14 r. 53 2 Od — Nohopuku 10 ki r. 11 r. 30 me 12 12 15 ki r. 42 20 ki r. 14 2 11 e Alatiu, Ap. 12 r. 14 me 13 15 r. 42 me 16 2 2 f Hohea 2 r. 14 Karatia 1 Hohea 4kir. 13 Rukalkir.26 2 3g 5 r. 8 me 6 ki 2 — 7 r. 8 1 r. 26 ki r. 57 - r. 7 V 2 4 A 8, 3 9 1 r. 57 2 5 b 10 4 ki r. 21 lime 12kir.7 2 ki r. 21 2 6 c 13kir.l5 4 r. 21 me 5 14 2 r. 21 ki r. 13 2 7 d Hoere- — 1 5 r. 13 Hoere2kir.l5 3 ki r. 23 2 8 o 2 f. 15 ki r. 6 2 r. 28 me 3 4 ki r. 16 28 ki r. 9 2 9' f IVrilc.np.va. me ngaAnahera katoa. 3 o'g Hoere —3 r. 9 Epeha 1 Amoho 1 me 4 r. 16 2 ki r. 4

TEPARA IL

XXIII

OKETOPA, XXXI RA.

KABAKIA ( 3 TE ATA. KABAK IA O TE AHIAHI. I Upoko 1. Upoko 2i. Upoko 1. Upoko 2i. 1 Amoho 2 r. 4 Epeha 2 Amoho 4 r. 4 Ruka 5 ki r. me 3 ki r. 9 17 2 b 5 ki r. 18 3 5 r. 18 me 6 5 r. 17 i 1 ki r. 9 3 c 7 4 ki r. 25 8 6 ki r. 20 4> d __ 9 4 r. 25 me 5 Oparia. 6 r. 20 • ki r. 22 5 e Hona 1 5 r. 22 me 6 Hona 2 7 ki r. 24 ki r. 10 6 f 3 6 r. 10 4 7 r. 24 7 g Mika 1 kir.10 Piripai 1 Mika 2 8 ki r. 26 8 3 2 4 1 8 r. 26 9 b 5 3 6 9 ki r. 28 10 c . 7 4 Nahumu— 1 j 9 r. 28 ki r. 51 11 d Nahumu — 2 Korohe 1 ki 3 9 r. 51 me 10 r. 21 ki r. 17 12 e Hapakuku 1 1 r. 21 me 2 Hapakuku 2 10 r. 17 ki r. 8 13 f 3 Q r Q Tepania 1 ki 11 kir.29 r. 14 14 g Tep. 1 r. 14 3 ki r. 18 —2 r. 4 Hr. 29 me 2 ki r. 4 15 A 3 —3 r. 18 me 4 Hakai 1 — 12 ki r. 35 16 b Hakai 2 kir.10 1 Teharoni. 1 2 r. 10 12 r. 35 17 c Hakaraia 1 2 Hakar. 1 r. — 13 ki r. 18 ki r. 18 18 me 2 18 d Ruka, Kongo — 13 r. 18 Pai. 19 e Hakaraia —3 4 4 — 14 ki r. 25 20 f - 5 - e 14 r. 25 me 15 ki r. 11 21 g 7 2 Teharoni. 1 8 ki r. 14 ——15 r. 11 22 8 r. 14 2 9 r. 9 16 23 b 10 - 3 11 — 17 ki r. 20 24 c 12 1 Tim.lkir.18 13 17 r. 20 25 d 14 —1 r. 18 me 2 Maraki 1 — 18 ki r. 31 26 e Maraki 2 3 3 ki r. 13 18 r. 31 me 19 ki r. 11 27 f — Nohopuku —3 r. 13 me 4 4 Mataurangal 19r.llkir.28 28 g Hai/mona, 5 19 r. 28 Hur a, Ap. 29 A Matauranga 2 — 6 |. 4 7 — 20 ki r. 27 30 b 6 ki r„22 2 Timoti — 1 6 r. 22 me 7 20 r. 27 me ki r. 15 21 ki r. 5 31 c — Nohopuku 2 8 ki r. 19 21 r. 5 / r. 10

TEPAEA 11.

XXIV

NOWEMA, XXX RA.

KARAKIA O TE ATA. KARAKIA O TE AHIAHI. TJpoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 d Te Hung a, T'tpu katoa 2 e Matauranga 9 2 Timoti— 3 Mataur. 11 Ruka 22 ki r. ki r. 15 31 3 f 11 r. 15 me 4 i7 22 r. 31 ki r. 12 ki r. 3 54 4 g Kauwhau 1 Tai tuba — -1 Kauwhau—2 ——-22 r. 54 ki r. 14 5 A 3 r. 17 ki r. 30 2 4 r. 10 — 23 kir. 26 6 b 5 — 1 . 3 7 r. 27 23r.26kir. 50 7 c Pirimona. ...... juj —• 14 ki r. 20 23 r. 50 me 24 ki r. 13 8 d 15 r. 9 Hiperu -1 16 r. 17 24 r. 13 9 e 18 ki r. 15 2 me 3 ki r . 7 ■ 18 r. 15 Hoard 1 kir. 2 9 10 f 19 r. 13 3 r. 7 me 4 ki 22 r. 6 ki r. 1 r. 29 r. 14 24 11 g — 24 ki r. 24 —4 r. 14 me 5 24 r. 21 — 2 12 A 33 r. 7 ki r. 23 6 34 r. 15 3 ki r. 22 13 J-JU b 35 7 37 r. 8 ki r. 19 — 3 r. 22 14 c — 39 ki r. 13 8 39 r. 13 4 ki r. 31 15 d — 41 ki r. 14 9 42 r. 15 4 r. 31 16 e — 44 ki r 16 — 10 ki r. 19 50 ki r. 25 5 ki r. 24 17 f 51 r. 10 10 r. 19 Paruku 4 ki 5 r. 24 r. 21 18 g Paruku 4 r. — 11 ki r. 17 Ihaia 1 ki r. 6 ki r. 22 36 me 5 21 19 A Ihaia —1 r. 21 11 r. 17 — 2 6 r. 22 ki r. 41 20 b 3 ki r. 16 1 9 6 r. 41 x & Jc T. 21 c 5 ki r. 18 13 K IQ 7 ki r. 25 or. io 22 d _____ 6 Hemi -1 7 ki r. 17 7 r. 25 23 8 r. 5 ki r. 18 2 8 r. 18 me 9 —-8 ki r. 31 24 ki r. 8 » f 9 r. 8 me 10 ki r. 5 3 10 r. 5 ki r. 20 8 r. 31 25 g 10 r. 20 4 11 ki r. 10 9 ki r. 39 26 11 r. 10 5 — 12 9 r. 39 me 10 ki r. 22 27 b 13 IPitalkir 22 — 14 ki r. 24 10 r. 22 c —. 1 7 1 r. 22 me — 11 ki r. 17 JL / 2 18 ki r. 11 29 d —Nohopuku — 19 ki r. 16 2 r. 11 me 3 11 r. 17 ki r. —■■■■■ - i\ io ki r. 8 47 30 e Anaru, Ap.

TEPARA IL

XXV

b

Ki te whakaaetia e te Pihopa, e ahei ano te whakarite i etahi Upoko ke mo tetahi ra hei whakakapi mo nga Upoko kua oti nei te whakarite i roto i te Tepara.

TIHEMA. XXXI RA.

J KARABIA O TE ATA. KARAKIA O TE AHIAHI. Upoko 1. Upoko 2. Upoko 1. Upoko 2. 1 f Ihaia 21 ki r. 1 Pita 3 r. 8 Ihaia 22 ki r. Hoani 11 r. 47 13 me 4 ki r. 7 | 15 me 12 ki r.20 2 g —22 r. 15 4 r. 7 23 12 r. 20 3 21 5 25 13 kir. 21 4b 26 ki r. 20 2 Pita — 1 26 r. 20 me 27 13 r. 21 5 c 28kir. 14 21 28 r 14 14 6 d 29 ki r. 9 3 29 r. 9 15 7 e 30 ki r. 18 1 Hoani 1 —30 r. 18 16 kir. 16 8 f 31 2 ki r. 15 32 16 r. 16 9 AT -- _ QQ 2 r. 15 > 34 17 6 Ou 10 A 35 3 ki r. 16 40 ki r. 12 18kir. 28 11 b 40 r. 12 3 r. 16 me 4 -—41 kir. 17 18 r. 28 ki r. 7 12 c 41 r. 17 4 r. 7 42 ki r. 18 —19 ki r. 25 13 d 42 r. 18 me 43 5 43 r. 8 19 r. 25 ki r. 8 14 e 44 ki r. 21 2 Hoani. 144 r. 21 me 45 20 ki r. 19 T I ki r. 8 15 f 45 r. 8 3 Hoani. 46 20 r. 19 16 g 4 7 Hura. 48 21 17 A 49 ki r. 13 Whakakite.l 49 r. 13 Whakakite. 2 * ki r. 18 18 b 50 2 r. 18 me 3 51 ki r. 9 3 r. 7 ’ ki r. 7 19 c 51 r. 9 4 52 kir. 13 5 20 d —Nohopuku. 52 r. 13 me 53 6 7 21 e Tamati, Ap. 22 f • o o 8 56 10 23 g 57 11 i 58 12 24 —Nohopuku. 14 60 15 25 b Whanautanga o te Karaiti. 26 c Tepene, Matir 27 d Hoani, Kongo Pai. 28 e Kohungahu- - 16 18 nga 29 f Ihaia 61 19kir. 11 62 19 r. 11 30 g 63 20 164 me 65 ki r.8 21 ki r. 15 31 65 r. 8 21 r. 15 me 22 66 22 r. 6 - ki r. 6

XXVI

NGA TIKANGA

MO NGA HAKARI TUTURU ME NGA HAKARI E KORE E TUTURU ; MO NGA RA NOHO PUKU ANO HOKI O TE TAU. NGATIKANGA e mohiotia aite a o nga Hakari me nga Ra Nui. KEI te ra o te aranga te tikanga mo te katoa. E hua te Marama i te 21 o Maehe, i tetahi Mu ra ranei i muri iho, ko te Ra tapu i muri iho i taua Luanga, te Ra ote Aranga; kite mea he Ra tapu te ra e hua ai te Marama, ko te Ra tapu i muri iho te Ra o te Aranga. Ko te Ra tapu, i tata kite H akari o Anaru, ahakoa i mua, i muri iho ranei, ko te Ra tapu tena o te Haerenga mai. Ko te Ra tapu 3 i mua o Reneti | 9 G, . ]Ko te Ra tapu 2 i mua o Reneti I 8 , Wiki Ko te Ra tapu 1 i mua o Reneti f 7 1 1 mua ote Ko te Ra tapu 1 o Reneti I 6 ( Aranga. Ko te Ra tapu Ritani 5 nga Wiki f. . ~ Ko te Ra Kakenga (40 nga Ra ! y nuri 1 0 Ko te Ra ote Petekoha (7 nga Wiki IV e Ko te Ra tapu ote Tokotoru J 8 nga Wiki \ ran 9 a >

Nga ra katoa e ivaiho ana hei Hakari e te Hahi o Ingarani, a taka noa te Tau. Ko nga Ra tapu katoa o te Tau.

Ko nga Ka Hakari o

Te Kotingao ihu Karaite

Te Whakaaturanga. Te Whakatahuritanga o Paora.

Te Whakamakanga o Meri.

Matiaha, Apotoro.

Te Korerotanga ki a Meri.

Maka, Kongo Pai.

Piripi raua ko Hemi, Apotoro.

Ko nga Ka Hakari o Te Kakenga o ihu

KARAITE Panapa.

Te Whanautanga c Hoani Kai Iriiri.

Pita, Apotoro. Hemi, Apotoro.

Patoromu, Apotoro. Alatiu, Apotoro.

Mikaera ratou ko nga Anahera katoa.

Ruka, Kongo Pai.

XXVII

Haimona raua ko Hura, Apotoro.

Te Hunga Tapu. Anaru, Apotoro. Tamati, Apotoro.

Te Whanautanga o te KARAITI.

Tepene.

Hoani, Kongo Pai. Nga Kohungahunga Tapu.

Ko te Manei mete Turei o te Wiki o te Aranga.

Ko te Manei me te Turei o te Wiki o te Petekuha.

Nga Mataaratanga, me nga Nohoanga Pukutanga o te Tau.

Ko nga Ahiahi o mua ake o Te Whanautanga o te

Karaiti.

Te Whakamakanga o

Meri.

Te Korerotanga ki a Meri.

Te Ra o te Aranga. Te Ra Kakenga.

Te Petekoha. Matiaha.

Ko nga Ahiahi o mua ake o Hoani, Kai Iriiri. Pita. Hemi. Patoromu.

Matiu.

Haimona raua ko Hura.

Anaru. Tamati.

Te Hunga Tapu.

Ki te taka tetahi o enei Ra Hakari kite Manei, na, hei te Hatarei te Ra Nohopuku; kaua hoki ite Ra tapu. i mua tata ake.

Nga Ra Nohopuku.

I. Ko nga Ra E wha tekau o Renoti.

11. Ko nga Ra Emipa i nga TeRatapuTuatahioßeneti WaEwha; ara,koteWeJ TeßaHakariotePetekoha nerei, ko te Parairei, me] Hepetema 14. te Hatarei i muri iho i I. Tihema 13.

111. Ko nga Ra Ritani ; ara ko te Manei, ko te Turei, ko te Wenerei, i mua i te Tairei Tapu, ara, i te Ra Kakenga o to tatou Ariki. IV. Ko nga Parairei katoa o te Tau, kanaka ia te Ra o te

W hanautanga.

XXVIII

NG A RA KAHO RE E TUTURU.

Tau. Reta Ratapu Ratapu Ra tuatahi o Reneti. Ra o te Aranga. Ratapu Ritani. Ra o te Kakenga. Ra o te Petekoha. Ratapu i muri i to te Tokotoru. Ratapu 1 ote Haerenga mai i mun i te kaaturanga. Ratapu 3 i mua o Reneti. 1876 B A 5 Pep. 13 Mae. 1 Aper. 16 Mei 21 Mei 25 Hune 4 I 24 Tib. 3 1877 G 3 Han. 28 Pep. 14 1 6 10 Mei 20 26 2 1878 Jp 5 Pep. 17 Mae. 6 21 26 30 Hune 9 23 1 1879 4 9 Pep. 26 Aper. 13 18 '22 1 i 24 Now. 30 1880 D C 2 Han. 25 11 Mae. 28 2 6 Mei 16 26 28 1881 B 5 Pep. 13 Mae. 2 Aper. 17 22 26 Hune 5 23 27 1882 A 4 5 Pep. 22 9 14 18 Mei 28 25 Tib. 3 1883 G 2 Han. 21 • 7 Mae. 25 Aper. 29 3 13 27 2 1884 F B 4 Pep. 10 27 Aper. 13 Mei 18 22 Hune 1 24 Now. 30 1885 D 3 1 18 5 10 14 Mei 24 25 29 1886 0 6 21 Mae. 10 25 30 Hune 3 Hune 13 22 28 1887 B 4 6 Pep. 23 10 15 Mei 19 Mei 29 24 27 1888 3 Han. 29 15 1 6 10 20 26 Tib. 2 1889 Jp 5 Pep. 17 Mae. 6 21 26 30 Hune 9 23 1 1890 E 3 2 Pep. 19 6 11 15 Mei 25 25 Now. 30 1891 D 2 Han. 25 11 Mae. 29 3 7 17 26 29 1892 0 B 5 Pep. 14 Mae. 2 Aper. 17 22 -— 26 Hune 5 23 27 1893 A 3 Han. 29 Pep. 15 2 7 -— 11 Mei 21 26 Tib. 3 1894 G 2 21 7 Mae. 25 Aper. 29 3 — 13 27 2 1895 F 4 Pep. 10 27 Aper. 14 Mei 19 23 Hune 2 24 1 1896 E D 3 2 19 5 10 14 Mei 24 25 Now. 29 1897 C 5 14 Mae. 3 18 23 27 Hune 6 23 28 1898 B 4 6 Pep. 23 10 15 19 Mei 29 24 27 1899 A 3 Han. 29 15 , 2 7 11 21 26 Tib. 3

1

B

TE TIKANGA MO NGA INOI O TE ATA, I NGA RA KATOA O TE TAU.

Afe korero e te Minita etahi o enei kupu o te Karaipiture i te timatanga ote Karakia ote Ata, kia nuikoki te reo. Ko reira korerotia ai e ia nga mea kua oti net te tukituki i te mutzvnga o aua kupu. KI te tahuri mai ano hoki te tangata kino i tana kino i mahia e ia, a ka mahia e ia te mea e rite ana, e tika ana, ka ora ano ia ia tona wairua. Ehekiere xviii. 27. E whaki ana hoki ahau i aku mahi tutu, kei toku aroaro tonu toku hara. Waiata li. 3. Huna ton mata ki oku hara, a murua katoatia aku kino. Waiata li. 9. Nga patunga tapu ma te Atua he wairua maru : e kore koe e whakahawea, e te Atua, kite ngakau maru, kite ngakau iro. Waiata li. 17. Haea ano hoki o koutou ngakau, haunga o koutou kakahu, a tahuri mai ki a Ihowa, ki to koutou Atua : he aroha hoki tana, he mahi tohu, e puhoi ana kite riri, he nui tona atawhai, e ripeneta ana hoki kite kino. ’ Hoere ii. 13. Na te Ariki na to mat on Atua nga mahi tohu me nga murunga hara, ko matou ia kua whakakeke ki a ia : kihai ano i whakarongo kite reo o Ihowa o to matou Atua, kihai i haere i ana ture i whakatakotoria e ia ki o tatou aroaro. Raniera ix. 9, 10. Pakia ahau, e Ihowa, mete whakariterite ano ia; kanaka ina riri koe, kei kahore ahau i a koe. Her ema i a x. 24.. Waiata vi. 1. Ripeneta, kua tata hoki te rangatiratanga o te rangi. Matiu iii. 2. ! Ka whakatika atu ahau, ka haere ki toku matua, ka mea atu ki a ia, E Pa, kua hara ahau kite rangi, ki ton aroaro ano hoki, a heoi ano tikanga kia karangatia

ahau he tamaiti nau. Ruka xv. 18, 19. Kaba e anga e whakawa ki to pononga, E Ihowa ; ki

NGA INOI 0 TE ATA.

2

tau titiro hoki, e kore tetahi mea ora e whakatikaia. Waiata cxliii 2.

Ki te mea tatou kahore o tatou hara, e whakapohehe ana tatou i a tatou ano, a kahore te pono i roto i a tatou : kite whaki tatou i o tatou hara, e pono ana ia, e tika ana, a ka murua e ia o tatou hara, ka horoia hoki o tatou he katoa. 1 Hoani i. 8, 9.

AKU hoa aroha, he tini nga meatanga mai a te J * Karaipiture kia whakina o tatou tini hara; kia kaua hoki e huna i aua hara i te aroaro o te Atua Kaha rawa o to tatou Matua ite rangi; engari me whaki atu, i runga i te ngakau iti, i te ngakau ripeneta, i te ngakau rongo; kia murua ai aua hara e ia, he hira nei hoki tona pai, tana mahi tohu. He mahi tika ano tenei, te whakaiti i a tatou, i nga wa katoa, te whaki atu i o tatou hara kite Atua ; he tika rawa ia, ina whakamine mai tatou kite whakawhetai atu mo nga mea pai kua homai nei e ia, kite whakapai atu ki a ia, kite whakarongo ki tana Kupu tapu, kite inoi hoki ki nga mea e matea ana ete tinana, ete wairua. Heoi, e koutou katoa etu nei, kia tika tahi tatou kite torona o tona atawhai, kia tapatahi te ngakau, kia marie hoki te reo, me whai mai ta koutou i muri i taku ;

®|T He Whakinga nui hei whakahuatanga ma te Whakaminenga katoa i muri iho i ta te Minita, me koropiko katoa.

ETE Matua atawhai, Kaba rawa ; Kua he matou, kua marara ke atu i o ara mete hipi ngaro. Kua aru matou i nga hiahia, i nga mea pokanoa a o matou ngakau. Kua tutu matou ki an ture tapu. Ko nga mea tika kua kapea e matou; Mahia iho ko nga mea kihai i tika kia mahia; Kahore he wahi ora i a matou. E Ihowa, tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, tohungia matou, e whaki nei i o matou hara. Whakaarahia matou e ripen eta nei; Kia rite hoki ki au kupu i korerotia kite tangata e Ihu Karaiti, e to matou Ariki. Tukua maihoki, Ete Matua tohu, monaimate; Kia tapu, kia tika, kia marie tonu ta matou noho a muri ake nei, a mate noa, Kia whakakororiatia ai ton Ingoa tapu. Amine.

NGA INOI O TE ATA.

3

B 2

Ko te Wetekanga, ara, ko te Murunga hara, ma te Piriti e korero ; me tu ia, ko te Nuinga me koropiko tonu.

KAHORE he hiahia o te Atua Kaha rawa, o te Matua o to tatou Ariki o Ihu Karaiti, kia mate te tangata hara, engari kia tahuri maiia i ana mahi tutu, kia ora; kua tukua mai e ia te tikanga ki ana Minita, kia whakapuakina ki ana tangata, kite ripeneta, te Wetekanga o o ratou hara : Ka murua e ia nga hara o te hunga katoa e pono ana te ripeneta, e whakapono pu ana ki tana Kongo tapu. Na, kia inoi tatou, kia tukua mai te tino ripeneta pono, me tona Wairua Tapu, kia rite ai ki tana e pai ai a tatou mahi o tenei wa; kia tapu ai ta tatou noho a muri ake nei; kia tae ai hoki tatou a mua ki tona haringa mutunga kore ; ko Ihu Karaiti hoki to ta« tou Ariki.

Ko konei mea ai ng a tangata katoa. Amine, ko nga mutunga ano hoki o ara Inoi katoa.

Ko konei te Minita koropiko ai, wliakahua ai i te Inoi a te A riki, kia rahi hoki te reo ; me koropiko tonu te nuinga, mete whakahua tahi i tenei Inoi i konei, i ara atu wahi hoki o te Karakia e korerotia ai.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou Rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te honga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou ite kino: Nou hoki te rangatiratanga, Te kaha, mete kororia, Ake ake ake. Amine.

Ko konei ano hoki ia mea ai,

Whakatuwheratia o matou ngutu, e te Ariki. Te Nuinga, A ma o matou mangai e whakapai atu ki

a koe.

Piriti. E te Atua, hohoro te whakaora i a matou.

Te Nuinga. E Ihowa, hohoro te awhina i a matou. Ko konei whakatika katoa ai, a ka mea te Piriti,

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Te Nuinga. Ko te ritengaiai te timatanga, a tenei ano inaianei : aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

NGA INOI 0 TE ATA.

4

Piriti. Whakapaingia a Ihowa.

Te Nuinga. Ko te Ingoa o Ihowa kia whakapaingia.

51 Na, ko konei ka korerotia, ka waiatatia ranei, tenei Waiata i raro iho: kaua raia ite Ra Aranga, tena ano tetahi Waiata mo taua ra ; kaua ano hoki e korerotia ki konei ite Tekau ma iwa o nga ra o te Marama, engari i te Korerotangao nga Waiata.

Waiata xcv.

TEN A, kia waiata tatou ki a Ihowa: kia hari te ham am a kite kamaka o to tatou whakaoranga. Kia haere tatou mete whakawhetai atu ki tona aro-

aro : kia ngahau hoki a tatou Himene ki a ia. No te mea he Atua nui a Ihowa: he Kingi nui hoki i

nga atua katoa.

Kei tona ringa nga wahi hohonu o te whenua : a nona nga maunga teitei.

Nana te moana, nana ano i hanga : a na ona ringa i whai ahua ai te whenua maroke.

Ha ere mai tatou, kia koropiko, kia tuohu : kia tukua nga turi kite aroaro o Ihowa, o to tatou Kai hanga.

Ko ia hoki to tatou Atua: a ko tatou tana iwi e hepara ai, me nga hipi a tona ringa.

Ki te rongo koutou ki tona reo aianei, kaua e whakapakeketia o koutou ngakau : kei pera me o te whakatoinga, me o te ra o te whakamatautauranga i te koraha;

I a au i whakamatautauria e o koutou matua : i ata mohiotia, i to ratou kitenga ano hoki i aku mahi.

E wha tekau nga tau i hoha ai ahau ki tenei whakatupuranga, na, ka mea ahau: He iwi ngakau kotiti ke raua, kahore hoki ratou e mohio ki aku ara.

N o reira i riri ai ahau, i oati ai hoki: e kore ratou e tae ki taku okiokinga.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama : mete Wairua Tapu.

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

51 Na, ko konei nga Waiata iwhakaritea. A, kamutuia waiata ia waiata, i nga ra kdtoa o te Tau, na, ko tenei,

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu ;

Te Nuinga. Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: a ka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

NGA INOI O TE ATA.

5

Ko konei korerotia ai te Upoko o te Kawenata Tawhito, i whalta.ritea e te Tepara Tuarua, hei Upoko Tuatahi, kite kahore tetahi atu Upoko i whakaritea e te Tepara Tuatahi mo taua rangi ake: Kia nui hoki, kia marama te reo o te Kai korero. kia tika, kia aronui hoki te tu, kia rangona ai ete Whakaminenga katoa. A, ka mutu te Upoko, me korero, me waiata ranei, i nga ra katoa o te TO'U, te Himene, E whakapai atu ana matou ki a koe.

Ka timata te Upoko, me mea te Minita, Tenei ka timata te o nga Upoko, te ranei onga Rarangi o te o nga Upoko o - : A ka mutu te Upoko, na, Ko te mutunga tenei o te Tuatahi, o te Tuarua ranei, o nga Upoko.

E WHAKAPAI atu ana matou ki a koe, e te Atua: e whakaae ana matou ko koe ano a Ihowa. E koropiko ana te whenua katoa ki a koe : e te Matua

ora tonu.

E kaha ana te karanga a nga Anahera katoa ki a koe: a nga Rangi, me o reira Kaha katoa.

Hono tonu te karanga a nga Kerupima : a nga Herapima, ki a koe,

Tapu, Tapu, Tapu rawa : e Ihowa, e te Atua o nga Mano tuauriuri, whaioio;

Ki tonu te Rangi mete Whenua: i te Nui o ton Kororia.

E whakapai ana ki a koe nga Apotoro : te hunga ingoa nui.

E whakapai ana ki a koe : te huihuinga pai o nga Poropiti.

E whakapai ana ki a koe te ope ingoa nui: nga tangata i patua mo te whakapono.

E whakaae ana ki a koe : te Hahi tapu puta noa i te

Ki te Matua : e hira rawa nei te kororia; Ki to Tama Kot alii: he pono ia, he ingoa nui; Ki te Wairua Tapu ano hoki : kite Kai whakamarie. Ko koe te Kingi ingoa nui : e te Karaiti.

Ko koe te Tama ora tonu : a te Matua.

I a koe i anga kite whakaora i te tangata : kihai koe i kino kia whanau i te wahina.

Ano ka taea e koe te wero o te mate : ka tuwhera i a koe te Rangatiratanga o te Rangi kite hunga whakapono katoa.

Kei te ringa matau o te Atua koe. e noho ana : kei to Kororia o te Matua.

NGA INOI O TE ATA.

6

E whakapono ana matou, tera koe e haere mai: hei Kai whakarite whakawa mo matou.

Koia matou ka inoi nei ki a koe kia whakakahangia au pononga: i hokoa e koe ki ou toto utu nui.

Whakaurua ratou ki roto ki ou Tangata tapu: kite kororia mutunga kore.

E Ihowa, whakaorangia tau hunga : whakapaingia tau hahi.

Kawanatia ratou : whakaarahia, a, ake ake ake.

I tenei ra i tenei ra : e whakanui ana matou i a koe;

E karakia ana matou ki tou ingoa : aianei, a, ake ake ake.

Whakaae mai, e Ihowa : kia tiakina matou aianei kei hara.

E Ihowa, tohungia matou : tohungia matou. E Ihowa, kia tau to atawhai ki runga ki a matou: e whakawhirinaki atu nei hoki matou ki a koe.

E Ihowa, e whakawhirinaki atu ana ahau ki a koe: aua ahau e tukua kia whakama.

Ko tenei Waiata ranei,

’’OTHAKAPAINGIA a Ihowa, e nga Mahi katoa a V» Ihowa : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Anahera a Ihowa: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Rangi : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Whakapaingia a Ihowa, e nga Wai i runga atu o te Kikorangi: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Kaha katoa o Ihowa: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Whakapaingia a Ihowa, e te Ra, e te Marama: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. . Whakapaingia a Ihowa, e nga Whetu o te Rangi: whakamoemiti atu ki aia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Whakapaingia a Ihowa, e nga Ua, e nga Tomairangi: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Whakapaingia a Ihowa, e nga Hau a te Atua : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia. a, ake ake.

NGA INOI O TE ATA.

7

Whakapaingia a Ihowa, e te Kapura, e te Mahan a : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e te Hotoke, e te Raumati: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Tomairangi, e te Haupapa : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e te Haupapa, e te Makariri: whakamopmiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e te Hauhunga, e te Hukarere : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Whakapaingia a Ihowa, e nga Po, e nga Ra: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e te Maramatanga, e te Pduritanga: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Uira, e nga Kapua: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Kia whakapaingia a Ihowa e te Whenua: ae, kia whakamoemiti atu ki a ia, kia whakanui hoki i a ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Maunga, e nga Pukepuke : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Mea Matomato katoa i runga i te Whenua : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Poka wai : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Moana, e nga Waipuke : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Tohora, me nga Mea katoa e tere ana i roto i nga Wai : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Manu katoa o te Rangi : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Kirehe katoa, e nga kararehe: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

NGA INOI O TE ATA.

8

Wkakapaingia a Ihowa, e nga Tamariki a te Tangata: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e Iharaira : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Tohunga a Ihowa: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Pononga a Ihowa: whakamoemiti atu ki aia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e nga Wairua, e nga Hinengaro o te Hunga tika : whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e te Hunga tapu, e te Hunga ngakau whakaiti: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake.

Whakapaingia a Ihowa, e Anania, e Ataria, e Mihaera: whakamoemiti atu ki a ia, whakanuia hoki ia, a, ake ake. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Ko konei ano te Rua o nga Upoko, hei tetahi i roto i te Kawenata Hou. A, muriiho, ko tenei Himene ;ki te kahore ikorerotia ite Unoko mo te Ra, i te Kongo Pai ranei mo te Ra o Hoani Kai iriiri.

Ruka i. 68.

TZ IA whakapaingia te Ariki te Atua o Iharaira: kua Jut titiro mai hoki ia, kua hoko i tona iwi, A kua whakaarahia ake e ia he haona whakaora mo

tatou: i roto ite whare o Rawiri, o tana pononga ; . Ko tana hoki ia, i korerotia e te mangai o ana poropiti tapu : no te timatanga iho ano o te ao : Hei whakaora i a tatou i o tatou hoa whawhai: ite ringaringa ano hoki o te hunga katoa e kino ana ki a tatou;

Hei whakaputanga mo te mahi tohu ki o tatou tupuna: hei whakamaharatanga ki tana kawenata tapu ; Ki te oati i oati ai ia ki a Aperahama: ki to tatou tupuna,

Kia tukua mai e ia ki a tatou he oranga i te ringaringa o o tatou hoa whawhai: a kia mahi wehi kore atu ki a ia,

NGA INOI O TE ATA.

9

B 3

I runga i te tapu, i te tika, ki tona aroaro : i nga ra katoa e ora ai tatou. A ko koe, e tartfa, ka karangatia ko te poropiti a te Runga rawa: e haere hoki koe ite aroaro o te Ariki, hei whakapai i ona ara ; Hei whakamatau i tona iwi kite whakaoranga : i o ratou hara e murua ana ; He mea hoki na te aroha, na te mahi tohu a to tatou Atua : na reira hoki i puta inai ai te puaotanga o runga ki a tatou,

Hei whakamarama i te hunga e noho ana i te pouri, i te atarangi hoki o te mate : hei whakatika i o tatou waewae kite huarahi o te rangimarie.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

51 Ko tenei Waiata ranei, Waiata 100.

KIA hari te hamama ki a Ihowa, e nga whenua katoa: mahi atu ki a Ihowa i runga i te koa, waiata haere ki tona aroaro.

Kia matau ki a Ihowa, ko ia te Atua: nana tatou i hanga, ehara hoki i a tatou ; ko tatou tana iwi, me ana hipi e hepara ai.

Tomokia ona tatau i runga i te whakawlietai, ona marae i runga i te whakamoemiti : whakawlietai atu ki a ia, whakapaingia tona Ingoa.

E pai ana hoki a Ihowa, pumau tonu tana mahi tohu: a kei tena whakatupuranga, kei tena whakatupuranga tana pono.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : aka man tonu iho, a ake ake ake. Amine.

Ko konei korerotia ai, waiatatia ai ranei e te Minita ratou ko te nuinga te Whakapono a nga Apotoro, me tu katoa ratou : otira me whakarere i nga ra katoa e korerotia ai te Whakapono a Atanatiu.

EWHAK APONO ana ahau kite Atua kite Matua Naha rawa, Ko ia te Kai hanga o te rangi, o te whenua;

NGA INOI 0 TE ATA.

10

Ki tana Tama Kotahi ano hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti; I whakatangatatia nei e te Wairua Tapu, I whanau i te Wahina i a Meri, I whakamamaetia i te wa i a Ponotio Pirato, I ripekatia, i mate, i tanumia, I heke atu kite reinga; No te torn o nga ra i ar a ake ai ia ite mate, A kake atu ana kite rangi; E noho mai nei i te ringaringa matau o te Atua, o te Matua Kaha rawa; Ka hoki mai ano ia i reira kite whakarite whakawa mo : ga tangata ora, mo nga tangata mate.

E whakapono ana ahau kite Wairua Tapu; Ki te Hahi tapu puta noa ite ao; Ki te Kotahitanga ote Hunga tapu; Ki te Murunga hara; Ki te Aranga mai ote tinana, Mete ora tonu. Amine.

A ka mutu tena, ko anei Inoi, me koropiko katoa ; kia matua uKikahuatia enei kupu e te Minita, kia nui ano hoki te reo,

Kia noho a Ihowa ki a koutou. Te Nuinga. Ki tou wairua ano hoki.

Minita. Kia inoi tatou.

E Ihowa, tohungia matou.

N te Karaiti, tohungia matou.

E Ihowa, tohungia matou.

Ko konei te Minita., mete Whakaminenga, whakahua ai i te Inoi a te Ariki, kia nui hoki te reo. "O TO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. JIJ Kia tae mai tou Rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou i te kino. Amine.

Ko konei te Minita whakatika ai, mea ai,

E Ihowa, whakakitea mai tau mahi tohu ki a matou.

Te Nuinga. Tukua mai tau whakaoranga ki a matou. Piriti. E Ihowa, whakaorangia te Kuini. Te Nuinga. A whakarongo marire mai ki a matou, ua karanga atu ki a koe.

Piriti. Whakanohoia te tika ki roto ki an Minita.

Te Nuinga. Meinga to hunga i whiriwhiria e koe kia hari.

Piriti. E Ihowa, whakaorangia to hunga. Te Nuinga. Whakapaingia to Hahi puta noa i te ao.

NGA INOI O TE ATA.

11

Piriti. E Ihowa, kia noho matou i runga i te rangimarie.

Te Nuinga. No te mea kahore ke atu he tuara itio matou, ko koe anake, e te Atua.

Piriti. E te Atua, meinga o matou ngakau kia kino kore i roto i a matou.

Te Nuinga. Kaua ano hoki tou Wairua Tapu e tangohia i a matou.

®|J Ko konei nga Inoi e toru; ko tetahi mo taua Ra ake ano, tera hoki e korerotia ana ite Tepara tapu ;ko te rua mo te Rangimarie ; ko te toru mo te Kaha, kia pai ai te noho. Ko te rua me te toru, e kore e poka ke, engari e korerotia i nga ra katoa i roto i nga Inoi o te Ata, a taka noa te Tau; me koropiko katoa hoki.

Ko te rua o nga Inoi, mo te Rangimarie.

ETE Atua, ko koe te take o te rangimarie, e paingia ana e koe te ata noho, ma te mohio ki a koe ka ora tonu ai matou, he tino mahi rangatira te mahi ki* a koe; Tiakina o pononga i nga wa e whakaekea mai ai matou e o matou hoa whawhai ; kia kore ai matou, te hunga e okioki atu nei ki a koe, e wehi kite kaha o o matou hoa riri, e kaha ana hoki to matou Ariki a Ihu Karaiti. Amine.

Ko te torn o nga Inoi, mo te Kaha.

Ip IHOWA, e to matou Matua i te rangi, ko koe te 'j Atua kaha rawa ora tonu, nau matou i whakaora a taea noatia te timatanga o tenei ra ; Mau, ma te Mea kaha, matou e tiaki aianei; kaua hoki matou e tukua kia taka i tenei ra kite hara, kia rere ranei ki roto ki te mate; engari tohutohungia, whakatikaia e koe a matou mahi katoa, kia mea tonu ai matou i nga mea e tika ana ki tau titiro ; ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine. •ft llei konei te waiata i nga rvhare e ivaiata ai. Ko konei enei Inoi e rima, kite kahore te Ritani ; kite korerotia te Ritani, na, ko nga mea e rua anake i te whakamutunga. He Inoi mo te Kuini. "I? IHOWA, e to matou Matua i te rangi, kei runga JLj noa atu, he nui noa atu koe, ko koe te Kingi o nga kingi, te Ariki o nga ariki, mete tino Kawana o nga rangatira, e titiro iho ana koe i runga i to torona ki nga tangata katoa o te whenua; Tenei matou te tohe atu

NGA INOI 0 TE ATA.

12

nei, kia tirohia atawhaitia mai to matou Rangatira pai, a Kuini WIKITORIA ; whakakiia ia kite kaha o ton Wairua Tapu, kia anga tonu ai ia ki tau e pai ai, kia haere ai i to huarahi : Whakanohoia nga mea papai o te rangi ki roto ki a ia; homai ki aia he pai, he oranga roa i tenei ao ; whakakahangia ia, kia kore ai ona hoa riri katoa i a ia ; a, a te mutunga o te noho i konei, kia whiwhi ia kite haringa mutunga kore ;ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine.

He Inoi mo nga Whanaunga o te Kuini. ETE Atua Kaha rawa, ko koe te matapuna o te pai katoa, tenei matou te inoi nei kia whakapaingia a Arapeti Eruera Piriniha o Weiri, me tana hoa wahine, me nga Whanaunga katoa ote Kuini: Whakanohoia ton Wairua Tapu ki roto ki a ratou ; whakanuiatau atawhai ki a ratou; kia hua te pai ki a ratou; a arahina ratou ki to rgngatiratanga mutunga kore; ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine.

He Inoi mo naa Minita, me nga tangata. ETE Atua Kaha rawa ora tonu, ko koe anake hei mahi i nga mahi whakamiharo; Tonoa iho ton Wairua whakaora ki o matou Pihopa, ki o matou Minita, ki nga Whakaminenga katoa ano hoki i tukua ki a ratou ; kia maturuturu tonu iho te tomairangi o tau atawhai ki runga ki a ratou, kia paingia ai ratou e koe. Tukua mai tenei, e Ihowa, hei whakahonore mo Ihu Karaiti, ko ia nei to matou Kai inoi, Kai wawao. Amine.

He Inoi na Karihotoma.

ETE Atua Kaka rawa, he atawhainga nan ki a matou i tenei taima i ngakau tahi ai maton kite inoi atu ki a koe; kua mea nei hoki koe, kite hnihui te hnnga tokorua, tokotoru ranei, i runga i ton Ingoa, ka tukua mai e koe nga mea e inoi ai ratou : Whakamana aianei, e Ihowa, nga hiahia, me nga inoi a o pononga, ki nga mea e tan ana ki a ratou; tukna mai ki a matou kia mohio ki to pono i tenei ao, & } i tera ao, kia tae atu ki te oranga tonutanga. Amine.

2 Koriniti xiii.

KIA tan ki a tatou katoa te atawhai a to tatou Ariki, a Ihu Karaiti, mete arolia o te Atua, mete whiwhinga tahitanga kite Wairua Tapu, ake ake. Amine. Ko te mutunga tenei o nga Inoi o te Ata i naa ra katoa o te Tau.

13

TE TIKANGA MO NGA INOI O TE AHIAHI, I NGA RA KATOA O TE TAU.

51 A/e korero e te Minita etahi o enei kupu o te Karaipiture ite timatanga ote Karakia ote A hiahi, kia nui hoki te reo. Ko reira korerotia ai e ia nga mea kua oti nei te tuhituhi i te mutunga o aua kupu.

KI te tahuri mai ano hoki te tangata kino i tana kino i mahia e ia, a ka mahia e ia te mea e rite ana, e tika ana, ka ora ano i a ia tona wairua. JBhekiere xviii. 27.

E whaki ana hoki ahau i aku mahi tutu, kei toku aroaro tonu toku hara. Waiata li. 3.

Huna tou mata ki oku hara, a murua katoatia aku kino. Waiata li. 9.

Nga patunga tapu ma te Atua he wairua maru : e kore koe e whakahawea, e te Atua, kite ngakau maru, kite ngakau iro. Wa/iata li. 17.

Haea ano hoki o koutou ngakau, haunga o koutou kakahu, a tahuri mai ki a Ihowa, ki to koutou Atua: he aroha hoki tana, he mahi tohu, e puhoi ana kite riri, he nui tona atawhai, e ripeneta ana hoki kite kino. Ho ere ii. 13.

Na te Ariki na to matou Atua nga mahi tohu me nga murunga hara, ko matou ia kua whakakeke ki a ia: kihai ano i whakarongo kite reo o Ihowa o to matou Atua, kihai i haere i ana ture i whakatakotoria e ia ki o matou aroaro. Raniera ix. 9, 10.

Pakia ahau, E Ihowa, mete whakariterite ano ia; kanaka ina riri koe, kei kahore ahau i a koe. Jleremaia x. 24. Wa/iata vi. 1.

Ripeneta, kua tata hoki te rangatiratanga o te rangi. Matiu iii. 2.

Ka whakatika atu ah.au, ka haere ki toku matua, ka mea atu ki a ia, E Pa, kua hara ahau kite rangi, ki tou aroaro ano hoki, a heoi ano tikanga kia karangatia ahau he tamaiti nau. Ruka> xv. 18, 19.

NGA INOI 0 TE AHIAHI.

14

Kaua e anga e whakawa ki to pononga, E Ihowa; ki tau titiro hoki, e kore tetahi mea ora e whakatikaia. Waiata cxliii. 2.

Ki te mea tatou kahore o tatou hara, e whakapohehe ana tatou i a tatou ano, a kahore te pono i roto i a tatou: kite whaki tatou i o tatou hara, e pono ana ia, e tika ana, a ka murua e ia o tatou hara, ka horoia hoki o tatou he katoa. 1 Hoani i. 8, 9.

EAKU hoa aroha, he tini nga meatanga mai a te Karaipiture kia whakina o tatou tini hara; kia kaua hoki e huna i aua hara i te aroaro o te Atua Kaha rawa o to tatou Matua i te rangi; engari me whaki atu, i runga i te ngakau iti, i te ngakau ripeneta, i te ngakau rongo ; kia murua ai aua hara e ia, he hira nei hoki tona pai, tana mahi tohu. He mahi tika ano tenei, te whakaiti i a tatou i nga wa katoa, te whaki atu i o tatou hara kite Atua; he tika rawa ia, ina whakamine mai tatou kite whakawhetai atu mo nga mea pai kua homai nei e ia, kite whakapai atu ki a ia, kite whakarongo ki tana Kupu tapu, kite inoi hoki ki nga mea e matea ana ete tinana, ete wairua. Heoi, e koutou katoa etu nei, kia tika tahi tatou kite torona o tona atawhai, kia tapatahi te ngakau, kia marie hoki te reo, me whai mai ta koutou i muri i taku ;

He Whakinga nui hei u'hakahuatanga ma te Whakaminenga katoa i muri iko ita te me koropiko katoa.

ETE Matua atawhai, Kaba rawa ; Kua he matou, kua marara ke ata i o ara mete hipi ngaro. Kua aru matou i nga hiahia, i nga mea pokanoa a o matou ngakau. Kua tutu matou ki au ture tapu. Ko nga mea tika kua kapea e matou; Mahia iho ko nga mea kihai i tika kia mahia; Kahore he wahi ora i a matou. E Thowa, tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, tohungia matou, e whaki nei i o matou hara. Whakaarahia matou e ripeneta nei; Kia rite hoki ki au kupu i korerotia kite tangata e Ihu Karaiti, e to matou Ariki. Tukua mai hoki, Ete Matua tohu, mon a i mate; Kia tapu, kia tika, kia marie tonu, ta matou noho a muri ake nei, a mate noa, Kia whakakororiatia ai tou Ingoa tapu. Amine.

NGA INOI O TE AHIAHI.

15

Ko te Wetekanga, ar a ko te Murungahara, ma te Piriti e ko* rero; me tu ia, ko te Nuinga me koropiko tonu.

KAH ORE he hiahia ote Atua Kaha rawa, ote Matua o to tatou Ariki o Ihu Karaiti, kia mate te tan gat a hara, engari kia tahuri mai ia i ana mahi tutu, kia ora; kua tukua mai e ia te tikanga ki ana Minita, kia whakapuakina ki ana tangata, kite ripeneta, te Wetekanga o o ratou hara : Ka murua e ia nga hara o te hunga katoa e pono ana te ripeneta, e whakapono pu ana ki tana Bongo tapu. Na, kia inoi tatou, kia tukua mai te tino ripeneta pono, me tona Wairua Tapu, kia rite ai ki tana e pai ai a tatou mahi o tenei wa; kia tapu ai ta tatou noho a muri ake nei ; kia tae ai hoki tatou a mua ki tona haringa mutunga kore; ko Ihu Karaiti hoki to tatou Ariki. Amine.

Ko konei te Minita koropiko ai, zvliakaliua ai i te Inoi a te Ariki; me koropiko tonu te nuinga, me uhakahua tahi.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou Bangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei io te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou i te kino : Nou hoki te rangatiratanga, Te kaha, mete kororia, Ake ake ake. Amine.

Ko konei ano hoki ia mea ai,

Whakatuwheratia o matou ngutu, e te Ariki. Te Nuinga. A ma o matou mangai e whakapai atu ki

a koe.

Piriti. E te Atua, hohoro te whakaora i a matou.

Te Nuinga. E Ihowa, hohoro te awhina i a matou. Ko konei wkakatika katoa ai, a ka mea te Piriti,

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Te Nuinga. Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : a ka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Piriti. Whakapaingia a Ihowa. Te Nuinga. Ko te Ingoa o Ihowa kia whakapaingia.

NGA INOI 0 TE AHIAHI.

16

Ko konei korerotia ai, waiatatia ai ranei nga Waiata i whakaritea. Me i reira ko te Upoko ote Kawenata Tawhito i whakaritea. A, muri iho, ko tenei Hiniene, ara, ko te Waiata ate Wahina f a Meri.

Kuka i. 46.

17 r A whakanui toku wairua ite Ariki :a e hari ana Jia. toku wairua kite Atua, ki toku Kai whakaora ; Mona i titiro kite iti o tana pononga : ta te mea hoki

katahi ahau ka kiia e nga whakatupuranga katoa ehaere ake nei, he wahine hari.

He nui hoki nga mahi a te Mea Kaha ki ahau : a e tapu ana tona ingoa.

He mahi tohu tana kite hunga e wehi ana ki a ia : ki tenei whakatupuranga, ki tenei whakatupuranga.

Kua whakaputaina he kaha e ia, ara, e tona ringaringa : nana te hunga whakakake i marara ai ite whakaaro o o ratou ngakau.

Kua whakataka eia te hunga kaha i nga nohoanga: a whakateiteitia ake ana te hunga iti.

Kua whakakiia e ia te hunga mate hiakai ki nga mea pai : a tonoa kautia atu ana te hunga taonga. Kua tautokona eia a Iharaira tana pononga: he whakamaharatanga hoki ki tana mahi tohu ;

Ki a Aperahama, ratou ko tona whanau ake tonu atu: pera hoki me tana i korero ai ki o tatou matua.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine. Ko tenei Waiata ranei; kaua raia ite Tekau ma Iwa o nga Ra o te Afarama, ko reiralioki korerotia ai i roto i nga Waiata. Waiata xcviii.

WAIATATIA ki a Ihowa he waiata hou: he mahi whakamiharo hoki ana. Na tona ringa matau, na tona ringa tapu: i taea ai e ia te whakaora.

Kua whakakitea mai e Ihowa tana whakaoranga : kua whakapuakina e ia tona tika kite aroaro o nga tauiwi. Kua mahara ia ki tana mahi tohu me tana pono kite whare o Iharaira: a kua kite nga pito katoa o te whenua i te whakaoranga a to tatou Atua.

NGA INOI O TE AHIAHI.

17

Kia hari te hamama, e te whenua katoa, ki a Ihowa. hamama, kia hari, himene atu.

Himene atu ki a Ihowa i runga i te haapa : i runga i te haapa, mete himene ano te reo.

I runga i nga tetere, i te tangi ano o te korenete : kia hari te hamama kite aroaro o Ihowa, o te Kingi.

Kia haruru te moana, me nga mea e hua ana i roto : te ao, me ona tangata e noho ana i runga.

Kia papaki nga ringaringa o nga roma, kia hari tahi nga pukepuke kite aroaro o Ihowa : e haere mai ana hoki ia kite whakarite whakawa mo te whenua.

Ka whakariterite ia mo te ao i runga i te tika: mo nga iwi hoki i runga i te pono.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei : aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

51 Ko konei te Upoko ote Kawenata Hou iwhakaritea. A, mur iho, ko te Himene a Himiona.

Ruka ii. 29. T 7” AT AHI, e te Ariki, ka tukua to pononga kia haere Ja. i runga ite rangimarie: ka pera me tau i korero ai: Ka kite nei hoki oka kanohi : i tau whakaoranga. Ka whakatakotoria nei e koe : kite aroaro o nga iwi katoa; Hei whakamarama e kite ai nga tauiwi : hei kororia hoki mo ton iwi, mo Iharaira. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu; Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine. 51 Kb tenei Waiata ranei ; kaua raia i te Tekau ma Rua o nga Ra o te Marama. Waiata Ixvii. > MA te Atua tatou e atawhai, mana tatou e manaaki: mana e mea kia tiaho mai tona mata ki a tatou: Kia matauria ai to ara ki runga kite whenua : tau whakaoranga i roto i nga tauiwi katoa. Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, e te Atua : kia whakamoemiti nga iwi katoa ki a koe. Kia koa nga tauiwi kia waiata i te hari : no te mea

NGA INOI O TE AHIAHI

18

hoki ka tika tau whakaritenga whakawa mo nga iwi, a ka kawana koe i nga tauiwi o te whenua. Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, ete Atua: kia whakamoemiti nga iwi katoa ki a koe.

Ka tuku mai te whenua i ona hua : aka manaaki te Atua, to tatou Atua, i a tatou.

Ka manaaki te Atua i a tatou: aka wehi nga pito katoa o te whenua i a ia.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Ko konei korerotia ai, waiatatia ai ranei e te Minita ratou ko te nuinga, te Whakapono a nga Apotoro, me tu katoa ratou.

E WHAKAPONO ana ahau kite Atua kite Matua Kaha rawa, Ko ia te Kai hanga o te rangi, o te whenua; Ki tana Tama Kotahi ano hoki, ki to tatou Ariki,

ki a Ihu Karaiti ; I whakatangatatia nei ete Wairua Tapu, I whanau i te Wahina i aMeri, I whakamamaetia i te wa i a Ponotio Pirato, I ripekatia, i mate, i tanumia, I heke atu kite reinga• No te torn o nga ra i ara ake ai ia i te mate, A kake atu ana kite rangi ; E noho mai nei i te ringaringa matau o te Atua, o te Matua Kaha rawa; Ka hoki mai ano ia i reira kite whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate. E whakapono ana ahau kite Wairua Tapu; Ki te Hahi tapu puta noa ite ao; Ki te Kotahitanga ote Hunga tapu; Ki te Murunga hara; Ki te Aranga mai o te tinana, Mete ora tonu. Amine.

Aka mutu tena, ko enei Inoi, me koropiko katoa; kia matua whakahuatia enei kupu e te Minita, kia nui ano hoki te Teo,

Kia noho a Ihowa ki a koutou. Te Nuinga. Ki tou wairua ano hoki.

Minita. Kja inoi tatou. E Ihowa, tohungia matou. E te Karaiti, tohungia matou, E Ihowa, tohungia matou.

*jj Ko konei te Minita, mete whakuhua cti i Inoi ate A riki, kia nut hoki te reo. ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Kia tae mai ton Hangatiratane:a. Kia meatia tau e

NGA INOI O TE AHI AHI.

19

pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i ote hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou i te kino. Amine.

*[[ Ko konei te Minita whakatika ai, mea ai,

E Ihowa, whakakitea mai tau mahi tohu ki a matou. Te Nuinga. Tukua mai tau whakaoranga ki a matou.

Piriti. E Ihowa, whakaorangia te Kuini.

Te Nuinga. A whakarongo marire mai ki a matou, ua karanga atu ki a koe.

Piriti. Whakanohoia te tika ki roto ki au Minita.

Te Nuinga. Meinga to hunga i whiriwhiria e koe kia hari.

Piriti. E Ihowa, whakaorangia to hunga.

Te Nuinga. Whakapaingia to Hahi puta noa ite ao.

Piriti. E Ihowa, kia noho matou i runga i te rangimarie.

Te Nuinga. Note mea kahore ke atu he tuara mo matou, ko koe anake, e te Atua.

Piriti. E te Atua, meinga o matou ngakau kia kino kore i roto i a matou.

Te Nuinga. Kaua ano hoki ton Wairua Tapu e tangohia i a matou.

Ko konei nga Inoi e toru ; ko tetahi mo taua ra ake ano ; ko te rua mo te Rangimarie ; ko te toru mo nga Mate kia araia atu: ko te rua mete toru, e kore e poka ke, engari e korerotia i nga ra katoa i roto i nga Inoi o te Ahiahi.

Ko te rua o nga Inoi i te Karakia Ahiahi.

ETE Atua, nan nga hiahia tapu, nga whakaaro pai, me nga mahi tika katoa; Homai ki o pononga to rangimarie e kore nei e ahei te homai e te ao, kia pumau ai o matou ngakau kite whakarongo ki o ture ; man ano hoki matou e tiaki, kei wehi i o matou hoa riri, kia ata noho ai matou i runga i te pai i nga rangi e takoto ake nei ; he pai nei hoki te mahi a to matou Kai whakaora, a Ihu Karaiti. Amine.

Ko te toru o nga Inoi, mo nga Mate kia araia atu.

WHAKAMARAMATIA to mat on pouritanga, e Ihowa; ma tan mahi tohu ano matou e tiaki, kei

NGA INOI O TE AHIAHI.

20

pangia e nga kino, e nga mate katoa o tenei po; kia mahara koe kite aroha o to Tama, o to matou Kai whakaora, o Ihu Karaiti. Amine.

®[J Hei konei te Waiata i nga Whare e waiata ai. He Inoi mo te Kuini.

E IHOWA, e to matou Matua i te rangi, kei runga noa atu, he nui noa atu koe, ko koe te Kingi o nga, kingi, te Ariki o nga ariki, mete tino Kawana o ngarangatira, e titiro iho ana koe i runga i to torona ki nga tangata katoa ote whenua; Tenei matou te tohe atu nei, kia tirohia atawhaitia mai to matou Rangatira pai, a Kuini WIKITORIA; whakakiia ia kite kaha o tou Wairua Tapu, kia anga tonu ai ia ki tau e pai ai, kia haere ai ito huarahi: Whakanohoia nga mea papai ote rangi ki roto ki a ia; homai ki a ia he pai, he oranga roa i tenei ao; whakakahangia ia, kia kore ai ona hoa riri katoa i a ia; a, ate mutunga ote noho i konei, kia whiwhi ia kite haringa mutunga kore ; ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine.

He Inoi mo nga Whanaunga o te Kuini.

ETE Atua Kaha rawa, ko koe te matapuna o te pai katoa, tenei matou te inoi nei kia whakapaingia a Arapeti Eruera Piriniha o Weiri, me tana hoa wahine me nga Whanaunga katoa ote Kuini : Whakanohoia tou Wairua Tapu ki roto ki a ratou; whakanuia tan atawhai ki a ratou ; kia hua te pai ki a ratou ; a arahina ratou ki to rangatiratanga mutunga kore; ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine.

He Inoi mo nga Minita, me nga tangata.

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, ko koe anake hei mahi i nga mahi whakamiharo; Tonoa iho ton Wairua whakaora ki o matou Pihopa, ki o matou Minita, ki nga Whakaminenga katoa ano hoki i tukua ki a ratou; kia maturuturu tonu iho te tomairangi o tan atawhai ki runga ki a ratou, kia paingia ai ratou e koe. Tukua mai tenei, e Ihowa, hei whakahonore mo Ihu Karaiti, ko ia nei to matou Kai inoi, Kai wawao. Amine.

He Inoi na Karihotoma.

E*® Atua Kaha rawa, he atawhainga nan ki a matou i tenei taima i ngakau, tahi ai matou kite inoi atu

MO TE KARAKIA O TE ATA.

21

ki a hoe; kua mea nei hoki koe, kite huihui te hunga tokorua, tokotoru ranei, i runga i to Ingoa, ka tukua mai e koe nga mea e inoi ai ratou: Whakamana aianei, e Ihowa, nga hiahia, me nga inoi a o pononga, ki nga mea e tau ana ki a ratou ; tukua mai ki a matou kia mohio ki to pono i tenei ao, a, i tera ao, kia tae atu kite oranga tonutanga. Amine.

2 Koriniti xiii.

KIA tan ki a tatou katoa te atawhai a to tatou Ariki, a Ihu Karaiti, mete aroha o te Atua, mete whiwhinga tahitanga kite Wairua Tapu, ake, ake. Amine. Ko te mutunga tenei o nga Inoi o te Ahiahi i nga ra katoa o te Tau.

MO TE KARAKIA O TE ATA.

Ka taka ki enei Ha Flakari ; kite Ra Whanautanga, kite Ra o te Whakaaturanga, kite Ra o Matiaha, o te Aranga, o te Kakenga, o te Petekoha, o Hoani Kai iriiri, o Hemi, o Patoromu, o Matiu, o Haimona o Htira, o Anaru, kite Ratapu ano hoki o te Tokotoru, me kape te Whakapono a nga Apotoro, a ka waiatatia, kakorevotia ranei, i te Karakia ole Ata,tenei Whakapuakanga o te Whakapono Karaitiana,ekarangatia nei Ko te Whakapono a Atanatiu ; kia tu katoa hoki te Minita, mete nuinga.

EMEA te tangata kia whakaorangia : kia tino u pu ia kite Whakapono o te Hahi puta noa i te ao. Ki te kahore tenei Whakapono e puritia katoatia, e

puritia oratia e te tangata : ina ka tino mate rawa ia a mua.

Ko te Whakapono tenei a te IT alii puta noa i te ao : Kia karakiatia e tatou te Atua Kotahi, mete whakaaro ano kite Tokotorutanga; te Tokotoru hoki, mete whakaaro ano kite Kotahitanga ; Me whakaae kite Tokotorutanga : otiia kaua e wehea te Kotahitanga. Ta te mea hoki ko te Matua ano te Matua, ko te Tama ano te Tama: ko te Wairua Tapu ano te Wairua Tapu.

Kotahi ano ia te Atuatanga o to Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu: rite pu te Kororia, rite pu te Nui o tua whakarere, a, amua tonu atu.

MO TE KARAKIA O TE ATA.

22

Ko te Matua, ko te Tama: ko te Wairua Tapu, rite tonu.

Ehara te Matua i te mea hanga, ehara te Tama i te mea hanga : ehara te Wairua Tapu i te mea hanga. He tino nui te Matua, he tino nui te Tama : he tino nui te Wairua Tapu.

Ko te Matua, ko te Tama, ko te Wairua Tapu: no tua whakarere, a, amua tonu atu.

Otira he teka te ki, e toru nga mea o tua whakarere, a, amua tonu atu: engari kotahi ano te mea o tua whakarere, a, amua tonu atu.

He teka ano hoki te ki, e toru nga tino nui, e toru ranei nga mea kihai i hanga : engari kotahi ano te mea kihai i hanga, ko tahi ano hoki te tino nui.

Waihoki he tino Kaha te Matua, he tino Kaha te Tama : he tino Kaha te Wairua Tapu.

Otira he teka te ki, e toru nga tino Kaha: engari kotahi ano te tino Kaha.

Waihoki, ko te Matua te Atua, ko te Tama te Atua: ko te Wairua Tapu te Atua.

Ehara ano ia i te mea e torn nga Atua : engari kotahi ano Atua.

Waihoki, ko te Matua te Ariki, ko te Tama te Ariki: ho te Wairua Tapu te Ariki.

Otira ehara i te mea e torn nga Ariki : engari kotahi ano te Ariki.

Na, kua whakatakotoria nei he tikanga ma tatou i roto i te whakapono Karaitiana : kia whakaaetia atu he Atua tetahi, he Ariki, he Atua tetahi, he Ariki, he Atua tetahi, he Ariki;

Waihoki, e whakaakona ana tatou e te Tikanga o to Hahi: kia kaua e mea, E torn nga Atua, e tom nga Ariki.

Ehara te Matua i te mea whakawhaiahua e tetahi: ehara i te mea hanga, ehara i te mea whakatupu. No te Matua anake te Tama: ehara ite mea whakawhaiahua, ehara i te mea hanga, engari he mea whakatupu. No te Matua raua ko te Tama te Wairua Tapu: ehara i te nea hanga, ehara i te mea whakatupu, engari e puta mai ana.

Heoi, kotahi ano to Matua, eliara i te mea tokotoru sga

MO TE KARAKIA O TE ATA.

23

Matua; kotahi ano te Tama, ebara i te mea tokotoru nga Tama : kotahi ano te Wairua Tapu, ebara i te mea tokotoru nga Wairua Tapu.

Kabore tetahi o tenei Tokotoru e hiko ki mua, kahore boki tetahi e boki kr muri: kabore e nui ake, kahore e nohinohi ibo, tetahi i tetahi;

Engari e rite katoa ana te ora : te nui. Koia i kiia ai kia karakiatia te Kotahi mete whakaaro

ano kite Tokotorutanga: te Tokotoru boki, mete whakaaro ano kite Kotabitanga.

E mea te tangata kia whakaorangia : kia penei tana whakaaro kite Tokotoru.

Tenei ake ano tetahi kupu o te oranga tonutanga: kia tika tana whakapono kite Whakataugatatanga o to tatou Ariki, o Ibu Karaiti.

Ko te Whakapono tika boki tenei, kia whakapono tatou, kia whakaae : ko to tatou Ariki ko Ibu Karaiti, ko te Tama a te Atua, he Atua, he Tangata ;

He Atua, na te Matua boki, he mea whakatupu no mua atu i nga ao : be Tangata, na tona Whaea boki, he mea whanau kite ao ;

Tino Atua, tino Tangata: be ngakau mabara tona, be tinana tangata;

Na tona Atuatanga i rite ai ia kite Matua: na tona Tangatatanga i iti ibo ai ia i te Matua.

Abakoa be Atua ia be Tangata : ebara ia ite tokorua, engari kotabi ano Karaiti;

Kotabi ano; ebara ite mea i whakaputaia ketia te Atuatanga bei kikokiko : engari i tangohia te Tangatatanga ki roto kite Atua.

Kotabi tonu ia; ebara ite mea i whakariroia ketia te wabi Atua bei tangata, te wabi tangata ranei hei Atua: engari i buia kia kotabi.

Kotahi nei ano tangata te ngakau mabara rr e tona kikokiko : waihoki ko te Atua, ko te tangata, kotaiii ano Karaiti;

A, i mate ano ia kia ora ai tatou: i heke atu kite reinga, i ara ake i te mate i te torn o nga ra. I kake atu kite rangi ; kei te ringaringa matau o te Matua, ote Atua Kaba rawa, ia e nobo ana: ka boki mai ia i reira kite wbakarite wbakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate.

TE RITANI.

24

Ka puta mai ia amua, ka ara ake nga tangata katoa, me o ratou tinana : a ka korerotia te ritenga o a ratou mahi.

A ka haere te hunga i mahi i te pai kite ora tonu: ko te hunga hoki i mahi i te kino, kite ahi ka tonu. Ko te Whakapono tenei a te Hahi puta noa i te ao: kite kore hoki tenei e tino whakaponohia e te tangata, e kore ia e ora.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

TE RITANI.

•ft Ko te RITANT tenei, me zvaiata, me korero ranei, i muri iho i npa Inoi o te Ata i nga Ratapu, i nga Wenerei, i nga Parairei, i era atu wa hoki e kiia ai e te Kai whakariterite. ETE Atua, e te Matua, o te rangi : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, e te Matua, o te rangi : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. Ete Atua, ete Tama, ete Kai hoko ite ao: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. Ete Atua, ete Tama, e te Kai hoko i te ao : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, e te Wairua Tapu, e puta mai nei i te Matua raua ko te Tama : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E te Atua, e te Wairua Tapu, e puta mai nei i to Matua raua ko te Tama: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E te Tokotoru Tapu, e whakapaingia nei, e whakakororiatia nei, ete Tokotoru, Kotahi ano ia Atua: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Tokotoru Tapu, e whakapaingia nei, e whakakororiatia nei, ete Tokotoru, Kotahi ano ia Atua: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E Ihowa, ana ra e mahara ki a matou he, ki nga he a o matou tupuna ; aua ano hoki e utua mai o matou hara: E Ihowa, tohungia matou, tohungia o tangata i

TE RITANI.

25

c

hokoa e koe kite utu nui, ki ou toto; ana ra e riri tonu ki a matou.

E Ihowa, tohungia matou.

Whakaorangia matou i nga kino katoa, i te aitua, i te hara, i nga tinihanga me nga whakaekenga a te rewera> i tau riri, i te mamae mutunga kore,

E Ihowa, whakaorangia matou.

I te ngakau matapo, i te whakapehapeha, i te whakaig i te whakarite kau, i te hae, i te mauahara, i te ngakau nanakia, i te aroha kore,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Ite puremu, me era atu hara whakamate katoa; i nga tini hianga o te ao, o te kikokiko, o te rewera, E Ihowa, whakaorangia matou.

I te uira, i te awha, i te mate uruta, i te kai kore, i te tatauranga, i te kohuru, i te mate whawhati tata,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Ite turaki pokanoa i te ture ; i te whakaakoranga teka, ite wehewehe; ite ngakau pakeke, i te whakahawea ki tau Kupu, ki tau Ture,

E Ihowa. whakaorangia matou.

Kia mahara kite mea ngaro rawa, ki tou Whakatangatatanga tapu, ki tou Whanautanga tapu, ki tou Kotin ga, ki tou Iriiringa, ki tou Nohoanga pukutanga, ki tou Whakamatautauranga,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Kia mahara ki tou Pouritanga, Id tou Kakawa toto ; ki tou Ripeka, ki tou Mamae ; ki tou Mate utu nui, ki tou Tanumanga; ki tou Aranga kororiatanga mai, ki tou Kakenga ki runga; kite haerenga mai hoki o te Wairua Tapu,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Hei nga wa katoa e rokohanga ai matou e te kino ; hei nga wa ano hoki o te pai ; hei te haora o te mate, hei te ra whakawa,

E Ihowa, whakaorangia matou.

E inoi atu ana matou, te hunga hara ki a koe, kia rongo mai koe, e Ihowa, e te Atua; kia kawanatia to Hahi tapu puta noa i te ao, kia tohutohungia e koe ki te ara tika;

E Ihozua, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite mea i to Pononga i to matou Kuini,

TE RITANT.

26

i a WIKITORIA, kia u tonu kite karakia pono ki a koe, ki nga mahi tika, ki nga mahi tapu ; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite kawana i tona ngakau i runga i te whakapono, i te wehi, i te aroha ki a koe, kia u tonu ai ia ki a koe, kia whaia ai e ia nga mea e whakahonoretia ai koe; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tiaki i a ia; kia whati hoki ia ia ona hoa riri katoa;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kai pai koe kite manaaki, kite tiaki i a Arapeti Eruera, Piriniha o Weiri, me tana hoa wahine, me nga whanaunga katoa o te Kuini;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite whakamarama i nga Pihopa katoa, i nga Piriti, i nga Rikona, kia mohio ai ratou, kia whakaaro tika ai ki au korero, kia ma ta ratou kauwhau, ma ta ratou mahi, ka whakapuakina ai, ka whakakitea ai taua Kupu;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a mtaou.

Kia pai koe kite whakawhiwhi i nga Rangatira oie Runanga, i nga Tangata nunui katoa, kite pai, kite whakaaro, kite mohio;

E Ihoiva, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite manaaki, kite tiaki i ngakai whakarite whakawa, kia tika ai ta ratou whakariterite, kia u

ai hoki ratou kite pono;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe,ki te manaaki, kite tiaki i o tangatakatoa;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite tuku mai i te whakaaro tahi, ite

rangimarie, i te rongo man ki nga Tauiwi katoa; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite homai ki a matou i te ngakau earoha ana, e wehi ana ki a koe, e ata whakarite marie ana hoki i au ture ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite whakanui i to atawhai ki o tangata katoa, kia ata whakarangona ai e ratou tan Kupu i rnnga i te ngakau pai, kia whakaputaia ai hoki nga hua o te Wairua;

E Ihowa, zvhakaronqo mai ra/pea ki cl matou.

TE RITANI.

27

C 2

Kia pai koe kite arahi mai i te hunga he kite ara tika, me nga tangata hoki kua tinihangatia;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite whakakaha i te hunga e tu ana ; ki te whakamarie, kite awhina i te hunga ngakau rahirahi; kite whakaara i te hunga kua hinga; kite kuru hoki i a Hatana ki raro i o matou waewae;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kai pai koe kite awhina, kite whakamarie i te hunga e ekengia ana e te he, e te mate, e te pouri ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tiaki i nga tangata katoa e haere ana ra uta, rate moana ano hoki; i nga wahine katoa e whakawhanau ana, i nga turoro katoa, me nga tamariki nonohi; kia puta hoki to atawhai ki nga herehere katoa, ki nga whakarau;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tiaki, kite whangai, i nga pani, i nga pouaru; inga tangata rawakore, mete hunga hoki e tukinotia ana;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tohu i nga tangata katoa;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite hohou i te rongo ki o matou hoa whawhai, kite hunga e whakatupu kino ana e ngau tuara ana ki a matou; kite whakatahuri hoki i o ratou ngakau;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kai pai koe kite homai, kite whakatupu hei oranga mo matou, i nga hua pai katoa o te whenua, kia kai ai matou ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tuku mai ite tino ripeneta; kite whakangaro i o matou hara, i o matou ware war enga, i o matou kuwaretanga; kite homai hoki i tou Wairua Tapu, kia rite ai ta matou mahi ki ta to Kupu tapu; E Thowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Ete Tama ate Atua: whakarongo mai rapea ki a matou.

Ete Tama ate Atua: whakarongo mai rapea ki a matou.

E te Reme a te Atua: e te kai waha i nga hara o te aoj Tukua mai tau rangimarie.

TE RITANI.

28

E te Reme ate Atua: ete kai waha i nga hara ote ao;

Tohungia rapea matou. E te Karaiti, whakarongo ki a matou. E te Karaiti, whakarongo ki a matou. E Ihowa, tohungia rapea matou. E Ihowa, tohungia rapea matou.

E te Karaiti, tohungia matou.

E te Karaiti, tohungia matou. E Ihowa, tohungia rapea matou. E Ihowa, tohungia rapea matou.

5T Ko konei korerotia ai te Inoi ate Ariki e te Piriti ratou ko

te nuinga.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kai tae mai tou Rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Piriti. E Ihowa, kei rite ki o matou hara au meatanga mai ki a matou.

Te Nuinga. Kaua ano hoki e utua mai a matou kino.

Kia inoi tatou.

ETE Atua, e te Matua tohu, e kore nei e whakakino kite tangi o te ngakau iro, kite hiahia o te tangata e pouri ana; Kia aroha mai ki a matou ua inoi atu ki a koe i nga wa katoa e pehia ai matou ete pouri; whakarongo atawhai mai, whakakahoretia ano hoki nga kino e whakapangia mai ana ki a matou e te rewera, e te tangata ranei; mau ano matou e tirotiro mai, e memeha ai aua kino ; ma reira ano hoki matou, o pononga, ka ora ai i te tukino, ka whakawhetai tonu ai ki a koe i roto i to Hahi tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. E Ihowa, whakatika, homai he kaha, whakaorangid

matou, kia mahara hoki ki tou ingoa. I? TE Atua, kua rongo o matou taringa, kua koreroJ tia ano hoki e o matou matua, nga mahi nunui i mahia e koe i a ratou ano i te ao, i mua noa atu hoki. E Ihowa, whakatika, homai he kaha, whakaorangi# matou, mo tou kororia hoki.

TE RITANI.

29

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu ;

Te Nuinga. Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

E te Karaiti, kia ora matou i o matou hoa riri.

Titiro atawhai mai ki o matou mate.

Tirohia arohatia mai nga pouritanga o o matou ngakau.

Murua nga hara o to hung a.

Whakarangona marietia a matou inoi.

E te Tama a Rawiri, tohungia matou.

Whakarongo mai ki a matou, e te Karaiti, aianei, a ake tonu atu.

Whakarongo atawhai mai, e te Karaiti; whakarongo atawhai mai, e Ihowa, e te Karaiti.

Piriti. E Ihowa, kia whakakitea mai tau mahi tohu ki a matou;

Te Nuinga. E okioki atu nei hoki matou ki a koe. Kia inoi tatou.

TENEI matou te inoi atu nei ki a koe, e te Matua, kia titiro atawhai mai ki o matou mate; whakakororiatia tou Ingoa, araia atu hoki nga kino katoa i tika nei me i whakapangia mai ki a matou ; man hoki e mea kia u ta matou okioki ki a koe i o matou pouritanga katoa, kia mahi matou ki a koe a mua tonu atu i runga i te tapu, i te pai, hei whakahonore mou ; ko to matou Ariki hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Takawaenga, to matou Kai inoi. Amine.

He Inoi na Karihotoma.

ETE Atua Kaka rawa, he atawhainga nau ki a matou i tenei taima i ngakau tahi ai matou kite inoi atu ki a koe; kua mea nei hoki koe, kite huihui te hunga tokorua, tokotoru ranei, i runga i ton Ingoa, ka tukua mai e koe nga mea e inoi ai ratou ; Whakamana aianei, e Ihowa, nga hiahia, me nga inoi a o pononga, ki nga mea e tau ana ki a ratou; tukua mai ki a matou kia mohio ki to pono i tenei ao, a, i tera ao, kia tae atu ki te oranga tonutanga. Amine.

2 Koriniti xiii. EIA tan ki a tatou katoa te atawhai a to tatou Ariki, a Ihu Karaiti, mete aroha o te Atua, mete whiwhinga tahitanga kite Wairua Tapu, ake, ake. Amine,

Ko te mutunga tenei o te RITANI.

30

HE INOI, HE WHAKAWHETAINGA.

MO NGA WA E RITE AI.

Ko mua ake i nga Inoi whakamutunga e rua o te Ritani, o te Karakia ranei ote Ata o te te korerotanga mo enei.

HE INOI. Mo te Ua.

ETE Atua, e te Matua i te rangi, nau i mea, ara, na to Tama, na Ihu Karaiti, kite hunga katoa e rapu ana i to rangatiratanga, i nga mea tika ano hoki o reira, ka homai e koe nga mea katoa e matea ana hei oranga mo o ratou tinana ; Tukua mai nga ua pai e koe ki a matou e mate nei, kia riro mai ai i a matou nga hua o te whenua, kia ora ai matou, kia whakahonoretia ai koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Paki.

37 TE Atua, e te Ariki Kaha rawa, nau nei i whaka« U paremo te ao katoa i mua mo nga hara ote tangata, a tokowaru anake i ora, a, muri iho, ka mea mai koe, he nui hoki no tou atawhai, e kore e peratia te whakangaromanga a mua; He inoi tenei na matou ki a koe, na, ahakoa e tika ana ano kia pakia matou mo a matou kino kite ua, kite waipuke, heoi, tukua mai he paki ki a matou e ripeneta nei, kia riro ai i a matou nga hua o te whenua ite po ano e hua ai; kia akona ai hoki matou e tenei whiunga au kite whakatikatika i ta matou mahi, kite whakamoemiti atu hoki ki a koe mo tau whakaaro atawhai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ite Wa o te Kai-kore.

ETE Atua, e te Matua i te rangi, na ton atawhai i heke iho ai te ua, i hua ai te whenua, i tini ai nga kararehe, nga ika ; Tirohia mai ngamate o ton iwi; a ahakoa he mea tika kia ngaua matou e te kai-kore mo o matou Kara, man e mea, he nui nei hoki ton aroha, kia maha, kia hua te kai; e aroha ana hoki to matou Ariki a Ihu Karaiti; ko ia, ko koe, ko te Wairua Tapu, e wha» kamoemititia, e whakakororiatia, aianei, a, ake tonu atu. Amine,

HE INOI.

31

Ko tenei ranei.

ETE Atua, e te Matua tohu, nau ano te kai i hohoro ai te nui, te maha, i mua, i II am aria, i nga ra i a Eriha poropiti; Tukua ki a matou, e ngaua nei e tenei aitua mo o matou hara, kia riro wawe mai ano hoki tetahi oranga mo matou: Whakapaingia, whakanuia nga hua a te whenua; a, ka riro mai i a matou au ohaohatanga, meinga kia waiho e matou hei whakakororia mou, hei whakaora mo te hunga rawakore, hei whakahari ano hoki i a matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine..,

Ite Wa o te Whawhai, o te Whakaoho.

TE Atua Kaha rawa, ko koe te Kingi o nga kingi J katoa, ko koe te Kawana o nga mea katoa, e kore tetahi e kaha i a koe, ka tika mau e riri te hunga hara, e tohu te hunga e tino ripeneta ana; Whakaorangia matou i o matou hoa riri; whakahokia iho to ratou whakahihi, whakakorea to ratou ngakau nanakia, whakapororarutia a ratou whakaaro; a ka tiakina matou e koe, ka araia atu hoki nga mate i a matou, na, ka whakakororia matou i a koe, ite kai tami ite hoa riri ; he nui hoki te mahi a to Tama kotahi, a to matou Ariki a Ihu Karaiti. Amine.

Ite Wa o te panga nuitanga mai o tetahi mate.

ETE Atua Kaha rawa, nau nei, i a koe e riri ana, i whakapa te whin ki ton iwi ake i te koraha, mo ta ratou tohe kite tutu ki a Mohi raua ko Arona ; nau ano hoki i whakamate kite mate ngau kino, nga mano e whitu tekau i nga ra o Rawiri, o te kingi, a, muri iho, ka mahara ano koe ki tau mahi tohu, ka whakaora hoki i nga mea i toe; Kia aroha mai koe ki a matou, kite hunga pouri rawa i te hara, e pangia nei e tenei mate hunat angata; na, i pai koe i reira kia whakamarietia, a i mea atu kite Anahera whakamate, kia kati te whiu j kia pena ano hoki aianei tau whakahokinga atu i tenei mate ngau kino; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

®|J Me korero tenei i nga ra katoa o nga Wiki Emipa, he Inoi hoki mo nga tangata e motuhia ana hei Minita.

ETE Atua Kaha rawa, e to matou Matua i te rang!, nau i hoko ki nga toto utu nui o tan Tama aroha te

HE INOI.

32

Hahi puta noa i te ao; Tirohia atawhaitia mai e koe tana Hahi, whakatikatikaia ano hoki i tenei wangawhakaaro a o pononga, a nga Pihopa, a nga Hepara o to kahui, kei hohoro ratou te whakapa atu i o ratou ringaringa ki tetahi tangata, engari kia tika, kia tupato te whiriwhiri i etahi tangata pai, hei mahi i nga mahi tapu oto Hahi. Tukua mai ano hoki tou kaha ki nga tangata e motuhia ana ki tetahi mahi tapu, manaakitia mai ratou i runga i te rangi, kia ai a ratou mahi, me a ratou korero, hei whakapuaki i ton kororia, hei kukume mai ano hoki i nga tangata katoa kite ora; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ko tenei ranei.

TE Atua Kaha rawa, ko koe te kai homai i nga mea JIJ pai katoa, he mea whakarite mai nau ia mahi, ia mahi, a nga Minita o te Hahi ; he inoi tenei na matou, kia tukua mai ton kaha ki nga tangata katoa e karangatia ana hei kai mahi, hei minita, i roto i tana hahi; whakakiia ratou ki an kupu pono; meinga hoki ratou kia noho harakore, kia tika ai ta ratou mahi ki tou aroaro, kia whakakororiatia ai tou Ingoa nui, kia whiwhi ai hoki to Hahi tapu kite pai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amme.

Ki te pai te Minita me korero tenei Inoi i muri iho i tetahi o ara atu.

’O TE Atua, he tikanga tohu tangata, he mahi muru JU hara tau, kia manako mai koe ki a matou inoi; wetekia atu hoki o matou hara, te mekameka e mau nei matou te here; kia whakahonoretia ai a Ihu Karaiti, to matou Takawaenga, to matou Kai Inoi. Amine.

He Inoi mo te Kawana.

ETE Atua Kaba rawa, non nei ano te Kaha katoa, tenei matou te inoi atu nei ki a koe, kia manaaki koe ito pononga, ite Kawana o tenei whenua; meinga kia rite ki tan e pai ai tana whakahaere i te mana i tukua ki a ia e to matou Rangatira, e te Kuini, kia meatia ana mahi i runga i te tika, ite mahi tohu; homaitou AVairua hei whakamarama i a ia; tiakina hoki ia, manakohia; kia meatia ai ana mahi katoa hei whakakororia i a koe, hei whakaputa i te pai mo te Hahi, i te honore mo te Kuini, ite ora mo te iwi. Tukua mai tenei, ete Matua

HE INOI.

33

C 3

aroha, ko Ihu Karaiti hoki to matou Kai Whakaora, to matou Kai Inoi. Amine.

He Inoi mo nga Rangatira Afaori.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, kua whakaakona mai matou e tau Kupu tapu, e tohutohungia ana, e whakatikatikaia ana e koe nga ngakau o nga Kingi, mau hoki ratou e whakahaere, e whakaanga ki nga mea e pai ai koe : Tenei matou te inoi atu nei mo o Pononga, mo nga Rangatira Maori, kia whakahaerea, kia whakatikatikaia o ratou ngakau, kia whai tonu ai o ratou whakaaro katoa, a ratou kupu, me a ratou mahi, i nga mea e whakahonoretia ai, e whakakororiatia ai koe, kia tohe hoki ratou kia noho te iwi i tukua ki a ratou i runga ite pai, i runga i te rangimarie, i runga ite tapu : Tukua mai tenei, e te Matua tohu, ko tau Tama hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Ariki. Amine.

He Inoi mo nga tangata katoa ; me korero tenei i nga wa ekore ai te Ritani e korerotia.

ETE Atua, ko koe te Kai hanga, te Kai tiaki i te tangata ; tenei matou te inoi ata nei ki a koe mo nga tangata katoa, kia pai koe, kia whakakitea o ara ki a ratou, tan mahi whakaora ki nga tauiwi katoa. Ko ta matou ia e tino inoi atu nei ki a koe, ko te Hahi puta noa i te ao, kia whakawhiwhia kite pai, kia aratakina, kia tohutohungia e ton Wairua. Arakina e koe kite huarahi pono nga tangata katoa e mea ana he Karaitiana ratou, kia u ai ta ratou pupuri i te whakapono i runga ite ngakau tahi, ite rongo man, ite mahi pai. Tena ano kei a koe, kei te Matua pai, tetahi whakaaro mo nga tangata e pangia ana ete mamae ete *M e whakapouri ; [%o tenei tangata raw a ano ia, i ] lua en& i kupu ina kiia mai nei matou kia inoi atu ki a koe mea mai tetahi mona,~\ kia pai koe kite whakamarie, ki tangata kia inoi te whakaoraora ake i a ratou, kia rite ki atu te Whakamio ratou mate; homai he ngakau mana- nenga kite Atua wanui ki a ratou e mamae nei, kia pai wcwz - ano hoki te tukunga iho o o ratou mate. I inoia ai tenei mea e matou, i whakaaro hoki ki a Ihu Karaiti. Amine.

34

HE WHAKAWHETAINGA.

He Whakawhetainga Nui.

ETE Atua Kaha rawa, ko koe te Matua o nga I atawhainga katoa, tenei matou, o pononga kino, te tino whakawhetai atu nei ki a koe mo tou pai, me au mahi

aroha, ki a matou, ki nga tangata katoa; Mo nga wa tou ano ene i tangata tenei e tiiahiaaz Q tiiahia nei kia 'whakaivhetai atu ki a tetafn tanqata kia y . . . , , . , . ukakawhetai atu. koe ata t w^ M inam-tata-nei la a ratou.j E wnakapai atu ana matou ki a koe mou i hanga,, i tiaki i a matou, mo nga mea pai ano hoki o tenei ao; erangi rawa ia mo tou aroha nui, i hokona ai e koe te ao ki to matou Ariki, ki a Ihu Karaiti; mo nga ara mai o te atawhai, mo te kororia hoki e tumanakohia atu nei. Tukua mai ki a matou he ngakau e mahara ana ki au atawhainga katoa, kia tino whakawhetai ai matou, kia whakaputaia atu ai tou pai, aua ki o matou ngutu anake, engari ki a matou hanga; i a matou ka anga nui ki au mahi, ka haere i tou aroaro i runga i te tapu, i te tika, i nga ra katoa e ora ai matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, ko ia, ko koe, ko te Wairua Tapu ano hoki, te whakahonoretia, te whakamoemititia, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Uanga ote Ua.

ETE Atua, e to matou Matua i te rangi, na ton mahara I pai mai iuaaite ua mataati, mete ua o muri, ki runga kite whenua, hei mea kia hua ai he kai ma te tangata; Tenei matou te tino whakawhetai atu nei ki a koe, mou i pai kite tuku mai i te ua, i a matou e mate ana, hei whakahari i tou iwi, hei whakahauora ano hoki i te mea e mate ana i te wai, i ora ai nga ngakau o o pononga kino, hei whakakororia i tou Tngoa tapu; he arohatanga mai hoki nau i roto i a Ihu Karaiti, i to matou Ariki. Amine.

Afo te Paki ka vali. 4

EIHOWA, e te Atua, he tika tan whiunga i a matou inaiakenei kite ua nui; na ton whakaaro atawhai hoki i whakaora ai, i whakamarie ai koe i a matou, i nga rangi hoki ka meatia nei e koe kia paki; Tenei matou te whakamoemiti atu nei ki ton Ingoa tapu mo

HE WHAKAWHETAINGA.

35

tenei atawhaitanga au, a ka whakapuakina tonutia e matou tau mahi aroha ki tenei ki tenei whakapaparanga, mete whakaaro ano ki a Ihu Karaiti, ki to matou Ariki. Amine.

Mo te Hua o te Kai.

ETE Matua tohu rawa, he atawhai nui non i whakarongo mai ai koe ki nga inoi a to Hahi, i whakamutu ai hoki i to matou kaikoretanga, i mea ai i te kai kia hua; Tenei matou te whakawhetai atu nei mo to arohatanga nui ki a matou, te inoi nei hoki ki a koe, kia aroha tonu mai koe ki a matou, kia meatia hoki to matou whenua kia whai hua; kia whakakororiatia ai koe, kia koa ai hoki matou; ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Mo te Uouhanga o te Kongo, mo tatou hoki ka ora i nga Hoa riri.

TA TE Atua Kaha rawa, he pa kaha koe hei nohoang’a JLJ whakaora mo o tangata, kei mate i o ratou hoa riri; Ka whakamoemiti atu matou ki a koe mo matou i whakaorangia i nga mate nui i karapotia ai matou : E whakaae ana ano matou na tou pai i kore ai matou e tukua kia huna e ratou; e inoi ana hoki matou ki a koe, kia atawhai tonu mai ki a matou kia matau ai te ao katoa ko koe to matou Kai Whakaora ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te mutunga o te Pakanga u'henua.

ETE Atua o tua whakarere, e to matou Matua i te rangi, man anake e kotahi ai te ngakau o nga tanyata i roto i te whare, man anake ano hoki e mutu ai te ngananga ote iwi rupahu, ote iwi tutu; Ka whakapai atu matou ki ton Ingoa tapu, mon i pai kite whakakahore i nga whakakekenga, i nga whakaohokanga i timata nei i roto i a matou ; e inoi ana ano hoki matou ki a koe, kia tukua mai ki a matou katoa te kaha e ata noho ai matou, e rite ai hoki te whakahaere ki au ture a muri ake nei ; meinga hoki kia pai a matou mahi, kia tapu, kia tika, kia tukua tonutia hoki e matou a matou whakahere ki a koe, ara, te whakamoemiti mete whaka-, whetai, mo enei atawhaitanga au ki a matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

HE WHAKAWHETAINGA.

36

Mo te Whakaoranga ite Mate i nui nei te panga mai, EIHOWA, e te Atua, nau nei matou i patu, i whakangaro, mo o matou hara; he nui hoki, he mea whakawehi tenei putanga mai au inaiakenei tata nei; a, i tenei wahi, i waenganui o te whakawakanga, ka mahara koe kite tohu i te tangata, a ka whakaora i a matou i roto ite waha ote mate; Tenei matou te tuku atu nei i a matou, i o matou tinana, i o matou wairua ki a koe, ki te Matua pai, hei whakahere ora, nau hoki i ora ai; aka whakamoemititia tonutia e matou au atawhaitanga i roto ito Hahi ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ko tenei ranei.

TENEI matou te ata whaki atu nei ki ton aroaro, e te Matua atawhai, e tika ana ano me i pa mai ki a matou nga whiunga katoa e korerotia nei i roto i to tore, mo te tini o o matou Kara, mo o matou ngakau hoki e pakeke ana: Otiia he nui tou aroha, a ahakoa ehara ite pai ta matou whakaitinga i a matou, heoi, i pai koe ki te whakangawariwari i te mate uruta i ngaua kinotia nei matou inaiakenei, kite whakahoki mai ano i te reo koa, i te reo ora, ki o matou kainga ; Koia ka tukua atu nei e matou ki a koe, kite Atua nui, te whakamoemiti, me te whakawhetai, hei whakahere, ka whakapai atu hoki matou, ka whakanui i tou Ingoa kororia mo tenei tiakanga an i a matou, mou hoki i tirotiro i a matou $ ko Ihu Karaiti nei hoki to matou Ariki. Amine,

37

NGA INOI, NGA TUHITUHI, ME NGA RONGO PAI, HEI KOREROTANGA, A TAKA NOA TE TAU.

Kia mail ara, me korero i te Ahiahi i mua akete Inoi mo nga Ra tapu katoa, mo nga Ra nui hoki e whai mataaratanga ana.

TE BA TAPU TU ATARI O TE HAERENGA MAI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, i whakaiti to Tama, a Ihu Karaiti, i a ia. a tae rawa mai ki tenei ao kite tirotiro i a matou ; homai he kaha ki a matou, e noho nei i tenei ao matemate, kia whakarere ai mat on i nga mahi o te pouri, kia kakahu ai i nga kakahu whawhai o te maramatanga ; kia ara ake ai matou a te ra whakamutunga kite ora tonu, ina hoki mai ia, hei kingi nui, ki te whakarite whakawa mo te hunga ora, mo te hunga mate; e ora ana hoki ia, e kingi tahi ana me koe. mete Wairua Tapu, aianei, a, ake tonu atu. Amine. IE whakahuatia tenei me era hoki ote Haerenga mai, ® nga ra katoa, a taea noatia te Ahiahi i mua mai o te Whanautanga. Te Tuhituhi. Boma xiii. 8. KEI waiho kia takoto roa ana te mea i tika kia hoatu ki tetahi, ko te aroha anake o tetahi ki tetahi : ka rite hoki te ture i te tangata e aroha ana ki tera atu. Ko tenei hoki, Kaua e puremu, Kaua e patu tangata, Kaua e tahae, Kaua e whakapae teka, Kaua e hiahia ki ta te tangata; a, kite mea tera atu ano tetahi kupu ako, ka whakarapopototia ki roto ki tenei kupu, ara, Kia aroha ki ton hoa tata, ano ko koe. E kore te aroha e hanga kino ki tona hoa: ko te aroha hoki te whakaritenga ote ture. Tenei ano hoki tetahi, e mohio ana tatou kite taima, kua taka noa ake te wa e ara ai tatou ite moe: engari hoki tenei e tata ana to tatou oranga itote wa i whakapono ai tatou. Kua aua atu te po, ka tata te ao : mo konei ra, kia whakarerea e tatou nga mahi o te pouri, kia kakahuria iho nga kakahu whawhai ote maramatanga. Kia pai ta tatou haere, kia rite ki

TE RA TAPU TUATAHI O TE HAERENGA MAI.

38

to te awatea; kanaka i ngakakainga, i nga haurangitanga, kaua i nga he moenga, i nga hiahia taikaha, kaua i te whawhai, ite hae. Engari kakahuria iho te Ariki, a Ihu Karaiti, a kaua e whakaaroa wawetia te kikokiko, kia mahia ona hiahia.

Te Bongo Pai. Matin xxi. 1.

ANO ka tata ratou ki Hiruharama, a ka tae ki Petapaki, ki maunga Oriwa, na, tokorua nga akonga i tonoa e Ihu, ka mea ia ki a raua, Haere kite kainga e anga mai ana ki a korua ; na, ka kite tonu korua i tetahi kaihe e here ana, raua ko tana kuao : wetekia, ka arahi mai ki a an. A, kite ki mai tetahi tangata ki a korua, ka mea atu, E mea ana te Ariki ki a raua mana; na, ka tukua tonutia mai raua e ia. I meingatia katoatia tenei hei whakaritenga mo te kupu i korero ai te poropiti, i mea ai, Meinga atu kite tamahine o Hiona, Na, tou kingi e haere mai na ki a koe, he ngakau mahaki tona, e noho ana i runga i te kaihe, i te kuao hoki, i te tamaiti a te kaihe. Na, haere ana nga akonga, meatia ana ta Ihu i mea ai ki a raua, arahina mai ana te kaihe mete kuao, a wharikitia ana o raua kakahu ki runga ki a raua, a whakanohoia ana ia ki runga. Ahe tini whakaharahara nga tangata kite whariki i o ratou kakahu kite ara; ko etahi, i tapahi manga mai i nga rakau, a wharikitia ana kite ara. Ko nga mano i haere i mua, mete hunga i haere i muri, kei te karanga, kei te mea, Ghana kite Tama a Rawiri: ka whakapaingia tenei e haere mai nei i runga i te ingoa o te Ariki; Ohana i runga rawa. Ano ka tapoko mai ia ki Hiruharama, ka oho katoa te pa, ka mea, Ko wai tenei ? Ka mea te mano, Ko Ihu tenei, ko te poropiti o Nahareta o Kariri. Aka tomo a Ihu kite temepara o te Atua, na, peia katoatia ana e ia te hunga e hoko mai ana, e hoko atu ana i roto i te temepara, a hurihia ake nga tepara a nga kai whakawhitiwhiti moni, me nga nohoanga o te hunga hoko kukupa, a ka mea ki a ratou, Kua oti te tuhituhi, Ka karangatia toku whare he whare inoi; heoi kua oti nei te mea e koutou hei ana mo nga kai pahua.

TE BA TAPU TUARUA O TE HAERENGA MAI.

Te Inoi.

TE Ariki, e whakapaingia atu nei, nan i tuhituhia JIJ ai nga Karaipitore tapu katoa h.ei whakaako i a

? TE RA TAPU TUARUA O TE HAERENGA MAI

39

matou; Tukua kia tika ta matou whakarongo atu, ta matou korero, whakaaro, ako i aua kupu, kia whakamanawanui ai matou, kia whakamarietia ai e o korero tapu, a kia awhi atu, kia pupuri kite oranga tonutanga e taria atu nei, i homai nei e koe, ara e to matou Kai whakaora, e Ihu Karaiti. Amine.

Te Tuhituhi. Roma xv. 4. "VTA, nga mea i tuhituhia i mua, he mea tuhituhi hei whakaako i a tatou, kia whai tumanakotanga atu ai tatou, i te mea ka whakamanawanui, ka whakamarietia ano hoki e nga Karaipiture. Ama te Atua ote manawanui, o te whakamarie, e homai ki a koutou, kia kotahi te whakaaro a tetahi ki tetahi, kia rite ki ta Karaiti Ihu : kia kotahi ai te ngakau, kia kotahi ai te waha, e whakakororia ai koutou i te Atua, ara i te Matua o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti. Na, me whakahoa koutou tetahi ki tetahi, kia rite ki a te Karaiti i mea nei i a tatou hei hoa mona kia whai kororia ai te Atua. Na, ko taka kupu tenei, He minita a Ihu Karaiti kite kotinga, he whakaaro kite pono o te Atua, kia u ai nga mea i korerotia i mua ki nga matua : kia whakakororia ai ano hoki nga tauiwi i te Atua mo tana mahi tohu, kia pera ai mete mea i tuhituhia, Mo tenei mea ka whakaae atu ahau ki a koe i waenganui o nga tauiwi, ka himene atu ki tou ingoa. Tenei ano hoki tetahi kupu ana, Kia hari tahi, e nga tauiwi, me tona iwi. Tenei ano hoki, Whakamoemititia te Ariki, e nga tauiwi katoa ; whakamoemititia ano ia, e nga iwi katoa. E mea ana ano hoki a Ihaia, Tera e whai pakiaka a Hehe, me tetahi e whakatika ana hei rangatira mo nga tauiwi; ko ia hei tumanakohanga atu ma nga tauiwi. Na, ma te Atua, nana nei te tumanako, e whakaki koutou kite hari katoa, kite rangimarie, i runga i te whakapono, kia hua ai to koutou tumanako, i runga i te kaha o te Wairua Tapu.

Te Bongo Pai. Kuka xxi. 25. ’VTA, ka whai tohu te ra, te marama, me nga whetu ; a 11 i runga ite whenua he pawera no nga tauiwi, he tumatatenga ; mete haruru ano te moana, te ngaru ;ka hemo ano nga tangata i te mataku, i te taringa atu ki nga mea e puta mai ana kite ao : e ngaueue hoki nga mea kaha o nga rang!. Ko reira ano hoki ratou kite ai

TE RA TAPU TUATORU O TE HAERENGA MAI.

40

i te Tama a te tangata e haere mai ana i runga i te kapua, mete kaha ano, mete kororia nui. Ano ka timata anei mea te puta, titiro ake, kia ara hoki o koutou matenga ; ka tata hoki to koutou whakaoranga. Na, ka korerotia e ia tetahi kupu whakarite ki a ratou; Titiro koutou kite piki, me nga rakau katoa ;i te mea e pihi ake ana, na, ka kite koutou, ka matau noa ake, kua tata te raumati. Waihoki, ko koutou, ina kite i enei mea e puta mai ana, ka matau, kua tata te rangatiratanga ote Atua. He pono taku e mea atu nei ki a koutou, E kore rawa e pahemo tenei whakatupuranga, kia puta enei mea katoa. E pahemo te rangi mete whenua, ko aku kupu ia, e kore e pahemo.

TE RA TAPU TUATORU O TE HAERENGA MAI.

Te Inoi,

ETE Ariki, e Ihu Karaiti, i to haerenga tuatahi mai i tonoa e koe to karere kite whakapai i to huarahi i mua i a koe; Tukua mai ki nga Minita, ki nga tuari o o mea ngaro, kia tika ta ratou whakapai i to huarahi, ara kia whakatahuritia nga ngakau o te hunga tutu kite mohiotanga ote hunga tika; kia manakohia ai matou e koe ina hoki mai koe a mua kite whakarite whakawa mo te ao : tena koe te ora na, te kingi tahi na, i te Matua, i te Wairua Tapu, kotahi ano Atua, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Koriniti iv. 1.

TE tikanga mo ta te tangata whaknaro ki a matou, koia tenei, he kai mahi mat on na te Karaiti, he tuari hoki mo nga mea ngaro ate Atua. Na, to nga tuari ano hoki e matenuitia ana, koia tenei, kia kitea tetahi e pono rma. Ki a an ia he mea nohinohi rawa ta koutou kupu moku, ta te tangata kupu ranei moku; kahore nei hoki aini kupu moku ano : kahore ano kia man noa. i a au teta aha aku ; heoi e kore tenei e ai hei whakatika moku : kai whakapuaki kupu hoki moku, ko te Ariki. Na, kaua e whakawakia wawetia tetahi mea, kia tae mai ra ano te Ariki, a mana e whakamarama nga mea huna o pouri, e whakakite hoki nga whakaaro o nga ngakau. ko reira whakamoemititia ai tetahi, tetahi, e te Atua.

TE RA TAPU TUAWHA O TE HAERENGA MAI.

41

Te Rongo Pai. Matiu xi. 2.

ATE ronton a o Hoani i roto i te whare herehere ki , nga mahi ate Karaiti, ka tonoa eia etahi o ana akonga tokorua, ka mea ki a ia, Ko koe ranei tera e haere mai ana, me tatari ranei tatou ki tetahi atu ? Na, ka whakahokia mai e Ihu, a ka mea ki a raua, Haere, korerotia atu ki a Hoani nga mea e rongo nei, e kite nei korua : ko nga matapo e titiro ana, ko nga kopa e haereere ana, ko nga repera e meinga ana kia ma, ko nga turi e rongo ana, ko nga tupapaku e whakaarahia ana, a e kauwhautia ana te rongo pai kite hunga rawakore. Aka koa te tangata e kore ehe ki a au. A, i a raua e haere ana, ka timata a Ihu, a ka korerotia a Hoani kite mano, I haere koutou kite koraha kia kite i te aha? Ite kakaho e whakangaueuetia ana ete hau ? Ano ra i haere koutou kia kite ite aha ? Ite tangata he kaka* hu maeneene ona ? na, kei nga whare o nga kingi te hunga i nga kakahu maeneene. Ano ra i haere koutou kia kite ite aha ? Ite poropiti ? ae ra, ko taku kupu tenei ki a koutou, tera atu ano ite poropiti. Ko ia hoki tenei mona te mea i tuhituhia, Na, ka tonoa e ahau taku karere ki mua i tou aroaro, mana e whakapai tou ara ki mua i a koe.

TE RA TAPU TUAWHA 0 TE HAERENGA MAI.

Te Inoi. WHAKAPUTAINA ton kaha, e Ihowa, haere mai kite awhina i a matou; kia aroha mai koe, kia hohoro mai kite whakaora i a matou; e whakawarea ana hoki matou e te hara, i a matou e rere nei i te wahi e takoto nei i mua i a matou ; ko to Tama hoki, ko to matou Ariki to matou kai whakautu, ko ia, ko koe, ko te Wairua Tapu, e whakakororiatia ana, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi. Piripai iv. 4.

EIA hari tonu i roto i te Ariki: ko taku kupu ano tenei, Kia hari. Kia mohiotia o koutou ngakau ngawari e nga tangata katoa. Kua tatate Ariki. Kaua e mauukanuka ki tetahi mea; engari i nga mea katoa

42

TE RA WHANAUTANGA.

me karakia, me inoi, me whakawhetai, i a koutou e whakaatu ana i a koutou inoi kite Atua :ama te marie o te Atua, e kore nei e taea te whakaaro, e tiaki o koutou ngakau, o koutou hinengaro, i roto i a Karaiti Ihu.

Te Rongo Pai. Hoani i. 19.

KO te korero tenei a Hoani, i te tononga mai o nga tohunga rat on ko nga Riwaiti e nga Hurai i Hirnharama hei ui ki a ia, Ko wai koe ? Na, ka whakina atu e ia, kihai i whakakahore, i whaki hoki, Ehara ahau i a te Karaiti. Aui atu ana ratou ki a ia, Ko wai oti ? Ko Iraia koe ? Ka mea ia, Kahore. Ko te poropiti oti koe ? Ka whakahokia mai e ia, Kahore. Na, ka mea ratou ki a ia, Ko wai koia koe ? hei kupu whakahokinga atu ma matou kite hunga i tonoa mai ai matou. E pehea ana koe ki a koe ? Ka mea ia, He reo ahau no tetahi e karanga ana i te koraha, Whakatikaia te huarahi ote Ariki; he pera ano meta Ihaia poropiti i mea ai. Ano nga Parihi te hunga i tonoa. Na, ka ui atu ratou ki a ia, ka mea ki a ia, Na te aha oti koe i iriiri ai, kite mea ehara koe i a te Karaiti, ehara i a Iraia, ehara i te poropiti ? Na, ka whakahokia mai e Hoani ki a ratou, ka mea, He iriiri taku kite wai : otiia tena te tuna i waenganui i a koutou tetahi kahore e mohiotia e koutou; ko ia tenei e haere mai ana i muri i a au, no mua ia i a au; kahore hoki ahau e tau hei wewete ite here o tona hu. I meatia enei mea ki Petapara, ki tawahi atu o Horano, kite wahi i iriiri ai a Hoani.

TE RA WHANAUTANGA O TO TATOU ARIKI O TE KARAITE

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, i homai e koe tau Tama kotahi kia whakatangatatia, kia whanau mai ano i tenei wa ite Wahina ; Meinga matou, te hunga kua oti nei te whakawhanau hou hei t amariki mau,kia whakahoutia

i nga ra katoa e ton Wairua Tapu ; ko Ihu Karaiti. nei hoki to matou Ariki; tena ia te ora na, tekingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, kotahi ano ia Atua, ake ake ake. Amine.

O TO TATOU ARIKI O TE KARAITI.

43

Te Tuhituhi. Hiperu i. 1.

HE maha nga wahi, he maha nga huarahi i korero ai te Atua i mua, ara, nga poropiti, ki nga matua ; i enei ra whakamutunga, na tana Tama ana korero ki a tatou, ko tana hoki ia i mea ai mana nga mea katoa, ko tana kai hanga hoki ia o nga ao; ko ia te kanapatanga o tona kororia, te tino ahua o tona pumautanga, te kai whakau o nga mea katoa, he meatanga kite kupu o tona kaha,« ka oti i a ia ake ano te horoi a tatou hara, na, noho ana ia i te ringa matau a te Nui i runga rawa; a meinga ana ia kia pai ake i nga anahera, kia pera me te ingoa i riro iaia e nui atu ana ito ratou. Ki a wai hoki o nga anahera tana meatanga i mua, Ko koe taku Tama, nonaianei koe i whakatupuria ai e ahau ? Me tenei ano, Ko ahau hei Matua ki a ia, ko ia hei Tama ki aan ? I tana kawenga mai ano hoki ite whanaumatamua kite ao, ka mea ia, A kia koropiko nga anahera katoa o te Atua ki a ia. Tana kupu ia mo nga anahera, Meinga ana e ia ana anahera hei wairua, ana kai mahi hei mura ahi. Tana ia kite Tama, Human tonu ana ton torona, e te Atua, ake ake : he hepeta tika te hepeta o ton kingitanga: i arohaina e koe te tika, i kinongia e koe te hara; no reira, nui atu ito on hoa te whakawahinga a te Atua, a ton Atua, i a koe kite hinu o te hari. Me tenei ano, Nau, e te Ariki, i te timatanga, i whakatakoto te whenua; ahe mahi nga rangi na ou ringa : ko era e hemo atu, ko koe ia e mau tonu: ka tawhitotia katoatia ano hoki era, me he kakahu; ka whakakopakopaia e koe, ano he koheka, ka whakaputaia ketia: ko koe tonu ano ia koe, a kahore he mutunga o ou tau.

Te Bongo Pai. Hoani i. 1.

ITE timatanga te Kupu, a i te Atua te Kupu, ko te Atua ano hoki tana Kupu. Ite Atua ano tenei Kupu ite timatanga. Nana nga meakatoai hanga; a kahore tetahi mea i kore te hanga eia o nga mea i hanga. I a ia te ora; ako te orate maramatanga mo nga tangata. I roto ite pouri te Maramatanga e whiti ana; heoikihai i man ite pouri. I tonoa mai he tangata ete Atua, ko Hoani tona ingoa. I haere mai ia hei kai whakaatu, hei whakaatu mo te Maramatanga, kia meinga ai e ia nga tangata katoa kia whakapono. Ehara ia i taua Mara-

TE RA O TEPENE.

44

matanga, engarihei kai whakaatumo tauaMaramatanga. Ko te Maramatangapono tera, e marama ai nga tangata katoa e haere mai ana kite ao. Ite ao ia, i hanga ano eia te ao, a kihai te ao i mohio ki a ia. I haere mai ia ki ona, a kihai ona i manako ki a ia. Tena ko te hunga i manako ki a ia, i tukua mai e ia ki a ratou nga tikanga e meinga ai ratou hei tamariki ma te Atua, kite hunga hoki e whakapono ana ki tona ingoa : kite hunga ehara nei i te toto, ehara i te hiahia o te kikokiko, ehara i te hiahia o te tangata, engari na te Atua ratou i whanau ai. A i whakakikokikotia te Kupu, a noho ana i a matou, (a i kite ano matou i tona kororia, he kororia e rite ana ki to te Tama kotahi a te Matua,) ki tonuite aroha noa mete pono

TE RA O TEPENE.

Te Inoi.

T? TE Ariki, i o matou matenga katoa i runga i te JL_J whenua mo te whakaaetanga ki to pono, kia matatau ta matou titiro atu kite rangi, kia marama hoki to matou whakapono, kia kite ai matou i te kororia meake nei whakakitea ; kia ki hoki matou i te Wairua Tapu, kia mohio ai matou kite aroha atu, kite manaaki i te hunga e tukino ana i a matou, kia rite ai ki a Tepene ki te matangohi i hinga mo te whakapono, i inoi nei mo ona kai kohuru ki a koe, e Ihu, e tu nei i te ringa matau o te Atua, hei Kai whakaora mo te hunga katoa e mate mou, e to matou Takawaenga, e to matou Kai inoi. Amine.

51 Ma, ko te Inoi o te W hanautctnga ; me korero tonu, a, taea noatia te Ahiahi i mua ake o te Kotinga.

Mo te Tuhituhi. Mahi vii. 55.

OTIIA ki tonu a Tepene i te Wairua Tapu, a titiro pu atu ana kite rangi, ka kite ite kororia ote Atua, me Ihu etn ana kite ringaringa matau ote Atua; na, ko tana kianga atu, Nana, ka kite ah an i nga rangi e tuwhera ana, mete Tama ate tangata etn ana ite ringaringa matau ote Atua. Na, nui atu to ratou reo kite hamama, purua ana o ratou taringa, tahi tonu te amolianga mai ki a ia, maka ana e ratou ki waho o te pa,

TE EA O HOANI, KAI KAUWHAU.

45

akina iho kite kamaka : i whakatakotoria ano hoki e nga kai whakaatu o ratou kakahu ki nga waewae o tetahi taitamariki, ko Haora te ingoa. Heoi akina ana a Tepene kite kamaka e ratou, iaia e karanga ana, e mea ana, E te Ariki, e Ihu, tenei toku wairua ki a koe. Na, tukua ana e ia nga turi, a nui atu tona reo kite karanga, E te Ariki, aua tenei hara e whakairia ki a ratou. A, tana korerotanga i tenei, ka moe.

Te Rongo Pai. Matin xxiii. 34. XTA, tenei an te tone nei i nga poropiti ki a konton, i 1.1 nga tangata mahara, me nga Karaipi : a ko etahi o raton e whakamatea e konton, e ripekatia ; ko etahi o raton e whiua i roto i o konton whare karakia, e whaia hoki i tetahi pa ki tetahi pa : a ka ntaina ki a konton nga toto katoa o te hunga tika, i whakahekea kite whenua, no te toto o Apera, o te tangata tika, a tae noa kite toto o Hakaraia, o te tama a Parakaia, i kohnrutia e konton ite takiwa ote whare tapn ote aata. He pono takn e mea atn nei ki a konton, Tera e pa mai anei mea katoa ki tenei whakatupuranga. E Hiruharama, e Hiruharama, e whakamate nei i nga poropiti, e aki nei kite kamaka i te hunga e tonoa ana ki a koe, ano te tini o akn meatanga kia whakaminea o tamariki, kia peratia mete heihei e whakamine nei i ana pi ki raro i ona parirau, a kihai konton i pai ! Na, ka mahue atn ki a konton to konton whare kia takoto noa ana. Ko taku knpu hoki tenei ki a koutou, E kore konton e kite i a an a mua ake nei, kia mea ra ano konton, Ka whakapaingia ia e haere mai ana i runga i te ingoa o te Ariki.

TE RA O HOANI, KAI KAUWHAU.

Te Inoi.

ETE Ariki tohu, whiti mai ki to Hahi, kia marama ai i te akoranga a to Apotoro, a Hoani, kia tika ai te haere i te maramatanga o to pono, kia tae ai a mua ki te maramatanga ote ora tonu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Hoani i. 1.

TE mea o te timatanga, ta matou i rongo ai, ta o matou kanohi i kite ai, ta matou i titiro atu ai, ta o matou

TE RA O HOANI, KAI KAUWHAU.

46

ringaringa i whawha atuai, nga mea o te Kupu ote ora; (I whakakitea mai hoki te ora, a kite ana matou, na, ka whakaatu nei, ka kauwhau nei ki a koutou i te ora tonu, i tera i te Matua i mua, a kua whakakitea mai nei ki a matou;) ko ta matou ra i kite ai, i rongo ai, e kauwhau. tia atu nei e matou ki a koutou, kia uru tahi ai koutou me matou: na, ka uru tahi nei matou kite Matua, ki tana Tama hoki, ki a Ihu Karaiti. Na, ka tuhituhia atu nei enei mea e matou ki a koutou kia tino nui ai to koutou hari. Ko te korero ano tenei i rongo ai matou ki a ia, aka korerotia atu e matou nei ki a koutou, na, he maramatunga te Atua, kahore rawa hoki he pouri i roto i a ia. Ki te mea tatou ka uru tahi tatou ki a ia, mete haere ano tatou i te pouri, e korero teka ana tatou, ehara hoki i te pono ta tatou e mahi nei : kite haere ia tatou i te maramatanga, me ia hoki e noho nei i temaramatanga, na, ka whiwhi tahi tatou, tetahi ki ta tetahi, a e horoia ana o tatou hara katoa e nga toto o Ihu Karaiti o tana Tama. Ki te mea tatou kahore o tatou hara, e whakapohehe ana tatou i a tatou ano, a kahore te pono i roto i a tatou. Ki te whaki tatou i o tatou hara, e pono ana ia, e tika ana, a ka murua e ia o tatou hara, ka horoia hoki o tatou he katoa. Ki te mea tatou kahore tatou i hara, ka meinga ia he kai korero teka, a kahore tana kupu i roto i a tatou.

Te Rongo Pai. Hoani xxi. 19.

KA. mea a Ihu ki a Pita, Haere mai i muri i a an. A, te tahuritanga o Pita, ka kite i te akonga i aroha ai a Ihu e aru mai ana; tera hoki i whakawhirinaki ki tona uma i te hapa, a i mea, E te Ariki, ko wai te kai tuku mou ? A, te kitenga o Pita i a ia, ka mea ki a Ihu, Ete Ariki, e aha ra tenei ? Ka mea a Ihu ki a ia, Ki te pai ahau kia noho tonu ia kia tae mai ra ano ahau, hei aha man ? haere mai koe i muri i a au. Heoi ka puta atu tenei kupu ki nga hoa, e kore taua akonga e mate: otiia kihai a Ihu i mea ki a ia, E kore ia e mate; engari, Ki te pai ahau kia noho tonu ia kia tae mai ra ano ahau, hei aha man ? Ko taua akonga ano. tenei e whakaatu nei i enei mea, ko te kai tuhituhi hoki ia i enei mea : a e mohio ana ano matou e tika ana tana whakaaturanga. Na, tera atu ano tona tini o nga mea

TE RA 0 NGA KOHUNGAHUNGA.

47

i mea ai a Ihu, me i tuhituhia katoatia, e mea ana ahau, e kore te ao nei ano e whai takotoranga mo nga pukapuka e tuhituhia.

TE RA O NGA KOHUNGAHUNGA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, nau i whai kaha ai te mangai o nga kohungahunga, o nga mea ngote u, nau ano hoki i mea te matenga o nga kohungahunga hei whakakororia i a koe : Whakamatea kia mate rawa nga kino katoa i roto i a matou, whakakahangia hoki matou, kia kino kore ai ta matou noho, kia pumau ai to matou whakapono taea noatia te mate, kia whakakororiatia ai ton Ingoa tapu, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Whakakitenga xiv. 1.

I KITE ano ah.au, na, he Reme e tn ana i maunga Hiona, a kotahi ran e wha tekau ma wha mano ona hoa, kua tuhituhia te ingoa o tona Matua ki o ratou rae. Na, ka rongo ah.au i te reo ite rangi, tona rite, kei te haruru o nga wai maha, kei te haruru ano o te whatitiri nui : i rongo ano ahau i te reo o nga kai whakatangi haapa e whakatangi ana i a ratou haapa: a, ta ratou waiata, mete mea he waiata hou i mua i te torona, i mua hoki i nga mea ora e wha, i nga kaumatua ano hoki: e kore hoki e taea e tetahi te ako tana waiata, ko nga mano anake kotahi ran e wha tekau ma wha, kua oti nei te hoko i runga ite whenua. Ko te hunga tenei kahore nei i poke ite wahine; he wahina hoki ratou. Ko te hunga tenei e aru ana ite Reme ki nga wahi e haere ai ia. He mea hoko enei i roto i nga tangata, he matamuatanga kite Atua, kite Reme hoki. A kahore he tinihanga i man i roto i o ratou mangai: he koha kore hoki ratou i mua i te torona o te Atua.

Te Rongo Pai. Matin ii. 13.

NA, ka put a moemoea mai tetahi anahera a te Ariki ki a Hohepa, ka mea, E ara, tangohia te tamaiti raua ko tona whaea, e rere ki Ihipa, a hei reira koe, kia korero ata ra ano ah an ki a koe : meake hoki rapu a Herora ite tamaiti kia whakangaromia. JS a, ka ara ia, ka

TE RA TAPU I MURI IHO O TE WHANAUTANGA

48

mau kite tamaitirauako tona whaea ite po, a haereanaki Ihipa : a noho ana i reira, mate noa a Herora : na, ka rite ta te Ariki, i korerotia e te poropiti, i mea ai ia, He mea karanga naku taka tamaiti i Ihipa. A, te kitenga o Herora ka oti ia te tinihanga e nga Maki, rahi rawa tana riri, ka tono tangata atu, a patua iho nga tamariki katoa, nga mea e rua nei o ratou tau, me o muri iho, i Peterehema me nga wahi katoa o reira, he mea whaka* rite kite taima i uia marietia atu e ia ki nga Maki, Katahi ka rite ta Heremaia poropiti i korero ai, i mea ai, i rangona he reo i Rama, he uhunga, he tangi, he aue nui, ko Rahera e tangi ana ki ana tamariki, a kihai i pai kia whakamarietia, no te mea kua kahore ratou.

TE RA TAPU I MURI IHO O TE WHANAUTANGA.

Te Inoi.

~O TE Atua Kaha rawa, i homai e koe tan Tama JLJ kotahi kia whakatangatatia, kia whanau mai ano i tenei wa ite Wahina; Meinga matou, te hunga kua oti nei te whakawhanau hou hei tamariki man, kia whakahoutia i nga ra katoa e ton Wairua Tapu; ko Ihu Karaiti nei hold to matou Ariki ; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, kotahi ano ia Atua, ake ake ake. Amine. Te Tuhntuhi. Karatia iv. 1. "Vy A., ko taku kupu tenei, I te mea he tamariki nei ano Al te tangata mona te kainga, kahore ia e rere ke ite pononga, ahakoa ko te rangatira ia o nga mea katoa; engari e meatia ana e nga kai tohutohu, e nga kai titiro, kia taea ra ano te wa i whakaritea e te papa. ko tatou, i te mea he tamariki he pononga tatou na nga mea timatanga o te ao : tena ka tutuki te taima ka tonoa mai e te Atua tana Tama, he whanau na te wahine, hei mahi i ta te ture, hei hoko i te hunga i raro i te ture, kia whiwhi ai tatou kite whakatamarikitanga. A, no te mea h e tamariki nei koutou, kua tonoa mai e te Atua te Wairua o tana Tama ki roto ki o koutou ngakau, e karanga ana, E Apa, e Pa. Na, mutu ake ton ponongatanga, engari he tamaiti koe; a kite he tamaiti, mou hoki nga mea a te Atua i roto i a te Karaiti.

TE KOTINGA O TE KARAITI.

49

D

Te Rongo Pai. Matin i. 18. "KTA, ko te whanautanga tenei o Ihu Karaiti : he mea Jj| taumau a Meri, tona whaea, ma Hohepa, ai te mea kiano raua i tata noa ki a raua, ka kitea kua hapu ia ite Wairua Tapu. Otira he tangata tika a Hohepa, tona tahu, a kahore ona ngakau kia whakakitea nuitia ia, ka mea kia whakarerea pukutia. Otiia iaia e hurihuri ana i enei mea, na, ka puta moemoea mai tetahi anahera a te Ariki ki a ia, ka mea, E Hohepa, e te tama a Rawiri, kaua e hopohopo kite tango i a Meri, i tan wahine : na te Wairua Tapu hoki tona hapu. A e whanau ia he tamaiti, me hua hoki e koe tona ingoa, ko Ihu: no te mea, mana e whakaora tona iwi i o ratou hara. Na, ka oti tenei katoa, katahi ka rite ta te Ariki, i korerotia e te poropiti, i mea ai ia, Na, ka hapu te wahina, ka whanau hoki he tamaiti, a ka huaina e ratou tona ingoa, ko E manner a, ko tona whakamaoritanga tenei, Kei a tatou te Atua. A, te aranga ake o Hohepa ite moe, ka meatia e ia ta te anahera a te Ariki i whakahau ai ki a ia, a tango ana ia i tana wahine : a kihai i mohio ki a ia, whanau noa tana tamaiti matam.ua: a huaina ana e ia tona ingoa, ko IHU.

TE KOTINGA O TE KARAITI.

Te Inoi.

"O TH Atua Kaha rawa, i meinga e koe tan Tama tapu IJ kia kotia, kia rongo hoki Id te ture, he whakaaro kite tangata ; Homai ki a matou te kotinga pono o te Wairua ; kia whakatupapaku ai o matou ngakau, me o matou wahi katoa, ki nga hiahia katoa o te ao, o te kikokiko, kia rongo ai matou ki tau e pai ai i nga mea katoa ; ko to Tama hoki, ko Thu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma iv. 8. KA hari te tangata e kore nei e whakairia e te Ariki he Kara ki a ia. . Na, tenei haringa, mo te kotinga ranei, mo te kotinga kore ranei ? e mea ana hoki tatou, I whakairia te whakapono hei tika mo Aperahama. He pehea te whakairinga ? i a ia i te kotinga, i te kotinga kore ranei ? He teka i aia i te kotinga, engari ite

TE RA WHAKAATURANGA

50

kotinga kore. A riro mai ana iaia te kotinga hei tohu, hei hiri mo te tika i ra runga mai i tona whakapono, i te mea kahore ia i kotia ; kia waiho ai ia hei matua kite hunga katoa e whakapono ana i runga i te kotinga kore; ara kia whakairia ai ano hoki he tika ki a ratou: hei matua ano hoki kite kotinga, kite hunga eh ara i te mea ko te kotinga anake to ratou, engari e takahi ana hoki i runga i nga tapuae o taua whakapono o to tatou matua, o Aperahama, i a ia kahore ano i kotia. Te kupu hoki ki a Aperahama ratou ko ona uri, mo te ao ka riro i a ia, kihai i na runga mai i te ture, engari i na runga ite tika ote whakapono. Ki te mea hoki ka riro i te hunga ture, kua tikanga-kore te whakapono, kua taka te kupu whakaari.

Te Kongo Pai. Ruka ii. 15.

AKA mawehe atu nga anahera i a ratou kite rangi, ka mea nga hepara tetahi ki tetahi, Tat on ka haere ki Peterehema, kia kite i tenei mea kua puta mai nei, kua whakapuakina mai nei e te Ariki ki a tat on. Na, ka hohoro ratou te haere atu, a ka kite i a Meri, i a Hohepa, i te tamaiti ano hoki e takoto ana i te takotoranga kai ma nga kararehe. Ano ka kite, ka whakapuakina te mea i korerotia ki a ratou mo tenei tamaiti. A miharo ana nga kai whakarongo katoa ki enei mea, i korerotia nei ki a ratou e nga hepara. Ko Meri ia, i ata rongoa i enei mea katoa, whakaaroaro ai i roto i tona ngakau. Na, ka hoki nga hepara, mete whakakororia mete whakamoemiti kite Atua mo nga mea katoa i rongo nei, i kite nei ratou, i rite nei ki nga meai korerotia mai ki a ratou. Ano ka rite nga ra e warn, e kotia ai te tamaiti, ka huaina tona ingoa, ko IHU, ko tate anahera i hua ai, i te mea kahore ano i hapu tona whaea. Ko tenei Inoi, mete Tuhituhi, mete Kongo Pai, mo nga ra katoa tae noa kite Whakaaturanga.

TE WHAKAATURANGA O TE KARAITI KI NGA TAUIWI.

Te Inoi.

ETE Atua, i arahina e koe nga Taniwi kite whetu, i kite ai ratou ito Tama kotahi; Kia aroha mai koe,

0 TE KAKAITI KI NGA TAUIWI.

51

D 2

tukua mai hoki ki a mat on, e mohio whakapono nei ki a koe i tenei wa, kia noho ki a koe, kite Atuaingoanui, ina mahue tenei ao i a matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Epeha iii. 1.

VT A konei taku, ta Paora he herehere nei an na Karaiti XI Ihu, hei mahi ki a koutou ki nga tauiwi; kua rongo pea koutou kite tikanga mo te aroha noa oto Atua, kua homai nei ki aau hei mea ki a koutou: ara, tana whakakitenga mai, tana whakaaturanga mai i te mea ngaro ki a au; (he pera hoki me ena kupu torutoru i tuhituhia na eau i mua; a, ka oti i a koutou tena te korero, ka mohio koutou ki taku matauranga kite mea ngaro a te Karaiti ;) i era whakatupuranga kihai tenei i whakakitea ki nga tamariki a te tangata, kihai i penei mete whakakitenga inaianei ete Wairua ki ana apotoro tapu ratou ko nga poropiti ; ara, mo nga tauiwi ka urn tahi ki nga taonga, ka whakakotahitia te tinana, ka whiwhi ngatahi ki ana mea i whakaaria i mua i roto i a te Karaiti, he meatanga na te rongo pai : i meinga nei ano ahau hei minita mo taua rongo pai, i runga i ta te aroha noa o te Atua, i homai noa nei ki a au, he mahinga na tona kaha. I homai ano tenei aroha noa ki a au kite iti rawa o te hunga tapu katoa, kia kauwhautia e ahau i roto i nga tauiwi te taonga o te Karaiti e kore nei e taea te rapu; kia whakakitea ano hoki e ahau ki nga tangata katoa te whiwhinga tahitanga kite mea ngaro, kite mea i huna nei i era wa noa atu i roto ite Atua, nana nei ta te Karaiti hanganga i nga mea katoa : kia kitea ai kite hahi inaianei e nga rangatiratanga e nga mana i nga wahi o te rangi, te maha o nga whakaaro nui o te Atua ; ana hoki i whakatakoto ai i mua noa atu, he mea mahi nana i roto i to tat on Ariki i a Karaiti Ihu : kei roto nei i a ia to tatou maiatanga me to tatou whakatatanga atu i te mea e u nei te whakaaro, he meatanga na te whakapono ki a ia. Te Rongo Pai. Matin ii. 1. ’VTA, i te mea kua whanau nei a Ihu i Peterehema o -A Iluria, i nga ra o Kingi Herora, na, ka haere mai 'etahi Maki i te rawhiti ki Hiruharama, ka mea, Kei hea

TE RA TAPU TUATAHI.

52

tenei kua whanau nei hei kingi mo nga Hurai ? i kite hoki matou i tana whetu i te rawhiti, a ka tae mai nei kite koropiko ki a ia. A, te rongonga o Kingi Herora, ka ohorere, ratou tahi ko Hiruharama katoa. Na, whakaminea katoatia ana e ia nga tohunga nui, me nga Karaipi ote iwi, aka ui atu ki a ratou kite wahi e whanau ai ate Karaiti. Ka mea mai ratou ki a ia, Ki Peterehema o Huria : ko ta te poropiti hoki tenei i tuhituhi ai, A ko koe, e Peterehema, whenua o Hura, ehara rawa i te iti rawa i roto i nga kawana o Hura : e puta mai hoki i a koe he kawana, hei hepara mo toku iwi, mo Iharaira. Na, ka oti nga Maki te karanga puku e Herora, ka uia marietta ratou kite wa i puta mai ai te whetu. A unga ana ratou e ia ki Peterehema, i mea ia, Haere, rapua marietta te tamaiti; aka kitea, ka whakahoki mai ite korero ki a au, kia haere atu ai hoki ahau kite koropiko ki a ia. Na, ka rongo ratou ita te kingi, ka haere; na, ko te whetu i kite ai ratou i te rawhiti, e haere ana i mua i a ratou, a tae noa mai, tu noa ki runga ake i te takotoranga ote tamaiti. A, to ratou kitenga ite whetu> na, ko te tino haringa i hari ai. Aka tae ki roto kite whare, ka kite i te tamaiti raua ko tona whaea, ko Meri, na, tapapa iho ana ratou, koropiko ana ki a ia : ano ka mawhera o ratou taonga, ka hoatu etahi mea ki a ia, he koura, he parakihe, he maira. A i whakatupatoria ratou e te Atua, he mea moemoea, kia kaua e hoki ki a Herora, na, haere ana ki to ratou kainga he ara ke.

TE RA TAPU TUATAHI I MURI IHO O TE WHAKAATURANGA.

Te Inoi.

ID TE Ariki, kia ar oh a mai koe, whakarongo mai ki nga Jlj inoi a to hunga e karanga atu nei ki a koe ; Tukua mai hoki kia matau matou ki nga mea e tika ana hei mahi, kia kaha hoki kite whakarite i ana mea jko Ihu

Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma xii. 1.

KOIA ahau ka akiaki atu nei i a koutou, e aku tema, kia whakaaroa nga mahi tohu a te Atua, kia tapaea atu o koutou tinana hei whakahere ora, e tapu ana, e

TE BA TABU TUATAHI.

53

manakohia ana e te Atua, he mahi na to koutou hinengaro. A kaua to koutou ahua e rite ki to tenei ao : engari kia rere ke, ara, kia whakahoutia o koutou hinengaro, kia whakamatautauria ai e koutou ta te Atua e pai ai, te mea e pai ana, e manakohia ana, e tino rite ana. Ko taku kupu hoki tenei ki nga tangata katoa i roto i a koutou, he mea na te aroha noa i homai nei ki a au, Kaua te whakaaro e kake ki runga ake i te mea i tika kia whakaaroa; engari kia ata whakaaro, kia rite ki ta te Atua wahi whakapono i tuwha ai ki tetahi ki tetahi. E rite ana hoki ki o tatou wahi ka maha nei ite tinana kotahi, a ana wahi katoa kihai i kotahi te mahi ma ratou: waihoki ko tatou tokomaha, he tinana kotahi i roto i a te Karaiti, ko tatou takitahi ia, he wahi no tatou tahi.

Te Rongo Pai. Buka ii. 41.

Al haere ona matua i ia tan i ia tan, ki Hiruharama, kite hakari ote Kapenga. A, ka tekau ma rua ona tau, ka haere atu ratou ki Hiruharama i runga i nga ritenga ote hakari : a ka rite nga ra, i a raua e hoki ana, ka noho te tamaiti, a Ihu, ki Hiruharama ; kihai hoki a Hohepa raua ko tona whaea i mohio. I mea hoki raua kei roto ia i te tira, na, ka haere, kotahi te ra kite ara; a ka rapu raua i a ia i roto i nga whanaunga, i a raua tangata hoki i mohio ai. A, te kitea ia, hoki ana ki Hiruharama, kite rapu i a ia. A, muri iho i nga ra e torn, ka kitea ia i roto i te temepara e noho ana, i waenganui o nga kai whakaako, e whakaronge ana ki a ratou, eui atu ana ki a ratou. A miharo katoa ki tona matauranga, ki ana korero, te hunga i rongo ki a ia. Ano ka kite raua i a ia, ka tino miharo : a ka mea tona whaea ki a ia, E tama, he aha koe i penei mai ai ki a maua ? na, pouri noa iho maua ko tou papa, i a maua i rapu nei i a koe. Ka mea mai ia ki a raua, He aha korua i rapu ai i aau ? kihai korua i mahara, me mea ahau i nga mea a toku Matua ? Heoi kihai raua i matau kite kupu i korerotia eiaki a raua. Na, ka haere tahi atu ia me raua, ka tae ki Nahareta, a ka ngohengohe ki a raua ; ko tona whaea ia i rongoa i enei kupu katoa i roto i tona ngakau. Na, ka kake haere a Ihu te whakaaro nui te kaumatua, ka paingia ano hoki e te Atua, e t© tangata.

TE RA TAPU TUARUA.

54

TE RA TAPE TUARUA I MURI IHO O TE WHA, KAATURANGA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, e kawana ana koe i nga mea katoa ite rangi, ite whenua; Whakarongo atawhai mai ki nga inoi a to hunga, tukua mai hoki ki a matou to rangimarie i nga ra katoa e ora ai matou ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma xii. 6.

NA, ka rere ke nei nga mea i homai ki a tatou, he mea e rite ana kite aroha noa i homai ki a tatou, kite mea he mahi poropiti, kia rite nga tikanga kite whakapono ; he mahi minita, kia uki te mahi minita; te kai whakaako, kia uki te whakaako; te kai whakahauhau, kia uki te whakahauhau; te kai hoatu, kia tapatahi te ngakau; te kai tohutohu, kia uaua; te kai atawhai, kia marama te ngakau. Te aroha hei te mea tinihanga-kore. Whakariharihangia tekino ; kia uki te pai. Te ngakau aroha o tetahi ki tetahi, kia rite ki to te tuakana raua ko te teina; kia nui te whakahonore a tetahi i tetahi; kia uaua, kaua e mangere ; kia toko tonu ake te wairua; mete mahi ano kite Ariki; kia hari i runga ite tumanako ; kia manawanui kite whakapawera; kia uki te inoi; whakawhiwhia te hunga tapu ina rawakore: kia man kite atawhai manuhiri. Manaakitia te hunga e tukino ana i a koutou : manaakitia, kaua e kanga. Kia hari tahi mete hunga hari, tangi tahi mete hunga tangi. Kia kotahi ta koutou whakaaro tetahi ki tetahi. Kaua e whakakake te whakaaro, engari me whakauru ki roto kite hunga iti.

Te Rongo Pai. Hoani ii. 1.

”'VTA, i te torn o nga ra he marenatanga kei Kana o Kariri; a i reira ano te whaea o Ihu : a i karangatia ano a Ihu ratou ko ana akonga kite marenatanga. A, te potonga o te wain a, ka mea te whaea o Ihu ki a ia, Kahore a ratou waina. Ka mea a Ihu ki a ia, Hei aha ma taua, e tai ? kahore ano kia taea noatia taku haora. Ka mea tona whaea ki nga kai mahi, Ko tana e mea ai ki a koutou, meatia. A e ono nga ipu kohatu etu ana i reira he tikanga na nga Hurai mo te horoi, e rua e torn

TE RA TAPU TUATORU.

55

nga mehua o tetahi, o tetahi, ina ki. Ka mea a Ihu ki a ratou, Whakakiia nga ipu kite wai. A whakakiia ana e ratou, purena noa. Na, ka mea ia ki a ratou, Tena, utuhia, kawea atu kite rangatira ote hakari. Akawea atu ana e ratou. Ano ka whakamatautau te rangatira o te hakari i te wai i whakawainatia, a kihai i mohio no hea ranei; (ko nga pononga ia, i utuhia ai te wai, i mohio ;) ka karanga te rangatira ote hakari kite tane marena hou, ka mea ki a ia, E whakatakotoria ana e nga tangata katoa te waina pai ite timatanga; aka roa te inumanga, mo reira te waina he iti iho nei te pai : ko koe ia, kua tohu ite waina pai mo konei. I meatia tenei timatanga merekara e Ihu ki Kana o Kariri, a whakakitea ana e ia tona kororia; a whakapono ana ana akonga ki a ia.

TE RA TAPU TUATORU I MURI IHO O TE WHAKAATURANGA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, titiro atawhai mai ki o matou ngoikoretanga, torona mai ton ringa matau kite whakaora, kite tiaki i a matou, i o matou matenga katoa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma xii. 16.

KEI mea ake koutou he mohio koutou. Kaua e utua ta tetahi kino kite kino. Whakaaroa wawetia he pai kite aroaro o nga tangata katoa. Ki te taea, whakapaua ta koutou kia man te rongo ki nga tangata katoa. Aua e rapu utu mo koutou, e aku hoa aroha, engari neke atu i te riri : kua oti hoki te tuhituhi, Maku te rapu utu ; maku te hoatu utu, eaita te Ariki. Na, kite mate hiakai ton hoa riri, whangainga ; kite mate wai, whakainumia: kite penei hoki to mahi ka purangatia e koe nga waro kapura ki runga ki tona matenga. Kei hinga koe i te kino, engari kia hinga te kino i te pai.

Te Rongo Pai. Matin viii. 1.

A NO ka heke iho ia ite maunga, he tini te tangata i aru xL i a ia. Na, ka haere mai tetahi repera, ka koropiko

TE RA TAPU TUAWHA.

56

ki a ia, ka mea, Ete Ariki, kite pai koe, e taea ahau e koe te mea kia ma. Aka totoro mai te ringa o Ihu, ka pa ki a ia, ka mea, E pai ana ahau; kia ma koe. Ama tonu iho ton a repera. Katahi ka mea a Ihu ki a ia, Kia mahara, kei korerotia e koe kite tangata ; erangi haere, kia kite te tohunga i a koe, mauria atu hoki te whakahere i whakaritea e Mohi, hei mea whakaatu ki a ratou. Ano ka tae a Ihu ki Kaperenauma, ka haere mai ki a ia

tetahi keneturio, ka inoi ki a ia, ka mea, E te Ariki, ko taku pononga kei te whare e takoto ana, he pararutiki, e ngaua kinotia ana. Aka mea a Ihu ki a ia, Ka haere atu ahau kite whakaora i a ia. Na, ko te whakahokinga atu a te keneturio, te meatanga atu, E te Ariki, ehara ahau i te tikanga tangata e haere ake ai koe ki raro i toku tuanui : engari kia puaki kau mai to kupu, aka ora taku pononga. He tangata hoki ahau e whakahaua ana, he hoia ano aku hei whakahaunga maku: ka mea atu ahau ki tenei, Haere, na, ka haere ia; ki tetahi, Haere mai, aka haere mai ; ki taku pononga hoki, Meatia tenei, aka meatia e ia. A, te rongonga o Ihu, ka miharo, aka mea kite hunga e aru mai ana, He pono taku e mea atu nei ki a koutou, kahore ano ahau i kite noa i te whakapono hei rite mo tenei te nui, i roto i a Iharaia. Ko taku kupu ano tenei ki a koutou, He tokomaha e haere mai i te rawhiti, i te wet a, a e noho tahi i a Aperahama, i a Ihaka, i a Hakopa, kite rangatiratanga ote rangi. Ko nga tamariki ia ote rangatiratanga, ka maka kite pouri i waho :ko te wahi tera ote tangihanga mete teteatanga o nga niho. Na, ka mea mai a Ihu kite keneturio, Haere, kia rite ki tou whakapono te meatanga ki a koe. A ora ake tana pononga i taua wa pu ano.

TE RA TAPU TUAWHA I MURI IHO O TE WHAKAATURANGA.

Te Inoi.

TO TE Atua, e kite ana koe, he maha, he nui, nga kino I J e karapoti nei i a matou, e kore hoki matou etn tonu i te ngoikore i a matou ; tiakina matou, tautokona ki tou kaha i roto i nga he katoa, whakaputaina atu hoki

TE RA TAPE TUAWHA.

57

D 3

matou i nga whakamatautaurAnga katoa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma xiii. 1.

TT'IA ngohengohe nga wairua katoa ki nga mana null nui. Kahore hoki he mana, no te Atua anake : nga mana o tenei wa nei he mea whakarite na te Atua. Na, kite whakakeke tetahi ki temana, e whakakeke ana ki ta te Atua i whakarite ai : a, ta te hunga whakakeke e whiwhi ai, he whakahe. Ehara hoki nga rangatira ite whakawehi mo nga mahi pai, engari mo nga mahi kino. E mea ana koe kia kaua e wehi i te mana ? meatia te pai, a he whakamoemiti tana e homai ai ki a koe : he minita hoki ia na te Atua ki a koe mo te pai. Tena kite mahi kino koe, e wehi ra; ehara hoki tana ite man noa ite hoari: he minita hoki ia na te Atua, he kai rapu utu, hei riri ite kai mahi ite kino. Koia i takoto ai te tikanga kia ngohengohe koutou, ehara i te mea he whakaaro kau kite riri, engari ki ta te hinengaro ano hoki. Na konei hoki koutou i hoatu ai i te takoha : na te Atua hoki ratou minita, he hunga hoki e mau tonu ana ki tenei mea pu ano. Na, hoatu nga mea i tika kite katoa: he takoha kite tangata i tika ai te takoha; he utu kite tangata i tika ai te utu; he wehi kite tangata i tika ai te wehi ; he honore kite tangata i tika ai te honore.

Te Pongo Pai. Matin viii. 23.

ANO ka eke ia kite kaipuke, ka aru ana akonga i a ia. Na, tutu rawa te puehu o te moana, a ngaro iho te kaipuke ite ngaru : ai te moe ano ia. Aka haere mai ana akonga, ka whakaara i a ia, ka mea, E te Ariki, whakaorangia tatou, ka mate tatou. Aka mea atu ia ki a ratou, He aha ta koutou e wehi, e te hunga whakapono iti ? Me i reira ka ara ia, a riria iho eia te hau mete moana ; a marino noa iho. A miharo noa nga tangata, ka mea, He tangata aha tenei, ina rongo rawa te hau me te moana ki aia ! Ano ka whiti ia ki tarawahi kite whenua o nga Kerekehini, ka tutaki ki a ia nga tangata tokorua e nohoia ana e nga rewera, e haere mai ana i roto i nga urupa, he hunga tutu rawa, te taea tana huarahi te haere ete tangata. Na, ka karanga ake raua, ka mea, He aha maua nau, e Ihu, e te Tama a te Atua P

TE RA TAPU TUARIMA.

58

kua tae mai oti koe kite whakamamae i a maua ite mea kahore ano i rite te taima ? A i tawhiti atu i a ratou tetahi kahui poaka, e kai ana, he tini. Aka inoi nga rewera ki a ia, ka mea, Ki te pei koe i a matou, tukua matou kia haere ki roto kite kahui poaka. Na, ka mea ia ki a ratou, Haere. A, to ratou putanga mai ki waho, haere ana ki roto kite kahui poaka; na, ko te tino rerenga katoatanga ote kahui poaka rate pari kite moana, a mate iho ki roto kite wai. Na, ka whati nga kai whangai, a haere ana kite pa, korero ana i nga mea katoa, mete meatanga kite hunga i nohoia e nga rewera. Na, puta katoa mai ana te pa ki waho kite whakatau i a Ihu; aka kite i a ia, ka tohe kia haere atu ia i o ratou wahi.

TE RA TAPE TUARIMA I MURI IHO O TE WHAKAATURANGA.

Te Inoi.

T? IHOWA, whakapumautia to Hahi i runga i te JUJ whakapono tika; kia tiakina tonutia ai e ton kaha nui nga tangata e tumanako tonu ana ki tau atawhai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine,

Te Tuhituhi. Korohe iii. 12.

NA, kia rite kite hunga whiriwhiri ate Atua, kite hunga e tapu ana, e arohaina ana, a kakahuria iho e koutou te ngakau tohu tangata, te ngawari, te ngakau papaku, te ngakau mahaki, te manawanui; kia ata hanga koutou tetahi ki tetahi, mete hohou ite rongo tetahi ki tetahi, kite mea kei tetahi he take riri ki tetahi: kia rite ki ta te Karaiti i hohou nei i te rongo ki a koutou, kia pera ano hoki koutou. A hei waho i enei katoa ko te aroha, ko te tauhere tika rawa ia. A waiho ma te rangimarie o te Atua te whakahaere tikanga i roto i o koutou ngakau, i karangatia hoki koutou ki tenei i roto i te tinana kotahi; kia whakawhetai hoki koutou. Kia noho nui te kupu a te Karaiti i roto i a koutou i runga i nga matauranga katoa ; me whakaako me whakatupato tetahi e tetahi ki nga waiata, ki nga kimene, ki nga waiata wairua, mete waiata ano kite Ariki i runga ite aroha noa, i roto i o koutou ngakau. A, nga mea katoa e mea ai koutou. nga kupu nga mahi ranei, kia meinga

TE RA TAPU TUAONO.

59

katoatia i runga ite ingoa ote Ariki, o Ihu, mete whakawhetai ano kite Atua, ara kite Matua, i roto i a ia.

Te Rongo Pai. Matiu xiii. 24.

E RITE ana te rangatiratanga o te rangi ki tetahi tangata i rui i te purapura pai ki tana mara : a, i nga tangata e moe ana, ka haere mai tona hoa riri, ruia iho he taru kino ki waenga witi, a haere ana. Ano ka pihi ake te rau, a ka hua, katahi ka kitea ano hoki nga taru. Na, ka haere mai nga pononga o taua rangatira, ka mea ki a ia, E mara, kihai ianei koe i rui i te purapura pai ki to mara ? No hea ra ona taru ? Na, ka ki atu ia ki a ratou, Na te hoa riri tenei i mea. Katahi ka mea nga pononga ki a ia, E pai ranei koe kia haere matou ki te huhuti i ana taru ? Aka mea ia, Kahore; kei hutia ngatahitia ano hoki nga witi ina hutia nga taru. Tukua kia tupu tahi, a taea noatia te kotinga : a, i te wa o te kotinga, ka mea ahau ki nga kai kokoti,; Matua hutia nga taru, ka paihere ai hei paihere kia tahuna; ko te witi ia me kohi ki taku whare witi.

TE RA TAPU TUAONO I MURI IHO O TE WHAKAATURANGA.

Te Inoi.

TE Atua, i whakakitea mai tau Tama hei whakaj ngaro i nga mahi ate rewera, hei mea i a matou hei tamariki ma te Atua, hei tangata mo te ora tonu ; Meinga matou, te hunga e tumanako nei ki a ia, kia tahi atu i o matou he, kia rite ai ki aia e he-kore nei; mo tona puta mai a mua i runga i te kaha i te kororia nui, kia tino rite matou. ki a ia i tona kingitanga kororia e man tonu ana; kei kona hoki ia e noho ana, e kingi tahi ana, i a koe, e te Matua, i a koe hoki, e te Wairua Tapp, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Te TuJiituTii. 1 Hoard iii. 1. KIA kite koutou i te tikanga o te arolia i homai nei e te Matua ki a tat on, ara kia karangatia tatou ko nga tamariki ate Atua! koia te ao te matau ai ki a tatou, kahore hoki i matau ki a ia. E nga hoa arolia, he tamariki tatou' na te Atua inaianei; a kahore ano i kitea

TE EA TAPU TUAONO.

60

noatia he aha ranei tatou a mua : otira e mohio ana tatou, ka puta mai ia, ka rite tatou ki a ia; ka kite hoki tatou i a ia, aia ake ano. Na, kite mea kei tetahi tenei tumanakotanga ki a ia, ka tahia atu e ia ona he kia rite ai ki aia e he,kore nei. Te tangata e mea ana ite hara, he takahi tana i te ture : he takahanga hoki te hara i te ture. E matau ana ano koutou i whakakitea mai ia hei tvhakakahore i o tatou hara ; kahore ano hoki he hara i roto i a ia. Te tangata e man ana i roto iaia e kore e hara : nga tangata katoa e hara ana, kahore i kite i a ia, kahore ano hoki ratou i matau ki a ia. E nga tamariki nonohi, kei whakapohehetia koutou e tetahi : te tangata e mea ana i te tika, he tika ano ia, pera hoki me tera e tika ana. Te tangata e mea ana ite hara, no te rewera ia; he hara hoki to te rewera no te timatanga ra ano. Mo konei te Tama a te Atua i whakakitea mai ai, kia whakakahoretia ai e ia nga mahi a te rewera.

Te Pongo Pai. Matin xxiv. 23.

KI te mea tetahi ki a koutou i reira, Na, tenei a te Karaiti ; na, tera ; ana e whakaponohia. E whakatika hoki nga Karaiti teka, me nga poropiti teka, a ka hoatu e ratou nga toh.ll nunui, me nga mea whakamiharo; a me he mea e taea, ka mamingatia ano hoki te hunga i whiriwhiria. Na, kua korerotia wawetia nei e ahau ki a koutou. Na, ahakoa mea mai ratou ki a koutou, Na, kei te koraha ia; aua e haere atu: Na, kei nga ruma o roto rawa ; aua e whakaponohia. Ka rite hoki kite uira e put a mai nei i te rawhiti, a hiko tonu atu kite weta, te haerenga mai o te Tama a te tangata. Ko te wahi hoki i te tupapaku, ko reira ano hoki huihui ai nga kahu. A, muri tonu iho ite whakapawera i aua ra ka whakapouritia te ra, e kore ano hoki e titi te atarau, ka taka iho nga whetu i te rangi, a ka ngaueue nga mea kaba o nga rangi : ko reira ano hoki puta mai ai te tohu o te Tama a te tangata i te rangi : a ko reira nga iwi katoa o te whenua tangi ai, a e kite ratou i te Tama a te tangata e haere mai ana i runga i nga kapua o te rangi mete kaha mete kororia nui. A e tonoa eia ana anahera mete tetere tangi nui, a ka huihuia e ratou ana i whiriwhiri ai i nga hau e wha, i etahi pito o te rangi puta noa i etahi pito.

TE BA TAPU TUATOBU I MUA O BENETI.

61

TE BA TAPU TUATOBU I MUA 0 BENETI.

Te Inoi.

ETE Ariki, whakarangona atawhaitia nga inoi a to hunga; whakaorangia hoki matou, e riria tikatia nei mo o matou hara, kia whakakororiatia ai ton Ingoa; ko Ihu Karaiti to matou Kai whakaora; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, kotahi tonu Atua, a, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Koriniti ix. 24.

TZ’AHOBE oti koutou i matau kite hunga e oma wha--1% kataetae ana, e oma katoa ana ano ratou, kotahi ano ia mana te utu whakahonore ? Kia tika ano ta koutou oma, kia whiwhi ai koutou. A, nga tangata katoa e whakataetae ana, e whakakoromaki ana i nga hiahia katoa. Batou, kia whiwhi ai kite karauna pirau; tatou ia, kite mea e kore e pirau. Ko ahau nei hoki, kahore i ngaro taku oma; e kuru ana ahau, kahore ia e rite kite kai patu ote hau : engari e pehia ana e ahau toku tinana, a meinga ana hei pononga maku ; kei kauwhau pea ahau ki etahi atu, a, ko au ka akiritia atu.

Te Kongo Pai. Matin xx. 1.

E BITE ana te rangatiratanga o te rangi ki tetahi rangatira whare, i haere atu ite atatu kite korero kai mahi mo tana mara waina. Ano ka oti te whakarite ki nga kai mahi, kia kotahi ra he pene, tonoa ana ratou eia ki tana mara waina. A, tona haerenga atu ite torn o nga haora, ka kite i etahi atu e tu mangere ana i te kainga hoko, a ka mea atu ki a ratou, Haere hoki koutou kite mara waina, aka hoatu e ahau ki a koutou te mea e tika ana. Na, haere ana ratou. I haere ano ia ite ono, ite iwa o nga haora, a pera ana ano hoki. Ite tekau ma tahi o nga haora ka haere atu ano ia, ka kite i etahi atu e tu mangere ana, a ka mea ki a ratou, He aha ta koutou etu mangere i konei ite ra roa nei ? Ka mea ratou ki a ia, No te mea ra kahore he tangata i korero i a matou kite mahi. Ka mea atu ia ki a ratou, Haere ano hoki koutou kite mara waina ;a ka riro i a koutou te mea e tika ana. Ano ka ahiahi, ka mea te rangatira o te mara waina ki tana kai whakahauhau.

TE RA TAPE TEAREA I MEA 0 RENETI.

62

Karangatia nga kai mahi, utua hoki ratou, hei o muri timata ai puta noa ki o mua. A, te taenga mai ote hunga i korerotia i te tekau ma tahi o nga haora, kotahi te pene i riro i tetahi i tetahi. Ka tae mai o mua, hua noa ratou tera atu te mea e riro i a ratou ; heoi kotahi ano te pene i riro i tetahi i tetahi. Ano ka riro mai i a ratou, ka amuamu ki taua rangatira whare, ka mea, Kotahi te haora i mahi ai enei o muri, a ka oti ratou te whakarite ki a matou kite hunga i pehia nei ete taimaha, ete tikakatanga ote ra. Aka whakahokia mai e ia, ka mea ki tetahi o ratou, E hoa, kahore aku he ki a koe : kihai koe i whakarite ki aau me pene ? Tangohia tau, a haere : e pai ana ahau kia rite ki tau te mea e hoatu ki tenei o muri. Ehara ianei ite mea tika kia meatia e ahau taku e pai ai ki aku mea ? E kino ana oti tou kanohi no te mea e pai ana ahau ? Heoi, ko o muri e meinga ki mua, ko o mua ki muri : he tokomaha hoki e karangatia ana, he ruarua ia e whiriwhiria.

TE RA TAPE TEAREA I MEA O RENETI.

Te Inoi.

ETE Atua, e te Ariki, e kite ana koe kahore matou e whakawhirinaki ki tetahi o a matou mahi; kia tiakina matou e ton kaha ite kino katoa ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 2 Koriniti xi. 19.

T)AI form hoki ki a koutou, kite hunga whakaaro, te a ata hangaki te hunga wairangi. Ka ata hanga hoki koutou kite whakataurekareka tetahi i a koutou, kite pan a koutou mea i tetahi, kite tangohia ta koutou e tetahi, kite whakakake tetahi, kite pahiatia to koutou mata e tetahi. He kupu teuei naku mo te honorekoretanga, ara ko matou, he ngoikore. Na, kite maia tetahi ki tetahi mea, (he kupu wairangi nei taku,) ka maia ano hoki ahau. He Hiperu ratou ? ahau ano hoki. No Iharaira ratou ? ahau ano hoki. He whanau ratou no Aperahama ? ahau ano hoki. He minita ratou na te Karaiti ? (He korero porangi taku nei,) tera atu ano taku; hira atu oku mauiuitanga, nui noa atu oku whiunga,

TE BA TABU TUABUA I MUA 0 BENETI.

63

maha noa atu oku meatanga ki roto ki nga whare herehere, maha atu oku mate. E rima nga wa i whiua ai ahau e nga Hurai ; i te wa kotahi, kotahi panga ote whin i mahue o te wha tekau ; e torn oku whiunga ki te rakau, kotahi toku akinga kite kohatu, e torn oku tahuritanga i te kaipuke, kotahi oku po kotahi oku ra i te rire; nga haereerenga, maha tonu ; nga oranga noatanga i nga awa, nga oranga noatanga i nga kai pahua, nga oranga noatanga i aku whanaunga, nga oranga noatanga i nga tauiwi, nga oranga noatanga ite pa, nga oranga noatanga i te koraha, nga oranga noatanga i te moana, nga oranga noatanga i nga teina teka, mauiui ana, ngenge ana, he maha nga mataaratanga, nga matekaitanga, nga matewaitanga, he maha nga wa i noho puku ai, i matao ai, i kore ai he kakahu. Hei tapiri mo nga mea o waho, ko te mea e whakaeke nei i a au i tenei ra, i tenei ra, ko te manukanukatanga ki nga hahi katoa. Ko wai te ngoikore ana, a kahore ahau

e ngoikore ? ko wai kua tutuki te waewae, a kahore ahau e pawerawera ? Ki te mea ka takoto te tikanga kia whakamanamana, me whakamanamana ahau ki toku ngoikoretanga. E matau ana te Atua te Matua oto tatou Ariki o Ihu Karaiti, ko ia nei te whakapaingia ana

ake tonu atu, kahore aku teka.

Te Ttongo Pai. Buka viii. 4.

AKA tini nga tangata ka huihui mai, a ka tae mai ki a ia i tenei pa i tenei pa, ka korero kupu whakarite ia : I haere atu te kai rui kite rui i tana purapura : a, iaia e rui ana, ka ngahoro tetahi kite taha ote ara; a takailia ana, na, kainga ake e nga manu o te rangi. Ko etahi, i ngahoro ki runga kite toka ;te tupunga ake, kua maroke, kahore hoki he makuranga. Ko etahi, i ngahoro ki roto ki nga tataramoa ; a tupu tahi ana nga tataramoa, koaoaotia iho. Ko etahi, i ngahoro kite oneone pai ; tupu ana, tatakirau ona hua. Ka mutu enei korero, ka karanga ia, Ko ia he taringa ona hei whakarongo, kia rongo ia. Na, ka ui ana akonga ki a ia, ka mea, He aha te tikanga o tenei kupu whakarite ? Ka mea mai ia, Kua hoatu ki a koutou te matauranga ki nga mea ngaro o te rangatiratanga o te Atua : ki era atu ia, he whakarite nga kupu : kia kite ai ratou, a e

TE RA TAPE I MUA O RENETI.

64

kore e kite, kia rongo ai, a kore ake e matau. Na, tenei te kupu whakarite : Ko te purapura te kupu a te Atua. Era ite huarahi, ko nga kai whakarongo; me i reira ka haere mai te rewera, ka kapo i te kupu i roto i o ratou ngakau, kei whakapono ratou, aka ora. Era i runga i te toka, ko te hunga e tango nei ite kupu mete hari ano i to ratou rongonga ai ; kahore ia o ratou pakiaka, whakapono ana ratou, ehia ake ano ra, a, i te wa o te whakamatautau, ka mawehe atu. Tera i ngahoro ki roto ki nga tataramoa, ko te hunga e whakarongo ana, a, te haerenga atu, ka koaoaotia e nga whakaaroaronga, e nga taonga, e nga whakaahuareka o te ao, a hore ake e pakari o ratou hua. Ko tera ite oneone pai, ko te hunga e tika ana, e pai ana te ngakau, a, te rongonga i te kupu, ka pupuri, a hua ana nga hua i runga i te manawanui.

TE RA TAPU I MUA O RENETI.

Te Inoi.

ETE Ariki, kua whakaakona matou e koe, e kore rawa I e pai a matou hanga, kite kahore he aroha; Tonoa iho tou Wairua Tapu, ringihia mai ki o matou ngakau tena tino mea nui, ara, te aroha, ko te unga hoki ia o te rangimarie, o nga mahi pai katoa, kite kahore hoki tena i te tangata, ahakoa e ora ana, he tupapaku. ia ki tau titiro : Whakaritea mai tenei, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhntuhi. 1 Koriniti xiii. 1.

AHAKOA korero noa ahau i nga reo o nga tangata, o nga anahera, kite kahore oku arolia, ka rite ahau kite parahi tangi, kite himipora tatangi. Ahakoa kei a au te rnahi poropiti, a kitea ana e ahau nga mea ngaro katoa, mete matauranga katoa, a ahakoa kei aau katoa te whakapono, e taea ai te whakanekeneke i nga maunga, kite kahore oku aroha, ehara rawa ahau. Ahakoa ka hoatu e ahau aku taonga katoa hei whangai i te hunga rawakore, ahakoa ka tukua atu e ahau toku tinana kia tahuna, kite kahore oku aroha, kahore rawa he pai ki ahau. E manawanui ana te aroha, e atawhai ana; e kore te aroha e hae ; e kore te aroha e whakaii#

TE RA TAP (J I MUA 0 RENETI.

65

e kore e whakapehapeha, kahore ona tikanga whanoke, e kore e whai ki ana ake, e kore e riri wawe, e kore e whakairi kino; e kore e hari kite he, engari ka hari tahi mete pono; e whakamanawanui ana ki nga mea katoa, e whakapono ana ki nga mea katoa, e whakaaro pai ana ki nga mea katoa, e whakaririka kau ana ki nga mea katoa. E kore rawa te aroha e taka : na, ahakoa mahi poropiti, e memeha; ahakoa reo ke, e mutu; ahakoa matauranga, e memeha. E matau ana hoki tatou, ko tetahi wahi anake, e poropiti ana tatou, ko tetahi wahi anake; otira ka tae mai te tino mea, ko reira memeha ai taua wahi. I taku tamarikitanga, i rite aku korero ki a te -tamariki, i rite toku ngakau ki to te tamariki, i rite oku whakaaro ki ote tamariki; taku kaumatuatanga, whakarerea ake e ahau nga mea tamariki. Inaianei hoki he titiro pouriuri ta tatou i roto ite whakaata; ko reira ia he kanohi, he kanohi : inaianei e matau ana ahau, ko tetahi wahi anake ; ko reira ia ahau mohio ai me ahau e mohiotia nei. Na, tenei te man nei te whakapono, te tumanako, te aroha, enei e torn; te mea nui rawa ia o enei, ko te aroha.

Te Pongo Pai. Ruka xviii. 31.

AKA man a Ihu kite tekau ma rua, ka mea ki a ratou, Na, e haere ana tenei tatou ki Hiruharama, a ka rite katoa nga mea i tuhituhia e nga poropiti mo te Tama ate tangata. Ka tukua. hoki ia ki nga tauiwi, ka tawaia, ka whakatupuria kinotia, ka tuwhaina: a, ka oti ia te whin, ka whakamatea : a, i te torn o nga ra, ka ara. A kihai ratou i matau ki tetahi o enei mea : a he mea huna ki a raton tenei kupu, kihai hoki ratou i mohio ki nga mea i korerotia. A, iaia e whakatata ana ki Heriko, e noho ana tetahi matapo i te taha o te huarahi kite tono mea mana :a, tana rongonga ite mano e haere atu ana, ka ui atu, He aha tenei ? Ka mea ratou ki a ia, Ko Ihu o Nahareta e haere atu ana. Katahi ia ka karanga, ka mea, E Ihu, e te Tama a Rawiri, kia aroha mai ki a an. Na, ka riria ia ete hunga i haere i mua, kia noho puku : heoi rahi noa ake tana karanga, Ete Tama a Rawiri, kia aroha ki a au. Na, ka tu a Ihu, ka mea kia arahina mai ia ki a ia: ano ka tata, ka ui atu ki a ia, ka mea, Kia ahatia koe e ahau ?

TE RA TUATAHI 0 RENETI.

66

Ka mea ia, Ete Ariki, kia titiro ahau. Ka mea a Ihu ki a ia, Titiro: na tou whakapono koe i whakaora. A titiro tonu ake ia, a aru ana i a ia, mete whakakororia i te Atua: a, te kitenga ote iwi katoa, ka whakamoemiti kite Atua.

TE BA TUATAHI O BENETI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, kahore e kinongia e koe tetahi mea i hanga e koe ; e murua ana hoki e koe nga hara ote hunga katoa e ripeneta ana; Hanga he ngakau hou, he ngakau ripeneta, ki roto i a matou, kia tangi tika ai matou mo o matou hara, kia whakina ai o matou mea whakapouri, a kia tino murua o matou hara e koe, e te Atua tohu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

51 Me korero tenei Inez i nga ra katoa o jßeneti i muri iho i te Inoi

o taua ra ake.

Mo te Tuhituhi. Hoere ii. 12.

"KTA, tahuri mai ano hoki aianei, eai ta Ihowa, o koutou JJx ngakau katoa i runga ano ite noho puku, ite tangi, i te ane : haea ano hoki o koutou ngakau, haunga o koutou kakahu, a tahuri mai ki a Ihowa, ki to koutou Atua, he aroha hoki tana, he mahi tohu, e puhoi ana kite riri, he nui tona atawhai, e ripeneta ana hoki kite kino. Ko wai e mohio ana me kahore ia e tahuri, e ripeneta, a ka mahue he manaakitanga i muri i a ia, ara, he whakahere totokore, he ringihanga ma Ihowa ma to koutou Atua ? Whakatangihia te tetere ki Hiona, whakatapua he nohopuku, karangatia he huihuinga nui. Whakaminea mai te iwi; whakatapua te whakaminenga; whakaramemenetia mai nga kaumatua; whakaminea mai nga tamariki ratou ko nga mea ngote u : kia puta mai te tane marena hou. i roto i tona ruma, te wahine marena hou ano hoki i roto i tona whare moenga. Kia tangi nga tohunga, nga minita o Ihowa, i te takiwa o te whakamahau o te aata, meta ratou ki atu ano, Tohungia, e Ihowa, to iwi, kaua ano hoki to kainga tupu e tukua kite ingoa kino, ara, ko nga tauiwi hei rangatira mo ratou: kia korerotia hei aha i roto i nga iwi, Keihea to ratou Atua?

TE RA TAPU TUATAHI O RENETL

67

Te Rongo J?ai. Matiu vi. 16.

AKA noho puku koutou, kei rite kite hunga tinihanga, kaua e whakapoururu te kanohi ; e whakaahua ke ana hoki ratou i o ratou kanohi, kia kitea ai e nga tangata e noho puku ana ratou. He pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ka riro to ratou utu i a ratou. Engari ka noho puku koe, kaukauria tou upoko, horoia hoki tou kanohi ; kei kitea koe e nga tangata e noho puku ana, erangi e tou Matua ite wahi ngaro; ako tou Matua, e kite nei ite wahi ngaro, mana koe e utu nui. Kaua e purangatia he taonga ma koutou kite whenua, kite wahi e whakakinongia ana e te huhu, e te waikura, kite wahi hoki e keri mai ai nga tahae, tahae ai. Erangi purangatia ma koutou he taonga kite rangi, kite wahi e kore ai e whakakino te huhu, te waikura, kite wahi hoki e kore ai e keri nga tahae, tahae ai : ko te wahi hoki i o koutou taonga, ko reira ano hoki o koutou ngakau.

TE RA TAPU TUATAHI O RENETL

Te Inoi.

ETE Ariki, i noho puku koe mo matou i nga ra e wha tekau, i nga po e wha tekau; Whakakahangia matou kite pehi i o matou hiahia, kia mate ai o matou kikokiko i te Wairua : a, ka toko ake koe i roto i o matou ngakau, meinga matou kia anga atu i runga i te tika, i te tapu; kia whakakororiatia ai koe. Ten a koe te ora na, te kingi tahi na, i te Matua, i te Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine,

Te Tuhituhi. 2 Koriniti vi. 1. NA, tenei matou, ona hoa mahi, te whakahau nei i a koutou, kia kaua e hua-kore te rironga o te arolia noa ote Atua i a koutou. (E mea ana hoki ia, No te wa manakohanga atu i whakarongo ai ahau ki a koe, a awhinatia ana koe e ahau i te ra o te whakaoranga * nana, tenei te wa manakohanga mai; nana, tenei te ra ote whakaoranga.) E kore ano e hoatu e matou tetahi take whakahe, ahakoa he aha he aha, kei whakahengia te mahi minita: engari i nga mea katoa e whakakite ana i a matou, he minita matou na te Atua, i runga i te hua o te manawanui, i nga tukinotanga, i nga aitua, i

Tt RA TAPU TUATAHI O RENETI.

68

nga rarunga, i nga whiunga, i nga whare herehere, i nga ngangaretanga, i nga mauiuitanga, i nga mataaratanga, i nga nohoanga pukutanga; i runga i te kino kore, ite matauranga, i te manawanui, i te ngakau ngawari, i te Wairua Tapu, i te aroha tinihanga-kore, i runga i te kupu o te pono, i te kaha o te Atua, me nga mea whawhai ano o te tika ki matau ki maui, i runga i te kororia, i te honore-kore, ite kupu kino, ite kupu pai; mete mea he hunga tinihanga, ahe hunga pono ano; mete mea kahore e mohiotia, a e mohiotia nuitia ana; mete mea ka mate, heoi tenei ano te ora nei; mete mea e pakia ana, heoi kahore e whakamatea ; mete mea e pouri ana, heoi e hari tonu ana; mete mea e rawakore ana, heoi e mea ana ite tokomaha kia whai taonga; mete mea kahore a matou aha, a kei a matou nei nga mea katoa. Te Kongo Pai. Matiu iv. 1. ME i reira ka arahina a Ihu ete Wairua kite koraha, kia whakamatautauria ete rewera. Ano ka wha tekau nga ra, ka wha tekau nga po i noho puku ai, muri iho ka hiakai. Na, ka tae mai te kai whakamatautau ki a ia, ka mea, Ki te mea ko koe te Tama a te Atua, kiia iho kia meinga enei kohatu hei taro. Na, ka whakahokia atu e ia, a ka mea, Kua oti te tuhituhi, E kore e ora te tangata kite taro kau, engari ki nga kupu katoa e puta mai ana ite mangai ote Atua. Me i reira ka kawe te rewera ia ia kite pa tapu, a whakaturia ana ia ki runga kite keokeonga ote temepara, aka mea ki a ia, Ki te mea ko koe te Tama a te Atua, rere atu ki raro: kua oti hoki te tuhituhi, Ka korerotia iho koe e ia ki ana anahera ; ma ratou koe e hiki ake ki o ratou ringaringa, kei tutuki tou waewae kite kohatu. Mea atu ana a Ihu ki a ia, Ka oti ano hoki te tuhituhi, Kaua e whakamatantau kite Ariki, ki tou Atua. Ka kawe ano hoki to rewera i a ia ki runga ki tetahi maunga tiketike rawa, a whakakitea katoatia ana ki a ia nga rangatiratanga o te ao, mete kororia o aua mea ; a mea mai ana ki a ia, Ko anei mea katoa e hoatu e ahau ki a koe, ki tetapapa iho koe, kite koropiko mai ki a au. Na, ka mea a Ihu ki a ia, Haere atu, e Hatana ; kua oti hoki te tuhituhi, Me koropiko koe kite A riki ki tou Atua ;me mahi ano ki aia anake. Na, ka mahue ia ite rewera, aka haere mai nga anahera, ka mahi mea mana.

TE RA TAPU TUARUA O RENETI.

69

TE BA TAPU TUARUA O RENETI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, e kite iho ana koe kahore o matou wahi e kaha ai matou : Tiakina o matou tinana kei pangia ete mate, me o matou wairua kei poke i te whakaaro kino ;ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki.

Amine.

Te Tuhituhi. 1 Teharonika iv. 1.

HEOI, e aku teina, he mea tenei na matou, he whakahau ki a koutou i roto i te Ariki i a Ihu, kua riro atu na hoki ta matou i a koutou, ara te tikanga mo ta koutou haere mo ta koutou whakamanawareka atu ki te Atua, na, kia tino hira rawa tera a koutou. E matau ana hoki koutou ki nga tikanga i whakatakotoria atu e matou ki a koutou i roto ite Ariki i a Ihu. Ko ta te Atua hoki tenei e pai ai, ko to koutou whakatapunga, kia mawehe atu koutou i te pur emu : kia matau koutou katoa ki tona tinana, ki tona tinana, kia man i runga i te tapu i te honore ; kaua i runga i te toronga atu o te hiahia, kei rite ki nga tauiwi kahore nei e matau kite Atua : kia kaua tetahi e tinihanga, e whakapati ki tona teina i tetahi mea; no te mea ko te Ariki te kai rapu utu mo era mahi katoa, ko ta matou hoki ia i korero ai i mua, i whakaatu atu ai ki a koutou. Kihai hoki tatou i karangatia ete Atua kite poke, engari kite tapu. Na, te tangata e whakorekore ana, ehara tana i te whakorekore kite tangata, engari kite Atua, nana nei i homai tona Wairua Tapu ki a tatou.

Te Kongo Pai. Matin xv. 21.

KA haere atu a Hill i reira, ka anga atu ki nga wahi o Taira o Hairona. Na, ko te haerenga mai i ana wahi o tetahi wahine, he Kanaani, ka karanga ki a ia, ka mea, E te Ariki, e te Tama a Rawiri, kia aroha mai ki aan ; ko taku tamahine e ngaua kinotia ana e te rewera. A kahore ana kupu i whakahoki atu ai ki a ia. Na, ka haere mai ana akonga, ka ki atu ki a ia, ka mea, Tonoa kia haere ; e karanga mai ana hoki i muri i a tatou. Otira ka whakahokia mai e ia, a ka mea, Heoi nga mea i tonoa mai ai ahau, ko nga hipi ngaro o te whare o

TE RA TAPU TUATORU O RENETI.

70

Iharaira. Aka haere mai tera, ka koropiko ki a ia, ka mea, Ete Ariki, kia puta tou whakaaro ki a au. Na ka whakahokia atu e ia, a ka mea, Ehara i te tika kia ta. ngohia te taro a nga tamariki, kia maka ma nga kuri. Aka mea tera, Ae ra, ete Ariki: ahakoa ra e kai ana nga kuri i nga kongakonga e ngahoro iho ana i te tepara a o ratou rangatira. Katahi ka whakahokia mai e Ihu, aka mea ki a ia, E tai, nui atu tou whakapono: waiho ano i tau i pai ai. A ora ake tana tamahine i taua wa pu ano.

TE RA TAPU TUATORU O RENETI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, titiro mai ki nga hiahia o o pononga, totoro mai hoki tou ringa matau, e te Nui rawa, hei arai atu i o matou hoa riri katoa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Epeha v. 1. NA, kia rite ta koutou ki ta te Atua, kia pera ano me nga tamariki e arohaina ana; haere hoki i runga i te aroha, kia pera ano mete Karaiti i arolia ki a tatou, a homai ana i a ia ano mo tatou, hei whakahere, hei patunga tapu kite Atua, hei kakara pai. Te puremu ia, me nga mahi poke katoa, mete apo, kaua ena e whakahuatia i roto i a koutou, kia rite ki ta te hunga tapu tikanga; kaua ano hoki te mea whakama, te korero wairangi, te korero maminga, kahore nei i tika, eraugi ia te whakawhetai. E matau ana hoki koutou ki tenei, e kore tetahi tangata puremu, poke ranei, apo ranei, he kai karakia nei hoki ia kite whakapakoko, e whai wahi kite rangatiratanga ote Karaiti, ara ote Atua. Kei tinihangatia koutou e te tangata ki nga kupu tekateka noa: na enei mea hoki te riri a te Atua e puta nei ki nga tamariki ate tutu. Na, kaua koutou e uru ki ta ratou. He pouri hoki koutou i mua, tena ko tenei he marama koutou i roto i te Ariki : kia rite to koutou haere ki to nga tamariki ote marama : (kei runga hoki te hua o te Wairua ite pai katoa, ite tika, ite pono;) me whakama* tautau ano e koutou ta te Ariki e pai ai. Kei uru ano hoki ki nga mahi hua kore o te pouri, engari ano, whakahengia iho. ,He mea whakama hoki te whakahua kau i

TE RA TAPU TUATORU O RENETI.

71

nga mea ngaro e meinga nei e ratou. Na, nga mea katoa e whakahengia ana, ma te maramatanga e whakakite : he maramatanga hoki nga mea katoa e whakakite ana. Koia hoki tana kupu nei, Maranga, e tenei e moe nei, ara ake i te mate, a ma te Karaiti koe e whakamarama.

Te Rongo Pai. Kuka xi. 14.

TCTA, e pei rewera ana a Ih.ii, he wahangu ano hoki ia. JLI A, te putanga mai ote rewera ki waho, ka korero te wahangu; a miharo ana te mano. Na, ka mea etahi o ratou, Na te rangatira o nga rewera, na Perehepura, tana peinga rewera. Na, ka whakamatautau etahi, ka mea ki tetahi tohu iaia i te rangi. Otiia i matau ia ki a ratou whakaaro, a ka mea ki a ratou, Ki te tahuri iho tetahi rangatiratanga ki aia ano, ka kore ; a kite tahuri tetahi whare ki tetahi whare, ka hinga. Aki te tahuri iho a Hatana ki a ia ano, me pehea e tu ai tona rangatiratanga ? e mea na hoki koutou, na Perehepura taku peinga rewera. Na, kite mea na Perehepura taku peinga rewera, na wai te peinga a a koutou tamariki ? mo konei hei kai whakahe ratou mo koutou. Tena kite mea na te ringaringa o te Atua taku peinga rewera, ina, kua tae noa maite rangatiratanga o te Atua ki a koutou. I te mea ka tiakina tona whare e te tangata kaha, he patu nei tana, ka ata takoto ona taonga: otira kite puta mai tetahi e kaha atu ana i a ia, a ka hinga tera, na, ka tangohia ana patu i whakamanawa atu ai ia, ka tuwhatuwhaia ona taonga. Te tangata ehara ite hoa noku, he hoa riri ia ki a au : te tangata kahore e kohikohi tahi maua, e titaritari ana. Ka puta mai te wairua poke i roto i te tangata, ka haereere ia ra nga wahi wai kore rapu okiokinga ai; a, te kitea, ka mea ia, Ka hoki atu ahau ki toku whare i puta mai ai ahau. A, te taenga atu, rokohanga atu kua oti te puruma, te whakapaipai. Na, ka haere ia, ka tango i etahi atu wairua tokowhitu, he kino atu ia ia ano; a tomo atu ana, noho ana i reira: a, kino atu i te timatanga te whakamutunga o taua tangata. Aia ia e korero ana i enei mea, ka karanga ake tetahi wahine i roto i te mano, ka mea ki a ia, Koa tonu te kopu i kawea ai koe, me nga u i ngotea e koe. Ano ra hoki ko ia, Engari, koa tonu te hunga e whakarongo ana kite kupu a te Atua.. a e mahi ana.

TE RA TAPU TUAWHA 0 RENETI.

72

TE RA TAPU TUAWHA O RENETL

Te Inoi.

T? TE Atua Kaha rawa. he mea tika kia whiua matou Jlj mo a matou mahi kino, otiia kia aroha mai koe, tohungia hoki matou ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, to matou Kai whakaora. Amine.

Te Tuhituhi. Karatia iv. 21.

KI mai ki a au, e te hunga e hiahia ana kia noho i raro i te ture, kahore ianei koutou e rongo ki ta te ture? Kua oti hoki te tuhituhi, tokorua nga tamariki a Aperahama, kotahi na te pononga, kotahi na te wahine rangatira. Ta te pononga, no te kikokiko tona whanautanga; a, ta te wahine rangatira, he mea korero mai i mua. Na, he mea whakarite aua mea : ko nga kawenata e rua hoki enei; kotahi ko maunga Hina, a whanau ake ana hei taurekareka, ko Akara tenei. Ko tenei Akara hoki, ko maunga Hina i Arapia, a e rite ana ki Hiruharama onaianei, he pononga nei hoki ia, ratou ko ana tamariki. Tena ko Hiruharama i runga, he mea here kore, ko to whaea ia o tatou katoa. Kua oti hoki te tuhituhi, Kia hari, ete pakoko kahore nei e whanau; hamama, karanga, e te mea kahore nei kia whakamamae ; he tini hoki nga tamariki ate mea mahue i a te mea whai tane. Na, tatou nei, e aku teina, e rite ana ki a Ihaka, he tamariki na te kupu whakaari. A, e rite ana ano ki to mua, tera no te kikokiko nei tona whanautanga, whakatoia ana e ia te tamaiti no te Wairua nei tona; e pera ana ano inaianei. Heoi e pehea ana ta te Karaipiture ? Feia atu te wahine pononga raua ko tana tama : e kore hoki te tama a te wahine pononga raua ko te tama a to wahine rangatira e whiwhi tahi kite taonga. Na, ehara tatou, e aku teina, i te tamariki na te wahine pononga, engari na te wahine rangatira.

Te Pongo Pai. Hoard, vi. 1. MURI iho i anei mea ka whiti ata a Ihu i te moana o Kariri, ara, ito Taipiria. Ahe tini nga tangata 1 aru i a ia, i kite hoki ratou i ana merekara i mea ai ia ki nga turoro. Na, ka haere atu a Ihu ki runga kite

TE RA TAPU TUARIMA O RENETI.

73

E

maunga, a noho ana i reira ratou ko ana akonga. A kua tata te Kapenga, te hakari a nga Hurai. Na, te marangatanga ake o nga kanohi o Ihu, ka kite i te tini o te tangata e haere mai ana ki a ia ; ka mea ia ki a Piripi, Ko hea tatou hoko ai i etahi taro, kia kai ai enei ? 1 penei ai tana ki hei whakamatau mona ; i mohio hoki ia ki tana e mea ai. Ka mea a Piripi ki a ia, E kore e ranea ma ratou nga taro o nga pene e rua ran, e kore e riro tetahi wahi iti i tenei, i tenei, o ratou. Ka mea tetahi o ana akonga ki a ia, a Anaru, teina o Haimona Pita, He tamaiti tenei, e rima ana taro pare, e rua ika nonohi; heoi hei aha enei ma tenei ope nui ? Na, ka mea a Ihu, Meinga nga tangata kia noho. He nui hoki te tarutaru i taua wahi. Na, noho ana nga tangata ki raro, te tokomaha, mete mea e rima nga mano. Na, ka mau a Ihu ki nga taro ; a ka mutu te whakawhetai, ka tuwha atu ki nga akonga, ana nga akonga kite hunga i noho ra ; me nga ika ano hoki, ta ratou i pai ai. Ano ka makona ratou, ka mea ia ki ana akonga, Kohikohia nga toenga o nga whatiwhatinga, kei maumauria tetahi wahi. Na, kohikohia ana e ratou, a whakakiia ana nga kete tekau ma rua ki nga whatiwhatinga o nga taro pare e rima, ki nga toenga a nga tangata i kai ra. A, te kitenga o ana tangata i te merekara i meatia e Ihu, ka mea ratou, Ko ia ano tenei te poropiti e haere mai ana kite ao.

TE RA TAPU TUARIMA O RENETL

Te Inoi.

T? TE Atua Kaha rawa, kia aroha mai koe, titiro mai JLI hoki ki to iwi ; arahina, tiakina tonutia o matou tinana, o matou wairua, he nui nei hoki tou atawhai, ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine. c ■ ■ ■ ■ ■ Te Tuhitnihi. Hiperu ix. 11. HEOI, te taenga mai o te Karaiti hei tohunga nui mo nga mea pai e whai mai ana i muri, he nui atu ano hoki, he tino tika, te tapenakara, ehara i te mea hanga na te ringaringa, ara, ehara i te mea no tenei hanganga: ehara ano hoki i te mea no nga koati nga toto, no nga

TE BA TAPU TUABIMA O BENETI.

74

kuao kau ranei, engari nona ake nga toto i haere atu ai ia, kotahi tonu te haerenga, ki roto kite wahi tino tapu, i te mea ka whiwhi ki tana mea hei hoko mo tatou, a, ake tonu atu. Ki te mea hoki ma nga toto o nga puru, o nga koati, ma nga pun gar ehu ranei o te kuao kau, he mea tauwhiuwhi atu kite hunga kua poke, ka tapu ai, ka ma ai, te kikokiko ; tera atu to nga toto o te Karaiti, nana nei ia i tapae atu kite Atua, i runga ita te Wairua ora tonu, kahore hoki ona koha, ma tera e ma ai o koutou hinengaro i nga mahi mate, e mahi atu ai koutou ki te Atua ora ? Mo konei ano ia i meinga ai hei Takawaenga mo te kawenata hou, kia mate ai ia hei utu mo nga he i raro i te kawenata tuatahi, kia riro ai i te hunga e karangatia ana te wahi tuturu i korerotia i mua.

Te Rongo Pai. Hoani viii. 46.

KA mea a Ihu, ko wai o koutou hei whakaatu, he hara toku ? Ki te pono taku korero, he aha koutou te whakapono mai ai ki aau ? E whakarongo ana te tangata a te Atua ki nga korero a te Atua : koia koutou te whakarongo ai, no te mea ehara koutou ite Atua. Na, ka whakahokia atu e nga Hurai, ka mea ki a ia, Kahore koia i tika ta matou i mea ra, No Hamaria koe, ahe rewera tou ? Ka whakahokia mai e Ihu, Kahore oku rewera; engari e whakahonore ana ahau i toku Matua, ko koutou ia te whakakahore ana i te honore moku. Kahore aku whai atu i te kororia moku : tera ano te kai whai, te kai whakatikatika. He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ki te pupuri tetahi i taku kupu, e kore ia e kite ite mate, ake ake ake. Ka mea ano nga Hurai ki a ia, Katahi matou ka mohio he rewera tou. Kua mate a Aperahama ratou ko nga poropiti; a e mea ana koe, Ki te pupuri tetahi i taku kupu, e kore ia e pangia ete mate, ake ake ake. He nui oti koe ito matou matua i a Aperahama kua mate nei ? kua mate ano hoki nga poropiti : ki tau, ko wai koe ? Ka whakahokia mai e Ihu, Ki te whakahonore ahau i a au ano, he honore noa toku: ko toku Matua hei whakahonore i a au; ko ta koutou e mea nei, Ko ia to koutou Atua: heoi kahore koutou i matau ki a ia; ko ahau ia, e matau ana ki aia: a, kite mea ahau, E kore ahau e matau ki a ia, he tangata teka ahau, he pena ano me koutou: otira 0

TE BA TAPU I MUA O TE ABANGA.

75

E 2

matau ana ahau ki a ia, a e pupuri ana i tana kupu. I hari to koutou matua, a Aperahama, mona ka kite i toku ra: i kite ia, a koa ake. Katahi ka mea nga Hurai ki a ia, Kahore ano i rima tekau noa o tau, a kua kite koe i a Aperahama ? Ka mea a Ihu ki a ratou, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Kahore ano a Aperahama kia whanau noa, ko au tenei. Na, ka mau ratou ki etahi kohatu hei epa atu ki aia : heoi huna ana a Ihu i a ia, puta mai ana i roto i te temepara na waenganui o ratou, a tika tonu atu.

TE RA TAPU I MUA O TE ARANGA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, he nui no tou aroha kite tangata i tonoa mai ai tau Tama, to matou Kai whakaora, a Ihu Karaiti, kia whakatangatatia, a, kia mate ki runga kite ripeka, kia waiho ai tana whakaitinga ia ia hei tauira ki nga tangata katoa ; Kia aroha mai koe, tukua mai hoki, kia rite matou ki a ia te manawanui, kia uru hoki ki tona aranga ake, ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Te TuTiituhi. Piripai ii. 5.

ZO tenei hei whakaaro ma kouton, ko tera i a Karaiti Ihu : i te ahua nei ia o te Atua, kihai i mea he tahae tona rite kite Atua te nui; heoi whakaititia ana ia e ia ano, kua man kite ahua o te pononga, kua meinga kia rite kite tangata : a, ka kitea tona ahua e rite ana ki to te tangata, ka whakapapaku iho ia i a ia ano, kua meinga kia ngohengohe, taea rawatia te mate, te mate nei ote ripeka. Na konei whakateiteitia ake ana ia e te Atua, a hoatu ana ki a ia he ingoa e nui atu ana i nga ingoa katoa ; kia tuturi ano kite ingoa o Ihu nga turi katoa, o nga mea i te rangi, o nga mea i te whenua, o nga mea i raro i te whenua ; kia whakaae ano hoki nga arero katoa ko Ihu Karaiti te Ariki, hei whakakororiatanga mo te Atua Matua.

Te Kongo Pai. Matin xxvii. 1.

AKA takiri te ata, ka runanga nga tohunga nui katoa me nga kaumatua o te iwi mo Ihu kia whakamatea:

TE BA TAPU I MUA O TE ABANGA.

76

ano ka oti ia te here, ka arahina atu, a tukua atu ana ki a Ponotio Pirato, kite kawana. A, te kitenga o Hura. o te kai tuku i a ia, kua whakaaetia ia kia whakamatea, ka puta ke tona whakaaro, a whakahokia mai ana e ia nga hiriwa e torn tekau ki nga tohunga nui, ratou ko nga kaumatua, ka mea, Kua hara ahau i taku tukunga i te toto hara-kore. Aka mea ratou, Hei aha ma mat on ? mau tena e titiro. Na, maka iho eia nga hiriwa kite whare tapu, a puta atu ana ki waho, haere ana, tarona ana i a ia. Na, ka tango nga tohunga nui i nga hiriwa, ka mea, E kore e tika kia panga enei kite takotoranga moni, he utu toto hoki. Na, ka runanga ratou, a hokoa ana ki ana mea te mara o te kai hanga rihi, hei tanumanga mo nga maneiie. Na reira hoki i huaina ai tana mara, Ko te mara ote toto, a mohoa noa nei. Katahi ka rite ta Heremaia poropiti i korero ai, i mea ai, Tangohia ana e ratou nga hiriwa e torn tekau, te utu mo te tangata i whakaritea nei ona utu, i whakaritea nei nga utu e etahi o nga tamariki a Iharaira; a hoatu ana mo te mara ote kai hanga rihi; i pera ano meta te Ariki i w T hakarite mai ai ki a au. Heoi ite tu tera a Ihu ite aroaro o te kawana : a ka ui te kawana ki a ia, ka mea, Ko koe ranei te Kingi o nga Hurai ? Ka mea atu a Ihu ki a ia, Kua korerotia mai na e koe. A, ka whakapangia mai he he ki a ia e nga tohunga nui, ratou ko nga kaumatua, kihai ia i whakahoki kupu atu. Katahi ka mea a Pirato ki a ia, E kore koe e rongo i te tini o nga mea e korerotia mai nei e ratou mou ? Heoi kahore kia kotahi te kupu i whakahokia atu e ia ki a ia ; tino miharo noa te kawana. Na, ko ta te kavrana tikanga i taua hakari, he tuku i tetahi herehere kite iwi, ita ratou e pai ai. A i reira ano i a ratou tetahi herehere ingoa nui, ko Parapa te ingoa. Ano ra ka mine mai ratou, ka mea a Pirate ki a ratou, Ko wai ta koutou e pai ai kia tukua atu e ahau ki a koutou ? ko Parapa, ko Ihu ranei, e karangatia nei ko te Karaiti ? I mahara hoki ia he hae no ratou i tukua ai ia. A, iaia e noho ana i runga ite nohoangc whakawa, ka tono tangata tana wahine ki a ia, ka mer mai, Kei ahatia e koe taua tangata tika : he maha hoki nga mea i pa moemoea mai ki a au inaianei, he mea hoki mona. Otiia i whakakiia te mano e nga tohunga nui ratou ko nga kaumatua, kia inoia a Parapa, a kia

TE RA TAPU I MUA 0 TE ARANGA.

77

whakamatea a Ihu. Na, ka whakahokia mai ete kawana, ka mea ia ki a ratou, Ko tehea o nga tokorua ta koutou e pai ai kia tukua atu e ahau ki a koutou ? Ka mea ake ratou, Ko Parapa. Ka mea mai a Pirato ki a ratou, Me aha oti e ahau a Ihu e karangatia nei ko te Karaiti ? Ka mea ake ratou katoa ki a ia, Ripekatia. Na, ka mea mai te kawana, He aha koia tana kino i mea ai ? Heoi nui noa atu ta ratou hamama, ka mea, Ripekatia. A, te kitenga o Pirato kahore ia i whai wahi, engari ka nui atu te ngangau, ka man ia kite wai, ka horoi i ona ringaringa kite aroaro ote mano, ka mea, Kahore ahau e whai hara kite toto o tenei tangata tika: ma koutou tena e titiro. Na, ko te whakahokinga mai ate iwi katoa, ka mea, Hei runga ona toto i a matou, me a matou tamariki. Na, ka tukua atu eia a Parapa ki a ratou : a ka oti a Ihu te whin, ka tukua atu kia ripekatia. Katahi ka mauria a Ihu e nga hoia ote kawana kite whare whakawa, a whakaminea mai ana ki a ia te hapu katoa. Na, ka tangohia e ratou ona kakahu, a whakakakahuria ana ia kite kakahu whero. Ano ka oti tetahi karauna tataramoa te whiri, ka potaea ki tona matenga, mete kakaho ki tona ringaringa matau : a ka tukua nga turi ki a ia, ka taunu ki a ia, ka mea, Tena koe, e te Kingi o nga Hurai ! Aka tuwhaina ia, ka man ratou kite kakaho, a patua iho tona matenga. Na, ka mutu ta ratou tawainga ki a ia, ka tangohia atu taua kakahu, a whakakakahuria atu ana ona ki a ia, a arahina ana kia ripekatia. Ai a ratou e haere atu ana ki waho, ka kitea e

ratou he tangata no Hairini, ko Haimona te ingoa: a meinga ana ia e raton kia amo i tona ripeka. To raton taenga atn kite wahi e karangatia nei ko Korokota, e karangatia nei, ko te wahi angaanga, ka hoatn e ratou he winika ki a ia kia inumia, he mea whakananu kite an :a, tana whakamatauranga atn, kihai i pai kite inn. A ka oti ia te ripeka, ka wehewehea ona kakahu, he mea maka kite rota : i rite ai te kupu i korerotia ete poropiti, I wehewehea oku kakahu mo ratou, i maka rota hoki mo toku kakahu. Na, noho ana ratou kite tiaki ia ia i reira. A i whakanohoia ano e ratou ki runga ki tona

matenga te mea i whakawakia aiia, he mea tuhituhi, KO IHU TENEI, KO TE KINGI O NGA HURAL Na, tokorua ano hoki nga tahae i ripekatia ngatahitia me ia,

TE MANEI I MUA AKE O TE ARANGA.

78

kotahi ki matau, kotahi ki maui. Aka kohukohu ki ia te hunga e haere ana ra reira, mete oioi o ratou ma tenga, ka mea, Ko koe hei whakahoro i te whare tapu, hei hanga ano i nga ra e torn, whakaorangia koe e koe ano. Ki te mea ko koe te Tama ate Atua, heke iho ite ripeka. I pena ano hoki te tawai a nga tohunga nui, ratou. ko nga Karaipi, ko nga kaumatua, i mea ratou, Ko era atu i whakaorangia e ia; te taea aia ake te whaka* ora e ia. Ki te mea ko ia te Kingi o Iharaira, kia heke iho ia aianei i te ripeka, a ka whakapono mat on ki a ia. I whakawhirinaki ia kite Atua ; mana ia e whakaora aianei kite pai ki a ia: i mea hoki ia, Ko ahau te Tama ate Atua. Me nga tahae ano hoki i ripekatia tahitia me ia, i pera ano hoki ta raua tawai ki a ia. Na, kua pouri a runga o te whenua katoa, no te ono o nga haora a taea noatia te iwa o nga haora. Aka tata kite iwa o nga haora, ka karanga a Ihu, he nui te reo, ka mea, Eri, Eri, rama hapakatani ? ara, E toku Atua, e toku Atua, he aha koe i whakarere ai iaau ? A, te rongonga o etahi o te hunga e tu ana i reira, ka mea, E karanga ana te tangata nei ki a Iraia. Na, kua rere tetahi o ratou, kua man kite hautai, whakakiia ana kite winika, a whakanohoia ana ki runga kite kakaho, whakainumia atu ana mana. Ka mea ehinu, Kati, kia kite tatou e haere mai ranei a Iraia kite whakaora i a ia. Na, ka karanga ano a Ihu, he nui te reo, a tuku atu ana i tona wairua. Na, te arai o te whare tapu kua pakaru, e rua nga wahi, o runga a puta noa ki raro; ru ana te whenua, pakaru ana nga kamaka ; tuwhera noa hoki nga urupa ; a he maha nga tinana i ara mai o te hunga tapu kua moe ; a puta ake ana i nga urupa i muri iho o tona aranga mai, haere ana ki roto kite pa tapu, he tokomaha hoki te hunga i kitea ai ratou. Na, te kitenga ote keneturio, me ona hoa tiaki i a Ihu, i te ru, me nga mea i meatia, nui atu to ratou wehi, ka mea, He pono, ko te Tama a te Atua tenei.

TE MANEI I MUA AKE O TE ARANGA.

Te Tuhituhi. Ihaia Ixiii. 1.

KO wai tenei e haere mai nei i Eroma, i Potora, oti rawa nga kakahu te rongoa ? tenei, he kororia xawa

TE MANEI I MUA AKE O TE ARANGA.

79

nei ona kakahu, e haere ana i runga i te nui o tona kaha ? Ko an e korero atu nei i runga i te tika, ko te mea kaha kite whakaora. He aha i whero ai on kakahu ? i rite ai ou weweru ki o te kai takahi i te takahanga waina ? Na toku kotahi te takahanga waina i takahi, kahore hoki he tangata o te iwi hei hoa moku : takahia iho ratou e ahau, he riri naku ; takatakahia ana ratou e ahau i a au e weriweri ana; pati ana o ratou toto ki oku weruweru, whakapokea iho e ahau toku kakahu katoa. Kei roto hoki i toku ngakau te ra ote rapu utu ; kua tae mai ano hoki te tau o aku i hoko ai. Titiro rawa atu ahau, na, kahore he kai awhina, miharo ana ahau no te mea kahore he kai tautoko ake : na kua meatia e toku takakau he whakaoranga moku; toku weriweri, na tera ahau i tautoko ake Ka takahia ano hoki e ahau nga iwi i a au e riri nei ; i a au ano e weriweri ana ka whakahaurangitia ratou e ahau, ka riro ano i a au to ratou kaha ki raro kite whenua. Ka whakahuatia e ahau nga mahi aroha a Ihowa, nga whakamoemiti ki a Ihowa, ka rite ki nga mea i homai e Ihowa ki a tatou, kite nui hoki o tepai kite whare o Iharaira, i homai neieia ki a ratou; he mea i rite tonu ki ana mahi tohu tangata, kite nui ano hoki o ana mahi aroha. I mea hoki ia, He pono, ko toku iwi ratou, he tamariki e kore e korero teka : na, kua meinga ia hei Kai whakaora mo ratou. I o ratou pouri-tanga-ngakau katoa i pouri ano ia, whakaorangia ake ana ratou e te anahera o tona aroaro ; he aroha nona, he mahi tohu tangata, i hoko ai ia i a ratou, hikitia ana ratou e ia, whakahaereerea ana ratou e ia, i nga ra katoa onamata. Heei whakakeke ana ratou, whakapouritia iho e ratou tona Wairua Tapu. Na, ka puta ke ia hei hoa riri mo ratou, kei te whawhai ano ia ki a ratou. Otiia i mahara ano ia ki nga ra o mua, ki a Mohi, ki tona iwi, i mea ia, Kei hea te kai kawe mai o ratou, o te kai whangai ano o tana kahui, i te moana ? kei hea te kai whakanoho o tona Wairua Tapu ki roto ki aia ? I arahi nei i a ratou, he meatanga na te ringa matau o Mohi, na tona takakau kororia, wahia ana e ia nga wai i to ratou aroaro, hei mea i tetahi ingoa mona e mau tonu ana, I arahi nei i a ratou i waenganui o te moana, ano he hoiho i te koraha, te hinga ratou ? Kei te kararehe e haere ana ki raro kite awaawa te rite, pera tonu ta te Wairua o

TE MANEI I MUA AKE O TE AKANGA.

80

Ihowa meatanga i aia kia okioki : pera tonu to arahanga ito iwi, i whai ingoa kororia ai koe. Titiro mai i runga i te rangi, matakitaki mai i runga i te nohoanga o ton tapu, o ton kororia : kei hea ton ngakau nui, me ton kaha, te ohoohonga o on whekau, o o mahi tohu ki a au? kua pehia iho ranei ? He pono ko koe to matou papa, kahore nei hoki a Aperahama e mohio ki a matou, kahore ano hoki a Iharaira e mahara ki a matou : ko koe, e Ihowa, to matou papa, to matou kai hoko ; nonamata ton ingoa. Na te aha koe, e Ihowa, i mea ai i a matou kia kotiti atu i o ara, whakapakeketia iho e koe o matou ngakau kia kaua e w r ehi ki a koe. Hoki mai, kia mahara ki o pononga, ki nga hapu o ton kainga pumau. He iti nei te wahi i man ai taua kainga kite iwi o ton tapu : e takatakahia ana to wahi tapu e o matou hoa riri. Nau matou: kihai koe i kingi ki a ratou i mua, kihai tou ingoa i karangatia ki a ratou.

Te Bongo Pai. Maka xiv. 1. NA, kia rna ake nga ra, ko te Kapenga, mete hakari o te taro rewena-kore : a ka rapu nga tohunga nui me nga Karaipi i tetahi tinihanga e man ai ia, e whakamatea ai. I mea ano raton, Kanaka ite hakari, kei ngangan te iwi. A, i a ia i Petani, i te whare o Haimona repera, i a ia ano e noho ana, ka haere mai tetahi wahine me tetahi ponaka kohatn ki tonu i te hinu kakara, he tino nara, he mea utn nui ; a wahia ana e ia te pouaka kohatn, ringihia ana ki tona matenga. A i whakatakariri etahi i roto i a raton, i mea, Hei aha tenei manman o te hinu kakara ? Maha atn hoki i nga pene e torn ran te •ptn, me i hokona tenei hinu, na, ka hoatn kite hunga rawakore. Na, ka amuamu raton ki a ia. Ka mea atn a Ihu, Kati ano u ana ; he aha ta kouton e whakapawerawera i a ia ? he mahi pai tana i mea nei ki a an. Kei a kouton tonu hoki te hunga rawakore i nga wa katoa, a hei atawhainga raton ma kouton i ngawa e pai ai kouton : e kore ia ahau e noho tonu ki a kouton. Ko tana ake kua whakapaua mai e ia: kua whakaaro wawe ia kia whakawahia toku tinana mo te tanumanga. He pono taku e mea nei ki a kouton, Ko nga wahi o te ao katoa e kauwhautia ai tenei rongo pai, ka korerotia ano

TE MANEI I MUA AKE O TE AKANGA.

81

E 3

hoki ta tenei wahine i mea ai, hei whakamaharatanga ki a ia. Na, ka haere a Hara Ikariote, tetahi ote tekau ma rua, ki nga tohunga nui, kite taka iaia ki a ratou. Ano ka rongo ratoa, ka hari, ka whakaae kia hoatu he moni mana. Na, ka rapa ia kite wa pai e takaa ai ia. A, i te ra tuatahi o te taro rewena kore, i te wa e pataa ai e ratoa te Kapenga, ka mea ana akonga ki a ia, Ko hea koe pai ai kia haere matou kite taka, kia kai ai koe ite Kapenga ? A tokorua ana akonga i tonoa e ia, ka mea ia ki a raua, Haere kite pa, aka tutaki ki a korua he tangata e man ana ite kahaka wai: haere i mnri i a ia. Aka mea atu kite tangata ote whare e tomo ai ia, E mea ana te Kai whakaako, Kei hea te ruma e kai ai matou ko aku akonga ite Kapenga ? Aka whakaaturia e ia ki a korua he ruma nui i runga, oti rawa te whariki, te whakapai : hei reira taka ai ma tatou. Na, haere ana ana akonga, a, te taenga atu kite pa, ka kitea tana i korero ai ki a raua : a, taka ana e raua te Kapenga. Ano ka ahiahi, ka haere atu ia mete tekau ma ma. I a ratou e noho ana, e kai ana, ka mea a Ihu, He pono taku e mea nei ki a koutou, Ko tetahi o koutou, kei toku taha nei e kai ana, mana ahau e tuku atu. Na, ka pa te pouri ki a ratou, ka ki takitahi atu ki a ia, Ko ahau koia ? me tetahi atu, Ko ahau koia ? Na, ka whakahokia mai e ia, ka mea ki a ratou, Ko tetahi o te tekau ma rua, ka teuton tahi nei mana kite rihi. E haere ana te Tama a te tangata, e pera ana mete mea i tuhituhia mona : otiia aue, te mate mo te tangata e tukua ai te Tama a te tangata ! he mea pai mo tana tangata me i ia e whanau. A, i a ratou e kai ana, ka mau a Ihu kite taro, a ka mutu te whakapai, ka whawhati, na, ka hoatu ki a ratou, ka mea, Tangohia, kainga: ko toku tinana tenei. Na, ka mau ia kite kapa, aka mutu te whakawhetai, ka hoatu ki a ratou : aka inumia e ratou katoa. I mea ano ia ki a ratou, Ko oku toto enei, ko o te kawenata hou, e whakahekea ana mo te tini. He pono taku e mea nei ki a koutou, E kore ahau e inn i te hua o te waina a mua ake nei, kia taea ra ano taua ra e inumia houtia ai e ahau ite rangatiratanga ote Atua. Ano ka mutu ta ratou himene, ka haere atu ki maunga Oriwa. Katahi a Ihu ka mea ki a ratou, Ka he koutou katoa ki a au i tenei po : kua oti hoki te tuhituhi, Ka patua e ahau te

TE MAN El I MUA. AKE 0 TE ARANGA.

82

liepara, aka whakamararatia nga hipi. Otira muri iho i toku ar a nga mai, ka haere ahau ki mua i a koutou ki Kariri. Ka mea a Pita ki a ia, Ahakoa he te katoa, e kore ra ahau e he. Na, ka mea mai a Ihu ki a ia, He pono taku e mea atu nei ki a koe, Ko akuanei, i tenei po ano, i te mea, k-Jiore ano kia rua noa nga tangihanga o te tikaokao, ka torn au whakakahoretanga ki a au. Katahi ka tino nui rawa tana meatanga atu, Ahakoa kua takoto te tikanga kia mate tahi taua, ekore ahau ewhakakahore ki a koe. I pera ano hoki te korero a ratou katoa. To ratou taenga atu kite wahi, ko tona ingoa nei ko Kehemane : ka mea ia ki ana akonga, Hei konei koutou noho ai, kia inoi ahau. Na, ka man ia ki a Pita, ratou ko Hemi, ko Hoani, a ka timata te koera tetumatateuga; na, ka mea ia ki a ratou, Karapoti pu toku wairua ite pouri, tata pu kite mate : hei konei koutou noho ai, kia mataara. Na, ka haere ia ki pahaki tata atu, ka takoto kite whenua, ka inoi, me kahore e ahei kia pahemo atu tenei haora i a ia. Aka mea, E Apa, e Pa, ka taea e koe nga mea katoa; tangohia atu tenei kapa i a au : otiia kaua e waiho i taku e pai ai, engari i tau. Na. ka haere mai ia, a rokohanga mai, e moe ana ratou, a ka mea ki a Pita, E Haimona, e moe ana koe ? e kore e taea e koe te mataara kia kotahi haora ? Kia mataara koutou, mete inoi, kei uru kite whakamatautauranga,. E hihiko ana te wairua, ko te kikokiko ia e ngoikore ana. Ka haere atu ano ia, ka inoi, ka whakahua i taua kupu ano. A, tona hokinga mai, rokohanga mai ano, e moe ana ratou, (i taimaha hoki o ratou kanohi), a kihai ratou i matau ki ta ratou e whakahoki atu ai ki a ia. Na, haere mai ana ano ia, ko te torn o nga haerenga, a ka mea ki a ratou, Moe tonu, takoto marine : heoi ra, kua taea te haora ; na, ka tukua te Tama ate tangata ki nga, ringaringa ote hunga hara. Maranga, ka haere tatou ; na, ka tata te kai tuku i a au. A korero kau ia, kua puta mai a Hura, tetahi o te tekau ma rua, a he tini nga tangata i a ia, me nga hoari, me nga patu, he mea tone mai na nga tohunga nui, na nga Karaipi, na nga kaumatua. Na, kua oti tetahi tohu te whakarite ki a ratou e tona kai tuku, i mea ia, Ko taku tangata e kihi ai, ko ia tera; hopukina, kia mau te arahi atu. Na, tona taenga mai, tika tonu atu ki a ia, ka mea, E te Kai wha-

TE MANEI I MU A AKE O TE AKANGA.

83

kaako, ete Kai whakaako; a kihi ana i a ia. Na, ka pa o rat on ringaringa ki a ia, a hopukina ana ia. Na, ka unuhia lie hoari e tetahi o te hunga e tn ana i reira, a haua iho e ia te pononga o te tino tohunga a tapahia ana tona taringa. Na, ka ki mai a Ihu, ka mea ki a ratou, He tahae ahau, i haere mai ai koutou me nga hoari, me nga patu,ki te hopu iaan ? la koutou ahau e whakaako ana i te temepara i tena ra i tena ra, a kihai koutou i hopu i a au: otira kia rite nga Karaipiture. Na, whakarere ana ratou katoa i.a ia, a oma ana. Na, ka arumia ia e tetahi taitamariki, heoi nei ona kakahu ko tetahi rinena ; a ka hopukina atu ia e nga taitamariki : na, ka mahue i a ia te rinena, a oma tahanga ana i a ratou. Katahi ka kawea a Ihu e ratou kite tino tohunga : a kua huihui mai ki a ia nga tohunga nui katoa, me nga kaumatua, me nga Karaipi. A i aru mai a Pita i a ia i tawhiti, tae noa ki roto kite whare o te tino tohunga : a noho tahi ana me nga kai mahi, painaina ai kite taha ote ahi. Na, i rapu nga tohunga nui mete runanga katoa ite korero mo Ihu, e whakamatea ai ; heoi kihai i kitea. He tokomaha hoki nga kai whakapae teka mona, otiia kihai i rite a ratou korero. Na, ka whakatika etahi, ka whakapae teka ki a ia, ka mea, i rongo matou ki a ia e mea ana, Maku e whakahoro tenei whare tapu i hanga e te ringa, a kia torn nga ra ka hanga e ahau tetahi atu, ehara i te mea i hanga e te ringa. Heoi kihai nei ano hoki i rite a ratou korero. Na, ka whakatika te tino tohunga i waenganui, ka ui atu ki a Ihu, ka mea, Kahore au kupu ? he aha ta enei e whakaatu nei mou ? Heoi kihai i kuihi, kahore he kupu i whakahokia mai e ia. Ka ui atu ano te tino tohungaki aia, ka meaki a ia, Kokoeranei ate Karaiti, te Tama Ana e whakapaingia nei ? Ka mea mai a Ihu ki a ia, Ko ahau ano ia: a tera koutou e kite ite Tama a te tangata e noho ana i te ringa matau o te kaha, e haere mai ana i roto i nga kapua ote rangi. Katahi ka haehae te tino tohunga i ona kakahu, ka mea, Hei aha atu ma tatou nga kai whakaatu ? Kua rongo koutou ki te kohukohunga : e pehea ana a koutou whakaaro ? Na, ka whakaae ratou katoa ka tika kia mate. Katahi ka anga etahi ka tuwha ki a ia, ka arai i tona kanohi, ka kuru i a ia, ka mea ki a ia, Poropiti mai : i pahiatia ano

TE TUREI I MUA AKE O TE ARANGA.

84

hoki ia e nga pononga. Ai a Pita ite whare i raro, ka haere mai tetahi o nga kotiro a te tino tohunga : a, tona kitenga i a Pita e painaina ana, ka titiro atu ki a ia, ka mea, I a Ihu o Nahareta ano hoki koe. Na, ka whakakahore ia, ka mea, E kore ahau e matau, e kore ano hoki e mahara ki tau korero. Haere ana ia kite whakamahau; aka tangi te tikaokao; Aka kite ano te kotiro i a ia, ka anga ka korero kite hunga etu tata ana, No ratou hoki tenei. Na, ka whakakahore ano ia. A, muri tata iho, ka korero atu ano ki a Pita te hunga e tu tata ana, He pono, no ratou koe ; no Kariri hoki koe, e rite na hoki tou reo. Katahi ia ka timata te kanga, te oati, E kore ahau e matau ki tena tangata e korero na koutou. Na, kua tuarua te tangihanga ote tikaokao. Aka mahara a Pita kite kupu i korero ai a Ihu ki a ia, E kore e tuaruatia nga tangihanga o te tikaokao, ka torn au whakakahoretanga ki a au. Aka whakaaroa iho e ia, na, ka tangi.

TE TUREI I MUA AKE OTB ARANGA.

Mo te Tuhituhi. Ihaia 1. 5.

KU A oti te whakatuwhera e te Ariki, e Ihowa, toku taringa, kihaihoki ahau i tutu, kihai i hoki whakamuri. Tukua atu ana e ahau toku tuara ki nga kai whiu, oku paparinga hoki ki nga kai hutihuti : ko toku kanohi, jkihai i huna atu, kei whakama, kei tuwhaina. No te mea ka tapiritia mai a muri i a au e te Ariki, e Ihowa; koia ahau te whakama ai; koia i waiho ai e ahau toku kanohi hei kiripaka; e mohio ana ano ahau, e kore ahau e whakama. E tat a ana te kai whakatikatika moku, ko wai hei whawhai ki a au ? kia tu ngatahi taua : ko wai hei whakawa moku ? kia tata mai ki a au. Nana, ko te Ariki, ko Ihowa, hei awhina moku ; ko wai hei whakahe i a au ? Nana, ka tawhitotia katoatia ratou, ano he kakahu ; ka pau ratou ite purehurehu. Ko wai o koutou e wehi ana i a Ihowa, e whakarongo ana kite reo o tana pononga, e haere ana i roto i te pouri, kahore hoki he whakamarama ? Kia okioki atu ia kite ingoa o Ihowa, kia taupuhipuhi atu hoki ki tona Atua. Nana, e koutou katoa e tahu ana i te ahi, e whitiki ana i a

TE TUREI I MUA AKE 0 TE ARANGA.

85

koutou ki nga mumura; haere i te maramatanga o ta koutou ahi, i nga mumura hoki i whakangihaia ra e koutou. Tenei ta toku ringa mo koutou, ka takoto iho koutou mete tangi ano.

Te Bongo Pai. Maka xv. 1.

A ME A kau ake te ata, ka runanga nga tohunga nui, , nga kaumatua, nga Karaipi, mete runanga katoa, a, ka oti a Ihu te here, ka arahina atu, a tukua atu ana ki a Pirato. Aka ui atu a Pirato ki a ia, Ko koe ranei te Kingi o nga Hurai ? Aka whakahokia mai e ia, ka mea ki a ia, Kua korerotia mai na e koe. Ahe maha nga mea i whakawakia ai ia e nga tohunga nui. Ka ui atu ano a Pirato ki a ia, ka mea, Kahore au kupu hei whakahokinga mai ? na, te tini o nga kupu e korero nei ratou mou. Heoi kahore a Ihu kupu; no ka miharo a Pirato. Na, kotahi te herehere e tukua ana ki a ratou ite hakari, ta ratou e inoi ai. Na, i reira tetahi tangata ko Parapa te ingoa, e here tahi ana me ona hoa tutu, he hunga i patu tangata i te ngangaretanga. Na, ka

karanga te mano, ka anga ka tono kia meatiae ia tana i mea ai ki a ratou i mua. Na, ka whakahokia mai e Pirato ki a ratou, ka mea, E pai ana ranei koutou kia tukua e ahau ki a koutou te Kingi o nga Hurai ? I mahara hoki ia, he hae i tukua ai ia e nga tohunga nui. Na, ka whakahihiri nga tohunga nui i te mano, engari ko Parapa kia tukua ki a ratou. Aka whakahokia mai ano e Pirato, ka mea ki a ratou, He aha oti ta koutou e pai ai kia meatia e ahau ki tenei, e meinga nei e koutou ko te Kingi o nga Hurai ? Ka karanga ano ratou, Ripekatia. Na, ka ki mai a Pirato ki a ratou, He aha koia tana kino i mea ai ? Heoi nui noa atu ta ratou hamama, Ripekatia ia. Na, ka mea a Pirato kia whakamanawarekatia te mano, a tukua ana e ia a Parapa ki a ratou, a ka oti a Ihu te whin, ka tukua atu kia ripekatia. Na, ka arahina ia e nga hoia kite marae, ar a, kite whare whakawa, a karangarangatia ana te hapu katoa. Aka whakakakahuria ia kite kakahu papura, aka oti tetahi karauna tataramoa te whiri, ka potaea ki a ia. Na, ka anga ratou ka oha atu ki a ia, Tena koe, e te Kingi o nga Hurai ! A patua ana e ratou tona matenga kite kakaho, tuwha ana ki a ia, aka tukua nga turi ki

TE TUREI I MUA AKE O TE ARANGA.

86

a ia, ka koropiko ki a ia. Ano ka mutu ta ratou taunu ki a ia, ka tangohia te kakahu papura, a whakakakahuria ana ia ki ona ake kakahn, a arahinaana ia kia ripekatia. Na, ka meinga e raton tetahi tangata e tika ana na reira, a Haimona no Hairini, kia amo i tona ripeka; i haere mai ia i nga whenua, ko te papa o Arehanera rana ko Rupuha. Na, ka arahina ia ki tetahi wahi ki Korokota, tona tikanga in a whakamaoritia, Ko te wahi angaanga. A hoatu ana ki a ia he waina, he mea whakananu kite maira, kia inumia : otira kihai i tangohia e ia. Na, ka oti ia te ripeka, ka wehewehea ona kakahn, he mea maka kite rota, kia kitea ai, ko te aha e riro i tetahi, i tetahi. Na, ko te torn ia o nga haora, aka ripeka ratou i a ia. I tuhituhia ano hoki ki runga te mea i whakawakia ai ia, KO TE KINGI O NGA HURAL A tokorua nga tahae i ripekatia ngatahitia me ia; tetahi ki matau, tetahi ki tona maui. Na, ka rite te Karaipiture e mea nei, I tana ngatahitia ia me te hunga hara. A tawai ana ki aia te hunga e haereere ana i reira, mete oioi o ratou matenga, ka mea, Ha, ko koe hei whakahoro i te whare tapu, hei hanga ano i nga ra e torn, whakaorangia koe e koe ano, heke iho hoki i te ripeka. Me nga tohunga nui ano hoki, ratou ko nga Karaipi, i tawai, i mea tetahi ki tetahi, Ko era atu i whakaorangia e ia, te taea a ia ake te whakaora e ia. Te Karaiti, te Kingi o Iharaira! kia heke iho i te ripeka, kia kite ai matou, kia whakapono ai. I tawai hoki ki a ia te hunga i ripekatia ngatahitia me ia. Ano ka taea te ono o nga haora, ka pouri a runga o te whenua katoa, taea noatia te iwa o nga haora. A i te iwa o nga haora, ka karanga a Ihu, he mu te reo, ka mea, Iroi, Iroi, rama hapakatani ? ko te tikanga tenei ina whakamaoritia, E toku Atua, e toku Atua, he aha koe i whakarere ai i a an ? A, te rongonga o etahi ote hunga etu ana i reira, ka mea, Nana, e karanga ana ia ki a Iraia. Na, ka oma tetahi, ka whakaki i tetahi hautai kite winika, a whakanohoia ana kite kakaho, ka whakainu atu mana, ka mea, Kati; kia kite tatou e haere mai ranei a Iraia kite tango i a ia ki raro. Na, he nui te reo i puaki i a Ihu, a hemo ake.. Na, kua pakaru te arai ote whare tapu, e ruanga wahi, o runga a puta noa ki raro. A, te kitenga ote

TE WENEREI I MUA AKE 0 TE ARANGA.

87

keneturio e tu ana, e anga mai ana ki a ia, i penei tana karanga, a ka hemo, ka mea ia, He pono, ko te Tama a te Atua tenei tangata.

TE WENEREI I MUA AKE 0 TE ARANGA.

Te Tuhituhi. Hiperu ix. 16

KI te takoto hoki he oha-ki, me whakaatu mai te matenga ote tangata nana i whakatakoto. Kia mate hoki te tangata, katahi ka whai mana te oha-ki: kahore hoki e u, i te mea e ora ana te tangata nana i whakatakoto. Koia hoki te mahue ai te toto ite whakatapunga ote kawenata tuatahi. I te mutunga hoki o ta Mohi korero i nga tikanga katoa kite iwi katoa, hei whakaritenga mo ta te ture, ka man ia ki nga toto o nga kuao kau, o nga koati, kite wai, kite huruhuru whero, kite hihopa, a tauwhiuwhia atu ana eia te pukapuka, mete iwi katoa :me tana ki ano, Ko nga toto enei ote kawenata kua akona mai nei ete Atua ki a koutou. I tauwhiuwhia ano hoki e ia ki nga toto, te tapenakara, me nga oko katoa mo te mahi minita. He torutoru ano hoki o nga mea katoa ka mahue atui te ture i te purenga kite toto; kite kahore hoki te ringihanga toto, kahore he murunga hara. Koia i tika ai kia purea ki enei nga ritenga o nga mea ite rangi; ko nga tino mea ia ote rangi, ki nga patunga tapu- e pai rawa atu ana i enei. Ehara hoki i te mea kua tomo a te Karaiti ki nga wahi tapu i hanga e te ringaringa, ki nga ahua o nga tino wahi ; engari kite tino rangi pu ano, puta ai kite aroaro o te Atua, hei mea i te pai mo tatou : ehara ano ite mea kia maha ana tapaenga i a ia, kia pera mete tohunga nui e haere nei ki roto kite wahi tino tapu i tenei tau i tenei tau, no etahi atu ano hoki nga toto; penei kia maha he mamaetanga mona, he mea timata i te hanganga ra ano o te ao : tena ko tenei, kotahi tonu tona whakakitenga mai i te mutunga o te ao, hei whakakahore i nga hara, i a ia ka meinga hei patunga tapu. Na, kua takoto nei te tikanga mo nga tangata kia kotahi tonu te matenga, a, muri iho i tenei, ko te whakaritenga whakawa; waihoki ko te Karaiti, kotahi tonu tona tapaenga atu hei pikau i nga hara o te tini, a tenei ake

TE WENEREI I MUA AKE O TE ARANGA.

88

ko te rua o ona whakakitenga mai, kahore ano he hara, hei whakaora i te hunga e tatari ana ki a ia.

Te Rongo Pai. Kuka xxii. 1.

NA, kua tat a te hakari taro rewena kore, e karangatia nei ko te Kapenga. Aka rapu nga tohunga nui me nga Karaipi kite pehea e whakamate ai ratou i aia: i mataku hoki ratou ite iwi. Na, ka tapoko a Hatana ki a Hura, ko tona ingoa nei ko Ikariote, ko ia nei tetahi o te tekau ma rua. Aka haere ia, ka korero ki nga tohunga nui, me nga rangatira hoia, kite pehea e tukua ai ia ki a ratou. Aka hari ratou, ka whakaae ano hoki kia hoatu he moni ki a ia. Na, ka whakaae ia, a ka rapu ite wa pai e tukua ai ia ki a ratou, i te mea kahore he huihuinga tangata. Na, ka tae mai te ra ote taro rewena kore, i tika nei kia patua te Kapenga. Ka tonoa eia a Pita raua ko Eloani, ka mea, Tikina, taka te Kapenga ma tatou, kiakai ai tatou. Na, ka mea raua ki a ia, Ko hea koe pai ai kia taka e maua ? Aka mea ia ki a raua, Na, ka tome korua kite pa, ka tutaki he tangata ki a korua e mau ana ite kahaka wai; e aru korua iaiaki te whare e tomo ai ia. Ka mea atu kite tangata ite whare, E mea ana te Kai whakaako ki a koe, Kei hea te ruma e kai ai matou ko aku akonga ite Kapenga ? A ka whakaaturia eiaki a korua he ruma nui i runga kua oti te whariki : me taka e korua ki reira. Na, haere ana, a rokohanga atu rite tonu ki tana i korero ai ki a raua: a taka ana e raua te Kapenga. A, ka rite te haora, ka noho ia, ratou ko nga apotoro kotahi tekau ma rua. Na, ka mea ia ki a ratou, Nui atu toku hiahia kia kai tahi tatou i tenei Kapenga, i te mea kahore ano ahau i mate noa: ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, E kore ahau e kai i tenei a muri ake nei, kia tino rite ra ano ite rangatiratanga ote Atua. Na, ka mau ia kite kapa, ka mutu te whakawhetai, ka mea ia, Tangohia tenei, tuwhaina ma koutou : ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, E kore ahau e inu i te hua o te waina, kia tae mai ra ano te rangatiratanga ote Atua. Na, ka mau ia kite taro, ka mutu te whakawhetai, ka whawhati, na, ka hoatu e ia ki a ratou, a ka mea, Ko toku tinana tenei e hoatu ana mo koutou : moinga, tenei hei whakamaharatanga ki a au. I peneitia ano hoki te kapa, i muri iho i te hapa, i mea ia, Ko tenei kapa te kawenata hou i

TE WENEREI I MU A AKE 0 TE ARANGA.

89

runga i oku toto, e ringihia ana mo koutou. Otira, tenei kei ahau nei, kei te tepara, te ringaringa o te kai tuku i a an. Na, e haere ana te Tama ate tangata, e pera ana mete mea i whakaritea: otira ane te mate mo te tangata e tukua ai ia ! Na, ka anga rat on ka rapn ki a raton ano, ma wai o raton tenei e mea. Ahe tantotohe ano ta raton, ko wai o raton e meinga te tangata nni. Na, ka mea ia ki a raton, Ko nga kingi o nga taniwi hei whakatupu rangatira ki a raton; a e hnaina ana o raton kai akiaki, He hunga atawhai. Otiia kana kom ton e pera : engari kia rite ki to mnri rawa te mea nni o konton: kia rite ano hoki te tino tangata kite kai mahi. Ko w r ai hoki te mea nni, ko ia e noho ana kite kai, ko te kai mahi ranei ? ehara ranei te tangata e noho ana kite kai ? tenei raia ahan i roto i a konton te rite nei kite kai mahi. Na, ko koutou te hunga i noho tahi tatou i oku wliakamatautauranga. A ka whakarite ahau i te rangatiratanga mo koutou, ka pera ano me toku Matua i whakarite mai moku; kia kai ai, kia inn ai koutou ki taku tepara, i toku rangatiratanga, kia noho ai ano hoki ki runga ki nga torona, whakawa ai i nga iwi kotahi tekau ma rua o Iharaira. Na, ka mea te Ariki, E Haim on a, e Haimona, na, kua inoia kout ou e Hatana kia tataria, ano he witi : otiia kua inoi ahau mon, kei hemo ton whakapono : a ka tahuri mai koe, whakakahangia on teina. Na, ka mea tera ki a ia, Ete Ariki, e pai ana ahau kia haere hei hoa mon kite whare herehere, kite mate ano hoki. Ano ra ko ia, Tenei taku kupu ki a koe, e Pita, e kore te tikaokao e tangi aianei, ka toru au whakakahoretanga i ton matauranga ki a au. I mea ano ia ki a ratou, I taku tononga i a koutou, a kahore a koutou peke moni, kahore he putea, kahore he hu, i kore ranei tetahi mea ma koutou? Ka mea ratou, Kahore. Ano ra ko ia ki a ratou, Tena ko tenei, kite mea he peke moni to tetahi, mauria atu, mete putea ano hoki :me ia hoki kahore ana hoari, kia hokona tona kakahu, ka hoko ai i tetahi. Ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, Ko te tikanga tenei, kia rite ano hoki i a au te mea kua oti nei te tuhituhi, ara Kua huihuia ia kite hunga hara :he tutukitanga hoki to nga mea moku. Na, ka mea ratou, E te Ariki, na, e rua enei hoari. Aka mea ia ki a ratou, Kati ano. Na, ka

TE WENEEEI I MUA AKE O TE ARANGA.

90

puta atu ia, ka haere ki maunga Oriwa, ko tana hanga hoki; mete aru ano ana akonga i a ia. A, te taenga ki tana wahi, ka me a ia ki a ratou, Me inoi kei urn kou. ton kite whakamatantauranga. Na, ka mawehe atu ia i a ratou, kei to te taunga kamaka te mataratanga, aka tukua ona turi, ka inoi, ka me a, E Pa, kite pai koe, tangohia atu tenei kapa i a an : otira kanaka e waiho i taku i pai ai, engari i tau. Na, ka puta mai ki aia tetahi anahera ite rangi, e whakakaha ana i a ia. A, uaua tonu tana inoi, mete mea e oke ana : a ko tona kakawa, ano he tepe toto e turuturu iho ana kite whenua. Na, ka ara ia i te inoi, a, te taenga atu ki ana akonga, rokohanga atu e moe ana ratou, he ngakau pouri hoki. Na, ko tana meatanga mai ki a ratou, He aha koutou ka moe ai ? Whakatika kite inoi, kei uru koutou kite whakamatantauranga. A, iaia e korero ana, na, ko te huihuinga tangata, me tera hoki i karangatia nei ko Hura, ko ia hoki tetahi o te tekau ma rua, e haere ana i mua i a ratou, na, ka whakatata mai ia ki a Ihu, kite kihi i a ia. Ano ra ko Ihu ki a ia, E Hura, he kihi tau hei tuku mo te Tama ate tangata ? A, te kitenga o ona hoa i nga mea meake meatia, ka mea ratou ki a ia, Ete Ariki, me patu ranei matou kite hoari ? Na, haua iho e tetahi o ratou te pononga a te tino tohunga a tapahia ana tona taringa matau. Na, ka oho mai a Ihu, ka mea, Kati ra i tenei. A whakapakia ana tona taringa, na, kua ora ia. Katahi ka mea a Ihu ki nga tohunga nui, ki nga rangatira o te temepara, ki nga kaumatua, i haere atu ki a ia, He tahae ahau i haere mai ai koutou me nga hoari me nga patu ? la au e noho ana i a koutou i te temepara, ia ra, ia ra, kihai i totoro mai o koutou ringa ki a au : otira no koutou tenei haora, ko te kahanga ano hoki ote pouri. Na, ka hopu ratou i a ia, ka arahi atu, a kawea ana ia e ratou ki roto kite whare ote tino tohunga. Ko Pita ia, i aru mai i tawhiti. Ano ka oti i a ratou he kapura te tahu ki waenga marae, i a ratou e noho tahi ana, ka noho hoki a Pita i waenganui o ratou. Na, ka kitea ia e tetahi kotiro, i aia e noho ana i te kapura ; a matatau tonu mai te titiro ki a ia, ka mea, Ia ia ano hoki tenei. Na, ka whakakahore ia ki aia. ka mea, E ko, kahore ahau e mohio ki aia. A, taro kau iho, ka kite tetahi atu i a ia, ka mea, JNo

TE TAIREI I MUA AKE 0 TE ARANGA.

91

ratou hoki koe. Na, ka mea a Pita, E mara, kahore. A, mete mea ko tahi te haora kite takiwa, ka toheano tetahi atu, ka mea, He pono ra hoki, i a ia ano hoki tenei: no Kariri hoki. Aka mea a Pita, E mara, e kore ahau e matau ki tau e mea. A i reira pu ano, i a ia e korero ana, ka tangi te tikaokao. Na, ka tahuri te Ariki, ka titiro ki a Pita. A ka mahara a Pita kite kupu a te Ariki, ki tana meatanga ki a ia, E kore e tangi te tikaokao, ka torn an whakakahoretanga ki a au. Na, haere atu ana a Pita ki waho, a nui atu tana tangi. Na, ka taunu nga kai pupuri o Ihu ki a ia, ka whiu. A ka hipokina ia, ka pahiatia tona kanohi, ka ui atu ratou ki a ia, ka mea, Poropiti mai, na wai koe i papaki ? A he maha era atu kupu kino i korero ai ratou ki a ia. Ano ka ao te ra, ka huihui nga kaumatua o te iwi, nga tohunga nui, me nga Karaipi, a arahina atu ana ia ki to ratou runanga, ka mea ratou, ko te Karaiti ranei koe ? meinga mai ki a matou. Ano ra ko ia ki a ratou, Ki te korerotia atu e ahau ki a koutou, ekore koutou e whakapono: akite ui atu ahau, e kore koutou e whakahoki kupu mai ki a au, e kore ano koki e tuku i a au kia haere. Tenei ake ka noho te Tama a te tangata ki matau ote kaha ote Atua. Na, ka mea ratou katoa, Ko koe ranei te Tama a te Atua ? Ano ra ko ia ki a ratou, Kua korerotia mai na e koutou ko ahau ia. Na, ka mea ratou, Hei aha ake he kai whakaatu ma tatou ? kua rongo nei hoki tatou ake i ta tona mangai.

TE TAIRE I I MUA AKE 0 TE ARANGA.

Te Tuhituhi. 1 Koriniti xi. 17.

NA, i a an e korero atu nei i tenei, kahore aku whakamoemiti, kahore hoki koutou e whakamine mai mo te pai, engari mo te kino. Te tuatahi, i a koutou ka whakamine mai ki roto kite hahi, ka rongo ahau he wehewehenga kei roto i a koutou ; a e whakaponohia ana ano e ahau tetahi wahi. He mea tokoto rawa hoki tenei kia whai titorehanga koutou, kia kitea ai te hunga e paingia ana i roto i a koutou. Na, ka huihui mai koutou kite wahi kotahi, ehara ite mea kite kai ite hapa ate Ariki. Ite mea hoki e kai ana, ko tana ake hapa

TE TAIKEI I MUA AKE O TE AKANGA.

92

ta tetahi ta tetahi e tango wawe ai: a e hiakai ana tetahi, e haurangi ana tetahi. Kahore koia o koutou whare e kai ai, e inu ai, koutou ? e whakahawea ana ranei koutou kite hahi a te Atua, a e mea ana kia whakama te hunga kahore nei a ratou mea ? Kia pehea atu taku kupuki a koutou ? kia whakamoemiti atu ahau ki a koutou mo tenei mea ? e kore ra ahau e whakamoemiti. Kua riro mai hoki iaauta te Ariki, taku i tuku atu ra ki a koutou, ara, I tangohia te taro e te Ariki, e Ihu, i taua po i tukua ai ia: a, ka mutu te whakawhetai, ka whatiia e ia, na, ka mea ia, Tangohia, kainga; ko toku tinana tenei, ka whatiwhatiia nei mo koutou : meinga tenei hei whakamaharatanga ki a au. Mete kapa ano hoki i te mutunga o te hapa, me tana mea ano, Ko tenei kapa te kawenata hou i runga i oku toto : meinga tenei, i nga inumanga katoatanga, hei whakamaharatanga ki a au. I nga wa katoa hoki e kai ai koutou i tenei taro, e inu ai i tenei kapa, e whakakitea ana e koutou te matenga o te Ariki, kia tae mai ra ano ia. Mo reira kite kai he tetahi i tenei taro, kite inu he ite kapa a te Ariki, ka whai hara ia i te tinana i nga toto o te Ariki. Engari kia uiui te tangata ki aia ano, ka kai ai i taua taro, ka inu ai i taua kapa. No te mea kite kai he, kite inu he tetahi, e kai ana, e inu ana ite whakawakanga mona, te whakaaro ko te tinana o te Ariki. Na konei hoki he tokomaha i roto i a koutou e ngoikore ana, e mate ana, a he tokomaha kua moe. Me i whakawa hoki tatou i a tatou ano, kihai i whakataua te heki a tatou. Na, ka whakawakia, he mea whakaako tatou na te Ariki, kei tukua ngatahitia tatou mete ao kite he. Heoi, e aku teina, ka huihui koutou ki te kai, me tatari tetahi ki tetahi. Aki te hiakai tetahi tangata, hei roto i tona whare ia kai ai; kei ai to koutou huihuinga hei take whakawakanga. Era atu mea hoki, maku e whakatika, ina tae atu ahau.

Te Bongo Pai. Kuka xxiii. 1.

KATAHI ka whakatika to ratoii huihui katoa, a arahina ana ia ki a Pirato. Na, ka anga ratou ka whakapa he ki a ia, ka mea, Kua man i a matou tenei tangata e knkume ke ana i te iwi, e mea ana, kia kaua © hoatu te takoha ki a Hiha, e ki ana, he kingi ia, 0

TE TAIREI I MUA AKE 0 TE ARANGA

93

te Karaiti. Na, ka ui a Pirato ki a ia, ka mea, Ko koe ranei te kingi o nga Hurai ? Ka whakahokia mai eia ki a ia, ka mea, Kna korerotia mai na e koe. Na, ko te meatanga atu a Pirato ki nga tohunga nui, ki nga mano, Kahore tetahi he o tenei tangata i man i a an. A nni atu ta ratou tohe, ka mea, E whakahihiri ana ia i te iwi, e whakaako ana puta noa i Huria, no Kariri te timatanga, a taea noatia a konei. A, te rongonga o Pirato ki Kariri, ka ui atu, No Kariri ranei tenei tangata ? Aka rongo ia no te rangatiratanga o Herora ia, ka tonoa ia ki a Herora, i Hiruharama hoki ia i aua ra. A, te kitenga o Herora i a Ihu, nui rawa tona hari : no mua hoki tona hiahia kia kite i a ia, he maha hoki nga mea i rangona e ia mona ; i mea hoki ia kia kite i tetahi tohu e meinga ana e ia. Na, he maha nga kupu i ui ai ia ki aia ; heoi kahore kau he kupu i whakahokia mai e ia. Na, tu ana nga tohunga nui me nga Karaipi, a kaha rawa ta ratou whakapa he ki a ia. Na, whakakorekorea ana ia e Herora ratou ko ona hoia, na, ka taunu ia, ka whakakakahu i a ia kite kahu whakapaipai, a whakahokia atu ana ki a Pirato. I taua rangi ano ka houhia te rongo a Pirato raua ko Herora : i mua hoki e mauahara ana ki a raua. Na, ka karangatia e Pirato nga tohunga nui, nga rangatira, mete iwi ano, ka mea ia ki a ratou, Kua kawea mai nei e koutou tenei tangata ki a an, mete ki ano kei te kukume ke ia ite iwi: aka oti nei ia te uiui e ahau ito koutou aroaro, kihai i man i a au tetahi he o tenei tangata i roto i nga mea i whakapangia nei e koutou ki a ia : kihai ano hoki a Herora : i tonoa hoki koutou e ahau ki a ia; a kahore nei ana mahi e tika ai kia mate ia. Na, maku ia e whiu, ka tuku atu ai. (Kua takoto hoki te tikanga kia tukua atu tetahi ki a ratou ite hakari.) Na, ka panui ratou kite karanga, ka mea, Whakamatea tenei, ko Parapa te tuku mai ki a matou: (ko tenei hoki i maka kite whare herehere mo te nananga i nana ai ia i roto ite pa, mo te patu tangata.) Na, ka karanga mai ano a Pirato, he mea hoki nana kia tukua a Ihu.

Heoi karanga ana rat on, mea ana, Ripekatia ia, ripekatia, Ka mea mai ano ia ki a rat on, ko te torn o nga meatanga, He aha rate kino i meinga e tenei tangata? kahore ano i man i a an tetahi he ona e mate ai : maku

TE TAIREI I MUA AKE O TE ARANGA.

94

ia e whin, ka tuku atu ai. Heoi nui atu o ratou reo ki te tohe mai, ka tono kia ripekatia ia. A riro rawa i nga reo o ratou ko nga tohanga nui. Na, ka ki a Pirato kia waiho ita ratou i tono ai. Na, tukua ana ki a ratou te tangata i maka kite whare herehere mo te nananga, mo te patu tangata, ta ratou hoki i tono ai; ko Ihu ia, i tukua ki to ratou hiahia. Ai a ratou e arahi ana i a ia, ka mau i a ratou a Haimona tetahi tangata o Hairini, e haere mai ana i nga whenua, a whakatakotoria ana ki a ia te ripeka, kia amohia i muri i a Ihu. Na, he nui te huihuinga ote iwi i aru i a ia, me nga wahine hoki e tangi ana, e aue ana ki a ia. Na, ka tahuri a Ihu ki a ratou, ka mea, E nga tamahine o Hiruharama, kaua ahau e tangihia, engari me tangi ki a koutou, ki a kOutou tamariki ano hoki. Tera hoki e puta mai nga ra e mea ai ratou, Koa tonu nga pakoko, me nga kopu kahore ano i whanau, me nga u kahore ano i ngotea. Ko reira timata ai ratou te mea ki nga maunga, Horo iho ki runga ki a matou : ki nga pukepuke hoki, Hipokina matou. Ki te meinga hoki enei mea e ratou kite rakau kaimata, ka ahatia te rakau maroke ? Na, tokorua ano hoki era, he hunga mahi kino, e arahina ngatahitia ana ratou kia whakamatea. A, ka tae mai ratou kite wahi e karangatia nei ko Angaanga, ka ripeka i a ia ki reira, me aua kai mahi kino, kotahi ki matau, kotahi ki maui. Na, ka mea a Ihu, E Pa, houhia te rongo ki a ratou : kahore hoki ratou e mahara ki ta ratou e mea nei. A wehewehea ana ona kakahu e ratou, he mea maka kite rota.. Me te tu ano te iwi matakitaki ai. Na, ka whakahi mai ratou tahi ko nga rangatira, ka mea, Ko era atu i whakaorangia e ia; mana ano ia e whakaora, kite mea ko te Karaiti ia, ko ta te Atua i whiriwhiri ai. I taunu hoki nga hoia ki a ia, i haere mai mete kawe mai ite wl ' nika ki a ia, ka mea, Ki te mea ko koe te kingi o nga Hurai, mau koe e whakaora. Aka tuhituhia te tuhituhinga ki runga i a ia, no Kariki, no Roma, no Hiperu nga reta, KO TE KINGI TENEI O NGA HURAL I kohukohu ano ki a ia tetahi o nga kai mahi kino i in ra, i mea, Ki te mea ko koe te Karaiti, whakaorangia koe, tatou hoki. Na, ka whakahokia mai e tetahi, ka rin ki a ia, ka mea, E kore ranei koe e mataku kite Atua, kei

TE PARAIREI PAI.

95

tenei mate tahi nei hoki koe ? Ka tika raia to tana :ka whiwhi hoki tana ki nga mea e tika mo a tana hanga : ko tenei ia, kahore ana mahi he. Na, ko tana meat a - nga mai ki a Ihn, E te Ariki, kia mahara koe ki a an ina haere mai koe i rnnga i to rangatiratanga. Ano ra ko Ihn ki a ia, He pono taku e mea atn nei ki a koe, Ko aianei koe noho ai ki a an, ki pararaiha. Na, kua tata kite ono o nga haora, aka ponri a rnnga ote whenna katoa, a, te iwa ra ano o nga haora. I ponri ano te ra, i pakarn ano hoki te arai o te whare tapn i waenganui. A nni atn te reo o Ihn kite karanga atn, i mea ia, E Pa, tenei tokn wairna ka tnkna atn nei ki on ringa: ka mntn enei knpn, ka hemo. Na, te kitenga o te kenetnrio i tana mea, ka whakakororia ia i te Atna, ka mea, He pono, he tangata tika tenei. Me te hnnga katoa hoki i hnihni ki tana matakitakinga, i to raton kitenga i ana mea i meatia, ka patnki ki o raton nma, a hoki ana. Aite tn mai i tawhiti te hnnga katoa i mohio ki a ia, raton ko nga wahine i arn mai i a ia i Kariri, e matakitaki ana ki enei mea.

TE PARAIREI PAI.

Nga Inoi.

ETE Atna Kaha rawa, he inoi atn tenei na maton ki a koe, kia titiro atawhai mai ki enei tamariki an, i pai ai to maton Ariki a Ihn Karaiti kia tnkna ia ki nga ringaringa o nga tangata hara, kia mate ki rnnga kite ripeka ; kei te ora na ia, kei te kingi tahi, me koe mete Wairna Tapn, kotahi ano Atna, a, ake ake ake. Amine.

ETE Atna Kaha rawa, ora tonn, e tohntohnngia ana, e whakatapna ana, te tinana katoa o te EEahi e ton Wairna; Kia manako mai koe ki a maton, e inoi atn nei ki a koe mo nga tn tangata katoa o to EEahi tapn, kia tika ai te mahi a ia wahi, a ia wahi, o tana tinana ki a koe ; ko Ihn Karaiti hoki to maton Ariki, to maton Kai whakaora. Amine.

I? TE Atna tohn, nan i hanga nga tangata katoa, kahore J koe e kino ki tetahi mea i hanga e koe, kahore hoki

TE PARAIREI PAI.

96

ou hiahia kia mate te tangata hara, engari kia tahuri ia, kia ora ; Tohungia nga Hurai katoa, nga Turaka, te Hnnga whakateka, mete Hnnga whakapono he, whakakorea to ratou kuare, te pakeke o o ratou ngakau, me te whakahawea ki tan Kupu ; arahina mai hoki ratou ki to kahui, e te Ariki e whakapaingia atu nei, kia whakaorangia ai ratou i roto i te toenga o te Iharaira pono, kia kotahi ai te kahui, kotahi ano hoki te hepara, ko Ihu Karaiti, ko to matou Ariki, e ora tahi na, me koe mete Wairua Tapn, kotahi ano Atua, ake ake ake. Amine.

Te Tuliituhi. Hiperu x. 1.

TO te ture hoki he atarangi no nga pai e puta mai ana i muri, ehara hoki i te ahua pu o nga mea, heoi e kore rawa e whai mana i ana patunga tapn e whakaekea tonntia atn ana e raton i tenei tan, i tenei tan, hei mea e tino tika ai te hnnga e whai mai ana ki reira. Penei e kore ranei e mntn te whakaeke atn ? me he mea hold kna oti rawa te hnnga nana tana karakia te mea kia ma, kua kore o raton maharatanga iho ki nga hara. I ana patunga tapn ia, e hokihoki ana te mahara ki nga hara iia tan iia tan. E kore hoki e tan ma nga toto o nga puru o nga koati e whakakahore nga hara. Na reira, i aia e haere mai ana kite ao, ka mea ia, Kihai i matenuitia e koe te patunga tapn mete whakahere, kna rite mai i a koe e tinana moku. Kihai koe i ahuareka ki nga tahunga tinana, ki nga whakahere hara : katahi ahau ka mea atu Tenei au te haere atu nei, (kei roto i te upoko ote pukapuka te tuhituhinga moku,) kite mea i tan i pai ai, ete Atua. I tana meatanga i mua ake nei, Kihai koe i matenui kite patunga tapn, kite whakahere, ki nga tahunga tinana, me nga whakahere hara, kahore ano hoki ou ahuarekatanga mai ki nga mea e tapaea atu ana i runga i te ture ; katahi ia ka mea, Tenei ahau te haere nei kite mea i tau i pai ai, ete Atua. E tangohia ana e ia te tuatahi, kia whakaturia ai e ia te tuarua. Na tana pai nei i oti ai tatou te whakatapn. he meatanga na te tapaenga atu kotahi o te tinana o Ihu Karaiti. Na, nga tohunga katoa, e tn ana ratou, e minita ana, i tenei ra i tenei ra, he maha ano hoki a raton whakaekenga atu i ana patunga tapn na ano, e kore rawa nei e tail

TE PAKAIREI PAL

97

97

hei tango i nga hara : ko tenei ia, kotahi nei tana patnnga tapn i whakaeke atn ai mo nga hara, na, noho tonn ana ite ringa matan ote Atna; i mnri nei he tatari tana kia waiho ra ano ona hoa riri hei takahanga mo ona waewae. Kotahi nei hoki tana whakahere, a tika tonn i a ia ake ake te hnnga ka oti te whakatapn. Hei kai whakaatu ano te Wairna Tapn mo tenei ki a tat on : i mnri nei hoki i tana kianga mai i mna, Ko te kawenata tenei e whakaritea e ahan ki a raton i mnri iho i ana ra, e ki ana te Ariki, Ka hoatn e ahan akn ture ki o raton ngakan, ka tnhitnhia ano e ahan ki o raton hinengaro ; e kore ano hoki e maharatia e ahan a raton hara, a raton he, ake ake ake. Na, kite mnrna enei, kahore he whakahere mo nga hara i mnri iho. Na, ka ai nei nga toto o Ihn hei take e maia ai taton te tomo atn kite tino wahi tapn, hei ara hon mo taton, ara ora, he mea whakatapn ano nana, e tika atn ana na te arai, ara na tona kikokiko; ahe nni ano hoki to taton tohnnga mo te whare ote Atna; kia whakatata atn taton, ko te ngakan ano kia pono, kia pnman rawa hoki te whakapono, he mea tanwhinwhi ano te ngakan kia kore ai te hinengaro kino, he mea horoi ano hoki te tinana kite wai marama. Kia man ta taton whakaae kite mea e tnmanakohia atn nei, kei nganene ; (he pono hoki ta te Kai whakaari mai;) kia whai whakaaro ano taton tetahi ki tetahi, kia whakaohokia te aroha me nga mahi pai: kei mahne ano hoki to taton hnihni i a taton ano, kei pera mete hanga a etahi; engari me whakahanhan tetahi i tetahi : kia nni rawa ano hoki i te mea ka kite kontou ka tata te ra.

Te Bongo Pai, Hoani xix. .1.

KATAHI ka man a Pirato ki a Ihu, ka whin i a ia. A ka whiria e nga hoia tetahi karanna tataramoa, potaea ana ki tona matenga, whakakakahnria ana hoki ia kite kahn papnra, na, ka mea raton, Tena koe, ete Kingi o nga Hurai I a pakia ana ia. Ka haere atu ano a Pirato, ka mea ki a raton, Na, tenei te arahma atn nei e ahan ki a koutou, kia mohio ai kouton, kahore rawa i man ia an tetahi he ona. Na, ka pnta a Ihn ki waho, mete karanna tataramoa i rnnga i a ia, te kakahn papura ano hoki. Ka mea a Pirato ki a raton, Na, te tangala

TE PARAIREI PAI.

98

nei! A, te kitenga o nga tohunga nui ratou ko nga katipa i a ia, ka karanga ratou, ka mea, Ripekatia, ripekatia. Ka ki atu a Pirato ki a ratou, Tangohia ata ia e koutou, ripekatia : kahore hoki i mau i a au tetahi he ona. Ka whakahokia mai e nga Hurai ki a ia, He ture ta matou, a ki ta matou ture, he mea tika kia mate ia, mona i mea ko te Tama ia ate Atua. A, te rongonga o Pirato i tenei ki, nui rawa tona wehi; ka tomo atu ano ia kite whare whakawa, a kamea ki a Ihu, Noheakoe? Heoi kahore a Ihu kupu i whakahoki mai ai ki a ia. Na, ka mea a Pirato ki a ia, E kore koe e korero mai ki a au ? kahore koe e mohio, kei a au te tikanga mo te ripeka i a koe, kei a au ano te tikanga mo te tuku i a koe kia haere ? Ka whakahokia mai e Ihu, Kahore o tikanga ki a au, me kahore i homai ki a koe i runga : koia i nui rawa ai te hara ote kai tuku iaau ki a koe. Na, i reira ake ano ka whai a Pirato kia tukua atu ia kia haere : otiia ka karanga nga Hurai, ka mea, Ki te tukua tenei e koe, ehara koe ite hoa no Hiha : kite whakakingi tetahi tangata i a ia, he whakakahore tana i a Hiha. Ano ka rongo a Pirato i tenei korero, ka arahina e ia a Ihu ki waho, a noho ana ki runga kite nohoanga whakawa, ki te wahi e karangatia nei ko te Whariki kohatu, kite reo Hiperu, ko Kapata. Ko te takanga ia ote Kapenga, tata pu kite ono o nga haora : aka mea ia ki nga Hurai, Na, to koutou Kingi ! Na, ko ta ratou karangatanga mai, Whakamatea, whakamatea, ripekatia. Ka mea a Pirato ki a ratou, Kia ripeka koia ahau i to koutou Kingi ? Ka whakahokia mai e nga tohunga nui, Kahore o matou kingi, ko Hiha anake. Katahi ia ka hoatu 0 ia ki a ratou kia ripekatia. Aka mau ratou ki a Ihu, ka arahi atu. A amo ana ia i tona ripeka, haere ana ki te wahi e karangatia nei ko te wahi o te angaanga, tona ingoa kite reo Hiperu, ko Korokota : na, ripekatia ana ia e ratou ki reira, a ia me tera tokorua atu, kotahi ki tetahi taha kotahi ki tetahi taha, ko Ihu i waenganuiNa, tuhituhia ana e Pirato tetahi ingoa, whakapiritia ana kite ripeka. Ko te tuhituhinga tenei, KO IHU 0 NAHARETA, KO TE KINGI O NGA HURAI. Ahe tokomaha nga Hurai i korerotia ai tenei ingoa : i tata hoki kite pa te wahi i ripekatia ai a Ihu : i tuhituhia hoki kite reo Hiperu, kite reo Kariki, kite reo o Roma.

TE PARAIREI PAI.

99

F 2

Na, ka mea nga tohunga nui o nga Hurai ki a Pirato, Ana e tuhituhia, Ko te Kingi o nga Hurai; engari, Nana i mea, Ko ahau te Kingi o nga Hurai. Ka whakahokia mai e Pirato, Ko taku i tuhituhi ai kua tuhituhia. A ka oti a Ihu te ripeka e nga hoia, ka mau ratou ki ona kakahu, wehea ake kia wha nga wahi, ki ia hoia he wahi; mete koti ano hoki : na, kahore he tuinga ote koti, he mea whatu iho i runga a puta noa. Na, ka mea ratou tetahi ki tetahi, Kaua e haea e tat on, engari me maka kite rota kia kitea ai, mo wai ranei: na, ka rite te Karaipiture e mea nei, I wehewehea oku kakahu mo ratou, i maka rota hoki mo toku weruweru. Ko ta nga hoia tenei i mea ai. Na, ite taha ote ripeka o Ihu tona whaea e tu ana, ratou ko te teina o tona whaea, ko Meri wahine o Kereopa, ko Meri Makarini. A, te kitenga o Ihu i tona whaea, mete akonga hoki i aroha ai ia etu tahi ana, ka mea ia ki tona whaea, E tai, nana, to tamaiti ra ! Katahi ia ka mea ki tana akonga, Na, to whaea ! No taua haora ake ano, i tango ai tana akonga i a ia ki tona whare. Muri iho i tenei, ka mohio a Ihu ka oti nga mea katoa, na, ka mea ia, hei whakaritenga hoki mo te Karaipiture, He mate wai toku. Na, tera etu ana tetahi oko, ki tonu i te winika : a ka whakakiia e ratou tetahi hautai kite winika, whakanohoia ana ki runga kite hihopa, hoatu ana ki tona mangai. A, te inumanga nei o te winika e Ihu, ka mea ia, Kua oti : na, ka tuohu tona matenga, tukua atu ana te wairua. Na, i mea nga Hurai, kia kaua e mau nga tinana kite ripeka i te hapati, ko te takanga hoki ia, ko te ra nui hoki taua hapati, ka mea ratou ki a Pirato kia whatiia o ratou waewae, kia tangohia atu hoki. Na, ka haere nga hoia, ka whawhati i nga waewae o to mua, me o tera i ripeka-

tia ngatahitia nei me ia. A, to ratou taenga mai ki a Ihu, ka kite kua mate noa ake ia, kihai i whatiia e ratou ona waewae : engari i werohia tona kaokao e tetahi o nga hoia kite matia, a puta tonu mai he toto he wai. Ako te tangata i kitea ai, ko ia ano te kai whakaatu, e pono ana ano hoki tana whakaaturanga: a e mohio ana ano ia he korero pono tana, he mea ra kia whakapono ai koutou. I meatia hoki enei mea, kia rite ai te Karaipiture, E kore tetahi iwi ona e whatiia. A e mea ana ano tetahi atu Karaipiture, Ka titiro ratou ki ta ratou i wero ai.

100

TE RA I MUA O TE ARANGA.

TE KA I MUA O TE ARANGA.

Te Inoi.

"T~l TE Ariki, kua iriiria nei matou ki roto kite matenga jLJ o tau Tama tapu, oto matou Kai whakaora, o Ihu Karaiti, meinga matou kia tanumia tahitia me ia; ara, kia whakamatea tonutia o matou hiahia kino, kia waiho hoki te urupa mete mate hei putanga atu kite aranga koa ; he nui hoki nga mahi pai a tau Tama, a to matou Ariki, a Ihu Karaiti ; i mate nei hoki ia, i tanumia, i ara ake ano mo matou. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Pita iii. 17.

KI te mea hoki, i a tatou e mahi ana i te pai, ka takoto i te Atua he mamae mo tatou, erangi tera i te mamae i a tatou e mahi ana i te kino. Kotahi hoki whakamamaetanga o te Karaiti mo nga hara, te tika mo te he, kia arahina ai tatou e ia kite Atua ; i whakamatea hoki ko te kikokiko, he mea whakaora ia na te Wairua: ko tana ano tena, i tona haerenga i mua kite kauwhau ki nga wairua i te whare herehere : i turi nei i mua, i te meae tatari ana te manawanui o te Atua i nga ra i a Noa, ite mea e hanga ana te aka, te mea i ora ai etahi wairua torutoru nei, ara toko warn, he mea na te wai. He mea whakarite ki tenei te mea e whakaora nei i a tatou inaianei, ara, te iriiri, (ehara i te whakarerenga atu i te poke o te kikokiko, engari he whakaaenga ake na te hinengaro pai kite Atua,) he meatanga na te aranga mai o Ihu Karaiti: kua riro nei kite rangi, a kei te ringa matau nei ano ia ote Atua; kei raro ano ia ia nga anahera, nga rangatiratanga, nga kaha.

Te Rongo Pai. Matin xxvii. 57.

AKA ahiahi, ka haere mai tetahi tangata taonga nui I o Arimatia, ko Hohepa te ingoa, ko ia ano hoki he akonga na Ihu : i haere ia ki a Pirato, a tonoa ana eia te tinana o Ihn. Na, ka mea a Pirato kia hoatu te tinana. Na, ka tango a Hohepa ite tinana, a takaia ana eia kite rinena ma, a whakatakotoria ana ki tana urupa hou, i hana eia ki roto kite kamaka : na, whakataka atu ana eia tetahi kohatu nui kite kuwaha ote urupa,

TE RA ARANGA.

101

a hnere ana. A i reira ano a Meri Makarini, me tera Meri, e noho ana ite ritenga atu ote tanumanga. Na, i te aonga ake i muri i te takanga hakari, ka haere mai nga tohunga nui me nga Parihi ki a Pirato, ka mea, E mara, e mahara ana matou ki ta tera tangata tinihanga i mea ai, i a ia ano i te ora, Kia taka nga ra e torn ka ara ahau. Na, whakahaua atu kia tiakina te tanumanga, a tae noa kite torn o nga ra, kei haere atu ana akonga ite po, tahae ai i a ia, aka mea kite iwi, Kua ara ite hunga mate : penei, kino atu ito mua to muri he. Ka mea atu a Pirato ki a ratou, He kai tiaki ano a koutou: haere, kia puta a koutou whakaaro kei taea atu ia. Na, haere ana ratou, hiritia ana te kohatu, mete whakanoho ano i nga kai tiaki, kei taea atu te tanumanga.

TE BA ARANGA.

te Karakia o te Ata, me whakarere te Waiata, “ Tena, kia

waiata tatou,’ me waiata, me korero ranei, enei rarangi.

KUA patua hoki mo tatou a te Karaiti ta tatou Kapenga:

Na, kia kai tatou i te hakari, auaka te rewena tawhito, auaka ano hoki te rewena o te mauahara, o te kino, engari hei te rewena kore, ara hei te tinihanga kore, hei te pono. 1 Koriniti v. 7.

Ka ara nei a te Karaiti i te mate, heoi ano ona matenga ; kahore he kingitanga ote mate ki aia a mua ake nei.

Ko tona matenga hoki, he matenga kotahi kite hara : tona oranga ia, he oranga kite Atua.

Waihoki mahara iho ki a koutou, kua whakatupapakutia koutou kite hara, e ora ana ia kite Atua, i roto i a Ihu Karaiti, ito tatou Ariki. Roma vi. 9.

Kua ara mai a te Karaiti i te mate, kua waiho hei matamua mo te hunga kua moe.

Na te tangata nei hoki te mate, waihoki na te tangata te aranga mai o te hunga mate.

I roto hoki i a Arama ka mate katoa nga tangata, waihoki i roto i a te Karaiti ka whakaorangia katoatia. 1 Koriniti xv. 20.

TE KA ARANGA.

102

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama : mete Wai. rua Tapu.

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, kua whakakahoretia nei te mate e koe, ara, e tan Tama kotahi, e Ihu Karaiti; kuauakina hoki te tatau ote ora tonu ki a matou; he atawhainga hoki nau i whai hiahia pai ai o matou ngakau; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe kia Whakakahangia tonutia matou, kia puta atu ai te mahi pai ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, e ora na ia, e kingi tahi na, me koe me te Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi. Korohe iii. 1.

"" mea kua ara tahi koutou ko te Karaiti, rapua jl i nga mea o runga, ote wahi e noho mai nei ate Karaiti ite ringa matau ote Atua. Whakaaroa nga mea o runga, kanaka ote whenua. Kua mate hoki koutou, a kua oti to koutou oranga te huna ki a te Karaiti i roto ite Atua. Ite whakakitenga mai ote Karaiti, o to tatou oranga, ko reira hoki koutou whakakitea tahitia ai me ia i runga ite kororia. Na, whakamatea o koutou wahi i runga ite whenua; te moe tahae, te poke, te minamina kite he, te hiahia kino, mete apo, he karakia whakapakoko hoki ia : he mea hoki enei e puta mai ai te riri a te Atua ki nga tamariki ate tutu: i roto hoki i enei mea koutou e haere ana i mua, i a koutou e noho ana i roto i a ratou.

Te Pongo Pai. Iloani xx. 1.

ITE ra tuatahi o te wiki ka puta mai a Meri Makarim kite urupa ite atatu, ite mea e pouri ana ano, aka kite ite kohatu kua tangoilia atu i te urupa. Na, ka oma ia, ka haere ki a Haimona Pita, raua ko tera akonga i arolia ai a Ihu, a ka mea ki a raua, Kua tangoilia e ratou te Ariki i te urupa, a e kore matou e mohio kite wahi i waiho ai ia e ratou. Na, ka puta atu a Pita, me taua akonga, ka haere kite urupa. A oma ngatahi ana raua : otiia i horo tera akonga i a Pita, a ko ia kua tae wawe kite urupa. Na, piko iho ana ia, ka kite i ng’ a

TE MANEI O TE WIKI O TE ARANGA.

103

takai rinena e takoto ana; heoi kihai i tapoko atu ki roto. Na, ka haere mai ano hoki a Haimona Pita, i muri i a ia, a, tona tomokanga kite urupa, ka kite i nga takai rinena e takoto ana, mete tauera i takaia ai tona matenga, kihai i takoto tahi me nga takai rinena, he mea whakakopa ia ki tetahi wahi i tahaki ano. Katahi ka torno atu tera akonga, i tae wawe mai nei kite urupa, kite ana, whakapono ana. Kiano hoki ratou i mohio noa kite Karaipiture, Kua takoto te tikanga kia ara ake ia ite hunga mate. Na, hoki atu ana ano nga akonga kite kainga.

TE MANEI O TE WIKI O TE ARANGA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, kua whakakahoretia nei te mate e koe, ara, e tau Tama kotahi, e Ihu Karaiti; kua uakina hoki te tatau o te ora tonu ki a matou; he atawhainga hoki nau i whai hiahia pai ai o matou ngakau ; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe kia whakakahangia tonutia matou, kia puta atu ai te mahi pai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, e ora na ia, e kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi x. 34.

KA puaki te mangai o Pita, ka mea, He pono, ka kite ahau kahore a te Atua whakapai kanohi : engari ki te wehi tetahi tangata o nga tini iwi ki a ia, kite mahi tika, ka paingia e ia. Te kupu i homai eia kia whakapuakina ki nga tamariki a Iharaira, hei kauwhau i te rongo ka man i a Ihu Karaiti: (ko ia te Ariki ote katoa:) e matau ana ano koutou ki tana kupn, i kauwhautia nei puta noa i Hnria, no Kariri te timatanga, i muri iho ite iriiringa i kauwhautia e Hoani; he mea mo Ihu o Nahareta i whakawahia nei e te Atua kite Wairua Tapu, kite kaha : a haereere ana kite mahi pai, kite whakaora ite hunga katoa i pehia ete rewera; no te mea iaia te Atua. Ako matou nga kai whakaatu o nga mea katoa, i mea ai ia kite whenua o nga Hurai, ki Hiruharama ano hoki; a whakamatea ana ia e ratou, he

TE MANEI 0 TE WIKI O TE ARANGA.

104

mea whakairi ki runga kite rakau : i whakaarahia ake tenei tangata e te Atua i te toru o nga ra, a meinga ana kia kitea nuitia, ehara i te mea e nga iwi katoa, engari e nga kai whakaatu i whiriwhiria e te Atua i mua, ara e matou, i kai tahi, i inu tahi nei me ia, i muri iho i tona aranga ake ite mate. A i mea mai ano ia ki a matou kia kauwhau kite iwi, kia whakaatu atu, ko ia ta te Atua i whakarite ai hei Kai whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate. He kai whakaatu nga poropiti katoa mona, ara, ma tona ingoa ka whiwhi ai kite murunga hara nga tangata katoa e whakapono ana ki a ia.

Te Rongo Pai. Kuka xxiv. 13.

"KT A, tokorua o ratou e haere ana i tana ra ki tetahi 1 1 kainga koraha, e ono tekau o nga paronga te mataratanga i Hiruharama, ko Emauha te ingoa. A e korerorero ana raua tetahi ki tetahi, ki enei mea katoa i meinga. Ai a rana e korerorero ana, e uiui ana ki a raua, na, ko Ihu ake ano kua whakatata mai, a haere tahi ana ratou. I puritia hoki o raua kanohi, i kore ai raua e mohio ki a ia. Na, ka mea ia ki a raua, He aha enei kupu e korero nei korua ki a korua, i a korua e haere nei, e ahna pouri nei ? Na, ka whakahokia mai e tetahi, ko Kereopa te ingoa, a ka mea ki a ia, I Hiruharama koe e noho ana, ako koe anake kahore i mohio ki nga mea kua meinga nei ki reira i enei ra ? Ka mea ia ki a raua, Ki ehea mea ? Ka mea raua ki a ia, Ki nga mea o Ihu o Nah are ta, he poropiti hoki ia, he kaha tana mahi, tana kupu, i te aroaro o te Atua, o te iwi katoa : kite tukunga hoki i a ia e nga tohunga nui, e o matou rangatira hoki, kia whakaaetia kia whakamatea, a ripekatia ana ia. A i tumanako atu ano matou ki a ia, mana e whakaora a Iharaira : na, i te taha ano o enei mea katoa, ko te torn hoki tenei o nga ra i meinga ai enei mea. A nliharo noa iho matou ki etahi wahine a matou, i haeio ite atatu kite urupa ; heoi kihai i kitea tona tinana, a haere mai ana ratou, ka mea, kua kitea ano hoki e ratou he putanga anahera, i mea mai nei kei te ora ia. Na, ka haere atu etahi o o maua hoa kite urupa, a rokohanga atu, rite tonu ki ta nga wahine i korero ai: otira kihai ia i kitea. Na, ko tana meatanga mai ki a raua, E* te

TE TUREI O TE WIKI O TE ARANGA.

105

F 3

hunga whakaaro kore, ngakau puhoi kite whakapono ki nga mea katoa i korero ai nga poropiti : kahore ianei i takoto te tikanga kia mate a te Karaiti i enei mea, a kia tomo ki tana kororia ? Na, ka timata ia ki ta Mohi, ki ta nga poropiti katoa, a whakaaturia ana ki a raua nga mea mona o nga Karaipiture katoa. Aka tata ki te kainga i haere ai ratou : na, ka ahu atu ia, mete mea e haere tonu ana ia. Na, ka tohe raua ki a ia, ka mea atu, E noho koe ki a maua : kua ahiahi hoki, kua titaha hoki te ra. Na, ka tomo atu ia, ka noho ki a raua. A, tona nohoanga iho ki a raua kite kai, ka mau ia ki te taro, ka whakapai, ka whawhati, a hoatu ana ki a raua. Na, kua kite o raua kanohi, aka mohio ki aia 5 a ngaro whakarere atu ia i a raua. Aka mea raua ki a raua, Kihai koia o taua ngakau i mumura i roto i a taua, i a ia e korero ana ki a taua i te ara, e whakaatu ana i nga Karaipiture ki a taua ? Na, ka whakatika raua i taua haora ano, a hoki ana ki Hiruharama, a rokohanga mai, kua huihui te tekau ma tahi me o ratou hoa, a e mea ana, Koia rawa ano ! kua ara te Ariki, a kua puta mai ki a Haimona. Na, ka korerotia e raua nga meatanga i te ara, to raua mohiotanga hoki ki a ia i te whatiwhatinga o te taro.

TE TUREI O TE WIKI O TE ARANGA.

Te Inoi.

TE Atua Kaha rawa, kua whakakahoretia nei te mate e koe, ara, e tau Tama kotahi, e Ihu Karaiti ; kua uakina hoki te tatau o te ora tonu ki a matou ; he atawhainga hoki nau i whai hiahia pai ai o matou ngakau ; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe kia whakakahangia tonutia matou, kia puta atu ai te mahi pai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki ; e ora na ia, e kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi xiii. 26.

EHOA ma, e aku tuakana, e nga tamariki o te kawei o Aperahama, e te hunga i rote i a koutou e wehi ana kite Atua, kua homai te kupu o tenei oranga kia whakapuakina ki a koutou. Kihai te hunga e noho ana i Hiruharama, me o ratou rangatira, i mohio ki a ia, ki

TE TUKEI O TE WIKI O TE AKANGA.

106

nga reo ano hoki o nga poropiti e korerotia ana i nga hapati katoa. Na, kua rite i a ratou aua reo, i a ratou i tuku ia ia kia whakamatea. Ahakoa kihai i kitea e ratou he mea e mate ai ia, ka tohe ratou ki a Pirate kia whakamatea ia. Ano ka rite katoa i a ratou nga mea i tuhituhia mona, tangohia iho ana ia i te rakau, whakatakotoria ana ki roto kite urupa. Heoi na te Atua ia i whakaara ake i te mate : a he maha nga ra i kitea aiia e te hunga i haere tahi i a ia i Kariri ki Hiruharama, ko ratou hoki hei kai whakaatu mona kite iwi. Na, he kauwhau tenei na maua i te rongo pai ki a koutou, i te mea i korerotia i mua ki nga matua, kua mana tenei i te Atua, hei mea ma tatou, ma a ratou tamariki, i a ia i whakaara nei i a Ihu ; ko te mea hoki tena i tuhituhia i te rua o nga waiata, Ko koe taku Tama, no naianei koe i whakatupuria ai e ahau. Ko tana korero ano tenei mona, i whakaarahia nei e ia i ternate, tehokiano kite pirau i muri iho, Ka hoatu e ahau ki a koutou nga mea tapu, nga mea pono a Kawiri. Koia hoki ia i mea ai i tetahi atu waiata, E kore koe e tuku i tou Mea Tapu kia kite ite pirau. Ko Kawiri hoki i mahi ita te Atua i pai ai i tona whakatupuranga ano, a moe iho, whakatakotoria ana ki ona matua, kite ana i te pirau. Ko tenei ia, i whakaarahia ake nei e te Atua, kihai ia i kite ite pirau. Na, kia mohio koutou, e hoa ma, e aku tuakana, na tenei tangata te murunga hara e kauwhautia nei ki a koutou; a mana nga tangata katoa e whakapono ana ka whakatikaia ai i nga mea katoa, e kore nei koutou e whakatikaia i runga i ta Mohi ture. Na, kia mahara, kei pa ki a koutou te mea i korerotia e nga poropiti; titiro mai, ete hunga whakahawea, kamiharo ai, a whakangaromia iho : ka mahia hoki e ahau he mahi i o koutou ra, he mahi e kore e whakaponobia e koutou, ahakoa whakapuakina e te tangata ki a koutou.

Te Kongo Pai. Kuka xxiv. 36.

"KTA, ko Ihu ake ano etu ana i waenganui o ratou, e ±1 ft mea ana ki a ratou, Kia tan te rangimarietanga ki a koutou. Na, koera ana ratou, wehi tonu; i mea hoki he wairua ta ratou i kite ai. Na, ko tana meatanga atu ki a ratou, He aha koutou ka pororaru ai ? na te aha hoki i nuta ake ai hsra whakaaronga i roto i o

TE RA TAPE TUATAHI I MURI IHO OTE ARANGA

107

koutou ngakau ? Tirohia oku ringaringa me oku waewae, ko ahau ano ia: whawhakia ahau, kia kite ai koutou ; kahore hoki o te wairua kikokiko, wheua ranei, me oku e kitea nei e koutou. Ano ka korerotia tenei, ka whakakitea ki a ratou ona ringaringa, me ona waewae. A i a ratou kahore nei i whakapono i te hari, a e miharo ana, ka mea ia ki a ratou, He kai ranei ta koutou i konei F Ka hoatu e ratou ki aia tetahi ika, he mea tunu, me tetahi honikoma. Na, ka tango ia, a kainga ake eiai to ratou aroaro. I mea ano ia ki a ratou, Ko nga kupu enei i korero ai ahau ki a koutou, i a au ano i a koutou, me whakarite nga mea katoa kua oti te tuhituhi i roto i te ture a Mohi, i nga poropiti, i nga waiata, moku. Katahi ia ka whakamakoha i o ratou hinengaro, kia matau ai ki nga Karaipiture, a ka mea ki a ratou, Ko te mea tenei i tuhituhia, ko te tikanga ano hoki tenei, ko te Karaiti kia whakamamaetia, kia ara ano i te hunga mate i te torn o nga ra : a kia kauwhautia te ripenetanga, mete murunga hara i runga i tona ingoa, ki nga tauiwi katoa, ki Hiruharama ano hoki timata ai. Na, ko koutou hei kai whakaatu mo enei mea.

TE RA TAPU TUATAHI I MURI IHO O TE ARANGA.

Te Inoi.

ETE Matua Kaha rawa, kua homai e koe tau Tama kotahi kia mate mo o matou hara, kia ara ano hoki mo matou kia whakatikaia; Meinga matou kia whakarere i te rewena o te mauahara, o te kino, kia mahi tonu hoki ki a koe i runga ite tika, i te pono; he nui nga mahi pai a to matou Ariki, a tau Tama, a Ihu Karaiti. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Hoani v. 4.

NGA mea katoa hoki kua whanau i te Atua e kaha ana i te ao : a ko te wikitoria tenei e taea ai te ao, ko to tatou whakapono. Ko wai i kaha iteao ? ehara ianei te tangata e whakapono ana ko Ihu te Tama a te Atna ? Ko ia tenei i haere mai nei i runga ite wai,i te toto, ko Ihu te Karaiti; ehara i te mea i runga i te wai anake, engari i runga ite wai, i te toto. Ko te Wairua hoki te

TE RA TAPU TUARUAI MURI IHO OTE ARANGA.

108

kai whakaatu, he pono hoki te Wairua. Tokotoru hoki nga kai whakaatu i te rangi, ko te Matua, ko te Kupu, ko te Wairua Tapu : a kotahi ano enei tokotoru. A tokotoru nga kai whakaatu i te whenua, ko te Wairua, ko te wai, ko te toto: a kotahi ano ta ratou tokotoru. Ki te whakaae atu tatou ki ta nga tangata whakaatu, he nui ke ta te Atua whakaatu : ko ta te Atua whakaatu hoki tenei, i whakaaturia mai e ia mo tana Tama. Te tangata e whakapono ana kite Tama a te Atua, he whakaaturanga ano tana kei roto i a ia: te tangata e kore e whakapono kite Atua, kua meinga ia he kai korero teka; no te mea kahore ia i whakapono kite whakaaturanga i whakaaturia mai nei e te Atua mo tana Tama. Ako te whakaaturanga tenei, ara, kua homai e te Atua ki a tatou te oranga tonutanga, a kei roto ano i tana Tama tenei oranga. Te tangata kei aia te Tama, kei aia ano te oranga; te tangata kahore nei i aia te Tama a te Atua, kahore i a ia te oranga. Te Rongo Pai. Hoani xx. 19. Al tana ra tuatahi ano o te wiki i te ahiahi, i nga , tatau e kati ana ote wahi i huihui ai nga akonga i te wehi i nga Hurai, ka haere mai a Ihu, ka tu i waenganui, a ka mea ki a ratou, Kia tan te rangimarie ki a koutou. A, ka puaki tenei kupu ana, ka whakakitea atu e ia ona ringaringa me tona kaokao ki a ratou. Na, hari tonu nga akonga, ito ratou kitenga ite Ariki. Ka mea ano a Ihu ki a ratou, Kia tau te rangimarie ki a koutou : i tonoa mai ahau e te Matua, a ka tonoa ano hoki koutou e ahau. Ka korerotia tenei, ka whakaha mai ia, a ka mea ki a ratou, Kia riro atu te Wairua Tapu i a koutou : kite whakarerea noatia atu e koutou nga hara o etahi tangata, ka whakarerea o ratou; aki te whakamaua o etahi e koutou, ka man ano.

TE KA TAPU TUARUA I MURI IHO 0 TE ARANGA.

Te Inoi. ETE Aina Kaha rawa, kua homai e koe tan Tama kotahi mo matou hei patunga tapu mo nga hara, hei tauira mo te noho tika ; Homai he kaha ki a matou, kia tango ai matou i tenei taonga nui i runga ite nga«

TE RA TAPU TUARUA I MURI IHO 0 TE ARANGA.

109

kau whakawhetai, kia tohe hoki i nga ra katoa kite whai i ona takahanga tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Pita ii. 19.

HE mea whai whakapainga hoki tenei, kite mea na te maharatanga kite Atua ka whakamanawanui ai tetahi ki nga mea whakapouri, i a ia ano hoki e whakamamaetia hetia ana. He aha hoki te kororia, kite mea ka whakamanawanui koutou, i te mea kua hara koutou a ka motokia ? tena ka whakamanawanui koutou, i te mea ka mahi pai a ka whakamamaetia, he mea whai whakapainga tenei kite Atua. I karangatia hoki koutou ki tenei : i whakamamaetia hoki a te Karaiti mo tatou, a waiho iho e ia he tauira ma tatou, kia aru ai koutou i ona tapuae : kihai nei ia i mea ite hara, kahore ano hoki i kitea te tinihanga i tona mangai : ka taunutla, kihai ia i taunu atu; ka whakamamaetia, kihai ia i whakatuma ; engari i tuku atu i a ia kite kai whakarite tika o te whakawa : nana ake i waha o tatou hara, na tona tinana ake, i runga i te rakau, kia whakatupapaku ai tatou kite hara, kia ora ai kite tika: na ona karawarawa i ora ai o koutou mate. I rite hoki koutou kite hipi kua kotiti ke ; heoi kua hoki tenei koutou kite Hepara, kite Pihopa o o koutou wairua.

Te Kongo Pai. Hoani x. 11.

KA mea a Ihu, Ko ahau te liepara pai: he hepara pai, ka tuku ia ia ano kia mate mo nga hipi. Tena ko te tangata e utua ana, ehara nei i te hepara, ehara nei i a ia nga hipi, tona kitenga i te wuruhi e haere mai ana, whakarerea ake eia nga hipi, oma ana: na, ka hopukia ratou ete wuruhi, a whakamararatia ana nga hipi. Ka oma te tangata e utua ana, no te mea e utua ana ia, a kahore ana whakaaro ki nga hipi. Ko ahau te hepara pai, e matau ana hoki ki aku, a e matauria ana ahau e aku, rite tonu ki to te Matua matauranga ki a an, toku matauranga hoki kite Matua : e tuku ana ano hoki ahau iaanki te mate mo nga hipi. He hipi atu ano aku, ehara nei i tenei kainga: me arahi mai ratou e ahau, aka rongo ratou ki toku reo; a e whakakotahitia te kahui, kotahi ano hoki hepara.

TE EA TAPU TUATORU I MURI IHO 0 TE ARAN GA.

110

Te Inoi.

T7l TE Atua Kaha rawa, ko koe te Kai whakaatu i te _LJ maramatanga oto pono kite hunga he, kia hoki ai ratou kite ara ote tika; Meinga te hunga katoa kuauru ki roto ki a te Karaiti kia whakarere i nga mea e tikake ana i ta ratou i whakaae ai, kia aru hoki i nga mea katoa e rite ana; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Pita ii. 11.

EAKU hoa aroha, ko taku whakahau atu tenei, he hunga noho noa, he konene hoki koutou, mawehe atu i nga hiahia kikokiko e whawhai nei kite wairua; kia pai ta koutou whakahaere i roto i nga tauiwi, mo ta ratou whakapae ki a koutou, he kai mahi koutou i te kino, na, kia whakakororia ratou i te Atua i te ra ote tirohanga mai, ina kite i a koutou mahi pai. Na, kia ngohengohe koutou ki nga tikanga katoa a te tangata, he whakaaro kite Ariki : akahoa na te kingi, na te mea nui rawa; na nga kawana ranei, na te hunga i tonoa mai e ia hei whiu i nga kai mahi i te kino, hei whakamoemiti ia mo te hunga e mahi ana i te pai. Ko ta te Atua hoki tenei i pai ia, kia ai a koutou mahi pai hei puru mo nga mangai kuare o nga tangata whakaaro kore : he hunga ehara nei i te herehere, otiia e kore e waiho to koutou herekoretanga hei hipoki mo te map.ah.ara, engari kia rite ki nga pononga a te Atua. Whakahonoretia nga tangata katoa. Arohaina nga tdma, nga tuakana. E wehi kite Atua. Whakahonoretia te kingi.

'9

Te Rongo Pai. Hoani xvi. 16.

KA mea a Ihu ki ana akonga, Taro ake, a e kore koutou e kite i a an : a taro ake ano, ka kite koutou i a an, no te mea ka haere ahau kite Matua. Na, ka mea etahi o ana akonga tetahi ki tetahi, He aha tenei e mea mai nei ia ki a tat on, Taro ake, a e kore kontou e kite i a an : taro ake ano, ka kite ano koutou i a au: me tenei, No te mea e haere ana ahau ki. te Matua ? Na, ka mea ratou, He aha tenei e mea mai nei ia, Taro ake ? e kore tatou e matau ki tana e mea mai nei* A

TE PA TAPU TUAWHA I MURI IHO O TE AR INGA.

111

i mohio a Ihu, e hiahia ana ratou kite ui atu ki a ia, a ka mea ki a ratou, E rapu ana, koutou ki a koutou ano ki taku i mea ra, Taro ake, a e kore koutou e kite i a au : a, taro ake ano, ka kite ano koutou iaau ? He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ka tangi koutou, ka aue, ko te ao ia, ka hari : e pouri ano koutou, otira ka meinga to koutou pouri hei haringa. Ite mea ka whakamamae te wahine, ka pouri, no te mea ka tae mai tona wa : ka whanau tana tamaiti, heoi ano maharatanga kite mamae, ite hari hoki, no te mea ka whanau he tangata kite ao. Na, tenei koutou te pouri nei : e kite ano ia ahau i a koutou, a ka hari o koutou ngakau, e kore ano hoki e tangohia i a koutou to koutou hari e tetahi.

TE RA TAPE TUAWHA I MURI IHO 0 TE ARAN GA.

Te Inoi. T? TE Aina Kaha rawa, man anake e whakahaere nga IU whakaaro me nga hiahia o nga tangata kino; Tukua mai ki to hunga e muia nei e nga raruraru o tenei ao, kia pai rat on ki tan. ture, kia hiahia hoki ki an mea e whakaari mai nei; kia upu ai te ngakau ki te wahi e kitea ai te hari pono j ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Te Tuhituhi. Hemi i. 17. "KTO runga nga homaitanga papai katoa, nga mea katoa JA| e tino tika ana, he mea heke iho no te Matua o nga whakamarama, kahore nei ona putanga ketanga, kahore hoki he atarangi ote tahuri. Na tona hiahia ake ano tatou i whanau ai, he meatanga na te kupu o te pono,, kia meinga ai tatou hei matamua mo ana mea i hanga ai. Na, e aku hoa aroha, kia hohoro nga tangata katoa kite whakarongo, kia puhoi kite korero, kia puhoi ki te riri: e kore hoki ta te Atua tika e mahia e ta te tangata riri. Na, me whakarere katoa atu nga tikanga poke mete hara e hua tonu nei, me tahuri marire kite kupu kua oti te whakato iho, e taea hoki e tenei te wha« kaora o koutou wairua.

TE RA TAPU TUARIMA I MURI IHO 0 TE ARANGA.

112

Te Rongo Pai. Hoani xvi. 5.

KA mea a Ihu ki ana akonga, Na, e haere ana tenei ahau ki toku kai tono mai; a kahore tetahi o koutou iui mai ki a au, Ko hea koe ? Otira i taku korerotanga nei i enei mea ki koutou, ka ki o koutou ngakau ite pouri. Na, he pono taku korero ki a koutou; Nui atu te pai mo koutou kite haere ahau: kite kahore hoki ahau e haere, e kore te Kai whakamarie e tae mai ki a koutou ; a kite haere ahau, maku ia e tono mai ki a koutou. Na, ka tae mai ia, mana e whakaatu kite ao te hara, te tika, mete whakawa : te hara, mo ratou kahore e whakapono ki a au; te tika, no te mea e haere ana ahau ki toku Matua, a heoi ano to koutou kitenga i a au; te whakawa, no te mea kua whakatikaia te whakawakanga mo te rangatira o tenei ao. Tenei ake aku mea maha e korero ai ahau ki a koutou, otiia e kore e taea e koutou te man aianei. Na, ka tae mai ia, te Wairua o te pono, mana koutou e arahi kite pono katoa: ehara hoki tana ite korero nana ake; engari ka korerotia e ia nga mea e rongo ai ia : mana hoki e whakakite mai ki a koutou nga mea e puta mai ana. Ka whakakororiatia ahau e ia : ka tango hoki ia i aku mea, a ka whakaaturia atu ki a koutou.

TE RA TAPU TUARIMA I MURI ISO 0 TE

ARANGA.

Te Inoi.

ETE Ariki, e ahu mai ana nga mea pai katoa i a koe ; Tukua mai ki a matou, ki o pononga tou Wairna

Tapu, kia whakaaro ai matou i nga mea pai; arahina hoki matou, kia rite ai ana mea i a matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Hemi i. 22.

AHEI kai mahi ano koutou i te kupu, kaua hei kai whakarongo anake, kei tinihangatia konton e koutou ano. Ki te mea hoki he kai whakarongo tetahi ite kupu, a ehara ite kai mahi, e rite ana ia kite tangata e matakitaki ana ki tona kanohi maori i roto i te whakaata : tana matakitakinga hoki i a ia ano, haere ana, wareware tonu ake he ahua nehea ranei tona. Tena ko

TE RATAPU TUARIMAI MURI IHO 0 TE ARAN GA.

113

te tangata e ata titiro iho ana kite ture tino tika, kite mea here kore, a ka u tonu, he kai whakarongo ano ia e kore e wareware, engari e mahi ana i te mahi, e hari ano tenei i tana mahi. Ki te mea he ahua karakia to tetahi i roto i a koutou, a kahore e parairetia e ia tona arero, he tinihanga hoki nona ki tona ngakau, he mailman karakia tana. Te karakia pono, te mea poke kore, kite aroaro ote Atua Matua, ko ia tenei, Ko te tirotiro i nga pani i nga pouaru i o ratou matenga, ko te tiaki i a ia ake kei poke i te ao.

Te Rongo Pai. Hoani xvi. 23.

HE pono, he pone taku e mea atu nei ki a koutou, Ko a koutou e inoi atu ai kite Matua i runga i toku ingoa, e homai eia ki a koutou. Kahore ano i inoia noatia e koutou tetahi mea i runga i toku ingoa: inoia, a ka whiwhi koutou, kia tino nui ai to koutou koa. He mea whakarite taku korerotanga i enei mea ki a koutou: otiia meake puta te wa e kore ai ahau e korero kupu whakarite ki a koutou, engari ka korerotia nuitia e ahau nga mea ate Matua ki a koutou. A tana ra ka inoi koutou i runga i toku ingoa; a e kore ahau e mea ki a koutou, e inoi atu ahau kite Matua mo koutou : e aroha ana hoki te Matua ake ano ki a koutou, mo koutou hoki i aroha ki a au, a i whakapono i haere mai ahau ite Atua. I haere mai ahau ite Matua, a kua tae mai nei kite ao : ka mahue ano hoki i a au te ao, aka haere kite Matua. Ka mea atu ana akonga ki a ia, Na, ka korero nui tenei koe, ehara tan korero i te kupu whakarite. Katahi matou ka mohio, tenei koe te mohio nei ki nga mea katoa, a e kore e mea ma tetahi e ui ki a koe : na konei matou i whakapono ai i haere mai koe ite Atua. Ka whakahokia mai e Ihu ki a ratou. Katahi koutou ka whakapono ? Na, meake puta te wa, a kua puta nei ano, e whakamararatia ai koutou ki tana mea, ki tana mea, a ka waiho ko ahau anake ; otiia he teka ko ahau anake, no te mea kei a au nei te Matua. Kua korerotia e ahau anei mea ki a koutou, kia whai marietanga ai koutou i roto i a ail. Ta koutou ite ao nei, he matemate: otira kia maia; kua taea e ahau te ao.

TE KA O TE KAKENGA.

114

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, tukua mai ki a matou ewhakapono nei kite kakenga o tau Tama kotahi, o to matou Ariki,olhuKaraiti, kite rangi,kia kakeatukireira o matou ngakau, o matou hinengaro, kia noho tonu hoki ki a ia e ora na, e kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Aiiw,

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi i. 1.

rpO mua korero he mea tuhituhi naku, e Tiopira, mo _L nga mea katoa i timata ai a Ihu te mahi, te ako, taea noatia te ra i ako iho ai ia, he mea na te Wairua Tapu, ki nga apotoro i whiriwhiria e ia, a tangohia ata ana ki runga : he maha hoki nga tohu i whakakite ora ai ia iaia ki a ratou, i muri iho i tona matenga; e wha tekau ano nga ra i kitea ai e ratou, i korerotia ai e ia nga mea o te rangatiratanga o te Atua : a, ka huihui tahi ia me ratou, ka mea atu ia kia kaua ratou e haere atu i Hiruharama, otiia kia taria te mea i korerotia i mua e te Matua, i rongo ra koutou ki a au : i iriiri hoki a Hoani kite wai ; ko koutou ia e kore e maha ake nga ra ka iriiria kite Wairua Tapu. Aka tamene mai ratou, kaui ki a ia, ka mea, E te Ariki, ko te vva ianei tenei e whakahoki ai koe ite rangatiratanga ki a Iharaira ? Na, ko tana meatanga ki a ratou, E kore e riro i a koutou te mohiotanga ki nga wa ki nga taima, kua waiho e te Matua mana ake te tikanga. Engari ka riro mai he kaha i a koutou, i te haerenga mai o te Wairua Tapu ki runga ki a koutou : a hei kai whakaatu koutou moku ki Hiruharama, ki Huria katoa, ki Hamaria hoki, a tae noa ki te pito whakamutunga o te ao. Ano ka mutu tana korero i enei mea, i a ratou ano e titiro ana, ka tangohia atu ia ; a toremi atu i to ratou tirohanga ki roto kite kapua. Ai a ratou e titiro matatau atu ana kite rangi, i ia e haere ana, na, tokorua nga tangata etu ana i to ratou taha, he ma hoki nga kakahu: e mea mai ana, E nga tangata o Kariri, he aha ta koutou e tu, e matakitaki atu na kite rangi ? ko tena Ihu kua tangohia atu na i a koutou kite rangi, ka pera ano tona haerenga mai me ia i tirohia atu na e koutou e haere atu ana kite rangi.

TE KA TAPU I MUKI IHO 0 TE KAKENGA.

115

TE KA TAPU I MUKI IHO 0 TE KAKENGA

Te Rongo Pai. Maka xvi. 14.

TTA puta a Ihu kite tekau ma tahi, i a ratou e noho JuL ana kite kai, a riria iho e ia to ratou whakapono kore, mete pakeke o te ngakau, mo ratou kihai i whakapono kite hunga i kite nei ia ia kua ara. Aka mea ki a ratou, Haere koutou kite ao katoa, kauwhautia te rongo pai ki nga tangata katoa. Ko ia e whakapono ana, aka oti te iriiri, ka whakaorangia; na, te tangata e kore e whakapono, ka meinga kia mate. A ka whai tahi enei tohu ite hunga e whakapono ana: Ma toku ingoa ratou ka pei rewera ai; ka korerotia ai e ratou nga reo hou ; ka tango ake ai ratou i nga nakahi; aki te inu ratou i tetahi mea whakamate, e kore e ahatia ; ka pa iho o ratou ringaringa ki nga turoro, a ka ora. Na, te mutunga o tana korerotanga ki a ratou, ka tan<rohia te Ariki kite rangi, a noho ana kite ringa matau ote Atua. Na, haere ana ratou, kauwhau ana i nga wahi katoa, mete mahi tahi ano te Ariki, mete whakau i te kupu ki nga tohu e whai tahi ana.

Te Inoi.

ETE Atua, e te Kingi o te kororia, kua whakaarahia na e koe tau Tama kotahi a Ihu Karaiti, mete kororia nui ano, ki ton rangatiratanga i te rangi; He inoi tenei na matou ki a koe, kia kaua matou e waiho pouri; engari tonoa mai ton Wairua Tapu hei whakahari i a matou; whakaarahia hoki matou ki taua kainga ano, kua riro atu na to matou Kai whakaora a te Karaiti ki reira; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, me te Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Te T uliituhi. 1 Pita iv. 7.

HE 01 kua tata te whakamutunga o nga mea katoa : na, kia whai whakaaro koutou, kia mataara, kia inoi. Na, ite tuatahi o nga mea katoa, arohaina putia koutou e koutou ano : he tini hoki nga hara ka hipokina ete aroha. Whakamanuhiritia tetahi e tetahi, kaua e amuamu. Te mea kua riro noa mai i tetahi, i tetahi, meatia atu ano e koutou ma tetahi ma tetahi, kia rite

TE RA TAPU O TE PETEKOHA.

116

ki ta nga tuari pai o nga homaitanga maha a te Atua. Ki te korero tetahi, kia rite ki ta nga kupu a te Atua • kite minita tetahi, hei to te kaha e homai ana ete Atua: kia whai kororia ai te Atua i nga mea katoa, i roto i a Ihu Karaiti; kei aia te kororia mete mana, ake ake ake, Amine.

Te Rongo Pai. Hoani xv. 26, me tetahi wahi o te upoko xvi. OTIIA ka tae mai te Kai whakamarie e tonoa mai nei e ahau ki a koutou i te Matua, te Wairua o te pono, e puta mai ana i te Matua, ko ia hei kai whakaatu moku: ko koutou ano hoki hei kai whakaatu, no te mea i ahau koutou no te timatanga iho ra ano. Kua korerotia e ahau enei mea ki a koutou, kei he koutou. Ka peia atu koutou i roto i nga whare karakia : a meake puta te wa e mea ai nga kai whakamate katoa i a koutou, he mahi pai ta ratou kite Atua. Na, e meatia enei mea ki a koutou, no te mea kahore ratou i mohio kite Matua, kahore hoki ki a au. Otiia kua korerotia anei mea e ahau ki a koutou, mo te puta rawa mai o taua wa, ka mahara koutou ki aua mea, he mea korero naku ki a koutou.

TE RA TAPU O TE PETEKOHA.

Te Inoi.

TE Atua, i tonoa mai e koe tou Wairua Tapu i tenei

JIJ wa ki o tangata pono, hei whakamarama, hei whakaako i o ratou ngakau ; Tukua kia tika i taua Wairua a matou whakaaro ki nga mea katoa, kia hari tonu hoki matou i te mea e whakamarietia ana e ia, he nui hoki nga pai o Ihu Karaiti, o to matou Kai whakaora, tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, me'taua Wairua, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi ii. 1.

AKA taka mai te ra o te Petekoha, e noho tahi ana I ratou katoa, ko tahi ano hoki te whakaaro. Na, puta whakarere mai ana he harurutanga no te rangi, ano he han whakaharahara e keri ana, a ki katoa te whare i noho ai ratou. Heoi puta mai ana ki a ratou etahi arero he mea manganga, ano he ahi, a tau iho ana ki

TE RA TAPU 0 TE PETEKOHA.

117

runga ki tetahi ki tetahi o ratou. Na, ki katoa ratou i te Wairua Tapu, a ka timata te korero, rere ke ana nga reo, rite tonu ki ta te Wairua i hoatu ai ki a ratou kia korerotia. A i Hiruharama e noho ana etahi Hurai, he hunga whakaaro, no nga iwi katoa i rare o te rangi. Na, ka haere te rongo o tenei, ka whakarapopoto te mano, ka pororaru, no te mea ka rangona e tera, e tera, tona reo e korerotia ana e ratou. Na, ka oho ratou katoa, ka miharo, ka mea tetahi ki tetahi, Na, ehara ianei enei katoa e korero nei ite hunga no Kariri ? A na te aha tatou ka rongo nei, ia tangata, ia tangata, i o tatou reo oto tatou whanautanga ? Te hunga o Patia, o Miria, o Eram a, nga mea e noho ana i Mehopotamia, i Huria, i Kaparokia, i Ponoto, i Ahia, i Perukia, i Pamapuria, i Ihipa, i nga wahi o Ripia e patata ana ki Hairini, me nga manuhiri o Roma, nga Hurai, nga porohiraiti, nga Kariti, nga Arapi, e rongo ana tatou i a ratou e whakapuaki ana i nga mahi nui a te Atua, a no tatou ano nga reo.

Te Rongo Pai. Hoani xiv. 15.

KA mea a Ihu ki ana akonga, Ki te aroha koutou ki a au, kia man ki aku ture. Aka inoi atu ahau kite Matua, a mana e homai ki a koutou tetahi atu Kai whakamarie, hei noho tonu ki a koutou; te Wairua o te pono ; e kore nei e riro i te ao, no te mea e kore e kite i a ia, e kore ano hoki e matau ki a ia: otira e matau ana koutou ki a ia ; kei a koutou hoki ia e noho ana, aka noho ano i roto i a koutou. E kore koutou e waiho pani e ahau: e haere mai ano ahau ki a koutou. Taro ake, a heoi ano kitenga oteao i a au; ko koutou ia, e kite i a au: e ora ana ahau, aka ora ano hoki koutou. A taua ra koutou matau ai kei roto ahau i tol<u Matua, a ko koutou kei roto i a au, me ahau hoki kei roto i a koutou. Te tangata kei aia nei aku ture, a e puritia ana e ia, ko ia te aroha ana ki a au: a kite aroha tetahi ki a au, ka arohaina ia e toku Matua, a ka aroha ano ahau ki a ia, ka whakaatu iaau ki a ia. Ka mea atu a Hura ki a ia, haunga a Ikariote, E te Ariki, me pehea tau whakaaturanga i a koe ki a matou, a kahore kite ao ? Ka wnakahokia mai e Ihu, ka mea ki a ai, Ki te aroha tetahi ki a au, e puritia e ia taku kupu:

TE MANE] 0 TE WIKI 0 TE PETEKOHA.

118

a ka arohaina ia e toku Matua, ka haere atu maua ki a ia, ka noho tonu ki a ia. Ki te kahore tetahi e aroha ki a au, e kore e puritia e ia aku kupu : na, ehara ia au ake te kupu e rongo nei koutou, engari na te Matua i tonoa mai ai ahau. Kua korerotia nei e ahau anei mea ki a koutou, iaau e noho nei i a koutou. Na, te Kai whakamarie, te Wairua Tapu, e tonoa mai e te Matua i runga i toku ingoa, mana koutou e whakaako ki nga mea katoa, mana koutou e whakamahara ki nga mea katoa kua korerotia nei e ahau ki a koutou. He rangimarie taku e waiho nei ki a koutou, tenei taku rangimarie te hoatu nei e ahau ki a koutou ; e kore e rite ki ta te ao hoatutanga taku hoatutanga ki a koutou. Kei pouri o koutou ngakau, kei mataku. Kua rough na koutou ki taku i mea ai ki a koutou, E haere ana ahau, aka hoki mai ano ki a koutou. Me i aroha koutou ki a au, kua hari koutou, noku i mea, E haere ana ahau kite Matua : e nui ana hoki toku Matua i a au. Na, kua korero atu nei ahau ki a koutou, i te mea kahore ano i puta, mo te puta rawa mai, ka whakapono koutou. B kore e maha ake aku korero ki a koutou : e haere mai ana hoki te ariki o tenei ao, a kahore ana wahi i roto i a au ; otira kia matau ai te ao, e aroha ana ahau kite Matua; akota te Matua i whakahau mai ai ki a au, ko taku tena e mea nei.

TE MANEI O TE WIKI O TE PETEKOHA.

Te Inoi.

ETE Atua, i tonoa mai e koe tou Wairua Tapu i tenei wa ki o tangata pono hei wliakainarama, hei whakaako i o ratou ngakau; Tukua kia tika i taua Wairua a matou whakaaro ki nga mea katoa, kia hari hoki matou i te mea e whakamarietia ana e ia, he nui hoki nga pai o Ihu Karaiti, o to matou Kai whakaora, tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, me taua Wairua, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi, Nga Mahi x. 34. ka puaki te mangai o Pita, ka mea, He pono, ka _!. 1 kite ahau kahore ate Atua whakapai kanohi: engari kite wehi tetahi tangata o nga tiiii iwi ki a ia, kite

TE MANEI O TE WIKI O TE PETEKOHA.

119

mahi tika, ka paingia e ia. Te kupu i homai e ia kia whakapuakina ki nga tamariki a Iharaira, hei kauwhau ite rongo ka man i a Ihu Karaiti : (ko ia te Ariki o nga mea katoa:) e matau ana ano koutou ki tana kupu, i kauwhautia nei puta noa i Huria, no Kariri te timatanga, i muri iho ite iriiringa i kauwhautia e Hoani; he mea mo Ihu o Nahareta i whakawahia nei e te Atua kite Wairua Tapu, kite kaha : a haereere ana kite mahi pai kite whakaora ite hunga katoa i pehia ete rewera; no te mea iaia te Atua. Ako matou nga kai whakaatu o nga mea katoa i mea ai ia kite whenua o nga Hurai, ki Hiruharama ano hoki ; a whakamatea ana iae ratou, he mea whakairi ki runga kite rakau : i whakaarahia ake tenei tangata. e te Atua i te torn o nga ra, ameingaana kia kitea nuitia ; eha.ra i te mea e nga iwi katoa, engari e nga kai whakaatu i whiriwhiria e te Atua i mua, ara e matou, i kai tahi, i inu tahi nei me ia, i muri iho i tona aranga ake ite mate. A i mea mai ano ia ki a matou kia kauwhau kite iwi, kia whakaatu atu, ko ia ta te Atua i whakarite ai hei Kai whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate. He kai whakaatu nga poropiti katoa mona, ara ma tona ingoa ka whiwhi ai kite murunga hara nga tangata katoa e whakapono ana ki a ia. la Pita ano e korero ana i enei kupu, ka tau iho te Wairua Tapu kite hunga katoa e whakarongo ana kite kupu. A miharo ana te hunga whakapono o te kotinga, nga mea i haere tahi mai i a Pita, no te mea kua ringihia mai ano hoki te Wairua Tapu, kua homai ki nga tauiwi; i rongo hoki ratou ki nga reo i korero ai, i whakanui ai ratou i te Atua. Katahi ka oho atu a Pita, E ahei ano te whakakahore e tetahi te wai, kei iriiria enei, kua whiwhi tahi nei me tatou kite Wairua Tapu? Na, ka mea ia kia iriiria ratou i runga ite ingoa ote Ariki. Aka tohe ratou kia noho ia i etahi ra.

Te Kongo Pai. Hoani iii. 16.

KOI A ano te aroha ote Atua kite ao, homai ana e ia tana Tama kotahi, kia kahore ai e mate te tangata e whakapono ana ki a ia, engari kia whiwhi ai kite oranga tonutanga. Kihai hoki te Atua i tono mai i tana Tama kite ao, kite whakahe iteao ; engari kia ora ai te ao i a ia. Ko ia e whakapono ana ki a ia,

TE TUKEI 0 TE WIKI O TE PETEKOHA.

120

e kore e whakahengia : tena ko ia e kore e whakapono, kua whakahengia noatia ake, mona kihai i whakapono kite ingoa ote Tama kotahi ate Atua. Ako to whakahenga tenei, no te mea kua tae mai nei to maramatanga kite ao, a nui atu to nga tangata aroha kite pouri ito ratou kite maramatanga, he kino hoki no a ratou mahi. E kino ana hoki kite maramatanga nga kai mahi katoa i te kino, e kore ano hoki e haere mai kite maramatanga, kei whakakitea a ratou mahi. Tena ko te kai mahi i te pono, e haere mai ana kite maramatanga, kia kitea ai ana mahi, i mahia i roto i te Atua.

TE TUKEI O TE WIKI O TE PETEKOHA.

Te Inoi.

ETE Atua, i tonoa mai e koe ton Wairua Tapu i tenei wa ki o tangata pono hei whakamarama, hei whakaako i o ratou ngakau; Tukua kia tika i tana Wairua a matou whakaaro ki nga mea katoa, kia hari hoki matou i te mea e whakamarietia ana e ia, he nui hoki nga pai o Ihu Karaiti, o to matou Kai whakaora; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, me taua Wairua, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi viii. 14.

A KA rongo nga apotoro i Hiruharama, ko Hamana _£l_ kua tango i te kupu a te Atua, ka tonoa ki a ratou a Pita raua ko Hoani. To raua taenga atu, ka inoi mo ratou kia riro mai te Wairua Tapu i a ratou: (kahore ano hoki ia i tau noa ki tetahi o ratou : i iriiria kautia i runga ite ingoa ote Ariki, o Ihu.) Me i reira ka whakapakia nga ringaringa ki a ratou, a kariro mai te Wairua Tapu.

Te Kongo Pai. Hoani x. 1

HE pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou Ki te kahore tetahi e tomo rate kuwaha kite kainga hipi, a ka piki ke, he tahae ia, he tangata pahua. Tena ko te tangata e tomo ana rate kuwaha, ko te hepara ia o nga hipi. Ka uaki te kai tiaki tatau ki a ia; a ka rongo nga hipi ki tona reo, na, ka karangatia eia ana hipi ake, to tenei ingoa, to tenei ingoa, a ka arahina

TE RA TAPU O TE TOKOTORU.

121

G

ki waho. Aka oti ana ake hipi te tuku ki waho, ka haere ia ki mua i a ratou, a ka aru nga hipi i a ia : e matau ana hoki ratou ki tona reo. E kore ia ratou e aru ite tauhou, engari ka oma i a ia: e kore hoki e matau kite reo o nga tauhou. I korerotia tenei kupu whakarite e Ihu ki a ratou : heoi kihai ratou i mohio ki nga mea i korerotia eiaki a ratou. Na, ka mea ano a Ihu ki a ratou, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ko ahau te tatau o nga hipi. He tahae, he kai pahua te hunga katoa i haere mai i mua i aau : heoi kihai nga hipi i whakarongo ki a ratou. Ko ahau te tatau : kite waiho ahau hei huarahi tomokanga atu ma tetahi, e ora ia, a ka haere ki roto ka haere ki waho, ka kite hoki ite kai. Heoi ano ta te tahae e haere mai ai, he tahae, he patu, he whakamoti hoki : i haere mai ahau kia whiwhi ai ratou kite ora, ina, tona nui noa atu.

TE RA TAPU O TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, he atawhainga nau ki a matou i whakaae ai matou kite whakapono tika, i whakapuaki ai i te kororia o te Tokotoru ora tonu, me te koropiko ano kite Atua Kot ahi kite Mea Kaha rawa ; Tenei matou te inoi atu nei kia whakaukia matou ki tenei whakapono, kia araia atu hoki i a matoute hei nga ra katoa, e koe e ora na, e kingi na, kotahi ano Atua a ake ake ake. Amine.

Mo te Tuhituhi. Whakakitenga iv. 1. ~t/TURI iho i enei mea ka kite ahau, na, he tat an ku& JUL oti te whakapuare i te rangi : a ko te reo tuatahi j rouge ai ahau, mete mea no tetahi tetere eki mai ana ki a an, e mea ana, Haere mai ki runga nei, a e whakakitea e ahau ki a koe nga mea kua takoto mo muri i enei. I reira pu ano kua nohoia ahau e te Wairua: na, he torona kua tu kite rangi, a i runga ite torona ko tetahi e noho ana. Ate ahua o tera i noho ra, rite tonu kite kamaka hahapa, kite hararina : he aniwaniwa ano i hga taha katoa o te torona, te ahua, kei to te emerara. A. i nga taha katoa o te torona etahi torona e rua tekau ma wha : i kitea ano e ahau i runga i nga torona, e rua

TE RA TAPU 0 TE TOKOTORU.

122

tekau ma wha nga kaumatua e noho ana, he mea whakakakahu kite kakahu ma; ahe karauna koura ano o ratou i runga i o ratou matenga. Mete puta mai ano i roto i te torona he uira, he whatitiri, he reo : e whitu ano hoki nga rama ahi e ka ana i mua i te torona, ko nga Wairua e whitu enei o te Atua. I mua ano ote torona he moana karahi, te rite, kei te haupapa: a i waenganui o te torona, i nga taha katoa o te torona, ko nga mea ora e wha, kapi tonu a mua a muri o ratou i te kanohi. Te tuatahi o nga mea ora i rite kite raiona, te tuarua o nga mea ora i rite kite kuao kau, na, te mata o te tuatoru o nga mea ora i rite ki to te tangata, ate wha o nga mea ora i rite kite ekara e rere ana. Na, aua mea ora e wha, e ono ngaparirau o tetahi, o tetahi, i nga taha katoa; ki tonu ano hoki a roto o ratou i te kanohi : a kahore e mutu ta ratou i te ao ite po, he mea tonu ta ratou, Tapu, tapu, tapu, te Ariki, te Atua Kaha rawa, i mua nei ia, tenei ano inaianei, a e haere mai ana ano a mua. Ai te mea ka hoatu e nga mea orate kororia, te honore, mete whakawhetai, ki tera e noho ana i runga i te torona, e ora ana ake ake ake, ka hinga iho nga kaumatua e rua tekau ma wha ki te aroaro o tera e noho ana i runga i te torona, a ka koropiko ki a ia e ora tonu nei ake ake ake, ka panga hoki i o ratou karauna ki mua o te torona, ka mea, tika tonu, e te Ariki, kia riro i a koe te kororia, te honore, te kaha : i hanga hoki e koe nga mea katoa, nau ano i pai ake i takoto ai aua mea, na reira ano hoki i hanga ai.

Te Rongo Pai. Hoani iii. 1. "KTA, he tangata tera no nga Parihi, ko Nikorima tona ±1 ingoa, he rangatira no nga Hurai : i haere mai tenei ki a Ihu i te po, a ka mea ki a ia, E Rapi, e matau ana matou i haere mai koe i te Atua hei kai whakaako, ina hoki, e kore tetahi tangata e ahei te mea i anei merekara e meatia nei e koe, kite kahore te Atua i a ia. Ka whakahokia mai e Ihu, ka mea ki a ia, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koe, Ki te kahore te tangata e whanau hou, e kore ia e ahei te kite i te rangatiratanga ote Atua. Ka mea a Nikorima ki a ia, Me pehea ka whanau ai te tangata i tona koroheketanga ? e taea ranei te takirua o nga haerenga ki roto kite kopu o tona

TE BA TAPU TUATAHI.

123

G 2

whaea, whanau mai ai ? Ka whakahokia mai e Ihu, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koe, Ki te kahore te tangata e whanau i te wai, i te Wairua hoki, e kore ia e ahei te tomo ki roto kite rangatiratanga ote Atua. Ko ta te kikokiko e whanau ai he kikokiko; a ko ta te Wairua e whanau ai he wairua. Aua ra e miharo ki taku i mea atu nei ki a koe, He mea tuturu tenei, ara, kia whanau hou koutou. E pupuhi ana te hau ki tana wahi e pai ai, a ka rongo koe ki tona harurutanga, otiia e kore e mohiotia e koe te wahi i puta mai ai, e tae atu ai ranei: ko te ritenga tenei kite hunga katoa ka whanau ite Wairua. Ka whakahokia atu e Nikorima, ka mea ki a ia, Me pehea ka taea ai enei mea ? Ka whakahokia mai e Ihu, ka mea ki a ia, He kai whakaako koe no Iharaira, a kahore i matau ki enei mea ? He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koe, E korerotia ana e matou ta matou i matau ai, a e whakaaturia atu ana ta matou i kite ai; heoi, e kore koutou e tango mai ki ta matou whakaaturanga. Ki tc mea kua korerotia e ahau ki a koutou nga mea o te whenua, a e kore koutou e whakapono, me pehea ka whakapono ai koutou kite korerotia e ahau ki a koutou nga mea ote rangi ? Kahore hoki he tangata i kake noa ki runga kite rangi, ko ia anake i heke iho ite rangi, ko te Tama a te tangata, e noho mai nei ano hoki i te rangi. Ka rite hoki ki ta Mohi whakairinga i te nakahi i te koraha; kua takoto te tikanga kia pera ano te whakairi* nga ote Tama ate tangata: kia kahore ai e mate te tangata e whakapono ana ki a ia, engari kia whiwhi ki te oranga tonutanga.

TE RA TAPU TUATAHI I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi,

ETE Atua, ko koe te kaha o te hunga katoa e u ana ki a koe, kia manako mai ki a matou inoi, tukua mai hoki ton kaha ki a matou, kite hunga ngoikore, e kore nei e ahei te mahi ite pai kite kahore koe; kia rite ai i a matou au ture, kia paingia ai e koe o matou hiahia, a matou mahi; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE BA TAPU TUATAHI.

124

Te Tuhituhi. 1 Hoani iv. 7.

I. NG A hoa aroha, kia aroha tatou tetahi ki tetahi: no 1 te Atua hoki te aroha; a, te hunga katoa e aroha ana, kua whanau i te Atua, a e matau ana kite Atua. Te tangata kahore e aroha, kahore ia e matau kite Atua; he aroha hoki te Atua. Na konei i kitea mai ai te aroha o te Atua ki a tatou, na te mea kua tonoa mai e te Atua tana Tama kotahi kite ao, kia ora ai tatou i a ia. Ko to te aroha tenei, ehara ite mea ko tatou kua aroha kite Atua, engari ko ia kua aroha ki a tatou, a tonoa mai ana e ia tana Tama hei whakamarietanga mo o tatou hara. E aku hoa aroha, kite mea i penei te aroha o te Atua ki a tatou, e tika ana hoki kia aroha tatou tetahi ki tetahi. Kahore he wa i kite ai tetahi tangata ite Atua. Ki te aroha tatou tetahi ki tetahi, e noho ana te Atua i roto i a tatou, a kua rite pu tona aroha i roto i a tatou. Na konei tatou i matau ai enoho ana tatou i roto i a ia, me ia i roto i a tatou, na te mea kua homai eia ta tona Wairua ki a tatou. A kua kite ano matou, ka whakaatu nei ano hoki, i tonoa te Tama ete Matua hei Kai whakaora mo te ao. Te tangata e whakaae ana ko Ihu te Tama a te Atua, e noho ana te Atua i roto i a ia, me ia ano hoki i roto ite Atua. Kua matau nei ano hoki tatou, kua whakapono kite aroha o te Atua ki a tatou. He aroha te Atua; a, te tangata e noho ana i runga i te aroha, e noho ana i roto i te Atua, mete Atua ano hoki i roto i a ia. Na konei te aroha i

roto i a tatou ka rite pu ai, a ka whai maiatanga ano tatou a te ra whakawa ; na te mea e rite ana ki aia tatou e noho nei i tenei ao. Kahore he mataku i roto i te aroha; engari ka maka te mataku ki waho ete aroha in a tino rite ; no te mea he mamae to te mataku. Na, te tangata e mataku ana, kahore ia i tino rite i roto ite aroha. E aroha ana tatou ki a ia, no te mea ko ia kua aroha ki a tatou ite tuatahi. Ki te mea tetahi, E aroha ana ahau kite Atua, a e mauahara ana ia ki tona teina, he tangata teka ia : te tangata hoki kahore e aroha ki tona teina i kitea nei e ia, me pehea ka aroha ai ia kite Atua kahore nei i kitea e ia ? Kei a tatou ano ho i tenei ture, he mea nana, Te tangata e aroha ana kite

Atua, kia aroha hoki ia ki tona teina.

TE RA TAPU TUARUA.

125

Te Rongo Pai. Ruka xvi. 19.

I MU A tetahi tangata taonga, he kakahu papura ona, he rinena, i kai ano i nga kai papai i nga ra katoa : na, ko tetahi tangata rawakore, ko Raharuhi te ingoa, ka whakatakotoria ki tona knwalia, he tuwhenua, a e hia* hia ana kia whangainga ki nga kongakonga e ngahoro iho ana i te tepara a te tangata taonga : i haere mai ano hoki nga kuri, a mitimiti ana i ona mate. Nawaia, ka mate te tangata rawakore, a kawea ana e nga anahera kite nma o Aperahama: i mate ano hoki te tangata taonga, a tanumia ana ; a tana tirohangaake i te reinga,, i a ia e whakamamaetia ana, ka kite i a Aperahama i tawhiti, me Raharuhi i tona nma. Na, ka karanga ia, ka mea, E pa, e Aperahama, kia aroha ki a an, tonoa mai hoki a Raharuhi kite ton i te pito o tana rnatihao kite wai, hei whakamatao i toku arero ; e mamae anas. hoki ahau i tenei muramura. Na, ka mea a Aperahama, E tama, kia mahara kua riro ia koe au mea papai i toil oranga, i kino hoki nga mea i a Raharuhi : na, ka whakamarietia nei ia, a e whakamamaetia ana koe. Au haunga ano enei mea katoa, kua oti te whakapumau tetahi tawha nui kite takiwa o koutou o matou : a ki te mea etahi kite whakawhiti atu i konei ki a koutou, e kore e ahei ; e kore ano hoki e whiti mai i kona ki a matou. Ano ra ko tera, Koia ahau ka mea nei ki a koe, e pa, kia tonoa ia kite whare o toku papa: tokorima hoki oku teina; kia korero ai ia ki a ratou, kei haere mai hoki ratou ki tenei wahi mamae. Ka mea mai A Aperahama ki a ia, Kei a ratou a Mohi ratou ko nga poropiti ; me whakarongo ki a ratou. Ka mea atu ia, Kahore, e pa, e Aperahama : engari kite haere tetahi ki a ratou ote hunga mate, ka ripeneta ratou. Na, ka mea mai tera ki a ia, Ki te kore ratou e whakarongo ki a Mohi, ki nga poropiti, e kore ano hoki e whakaae, ahakoa ara atu te tangata i te mate.

TE BA TAPU TUARUA I MURI ISO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, kahore nei e mutu tan arahi i te hunga e whakatupuria ana e koe i runga i te wehi, i te

TE RA TAPU TUARUA.

126

aroha, ki a koe ; tiakina tonutia matou, kia mau ai to matou wehi, to matou aroha, ki tou Ingoa tapu ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Hoani iii. 13.

KAUA e miharo, e aku teina, kite mauahara te ao ki a koutou. E matau ana tatou kua whiti atu tatou i te mate kite ora, no te mea e aroha ana tatou ki nga teina. Te tangata kahore e aroha kite teina, e noho ana ia i roto ite mate. Te tangata e mauahara ana ki tona teina, he kai patu tangata ia : a ka matau koutou, na, te kai patu tangata kahore he oranga tonutanga e mau ana i roto i a ia. Na konei tatou i matau ai ki tona aroha, i tuku atu hoki ia i a ia kia mate mo tatou: a e tika ana kia tukua tatou e tatou ano kite mate mo nga teina. Na, te tangata ia ia nei nga oranga o tenei ao, a ka kite e matea ana tetahi mea e tona teina, na, ka tutakina iho e ia tona ngakau aroha ki a ia, e mau pehea ana koia te aroha ote Atua i roto iaia ? E aku tamariki nonohi, kaua e waiho ma te kupu, ma te arero te aroha; engari ma te mahi ma te pono. Ma konei hoki tatou ka matau ai no te pono tatou, ka whakau ai hoki i o tatou ngakau i tona aroaro. Na, kite mea ka whakahe mai o tatou ngakau ki a tatou, nui atu te Atua i o tatou ngakau, e matau ana ano ia ki nga mea katoa. E nga hoa aroha, kite kore o tatou ngakau e whakahe ake ki a tatou, ka maia tatou kite Atua. A, te mea e inoia ana e tatou, ka homai e ia ki a tatou, no te mea e pupuri ana tatou i ana ture, a e mea ana i nga mea ahuareka ki tona aroaro. Ko tana ture ano tenei, Kia whakapono tatou kite ingoa o tana Tama, o Ihu Karaiti, kia aroha ano tetahi ki tetahi, kia rite ano ki te ture i homai eiaki a tatou. Na, te tangata e pupuri ana i ana ture, e mau ana i roto i a ia, kei roto ano hoki tera i a ia. Na konei ano tatou i matau ai e mau ana ia i roto i a tatou, na te Wairua kua homai nei e ia ki a tatou.

Te Rongo Pai, Ruka xiv. 16.

I TAKA he hapa nui e tetahi tangata, a he tokomaha i karangatia : a ka tonoa tana pononga i te haora o te hapa, hei mea kite hunga i karangatia, Haere max;

TE BA TABU TUATORU.

127

kua rite nei hoki nga mea katoa. Na, ka anga ratou katoa, ka whakakahore ngatahi. Ka mea to mua ki a ia, Kua hokona e ahau he mara, me haere ah an kia kite e mea ana ahau ki a koe, kia tukua ahau kia whakakahore. Na, ko te meatanga mai a tetahi, E rima takirua nga okiha kua hokona e ahau, ka haere ahau kite whakamatau: e mea ana ahau ki a koe, kia tukua ahau kia whakakahore. A i mea mai ano tetahi, Kua marenatia ahau kite wahine, a he mea tenei e kore ai ahau e ahei te haere. Na, te haerenga mai o taua pononga, ka korerotia enei mea ki tona rangatira. Na, ka riri te tan gata 1 te whare, a ka mea Id tana pononga, Hohoro te haere ki nga ara ki nga huarahi o te pa, arahina mai ki konei nga rawakore, nga ngongengonge, nga kopa, me nga matapo. Na, ka mea te pononga, E kara, kua rite tau i mea ai, a tenei ano he wahi takoto noa. Aka mea te rangatira kite pononga, Haere ki nga huarahi ki nga taiepa, toia hoki kia haere mai, kia ki ai toku whare. Ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, E kore tetahi o aua tangata i karangatia ra e kai i taku hapa. * TE RA TAPU TUATORU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU. Te Inoi. ETE Ariki, whakarangona atawhaitia mai matou, kua whakawhiwhia nei e koe kite hiahia pono kite inoi, awhinatia mai hoki ; kia ora ai matou i roto i nga mea mataku, i nga mate katoa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Armine.

Te Tuhituhi. 1 Pita v. 5.

T7"T A ngohengohe ano hoki koutou katoa tetahi ki 1% tetahi, ko to ngakau papaku ano hei kakahu mo koutou : no te mea hoki e pakeke ana to Atua kite hunga whakapehapeha, a ka hoatu e ia he aroha noa ki te hunga papaku. Na, whakaititia iho koutou i raro i te ringaringa kaha o te Atua, kia whakateiteitia ake ai koutou e ia i te wa e pai ai : maka atu o koutou manukanukatanga katoa ki runga ki a ia; e whakaaro ana hoki ia ki a koutou. Kia mataara, kia matapopore;

TE BA TAPU TUATORU.

128

kei te haereere hoki to koutou hoa whawhai, te rewera, ano he raiona e ngengere ana e rapu ana i te tangata hei horomanga mana : kia u ki runga i te whakapono, ka whawhai atu ki a ia; mete mahara ano ka rite aua mamae nei ano i o koutou teina ite ao. Na, ma te Atua o nga mahi aroha noa katoa, i karangatia ai tatou ki tona kororia mutunga kore i roto i a Karaiti Ihu, ka oti koutou te whakamamae i tenei wa iti nei, mana koutou e mea kia tino rite, mana e whakau, mana e whakakaha, mana e whakapumau. Waiho atu iaia te kororia, mete kaha, ake ake ake. Amine.

Te Kongo Pai. Buka xv. 1. VT A, ka whakatata ki a ia nga pupirikana katoa me JLi nga tangata hara, kite whakarongo ki a ia. Aka amuamu nga Parihi me nga Karaipi, ka mea, E manako ana tenei tangata ki nga tangata Kara, a e kai tahi ana me ratou. Na, ka korerotia eia tenei kupu whakarite ki a ratou, a ka mea, Ko tehea tangata o koutou, he rau ana hipi, a ka ngaro tetahi o ratou, e kore ianei e waiho e ia nga tekau e iwa ma iwa i te koraha, aka haere ki taua mea i ngaro, kia kitea ra ano ? Aka kitea, ka waha i runga i ona pokowhiwhi, ka koa. Ano ka tae kite whare, ka karangatia ona hoa, me nga tangata e noho tata ana, ka mea ki a ratou, Kia hari tahi tatou ; kua kitea hoki taku hipii ngaro. Ko taku kupu tenei ki a koutou, Ka pera ano i te rangi mo te tangata Kara kotahi ina ripeneta, nui atu i te hari mo nga tangata tika e iwa nei tekau ma iwa, kahore nei a ratou mea e ripeneta ai. Ko tehea wahine ranei, kotahi nei tekau ana moni, a kite ngaro tetahi moni, e kore ianei ia e tahu i te rama, e puruma i te whare, e rapu marie, kia kitea ra ano ? Ano ka kitea, ka karangatia ona hoa me te hunga e noho tata ana, ka mea, Kia hari tahi tatou ; kua kite hoki ahau i taku moni i ngaro. Waihoki, ko taku kupu tenei ki a koutou, He hari ano kei te aroaro o nga an ah era o te Atua mo te tangata kino kotahi ina ripeneta.

TE RA TAPU TUAWHA.

129

G 3

TE RA TAPU TUAWHA I MURI IHO I TO TE

TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua, ko koe te kai tiaki o te hunga katoa e whakapono ana ki a koe ; kite kahore koe, e kore tetahi mea e kaha, e kore e tapu; Whakanuia ki a matou tau mahi tohu; mau hoki matou e tohutohu, e arahi, kia tika ai ta matou haereere i tenei ao, kei hapa matou ki nga mea ote ora tonu: Whakaritea mai tenei,e te Matua ite rangi, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine*

Te Tuhituhi. Roma viii. 18.

KI taku whakaaro iho hoki, he kore noa iho nga mamae o tenei wa, kite whakaritea kite kororia e whakakitea mai ki runga ki a tatou a mua. . Tumanako tonu nei hoki te mea i hanga, tatari tonu kite whakakitenga mai o nga tamariki ate Atua. Kua oti hoki te tekateka noa te mea hei rangatira mo te mea i hanga, ehara i te mea na tenei te whakaae, engari na te kai whakarite, mete mahara ano, tera te mea hanga e wha« kaateatia mai i ta te pirau whakataurekarekatanga, whakarangatiratia ake ki roto kite kororia o nga tamariki ate Atua. E mohio ana hoki tatou, kei te aue tahi, kei te mamae tahi, nga mea hanga katoa taea noatia tenei ra. Ehara ite mea ko ratou anake, ko tatou nei ano hoki kua whiwhi nei kite hua matamua, ara kite Wairua, ina, e aue ana hoki tatou i roto i a tatou, e tatari ana kite whakatamarikitanga, ara kite whakarauoranga o o tatou tinana. Te Kongo Pai. Ruka vi. 36. KIA ngawari rapea koutou, kia pera me to koutou Matua e ngawari ana. Kaua e whakawa, a e kore koutou e whakawakia; kaua e whakahe, a e kore koutou e whakahekia : houhia te rongo, a e houhia ano te rongo ki a koutou: hoatu, aka homai ki a koutou; he mehua pai, pehi rawa, oioi rawa, purena tonu ta ratou e homai ai kite kokorutanga o o koutou kakahu. Ko te mehua hoki e mehua ai koutou, hei mehua ano tena ki a koutou. A ka puaki tana kupu whakarite ki a ratou, E ahei ranei

TE RA TAPU TUARIMA.

130

te matapo te arahi i te matapo ? e kore ranei e taka tokorua, tokorua kite waikeri ? E kore te akonga e rahi ake i tona kai whakaako ; engari ka rite ano ki o ratou kai whakaako nga tangata katoa kua tino pukengatia. He aha tau e titiro ite otaota i roto ite kanohi oto teina, te kite ite kurupae i ton ake kanohi ? E pehea ranei to korero ki to teina, E taku teina, iaua, kia kapea atu e ahau te otaota i roto i ton kanohi, te kite i te kurupae i roto i ton kanohi ? Ete tangata tinihanga, kia matua kapea atu e koe te kurupae i roto i tou kanohi, katahi koe ka marama kite kape ite otaota i roto ite kanohi o tou teina.

TE RA TAPU TUARIMA I MURE IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, ata whakahaerea e koe nga mea o tenei ao, kia mahi ai to Hahi ki a koe i runga i te koa, i te rangimarie tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Pita iii. 8.

KIA kotahi te whakaaro o koutou katoa, kia kotahi te ngakau, kia rite te aroha ki to te tuakana ki to te teina, kia pai te ngakau, kia ngawari: kaua e utua he kino kite kino, he taunu kite taunu : engari me manaaki; mete mahara ano kua karangatia koutou ki tcuei, ara kia whiwhi koutou kite manaakitanga. Ki te niea hoki tetahi kia aroha kite ora, kia kite i nga ra pai, me pehi e ia tona arero kei kino, ona ngutu hoki kei korero tinihanga : me peka ke atu ite kino, me mahi pai; ko te rangimarie hei rapunga mana, hei whainga atu mana. No te mea hoki kei runga ite hunga tika nga kanohi o te Ariki, me ona tarin ga hoki ina inoi ratou : e he mai ana ia te mata o te Ariki kite hunga e mahi ana ite kino. Ko wai hoki hei homai itehe ki a koutou, kite aru koutou i te pai ? Otiia kite mea na te whakaaro kite tika i whakamamaetia ai koutou, ka hari koutou : aua ra e mataku ki ta ratou whakamataku, kaua e pawera; engari wfaakatapua te Ariki, te Atua, i roto i o koutou ngakau.

TE RA TAPU TUAONO.

131

Te Rongo Pai. Ruka v. 1. A I te mano e aki mai ana ki a ia kite whakarongo ki JjL te kupu a te Atua, na, e tu ana ia i te taha o te rote o Kenehareta, na, ka kite ia i nga kaipuke e rua e tu ana ite taha ote rote: ko nga kai hao ia, kua riro mai i runga, e horoi ana i nga kupenga. Na, ka eke ia ki tetahi o nga kaipuke, ki to Haimona, ka mea ki a.ia kia neke atu ki waho tata. Na, noho ana ia, whakaakona atu ana eia te iwi i runga i te kaipuke. Aka mutu tana korero, ka mea ia ki a Haimona, Neke atu ki te wahi hohonu, ka tuku ai i a koutou kupenga kite hao. Na, ko te whakahokinga mai a Haimona, ka mea ki a ia, E kara, mahi noa matou i te po roa nei, te mau tetahi: heoi nau na te kupu, me tuku e ahau te kupenga. A, ta ratou meatanga i tenei, he mano tini nga ika i mau i a ratou: aka whakapakaru ta ratou kupenga. Na, ka tawhiri ratou ki o ratou hoa i tera kaipuke, kia hoe mai hei hoa mo ratou. A, to ratou taenga mai, whakakiia ana nga kaipuke e rua, no ka whakatotohu. A, te kitenga o Haimona Pita, ka hinga iho ki nga turi o Ihu, ka mea atu, Mawehe atu i a au, e te Ariki; he tangata hara hoki ahau. Mau tonu hoki tona miharo me to ona hoa katoa, kite haonga o nga ika i haoa nei e ratou : to Hemi hoki raua ko Hoani, he tamariki raua na Heperi, he hoa hoki no Haimona. Na, ka mea mai a Ihu ki a Haimona, Kaua e mataku; i enei wa e takoto ake nei ka hao tangata koe. Aka whakauria nga kaipuke ki uta, mahue ake nga mea katoa i a ratou, a aru ana i a ia. TE BA TAPU TUAONO I MURI IHO I TO TE TOKOTORU. Te Inoi. ETE Atua, e kore e taea te whakaaro te nui o nga-mea pai e takoto mai na i a koe mo te hunga e aroha atu ana ki a koe ; Ringihia mai ki o matou ngakau he aroha ki a koe, kia arohaina rawatia ai koe e matou i nga mea katoa, kia riro maiai hoki i a matou nga mea i korerotia mai e koe, nga mea e hira ake ana i ta matou i hiahia ai, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Te Tuhituhi. Roma vi. 3. T7'AHORE ianei koutou i mohio, ko tatou kua iriiria JX nei ki roto ki a Karaiti Ihu, kua iriiria ki roto ki

TE EA TAPU TUAONO.

132

tona matenga ? Na, kua tanumia ngatahitia nei tatou me ia ete iriiringa ki roto kite mate : kia rite ai ki a te Karaiti i whakaarahia ake nei i te mate e te kororia o te Matua, waihoki ko tatou kia haere i roto i te houtanga ote oranga. Ki te mea hoki kua whakatokia tahitia tatou kite ahua o tona matenga, ka pera ano hoki tatou kite ahua o tona aranga mai: e mohio ana hoki ki tenei, kua ripekatia ngatahitia to tatou tangata tawhito me ia, kia hemo ai te tinana o te hara, kia mutu ai ta tatou mahi kite hara. Ki te mate hoki tetahi, kua mawheto mai ia i te hara. Na, kite mea kua mate tahi tatou ko te Karaiti, e whakapono ana tatou e ora tahi ano tatou me ia : e matau ana hoki tatou, ka ara nei ate Karaiti ite mate, heoi ano ona matenga; kahore he kingitanga o te mate ki a ia a mua ake nei. Ko tona matenga hoki, he matenga kotahi kite hara: tona oranga ia, he oranga kite Atua. Waihoki mahara iho ki a koutou, kua whakatupapakutia koutou kite hara, e ora ana ia koutou kite Atua, i roto i a Ihu Karaiti i to tatou Ariki.

Te Rongo Pai. Matiu v. 20.

KA mea atu a Ihu ki ana akonga, Ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, Ki te kore e nui ake ta koutou mahi tika i ta nga Karaipi ratou ko nga Parihi, e kore rawa koutou e tapoko atu kite rangatiratanga o te rangi. Kua rongo koutou, i korerotia e nga tupuna, Kaua e patu tangata; a kite patu tangata tetahi, ka tika te whakawakanga mona: na, ko taku kupu tenei ki a koutou, Ki te riri noa tetahi ki tona teina, ka tan te he ki aia : a kite mea tetahi ki tona teina, Wairangi! ka tika kia komititia: na, kite mea tetahi, Poauau. ka tika mona te kapura o te reinga. Na reira kite mauria atu e koe to whakahere kite aata, aka mahara i reira i hara koe ki tou hoa : waiho to whakahere i reira i mua o te aata, a haere, matua houhia te rongo ki ton teina, ka haere mai ai, ka mau mai i to whakahere. Kia hohoro te whakarite i ta korua korero ko tou hoa tauwhainga, i a korua ano i te huarahi, kei tukua koe e te hoa tauwhainga kite kai whakawa, aka tukua ete kai whakawa kite katipa, aka maka koe kite whare herehere. He pono taku e mea atu nei ki a koe, E kore

TE RA TAPU TUAWHITU.

133

rawa koe e puta mai i reira, kia utua mai ra ano te patene whakamutunga.

TE RA TAPU TUAWHITU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

E TE Ariki, kei a koe te kaha mete mana, ko koe> te kai homai o nga mea pai katoa; Whakanohoia ki o matou ngakau te aroha ki ton Ingoa ; whakanuia ki roto i a matou te whakapono tika, whangainga matou kite pai, whakapumautia mai hoki ena mea ki a matou, he nui nei hoki tou aroha; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma vi. 19.

HE kupu tangata tenei naku, na te ngoikore o to koutou kikokiko: na, i tukua o koutou wahi hei pononga ma te poke, ma te tutu, kite mahi tutu; waihoki me tuku o koutou wahi aianei hei pononga ma te tika, puta ake, he tapu. I te mea hoki he pononga koutou na te hara, e atea ana koutou ite tika. Na, i taua wa, he aha nga hua i a koutou o nga mea e whakama nei koutou ? he mate hoki te mutunga o aua mea. Tena ko tenei, ka atea nei koutou i te hara, a ka meinga hei pononga ma te Atua, nga hua ki a koutou, he tapu, a, te tukunga iho, he oranga tonutanga. Ko nga utu hoki ote hara, he mate; ko ta te Atua ia i homai ai, he oranga tonutanga i roto i a Karaiti Ihu, i to tato u Ariki.

Te Bongo Pai. Maka viii. 1.

I AU Ara ano, i te mano e nni rawa ana, a kahore ho kai ma ratou, ka karanga a Ihu ki ana akonga, ka mea ki a ratou, E aroha ana ahau ki nga tangata, ka torn nei hoki o ratou ra e noho ana ki a au, a kahore a ratou kai :a, kite tonoa pukutia ratou e ahau ki o ratou whare, ka hemo kite ara : i haere mai hoki etahi o ratou i tawhiti. Na, ka whakahokia mai ki aia e ana akonga, Me aha te tangata ka makona ai enei i te taro i konei, i te koraha ? Ka ui atu ia ki a ratou, E hia a koutou taro ? Ka mea mai ratou, E whitu. Na, ka mea ia ki te mano kia noho ki raro kite whenua : aka man ki nga

TE RA TAPU TUAWARU.

134

taro e whitu, ka whakawhetai, ka whawhati, a hoatu ana eia ki ana akonga kia whakatakotoria ; a whakatakotoria ana e ratou ma te mano. He ika ano a ratou, torutoru nei, he mea nonohi : a, ka mutu te whakapai, ka mea kia whakatakotoria hoki era. Na, kai ana ratou, aka makona: a kohia ake ana e ratou onga whatiwhatinga i toe e whitu nga kete. Ame te mea e wha mano te hunga i kai : a tonoa atu ana ratou e ia.

TE RA TAPU TUAWARU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua, ko koe te Kai titiro, te Kai whakahaere inga mea katoa i te rangi, i te whenua ; He inoi tenei na matou ki a koe, kia araia atu i a matou nga mea katoa e mate ai matou, kia homai hoki nga mea e whai pai ai matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Te Tuhituhi. Romaviii. 12. ‘KT A, e aku teina, kahore he rawa e tohe ai te kikokiko 11 ki a tatou, kia noho i runga ita te kikokiko. Ki te noho hoki koutou i runga i ta te kikokiko, tera koutou e mate: tena kite mea ko te Wairua ta koutou, hei whakamate i nga mahi ate tinana, e ora koutou. Te hunga hoki e arahina ana e te Wairua o te Atua he tamariki ratou na te Atua. He teka hoki he wairua pononga kua riro mai nei i a koutou, e mataku ai ano hoki koutou; engari kua riro i a koutou te Wairua whakatamariki, e karanga ai koutou, E Apa, e Pa. Ko taua Wairua ra ano hei whakaae ake ki o tatou wairua, he tamariki tatou na te Atua :a, kite mea he tamariki, mo tatou te kainga ; mo tatou te kainga o te Atua, mo tatou tahi ko te Karaiti ; kite mate tahi tatou me ia, kia whakakornriatia ngatahitia ai hoki tatou. Te Rongo Pai. Matiu vii. 15. NA, kia tupato ki nga poropiti teka ina haere mai ki a koutou, he hipi te kakahu, ko roto ia, he wuruhi kai kino. Ma o ratou hua ka mohiotia ai ratou e koutou. E whakiia ana ranei te karepe i runga ite tata* ramoa, tepiki ranei i runga ite tumatakuru ? Waihoki

TE RA TAPE TUAIWA.

135

he hua ataahua nga hua o nga rakau pai katoa ; he hua kino ia nga hua ote rakau kino. E kore te rakau pai e ahei te hua i te hua kino, e kore ano hoki te rakau kino e hua ite hua ataahua. Ka tuakina nga rakau katoa e kore e hua i te hua ataahua, ka maka hoki kite ahi. Ina, ma o ratou hua ka mohiotia ai ratou e koutou. E kore e tomo atu ki roto kite rangatiratanga ote rangi nga tangata katoa e mea mai ana ki a an, E te Ariki, e te Ariki; engari ia e mea ana i ta toku Matua i te rangi i pai ai.

TE RA TAPE TUAIWA I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, kahore matou e kaha kite mahi i te mea pai kite kahore koe ; Tukua. mai ki a matou he ngakau e whakaaro ana, e mahi ana i nga mea tika ; kia rite ai ta matou mahi ki tau e pai ai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Koriniti x. 1.

EAKU teina, e kore ahau e pai kia kuare koutou, i raro o te kapua o matou matua katoa, i haere katoa ano hoki ra roto i te moana; a iriiria katoatia ana ratou ki a Mohi, i roto i te kapua, i roto hoki i te moana; a, te kai i kainga e ratou katoa te mea wairua, kotahi tonu ; te wai ano hoki i inumia e ratou katoa, te mea wairua, kotahi tonu ; i inu hoki ratou i ta te mea wairua, ara ita te Toka i whai nei i a ratou: a, tana Toka na, ko te Karaiti. Otiia kihai te Atua i ahuareka atu ki te nuinga o ratou ; i turakina iho hoki ratou i te koraha. Na, enei mea, hei tohu ki a tatou, kia kaua ai tatou e hiahia ki nga mea kino, kei pera me ratou i hiahia ra. Kaua ano hoki koutou e karakia ki nga whakapakoko, kei pera me etahi o ratou; kua oti na hoki te tuhituhi, I noho te iwi kite kai, kite inu, a whakatika ana kite takaro. Kaua ano hoki tatou e puremu, kei pera me etahi o ratou i pure mu, a hinga ana, e rua tekau ma torn nga mano, i te ra kotahi. Kaua ano hoki tatou e whakamatautau i a te Karaiti, kei pera me etahi o ratou i whakamatautau ra, a ngaro

TE KA TAKU TUAIWA.

136

ana i nga nakahi. Kaua hoki koutou e amuamu, kei pera me etahi o ratou i amuamu, a ngaro ana i te kai whakangaro. Na, i paenei mea katoa ki a ratou hei tohu: a kua tuhituhia nei hei whakatupato i a tatou, i te hunga ka tae nei ki nga whakamutunga o te ao. Na, te tangata e mea ana e tu ana ia, kia tupato ia kei hinga. Kahore ano kia pono ki a koutou tetahi whakamatautauranga e rere ke ana ito te tangata: a e pono ana te Atua, e kore nei e tuku kia nui ake i to koutou kaha te whakamatautauranga mo koutou; a kite whakamatautauria koutou ka meatia e ia he putanga, kia u ake ai koutou.

Te Bongo Pai. Kuka xvi. 1.

Al mea ano a Thu ki ana akonga, No mua tetahi tangata taonga, he tuari taonga tona ; a ka korerotia ia ki a ia, e maumauria ana eia ana mea. Na, kakarangatia ia, a ka mea ki a ia, He aha tenei e rangona nei e ahau mon? korerotia mai te tikanga o nga mea i tuaritia e koe; e kore hoki e ahei kia waiho koe hei tnari. Na, ko te meatanga a tana tuari i roto i a ia, Me aha ahau ? e tangohia ana hoki i a au te tuaritanga e toku ariki : e kore ahau e kaha kite keri; e whakama ana ahau kite tono mea maku. E mohio ana ahau ki taku e mea ai, mo toku peinga rawatanga atu i te tuaritanga, ka ai o ratou whare hei tukunga atu moku. ha, ka karangatia e ia tenei tangata, tenei tangata, o te hunga i a ratou nei etahi mea a tona ariki, a ka mea ki te tuatahi, E hia nga mea a toku ariki i a koe ? Na,ka mea mai tera, Kot ahi ran nga mehua hinu. Na, ko tana meatanga atu ki a ia, Tangohia to pukapuka, hohoro te noho, tuhituhia e rima tekau. Katahi ia ka mea ki tetahi, E hia hoki i a koe ? Ka mea ia, Kotahi rau nga mehua witi. Na, ka mea ia ki a ia, Tangohia to pukapuka, tuhituhia e warn tekau. Aka whakamoemititia te tuari kino e te ariki, mona i whai whakaaro: engari hoki nga tamariki o tenei ao, ito ratou whakapaparanga, e nui ana te whakaaro i to nga tamariki o te marama. Na, ko taku kupu tenei ki a koutou, Waiho te taonga kino hei mea i etahi hoa aroha mo koutou; mo te he rawa iho o koutou, ka ai h'e tukunga atu mo koutou ki nga whare ora tonu.

137

TE TEKAU O NGA RA TAPU.

TE TEKAU O NGA KA TAPU I MURI IHO I TO TE

TOKOTORU.

Te Inoi. ETE Ariki, whakarongo mai ou taringa ki nga inoi a o pononga; meinga kia inoia e matou nga mea e pai ai koe, kia whiwhi ai matou ki ta matou e inoi ai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Te Tnhituhi. 1 Koriniti xii. 1. *VTA, kahore ah.au e pai, e aku teina, kia kuare koutou ±1 ki nga mea wairua. E matau ana koutou he tauiwi koutou i mua, he mea kahaki ki nga whakapakoko reo kore, me koutou i kahakina ra. Koia ahau ka whakakite atu nei ki a koutou, e kore tetahi tangata, na te Wairua nei o te Atua ana korero, e ki, he mea kanga a Ihu : e kore ano hoki e taea e tetahi te mea ko Thu te Ariki, kite kahore te Wairua Tapu. Na, poka ke nga mea e homai ana, kotahi ano ia Wairua. A poka ke nga minitatanga, kotahi ano ia Ariki. Poka ke ano hoki nga mahi; kotahi ano ia Atua, hei mahi i nga mea > katoa i roto ite katoa. Otira e homai ana ki tetahi, ki tetahi, te whakakitenga ate Wairua hei pai. E homai ana hoki ki tetahi e te Wairua te kupu whakaaro; ki tetahi atu te kupu matau, he mea na taua Wairua ano; a ki tetahi ko te whakapono, na taua Wairua ra ano ; ki tetahi atu ko nga mana whakaora, na taua Wairua ano ; ki tetahi atu ko nga mahi merekara ; ki tetahi atu ko te mahi poropiti; ki tetahi atu ko te matauranga ki nga wairua ; ki tetahi atu ko nga reo ke; ki tetahi atu ko te whakamaoritanga i nga reo : na, enei mea katoa, he mea mahi na taua Wairua kotahi ra ano, ko ia hei tuwha i tana e pai ai ki tetahi, ki tetahi. Te Rongo Pai. Ruka xix. 41.

A NO ka tata ia, a ka kite i te pa, ka tangihia e ia, ka JjL mea, Me i mohio koe, a koe ano, ahakoa i tenei ra nei ano on, ki nga mea e man ai ton rongo ! ko tenei kua huna atu ito tirohanga. Tera hoki e tae mai nga ra ki a koe, e hanga ai e on hoa riri he parepare mou, a, taka noa; a ka karapotia koe, ka kopania hoki i nga taha katoa Aka whakahoroa koe ki raro, me o tama-

TE TEKAU MA TAHI O NGA RA TAPU.

138

tiki i roto i a koe; e kore ano hoki e waiho tetabi kamaka i runga i tetahi kamaka i roto i a koe; no te mea kihai koe i matau kite wa i tirohia ai koe. Aka tomo ia kite temepara, ka anga ka pei ki waho i te hunga o reira e hoko mai ana, e hoko atu ana; a ka mea ki a ratou, Kua oti te tuhituhi, Ko toku whare hei whare inoi : a kua meinga nei e koutou hei ana mo nga kai pahua. A whakaako ana ia ite temepara iia ra, i ia ra.

TE TEKAU MA TAHI O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

II TE Atua, kua waiho e koe ma te mahi tohu, ma te j mahi aroha e whakapuaki te hira o tou kaha; Kia aroha mai ki a matou, kia nui hoki te tukunga mai o tou atawhai kia tika ai matou i te ara o au ture, kia whiwhi ai ki nga mea pai e korerotia mai nei e koe, kia iiro mai ai ano hoki i a matou ou taonga i te rangi ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te TuhituTii. 1 Koriniti xv. 1.

NA, me whakaatu e ahau ki a koutou, e aku teina, te rongo pai i kauwhautia e ahau ki a koutou, ta koutou hoki i whakaae na, ta koutou hoki e tuna: te mea hoki e ora na koutou, kite u koutou kite kupu i kauwhau ai ahau ki a koutou, kite mea ehara to koutou ite whakapono noa. I hoatu na hoki e ahau ki a koutou i te tuatahi te mea i riro mai i a au, ara, i mate ft te Karaiti mo o ta.tou hara, i pera meta nga Karaipiture; a i tanumia, i ara ake ano ite torn o nga ra, i pera meta nga Karaipiture. Na, ka kitea e Kipa, muri iho e te tekau ma rua : muri iho, ka kitea ia e etahi o nga hoa, tokomaha ake i nga rau e rima i te kitenga kotahi; tenei ano kei te orate nuinga o ratou, ko etahi kua moe. Muri iho, ka kitea ia e Hemi ; muri iho, e nga apotoro katoa. A muri rawa iho, ka kitea e ahau ano hoki, ano he tamaiti kokoti tau. Ko te iti rawa. hoki ahau o nga apotoro, kahore e tau kia karangatia he apotoro, moku i whakatoi ite hahi ate Atua. Heoi na

TE TEKAU MA RUA O NGA RA TAPU.

139

te aroha noa o te Atua tenei ahua oku : kihai ano hoki tona aroha noa ki aau i maumauria; heoi nui atu taku mahi i ta ratou katoa : ehara ia i te mea naku, engari na te aroha noa ate Atua, i mahi tahi me ahaii. Na, ahakoa naku, ahakoa na ratou, ko ta matou kauwhau tenei, ko ta koutou ano tenei i whakapono ai.

Te Bongo Pai. Ruka xviii. 9.

KA korero ano a Ihu i tenei kupu whakarite ki etalii, i u pu o ratou whakaaro ki a ratou ano he tika, a i whakakorekore ki era atu : Tokorua nga tangata i haere atu kite temepara, kite karakia; he Parihi tetahi, ko tetahi he pupirikana. Tu ana te Parihi ko ia anake, ko tana karakia tenei, E te Atua, ka whakawhetai atu ahau ki a koe, no te mea kahore ahau e rite ki era atu tangata, kite hunga hao taonga, kino, puremu, moku hoki te rite ki tenei pupirikana. Takirua aku nohoanga pukutanga i te wiki, e hoatu ana e ahau te wahi whakatekau o aku mea katoa. Ko te pupiri" kana ia, i tu mai i tawhiti, kihai i mea kia anga ake ona kanohi kite rangi, heoi patuki ana ki tona uma, ka mea, Ete Atua, tohungia ahau, te tangata hara. Ko taku kupu tenei ki a koutou, Nui atu te tika o tenei i to tera, i te hokinga atu ki tona whare : kite whakanui hoki tetahi i a ia, ka whakaititia ; a, kite whakaiti tetahi i a ia, ka whakanuia.

TE TEKAU MA RUA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi,

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu, nui ke to hohoro ki te whakarongo i to matou hohoro kite inoi ; iti iho hoki ta matou pai, iti iho hoki to matou hiahia i nga mea e homai ana ki a matou e koe. Kia nui te ringihanga mai o tau atawhai, murua nga mea e wehingia ana e o matou hinengaro, homai hoki ki a matou nga mea pai o kore nei e tika kia inoia e matou, me kaua nga mahi pai, te mahi wawao, a tau Tama, a to matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine,

TE TEKAU MA TORU O NGA RA TAPU.

140

Te Tuhituhi. 2 Koriniti iii. 4.

WENEI tu whakaaro o matou, u tonu ki ta te Atua he mea na te Karaiti: he teka kei a matou ake te tikanga mo te whakaaro ki tetahi aha, mete mea no matou ake ano; engari na te Atua matou i whai tikanga ai ; nana hoki matou i tan ai hei minita mo te kawenata hou 5 he teka no te reta, engari no te wairua * he whakamate hoki ta te reta, he whakaora ta te wairua’ Na, i whai kororia nei te minitatanga o te mate, he retai whaoa nei ki nga kohatu, a kihai i taea e nga tamariki a Iharaira te titiro matatau atu kite mata o JVTohi, na te kororia hoki o tona mata; he kororia ano e whakakahoretia ana: a e kore ianei e nui noa atu te kororia ote minitatanga ate Wairua ? He kororia nei hoki to te minitatanga o te whakamate, waihoki tera rawa e hira te kororia o te minitatanga o te tika.

Te Rongo Pai. Maka vii. 31.

A I hoki atu ano a Ihui nga wahi o Taira, o Hairona, jX . a haere ana kite moanao Kariri, ra waenga o nga wahi o Rekaporihi. Na, ka mauria mai e ratou ki a ia he turi e whango ana, ka tohe ki a ia kia whakapakia iho tona ringa ki a ia. Na, ka tangohia atu ia i roto i te mano ki tahaki, a kuhua ana ona maihao ki ona taringa, na, ka tuwha atu, ka whakapa atu ki tona arero ; ka titiro atu kite rangi, ka hotu tona manawa, ka mea ki a ia, Epata, ara, Kia puare. Na, puare tonu iho ona taringa, a korokoro noa ana te here o tona arero, na, kua tika ana korero. Katahi ia ka whakatupato i a ratou kia kaua e korerotia kite tangata : otira whakatupato noa ia i a ratou, nui noa atu ta ratou korero; a tino miharo rawa ratou, ka mea, Pai tonu tana meatanga i nga mea katoa : e mea ana ia i nga turi kia rongo, i nga reo kore kia korero.

TE TEKAU MA TORU O NGA RA TAPE I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, e te Atua tohu, nau anake i tika ai, i pai ai te mahi a o tangata ki a koe ; Whakakahangia mat on kia tika ai ta matou mahi ki a koe i tenei ao, kia whiwhi ai matou a mna ki nga mea papal

TE TEKAU MA TOBU O NGA RA TABU.

141

e whakaaria mai nei e koe; he nui hoki nga mahi pai ato matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine.

Te Tuhituhi. Karatia iii. 16.

NA, i korerotia nga kupu whakaari ki a Aperahama, ki tona whanau ano hoki. Kihai ia i mea, Ki nga whanau, mete mea he tokomaha; engari mete mea he kotahi ano, Aki tou whanau, ko te Karaiti hoki ia. Na, ko taku kupu tenei, I whakaukia te kawenata i mua e te Atua, he whakaaro ki a te Karaiti, a, ka wha ran ka torn tekau tau i muri mai, ko te ture, na, e kore tenei e tau hei turaki i te kawenata, hei whakakahore i te kupu whakaari mai. Me he mea hoki na te ture i riro mai ai te kainga, ehara i te mea na te kupu whakaari ; otira i na runga mai i te kupu whakaari ta te Atua homaitanga ki a Aperahama Hei aha rate ture ? I tapiritia mai mo nga pokanga ketanga, kia tae mai ra ano te whanau mona nei te kupu whakaari; he mahinga na nga anahera, i roto i te ringa o te takawaenga. Na, he teka mo te kotahi te takawaenga, kotahi ia te Atua. He turaki ranei ta te ture ia te Atua kupu whakaari ? Kahore rapea: me i homai hoki he ture e kaha ana kite whakaora, ina kua puta ake te tika i te ture. Heoi kua kopania nga mea katoa ete Karaipiture ki raro o te hara, kia homai ai kite hunga e whakapono ana te mea i whakaaria mai, i runga i te whakapono ki a Ihu Karaiti.

Te Rongo Pai. Buka x. 23.

"T7 r A hari nga kanohi e kite ana i nga mea e kite nei JuL koutou: ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, he tokomaha nga poropiti me nga kingi i hiahia kia kite i nga mea e kite nei koutou, a kahore i kite; kia rongo ano i nga mea e rongo nei koutou, a kahore i rongo. Na, ka whakatika tetahi kai whakaako o te ture, ka whakama-p tautau i a ia, ka mea, E te Kai whakaako, me aha ahau ka whiwhi ai kite oranga tonutanga ? Ka mea mai ia ki a ia, He aha te mea i tuhituhia kite ture ?ka pehea to korerotanga ? Na, ka whakahokia atu e ia, ka mea, Kia whakapaua ton ngakau, tou wairua, ton kaha, toil hinengaro, kite aroha kite Ariki, ki tou Atua; me aroha hoki ki tou hoa tata, ano ko koe. Ka mea mai ia ki a

TE TEKAU MA WHA O NGA RA TAPE.

142

ia, Ka tika to korero : meinga tenei, aka ora koe. Na, ka mea ia kia whakatika i a ia, a ka ki atu ki a Ihu, Ko wai ra taku hoa tata ? Na, ka whakahokia mai e Ihu, ka mea, I haere atu tetahi tangata i Hiruharama ki Heriko, a ka tutaki ki nga kai pahua, na, ka huia ona e ratou, ka tukitukia ia, a haere ana, whakarerea iho ia, mete mea kua mate. Na, ko tetahi tohunga e haere noa ana i taua ara : a, tona kitenga i a ia, ninihi ke atu ana na tahaki. I pena hoki tetahi Riwaiti, tae kau ki taua wahi, ka haere ka titiro, ninihi ke atu ana na tahaki. Na, ko tetahi Hamari e haere ana ki nga whenua, te taenga mai ki a ia, ka kite i a ia, ka aroha, na, ka haere atu ka takai i ona patunga, ringihia iho kite hinu, kite wain a, ka whakanoho iaia ki tona ake kararehe, a kawea ana ia kite whare tira, atawhaitia ana ia. Ite aonga ake, i tona haerenga, ka tangohia eia nga pene e rua, a hoatu ana kite tangata ite whare, ka mea ki a ia, Mau ia e tiaki ; a kite maha atu au mea e pau, maku koe e utu ina hoki mai ahau. Na, ki tau whakaaro, ko wai o tenei tokotoru te hoa ona i tutaki nei ki nga kai pahua ? Ka mea ia, Ko tera i atawhaitia ai ia. Ka mea ano a Ihu ki a ia, Haere, kia pera ano hoki tau mahi.

TE TEKAE MA WHA O NGA RA TAPE I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, whakanuia to matou whakapono, to matou tumanako, to matou aroha; ineinga hoki matou kia. aroha ki au ture, kia whiwhi ai matou ki nga mea e whakaaria mai nei e.koe ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Karatia v. 16.

'VTA, ko taku kupu tenei, Haere koutou i roto ite .11 Wairua, a e kore e whakaritea e koutou te hiahia o te kikokiko. E hiahia ana hoki te kikokiko tika ke ite Wairua, mete Wairua hoki tika ke ite kikokiko: a e whawhai ana enei tetahi ki tetahi : te taea e koutou nga mea i hiahia ai koutou. Na, kite arahina koutou ete Wairua, kahore koutou i raro ote ture. A e kitea ana

TE TEKAU MA RIMA O NGA RA TAPU.

143

nga mahi a te kikokiko, ara, te puremu, te moe tahae, te poke, te hiahia taikaha, te karakia whakapakoko, te makutu, te mauahara, te whawhai, te tauwhainga, te riri, te totohe, te wehewehenga, te titorehanga, te hae, te kohuru, te haurangitanga, te kakainga, me nga mea e rite ana ki enei : me korero wawe e ahau enei mea ki a koutou, me pera me taku i korero ai i mua, te hunga e mahi ana i nga mea penei, e kore ratou e whiwhi ki te rangatiratanga ote Atua. Ko nga hua ia ote Wairua, he aroha, he hari, he rangimarie, he manawanui, he ngawari, he ngakau pai, he whakapono, he ngakau mahaki, he ngakau kua taea te pehi : kahore he ture e riria ai enei mea. Te hunga ia ote Karaiti, kua ripekatia e ratou te kikokiko, me ona hihiritanga, me ona hiahia.

Te Rongo Pai. Ruka xvii. 11.

A I a Ihu e haere ana ki Hiruharama, ka haere ia ra waenganui o Hamaria, o Kariri. A, i aia e tomo ana ki tetahi kainga koraha, kotahi tekau nga tangata i tutaki ki a ia, he repera, na, ka tu mai ratou i tawhiti; a ka karanga, ka mea, E kara, e Ihu, kia arohaki a matou. A, tona kitenga atu, ka mea ki a ratou, Haere, kia kite nga tohunga i a koutou. Ai a ratou e haere ana, na, kua ma. A, te kitenga o tetahi o ratou, kua ora ia, ka hoki mai, a he rahi tona reo kite wkakakororia ite Atua* a takoto tapapa ana ia ki ona waewae, ka whakawhetai atu ki aia : ano Hamaria ia. Aka oho mai a Ihu, ka mea, Kihai ranei te tekau i whakaorangia ? a kei hea nga tokoiwa ? Heoi ano nga mea i kitea e hoki mai ana ki te homai i te kororia kite Atua, ko tenei tangata iwi ke. Na, ka mea ki a ia, Whakatika, haere : na to whakapono koe i ora ai.

TE TEKAU MA RIMA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, tiakina tonutia to Hahi, puritia hoki matou, te hunga e kore nei e tu kite kore e awhinatia mai e koe, kei pa ki nga mea e mate ai matou, arahina hoki ki nga mea e pai ana hei oranga mo matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE TEKAU MA RIMA O NGA RA TAPU.

144

Te Tuhituhi. Karatia vi. 11.

T7’A kite na koutou ite nui o taku reta ki a koutou, JA. he mea tuhituhi na toku ringaringa ake. Te hunga e hiahia ana ko te ahua o te kikokiko kia pai, ko ratou hei mea i a koutou kia kotia; he mea kau kei whakatoia ratou mo te ripeka o te Karaiti. Kahore hoki taua hunga na ano i kotia e mau kite ture ; engari e hiahia ana ratou kia kotia koutou, kia whakamanamana ai ratou ki to koutou kikokiko. Ki aau ia, kaua rawa he whakamanamana, ko te ripeka anake o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, i ripekatia ai te ao ki a au, me ahau hoki ki te ao. I roto hoki ia Karaiti Ihu, kahore he aha o te kotinga, kahore hoki o te kotinga kore, engari ko te mea hanga hou. Na, te hunga e haere ana i runga i tenei ruri, kia tau te rangimarie mete mahi tohu ki a ratou, kite Iharaira hoki a te Atua. A muri ake nei kaua tetahi e whakararnraru i ahau : e mau ana hoki ki toku tinana nga tohu ate Ariki a Ihu. E aku teina, kia tau te aroha noa a to tatou Ariki a Ihu Karaiti ki o koutou wairua. Amine.

Te Kongo Pai. Matin vi. 24.

KAHORE he tangata e pono te mahi ki nga rangatira tokorua : ka kino hoki ki tetahi, ka aroha ki tetahi, ka u ranei ki tetahi, a ka whakahawea ki tetahi. E kore e pono i a koutou te mahi kite Atua, kite taonga. Koia ahau ka mea atu nei ki a koutou, Kaua e manukanuka ki to koutou orange, ki ta koutou e kai ai, ki ta koutou e inu ai ; ki o koutou tinana ranei, ki ta koutou e kakahu ai. Ehara oti te oranga ite rahi atu ite kai, mete tinana ite kakahu ? Tirohia nga manu ote rangi: e kore hoki e rui, e kore ano hoki e kokoti, e kohikohi ranei ki roto ki nga whare witi : heoi e whangainga ana ratou eto koutou Matua ite rangi. Ehara oti koutou ite mea pai ake i a ratou ? Ko wai o koutou e taea e ia te whakaaro iho, te hono atu tetahi wahi ki tona roa, kia kotahi te whatianga ? Ahe aha koutou i manukanuka ai kite kakahu ? Mahar at ia nga rengarenga ote whenua, te tupu; e kore nei e mahi, e kore nei ano hoki e miro : na ko taku kupu tenei ki a koutou, Kih.ai a Horomona, me tona kororia katoa, i rite ki tetahi o enei te whai kakahu. Ha, kite penei ta te Atua whakakaka

TE TEKAU MA ONO 0 NGA RA TAPU.

145

H

huranga i te tarutaru o te whenua, e whakatarutaru nei inaianei, a apopo ka maka ki roto kite oumu, e kore ianei tana i a koutou e rahi ake, e te hunga whakapono iti ? Na, kaua ra e manukanuka, e mea, He aha ta tatou e kai ai ? He aha ta tatou e inu ai ? Me whakakakahu tatou kite aha ? (Ko anei mea katoa nei hoki ta nga tauiwi e rapu ai :) e matau ana hoki to koutou Matua ite rangi e matea ana e koutou anei mea katoa. Engari matua rapua te rangatiratanga o te Atua, me ana mea tika; aka tapiritia mai enei mea katoa ma koutou. Na, kaua ra e manukanuka ki o apopo : ma apopo hoki e manukanuka ana mea ake. Kati ano, i tona rangi ano, ko te kino ona ake ano.

TE TEKAU MA ONO O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

T? TE Ariki, whakapaia, tiakina to Hahi e ton aroha 11 pumau ; puritia tonutia hoki, no te meae kore e tuturu kite ora kite kahore koe hei awhina; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tulitulvi. Epeha iii. 13.

KOIA ahau ka mea atu nei kia kaua koutou e ngakau kore i oku tukinotanga mo koutou, ko to koutou kororia hoki tenei. Na konei i tuturu ai oku turi kite Matua o.to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, nona nei teingoa e huaina ana ki nga hapu katoa i te rangi i te whenua, kia rite tana ki tona kororia e nui rawa nei, kia hoatu e ia ki a koutou kia meinga to roto tangata e tona Wairua kia marohirohi ite kaha; kia noho ate Karaiti ki roto ki o koutou ngakau lie mea whakapono ; mete whai pakiaka, mete whai turanga ano koutou i runga ite aroha, kia uru ai koutou ki ta te hunga tapu katoa, ara, kia taea e te wkakaaro te whanui, te roa, te hohonu, te tiketike ; kia mohio ano hoki kite aroha ote Karaiti, e kore nei e taea te mohio, kia tino ki rawa ai koutou i te Atua. Na, e kaha nei ia kite mea i nga mea nui whakaharahara, nui noa atu i nga mea katoa e inoi ai, e whakaaro ai tatou, he penei ano mete kaha e mahi nei i roto i a tatou, waiho atu i a ia te kororia i roto i te hahi i runga

TE TEKAU MA WHITU O NGA KA TAPU.

146

i a Karaiti Ihu, a, nga whakapaparanga katoa, ake ake ake. Amine.

Te Rongo Pai. Kuka vii. 11.

A I te aonga ake, ka haere a Ihu ki tetahi pa, ko Naina te ingoa; ahe tokomaha o ana akonga i haere tahi me ia, he nui hoki te tangata. Aka whakatata ia kite kuwaha o te pa, na, he tupapaku tera e kauhoatia mai ana, he huatahi na tona whaea, ako ia he pouaru : a he tokomaha nga tangata o te pa e haere tahi ana me ia. A, te kitenga ote Ariki i a ia, ka aroha ki a ia, ka mea ki a ia, Kaua e tangi. Na, ka haere mai ia, ka pa kite kauhoa : a, tu tonu nga kai kauhoa. Na, ko tana meatanga mai, E tama, ko taku kupu tenei ki a koe, E ara. Na, ka noho te tupapaku ki runga, kaanga ka korero. A hoatu ana ia eia ki tona whaea. Na, ka tau te wehi ki a ratou katoa : a ka whakakororia i te Atua, ka mea, Kua puta ake i roto i a tatou he poropiti nui; a, Kua titiro mai te Atua ki tona iwi. Na, haere ana tenei korero mona puta noa i Huria, i nga wahi patata katoa.

TE TEKAU MA WHITE O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTOKU.

Te Inoi.

ETE Ariki, kia haere i mua kia aru mai i muri ton kaha i a matou; meinga hoki matou kia mahi tonu i nga mahi pai katoa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Epeha iv. 1.

KOIA ahau, ta te Ariki herehere, ka whakahau atu nei i a koutou kia rite ta koutou haere kite karangatanga i karangatia ai koutou, kia papaku rawa te ngakau, kia mahaki, kia manawanui, kia ata hanga tetahi ki tetahi i runga i te arolia; me whai kia man te kotahitanga o te Wairua he mea paihere na te rangimane. Kotahi tonu te tinana, kotahi te Wairua, me to koutou karangatanga, kotahi tonu te mea o to koutou karangatanga hei tumanakotanga atu ; kotahi Ariki, kotahi whakapono, kotahi iriiringa, kotahi Atua, ko te Matua o nga mea katoa, kei runga nei ia i nga mea katoa, puta noa ia i nga mea katoa, kei roto hoki i a koutou katoa.

TE TEKAE MA WARE O NGA RA TAPE.

147

H 2

Te Rongo Pai. Ruka xiv. 1.

A I te haerenga o Ihu kite whare o tetahi o nga rangatira, he Parihi, kite kai taro i te hapati, na, titiro pn mai ana ratou ki a ia. Na, he tangata kopu tetere tera i tona aroaro. Na, ka oho mai a Ihu, ka korero ki nga kai whakaako o te ture, ki nga Parihi, ka mea, Ee mea tika ranei te whakaor. ite hapati ? A kihai ratou i kiki. Na, ka mau ia ki a ia, a whakaorangia ana, tukua ana kia haere ; na, ka whakahokia mai e ia ki a ratou, ka mea, Ki te taka te kaihe, te kau ranei, a tetahi o koutou kite poka, e kore ianei e hutia ake e ia i reira pu ano, ite ra hapati ? A kihai i taea e ratou te utu enei kupu ana. Na, ka korerotia eia tetahi kupu whakarite kite hunga i karangatia, i tona kitenga i a ratou e whiriwhiri ana i nga nohoanga rangatira; i mea ia ki a ratou, Ki te karangatia koe e tetahi kite marenatanga, kaua e noho kite nohoanga rangatira ; kei karangatia hoki e ia tetahi e nui atu ana i a koe ; aka haere mai te tangata i karangatia ai korua, ka mea ki a koe, Tukua he nohoanga mo tenei ; a ka whakama koe, ka haere ki to muri nohoanga noho ai. Engari ka karangatia koe, haere, e noho ki to muri nohoanga; mo te tae rawa mai o te tangata nana koe i karanga, na, ka mea ia ki a koe, E hoa, neke ake koe : ko reira hoki koe whai kororia ai i te aroaro o nga tangata e noho tahi ana koutou. Ki te whakanui hoki tetahi i a ia, ka whakaititia; a kite whakaiti tetahi i a ia, ka whakanuia.

TE TEKAU MA WARU O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, tukua mai he kaha ki to iwi, kia u ai ratou i nga whakamatautauranga a te ao, a te kikokiko, ate rewera; kia tapatahi ai hoki te hinengaro ki te aru i a koe, ite Atua pono; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. 1 Koriniti i. 4.

HE whakawhetai tonu taku ki toku Atua mo koutou, mo te aroha noa a te Atua kua homai nei ki a koutou i roto i a Karaiti Ihu ; no to mea kua hua nga mea H 2

TE TEKAU MA IWA O NGA RA TAPU.

148

katoa, nga korero katoa, nga matauranga katoa, ma koutou i roto i a ia; mete whakaaturanua na hoki i a te Karaiti kua u na i roto i a koutou; i kore ai koutou e hapa i tetahi homaitanga; i a koutou e tatari na kite whakakitenga mai o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti: mana ano hoki koutou e whakau taea npatia te mutunga, he hunga e kore e ekengia e te kupu i te ra o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti.

Te Bongo Pai. Matin xxii. 34. *KTA, te rongonga o nga Parihi, kua kopi i a Ihu te mall ngai o nga Haruki, ka whakamine tahi ratou. Na, ka ui mai tetahi o ratou, he kai ako i te ture, ka whai a ia, ka mea, E te Kai whakaako, ko tehea te kupu nui ote ture ? Ka mea mai a Ihu ki a ia, Kia whakapaua tou ngakau, tou wairua, tou hinengaro, kite aroha kite Ariki ki tou Atua. Ko te tuatahi tenei, ko te kupu nui. E rite ana ano hoki te tuarua ki tenei, Kia aroha koe ki tou hoa tata, ano ko koe. Kei runga i enei kupu e rua e iri ana te ture katoa me nga poropiti. A i nga Parihi e noho huihui ana, ka ui mai a Ihu ki a ratou, ka mea, E pehea ana a koutou whakaaro ki a te Karaiti ? Na wai ia tamaiti ? Ka mea ratou ki a ia, Na Rawiri. Ka mea ia ki a ratou, Na te aha ra a Rawiri, i a ia e nohoia ana e te Wairua, i karanga ai i aia he Ariki ? iki hoki ia, I mea te Ariki ki toku Ariki, Hei toku ringa matau koe noho ai, kia meinga ra ano e ahau ou hoa riri hei turanga waewae mou. Na, ka karangatia nei ia e Rawiri he Ariki, ana te aha i tama ai ki aia ? A, hore he tangata i ahei te whakahoki kupu atu ki a ia, kihai rawa ano hoki tetahi i maia kite ui atu ki a ia i taua ra iho ano.

TE TEKAU MA IWA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Aina, kite kahore koe, e kore e taea e matou te mea i tan e pai ai: Kia aroha mai koe, tukua mai ton Wairua Tapu hei whakatika i nga whakaaro katoa a o matou ngakan; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE TEKAU MA IWA O NGA RA TAPU.

149

Te Tuhituhi. Epeha iv. 17.

"KTA, ko taku tenei eki nei, e whakaatu nei i roto ite 11 Ariki, kia kati ta koutou haere pera me era atu tauiwi e haere nei, i runga i te tekanga noatanga o to ratou hinengaro, kua oti nei te whakapouri o ratou whakaaro, kua tangata-ketia ki to te Atua oranga, i te kuaretanga i roto i a rateu, he pakeke hoki no o ratou ngakau : kahore o ratou ohoohonga, a tukua ana ratou e ratou ano kite hiahia taikaha, riro pu ratou kite mahi i nga mea poke katoa. Ko koutou ia, kihai i pera ta koutou ako i a te Karaiti ; kite mea kua rongo koutou ki a ia, a kua whakaakona e ia ki nga mea e rite ana kite pono i roto i a Ihu: mo te tangata tawhito i to mua whakahaere kia whakarerea e koutou ; he mea pirau nei hoki ia i runga i nga hiahia tinihanga; kia whakahoutia hoki koutou, ara, te wairua o to koutou hinengaro ; kia kakahuria iho hoki ki a koutou te tangata hou, no ta te Atua nei te hanganga i runga i te tika, ite tapu, o te pono. Na, whakarerea atu te teka, kia pono te korero ki tona boa, ki tona hoa: he wahi hoki tatou tetahi no tetahi. Kia riri, a kaua e hara : kei toene te ra ki ta koutou riri: kaua hoki tetahi wahi e tukua kite rewera. Te tangata tahae, me whakamutu tana tahae: engari me mahi, ko ona ringaringa ano hei mahi i te mea pai, kia whai rawa ai ia hei hoatutanga mana kite rawakore. Kei puta tetahi kupu kino i o koutou mangai, engari hei te mea e pai ana hei hanga i te whare, kia whiwhi ai kite pai nga tangata e rongo ana. A kaua e whakapouritia te Wairua Tapu o te Atua, nana nei koutou i hiri mo te ra o te whakaoranga. Kia wehea rawatia atu i roto i a koutou te nanakia, te riri, te aritarita, te ngangau, te korero kino, mete mauahara katoa : kia ngawari ta koutou tikanga tetahi ki tetahi, kia pai te ngakau, me te hohou noa iho i te rongo tetahi ki tetahi kia pera ano mete Atua i hohou nei i te rongo ki a koutou i roto i a te Karaiti.

Te Pongo Pai. Matin ix. 1. *VA, ka eke a Ihu kite kaipuke, ka whiti ki tawahi, JL i ka haere ki tona pa. Na, ka kawea mai e ratou ki aia tetahi pararutiki, e takoto ana i runga ite moenga;

TE RUA TEKAU 0 NGA RA TAPU.

150

a, te kitenga o Ihu i to ratou whakapono, ka mea ia ki te pararutiki, E tama, kia maia ; ka oti ou hara te rnuru. Na, ka mea etahi o nga Karaipi ki a ratou ano, E kohukohu ana tenei tangata. Aka kite a Ihu i o ratou whakaaro, ka mea ia, He aha i kino ai nga whakaaro o roto o o koutou ngakau ? Ko tehea hoki te mea takoto noa, ko te mea, Ka oti ou hara te muni; ko te mea ranei, Whakatika, haere ? Otira kia matau ai koutou, he mana muru hara to te Tama a te tangata i runga i te whenua, (katahi ia ka mea atu kite pararutiki,) Whakatika, tangohia ake tou moenga, a haere ki tou whare. Na, whakatika ana ia, haere ana ki tona whare. A, te kitenga o nga tangata, ka miharo, ka whakakororia i te Atua i homai ai tenei mana ki nga tangata.

TE RUA TEKAU O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, e te Atua tohu, ma tou aroha, ma tou pai e arai atu nga mea katoa e mate ai matou; kia kakama ai o matou tinana, o matou wairua, kite mahi i nga mea e pai ai koe ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Epeha v. 15.

KIA mahara ki to koutou haere kia tupato, kei rite ki ta nga whakaaro-kore, engari ki ta nga whakaaro nui ; hokona te taima ma koutou, he kino hoki nga ra. Mo konei ra kei whakaaro-kore koutou, engari kia matau ki ta te Ariki e pai ai. Kaua koki e haurangi ite waina, he toreretanga hoki tena kite he; engari kia ki koutou ite Wairua; ta koutou korero ki a koutou ano, hei te waiata tapu, hei te himene, hei te waiata wairua; waiata, himene atu, i roto i o koutou ngakau kite Ariki; mete whakawhetai atu kite Atua, ara ki te Matua, i nga wa katoa, mo nga mea katoa, i runga i te ingoa o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti; kia ngohengohe koutou tetahi ki tetahi i runga i te wehi kite Atua. A

TE RUA TEKAU MA TAHI 0 NGA RA TAPU

151

Te Kongo Pai. Matiu xxii. *.

AKA oho ake a Ihu, ka korero kupu whakarite mai ano ki a ratou, ka mea, Ka rite te rangatiratanga octe rangi ki tetahi kingi, i whakatakoto marenatanga mo tana tama, a tonoa atu ana ana pononga, hei karanga ite hunga i korerotia kite marenatanga: heoi kihai ratou i pai kia haere atu. Ka tono atu ano ia i ara atp pononga, ka mea, Mea atu kite hunga i korerotia, Na, kua rite taku tina ; kua oti aku puru, aku mea momona, te patu, a kua rite katoa nga mea : haere mai ki te marenatanga. Otira i whakaparahakotia e ratou, haere ana ko tetahi ki. tana mara, ko tetahi ki tana hokohoko. Na, hopukina ana ana pononga e nga mea i mahue, whakatupukinotia iho ratou, a whakamatea iho. Na, te rongonga o taua kingi, ka riri : a tonoa atu ana ana taua, whakangaromia ana taua hunga kohuru, a tahuna ana to ratou pa. Katahi ia ka mea ki ana pononga, E rite ana te marenatanga, ko te hunga ia i karangatia, kihai i pai. Haere ra koutou ki ngg. pekanga o nga ara, a tonoa mai kite marenatanga te hunga katoa e kite ai koutou. Na, ka haere atu aua pononga ki nga ara, a huihuia katoatia mai ana te hunga i kitea e ratou, te hunga kino, te hunga pai: na, ka kiki te marenatanga i nga manuhiri. A, te tapoko ■ ranga mai o te kingi kia kite i nga manuhiri, ka kitea e ia i reira he tangata kahore nei ona kakahu marena: aka mea atu ki a ia, E hoa, he aha koe i tomo mai ai ki konei, kahore nei hoki ou kahu marena ? Heoi kihai ia i kuihi. Na, ko te meatanga atu ate kingi ki nga kai mahi, Herea ona ringaringa, ona waewae, kawea atu, maka atu kite pouri i waho rawa ; ko te wahi tera o te tangihanga mete teteatanga o nga niho. He tokomaha hoki e karangatia ana, he ruarua ia e whiriwhiria.

TE RUA TEKAU MA TAHI O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki tohu, tukua mai ki ton hunga pono t 0 rongo man, te marie ; kia ma ai o matou Kara katoa te horoi; kia mahi ai hoki matou ki a koe i runga i

TE KUA TEKAU MA TAHI O NGA RA TAPU.

152

te ngakau tatu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, Amine.

Te Tuhituhi. Epeha vi. 10.

HEOI, e aku teina, kia whai kaha koutou i roto i te Ariki, ite mana ano hoki o tona kaha. Kakahuria iho nga mea whawhai katoa a te Atua, kia taea ai e koutou nga mahi tinihanga a te rewera, te tu kite riri. Ehara hoki ta tatou i te pakanga ki nga toto, kite kikokiko, engari ki nga rangatiratanga, ki nga mana, ki nga ariki o te pouri o tenei ao, ki nga wairua kino o nga wahi ite rangi. Mo konei kia man ki nga mea whawhai katoa a te Atua, kia taea ai e koutou te tu atu kite riri i te ra kino, a, ka poto i a koutou nga meakatoa te mahi, kia tu. Etu ra, he mea whitiki o koutou hope kite pono, kakahuria iho ano hoki ko te tika hei pukupuku; herea iho te rongo pai o te rangimarie hei hu mo nga waewae, kia takatu ai ; mo waho i enei mea katoa, e mau kite whakapono hei whakangungu rakau, e taea ai e koutou te tinei nga matia muramura katoa a te wairua kino. E mau kite ora hei potae, kite hoari hoki ate Wairua, ara, kite kupu ate Atua : kia pau te inoi, mete tohe; me inoi i nga wa katoa i roto i te Wairua, kia mataara hoki koutou ki tenei mea nei ano, me ten tonu kite tohe mo te hunga tapu katoa ; moku ano hoki, kia homai he kupu ki a au, kiamaiate puaki o tokumangai, kite whakaatu i te mea ngaro, ara, i te rongo pai ; ko tana karere nei au i roto ite mekameka: ara, kia maia ahau ki taua korero, kia rite taku korero kite mea i tika.

Te Pongo Pai. Hoard iv. 46. N’A, ko tetahi tangata a te kingi, kei Kaperenauma tana tamaiti e mate ana. Ano ka rongo ia kua tae mai a Ihu i Huria ki Kariri, ka haere atu ki a ia, ka inoi ki a ia kia haere ia kite whakaora i tana tamaiti; meake hoki marere. Na, ko te meatanga mai a Ihu ki a ia, Ki te kahore koutou e kite i nga tohu, i ngamerekara, e kore koutou e whakapono. Ka mea te tangata a te kingi ki a ia, E te Ariki, haere ake i te mea kahore ano kia mate noa taku tamaiti. Ka mea a Ihu ki a ia, Haere ; kua ora to tamaiti. Na, whakapono ana te tangata kite kupu i korerotia e Ihu ki a ia, a haere

TE RUA TEKAU MA RUA 0 NGA RA TAPU.

153

H 3

ana. A, i a ia ano e haere ana, ka tutaki ana pononga ki a ia, ka korero, ka mea, Kua ora to tamaiti. Na, ka ui ia ki a ratou kite haora i matutu ake ai ia. Kamea ratou ki a ia, Nonanahi, no te whitu o nga haora, i mutu ai tona ka. Na, ka mohio te papa ko te tino haora ia i mea ai a Ihu ki a ia, Kua ora to tamaiti : a whakapono ana ia, ratou ko tona whare katoa. Ko te rua ano hoki tenei o nga merekara i meatia e Ihu, i muri i tana haerenga mai i Huria ki Kariri.

TE RUA TEKAU MA RUA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, whakapumautia te whakapono o to iwi, ote Hahi, kia ora ai i a koe te tiaki kei he; kia ngakau nui ai hokiki te mahi i nga mahi pai, kia whakakororiatia ai tou Ingoa ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Piripai i. 3.

WUAKAWHETAI tonu an ki toku Atua i nga maharatanga katoatanga ki a koutou. I aku inoinga katoa e puta ana taku inoi mo koutou katoa i nga wa katoa i runga ite hari, mo koutou i uru kite rongo pai, ote ra tuatahi ano a moroki noa nei; pumau tonu toku whakaaro ki tenei mea nei ano, tera te kai timata o te mahi pai i roto i a koutou e whakaoti, taea noatia te ra o Ihu Karaiti : he tika nei hoki kia penei oku whakaaro ki a koutou katoa, no te mea kei roto koutou i toku ngakau; ia an nei ite here, iaau e korero whakatikatika nei, e whakau nei i te rongo pai, e uru tahi ana koutou katoa me ahau kite aroha noa. Ko te Atua hoki hei kai whakaatu moku, mo te nui o toku koingo ki a koutou katoa, i runga i te ngakau aroha o Ihu Karaiti. Ko taku inoi ano tenei* kia nui haere tonu to koutou aroha i runga i te matauranga i nga mahara mohio katoa; kia kitea ai e koutou nga mea e rere ke ana ; kia tinihanga kore ai koutou, kia he kore ai, taea noatia te ra ote Karaiti; kia ki ano hoki i nga hua ote

TE EUA TEKAU MA EUA O NGA EA TAPE.

154

tika, e puta i a Ihu Karaiti, hei kororia, hei whakamoemititanga mo te Atua.

Te Rongo Rai, Matiu xviii. 21.

17" A mea atu a Pita ki a Ihu, E te Ariki, kia hia nga L haranga a toku teina ki a au, me taku whakarere noa iho i tona hara ? kia whitu ? Ka mea mai a Ihuki a ia, E kore ahau e mea atu ki a koe, kia whitu : engari, kia whitu tekau whitu. Koia i whakaritea ai te rangatiratanga o te rangi ki tetahi kingi, i mea kia korerotia ki aia ana moni e ana pononga. Aka timata ia te ui, ka kawea mai ki a ia he tangata, tekau nga mano taranata i a ia. Ate whai rawa ia hei utu, ka mea tona ariki kia hokoa ia, tana wahine, me ana tamariki, me ana taonga katoa, hei whakautu. Na, ka tapapa iho taua pononga, ka koropiko ki a ia, ka mea, E te ariki, kia ata hanga ki a an, a ka utua katoatia e ahau ki a koe. Na, ka oho ite aroha te ariki o taua pononga, tuku ana i a ia, a whakarerea noatia iho e ia ana moni tarewa. Heoi, te putanga atu o taua pononga ki waho, ka kite i tetahi o on a hoa pononga, kotahi rau ana pene i a ia : na, hopukiaana e ia, a notia iho te kaki, meteki atu ano, Utua mai taku nama. Heoi, tapapa iho ana tona hoa pononga ki ona waewae, ka inoi ki a ia, ka mea, Kia ata hanga ki a an, a ka utua katoatia e ahau ki a koe. Akihai ia i pai : heoi haere ana, maka ana i a ia kite whare herehere, kia utua katoatia raano te nama. Na, te kitenga o ona hoa pononga i taua meatanga, nui atu to ratou pouri, a haere ana, whakaaturia mai ana ki in ratou ariki nga mea ka toa i meat! a. Katahi ka karanga tona ariki ki a ia, ka mea ki aia, Pononga kino, i whakarerea noatia e ahau taua moni tarewa katoa i a koe, nau hold i inoi mai ki a au : ehara oti i te tika kia tohungia e koe ton hoa pononga, me ahau hoki i tohu i a koe? Na, ka riri tona ariki, a tukua ana ia ki nga kai whakamamae, kia utua katoatia ra ano tana nama. Tera ano e pera toku Matua i te rangi ki a koutou, kite kore 0 whakarerea noatia atu i roto i o koutou ngakau nga ha a te teina o tenei o tenei o koutou.

TE RUA TEKAU MA TORU O NGA RA TAPU.

155

TE RUA TEKAU MA TORU O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Atua, ko koe to matou piringa, to matou kaha, I ko koe te take ote tapu ; Kia tata koe kite whakarongo ki nga inoi pono ato Hahi; tukua mai hoki kia whiwhi matou ki nga mea e inoi whakapono ai matou ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Piripai iii. 17

KIA rite ta koutou ki taku, e aku teina, tirohia iho hoki te hunga e rite ana te haere ki a matou kua waiho nei hei tauira ma koutou. (He tokomaha hoki kei te haere, ka maha nei nga wa i korerotia ai ratou e ahau ki a koutou, a ka korerotia nei inaianei mete tangi ano ahau, he hoa whawhai ratou kite ripeka o te Karaiti; te tukunga iho ki a ratou he whakangaromanga, to ratou atua ko te kopu, to ratou kororia hoki kei runga i to ratou whakama, ko nga mea o te whenua ta ratou e whakaaro ai.) Ko te rangi ia te wahi i tangata whenua ai tatou; kei reira hoki te Kai whakaora e taria atu nei e tatou, te Ariki, a Ihu Karaiti : mana nei e whakaahua ke to tatou tinana tutua nei, kia rite ki tona tinana kororia, i runga i te mahinga a tona kaha e taea ai e ia te pehi nga mea katoa ki raro i a ia.

Te Rongo Pai. Matiu xxii. 15.

ME i reira ka haere atu nga Parihi, ka runanga kite pehea e mau ai tetahi kupu ana. Aka tonoa mail kiaiaaratou akonea, me nga tangata whaka-Herora, hei mea, E te Kai whakaako, e matau ana matou he kupu pone tau, a e whakaako ana koe i te huarahi o te Atua i runga i te pono, e kore ano hoki ta te tangata e whakaaroa e koe : e kore nei hoki koe e titiro kite kanohi tangata. Teua, korerotia mai ki a matou, E pehea ana to whakaaro P He mea tika ranei te hoatu takoha ki a Hiha, auaka ranei ? Otiia i mohio a Ihu ki ta ratou whakaaro kino, aka mea mai, He aha ta koutou e whakamatautau na i a au, ete hunga tinihanga ? Ten a koa(, kia kite ahau ite moni takoha. A mauria mai ana e ratou ki aia he pene. Na, ko tana meatanga atu ki a

TE RUA TEKAU MA WHA 0 NGA RA TAPU.

156

ratou, No wai tenei ahua mete tuhituhinga ? Ka mea mai ratou ki a ia, No Hiha. Katahi ia ka mea ki a ratou, Hoatu ki a Hiha nga mea a Hiha ; kite Atua ano hoki nga mea ate Atua. Aka rongo ratou, ka miharo; a mahue ake ia i a ratou, a haere ana.

TE RUA TEKAU MA WHA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki atawhai, wetekina atu nga hara a to hunga; ' kia watea ai matou katoa i nga here o nga hara i hara ai matou i te ngoikore i a matou : Tukua mai tenei, e te Matua i te rangi, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, to matou Kai whakaora. Amine.

Te Tuhituhi. Korohe i. 3.

TENEI matou te whakawhetai atu nei kite Atua, ara kite Matua oto tatou Ariki, o Ihu Karaiti, mete inoi tonu ano matou mo koutou, no matou ka rongo nei ki to koutou whakapono ki a Karaiti Ihu, ki to koutou arolia hoki kite hunga tapu katoa ;mo te mea e taria atu nei, e takoto mai nei ma koutou i te rangi, ta koutou i rongo ai i mua kite kupu ote pono ote rongo pai; kua tae atu nei ki a koutou, kua pera me tona pakutanga kite ao katoa :a e whai hua ana, he pera hoki me ena i a koutou, no te ra ano i rongo ai, i matau pono ai koutou kite aroha noa ote Atua. I whakaakona atu na hoki koutou ki tena e Epapara, e to matou hoa pononga e arohaina nei, he minita pono nei ia na te Karaiti ki a koutou ; nana hoki i whakakite mai ki a matou to koutou aroha i runga ite Wairua. No konei hoki matou itera ano i rongo ai matou, kahore e mutu ta matou karakia mo koutou, e inoi ana kia whakakiia koutou kite mohiotanga ki tana e pai ai, i runga i nga whakaaro nui katoa, i te mahara wairua ano hoki; kia tika ta koutou haere, kia rite ki ta te Ariki, kia nui ai te whakamanawarekatanga, kia whai hua koutou, ara, nga mahi pai katoa, kia neke ake i runga ite mohiotanga kite Atua; kia w’hakanuia mai te kaha hei whakakaha mo koutou, kia rite ki ta te mana o tana kororia, e u tonu ai, e whakamanawanui ai i runga ite hari : mete whakawhetai atu

TE RUA TEKAU MA RIMA 0 NGA RA TAPU.

157

ano kite Matua, nana nei tatou i whai tikanga ai ki tetahi wahi o te kainga o te hunga tapu, i roto i te maramatanga.

Te Rongo Pai. Matin ix. 18.

I A Ihu e korero ana i enei mea ki nga akonga a Hoani, na, ka haere mai tetahi rangatira, ka koropiko ki a ia, ka mea, Tenei kua marere taku tamahine : otira mau e haere ake, e whakapa tou ringa ki a ia, a ka ora. Na, ka whakatika a Ihu ratou ko ana akonga, a aru ana i a ia. Na, ko te haerenga mai ki muri ia ia o tetahi wahine, tekau ma rua nga tau i mate ai ite pakaruhanga toto, a pa ana kite taniko o tona kakahu : i mea hoki i roto i a ia, Kia pa kau atu ahau ki tona kakahu, ka ora ahau. Na, ka tahuri a Ihu, aka kite i a ia, ka mea, Kia maia, eko ; na to whakapono koe i ora ai. A ora ake te wahine i taua wa ano. A, te taenga atu o Ihu ki roto kite whare o te rangatira, a ka kite i nga kai whakatangi putorino me nga tangata e ngangau ana, ka mea ia ki a ratou, Whakaatea : kahore hoki i mate te kotiro, erangi e moe ana. A kataina iho ia e ratou. Heoi ka oti nga tangata te pei ki waho, ka tomo atu ia ki roto, ka mau ki tona ringa, a ara ake ana te kotiro. A paku ana tenei rongo puta noa i taua whenua.

TE RUA TEKAU MA RIMA O NGA RA TAPU I MURI IHO I TO TE TOKOTORU.

Te Inoi.

ETE Ariki, whakaohokia nga hiahia o te hunga e whakapono ana ki a koe ; kia hua ai a ratou mahi pai, kia nui ai hoki au mea e riro mai i a ratou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Heremaia xxiii. 5.

TVTANA, kei te haere mai nga ra, e ai ta Ihowa, e wha* JLi kaarahia ai e ahau he Manga tika ma Rawiri, ka kingi ano tetahi kingi, ka kake ki runga, ka whakarite ano hoki ite whakawa, ite tika, ki runga kite whenua. I ona ra ka whakaorangia a Hura, ka noho humarie ano hoki a Iharaira, ko te ingoa ano tenei e karangatia ki a ia, Ko Ihowa, ko to tatou Tika. Noreira, tenei nga ra

TE KHA TEKAU MA RIMA 0 NGA RA TAPU.

158

te haere mai nei, e ai ta Ihowa, e kore ai e korerotia E ora ana a Ihowa, nana nei i kawe mai nga tamariki a Iharaira ite whenua o Ihipa; engari, E ora ana a Ihowa nana nei i kawe mai, nana nei i arahi mai nga uri o te whare o Iharaira ite whenua kite not a, i nga whenua katoa ano hoki i peia atu ai ratou e ahau ; ka noho ano hoki ratou ki to ratou oneone.

Te Rongo Pai. Hoard vi. 5. "KT A, te marangatanga ake o nga kanohi o Ihu, ka kite Al ite tini ote tangata e haere mai ana ki a ia; ka mea ia ki a Piripi, Ko hea tatou boko ai i etahi taro, kia kai ai enei ? I penei ai tana ki bei whakamatau mona; i mohio boki ia ki tana e mea ai. Ka mea a Piripi ki a ia, E kore e ranea ma ratou nga taro o nga pene e rua ran, e kore e riro tetahi wahi iti i tenei i tenei o ratou. Ka mea tetabi o ana akonga ki a ia, a Anaru teina o Haimona Pita, He tamaiti tenei e rima ana taro pare, e rua ika nonobi; beoi bei aha enei ma tenei ope nui ? Na, ka mea a Ihu, Meinga nga tangata kia noho. He nui boki te tarutaru i taua wabi. Na, nobo ana nga tangata ki raro, te tokomaha, mete mea e rima nga mano. Na, ka mau a Ihu ki nga taro ; a ka mutu te whakawhetai, ka tuwha atu ki nga akonga, a na nga akonga kite hunga i noho ra ; me nga ika ano boki, ta ratou i pai ai. Ano ka makona ratou, ka mea ia ki ana akonga, Kohikobia nga toenga o nga whatiwhatinga, kei maumauria tetabi wabi. Na, kohikohia ana e ratou, a whakakiia ;ana nga kete tekau ma rua ki nga whatiwhatinga o nga taro pare e rima, ki nga toenga a nga tangata i kai ra. A, te kitenga o aua tangata i te merekara i meatia e Ihu, ka mea ratou, Ko ia ano tenei te poropiti e haere mai ana kite ao.

Na, ki hira ake nga Ra tapu i mua mai ote Ra tapu ote Haerengd mai, me tango kite Karakia o etahi o era Ra tapu i whakarerea i muri iho o te Whakaaturanga hei whakakapii nga wahi o nga mea kahore i konei. Ki te kore hoki e ritete maha o nga Ra tapu me whakarere nga karakia i hira : Otiiu me korero tenei Inoi, tenei Tuhituhi, tenei Rongo Pai i te R* tapu i mua ake o te Haerenga mai.

TE RA O ANARU.

159

TE RA O ANARU.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, nau nei i whakakaha to Apotoro tapu, a Anaru, i hihiko ai ia i te karangatanga atau Tama, a Ihu Karaiti, i hohoro ai hoki kite aru i a ia; Meinga matou katoa, kua karangatia nei e to kupu tapu, kia kakama kite whakarite i au ture tapu, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Roma x. 9.

77' 1 te whakaae ton mangai. ko Ihu te Ariki, a ka JIL whakapono ton ngakau na te Atua ia i whakaara ake ite mate, e ora koe. Ma te ngakau hoki kia whakapono ka tika ai ; ma te mangai kia whakaae ka ora ai. E mea ana hoki te Karaipiture, Nga tangata katoa e whakapono ana ki a ia, e kore e whakama. Kahore hoki he rerenga ketanga o te Hurai, o te Kariki : e hua tonu ana hoki nga taonga a taua Ariki na ano o nga tangata katoa, kite hunga katoa e karanga ana ki a ia. E ora hoki nga tangata katoa e karanga ana kite ingoa o te Ariki. Ame pehea ta ratou karanga ki a ia, kite kahore ratou i whakapono ki a ia ? me pehea hoki ta ratou whakapono ki a ia, kite kahore i rongo ki aia? me pehea hoki e rongo ai, kite kahore he kai kauwhau ? Me pehea hoki e kauwhau ai, kite kahore e tonoa ? ko te mea hoki ia i tuhituhia, Ano te ataahua o nga waewae o nga kai kauwhau o te maunga rongo, e kauwhau ana i nga mea pai! Otira kahore ratou katoa i ngohengohe mai kite rongo pai. E mea ana hoki a Ihaia, Ete Ariki, ko wai i whakapono ki ta matou rongo ? Ina, na te rongo te whakapono, a i rongo ai, na te kupu a te Atua. Na, ko taku kupu tenei, Kahore ranei ratou i rongo ? Koia ra ia, kua puta atu to ratou reo kite whenua katoa, a ratou kupu hoki ki nga topito o te ao. Na, ko taku kupu tenei, Kahore ianei a Iharaira imohio ? Na Mohi te kupu tuatahi, Maku koutou e mea kia hae kite hunga ehara ite iwi, ka meingae ahau te iwi poauau hei whakaoho i a koutou kite riri. Maia rawa ia ta Ihaia i mea ai, Kua kitea ahau e te hunga kihai nei i rapu i a au; kua matauria ahau ete hunga kihai nei i

TE RA O TAMATI, APOTORO.

160

ui mai ki a au. Tana kupu ia mo Iharaira, Pau katoa te ra mete totoro atu ano oku ringa kite iwi tutu, kite iwi whakahawea.

Te Rongo Pai, Matiu iv. 18.

A I a Ihu e haere ana i te taha o te moana o Kariri, ka kite ia i nga tangata tokorua, he tuakana, he teina, i a Haimona, ko tona ingoa nei ko Pita, raua ko tona teina, ko Anaru, e maka ana i te kupenga kite moana; he kai hao hoki raua. Na, ka mea ia ki a raua, Arumia mai au, a maku korua e mea hei kai hao tangata. A mahue ake i a raua nga kupenga, a aru ana i a ia. A, tona haerenga atu i reira, tokorua atu ana i kite ai, he tuakana, he teina, ko Hemi tama a Heperi, rauako tana teina, ko Hoani, i te kaipuke, i a Heperi, i to raua matua, e ta ana i nga korenga o a ratou kupenga; a karangatia ana raua e ia. Mahue tonu ake i a raua te kaipuke, me to raua matua, aru ana i a ia.

TE RA O TAMATI, APOTORO.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, i tukua e koe to Apotoro tapu, a Tamati, kia poauau kite aranga mai o tau Tama, he mea kia whakapumautia rawatia ai to matou whakapono; Tukua, kia tino whakapono matou ki tau Tama, ki a Ihu Karaiti, kia kaua hoki e ruarua, kei whakahengia to matou whakapono e koe. Kia mahara koe, E Ihowa, ki a Ihu Karaiti, whakarongo mai hoki ki a matou, a ka whakakororiatia ia, a koe, mete Wai' rua Tapu, aianei, a, ake ake ake. Amine, Te Tuhituhi, Epeha ii. 19. NA, i muri nei ehara koutou i te tangata ke, i te manene, engari he tangata whenua koutou tahi ko to hunga tapu, no te whare ano hoki ote Atua; he mea hanga ki runga kite turanga a nga apotoro ratou ko nga poropiti, ko Ihu Karaiti ano hei tino kamaka mo te kokonga; kei roto nei iaia te whare katoa, he. mea ata hono marie, e neke ake ana hei whare tapu i roto i te Ariki : me koutou ano, e hanga tahitia ana i roto i a ia, hei nohoanga mo te Atua, he mea na te Wairua.

TE WHAKATAHUKITANGA O PAOKA.

161

Te Rongo Pai. Hoani xx. 24.

KO Tamati ia, ko tetahi o te tekau ma rua, fetahi o ona ingoa ko Ririmu, kahore ia i a ratou i te taenga mai o Ihu. A, te meatanga a era akonga ki a ia, Kua kite matou ite Ariki; ka mea ia ki a ratou, Ki te kah<»re ahau e kite i te ngaunga a nga whao i ona ringaringa, e kuhu i toku matihao kite ngaunga a nga whao, e kuhu hoki i toku ringaringa ki tona kaokao, e kore e whakaponohia e abau. Aka pahemo ano nga ra e warn, na, kei roto ano ana akonga, ratou ko Tamati : ka haere mai a Ihu i te mea e kati ana nga tatau, ka tu i waenganui, ka mea, Kia tau te rangimarie ki a koutou. Katahi ia ka mea ki a Tamati, Torona mai tou matihao, kia kite hoki koe i oku ringaringa ; torona mai hoki tou ringa, ka kuhu ki toku kaokao : aua e whakateka, engari me whakapono. Na, ka whakahokia mai e Tamati, ka mea ki a ia, E toku Ariki, e toku Atua. Ka mea a Ihu ki a ia, No te kitenga i a au, i whakapono ai koe, e Tamati : ka koa te hunga kahore i kite, a kua whakapono. Ahe maha atu ano hoki ara tohu i oti i a Ihu, i te aroaro o ana akonga, kahore nei i tuhituhia ki tenei pukapuka : otiia kua tuhituhia enei, kia whakapono ai koutou ko Ihu te Karaiti, ko th Tama a te Atua ; a kia whiwhi kite oranga i runga i tona ingoa, ina whakapono koutou.

TE WHAKATAHURITANGA O PAORA.

Te Inoi.

T? TE Atua, nau i whiti ai te maramatanga o te J_J Kongo Pai kite ao katoa, he mea na te mahi kauwhau a te Apotoro tapu, a Paora ; Meinga kia mahara matou ki tana mea whakamiharo, ki tona whakatahuritanga; kia kitea ai to matou ngakau whakawhetai ki a koe, i a matou e whakarite nei i nga kupu tapu i akona mai e ia; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi ix. 1.

IT O Haora ia, he whakawehi tonu, he patu ta tona k ngakau mo nga akonga ate Ariki, a haere ana ki te tohunga nui; kei te tono pukupuka i a ia ki nga

TE WHAKATAHURITANGA 0 PAORA.

162

whakaminenga i Ramahiku, mo te tntaki rawa ake ki etahi tangata e anga penei ana, nga tane, nga wahine, ka herea e ia, ka kawea ki Hiruharama. Ia ia ano e haere ana, a ka whakatata ki Ramahiku; na, whiti whakarere mai ana ki a ia he maramatanga no te rangi; hinga ana ia kite whenna, ka rongo i tetahi reo e mea ana ki a ia, E Haora, e Haora, he aha tan e whakatoi nei iaau ? Ano ra ko ia, Ko wai koe, ete Ariki ? Ka mea atn te Ariki, Ko Ihu ahan, e whakatoia nei e koe: ehara tan, te whana ki nga koikoi. Na, wiri ana ia, ihiihi ana, ka mea, Ete Ariki, kia aha ahan ? Ano ra ko te Ariki ki a ia, Whakatika, tomo atn kite pa, aka korerotia ki a koe tan e mea ai. Na, nga tangata i haere tahi na ia, tn reo kore ana raton, rongo kan ana kite reo, kahore i kitea he tangata. A, te whakatikanga ake o Haora i te whenna, te mawheratanga o ona kanohi, hore rawa ana tangata i kite ai : na ka arahina ringaringatia ia, a kawea ana ki Ramahiku. A e torn ona ra kihai ia i kite, kihai i kai, kihai i inn. Na, i Ramahiku tetahi akonga, ko Anania te ingoa; aka puta mai te Ariki, ka mea ki a ia, E Anania. Aka mea tera, Tenei ahan, ete Ariki. Ano ra ko te Ariki ki a ia, Whakatika, haere kite ara e karangatia nei ko te Tika, ka rapu i roto i te whare o Hura ki tetahi tangata, ko Haora te ingoa, no Tarahu: kei te inoi hoki ia, a kua kite moemoea i tetahi tangata, ko Anania te ingoa, e tomo mai ana, e whakapa ana i tona ringaringa ki a ia, kia kite ai. Na, ko te whakahokinga mai a Anania, E te Ariki, he tokomaha aku i rongo ai ki tenei tangata, kite nni o ana kino i mea ai ki ton hunga tapu i Hirn* harama: a tenei ano kei aia he tikanga i nga tohunga nui, kia herea katoatia te hunga e karanga ana ki ton ingoa. Heoi ka mea atn te Ariki ki a ia, Haere : he mea whiriwhiringa ia naku, hei man mo toku ingoa kite aroaro o nga tauiwi, o nga kingi, o nga tamariki a Iharaira: ka whakakitea atn hoki e ahau ki a ia nga mea nui e mamae ai ia mo toku ingoa. Na, haere ana a Anania, tomo ana ki roto kite whare ;ka whakapa i ona ringaringa ki a ia, ka mea, E taku teina, e Haora, na te Ariki, na Ihu, i puta ra ki a koe i te ara i haere mai na ko e > nana ahau i tono mai, kia kite ai koe, kia ki ai koki ite Wairna Tapu. Na, marere tonu iho etahi mea, ano he

IE PURENGA O TE WAHINA, O MERI.

163

unahi, i ona kanohi, a kite tonu ake ia, ka whakatika, ka iriiria. Na, ka kai ia, ka whai kaha. Na, noho ana a Haora ki nga akonga i Ramahiku i etahi ra. A kauwhautia tonutia atn e ia a te Karaiti i roto i nga whare karakia, ko ia te Tama ate Atua. A miharo tonu te hunga katoa i rongo, ka mea, Ehara ianei tenei i te kai whakangaro o te hunga i karanga ki tenei ingoa i Hiruharama, a ko te mea ano tenei i haere mai ai ia, kia herea ratou, kia arahina ki nga tohunga nui ? Heoi ka kaha, haere a Haora, a whakapororarutia ana e ia nga Hurai e noho ana i Ramahiku, i a ia e whakakite ana ko te Karaiti ano tenei.

Te Bongo Fan. Matin xix. 27.

"IT AT AHI ka whakahokia atu e Pita, a ka mea ki a ia ? JLk Na, kna mahue nei i a inatou nga mea katoa, kua aru nei i a koe ; he aha ra ma matou ? Na, ka ki mai a Ihn ki a ratou, He pono taku e mea atn nei ki a koutou, Ko kouton i aru nei i a an, ka taea te whanautanga houtanga, te wa e noho ai te Tama a te tangata ki runga kite torona o tona kororia, ka noho ano koutou ki runga ki nga torona kotahi tekau ma rua, kite whakawa i nga iwi kotahi tekau ma rua o Iharaira. Aki te mea kua mahue i tetahi, he whare, he teina, he tuahine ranei, he papa, he whaea, he wahine, he tamariki, he mara, he whakaaro hoki nana ki toku ingoa, ka tataki ran nga mea e riro mai i a ia, a e whiwhi ano ia kite oranga mutunga kore. He toko maha ia o mua e waiho ki muri; a ko o muri ki mua.

TE KAWENGA O TE KARAITI KI TE TEMEPARA, ARA, TE PURENGA O TE WAHINA, O MERI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu. i kawea tan Tama kotahi i tenei ra kia whakakitea ki roto kite Ternepara, no mat on nei ano hoki tona tinana; He inoi tenei na matou ki a koe, kite Nui rawa, kia harakore o maton ngakau ina whakaturia atn matou ki ton aroaro, e tana Tama an, e to matou Ariki, e Ihu Karaiti. Amine.

TE PUhENGA O TE WAHINA, 0 MERI.

164

Afo te Tuhituhi. Maraki iii. 1.

TENEI te unga atu nei e ahau taku karere, mana e whakapai te ara i mua i a au, a, kitea rawatia ake kua tae te Ariki, e rapua nei e koutou, ki tona temepara, te anahera o te kawenata, ta koutou e ngakau nui na: nana, tera ia ka haere mai, e ai ta Ihowa o nga mano. Ako wai euite ra e haere mai ai ia ?ko wai hoki e tu, ina puta mai ia ? e rite ana hoki ia kite ahi a te kai tahi para, kite horoi ano hoki a te kai horoi: ka noho ano ia, ka rite kite kai tahi para, kite kai whakapai hiriwa, a ka whakapaia e ia nga tamariki a Biwai, ka whakahemokia to ratou para, ano he koura, he hiriwa: kia tapaea ai e ratou he whakahere ki a Ihowa i runga ite tika. Ko reira te whakahere a Hura raua ko Hirn, harama rekaina ai e Ihowa, ka rite ki nga rangi o mua, ki nga tau onamata. Ka whakatata atu ano ahau ki a koutou kite whakarite whakawa; ka hohoro ano ahau hei kai whakaatu i te he o nga kai makutu, o te hunga puremu, o nga kai oati teka, o te hunga ano hoki e tahae ana i nga utu o te kai mahi, i ta te pouaru, i ta te pani, e whakapeau ke ana i ta te manene, a kahore e wehi i a au, e ai ta Ihowa o nga mano.

Te Bongo Pai. B uka ii. 22. AKA rite nga ra e purea ai te whaea, e whakaritea ai te ture a Mohi, ka kawea ia e ratou ki Hiruharama, kia tapaea atu kite Ariki; (kia peratiame te mea i tuhituhia kite ture ate Ariki, Ko nga tane katoa e droko puta mai i te kopu, e karangatia e tapu ana kite Ariki;) kia hoatu ano hoki he patunga tapu, te meai korerotia i roto i te ture a te Ariki, Kia rua kukupa, kia rua ranei pi kukupa. Na, i Hiruharama tetahi tangata ko Himiona te ingoa; he tangata tika, he tangata whakaaro, e tatari ana kite whakaharinga o Iharaira: a kei runga te Wairua Tapu i a ia. Na, kua whakamaharatia mai ia e te Wairua Tapu, e kore ia e kite i te mate, kia kite ra ano ia i ta te Ariki Karaiti. Na, ka haere mai ia kite temepara, he meatanga na te Wairua: ai nga matua e man mai an a i te tamaiti, i a Ihu, kia meatia ai e raua ki a ia ta te ture i whakarite ai, ka tango hoki ia iaia ki ona ringaringa, aka whakapai atu kite Atua, ka mea, Katahi, e te Ariki, ka tukua to pononga kia haere i runga i te rangimarie, ka r>era me tau i korero ai: ka

TE RA O MATIAHA.

165

kite nei hoki oku kanohi i tau whakaoranga, ka whakatakotoria nei e koe kite aroaro o nga iwi katoa ; hei whakamarama e kite ai nga tauiwi, hei kororia hoki mo tou iwi, mo Iharaira. A miharo tonu a Hohepa raua ko tona whaea ki nga kupu i korerotia mona. Na, ka manaaki a Himiona i a raua, a ka mea ki a Meri ki tona whaea, Nana, ka waiho tenei tamaiti hei takanga, hei aranga, mo te tini o te tangata i roto i a Iharaira ; hei tohu hoki e korerotia kinotia; (ae ra, ka tika atu ano te hoari, a puta noa i tou ake wairua,) e hurahia ai nga whakaaro o nga ngakau maha. Me Ana hoki, he poropiti, he tamahine na Panuera, no te iwi o Ahera : kua maha haere ona ra, e whitu nga tau o tona wahinatanga ake i noho ai ia kite tane ;he pouaru, tata pu kite warn tekau ma wha ona tau; heoi kihai i mahue i a ia te temepara; he karakia tonu tana, he noho puku, he inoi, ite ao, ite po. Na, ka tae mai ia i tana haora ano, ka whakawhetai kite Ariki, a korerotia ana ia eia kite hunga katoa o Hiruharama e tatari ana kite whakaoranga. Ano ka oti nga mea katoa e rite ana ki ta te ture a te Ariki, ka hoki atu ratou ki Hariri, ki to ratou pa, ki Nahareta. Na, ka tupu te tamaiti, aka kaha haere tona wairua, ka ki i te matauranga : i a ia ano hoki to te Atua aroha noa.

TE RA O MATIAHA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaka rawa, i whiriwhiria e koe to pononga ' pono, a Matiaha, ki roto ki nga Apotoro kotahi tekau ma rua, hei whakakapi mo te wahi o te tangata tinihanga, o Hura; Araia atu nga Apotoro teka, Tukua mai hoki he Hepara tika hei arataki hei tohutohu i to Hahi; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Afo te Tuhituhi. Nga Mahi i. 15.

IAU A ra ka whakatika a Pita i waenganui o nga akonga, ka mea, (na, te maha o nga ingoa kitehuihuia, kotahi ran e rua tekau,) E boa ma, e aku teina, i tika ano kia whakaritea tenei Karaipiture, ta te Wairua Tapu, i korerotia i mua e te mangai o Rawiri, mo Hura, mo te kai arahi o nga kai hopu i a Ilia. I huihuia tahi-

TE KA 0 MATIAHA.

166

tia hoki ia ki a tatou, i a ia ano hoki tetahi wahi o tenei mahi. Na, hokoa ana e taua tangata tetahi wahi kite utu o te kino ; a taka tupou iho, koara pu i waenganui pakaiu katoa ki waho ona whekau. I rangona ano hoki e te hunga katoa e noho ana i Hiruharama ; na reira taua wahi i huaina ai, ko Akerama, he kupu no to ratou reo mo tenei, Ko te kainga ote toto. Kua oti hoki te tuhituhi kite pukapuka o nga waiata, Tukua kia ururuatia tona nohoanga, kaua hoki tetahi e noho ki reira; a, Kia riro tana mahi tirotiro i tetahi atu. Na, ko te tikanga tenei, ko nga tangata i haere tahi nei tatou, i nga wa katoa i haereere mai ai, ihaereere atu ai a Ihu, te Ariki, i roto i a tatou, hei te iriiringa a Hoani timataai, a tae noa kite ra i tangohia ake ai ia i a tatou, me waiho tetahi o era hei hoa mo tatou kite whakaatu i tona aranga mai. A tokorua a ratou i whakarite ai, ko Hohepa i karangatia nei ko Pahapa, tetahi atu o ona ingoa, ko Hutuha, raua ko Matiaha. Na, ka inoi ratou, kamea, Ko koe, e te Ariki, te mohio ana ki nga ngakau o te katoa, mau e whakakite ko wai o tenei tokorua tau i whiriwhiri ai, kia riro i a ia tetahi wahi o tenei mahi minita, o te apotorotanga, i taka nei a Hura, he mea kia haere ai ia ki tona wahi. Na, ka hoatu e ratou o raua rota; aka tau te rota ki a Matiaha; a uru ana ia ki roto ki nga Apotoro tekau ma tahi.

Te Rongo Pai. Matiu xi. 25.

IT AU A wa ka oho atu a Um, ka mea, He whakawhetai atu taku ki a koe, e Pa, e te Ariki o te rang!, ote whenua, no te mea kua buna e koe enei mea i te hunga matau, i te hunga mahara, a hurahia atu ana ki.nga kohungahunga. Ae ra, ePa ; i pai hoki te penei ki tan titiro. Kua tukua mai nga mea katoa ki ahau e toku Matua: e kore ano hoki tetahi e matau kite Tama, ko te Matua anake ; e kore ano hoki tetahi e matau ki .te Matua, ko te Tama anake, mete tangata hoki e pai ai te Tama kia hurahia atu ki a ia. Haere mai ki ahau, e koutou katoa e mauiui ana, e taimaha ana, a maku koutou e whakaokioki. Tangohia taku ioka ki runga ki a koutou, kia whakaakona koutou e ahau; he ngakau mahaki hoki toku, he nsrakau napaku : a e whiwhi kou-

TE KOREROTANGA MAI KI TE WAHINA.

167

ton kite okiokinga mo o koutou wairua. He ngawari hoki taku ioka, he mama taku pikaunga.

TE KOREROTANGA MAI KI TE WAHINA KI A MERI.

Te Inoi.

ETE Ariki, he mea whakapuaki na te anahera i mataa ai matou kite whakatangatatanga o tau Tama, o Ihu Karaiti; Ringihia mai ton Wairua Tapu ki roto ki o matou ngakau, kia ai tona ripeka me ona mamae hei mea e tae atu ai matou kite kororia o tona Aranga mai; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mb te Tuhituhi. Ihaia vii. 10.

'KTA ka korerd mai ano a Ihowa ki a Ahata, aka mea, IN Inoia tetahi tohu mau i a Thowa, i ton Atua ; inoia he mea i te hohonu, i te wahi tiketike ranei i runga. Ano ra ko Ahata, E kore au e inoi, e kore ano e whakamatautau i a Ihowa. Katahi tera ka ki mai, Tena, whakarongo, e te whare o Rawiri, He mea iti ianei ki a koutou kia hoha nga tangata i ta koutou ? me mea ano ranei e koutou toku Atua kia hoha ? Mo reira ma te Ariki ano e hoatu he tohu ki a koutou. Nana, ka hapu he wahina, ka whanau hoki he tamaiti, a ka huaina e ia tona ingoa, ko Emanuera. He pata, he honi, hei kai mana, a mohio noa ia kite paopao kite kino, kite whiriwhiri i te pai.

Te JRongo Pai. Ruka i. 26. ‘VTA, i te ono o nga marama ka tonoa a Kapariera, te ±1 anahera, e te Atua ki tetahi pa o Kariri, ko Nahareta te ingoa, ki tetahi wahina i taumautia ma tetahi tangata, ko Hohepa te ingoa, no te whare o Rawiri; te ingoa o te wahina, ko Meri. Na, te haerenga o te anahera ki roto, ki a ia, ka mea mai, Tena koe, e te wahine kua manakohia nei; kei a koe te Ariki : ko koe te manaakitia i roto i nga wahine. A, tona kitenga i a ia, ka oho ki tana kupu, ka whakaaroaro kite tikanga o tenei owhatanga. Na, ka mea te anahera ki a ia, Kei mataku koe, e Meri : kua paingia hoki koe ete Atua. Na, ka hapu tena koe, a ka whanau he tamaiti, a me hua tona

TE RA O MAKA.

168

ingoa ko IHU. Ka nui ia, ka karangatia hoki ko te Tama a te Runga rawa : a ka hoatu ki a ia e te Ariki, e te Atua, te torona o Rawiri, o tona papa : a hei kingi ia mo te whare o Hakopa ake ake ake ; e kore ano hoki e mutu tona rangatiratanga. Na, ka mea a Meri kite anahera, E peheatia tenei, kahore nei hoki ahau e mohio kite tane ? Na, ka whakahokia mai e te anahera, a ka mea ki a ia, Ka tae mai te Wairua Tapu ki runga ki a koe, a ka taumarumaru iho te kaha o te Runga rawa ki runga ki a koe : mo reira ano hoki ka karangatia ton whanau tapu, Ko te Tama ate Atua. Na, kua hapu ano hoki tena a Erihapeti, ton teina, he tamaiti, itona turnhitanga ; a ko te ono tenei o nga marama ona i karangatia nei, he pakoko. Kahore hoki he mea e kore te taea ete Atua. Ano ra ko Meri, Na, ko te pononga ate Ariki; kia peratia ano ahau me tau i korero ai. A mawehe atu ana te anahera i a ia.

TE RA O MAKA.

Te Inoi. 17 TE Atua Kaha rawa, i whakaakona e koe to Hahi JU ki nga kupu papai a ton kai kauwhau, a Maka; Atawhaitia mai matou, kei rite matou ki nga tamariki, kei kahakina e nga tini han, ara, e nga kupu tekateka noa, engari kia whakaukia kite pono oto Bongo Pai tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Te Tuhituhi. Epeha iv. 7. "V'A, kua oti te aroha noa te homai ki tenei ki tenei o (JLI tatou, he mea i runga i te mehua o ta te Karaiti homaitanga. Na reira hoki ia i mea ai, Tona kakenga atu ki runga, whakaraua ana e ia nga whakarau, a hoatu mea ana ia ma nga tangata. (Na, tona kakenga ki runga ra, he aha to tena, kite kahore ia i matua heke atu ki nga wahi o raro rawa ote whenua ? Tera i heke atu ra, ko ia i kake atu nei ki runga ake i nga rangi katoa, kia ki ai nga mea katoa i a ia.) A homai ana e ia, ko etahi, hei apotoro ;ko etahi, hei poropiti; ko etahi,hei kai kauwhau ite rongo pai; ko etahi, hei hepara, hei kai whakaako; kia tino rite ai te hunga tapu, he mea mo te mahi minita, hei hanga ite whare, ara ite tinana o te Karaiti: kia

TE RA 0 MAKA.

169

I

tae katoa ra ano tat on ki to kotahitanga o te whakapono, ote matauranga hoki kite Tama ate Atua, kite tino tangata, kite mehua ote tino kaumatuatanga e tutuki ai ki to te Karaiti : kia mutu ai t*o taton tamarikitanga-, kei akina kei kahakihakina e nga han katoa o te whakaako, he maminga na te tangata, he tinihanga e mahia ai te whakapohehe; kia korero pono i runga i te aroha, kia neke ake taton ki roto ki aia i nga mea katoa, ko te npOko nei ia, ko te Karaiti : nona nei te tinana katoa, he mea whakapiri marie, hemea ata hono e ngameatanga anga hononga katoa, whakarite rawa kite nui ote mahinga o ia wahi o ia wahi. e mea ana i te tinana kia neke ake, hei whare e hanga ana i a ia i runga i te aroha. Te Bongo Pai. Hoani xv. 1. KO ahau te waina pono, ko toku Matua te kai mahi, Ko nga manga katoa i roto i a an e kore e whai hua, e tangohia e ia : a nga manga katoa e whai hua ana, ka whakapaia e ia, kia maha atu ai ona hua. Na, kua tenei koutou i te kupu i korerotia e ahan ki a koutou. Kia u koutou ki roto ki a an, me ahan hoki i roto i a koutou. Ka rite hoki kite manga e kore ewhai huako ia anake, kite kahore e u kite waina; e kore ano hoki koutou, kite kore eu ki roto ki a an. Ko ahau te waina, ko koutou nga manga : kite u tetahi ki roto ki a au, me ahau hoki i roto i a ia, ka maha o tera hua : kite kahore hoki ahau, e kore tetahi mea e taea e koutou. Ki te kore e u tetahi ki roto ki a au, ka maka atu ia, ano he manga, aka maroke ; na, ka kohikohia, ka maka kite kapura,, ka tahuna. Ki te u koutou ki roto ki a au, aka u ano aka kupu i roto i a koutou, e inoia e koutou ta koutou e pai ai, a ka meatia ma koutou. Ka whakakororiatia toku Matua kite penei, kite whai hua maha koutou : a ka meinga koutou he akonga naku. Kite tonu ki to te Matua aroha ki a au toku aroha ki a koutou : kia u koutou ki toku aroha. Ki te pupuri koutou i aku ture, ka u koutou ki toku aroha : me ahau hoki kua pupuri nei i nga ture a toku Matua, a ka u nei ano ki tona aroha. Kua korerotia anei mea e ahau ki a koutou, kia pumau ai toku koa i roto i a koutou, kia nui rawa ai ano hoki to koutou koa.

TE KA 0 PIKIPI RAUA KO HEMI.

170

Te Inoi,

ETE Atua Kaba rawa, he oranga tonutanga te matau pono atu* ki a koe; Meinga matou kia tino mohio ko tan Tama, ko Ihu Karaiti, te ara, te pono, mete ora; kia aru ai matou i nga hikoinga oau Apotoro tapu, o Piripi raua ko H emi, kia maro tonu ai hoki te haere ite ara e tika ana kite ora tonu; ko tau Tama hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Ariki. Amine, Te Tuhituhi. Semi i. 1. "VTA Hemi, na te pononga ate Atua, ate Ariki hoki, a .Ll Ihu Karaiti, ki nga hapu kotahi tekau ma rua e noho marara ana ; Tena koutou. Kiia iho, e aku teina, he mea hari nui ina tata koutou ki nga whakamatautauranga maha; e matau ana hoki koutou, ko te whakamatautauranga o to koutou whakapono hei mahi i te manawanui. Na, kia puta rawa te mahi ate mana’wanui, kia tino tika ai koutou, kia toitu ai, te hapa i te aha i te aha. Ki te hapa tetahi o koutou ite matauranga, me inoi ia kite Atua, e homai nui nei kite katoa, kahore hoki ana tawai mai; aka homai ano ki a ia. Otira me inoi whakapono ia, kaua e ruarua. Te tangata ruarua hoki, tona rite, kei te ngaru o te moana, e puhia ana e te hau, e akina ana. Kaua hoki taua tangata e mea, e whiwhi ia ki tetahi mea i te Ariki. E kore te tangata ngakau rua e u i ana hanga katoa. Te teina iti, kia whakamanamana ia i te mea ka whakanekehia ake ia: mete tangata taonga ano, ite mea ka whakaititia : ka mem eha atu hoki ia, ano he pua iarutaru. Te putanga mai hoki ote ra, mete werawera ano, na, kua maroke te tarutaru, kua ngahoro tona puawai, a ngaro iho te ataahua o tona ahua: ka pera ano te tangata taonga, ka memeha atu i ona haereerenga. Ka hari te tangata e u ake ana kite whakamatautauranga: no te mea hoki ka oti ia te whakamatautau, ka whiwhi ia kite karauna ote ora, kua whakaaria mai nei e te Ariki mo te hunga e aroha ana ki a ia. Te Rongo Pai. Hoani xiv. 1. ’I/ r A mea a Ihu ki ana akonga, Kei pouri o koutou JIl ngakau: e whakanono ana koutou kite Atua,

TE RA 0 PIRIPI RAH A KO HEMI.

171

12

whakapono mai hoki ki a an. He maha nga nohoanga i roto i te whare o toku Matua: me he kahore, kua korerotia e ahau ki a koutou. Ka haere ahau kite mea i tetahi wahi hei tukunga ake mo kontou. A kite haere ahau, kite mea wahi hei tukunga ake mo koutou, ka haere mai ano ahau, kite tango i a koutou ki a an; kia noho ai hoki koutou kite wahi e noho ai ahau. Na, e matau ana koutou kite wahi e haere atu nei ahau, e matau ana ano hoki kite huarahi. Ka mea a Tamati ki a ia, Ete Ariki, e kore matou e matau kite wahi e haere nei koe; me pehea ka matau ai matou kite huarahi ? Ka mea a Ihu ki a ia, Ko ahau te huarahi, te pono, mete ora: e kore rawa tetahi tangata e haere ake kite Matua, kite kahore ahau. Me i matau koutou ki a au, kua matau ano hoki ki toku Matua: na, i enei ake wa ka mohio koutou ki a ia, kua kite ano hoki i a ia. Ka mea a Piripi ki a ia, E te Ariki, whakakitea mai te Matua ki a matou, a ka tatu o matou ngakau. Ka mea a Ihu ki a ia, Roa noa atu taku nohoanga i a koutou, a kahore ano koe i matau noa ki a au, e Piripi ? Ko ia kua kite i a au, kua kite hoki i te Matua; ahe aha koe ka mea ai, Whakakitea mai te Matua ki a matou ? E kore ianei koe e whakapono, ko ahau kei roto i te Matua, a ko te Matua kei roto i a au ? ko nga kupu e korero atu nei ahau ki a koutou, ehara i te korero naku ake: engari na te Matua e noho ana i roto i a au, ko ia te mea ana i nga mahi. Whakapono mai ki a au, kei roto ahau i te Matua, a ko te Matua kei roto i a au: aki te kahore, whakaaro ki nga mahi, ka w T hakapono ai ki a au. He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ki te whakapono tetahi ki a au, ko nga mahi e mea nei ahau, e meinga ano hoki e ia ; a nui atu i anei ana e mea ai ; no te mea e haere atu ana ahau ki toku Matua. Ako ta koutou e inoi ai i runga i toku ingoa, e meatia tenei e ahau, kia whai kororia ai te Matua ite Tama. Ki te inoia tetahi mea e koutou i runga i toku ingoa, maku e whakamana mai.

TE Pt A 0 PANAPA, APOTOEO.

172

Te Inoi.

ETE Ariki, e te Atua Kaha rawa, i whakawhiwhia e I koe to Apotoro tapu, a Panapa, ki nga hua pai ote Wairua Tapu: Kaua matou e whakatikia ki au mea oapai, kite kaha ano hoki e meinga ai aua mea e matou aei whakakororia mou; ko Ihu karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

ALo te Tuhituhi. Nga Mahi xi. 22.

N'A, te taenga atu o te rongo o enei mea ki nga taringa o te hahi i Hiruharama, ka tonoa e ratou a Panapa kia haere ki Anatioka. A, tona taenga atu, tona kitenga i te aroha noa o te Atua, ka hari, ka whakahau i a ratou katoa kia u te ngakau, kia piri atu kite Ariki. He tangata pai hoki ia, ki tonu i te Wairua Tapu i te whakapono : ahe nui te hunga i honoa kite Ariki. Me i reira ka haere atu a Panapa ki Tarahu, kite rapu i a Haora : a, tona kitenga i a ia, ka kawea ia ki Anatioka. A kotahi to raua tino tau i huihui ai kite hahi, he nui hoki te hunga i whakaakona. A i matua huaina nga akonga he Karaitiana ki Anatioka. I ana ra ka haere mai etahi poropiti i Hiruharama ki Anatioka. A ka whakatika tetahi o ratou, ko Akapu te ingoa, ka korero, he mea whakaako e te Wairua, meake ko te matenga nui ite hiakai pa ai kite whenua, a puta noa: i puta ano hoki tenei i nga ra o Karauria Hiha. Na, ka whakatakoto tikanga nga akonga, ara, nga mea i whai rawa tenei tangata tenei tangata, kia tonoa he mea ma nga tuakana e noho ana i Huria: i pera ano ratou, i mea kia kawea ki nga kaumatua e nga ringa o Panapa raua ko Haora.

Te Rongo Pai. Hoani xv. 12.

KO taku fare tenei, Kia arolia koutou tetahi ki tetahi, me ahau hoki kua aroha nei ki a koutou. Kahore he aroha o tetahi i rahi ake i tenei, ara, kia tuku te tangata i a ia ano kia mate mo ona hoa. Ko koutou oku hoa, kite meatia e koutou aku e whakahau nei ki a koutou. Heoi ano taku meatanga he pononga koutou; 0 kore hoki te pononga e mohio ki ta tona ariki e mea ai: epgari kua oti koutou te hua e au hei hoa; ko aku mea katoa hoki i rongo ai ahau ki toku Matua, kua oti

TE RA 0 HOANI, KAI IRIIRI.

173

te whakakite atu e ahau ki a koutou. Kahore koutou i whiriwhiri i a au, engari, naku koutou i whiriwhiri, a naku ano koutou i mea kia haere kia whai hua, kia mau tonu hoki o koutou hua : a ko ta koutou e inoi ai kite Matua i runga i toku ingoa, ka hoatu ki a koutou.

TE RA O HOANI, KAI IRIIRI.

Te Inoi.

T 7 TE Atua Kaha rawa, he mahi whakamiharo nau i Jlj whanau ai to pononga, a Hoani, Kai iriiri, nau ano ia i tono mai kite kauwhau i te ripeneta, kite pai hoki i te ara o tau Tama, o to matou Kai whakaora: Meinga matou kia aru i ana kupu, i ana mahi tapu, kia rite ai ta matou ripeneta ki tana i kauwhau ai ; kia waiho ai hoki ia hei tauira mo te korero tonu i te kupu pono, mo te riri kite kino, mo te whakamanawanui and hoki ina patua mo te pono; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo'te Tuhituhi. Ihaia xl. 1.

WHAKAMARIETIA, whakamarietia toku iwi, e ai ta to koutou Atua. Korero ata kite ngakau o Hiruharama, karanga ata ki a ia, kaa mutu tana whawhaitanga, kaa manakohia tana mo tana he : i haere rua mai hoki ta te ringa o Ihowa ki a ia hei ata mo ona hara katoa. He reo no tetahi e karanga ana ite koraha, Whakapaia te huarahi o Ihowa, whakatikaia i te titohea he ara nui mo to taton Atua. Ko nga raorao katoa ka whakanekehia ake, ko nga maunga katoa me nga pukepuke ka whakapapakutia iho, ko nga wahi kopikopiko ka meinga kia tika, nga wahi taratara kia papatairite. Ka whakapuakina mai ano te kororia o Ihowa, aka kite ngatahi nga kikokiko katoa: he meg, korero mai nei hoki tenei na te mangai o Ihowa. I mea mai te reo, Karanga. Aka mea ia, Ko te aha kia karangatia e ahau ? He tarutaru nga kikokiko katoa, tona. pai katoa ano hoki, rite tonu kite puawai o te mar a. Ko te tarutaru ka maroke, ko te puawai ka memenge, no te mea e hangia atu ana e te wairua o Ihowa: he pono, he tarutaru te iwi. Ko te tarutaru e maroke, ko te puawai e memenge ; te kupu ia a to tatou Atua, ka tu tonu. E Hiona, ete kai kawe o te rongo

TE RA O HOANI, KAI IRIRI.

174

pai, e piki ki runga kite maunga tiketike; whakarahia tou reo, kia kaha, e Hiruharama, e te kai kawe o te rongo pai; whakarahia, kaua e wehi: mea atu ki nga pa o Hura, Nana, to koutou Atua. Nana, ka haere mai te Ariki, a Ihowa, i runga i te kaha, ka whakahaerea ano hoki tona kingitanga e tona ringaringa: na, te utu mona kei a ia ano, kei tona aroaro ano hoki tana mahi. Ka rite ki ta te hepara tana whangai i tana kahui, ka whakaminea mai e ia nga reme ki tona ringaringa, ka hikitia ki tona uma, ka ata arahina nga mea e hapu ana.

Te Rongo Pai. Kuka i. 57.

AKA rite te taima o Erihapeti e whanau ai; na, ka whanau he tamaiti. A, te rongonga ote hunga e noho tata ana, me ona whanaunga, kua whakanuia e te Ariki tona arolia ki a ia; na, ka hari tahi me ia. A i te warn o nga ra ka haere mai ratou, kite kokoti ite tamaiti; a hnaina ana e rat on, ko Hakaraia, ko te ingoa hoki o tona papa. Na, ka whakahokia mai e tona whaea, ka mea, Kahore ; engari me hua ia ko Hoani. Na, ko ta ratou meatanga ki a ia, Ara, kahore tenei ingoa i hnaina ki tetahi o on whanaunga. Na, ka tungou ratou ki tona papa, ko wai tana e pai ai kia hnaina ki a ia. Aka mea ia ki tetahi papa tuhituhi, aka tuhituhi, ka mea, Ko Hoani hei ingoa mona. A miharo ana ratou katoa. Na, ka whai reo tonu iho tona mangai, me tona arero, a ka korero ia, ka whakapai atu kite Atua. A tan ana te wehi kite hunga katoa e noho tata ana ki a ratou : a kakorerotia enei mea katoa puta noa ite whenua pukepuke katoa o Huria. Na, ka rongoatia enei mea ki roto ki o ratou ngakau e te hunga katoa i rangona ai, ka mea, He tamaiti aha ianei tenei! Ia ia ano hoki te ringaringa ote Ariki. Na, kua ki a Hakaraia tona papa i te Wairua Tapu, a ka poropiti, ka mea, Kia whakapaingia te Ariki, te Atua o Iharaira; kua titiro mai hoki ia, kua hoko i tona iwi, a kua whakaarahia ake e ia he haona whakaora mo tatou, i roto i te whare o Eawiri, o tana pononga; ko tana hoki ia i korerotia e te mangai o ana poropiti tapu, no te timatanga iho ano o te ao : hei.whakaora i a tatou i o tatou hoa wnawhai, i te ringaringa ano hoki o te hunga katoa

TE KA 0 PITA.

175

e kino ana ki a tatou ; hei whakapntanga mo te mahi tohn ki o taton tnpnna, hei whakamaharatanga ki tana kawenata tapn ; kite oati i oati ai ia ki a Aperahama, ki to taton tnpnna, kia tnkna mai e ia ki a taton he oranga ite ringaringa o o taton hoa whawhai; a kia mahi wehi kore atn ki a ia, i rnnga i te tapn, i te tika, ki tona aroaro, i nga ra katoa e ora ai tatou. Ako koe, e tama, ka karangatia ko te poropiti a te Rnnga rawa : e haere hoki koe i te aroaro o te Ariki, hei whakapai i ona ara; hei whakamatau i tona iwi kite whakaoranga, i o ratou hara e murua ana ; he mea hoki na te aroha, na te mahi tohn a to tatou Atua; na reira hoki i puta mai ai te puaotanga o rnnga ki a tatou, hei whakamarama i te hunga e noho ana i te pouri, i te atarangi hoki o te mate, hei whakatika i o tatou waewae kite huarahi o te rangimarie. Na, ka tupu tana tamaiti, a ka kaha haere tona wairua; a noho ana ia i nga koraha, taea noatia te ra e whakakitea ai ia ki a Iharaira.

TE RA O PITA.

Te Inoi, ETE Atua Kaha rawa, he tini, he pai rawa nga hua i whakanohoia e koe, ara, e tan Tama, e Ihu Karaiti ki roto ki to Apotoro, ki a Pita, i tino whakahauat ano ia e koe kite whangai ito kahui; Mau e mea kia» uaua nga Pihopa, me nga Hepara katoa, kite kauwhau i to kupu tapn, me nga tangata hoki kia kakama kite whakarite, kia riro mai ai i a ratou te karaana o te kororia mutunga kore ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi xii. 1. NA, i tana wa ano, ka totoro atu nga ringa o kingi Herora kite tukino i etahi ote hahi. A whakamatea ana eia a Hemi tuakana o Hoani kite hoari. A, tona kitenga he mea pai ki nga Hurai, ka anga ano ia, ka hopu ano hoki i a Pita. (Ko nga ra ano ia ote taro rewena kore.) Ano ka man. ia, ka maka kite whare herehere, a tnkna ana ki nga hoia kotahi tekan ma ono kia tiakina ; i mea, ko muri iho i te Kapenga ka whakapntaina mai ia ki waho, kite iwi. Na, ka pnritia a Pita

TE RA 0 PITA.

176

ki roto kite whare herehere : otiia kihai i mutumutu to inoi ate hahi kite Atua mona. Ano ka tata ia te araI hina ki waho e Herora, i taua po e moe ana a Pita i waenganui o nga hoia tokorua, he mea here ki nga mekameka e rua : me nga kai tiaki ite tatau, e tiaki ana ite whare herehere. Na, ko te turanga o tetahi anahera a te Ariki ki tona taha, tiaho ana te maramatanga i roto i te whare : na, ka papaki ia i te kaokao o Pita, ka whakaara i a ia, ka mea, E ara, hohoro. A marere iho ona mekameka i nga ringa. Na, ko te meatanga atu a te anahera ki a ia, Whitikiria ton, herea on hu. A meinga ana e ia. Ka mea atu ano ki a ia, Kakahuria tou kakahu, haere mai i muri i a au. Na, ka haere atu ia ki waho, ka aru i a ia; a kihai i mahara he pono ta te anahera i mea ai ; hua noa he rekanga kanohi tana i kite nei. Ano ka mahue te tuatahi, te tuarua, o nga kai tiaki, ka tae kite tatau rino ite putanga atu kite pa; tuwhera noa ana ki a raua : puta ana raua ki waho, haere ana, puta rawa i tetahi ara, mawehe tonu atu te anahera i a ia. A, te hokinga ake o nga whakaaro o Pita, ka mea ia, Katahi ahau ka tino mohio, kua tono mai te Ariki i tana anahera, hei tango i a au i roto i te ringa o Herora, i nga mea katoa ano hoki e taria nei e te iwi o nga Hurai.

Te Rongo Pai. Matiu xvi. 13.

”|7' A tae atu a Ihu ki nga wahi o Hiharia Piripai, ka ui Ik ia ki ana akonga, ka mea, Ko wai ra ahau, te Tama a te tangata, ki ta nga tangata ki ? Na, ka mea ratou, Ki ta etahi, ko Hoani Kai iriiri : ki ta etahi, ko Iraia; ki ta etahi, ko Heremaia, ko tetahi ranei o nga poropiti. Ka mea ia ki a ratou, A, ki ta koutou ki, ko wai ahau ? Na, ka whakahokia atu e Haimona Pita, a ka mea, Ko te Karaiti koe, ko te Tama a te Atua ora. Na, ka whakahokia mai e Ihu, a ka mea ki a ia, Ka koa koe, e Haimona Parahona : ehara hoki i te kikokiko, i te to to, nana tenei i hura ki a koe, engari na toku Matua i te rangi. Na, ko taku kupu ano hoki tenei ki a koe, Ko koe a Pita, a ka hanga e ahau taku hahi ki runga ki tenei kamaka ; e kore ano hoki e taea taua hahi e nga kuwaha ote reinga. Aka hoatu e ahau ki a koe. nga ki o te rangatiratanga o te rangi : a ko au e here ai i te

TE RA O HEMI APOTORO.

177

I 3

whenua, e herea ano ite rangi: ko au hoki e wewete ai i te whenua, e wetekia ano i te rangi.

TE RA O HEMI APOTORO.

Te Inoi.

ETE Atua tohu, meinga matou kia pera me tan toro tapu, me Hemi, i whakarere nei i tona matua

me ana mea katoa, i kakama hoki te rongo kite karanga a tan Tama, a Ihu Karaiti, i aru i a ia ; waihoki, kia whakarere matou i nga hiahia o te ao o te kikokiko, kia tatanga te whakarite i au ture tapu ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Nga Mahi xi. 2'7, me tetahi wahi ote upoko xii.

I AU A ra ka haere mai etahi poropiti i Hiruharama ki Anatioka. Aka whakatika tetahi o ratou, ko Akapu te ingoa, ka korero, he mea whakaako e te Wairua, meake ko te matenga nui i te hiakai pa ai kite whenua, a puta noa : i puta ano hoki tenei i nga ra o Karauria Hiha. Na, ka whakatakoto tikanga nga akonga, ara nga mea i whai rawa, tenei tangata tenei tangata, kia tonoa he mea ma nga tuakana e • noho ana i Huria : i pera ano ratou, i mea kia kawea ki nga kanmatua e nga ringa o Panapa raua ko Haora. Na, i taua wa ano, ka totoro atu nga ringa o kingi Herora kite tukino i etahi ote hahi. A whakamatea ana eia a Hemi tuakana o Hoani kite hoari. A, tona kitenga he mea pai ki nga Hurai, ka anga ano ia, ka hopu ano hoki i a Pita.

Te Kongo Pai. Matin xx. 20.

ME i reira ka tae mai ki a ia te whaea o nga tamai iki a Heperi, ratou ko ana tamariki, a ka koropiko, ka inoi ki tetahi mea i a ia. Na, ka mea mai ia ki a ia, He hiahia aha tou ? Ka mea atu ia ki a ia, Whakaaetia anei tamariki tokorua aku kia noho, tetahi ki ton matau, tetahi ki tou maui, i tou rangatiratanga. Na, ko te whakahokinga mai a Ihu, ka mea ia, Kahore korua e mohio ki ta korua e inoi mai nei. E ahei ranei korua te inu i te kapa meake inumia e ahau, kia iriiria kite iriiringa ka iriiria nei ahau ? Ka mea raua ki a ia, E

TE RA O PATOROMU APOTORO.

178

ahei ano. Ka mea mai ia ki a raua, E inu ano korua i taku kapa, e iriiria kite iriiringa e iriiria ai ahau :ko te noho ia ki toku matau, ki toku maui, ehara i ahau mana e hoatu, engari ka riro i te hunga i whakaritea nei e toku Matua mo ratou. Ano ka rangona ete tekau, ka whakatakariri ratou ki aua hoa tokorua. Otira ka karangatia ratou e Ihu, a ka mea, E matau ana koutou, ko nga kawana o nga tauiwi hei whakatupu rangatira ki a ratou, ako nga tangata rarahi hei akiaki i a raton. E kore e pena i roto i a koutou : engari kite mea tetahi kia whakatupu tangata rahi i roto i a koutou, me whakatupu kai mahi ia ma koutou; a kite mea tetahi kia whakatupu tino tangata i roto i a koutou, me whakatupu pononga ano ia ma koutou: mete Tama hoki a te tangata, kihai nei i haere mai kia mahia he mea mana, engari kia mahi ia, a kia tuku i a ia kia mate hei whakautu mo nga tangata tokomaha.

TE RA O PATOROMU APOTORO.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, nau i whakapono ai, i kauwhau ai hoki, to Apotoro, a Patoromu i to Kupu; Meinga kia hiahiatia e to Hahi taua kupu i whakaponohia e ia, kia kauwhautia, kia puritia ano hoki e ratou; ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuliitulvi. Nga Mahi v. 12.

ANO nga apotoro nga ringaringa i meinga ai nga tohu maha, me nga mea whakamiharo, i rote i te iwi; (a i noho ano rat on katoa kite whakamahau o Ho* romona, kotahi ano hoki te ngakau. Kihai hoki tetahi o era atu i maia te um ki roto ki a ratou: a whakanuia ana ratou ete iwi. A nui atu te hunga whakapono i honoa kite Ariki, tona tini ote tane, ote wahine.) I mauria atu ano hoki e ratou nga turoro ki nga ara, he mea whakatakoto ki runga ki nga moenga, ki nga wha* riki, kia taumarumaru iho ai ko te atarangi kau o Pita ki tetahi o ratou, iaia e haere ana. Ahe tokomaha i huihui mai ki Hiruharama i roto i nga pa o tetahi taha o tetahi taha, mete man mai ano i nga turoro, ite

TE BA 0 MATIU APOTORO.

179

hunga ano hoki e whakatoia ana e nga wairua poke : a whakaorangia katoatia ana ratou.

Te Rongb Pai. Ruka xxii. 24.

A HE tautotohe ano tq, ratou, ko wai o ratou e meinga LX te tangata nui. Na, ka mea ia ki a ratou, Ko nga kingi o nga tauiwi hei whakatupu rangatira ki a ratou; a e huaina ana o ratou kai akiaki, He hunga atawhaii Otiia kaua koutou e pera: engari kia rite ki to muri rawa te mea nui o koutou : kia rite ano hoki te tino tan ngata kite ka imahi. Ko wai hoki te mea nui, ko ia 0 noho ana kite kai, ko te kai mahi ranei ? ehara ranei te tangata e noho ana kite kai F tenei raia ahau i roto i a koutou te rite nei kite kai mahi. Na, ko koutou te hunga i noho tahi tatou i oku whakamatautauranga. A ka whakarite ahau i te rangatiratanga mo koutou, ka pera ano me toku Matua i whakarite mai moku ; kia kai ai, kia inu ai koutou ki taku tepara i toku rangatiratanga, kia noho ai ano hoki ki runga ki nga torona, whakawa ai i nga iwi kotahi tekau ma rua o Iharaira.

TE RA O MATIU APOTORO.

Te Inoi.

TE Atua Kaba rawa, nau, ara na tau Tama, a J Matin i karanga ite whare tango moni hei Apotoro, hei Kai kauwhau ite Kongo Pai; Homai ki a matou be kaha e whakarere ai matou i nga hiahia apo katoa, me nga whakaaro matenui kite taonga, e aru tonu ai hoki i tau Tama, i a Ihu Karaiti, e ora nei, e kingi tahi nei, me koe, mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi. 2 Koriniti iv. 1. ‘Wp A konei, i te mea kei a matou nei tenei mahi minita, 11 a, ka tohungia nei matou, kahore matou e ngakau kore; enga-ri whakakahoretia ana e matou nga mea buna o te whakama, kore ake to matou haere i runga i te tinihanga, kahore hoki be maminga kite kupu a te Atua ; engari ka waiho i runga i te wbakapuakanga o te pono ta matou whakaatu i to matou pai ki nga binengaro katoa o nga tangata ite aroaro ote Atua. Na, k i

TE RA O MIKAERA RATOU KO NGA ANAHERA.

180

te mea he mea hipoki ta matou rongo pai, he mea hipoki kite hunga e whakangaromia ana : i roto nei i a ratou te atua o tenei ao e whakamatapo ana i nga whakaaro o te hunga whakapono-kore, kei whitingia ratou e te maramatanga o te rongo pai o to te Karaiti kororia, ko ia nei te ahua ote Atua. He teka hoki ko matou te kauwhautia nei e matou, engari ko Karaiti Ihu hei Ariki; ako matou nei hei pononga ma koutou, he wha« kaaro hoki ki a Ihu. Ko te Atua hoki nana nei iki te maramatanga kia whiti i roto i te pouri, kua whiti ia ki roto ki o matou ngakau, hei homai i te maramatanga, ara i te matauranga o te kororia o te Atua ite mata o Ihu Karaiti.

Te Rongo Pai. Matin ix. 9.

A la Ihu e haere ana i reira, ka kite ia i tetahi ta--ljL ngata, ko Matin te ingoa, e noho ana ite whare tango moni: aka mea ki a ia, Arumia mai au. Na, whakatika ana ia, aru ana i a ia. Aia ia e noho ana i roto i te whare, na, he tokomaha nga pupirikana me nga tangata hara i haere mai, i noho tahi ki a Ihu ratou ko ana akonga. Ate kitenga o nga Parihi, ka mea ki ana akonga, He aha to koutou Kai whakaako ka kai tahi ai me nga pupirikana, me nga tangata hara ? Otira ka rongo a Ihu, ka mea ki a ratou, Kahore he aha o nga tangata ora e meatia ai e te rata, engari o te hunga e mate ana. J\'a, haere koutou, akona te tikanga o tenei, Ko taku e pai ai, ko te tohu tangata, haunga te patunga tapu : kihai hoki ahau i haere mai kite karanga ito hunga tika, engari i te hunga hara, kia ripeneta.

TE RA O MIKAERA RATOU KO NGA ANAHERA KATOA.

Te Inoi.

ETE Atua ora tonu, he mea whakamiharo tan wha* kariteritenga i te mahi ma nga Anahera ma nga tangata; Mau e mea kia awhinatia mai matou i runga i te whenua e au Anahera tapu, e mahi nei ki a koe ite rangi; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki.

TE RA 0 MIKAERA RATOU KO NGA ANAHERA.

181

Mo te Tuhitulvi. Whakakitenga xii. 7. VTA, he whawhai tera kei te rangi: ko Mikaera ratou jLI ko ana anahera e whawhai ana kite tarakona; whawhai ana hoki te tarakona ratou ko ana anahera ; a kihai ratou i toa ; kihai ano hoki to ratou wahi i kitea ite rangi, i muri iho. Na, ka maka te tarakona nui, te nakahi o namata, e karangatia nei ko te Rewera, ko Hatana hoki, e whakapohehe nei i te ao katoa : ka maka ia kite whenua, ko ia, ratou tahi ko ana anahera., i maka atu. Aka rongo ahau ite reo nui ite rangi e ki ana, Tenei kua tae mai te whakaoranga, te kaha, me te rangatiratanga o to tatou Atua, mete mana hoki o tana Karaiti: no te mea kua whakataka te kai whakapa he ki o tatou teina, e whakapa he nei ki a ratou i te ao ite po, ite aroaro oto tatou J\tua. Hinga ana ia i a ratou, he meatanga na nga toto o te Reme, na te kupu hoki o ta ratou whakaaturanga : kihai ratou i aroha ki te ora mo ratou, a mate noa. Kia hari koutou ki tenei, e nga rangi, e te hunga hoki e noho ana i reira. Aue, te mate mo te hunga e noho ana i te whenua, i te moana hoki ! kua heke atu hoki ki a koutou te rewera, nui atu hoki tona riri, no te mea kua matau ia, he poto tana taima.

Te Kongo Pai. Matiu xviii. 1.

IT AU A wa ano, ka liaere mai nga akonga ki a Ihu, ka mea, Ko wai te nui rawa i te rangatiratanga o te rangi ? Na, ka karangatia e Ihu tetahi tamaiti nohinohi, a whakaturia ana e ia ki waenganui i a ratou, Ka mea, He pono taku e mea atu nei ki a koutou, Ki te kore koutou e whakatahuritia, a e penei me nga tamariki nonohi, e kore koutou etomo atu kite rangatiratanga o terangi. Na, kite whakaiti tetahi i a ia, aka rite ki tenei tamaiti nohinohi, ko ia te nui rawa i te rangatiratanga o te rangi. Aki te manako tetahi ki tetahi tamaiti nohinohi penei, he whakaaro hoki ki toku ingoa, e manako ana ki a an. Tena ko tenei, ka he i tetahi tangata tetahi o enei mea nonohi e whakapono nei ki a au, nui ke te pai ki a ia me i whakawerewerea ki tona kaki te kohatu mira kaihe, me i pungaia ia kite rire ote moana. Aue, te mate mo te ao i nga take he ! kua tino takoto rawa hoki he putanga mai mo nga take he otiia aue te mate mo

TE RA 0 RUKA, KAI KAUWHAU.

182

tera tangata e puta mai ai te take he! Ki te he koe i tou ringa, i tou waewae ranei, poutoa, maka atu: he nui ke hoki te pai ki a koe kia kopa koe, kia ringa mutu, ina tomo atu kite ora, a kia kore e maka atu kite ahika tonu me nga ringaringa e rua, me nga waewae e rua. Ki te he koe i tou kanohi, hikarohia, maka atu: he nui ke hoki te pai ki a koe kia kotahi tou kanohi, ina tomo atu kite ora, a kia kore koe e maka atu kite kapura o te reinga mete man ano nga kanohi e rua. Kia mahara kei whakahawea koutou ki tetahi o enei mea nohinohi; ko taku kupu hoki tenei ki a koutou, E titiro tonu ana o ratou anahera i te rangi kite kanohi o toku Matua i te rangi.

TE RA O RUKA, KAI KAUWHAU I TE RONGO PAI.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, i karangatia e koe a Ruka, te Rata, te tangata e korerotia paitia nei i te Rongo Pai, hei Kai kauwhau hei Rata hoki mo te Wairua ; Tukua kia whakaorangia nga mate katoa o o mat ou wairua e nga rongoa, ar a e nga kupu i akona mai e ia ; he nui hoki nga mahi pai a tan Tama, a to matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine.

Te Tuhituhi. 2 Timoti iv. 5. "'V'-A., kia mataara koe i nga mea katoa, tukua atu nga ±1 mamae ki a koe, mahia te mahi ate kai kauwhau ite rongo pai, whakapaua to mahi minita. Tenei hoki ahau ka tata te ringitia, kua rite ano te wa hei haerenga moku. Kua whawhaitia e ahau te whawhai pai, kua omakia taku omanga, kua rite ia au te whakapono: i nga wa e takoto ake nei ka rongoatia mai moku te karauna o te tika, e homai ki ahau i taua ra e te Ariki e te kai whakarite tika o te whakawa : a he teka ki ahau anake, kite hunga katoa ano hoki e hiahia ana ki toua putanga mai. Kia puta tou uaua kite haere wawe mai ki a au. Kua whakarerea ahau e Rimaha, he aroha nona ki tenei ao, a haere ana ia ki Teharonika ; kua riro atu a Kerekeha ki Karatia, a Taituha ki Raramatia. . K-0 Ruka anake kei a au. Tena a Maka arahina mai hei

TE RA O HAIMONA RAUA KO HURA.

183

boa mou ; e pai ana hoki ia mo taku mahi minita. Kua tonoa e ahau a Tikiku ki Epeha. Ka haere mai koe, mauria mai te koroka i mahue i a an ki Toroa ki a Karapu, me nga pukapuka, tena rawa ia nga hiako. He maha nga kino i meatia mai e Arehanera, e te kai mahi parahi, ki ahau : ma te Ariki e hoatu ki a ia he utu e rite ana ki ana mahi : kia tupato hoki koe ki a ia ; he rahi hoki tana totohe ki a matou kupu.

Te JRongo Pai. Ruka x. 1.

“KT A, i muri iho i enei mea ka whakaritea ano hoki e te 11 Ariki etahi atu e whitu tekau, a tonoa ana ratou takirua takirua ki mua i tona aroaro, ki nga pa katoa, ki nga wahi meake nei ia haere ki reira. I mea ano ia ki a ratou, Ko te kotinga, e nui ana, ko nga kai mahi ia, e ruarua ana : na, inoi atu kite Ariki nana te kotinga, kia tonoa mai eia he kai mahi ki tana kotinga. Haere : nana, ka tonoa nei koutou e ahau, ano he reme ki waenganui o nga wuruhi. Kaua e mauria he takotoranga moni, kaua he putea, kaua ano hoki he hu: kaua ano hoki e owha atu ki tetahi ite huarahi. A, ka tomo koutou ki tetahi whare, ka matua mea atu, Kia tau te rangimarie ki tenei whare. Aki te mea kei reira te tama a te rangimarie, ka tau ta koutou rangimarie ki reira : kite kahore, e hoki mai ano ki akoutou. Na, bei taua whare koutou noho ai, ka kai ai, ka inu ai i ta ratou e homai ai: ka tika hoki te utu mo te kai mahi.

TE RA O NGA APOTORO, O HAIMONA RAUA KO HURA.

Te Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, i hanga e koe to Hahi ki runga ki nga Apotoro ki nga Poropiti, ko Ihu Karaiti hoki te kohatu whakaotinga ote kokonga; Meinga kia tuhonohonoa matou e a ratou kupu i runga i te wairua kotahi, kia manakohia ai matou hei temepara tapu mou : ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi. Hura 1. ’’VTA Hura, na te pononga a Ihu Karaiti, na te teina o JLI Henri, kite hunga kua oti te whakatapu ete Atu a Matua, he mea tiaki i roto i a Ihu Karaiti, he hunga ka-

TE RA 0 HAIMONA RAUA KO ELURA.

184

ranga: kia whakanuia ki a koutou te mahi tohu, te rangimarie, mete aroha. E nga hoa aroha, takare tonu ahau kite tuhituhi atu ki a koutou mo nga mea oto tatou oranga tahi, i mea hoki, me tuhituhi atu ki a koutou, me whakahauhau, kia kaha ta koutou tohe ki te whakapono kua oti nei te tuku mai kite hunga tapu. Kua tomo puku mai hoki etahi tangata, i tuhituhia i mua mo tenei whakataunga-he, he hunga karakia kore, whakaputaina ketia ake e ratou te aroha noa o to tatou Atua hei mea mo nga hiahia taikaha, a whakakahore ana ratou kite Atua, ko ia anake nei te rangatira, ki to tatou Ariki hoki, ki a Ihu Karaiti. Na, e mea ana ahau kia whakamaharatia koutou, kua matau noa ake ano hoki koutou ki tenei, i whakaorangia mai e te Ariki te iwi i te whenua o Ihipa, muri iho whakangaromia ana eia te hunga kihai nei i whakapono. Na, nga anahera kihai nei i man ta ratou o te timatanga, heoi whakarerea ake e ratou to ratou nohoanga ake, kua waiho e ia i raro i te pouri, man tonu te here ki nga mekameka mo te whakawakanga ote ra nui. Ka rite ki Horomaraua ko Komora, me nga pa i tata ki a raua, i pera nei me enei, te puremu, te whai i nga kikokiko ke ; kua waiho ratou hei tohu, pangia ana ratou e te whiu, ara e te ahi eka tonu ana. Ko ta tenei hunga moemoea ano hoki tena, e whakapoke ana i te kikokiko, e whakahawea ana kite kawanatanga, e korero kino ana ki nga rangatira.

Te Rongo Pai. Hoani xv. 17.

KO aku whakahaunga enei ki a koutou, kia arolia koutou tetahi ki tetahi. Ki te mea e kinongia ana koutou e te ao, e mohio ana koutou, i kinongia ahau i mua i a koutou. Ki te mea no te ao koutou, e arohaina e te ao ona: tena ko tenei ehara nei koutou i te ao, a naku ano koutou i whiriwhiri i roto i te ao, koia te ao ka kino ai ki a koutou. Kia mahara kite kupu i korero ai ahau ki a koutou, E kore te pononga e rahi ake i tona ariki. Ki te mea i whakatoia ahau e ratou, ka whakatoia ano hoki koutou ; kite mea i pupuri ratou i taku kupu, ka pupuri ano hoki ratou ita koutou. Otira e meatia katoatia anei mea e ratou ki a koutou he whakaaro hoki ki toku ingoa, no te mea kahore ratou i

TE RA O TE HUNGA TAPU KATOA.

185

mohio ki toku kai tono mai. Me i kaua ahau te haere mai, te korero ki a ratou, penei kahore o ratou hara : tena ko tenei kahore a ratou whakaoraora mo to ratou hara. Te tangata e whakakino ana ki a an, e whakakii* no ana ano hoki ki toku Matua. Me i kaua te mahia e ahau i roto i a ratou nga mahi kahore i mahia e tetahi atu, penei kahore o ratou hara : tena ko tenei kua kite ratou, kua whakakino ano hoki ki a maua ko toku Matua. Ma tenei ia ka rite ai te kupu i tuhituhia ki ta ratou ture, Kua kino noa ratou ki a au. Otiia ka tae mai te Kai whakamarie, e tonoa mai nei e ahau ki a koutou i te Matua, te Wairua o te pono, e puta mai ana i te Matua, ko ia hei kai whakaatu moku : ko koutou ano hoki hei kai whakaatu, no te mea i ahau koutou no to timatanga iho ra ano.

TE RA O TE HUNGA TAPU KATOA.

Te Inoi.

Ip TE Atua Kaha rawa, kua tuhonohonoa e koe tan J i whiriwhiri ai kite Wairua kotahi hei tinana mo tan Tama mo to matou Ariki, mo te Karaiti 5 Homai he kaha ki a matou kia aru ai matou i to Hunga tapu, kia pai ai kia tika ai te noho, kia tae atu ai hold matou ki aua mea whakahari e kore e taea te korero, e takoto mai nei i a koe mo te hunga e aroha pono ana ki a koe; ko Ihu Karaiti hold to matou Ariki. Amine.

Mo te Tuhituhi. Whakakitenga vii. 2.

Al kite ano ahau i tetahi atu anahera e haere ake ana i te putanga mai o te ra, kei a ia te hiri a te Atua ora : nui atu tona reo kite karanga ki nga anahera toko wha, i tukua nei ki a ratou kia meatia he kino kite whenua mete moana, e mea ana, Kaua e meatia he kino kite whenua, kaua hoki kite moana, kaua hoki ki nga rakau, kia hiritia ra ano e matou nga rae o nga pononga ato tatou Atua. A i rongo ahau kite tokomaha o te hunga i hiritia : kotahi ran e wha tekau ma wha nga mano i hiritia, i roto i nga pu katoa o nga tamariki a Iharaira.

O te pu o Hura kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

TK RA 0 TE HONGA TAPU KATOA.

186

O te pu o Reupena kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Kara kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Ahera kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Nepetarima kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Manahe kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Himiona kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Riwai kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Ihakara kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Hapurona kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Hohepa kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

O te pu o Peniamine kotahi tekau ma rua nga mano i hiritia.

Muri iho i enei mea ka kite ahau, na, he mano tini e kore nei e taea e tetahi te tatau, no nga iwi katoa, no nga hapu, no te huihuinga tangata, no nga reo, e tn ana i mua i te torona i mu a hoki i te Reme, he mea whakakakahu ki nga kakahu ma, he nikau ano hoki kei o ratou ringaringa : nui atu to ratou reo kite karanga, i mea ratou, Te whakaoranga, na to tatou Atua, e noho nei i runga ite torona, na te Reme hoki. Mete tu ano hoki nga anahera katoa i nga taha katoa o te torona, o nga kaumatua, me nga mea ora e wha, takoto tapapa ana hoki ratou ki mua i te torona, koropiko ana kite Atua, mea ana, Amine: Te whakapai, te kororia, te matauranga, te whakawhetai, te honore, te mana, te kaha, kei to tatou Atua, ake ake ake. Amine.

Te Rongo Pai. Matin v. 1.

ATE kitenga o Ihu i te whakaminenga tangata, ka ) haere ia ki rnnga kite maunga : ano ka noho ia, ka haere mai ana ki a ia: na, ka puaki tona

TE KAINGA TAHITANGA TAPE.

187

mangai, a ka whakaako ia i a ratou, ka mea, Ka koa te hunga e rawakore ana te wairua: no ratou hoki te rangatiratanga o te rangi. Ka koa te hunga e tangi ana: ka whakamarietia hoki ratou. Ka koa te hunga ngakau mahaki: ka riro mai hoki i a ratou te whenua. Ka koa te hunga e hiakai ana, e hiainu ana, kite tika: e makona hoki ratou. Ka koa te hunga tohu tangata: e tohungia hoki ratou. Ka koa te hunga ngakau ma : e kite hoki ratou i te Atua. Ka koa te hunga hohou rongo: ka huaina hoki ratou he tamariki na te Atua. Ka koa te hunga e whakatoia ana mo te tika : no ratou hoki te rangatiratanga ote rangi. Ka koa koutou ina tawai ratou i a koutou, ina whakatoi, ina puaki i a ratou nga kupu kino katoa mo koutou, he mea teka, he whakaaro ki a an. Kia hari, kia whakamanamana: e rahi ana hoki te utu mo koutou ite rangi: he penei hoki ta ratou whakatoinga i nga poropiti i mua i a koutou.

188

TE TIKANGA MO TE WHANGAI I TE HAPA A TE ARIKI, ARA, I TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

51 Hei te rangi i mua ake o te ra e kainga ai te Hapa tapu, me whakaatu mai o ratou ingoa kite Minita e nga tangata e mea ana kia kai. 51 Ki te mea he tangata mahi i te kino tetahi o taua hunga, kua he ranei tana kupu tana mahi ki ona hoa noho, i kinongia ai ia e te Whakaminenga ; a karangona e te Minita., me karanga ia me whakapuaki atu ki a ia. kei pokanoa ia kite haere mai kite Tepara a te Ariki. kia korerotia nuitia ra ano e ia tona ripenetatanga, mete mahuetanga o ana mahi kino, kia tatu ai te ngakau o te Whakaminenga i kino nei ki a ia ; me tana utunga i te hunga i kino nei tana mahi ki a ratou ; tana whakaaro tuturu ranei kite utu, ina whiwhi ia kite mea pai hei utu. 51 Ale pena ano te Minita kite liunga e kitea ana e ia e hae, ana, e mauahara ana ki a raua ; kaua raua e tukua kia kai i nga mea o te Tepara a te Ariki, kite kahore ia e mohio kua houhia ta raua rongo. Ki te pai tetahi o taua liunga i ichawhai raki a raua kia uiiakarerea noatia iho e ia nga hara o tetahi, kia utua ano hoki eia ana mahi kino ki tetahi; ko tetahi ia, e kore e rongo kite noho aroha, engari ka tohe ano ki tana mahi tutu,, ki tana mahi mauahara : hei reira rate Minita ka tuku ai t te tangata ripeneta kite Kainga tah.it ang a tapu, a ko tera & riri tonu ra, kanaka. Ha, kite pana tetahi ete Minita mo enei he, e korerotia nei, kaua e tukua kia taka nga ra kotahi. tekau ma wha, me korero eia kite Kai whakariterite. A kei te Kai whakariterite te whakaaro mo taua tangata, kia meatia ki a ia ta te Ture i whakarite ai. Hei te wa e kainga ai te Hapa, me hipoki te Tepara ki kakahu rinena ma, me whakatu hoki ki waenganui o te Wiar& K arakia, ki roto ranei i te taiepa i te wahi e korerotia. ana te Karakia mo te A ta, mo te A hiahi. Me tu hoki te Piriti.ki te taha kite Nota o te Tepara, ka whakahua ai i te Inoi a to Ariki, ite inoi hoki i muri iho; mete horopiko ano nga tangata.

TE KAINGA TAHITANG4 TAPU.

189

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite ’whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Te Inoi.

T 7 TE Atua Kaha rawa, e tuwhera ana nga ngakau 1 j katoa ki a koe, e mohiotia ana nga hiahia, e kore hoki e ngaro i a koe te mea huna; Whakahangia iho tou Wairua Tapu hei whakama i nga whakaaro a o matou ngakau, kia tino aroha ai matou ki a koe, kia tika ai te whakanui i tou Ingoa tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

5T Ko konei te Piriti tahuri ai ki nga tangata, whakahua ai ano i nga ture kotahi tekau, kia marama hoki te reo ; ko nga tangata me koropiko tonu, a, ka mutu ia Ture, ia Ture, na, me inoi atu kite A tua kia tohungia ratou, i hara nei i nga ra kua pah,emo atu, kia homai hoki he kaha kia rite ai i a ratou ana Ture a muri ake nei.

Minita.

IKOREROTIA e te Atua enei kupu, i mea ia, Ko Ihowa ahau, ko Tou Atua: ana etahi atua ke atu mou ki mua atu i a au.

Te Nuinga, E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

Minita. Kei hanga koe i te whakapakoko mou, i tetahi ritenga ranei o nga mea o te rangi i runga, o te whenua ranei i raro, o te wai ranei i raro i te whenua. Kei koropiko koe ki ena mea, kei mahi ranei ki ena mea: ko Ihowa hoki ahau, ko ton Atua, he Atua hae, e mea ana i nga hara o nga matua kia tau iho ki nga tamariki, a, te torn, te wha ra ano o nga whakatupuranga o te hunga e kino ana ki a an, e whakaputa aroha ana hoki ki nga mano, kite hunga e aroha ana ki a an, e whakarite ana i aku ture.

Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

TE KAIN GA T AHITANGA TAPE.

190

Minita. Kei whakahuatia noatia e koe te Ingoa o Ihowa, o tou Atua: e kore hoki a Ihowa e mea he harakore te tangata e whakahua noa ana i tona Ingoa. Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahu. ritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

Minita. Kia mahara kite Ra Hapati, kia whakatapua. E ono nga ra e mahi ai koe, e mea ai hoki iau mea katoa; tena ko te ra whitu, he Hapati no Ihowa, no tou Atua. Kaua e mahia tetahi mahi i reira, e koe, e to tamaiti, e to tamahine, e to pononga tane, e to pononga wahine, e o kararehe hoki, me to tangata ke i roto i o tatau. E ono hoki nga ra i hanga ai e Ihowa te rangi mete whenua, te moana, me nga mea katoa i roto, a okioki ana i te ra whitu : no reira i whakapaingia ai te Ra Hapati e Ihowa, a whakatapua ana.

Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture. Minita, Whakahonoretia tou papa me tou whaea; kia roa ai ou ra kite whenua e homai nei e Ihowa, e to Atua ki a koe.

Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

Minita. Kaua e patu. Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

Minita. Kaua e puremu. Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture.

Minita. Kaua e tahae.

Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture. Minita. Kaua e whakapae teka ki ton hoa. Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, whakatahuritia hoki o matou ngakau kite whakarite i tenei ture. Minita. Kaua e hiahia kite whare o ton hoa, kaua e

hiahia kite wahine a ton hoa, ki tana pononga tane ranei, ki tana pononga wahine ranei, ki tana kau ranei, ki tana kaihe ranei, ki tetahi mea ranei a ton hoa. Te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou, tuhia katoatia hoki enei ture an ki o matou ngakau.

TE KAINGA TAHITANGA TAPU,

191

«] Ko konei tetali o enei Inoi mo te Kuini, kia per a ano te tu o te Minita me to mua, kia mea hoki ia,

Tatou ka inoi.

ETE Atua Kaha rawa, he rangatiratanga tou e kore rawa e mutu, e taea ana hoki e koe nga mea katoa ; Kia atawhai koe kite Hahi katoa, whakatikatikaia ano hoki te ngakau o to Pononga i whiriwhiria e koe, o to matou Kuini, o Wikitorta, kia matau ai ia no wai ia minita, kia tino whai ai ia i nga mea e whai kororia ai koe: kia w T hakaaroa marietia ano hoki e matou, e ona tangata, te take mai o tona mana, ka pono ai te mahi ki a ia, te whakahonore, te rongo marie ki a ia, i roto ano i a koe, mete whakaaro ano ki a koe, hei whakarite i to Kupu tapu ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, tena ia te ora na, te kingi tahi na, i a korua ko te Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

Ko tenei ranei.

ETE Atua Kaba rawa ora tonu, kua whakaakona mai matou e to Kupu tapu, kei ton ringaringa nga ngakau o nga Kingi, man ano rat on e whakahaere, e whakaanga ki nga mea e pai ai koe : Tenei matou te inoi atu nei, mo to Pononga, mo to matou Kuini, mo Wikitoria ; kia whakahaerea, kia whakatikatikaia tona ngakau, kia whai tonu ai ana whakaaro katoa, ana kupu, me ana mahi i nga mea e whai kororia ai koe, kia tohe ano hoki ia kia noho te iwi i tukua ki a ia, i runga i te pai, i runga i te rangimarie, i runga i te tapu : Tukua mai tenei, e te Matua tohu, ko to Tama hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Ariki. Amine. Ko konei korerotia ai te Inoi mo taua Ra. Muri tonu iho i te Inoi ko te Tuhituhi. me mea hoki te Piriti ; Ko te Tuhituhi, [ko te walii ranei o te Karaipiture i whakaritea mo te Tuhituhi,] kei te o nga Upoko o , ka timata i te o nga Rarangi. A ka mutu te Tuhituhi, me mea ia, Ko te mutunga tenei o te Tuhituhi. Hei konei ia korero ai ite Rongo Pai, (me tu katoa ano nga tangata?) me mea hoki ia, Ko te Rongo Pai Tapu, kei te o nga Upoko o , kei te o nga Rarangi te timatanga. Aka mutu te Rongo Pai, me waiata me korero ranei tenei Whakapono, me tu tonu ano te whakaminenga.

TE KAIN GA T AHITANG A TAPU.

192

E WHAKAPONO ana ahau kite Atua kotahi kite Matua Kaha rawa, Ko ia te Kai hanga o te rangi, o te whenua, O nga mea e kitea ana, o nga mea hoki e kore e kitea:

Ki te Ariki kotahi hoki, ki a Ihu Karaiti, ko ia ta te Atua Tama kotahi, He mea whakatupu na tona Matua i mua ake o nga ao katoa, he Atua no te Atua, he Maramatanga no te Maramatanga, Tino Atua no te tino Atua, He mea whakatupu, ehara i te mea hanga, Kotahi ano raua ko te Matua, Nana nei nga mea katoa i hanga: I heke iho ano ia i te rangi kite whakaora i a tatou, i nga tangata, I whakakikokikotia e te Wairua Tapu ki roto kite Wahina, ki a Meri, I whakatangatatia, I ripekatia ano hoki mo tatou i te wa i a Ponotio Pirato e kawana ana. I mate ia, i tanumia, I ara ake hoki i te torn o nga ra, i perame te mea i tuhituhia, I kake atu kite rangi, E noho mai nei ano ia i te ringaringa matau o te Matua. Ka haere mai ano ia a mua, i runga i te kororia, kite whakarite whakawa mo te hunga ora, mo te hunga mate: E kore hoki tona kingitanga e mutu.

E whakapono ana hoki ahau kite Wairua Tapu, Ko te Ariki ia, mete Kai homai i te ora, E puta mai ana i te Matua, i te Tama, E koropikoria nei, e whakakororiatia tahitia nei, mete Matua mete Tama, Nana hoki nga korero a nga Poropiti. E whakapono ana ano ahau, kotahi ano Hahi, ko ta nga Apotoro, a puta noa i te ao. E whakaae ana ano ahau, kotahi ano Iriiringa hex murunga hara, E tumanako atu ana ahau kite Aranga mai o te hunga mate, Ki te oranga hoki ki tera ao atu. Amine.

* Ko konei korerotia ai e te Minita ki nga tangata nga Ra nm, me nga Ra noho puku o taua Wiki. Ko konei ano kokt whakaaturia ai e ia te takotoranga o te Hapa a te Ariki; ko konei hoki korerotia ai nga Kupu pei, me era atu kupu per® hoki. Ma te Minita anake e korero aua kupu i roto. t Whare Karakia, ite mea e karakia ana: kaua hoki tetahi niea e korerotia e ia kite kahore i whakaritea e tenei Pukapuka, & te Kuini ranei, e te Kai whakariterite ranei. Ko konei te Kauwhau. TI Muriiho, me hoki te Piriti kite Tepara a te Ariki, ka timata ai i te Ohaohatanga, ka korero ai i tetahi, i etahi ranei, o enet Rarangi, ana e pai ai.

TE KAINGA TAMITANGA TAPU.

193

K

KIA tiaho raia to koutou maramatanga kite aroaro o nga tangata, kia kite ai ratou i a koutou hanga pai, kia whakakororia ai hoki i to koutou Matua i te rangi. Matin v.

Kaua e purangatia he taonga ma koutou kite whenua, kite wahi e whakakinongia anae te huhu, e tewaikura; kite wahi hoki e keri mai ai nga tahae, tahae ai. Erangi purangatia ma koutou he taonga kite rangi, kite wahi e kore ai e whakakino te huhu, te waikura ; kite wahi hoki e kore ai e keri nga tahae, tahae ai. Matiu vi.

Na, nga mea katoa e pai ai koutou kia meatia e nga tangata ki a koutou, meatia ano e koutou ki a ratou : ko ta te ture meta nga poropiti hoki tenei. Matiu vii.

E kore e tomo ki roto kite rangatiratanga o te rangi nga tangata katoa e mea mai ana ki a au, E te Ariki, e te Ariki; engari ia e mea ana ita toku Matua ite rangi i pai ai. Matin vii. ■ ,

Ka tu a Hakiaha, ka mea kite Ariki, E te Ariki, na, he hoatu taku i te hawhe o aku taonga kite hunga rawakore: aki te mea kua riro mai i a au te mea a tetahi ite whakapae teka, ka takiwhatia aku utu. Ruka xix.

Ko wai ka haere hei hoia, a nona ake ano nga utu mona ? ko wai e whakato ana i te mara waina, a kahore e kai i ona hua ? ko wai hoki e whangai ana i te kahui, a kahore e kai i te waiu o te kahui ? 1 Koriniti ix.

Kua ruia atu nei e matou nga mea wairua ma koutou, he mea nui ianei kite kotia e matou a koutou mea o te kikokiko ? 1 Koriniti ix.

Kahore oti koutou i matau, na, te hunga e mahi ana i nga mea tapn, e kai ana ratou i nga mea o te temepara ? me nga kai tiaki o te aata, ma ratou ano tetahi wahi o to te aata? Pera tonu ano hoki ta te Ariki i whakarite ai mo nga kai kauwhau o te rongo pai, hei runga i te rongo pai he oranga mo ratou. 1 Koriniti ix. He torutoru a tetahi i rui ai, he torutoru ano ana e kokoti ai; ahe maha nga mea i ruia e tetahi, he maha ano ana e kokoti ai. Kia rite ano ki ta tenei, ki ta tenei 1 whakaaro ai i roto i tona ngakau ; kaua e tua pouri, kaua e tua whakauaua : ko ta te Atua hoki e aroha ai, he tangata e hoatu ana i runga i te ngakau mar am a, 2 Koriniti ix.

TE KAIN GA T AHITANGA TAPU.

194

Te tangata ano e whakaakona ana kite kupu, me whakawhiwhi e ia tona kai whakaako ki nga mea pai katoa. Kei whakapohehetia koutou ; kahore te Atua e tinihangatia: ko ta te tangata hoki e rui ai, ko tenei tana e kokoti ai. Karatia vi.

Na, i te mea e whai takiwa ana tatou, kia mahi tatou i te pai ki nga tangata katoa, tera noa ake ia kite hunga ote whare ote whakapono. Karatia vi.

He taonga nui ano ia te karakia pai hui tahi kite ngakan tatu. Kahore hoki he mea i mauria mai e tatou kite ao, a he mea marama noa tenei, e kore e ahei te man atu e tatou tetahi mea. 1 Timoti vi.

Akona atn te hunga i nga taonga o tenei ao, kia hihiko kite ohaoha, kite whakawhiwhi i etahi; ko te turanga pai mo a mua ta ratou taonga e rongoa ai, kia man ai i a ratou te oranga tonutanga. 1 Timoti vi.

E kore hoki te Atna e he, e wareware ki ta koutou mahi, kite nana hoki o to konton aroha, i whakakitea mai e konton ki tona ingoa, i a kontou i atawhai i te hunga tapn, aka atawhai nei ano. Hiperu vi.

Kei wareware hoki kite mahi pai, kite atawhai: e manakohia ana hoki e te Atna nga patnnga tapn pera. Hip era xiii.

Na, te tangata i a ia nei nga oranga o tenei ao, a ka kite e matea ana tetahi mea e tona teinti, na, ka tutakina iho e ia tona ngakan aroha ki a ia, e man pehea anate aroha ote Atna i roto iaia ? 1 Hoani iii.

Me hoatn etahi o on taonga hei atawhainga man i to rawakore. Kana e tahnri ke atn ton kanohi ite rawakore, kia kore ai te kanohi o te Atna e tahnri ke atu i a koe. Topiti iv.

Kia rite ki nga mea i a koe. Ki te nni; kia pera ano tau e hoatu ai. Ki te iti; kei manawapa koe kite hoatn i tetahi wahi o tana mea iti. Penei ka pae i a koe he taonga mon mo te ra ote aitna. Tomti iv.

Te ohaoha kite rawakore, e whakatarewa moni ana ia ki a Ihowa; ka utua ano tana mahi atawhai. Whaka* tauki xix.

Ka hari te tangata e whakaaro ana kite rawakore ’ e whakaorangia ia e Ihowa itewa o te he. Waiata xli. Ko konei, ko te korerotanga i enei Rarangi, kohia cti & n 9 a . e nga Watena ranei, e tetahi dtu> tangata ranet i

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

195

K 2

whakaritea mo tenei mahi, nga Ohaohatanga ma te Hunga rawakore, mete aha noa atu, ki roto ki tetahi peihana i homai

ete Pariha wo tenei mea; me ata kawe atu hoki kite Piriti, a mana e ata whakatakoto ki runga kite Tepara tapu. Ki te mea e whakatakotoria ana te Hapa me tioatu ete Piriti tetahi taro, me tetahi waina, ki runga kite Tepara, kia rite kite tokomaha o nga tangata hei kai. Ka mutu tena, me

mea te Piriti,

Tatou ka inoi mo te Hahi katoa o te Karaiti, e whawhai nei i te ao nei.

~[7 TE Atua Kaba rawa, ora tonu, kua whakaakona Jlj matou e koe, ara eto Apotoro tapu, kite inoi, kite whakawhetai mo nga tangata katoa ; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe [_*kia manako mai ki enei ohaohatanga a matou,'] kia wbaka- *AV te kahore rongo mai ki a matou e inoi atu nei ki ? ie ohaohatanga, a koe, kite Atua nui ; kia whakanohoia 7 W ia ai,e [ e ki roto kite Hahi puta noa Iteao te mrina j. o mai L ki wairua ote pono, ote ngakau tabi; kia enei ohaohatanga whakaae katoa ai ki to Kupu pono nga a ma tou.l tangata e whakahua ana i tou Ingoa tapu, kia noho ai i runga i te ngakau tahi, i te aroba. He inoi tenei na matou kia tiakina e koe nga Kingi whakapono katoa, me nga Rangatira; tiakina to pononga, to matou Kuini, a Wikitoria; kia kawanatiaai matou i runga i te tapu, i runga i te ata nobo : Tukua mai ano boki ki tana Runanga katoa, ki nga tangata katoa boki i wbakaritea e ia bei kai whakahaere tikanga, kia pono, kia tika ta ratou whakarite wbakawa, ara kia riria e ratou te kino, kia whakapumautia o tikanga pono, me nga mabi pai. Tukua mai be kaha, e te Matua ite rangi, ki nga Pibopa katoa, ki nga Minita, kia ai ta ratou mahi meta ratou ako bei whakapuaki ito Kupu pono, i to Kupu ora, kia tika ai boki ta ratou tuku i au Hakarameta tapu : Homai ano boki tou kaha i te rangi ki to iwi katoa ; ki tenei whakaminenga ano boki e koropiko atu nei; kia mahaki ai o ratou ngakau, kia tupato ai, ina whakarongo ratou ki to Kupu tapu ; me te mahi ano ki a koe i runga i te tapu, i te tika, i nga ra katoa e ora ai ratou. He inoi ano tenei .na matou ki a koe, e te Ariki, kia whakamarietia kia tautokona nga tangata katoa, e pouri ana i tenei ao pahemohemo, e

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

196

tangi ana, e rawakore ana, e mate ana, e whakaekeaana ranei e tetahi atn he. E whakapai ana hoki maton ki ton Ingoa tapn mo o pononga katoa kna mate atn i tenei ao i rnnga i te whakapono, i runga i te wehi ki a koe; e inoi ana ano hoki maton ki a koe kia homai he kaha ki a maton, e arn ai maton i a raton mahi pai, kia nru tahi ai maton ki ton rangatiratanga i te rangi : Tnkna mai tenei, e te Matna, ko Ihn Karaiti hoki to maton Kai wawao, Kai inoi. Amine.

Ka whakatupatoria nga tangata e te Minita kite Hapa ate Ariki, me korero e ia enei Kupu wJuikahau, ina mutu te Kauwhau i te Ra tapu, i tetahi Ra nui ranei, i mua tata ake o te ra e whakatakoloria ai.

EAKU hoa aroha, e mea ana ahan, kite pai te Atna, kia tnkua, a tenei ra e haere ake nei, tana mea whakahari, te Hakarameta o te Tinana, o te Toto o te Karaiti, ki nga tangata katoa e whakapono ana, e whai whakaaro ana, hei whakamahara ki tona Ripeka, ki ona Mamae ntn nni, e murna ai o taton hara, e riro mai ai hoki te Rangatiratanga ote rangi. Na, me ata whakawhetai atu taton kite Atna Kaka rawa, ki to taton iMatna i te rangi, mona i homai i tana Tama, ito taton Kai whakaora, i a Ihn Karaiti, kia mate mo tatou, kia meinga hoki hei kai ma o taton wairna i roto i tana Hakarameta. Na, he mea whakahari nei tenei ite hnnga e kai tika ana, he mea whakamate hoki kite hnnga e kore e tika te kai; koia ahan ka whakahan nei i a konton kia whakaarohia i tenei takiwa te nni o tenei Hakarameta tapn, mete nni ote mate, kite kahore e tika te kai ; kia anga ano ta konton titiro ki roto ki o konton hinengaro, (kana e mahi hangareka, mete mea e tinihanga ana kite Atna ; engari kia tika ;) kia tapn ai, kia he-kore ai konton ina haere mai ki tenei Hakari nm ote rangi, mete kakahn ano ite kakahn marena i whakaritea mai e te Atna i roto i te Karaipitnre tapn, kia manakohia ai ta konton whakatatanga mai ki tenei Tepara tapn. Na, me penei te meatanga; Tirohia a konton mahi me ta konton whakahaere, e rite ana ranei ki nga ture ate Atna ; a, e kite konton kna he tetahi wahi, te hiahia ranei, te knpn ranei, te mahi ranei, name tangi mo a

TE KAINGA T AHITAN GA TAPU.

197

koutou bara, me whaki atu boki kite Atua Kaba rawa, kia u hoki te ngakau kite mabi ite pai a muri ake nei. A kite kitea e koutou he mahi kino ta koutou kite tangata, ehara ite mea kite Atua anake; na, me hohou ta koutou rongo; kia pai ano hoki kite whakautu i o koutou he, kaua e kaiponuhia, kia rite ra ano te utu; mete whakarere noa iho ano i nga bara a nga tangata i bara ki a koutou, kia pera hoki me koutou e mea nei kia whakarerea noatia iho o koutou bara ete Atua: ta te mea hoki, kite kabore koutou e penei, bei whakanui kau te kainga i te Hapa Tapu i te mate mo koutou. Heoi, kite mea he tangata whakarawai tetahi o koutou kite Atua, he tangata whakaware, whakahe ranei i tana Kupu, be tangata puremu ranei, mauahara ranei, bae ranei, mabi ranei i tetahi atu kino nui, ripeneta koutou ki o koutou bara, kite kabore, kaua e baere mai ki tenei Tepara tapu; kei kainga e koutou taua Hakarameta tapu, a, ka tapoko te rewera ki roto ki a koutou, kei pera me tona tapokoranga ki a Hura, a ka whakakiia koutou ki nga kino katoa, ka whakangaromia ano hoki o koutou tinana, o koutou wairua.

Na, kaua tetabi tangata e whakatata mai kite Hapa Tapu, kite kahore ia e okioki ki ta te Atua mabi tohu, kite kabore e tatu tona hinengaro ; beoi, kite kabore e taea e tetahi o koutou te whakamauru tona ngakau, engari e mea ana kia wbakamarietia, kia korerotia, me baere mai ia ki a an, ki tetahi atu Minita whakaaro ranei o ta te Atua Kupu, ka whakaatu mai ai i te pouri o tona ngakau ; kia riro ai i a ia te wetekanga o ona bara i te Kupu a te Atua ka whakapuakina ki a ia, kia wbakamarietia ai tona hinengaro, kia mutu ai boki te rapurapu mete whakaaroaro.

®il Ki te kitea e te e ngoikore ana nga tangata kite haere mai kite Hapa Tapu, me korero ko tenei.

EAKU boa aroba, e mea ana ahau, kite pai te Aina, kia tukua te Hapa a te Ariki i : be whakapuaki boki tenei i te karanga a te Atua, kia haere katoa mai koutou ; be tobe ano tenei naku, kia mahara koutou ki a te Karaiti, kana boki e nobo atu, ko te Atua nei boki ko te karanga nei i a koutou i runga i tona aroba nui. E moliio ana ano koutou be mea kino raw a.

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

198

kite taka e tetahi tangata he hakari nui, takoto rawa nga tini kai papai ki runga ki tana tepara, heoi ano nga mea i mahue atu, ko nga tangata hei kai ; ko ratou ia, ka paopao noa iho, te ai he take. Ko wai o koutou e kore e riri ki tena mahi ? E kore ianei e kiia, he he nui tena ? Heoi ra, kia tnpato koutou, e aku hoa i roto i a te Karaiti, kei waiho ta koutou noho atu i tenei Hapa tapu hei whakapataritari kite Atua. He hanga takoto noa te ki ma te tangata, e kore au e tae atu kite Hapa tapu, e whakawarea ana ahau e nga mahi o te ao. E kore ia te Atua e pai mai, e whakaae mai, ki enei kupu whakawareware. Ki te mea tetahi, he nui oku he, e kore au e tae atu i te wehi: he aha ra koutou te ripeneta ai, te whakatika ai i ta koutou mahi ? Ka karangatia koutou e te Atua, e kore ianei koutou e whakama kite ki mai, e kore koutou e tae mai ? Ka takoto te tikanga kia hoki koutou kite Atua, me whakawareware ano ranei koutou, me ki mai, kahore ano koutou kia watea noa ? Whakaaroa marietia e koutou; e whakarangona mai ranei ena kupu tekateka noa e te Atua ? Taua hunga hoki ite Bongo pai i paopao ra ki te hakari, i mea, Kua hokona he mara; Me haere ki te whakamatamatau i nga okiha ; Katahi ano ka marenatia; kihai rawa ratou i whakarangona mai, engari i araia atu kei kai i taua Hakari. Tenei au, te Minita, te tatari atu nei; te whakahua atu nei ite Ingoa ote Atua, te karanga atu nei ki a koutou, kia mahara ki a te Karaiti, kia mate nui kite ora, kia kai ano hoki i tenei Hapa Tapu. Kua pai nei te Tama ate Atua kia mate i runga i te Bipeka hei whakaora i a koutou, waihoki e tika ana ano kia kainga te Hapa Tapu, hei whakamaharatanga ki taua patunga tapu, hei whakarite hoki i tana kupu: kite kapea ia e koutou tenei mahi, whakaaronia te nui oto koutou kino kite Atua, mete whiu nui e takoto ake nei mo tena mea; i a koutou e whakarere marire nei i te Tepara a te Ariki, e momotu atu nei 1 a koutou i roto i o koutou hoa, e haere mai ana kite kai i tenei hakari ate Atua. Ma te Atua koutou e mea kia ata whakaaro ki tenei, kia hoki ake ai o koutou mahara kite pai: ko ta matou inoi ano hoki tenei mo koutou kite Atua Kaha rawa, ki to tatou Matua ite rangi.

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

199

Ka kainga te Hapa, me whakatu nga tangata, kia pai ai te hoatu i te Hakarameta tapu ki a ratou, ka korero ai te Piriti i tenei Whakahaunqa.

EAKU hoa aroha, e te hunga e mea ana kia haere mai kite kai tahi ite Tinana mete Toto oto tatou Kai whakaora, o te Karaiti, kia mahara koutou ki ta Paora kupu whakatupato ki nga tangata katoa, kia ata uiui i a ratou ano ka kai ai i tena Taro, ka inu ai i tena Kapa. He nui hoki te pai kite kainga taua Hakarameta tapu i runga i te ngakau ripen eta, i te whakapono ora; (ko reira hoki tatou kai ai i te kikokiko o te Karaiti, inu ai i tona toto i roto i o tatou ngakau; ko reira tatou noho ai i roto ia te Karaiti, mete Karaiti i roto i a tatou; kua whakakotahitia tatou ki ate Karaiti, me te Karaiti ki a tatou ;) he kino nui hoki te tukunga iho kite kainga maharakoretia e tatou; Ka whai hara hoki tatou i te Tinana, i nga Toto o to tatou Kai whakaora, o te Karaiti ; ka kainga, ka inumia e tatou he whakawakanga mo tatou, te whakaaro kite Tinana ote Ariki; ka whakaohokia e tatou te riri ate Atua; ka whakahihiri ia ia kite papaki i a tatou kite tini ote mate. Heoi, e hoa ma, whakawakia a koutou mahi, kei whakawakia koutou ete Ariki; kia pono te ripeneta mo a koutou hara o mua; kia u te whakapono ki tC tatou Kai whakaora, ki a te Karaiti ; pokaia ketia he mahi hou ; kia aroha koutou ki nga tangata katoa; kia tika ai ta koutou kai i tenei Hakarameta tapu. Ko te tino mea ano ia tenei, kia whakaiti koutou i a koutou, kia whakawhetai atu kite Atua, kite Matua, kite Tama, kite Wairua Tapu, mo te hokonga ote ao kite matenga, ki nga mamae o to tatou Kai whakaora, o te

Karaiti; he Atua nei ia, he tangata ; heoi, whakaiti iho ana ia ia ia ano, a mate iho ki runga kite Kipeka mo tatou, mo te hunga hara, i takoto nei i te pouri, i te atarangi ote mate; kia meinga ai tatou hei tamariki ma te Atua, kia whakaarahia ai kite ora tonu. Na, he mea kia mahara tonu ai tatou kite aroha nui whakaharahara o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, i mate nei mo tatou, ki nga tini mea pai hoki i whakawhiwhia mai eia ki a tatou, i ona toto i whakahekea ra ; koia tenei Hakarameta i whakaritea mai ai e ia, hei tohu mo tonu aroha, hei whakamahara tonu hoki ki tona matenga,

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

200

hei mea hoki e nui ai, e pumau ai to tatou hari. Mo konei kia whakawhetai tonu atu tatou ki a ia, kite Matua, kite Wairua Tapu, ko ta tatou mahi tika hoki tenei; mete tuku tonu atu i a ratou ki tana e pai ai, mete whai tonu kite mahi ki aia i runga ite tapu, ite pai, i nga ra katoa e ora ai tatou. Amine.

•ft Ko konei mea ai te Piriti kite hunga e haere mai ana kite Hapa Tapu.

ETE hunga e tino ripeneta ana mo o koutou hara, e aroha ana ki o koutou hoa, e mea ana kia pokaia houtia he mahi hou, ara, kia whakarite i nga ture a te Atua, kia haere i ana ara tapu amua ake; Awhi whakapono mai, kainga tenei Hakarameta tapu, kia tatu ai o koutou ngakau; whakina o koutou hara kite Atua Kaha rawa, mete tuku ano i nga turi ki raro.

•ft Ko konei tenei Wit airing a nui a te hunga katoa e mea ana Iria kai ite Hapa Tapu, ma tetahi o nga Minita e korero; metuku ki raro ona turi, o te nui nga hoki, ka mea ai ia,

ETE Atua Kaha rawa, E te Matua o to matou Ariki, o Ihn Karaiti, Ko koe te Kai hanga i nga mea katoa, Te Kai whakarite whakawa mo nga tangata katoa; Tenei te whakina atu nei e matou, Te tangihia atu nei, O matou tini hara I hara ai matou i enei rangi kua pahure ake nei, Ki a koe, kite Atua nui, Ko a matou whakaaro, ko a matou kupu, ko a matou mahi, He mea whakaoho i a koe kia riri mai ki a matou. E ripeneta ana matou, E pouri pu ana mo enei hara o matou ; Mamae rawa ua maharatia e matou; Rorotu tomi te taimaha. Tohungia matou, e te Matua tohu, Tohungia matou; Whakaarohia tau Tama to matou Ariki, a Ihu Karaiti, Whakarerea noatia iho nga mea o mua; Meinga hoki kia hou ta matou ritenga, Ara kia mahi matou i nga mea e pai ai koe a mua tonu atu, Kia whakakororiatia ai ton Ingoa ; Ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ko konei whakatika ai te Piriti (te Pihopa ranei, kite kei reira ?a,) ka tahuri atu ai kite iwi, ka korero ai i tend Wetekanga hara.

HE nui te aroha o te Atua Kaha rawa, o to tatou Matua i te raned, kua mea mai ano hoki ia, ka

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

201

K 3

niurua nga hara o te hunga katoa e tino ripeneta ana, e tahuri whakapono atu ana ki a ia; Mana koutou e tohu; mana e hohou te rongo ki a koutou; mana koutou e whakaora i o koutou hara katoa; mana hoki koutou e whakau, e whakakaha, i runga i nga mea pai katoa; mana koutou e kawe kite ora tonu; ko Ihu Karaiti hoki to tatou Ariki. Amine.

51 Ko konei te Piriti mea ai.

Whakakongo ki nga kupu whakamarie a to tatou Kai whakaora, a te Karaiti, kite hunga katoa e tahuri pono atu ana ki a ia.

HAERE mai ki ahau, e koutou katoa e mauiui ana, e taimaha ana, a maku koutou e whakaokioki. Matiu xi. 28.

Koia ano te arolia o te Atua kite ao, homai ana e ia tana Tama kotahi, kia kahore ai e mate te tangata e whakapono ana ki a ia, engari kia whiwhi ai ki te f oranga tonutanga. Hoani iii. 16.

Whakarongo hoki ki ta Paora.

He pono te korero, a e pai ana kia tangohia rawatia, i haere mai a Karaiti Ihu kite ao kite whakaora i te hunga hara. 1 Timoti i. 15.

Whakarongo ano hoki ki ta Hoani.

Ki te hara tetahi, he kai korero mo tatou kei te Matua, ko Ihu Karaiti, ko te tika : ko ia ano te whakamarietanga mo o tatou hara. 1 Hoani ii. 1,2.

51 Muri iho, ka mea ano te Minita,

Kia ara o koutou ngakau. Te Nuinga. Ka ara nei kite Ariki.

Piriti. Kia whakapai tatou ki to tatou Atna, ki a Ihowa.

Te Nuinga. Ko te mea tika ano hoki tenei.

®U Ma, &a tdhuri te Piriti kite Tepara a te A/iki, a ka mea : HE mea pai, he mea tika, he tine * Mewhakarefe mahi ano hoki tenei ma matou, te enei kupu [E te whakapai atu i nga wa katoa, i nga wahi Matua Tapu] i te katoa, ki a koe, e Ihowa, e te * Ka Tapu o te ToTapu, ete Atua Kaha rawa, Ora tonu. kotoru.

TE KAINGA TAILITANGA TAPU.

202

Ko konez te Matakupu mo nga ra i whdkaritea ai; kite kahore, me korero tonu iho tenei,

}'T OIA hoki matou ko nga Anahera, ko nga Anahera V nui, ko te hunga katoa ano hoki o te rangi, ka whakapai atu ai, ka whakanui ai i ton Ingoa kororia; ka mea tonu ai ki a koe, Tapu, tapu, tapu rawa, e lhow z a, e te Atua o nga mano tuauriuri, ki tonu te rangi mete whenua i ton kororia : Kia whakakororiatia koe, e Ihowa, i Runga rawa. Amine.

NGA MATAKUPU.

Mo te Ra Whanautanga, me nga ra e whitu hoki i muri iho.

"It/TO to homaitanga i tau Tama Kotahi, i a Ihu Karaiti, Ji. kia whanau i tenei wa mo matou, i whakatangatatia nei e te Wairua Tapu ki roto ki tona whaea, kite Wahina, ki a Meri ; kahore rawa nei hoki ona hara; kia ma ai o matou hara i a ia. Koia hold, matou ko nga Anahera, &c.

Mo te Ra Aranga, me nga ra e whitu hoki i muri iho. TZ O te tino mea ia e whakamoemiti ai matou ki a JV ko te Aranga mai o tau Tama, oto matou Ariki, o Ihu Karaiti: ko ia hoki te tino Reme o te Kapenga i tukua nei mo matou, kua riro nei i a ia nga hara ote ao; na tona matenga te mate i ngaro ai, na tona aranga ki te orate oranga tonutanga i riro mai ai i a matou. Koia hoki matou ko nga Anahera, &c.

Mo te Ra Kakenga, me nga ra e whitu hoki i muri iho. KO tan Tama aroha hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Ariki; i puta mai nei ki ana Apotoro katoa i muri iho i tona aranga ake, a, i a ratou ano e titiro ana, ka kake atu ia kite rangi kite whakapai i tetahi wahi mo matou ; kia tae atu ai matou kite wahi e noho nei ia, kia urn ai hoki ki tona kingitanga, ki tona kororia. Koia hoki matou ko nga Anahera, &c.

Mo te Ra o te Petekoha, me nga ra e ono i muri iho.

TT’ O Ihu Karaiti hoki to matou. Ariki; he mana tonu IV nei hoki tana kupu, i heke mai ai te Wairua Tapu i tenei wa i runga ite rangi mete haruru nui, ano he hau

TE KAINGA TAHITANGA TAPU,

203

nui, ko te ahua, mete mea he arero ahi, e tau iho ana ki runga ki nga Apotoro, hei whakaako i a ratou, hei arahi i a ratou ki nga mea pono katoa; na reira ratou i mohio ai kite tini o nga reo ke, i maia ai, i kaha ai, te ako tonu i te Bongo pai ki nga tauiwi katoa ; na tenei matou i puta mai ai i roto i te pouri, i roto i te he, kite maramatanga, kite tino matauranga ki a koe, ki tau Tama hoki, ki a Ihu Karaiti. Koia hoki matou ko nga Anahera, &c.

Mo te Hakari anake o te Tokotoru.

HE Atuakotahi nei hoki koe, he Ihowakotahi; he hunga . tokotoru ano ia i roto ite Atua kotahi. I a matou hoki e whakapono nei kite kororia o te Matua, e pena ana ano kite Tama, kite Wairua Tapu, kahore he kohirahiranga ake o tetahi, kahore he rerenga ketanga. Koia hold matou ko nga Anahera, &c.

Ka mutu tetaki o enei Matakupu, me waiata me korero ranei,

KOIA hoki matou ko nga Anahera, ko nga Anahera nui, ko te hunga katoa ano hoki o te rangi, ka whakapai atu ai, ka whakanui ai ito Ingoa kororia; ka mea tonu ai ki a koe, Tapu, tapu, tapu rawa, e Ihowa, e te Atua o nga mano tuauriuri, ki tonu te rangi mete whenuai tou kororia : Kia whakakororiatia koe, e Ihowa, i Runga rawa. Amine.

Hei konei ka koropiko te Minita kite Tepara a te Ariki, ka whakakua ai i tenei Inoi a te kunqa katoa e mea ana kia kai i te Hapa.

ETE Ariki tohu, ehara i te mea he whakapakari ki a matou mahi tika i haere mai ai matou ki tan Tepara e tu nei, engari he whakaaro kite tini o an mahi tohu. Kahore matou e tau hei kohikohi i nga konga* konga i raro ito Tepara. Otira ko taua Ihowa nei ano koe, he mahi tuturu hoki nau te atawhai: E te Ariki atawhai, meinga kia tika ta matou kai i te kikokiko o tau Tama e aroha nei koe, o Ihu Karaiti, kia tika ta matou inu i ona toto, kia ma ai o matou tinana hara i tona tinana, kia horoia ai hoki o matou wairua ki oh a toto utu nui, kia noho tonu ai matou i roto i a ia, nie ia hoki i roto i a matou. Amine.

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

204

Me tu te Minita ki mua mai o te Tepara, ka ata whakatakoto ai i te Taro, i te Waina, kia tatanga ai, kia pai ai te whawhati i te Taro kite aroaro o te whakaminenga, te tango hoki i te Kapa ki ona ringaringa, muri iho ka whakahua ai i tenei Inoi Whakatapu :

ETE Atua Kaha rawa, e to matou Matua i te rangi, he aroha non i homai ai e koe tau Tama kotahi, a Ihu Karaiti, kia mate i runga i te Ripeka hei hoko i a matou, he tino pai, hoki, he tino rite tana patunga tapu, tana whakahere i taua tukunga kotahi ana i a ia; na reira ano hoki i tino ea ai te utu mo nga hara o te ao katoa; i whakahau mai ano ia i roto i tana Bongo Pai, kia whakamaharatia tonutia e matou tona matenga, a kia hoki mai ra ano ia ; Whakarongo mai, e te Matua tohu, ki a matou ka whakarite nei i te kupu tapu a tau Tama, a to matou Kai whakaora, a Ihu Karaiti, ka tango nei i

** Ko konei te Minita tango ai i te Pereti ki ona ringa. 4“ -Ko konei hoki whawhati ai i te Taro. £ Ko konei whakapa ai i tona ringa ki nga Taro katoa. § Ko konei ia tango ai i te Kapa ki tona ringa. || Ko konei whakapa ai i tona ringa ki nga oko katoa kei roto nei te Waina e whakatapua ana.

enei mea i hanga e koe, i te taro, i te waina, hei whakamaharatanga ki ton a matenga, ki ona mamae, meinga hoki kia kai matou i tona Tinana tapu, i ona Toto: i tango *raia i te Taro i tana po ano i tukua ai ia; a, ka mutu te whakawhetai, ka whawhati f, ka hoatu ki ana akonga, ka mea, Tangohia, kainga, ko toku Tinana tenei J ka hoatu nei mo koutou: Meinga tenei hei whakamaharatanga ki ahau. Waihoki, ka mutu te Hapa, ka tango §iai te Kapa; a, ka mutu te whakawhetai, ka hoatu ki a ratou, ka mea, Inumia tenei e koutou katoa; ko oku Toto || hoki tenei o te Kawenata Hou, ka whakahekea nei mo koutou, mo te tokomaha, hei muru i te hara : Meinga tenei i nga inumanga katoatanga, hei whakamaharatanga ki ahau. Amine.

*ll Ko konei te Minita kai ai i te taro, i te waina, muri iho, kite mea he Pihopa, he Piriti, he Pikona ranei kei reira, me wha~ ngai e ia ki a ratou ; a, muri iho ki nga tangata katoa, hoatu rawa ki o ratou ringaringa, me whakatepe tonu te whangtw, mete ata tuku ano hoki ratou i o ratou turi ki raro. Ka hoatu e ia te Taro ki tetahi, me ki atu ;

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

205

MA te Tinana o to tatou Ariki, o Thu Karaiti, i tukua nei mon, e whakaora tou tinana me tou wairua kia ora tonu. Tangohia tenei, kainga, hei whakamaharatanga ki a te Karaiti i mate mon, kainga whakaponotia iai rote i tou ngakau, i runga i te whakawhetai. Ka hoatu e te Minita te Kapa ki tetahi, me ki atu ia : Tl/TA nga Toto o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, i whakaJLIJL hekea mou, e whakaora tou tinana me tou wairua kia ora tonu. Inumia tenei, hei whakamaharatanga ki nga Toto o te Karaiti i whakahekea mou, mete whakawhetai ano. *5l Ki te pau wawe te Taro, te Waina ranei, i whakatapua, me te hapa ano etahi, me whakatapu ano e te Piriti tetahi atu ; mo te Taro, me hoki ano ki enei kupu, [I taua po ano i tukua ai to tatou Kai whakaora, ate Karaiti;] mo te Kapa, ki enei ano, [Waihoki ka mutu te HapaJ. Ka mutu katoa, me hoki atu ano te Minita kite Tepara a te Ariki, ka whakatakoto mar ire ai i nga wahi i toe o nga Kai i whakatapua, ka hipoki ai kite kakahu ma. •[J Ko konei korerotia ai e te Piriti te Inoi a te A riki ; mete whakahua ano nga tang ata i nga kupu katoa i muri i a ia ■: ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino: Nou hoki te rangatiratanga, Te kaha, mete kororia, Ake ake ake. Amine.

A ka mutu tena, ko tenei :

EIHOWA, e to maton Matua i te rangi, e hiahia ana maton, o pononga, kia paingia e koe tenei whakahere a maton, a maton nei kupu whakamoemiti, whakawhetai; e inoi ana hoki maton ki a koe kiamuruao maton hara, me o ton Hahi katoa, mo nga mahi pai, mo te matenga o to Tama, o Ihu Karaiti, kia tnkna mai ano hoki ki a maton, kite hnnga e whakapono ana ki ona toto, era atn hna pai katoa o tona matenga. E Ihowa, tenei maton te hoatn nei i a maton, i o maton wairna me o maton tinana, hei whakahere whai whakaaro, ora, tapu,

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

206

ki a koe ; mete inoi ano ki a koe kia manaakitia mai matou, te hungakua kai i tenei Hapa Tapu, kiawhakakiia hoki ki tou kaha. Kahore rawa matou e tau hei tapae whakahere ki a koe, he nui hoki no o matou hara; he ahakoa ra me manaaki mai e koe tenei mahi a matou; kaua e tirohia te ahua pai, kino ranei; engari murua o matou hara, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki; kei roto nei i a ia matou e whakamoemiti atu nei ki a koe, e te Matua Kaha rawa, ki a ia, kite Wairua Tapu, a, ake tonu atu. Amine.

Ko tenei ranei.

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, he whakawhetai atu tenei na matou ki a koe, mou i pai kite whangai i a matou, i te hunga kua tango nei i tenei Hakarameta tapu, ki aua mea utu nui, kite Tinana, ki nga Toto o tau Tama, o to matou Kai Whakaora, o Ihu Karaiti, kia kainga i roto i o matou ngakau; he whakapumau hoki tenei nau i tou aroha ki a matou, he whakaatu mai hoki i to matou unga ki roto ki tau Tama hei wahi mo tona tinana, ko te rangapu tapu hoki tenei o te hunga whakapono katoa ; na konei hoki i tika ai ta matou tumanako atu ki tou rangatiratanga mutunga kore, i runga i te matenga utu nui, i nga mamae, o tau Tama aroha. Ko ta matou inoi ano tenei ki a koe, e te Matua i te rangi, kia whakakahangia matou, kia tuturu tonu ai matou ki taua iwi tapu, kia mahia ai hoki e matou nga mahi pai katoa i whakaritea e koe hei mahi ma matou; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, ko ia, ko koe, ko te Wairua Tapu, te whakamoemititia, a, ake ake ake. Amine.

TJ Muri iho, ko tenei. me korero, me waiata ranei:

KIA whakakororiatia te Atua i runga rawa, kia man te rongo ki runga kite whenua, kia pai te whakaaro ki nga tan gat a,. Ka whakamoemiti atu matou ki a koe, ka whakapai atu, ka koropiko atu, ka whakakororia, ka whakawhetai ki a koe, mo tou kororia nui, e Ihowa, e te Atua, e te Matua Kaha rawa. E te Ariki, e te Tama whakatupu kotahi, e Ihu Karaiti; e Ihowa, e te Atua, e te Berne a te Atua, e te Tama a te Matua, e waha atu nei i nga hara o te ao,tohungia matou. Ete Kai waha o nga hara ote ao, tohungia matou. h te Kai waha o nga hara o te ao, whakarongo ki ta matou

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

207

inoi. E koe e noho nei ite ringaringa matau ote Atua, o te Matua, tohungia matou.

Ko koe anake te tapu ana ; ko koe anake a Ihowa ; ko koe anake, e te Karaiti, mete Wairua Tapu, kei runga rawa, i roto ite kororia ote Atua, ote Matua. Amine.

Hei konei te Minita (te Pihopa ranei. kite mea kei reira ia) tuku ai i nga tangata kia haere, ko tenei hei Manaakitanga.

‘IT A te marie a te Atua, e kore nei e taea te whakaaro, JI e mea o koutou ngakau, o koutou hinengaro kia u i runga i te matauranga, i te arolia kite Atua, ki tana Tama ano hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti: kia mau, kia u tonu hoki ki a koutou te manaakitanga a te Atua Kaha rawa, a te Matua, a te Tama, a te Wairua Tapu. Amine.

Ko nga Inoi enei mo muri i te Ohaohatanga i te mea kahore he Hapa, me korero kia kotahi, kia maha atu ranei ; kei te Minita ano te tikanga mo te korero i enei inoi i etahi atu wa, i muri iho i nga Inoi o te Karakia o te Ata, o te Ahiahi ranei, o te Kainga tahitanga ranei, o te Ritani ranei.

T/M A tata mai koe, e Ihowa, i a matou e inoi nei, hei JIV arahi i o pononga kite ora tonu; hei awhina, hei tiaki i a matou i roto i nga tini putanga ketansra, i nga tini paheketanga o tenei ao matemate; ko Ihu Karaiti nei hoki tb matou Ariki. Amine.

T? IHGWA Kaba rawa, e te Atua ora tonu, be inoi JU tenei na matou ki a koe kia whakatikaia, kia wbakatapua, kia whakahaerea o matou ngakau, me o matou tinana, i runga i nga ara oau ture, i nga mahi hoki i whakahaua e koe ; man, ma te Mea kaha, matou e tiaki, ka ora ai o matou tinana, me o matou wairua aiauei, a ake tonu atu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, to matou Kai whakaora. Amine.

HE inoi tenei na matou, e te Aina Kaba rawa, ki a koe, kia meinga nga kupu, kua rangona nei e o matou taringa i tenei ra, kia whai pakiaka ki roto ki o matou ngakau, kia nui ai nga hua, ara, kia pai ai ta matou noho, kia whakamoemititia ai ton. Ingoa ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

208

HEI mua koe i a matou, e Ihowa, hei tohutohu i a matou mahi katoa; ko koe ano hoki hei whakakaha i a matou ; kia whai kororia ai koe i a matou mahi katoa; he mea, timata, he mea mahi, he mea whakaoti i roto i a koe ; kia whiwhi ai hoki matou kite ora tonu i te mea e atawhaitia nei e koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

17 TE Atua Kaha rawa, ko koe te puna o te matauranga j katoa, kua matau noa ake koe ki o matou mate, i te mea kin,no matou iinoi, ki to matou kuwaretanga ano hoki kite inoi; He inoi tenei na matou kia aroha mai koe ki a matou kite hunga ngoikore; he kino matou i kore ai e maia kite inoi; he matapo hoki i kuware ai; heoi, mau e homai noa mai nga mea pai ; me whakaaro kite pai o tau Tama o to matou Ariki, o Ihu Karaiti. Amine.

ETE Atua Kaha rawa, kua ki mai koe ka whakarangona mai nga inoi a te hunga e inoi ana i runga ite Ingoa o tan Tama; kia tahuri mai on taringa ki a matou inoi; tukua mai hoki ki a matou nga mea kua inoia whakaponotia nei e matou, nga mea e rite ana ki tau e pai ai, kia kore ai o matou mate, kia whakakororiatia ai hoki koe ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Na, i nga Ra tapu, me era atu Ra Nui hoki, (ki te kahore he Hapa,') me karakia nga Karakia katoa i whakaritea mo te Hapa, a, te mutunga ra ano o te Inoi [Mo te Hahi katoa o te Karaiti e whawhai nei i te ao nei] me tetahi ano hoki o enei Inoi i runga ake nei, mete Manaakitanga hei whakamutunga. Kaua hoki te Hapa tapu e tukua kite kahore e rite ki ta te Minita whakaaro te tokomaha o nga tangata hei kai. Ahakoa kahore i hira ake i te rua tekau nga tangata o te Pariha e tika ana kia kai ; kaua e tukua te Hapa tapukite kahore i tokowha, («tokotoru ranei,) hei hoa kai mo te Pinti. Hei nga Whare-karakia nui o nga Pihopatanga, hei nga Kareti ano hoki, he tokomaha nei nga Minita o reira, me tango katoa ratou i te Hapa tapu i nga Ratapu katoa ; kaua hoki e kapea kite kahore he putake nui. . . , Kia kore ai tetahi tangata e totohe, e poauau kite Taro,ki Waina, me kawe mai te Taro e kainga noatia ana i te kawga; hei te Taro pai ano ia, hei te mea Witi. Ki te toe hoki tetahi wahi o te Taro, o te Waina, kahore nei i whakatapua, ma te Minita tena: kite toe ia tetahi wahi o tera

TE KAINGA TAHITANGA TAPU.

209

i whakatapua, e kore e kawea ki waho o te Whare, engari ma te Minita e karanga etahi o te Hunga i tango i te Hapa, a, ma ratou ano e ata kai; hei muri tata iho ano o te Manaaki-

tanga. 51 Kei te Minita ratou ko nga Watena te whakaaro kite Taro, kite Waina, mo te Hapa ; ma te Pariha e utu. 51 Na, kia mahara, kia toru nga tangohanga Hapa a nga tan ■ gata katoa o te Pariha i te tau kotahi ; hei te Aranga tetahi tangohanga. Hei te takiwa hoki o te Aranga, i ia tau, i ia tau, me kaive mai e nga tangata katoa o te Pariha nga mea katoa e tika ana kia homai e ratou kite Minita.

51 Ka mutu te Karakia, me hoatu te Moni i kohikohia i te Ohaohatanga ki nga mahi a te Haiti, ki nga mahi arolia, e pai ai te Minita ratou ko nga Watena. Ki te kahore hoki e rite a ratou whakaaro, ma te Kai whakariterite ano te tikanga.

“ "XT k ua takoto nei te tikanga mo te Tukunga i te “ JLI Hapa a te Ariki, kia tukua ki raro nga turi o te “ Hunga e kai ana; he tikanga pai ano hoki tenei hei tohu “ mo te ngakau papaku, mo te ngakau whakawhetai, whakaae kite pai o nga mea a te Karaiti e tukua mai ana i reirk “ ki nga tangata e kai tika ana; hei mea hoki e ahua pai ai te kai- “ nga ite Hapa tapu; kaua tetahi tangata kuware, tangata hianga “ ranei e pokanoa kite whakahe i tenei tikanga; ehara hoki i “te mea he koropiko kite Taro, kite Waina, o te “ Hakarameta. e kainga maori tia nei; kite Tinana maori ranei, u kite Toto maori o te Karaiti, mete mea kei roto enei i te “ Taro, i te Waina; ina hoki he Taro nei ano te Taro o te “ Hakarameta, he Waina nei ano te Waina, e kore hoki e tika “ kia koropikoria atu; (he Karakia Whakapakoko hoki tena, he tikanga whakarihariha ki nga Tangata Wliakapono katoa;) ko te Tinana maori hoki o to tatou Kai Wkakaora o te Karaiti, me ona Toto, kei te Rangi, kahore i konei; e kore ano hoki e ahei te ki, kei konei, i te mea kei te Rangi tonu '* o noho ana.”

210

TE TIKANGA MO TE IRIIRI I NGA TAMARIKI I ROTO I TE WHARE KARAKIA.

Me ako atu nga tangata, ko nga ra pai mo te Iriiri, ko nga Ra tapu me nga Ra nui, ina huihui nui mai nga tangata; kia ai ai taua Whakaminenga hei kai whakaatu mo te tangohanga mai o nga mea i iriiria houtia ki roto kite Hahi a te Karaiti; kia waiho ai hoki te Iriiringa o nga Tamariki hei whakamahara i nga tangata katoa ki ta ratou whakaaetanga kite Atua ito ratou Iriiringa ai. Na reira ano hoki i tika ai kia reomaoritia te Karakia mo te Iriiri. Otiia, kite ai he • take, e tika ana ano kia Iriiria nga Tamariki i tetahi rangi ke ake.

Kia tokorua nga Matuaatua tane, kia kotahi Matuaatua wahine mo te Tamaiti tane, ina iriiria; kia kotahi Matuaatua tane, mete kotiro, kia tokorua nga Matuaatua wdhine.

E meatia etahi Tamariki kia Iriiria, me korero nga Matua kite Minita i te ahiahi, i te ata ranei, i te mea kahore ano i timata noa te Karakia ote Ata. Me tu tata mai hoki nga Matuaatua tane me nga Matuaatua ivahine, mete hunga i nga Tamariki, kite Takotoranga Wai, i te mutunga tonutanga ano. o te rua o nga Upoko o te Karakia o te Ata, o to te Ahiahi ranei; ma te Minita ano e whakarite mai. Ko te Takotoranga Wai kia ki i te wai pai, ka haere mai ai te Piriti, ka tu ki reira, ka mea,

TZU A oti ranei tenei Tam aiti te iriiri, kahoreranei? Ki te ki mai ratou, Kahore ano : me mea ia:

EHOA ma, i whakaahuatia, i whan an nga tangata katoa i roto i te hara; kua ki mai ano hoki to tatou Kai Whakaora, a te Karaiti, E kore tetahi e tomo kite rangatiratanga ote Atua. kite kore ia e whanau hou i te Wai, i te Wairua Tapu ; heoi, me inoi atu koutou kite Atua Matua, i runga ite ingoa oto tatou Ariki, o Thu Karaiti, kia aroha mai ia, kia homai ano hoki e ia ki tenei Tama/iti taua taonga nui e kore nei e riro maori iaia ; ara, kia iriiria ia kite Wai, kite

TE IRIIRI TAMARIKI.

211

Wairua Tapu, kia tangohia ki roto kite Hahi tapu a te Karaiti, kia meinga hoki hei manga ora mo taua take.

Ko konei te Piriti mea ai,

Tatou ka inoi.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, he hua no tou aroha i whakaora ai koe i a Noa ratou ko tana whanau i runga ite aaka, kei mate i roto ite wai; nau ano hoki i arahi ora to iwi, te whanau a Iharaira, a whiti noa i te Moana Where ; hei ritenga hoki mo tau Iriiri tapu ; i te Iriiringa hoki o tau Tama aroha, o Ihu Karaiti, kite awa o Horano, i whakatapua e koe te Wai hei Hakarameta mo te horoinga i te hara; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe, he nui rawa nei hoki tou aroha kia tirohia mai tenei Tamaiti ; horoia, whakatapua ki te Wairua Tapu; kia ora ai ia i tau riri, kia tukua ai hoki ki roto kite aaka, ara, kite Hahi a te Karaiti; kia u tonu ai ia i runga i te whakapono, kia hari ai i runga i te tumanako, mete mau ano nga pakiaka ki roto kite aroha, kia puta atu ai hoki i nga ngaru o tenei ao raruraru, a u noa kite whenua o te ora tonu, kite wahi e kingi tahi ai ia me koe, a, ake tonu atu ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, ko koe te Kai Whakaora i te hunga katoa e mate ana, te Kai awhina mo te hunga katoa e rere atu ana ki a koe, te ora o to hunga whakapono, mete aranga o te hunga kua mate ; He karanga atu tenei na matou ki a koe mo tenei Tamaiti, kua tae mai nei ki tau Iriiri tapu ; kia murua ona hara i roto i te whanautanga houtanga. Kia manako mai koe ki a ia, e Ihowa, kia pera hoki meta to Tama aroha iki mai ai, i mea ai, Inoia, a ka hoatu ki a koutou; rapua, aka kitea e koutou ; patukia, aka uakina ki a koutou : Tena ra, homai ki a matou e inoi atu nei; kia kite matou e rapu nei ; uakina te tatau ki a matou e patuki atu nei; kia riro mai hoki i tenei Tamaiti te taonga pumau o tau horoinga tapu, kia tae atu ano hoki ia kite rangatiratanga mutunga kore, kua whakaaria mai nei e koe, ara, e to matou Ariki, e Ihu Karaiti. Amine,

TE IKIIKI TAMAKIKI.

212

Ko konei ka whakatika nga tangata, a ka mea te Piriti:

Whakarongo ki nga kupu o te Kongo Pai, i tuhituhia e Maka, i te tekau o nga Upoko, i te tekau ma toru o nga Karangi.

KA kawea mai ki a ia etahi tamariki nonohi, kia pa atu ai ia ki a ratou : otira ka riria e nga akonga te hunga nana i kawe mai. A, te kitenga o Ihu, ka riri, a ka mea ki a ratou, Tukua nga tamariki nonohi kia haere mai ki a au, kaua hoki ratou e araia atu : no nga penei hoki te rangatiratanga ote Atua. He pono taku e mea nei ki a koutou, Ki te kahore e rite te tango a tetahi ite rangatiratanga o te Atuaki ta te tamaiti nohinohi, e kore ia e tomo ki roto. Na, okookona ana ratou e ia, whakapakia iho ona ringaringa ki a ratou, a manaakitia ana ratou.

TI Ka multi te Rongo Pai, me korero e te Minita enei kupu hei whakapuaki i nga tikanga o te Rongo Pai:

Ehoa ma, ka rongo nei koutou ki nga kupu a to tatou Kai Whakaora, a te Karaiti, i roto i tenei Kongo Pai ; ki tana kianga kia mauria mai nga tamariki nonohi ki a ia, ki tana whakahenga i te hunga e arai atu ana i a ratou ; ki tana ako hoki kia rite katoa nga tangata ki a ratou te harakore. Ma tana mahi ki a ratou ka kite ai koutou i te pai o tana whakaaro ki a ratou; i awhi hoki ia i a ratou, i whakapa i ona ringaringa ki a ratou, i manaaki i a ratou. Na, kei ngakau rua koutou; engari kia tino whakapono, ka pai ano ia ki tenei Tamaiti ; ka awhitia, ka atawhaitia, ara, ka whakawhiwhia kite ora tonu, ki tona rangatiratanga mutunga kore. Na, ka marama nei i tana Tama, i a Ihu Karaiti, te whakaaro pai o to tatou Matua i te rangi ki tenei Tamaiti; mete mau pu ano to tatou mahara, ka pai ano ia ki tenei mahi aroha a tatou,kite kawenga mai i tenei Tamaiti ki tana Iriiri tapu; kia whakawhetai atu tatou ki a ia i runga i te whakapono, kia mea,

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu, e te Matua i te rangi, he whakawhetai atu tenei na matou ki a koe mo to karanga i a matou kite matauranga ki tou atawhai, ki te whakapono ki a koe : Whakanuia tenei matauranga,

TE IRIIRI TAMARIKI.

213

whakaukia tonutia tenei whakapono o matou. Homai ton Wairua Tapu ki tenei Tamaiti, kia whanau hou ai ia, kia meinga ai hei tangata mo te ora tonu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, ten a ia te ora na, te kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, a, ake ake ake. Amine.

Hei konei te Piriti ka ki atu ki nga Matuaatua :

EHOA ma, kua maua mai e koutou tenei Tamaiti kia iriiria, kua inoi koutou kia tangohia ia e to tatou Ariki, e Thu Karaiti, kia wetekina atu ona hara, kia whakatapua ia kite Wairua Tapu, kia homai ki a ia te rangatiratanga ote rangi, mete ora tonu. Kua rongo ano hoki koutou kite kianga mai a to tatou Ariki, a Ihu Karaiti, i tana Rongo Pai, e tukua mai e ia enei mea katoa kua inoia nei e koutou : ka mana hoki i a ia tenei kupu ana. Na, kua takoto nei ta te Karaiti kupu, me whakaae ano hoki tenei Tamaiti, ara, koutou, ona Matuaatua, (ko koutou hoki hei mangai mona i te mea he tamariki nei ia ; kia kaumatua ia, mana ano e whakaae,) ka mahue i a ia te rewera me ana mahi katoa, ka u tonu te whakapono ki nga Kupu tapu a te Atua, ka whakaritea tonutia ana ture.

Koia ahau ka mea atu nei:

"KTA, ka waiho nei koe hei mangai mo tenei Tamaiti, JAI ka mahue ranei i a koe te rewera me ana mahi katoa, nga mea whakaii me nga mea whakapehapeha o te ao, me ona hiahia apo, me nga hiahia kino o te kikokiko, kei whai atu koe i ana mea ?

Kupu Whakahoki. Ka mahue katoa i a an.

Minita.

E WHAKAPONO ana ranei koe kite Atua, kite Matua Kaha rawa, kite Kai hanga i te rangi, i te whenua ?

Ki tana Tama kotahi hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti ? Ki tona whakatangatatanga e te Wairua Tapu, ki tona whan ant anga ite Wahina, i a Meri; ki tona whakamamaetanga i te wa i a Ponotio Pirato, ki tona ripekatanga, ki tona matenga, ki tona tanumanga; ki tona hekenga atu kite reinga, ki tona aranga ake hoki ite torn o nga ra: ki tona kakenga atu

TE IRIIRI TAMARIKI.

214

kite rangi; e noho mai nei ano ia ite ringaringa matau o te Atua, ote Matua Kaha rawa; aka hoki mai ano i reira kite whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate, a te mutnnga o te ao ? E whakapono ana hoki koe kite Wairua Tapu; kite Hahi tapu puta noa ite ao; kite Kotahitanga ote Hunga Tapu ; kite Murunga hara; kite Aranga mai ote tinana; mete ora tonu muri iho ite mate ?

Kupu Whakahoki. E whakapono pu ana ahau ki enei mea katoa.

Minita.

KIA iriiria koe i runga i tenei whakapono ? Khpu Whakahoki. Ko toku hiahia tena.

Minita.

EPAI ana koe kite ata wkakarite i ta te Atua i pai ai, me ana ture, kia tika tonu hoki i taua ara i nga ra katoa e ora ai koe ?

Kupu Whakahoki. E pai ana ahau. Ko konei te Piriti mea ai :

ETE Atuatohu, meingakia tanumia te Arama tawhito i roto i tenei Tamaiti, kia ara ake hoki te tangata hou i roto i a ia. Amine.

Kia mate nga hiahia kino katoa i roto i a ia; kia ora, kia tupu ake ko nga mea ate Wairua. Amine. Kia kaha ia, kia whai wahi, kia hinga i a ia te rewera, te ao, te kikokiko. Amine.

Meinga nga tangata katoa e whakatapua anaki a koe e matou e mahi nei, e minita nei, kia nohoia e nga hua pai o te rangi, kia whiwhi hoki ki nga utu nui e kore e memeha ; mau hoki e aroha mai, e Ihowa, e te Atua e ora nei, e kawana nei i nga mea katoa, a, ake ake ake. Amine.

ETE Atua Kaba rawa ora tonu, he muru i o mat on hara i heke ai he wai, he toto, i te kaokao tapu o tau Tama aroha, o Ilin Karaiti ; i whakahaua hoki eia ana akonga kia haere kite whakaako i nga iwi katoa, ki te iriiri hoki i a ratou, i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu ; Whakarangona mai nga inoi a tenei whakaminenga an; whakatapua tenei Wai hei

TE IRIIRI TAMARIKI

215

Hakarameta mo te horoinga ite hara; tukua mai hoki ki tenei Tamaiti ka iriiria nei ki tenei Wai, kia whiwhi ki ngahua o tau atawhai, kia noho tonu hoki i roto i au tamariki whakapono i whiriwhiria e koe ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

51 Ko konei te Piriti tango ai i te Tamaiti ki ona ringaringa, ka mea ai ki nga Matuaatua :

Ko wai te ingoa mo tenei Tamaiti ?

Me whakahua lioki e ia te ingoa i muri i a raiou, (a kite mea mai ratou e kaha ana te Tamaiti) me ata tuku e ia te Tamaiti ki roto kite Wai, ka mea ai:

E— he iriiri tenei naku i a koe, i runga i te Ingoa ote Matua, ote Tama, o te Wairua Tapu. Amine.

5f Otira kite mea mai ratou kahore e kaha te Tamaiti, me riringi e ia kite Wai, ka mea ai :

,he iriiri tenei naku i a koe, i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Amine.

51 Ko konei te Piriti mea ai :

KA tangohia e tatou tenei Tamaiti ki roto kite kahui ate Karaiti, ka tohungia hoki ki * ff e i konei ka tute *Ripeka, hei tohu kia kaua ia e wha- kia kite Ripeka kama a muri ake nei kia whakaae kite te rae o te Tawhakapono ki ate Karaiti i ripekatia ; maiti ete Piriti. kia maia ano te whawhai i raro iho i tana kara, kite hara, kite ao, kite rewera; kia pumau tonu hoki hei hoia pono, hei pononga ma te Karaiti, a, mate noa. Amine.

51 Hei konei te Piriti mea ai :

KA kite nei tatou, e aku hoa aroha, kua oti tenei Tamaiti te whakawhanau hou, te hono hoki kite tinana o ta te Karaiti Hahi, kia whakawhetai tatou kite Atua Kaba rawa mo enei pai; kia inoi tahi hoki ki a ia, kia rite ki tenei timatanga nga hanga a tenei Tamaiti, a, mate noa.

5] Me korero tenei Inoi, me koropiko katoa hoki:

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e

TE IBIIRI TAMARIKI.

216

pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou i te kino. Amine.

5J Ka mea te Piriti :

ETE Matua atawhai, ka whakapai atu matou ki a koe, no te mea kua pai nei koe kia whakawhanautia houtia tenei Tamaiti ki ton Wairua Tapu, kia tangohia hei Tamaiti man, kia whakaurua hoki ki roto ki tau Hahi tapu. Kua meinga nei hoki ia hei tupapaku kite hara, hei tangata ora hoki kite tika, kua tanumia tahitia ki a te Karaiti, ki tona matenga; Mau e mea kia ripekatia ano hoki eia te tangata tawhito, kia whakangaromia rawatia te tinana katoa ote hara; ka uru nei hoki ia kite matenga o tau Tama, kia uru ano ki tona arangaake, kia noho tahi ai ia amua mete nuinga o tau Hahi tapu ki ton rangatiratanga mutunga kore; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

51 Katahi ka tu katoa ki runga, a ka korero te Minita i tenei i

nga Afatuaatua.

XT A, ko kouton nga kai whakaae a tenei Tamaiti, kia xl whakarerea eia te rewera me ana mahi katoa, kia whakapono kite Atua, kia mahi ki aia ; kia mahara, he mahi tenei ma kouton, te mea kia whakaakona tenei Tamaiti, ina whai ngakau mahara ia, kite nui o tana kupu kua korerotia mai nei e kouton. Ma kouton ano hoki ia e arahi kia rongo i nga Kauwhau; kia nui ai tona mohio ki enei mea ; me whakaako ia ki nga kupu o te Whakapono, kite Inoi a to taton Ariki, ki nga Ture kotahi tekau, ka oti nei te whakamaori, ki nga mea ke atu ano hoki e tika ana kia mohiotia, kia whakaponohia e te tangata, hei oranga mo tona wairua ; me mea ano hoki kia tika te whakatupu ake o tenei Tamaiti, kia tapu ai ana mahi, kia aru ai ia ia te Karaiti; mete mahara ano kite Iriiringa, he mea hei whakaatu mai i.te tikanga ota taton whakapono; ara, i tenei, kia waiho to taton Kai Whakaora, a te Karaiti, hei tauira mo tatou, kia rite ano hoki tatou ki a ia ; na, i mate nei ia, i ara ake ano mo tatou, waihoki ko tatou, ko te hunga kua

TE IRIIRI TAMARIKI.

217

L

oti te iriiri, kia whakatupapaku kite hara, kia ara ake ano kite tika : kia hono tonu ano hoki te whakamate i o tatou hiahia kino, mete nui haere ano te mahi tika, te mahi tapu, i tenei ra, i tenei ra.

TVa, ka mea ano ia :

KIA mahara koutou, kia arahina tenei Tamaiti kite Pihopa, kia whakaukia, ina matau ki nga kupu o te Whakapono, kite Inoi a te Ariki, me nga Tore kotahij tekau, ka oti nei te whakamaori; ina oti hoki te wha-J kaako kite Katikihama a te Hahi.

HE tino pono tenei, e rite ana ki ta te Atua Kupu, ki ternate nga Tamariki kua iriiria, i te mea kiano i mahi noa i te hara, e ora ano.

218

TE TIKANGA MO TE IRIIRI I NGA TAMARIKI I ROTO I NGA WHARE.

51 Me ako tonu nga Minita o nga Pariha katoa i nga tangata, kia kaua e whakaroaina te Iriiringa o a ratou Tamariki; hei te Ra tapu tuatahi, tuarua ranei i muri iho i te whanautanga, hei era atu Ra nui ranei i waenganui o te wiki; kite kahore he take nui, he mea i whakaaetia e te Minita. Me ako ano hoki e ratou, kia kaua e iriiria noatia a ratou Tamariki ki roto i o ratou whare, kite mea ehara i te mate nui. Otira kite nui rawa te mate e kore ai e ahei te mau ki te Whare, me penei te Iriiri. •ft Na, ma te Minita o te Pariha ma tetahi atu Minita ranei, ratou ko te hunga i reira, e karanga atu kite Atua, e whakahua i te Inoi a te Ariki, me etahi atu o nga Inoi e whakaliuatia ana i te Iriiringa Nui, kite mea e pono i te mate o te Tamaiti. Me i reira, ma tetahi o ratou e hua te Tamaiti, a ma te Minita

e riringi kite Wai, ka whakahua ai i enei kapu :

E—- —, he iriiri tenei naku i a koe i runga ite Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Amine. ■

jj Hei konei ka koropiko katoa, ka whakewhetai atu hoki te Minita kite Atua, ka mea:

ETE Matua atawhai, ka whakapai atu. mat on ki a koe, no te mea kua pai koe kia whakawhanautia houtia tenei Tamaiti ki ton Wairua Tapu, kia tangohia hei Tamaiti man, kia whakaurua hoki ki roto ki tau Hahi tapu. Ka uru nei hoki ia kite matenga o tau Tama, kia uru ano ki tona aranga ake, kia noho tahi ai ia amua mete nuinga o tau Hahi tapu ki tou rangatiratanga mutunga kore, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. Ka peneitia te Iriiri o te Tamaiti, kaua ratou e mea, kihai % pono te Iriiringa, kaua hoki e tuaruatia te Iriiri. Otiia kite orate Tamaiti i peneitia nei te iriiri, e tika ana ano kia kawea kite Whare Karakia, kia rongo ai te Whakaminenga ki tona Iriiringa. Ki te mea na te Minita ano ote Pariha i iriiri, kia penei tana korero,

TE IRIIRI TAMARIKI.

219

L 2

KIA mohio koutou, i iriiria e ahau tenei Tamaiti i , i te o nga ra ; rite tonu taku meatanga ki ta te Hahi i whakarite mai ai : i kite ano hoki etahi tangata.

te mea he Minita ke nana te Tamaiti i iriiri, me ata ui atu te Minita o te Pariha i whanau ai te Tamaiti, i iriiria ai ranei, kite tika ote Iriiringa o taua Tamaiti. A, kite mea mai nga tangata nana i kawe mai te Tamaiti kite Whare Karakia, kua oti tena Tamaiti te iriiri, me ui atu ano te Minita, me mea atu : NA wai tenei Tamaiti i iriiri ? Ko wai i kite i tona iriiringa ? Tera pea kua kapea etahi o nga mea tika o tenei Hakarameta, i te wehi, i te porangi ranei i te nui o te mate ; koia ahau ka ui atu nei ki a koutou, He mea iriiri tenei Tamaiti kite aha ? I pehea nga kupu o te iriiringa o tenei Tamaiti ?

A, ka rongo te Minita ki nga kupu a nga kai mau mai i te Tamaiti, a ka kitea e ia he tika te meatanga; na, kaua te Tamaiti e iriiria ano ; engari me tango e ia ki roto kite kahui o nga tino tangata Karaitiana, me penei hoki tana korero :

KIA mohio mai koutou, tika tonu te iriiringa o tenei Tamaiti, i rite katoa ano hoki nga ritenga; i whanau nei hoki ia i roto i te hara tupu, i te riri a te Atua; heoi, i tenei wahi, na te horoinga o te whanautanga houtanga i te Iriiringa, kua tangohia mai inaianei ki roto ki nga tamariki a te Atua, hei tangata mo te ora tonu : e kore hpki to tatou Ariki, a Ihu, Karaiti e kaiponu i tona kaha, i tona atawhai, ki nga Tamariki penei, engari he nui tona aroha ki a ratou, e karanga ana hoki ia i a ratou ki a ia. Tena ano nga kupu kei te Kongo Pai.

Maka x. 13.

KA kawea mai ki a ia etahi tamariki nonohi, kia pa atu ai ia ki a ratou: otira ka riria e nga akonga te hunga nana i kawe mai. A, te kitenga o Ihu, ka riri, a ka mea ki a ratou, Tukua nga tamariki nonohi kia haere mai ki a an, kaua hoki ratou e araia atu : no nga penei hoki te rangatiratanga o te Atua. He pono taku e mea nei ki a koutou, Ki te kahore e

TE IRIIRI TAMARIKI

220

rite te tango a tetahi i te rangatiratanga o te Atua ki ta te tamaiti nohinohi, e kore ia e tomo ki roto. Na, okookona ana ratou e ia, whakapakia iho ona ringaringa ki a ratou, a manaakitia ana ratou.

Ka mutu te Rongo Pai, me korero e te Minita enei kupu hei whakapuaki i nga tikanga o te Rongo Pai.

Tp HO A ma, ka rongo nei koutou ki nga kupu a to taJLj ton Kai Whakaora, a te Karaiti, i roto i tenei Kongo Pai, ki tana kianga kia mauria mai nga tamariki nonohi ki a ia, ki tana whakahenga i te hunga e arai atu ana i a ratou; ki tana ako hoki kia rite katoa nga tangata ki a ra|ou te harakore. Ma tana mahi ki a ratou ka kite ai koutou ite pai o tana whakaaro ki a ratou; i awhi hoki ia i a ratou, i whakapa i ona ringaringa ki a ratou, i manaaki i a ratou. Na, kei ngakaurua koutou, engari kia tinq whakapono, kua pai ano ia ki tenei Tamaiti; kua awhitia, kua atawhaitia, ter a ano hoki e whakawhiwhia e ia kite ora tonu, hei tangata mo tona rangatiratanga mutunga kore, rite tonu ki tana e korero nei i roto i tana Kupu tapu. Na, ka marama nei i tana Tama, i a Ihu Karaiti, te whakaaro pai o to tatou Matua i te rangi ki tenei Tamaiti, kia whakawhetai atu tatou ki a ia i runga i te whakapono, kia whakahua i te Inoi, i whakaakona mai nei e te Ariki ki a tatou:

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Kia tae mai ton rangatiratanga. Kia meatia tan e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, e te Matua i.te rangi, he whakawhetai atu tenei na matou .ki a koe, mo to karanga i a matou kite matauranga ki toil atawhai, kite whakapono ki a koe: Whakanuia tenei matauranga, whakaukia tonutia tenei whakapono o matou. Homai ton Wairua Tapu ki tenei Tamaiti, kua whanau hou nei, kua meinga nei hei tangata mo te ora

I ROTO I NGA WHARE.

221

tonu i roto i to matou Ariki, i a Ihu Karaiti, kia noho tonu ai ia hei pononga man, kia whiwhi ai ki tau i korero ai; i roto i tau Tama, ito matou Ariki, i a Ihu Karaiti; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe, me te Wairua Tapu, aianei, a, ake, ake, ake. Amine.

Hei konei ka uia ete Minita te Ingoa ote Tamaiti; aka oti te whakahua mai e nga Matuaatua, me mea atu ano ia :

NA, ka waiho nei koe hei mangai mo tenei Tam&iti, ka mahue ranei i a koe te rewera me ana mahi katoa, nga mea whakaii, me nga mea whakapehapeha o te ao, me ona hiahia apo, me nga hiahia kino o te kikokiko, kei whai atu koe i ana mea F

Kupu Whakahoki. Ka mahue katoa i a au.

Minita,

E WHAKAPONO ana ranei koe kite Atua, kite Matua Kaha rawa, kite Kai hanga i te rangi, i te whenua ?

Ki tana Tama kotahi hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti F Ki tona whakatangatatanga e te Wairua Tapu, ki tona whanautanga ite Wahina, i a Meri; ki tona whakamamaetanga i te wa i a Ponotio Pirato, ki tona ripekatang?,, ki tona matenga, ki tona tanumanga; ki tona hekenga atu kite reinga, ki tona aranga ake hoki ite torn o nga ra; ki tona kakenga atu kite rangi, e noho mai nei ano ia i te ringaringa matau o te Atua, ote Matua Kaha rawa; aka hoki mai ano i reira kite whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate, a te mutunga o te ao ?

E whakapono ana hoki koe kite Wairua Tapu; kite Hahi tapu puta noa ite ao; kite Kotahitanga ote Hunga Tapu; kite Murunga hara; kite Aranga mai o te tinana; mete ora tonu muri iho ite mate ?

Kupu Whakahoki. E whakapono pu ana ahau ki enei mea katoa.

Minita.

EPAI ana koe kite ata whakarite i ta te Atua e pai ai me ana ture, kia tika tonu hoki i taua ara i nga ra katoa e ora ai koe F

Kupu Whakahoki. E pai ana ah.au.

TE IRIIRI TAMARIKI.

222

51 Ko konei te Piriti mea ai:

KA tangohia e tatou tenei Tamaiti ki roto kite kahui a te Karaiti, ka tohungia hoki *ki te Ripeka,

* Hei konei ka hei tohu kia kaua ia e whakama a muri tuhia kite Ripeka ake nei, kia whakaae kite whakapono te rae o te Tamaiti ki a te Karaiti i ripekatia, kia maia ano e te Piriti. te whawhaii raro iho i tana kara, kite hara, kite ao, kite rewera; kia pumau tonu hoki hei hoia pono, hei pononga ma te Karaiti, a, mate noa. Amine.

5T Hei konei te Piriti mea ai :

KA kite nei tatou, e aku hoa aroha, kua oti tenei Tamaiti te whakawhanau hou e te Iriiringa, te hono hoki kite tinana o ta te Karaiti Hahi, kia whakawhetai tatou kite Atua Kaha rawa mo enei pai; kia inoi tahi hoki ki a ia, kia rite ki tenei timatanga nga hanga a tenei Tamaiti, a mate noa.

51 Hei konei te Piriti mea ai :

ETE Matua atawhai, he whakapai atu tenei na matou ki a koe, no te mea kua pai koe kia whakawhanautia houtia tenei Tamaiti ki tou Wairua Tapu, kia tangohia hei Tamaiti man, kia whakaurua hoki ki roto ki tau Hahi tapu. Kua meinga nei hoki ia hei tupapaku kite hara, hei tangata ora hoki kite tika, kua tanumia tahitia ki ate Karaiti, ki tona matenga; Mau e mea kia ripekatia ano hoki e ia te tangata tawhito, kia whakangaromia rawatia te tinana katoa o te hara; ka uru nei hoki ia kite matenga o tau Tama, kia uru ano ki tona aranga ake; kia noho tahi ai ia amua mete nuinga o tau Hahi tapu ki tou rangatiratanga mutunga kore; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

51 Katahi ka Lu katoa ki rung a, a ka korero te Minita i tenei ki nga Matuaatua.

NA, ko koutou nga kai whakaae a tenei Tamaiti, kia whakarerea e ia te rewera me ana mahi katoa, kia whakapono kite Atua, kia mahi ki a ia; kia mahara, he mahi tenei ma koutou, te mea kia whakaakona tenei Tamaiti, ina whai ngakau mahara ia, kite nui o tana kupu kua korerotia mai nei e koutou. Ma kou-

TE IRIIRI TAMARIKI.

223

ton ano hoki ia, e arahi kia rongo i nga Kauwhau; kia nui ai tona mohio ki enei mea; me whakaako ia ki nga kupu ote Whakapono, kite Inoi ato tatou Ariki, ki nga Ture kotahi tekau, ka oti nei te whakamaori, ki nga mea ke atu ano hoki e tika ana kia mohiotia, kia whakaponohia, e te tangata hei oranga mo tona wairua; me mea ano hoki kia tika te whakatupu ake o tenei Tamaiti, kia tapu ai ana mahi kia aru ai ia i a te Karaiti; mete mahara ano kite Iriiringa he mea hei whakaatu mai i te tikanga o ta tatou whakapono, ara, i tenei, kia waiho to tatou Kai Whakaora, a te Karaiti, hei tauira mo tatou, kia rite ano hoki tatou ki a ia; na, i mate nei ia, i ara ake ano mo tatou, waihoki ko tatou, ko te hunga kua oti te iriiri, kia whakatupapaku kite hara, kia ara ake ano kite tika: kia hono tonu ano hoki te whakamate i o tatou hiahia kino, mete nui haere ano te mahi tika, te mahi tapu, i tenei ra, i tenei ra.

Otira kite kore e takoto marama nga kupu a nga kai man mai i te Tamaiti kite Whare Karakia, ina uia e te Piriti, e ata marama ai te iriiringa o te Tamaiti kite Wai, i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu, (ko nga tino mea hoki enei e tika ai te iriiri) me iriiri ano e te Afinita ko taua ritenga ra ano i wkakatakotoria mo te Iriiringa Nut o nga Tamariki : hei te tukunga ia o te Tamaiti ki roto kite Takotoranga Wai, me penei tana ki ;

KI te mea kahore ano koe kia iriiria, E— ,he iriiri tenei naku i a koe i runga i te Ingoa o te Matua, ote Tama, ote Wairua Tapu. Amines

224

TE TIKANGA MO TE IRIIRI I NGA KAUMATUA, ARA, I TE HUNGA E MOHIO ANA KI TE WHAKAHOKI KUPU MO RATOU.

51 Zfh meinga kia iriiria etahi kaumatua, me korero wawe e nga Matua, e etahi tangata whakaaro ranei, kite Pihopa, kite tangata ranei i whakaritea e ia hei iriiri, kia kotahi tino wiki i mua mai o te Iriiringa; kia ata uia ai to ratou matauranga ki nga Tikanga ote Whakapono Karaitiana; kia whakaakona ai hoki ratou kite inoi, kite nohopuku ; kia pono ai to ratou uru ki tenei Hakarameta Tapu.

51 A kite kitea ratou lie hungapai, na, kia huihui mai nga tangata i te Ra tapu, i te Ra nui ranei i whakaritea, me tu tecta mai nga Matuaatua, hei tuku i a ratou kite Takotoranga Wai, i te mutunga tonutanga ano o te Upcko tuarua o te Karakia o te Ata, o te Ahiahi ranei, ma te Minita e whakarite mai.

Ka tu ratou ki reira, me ui e te Minita, me kahore ano etahi o ratou i iriiria i mua: kite ki mai ratou, Kahore ano ;me penei atu te Minita :

EHOA ma, i whakaahuatia, i whanau nga tangata katoa i roto i te hara, he kikokiko ano hoki te mea i whanau ite kikokiko; ko nga tangata e noho ana i roto i te kikokiko, e kore e taea e ratou te mea e pai ai te Atua; engari e noho ana ratou i roto ite hara, he maha ano hoki a ratou mahi he; kua ki mai ano hoki to tatou Kai Whakaora, a te Karaiti, E kore tetahi e tomo kite rangatiratanga o te Atua, kite kore ia e whanau hou i te Wai, i te Wairua Tapu; heoi, me inoi atu koutou kite Atua kite Matua, i runga i te ingoa o to tatou Ariki, o Ihu Karaiti, kia aroha mai ia, kia homai ano hoki e ia ki enei Tangata te mea e kore nei e riro maori i a ratou ; kia iriiria ratou kite Wai, kite Wairua Tapu, kia tangohia ki roto kite Hahi tapu a te Karaiti, kia meinga hei manga ora mo taua take.

TE IRIIRI KAUMATUA.

225

66

Ko konei te Piriti mea ai :

Tatou ka inoi.

(5[ Ko konei koropiko ai te Wltakaminenga ka*na.}

ETE Atua Kaha rawa, ora tonu, he hua no tou aroha i whakaora ai koe i a Noa ratou ko tana whanau i runga ite aaka, kei mate i roto ite wai; nau ano hoki i arahi ora to iwi, te whanau a Iharaira, a whiti noa i te Moana Whero; hei ritenga hoki mo tau Iriiri tapu ; ite Iriiringa hoki o tau Tama aroha, o Ihu Karaiti, kite awa o Horano, i whakatapua e koe te Wai hei Hakarameta mo te horoinga i te hara ; Tenei matou te inoi atu nei ki a koe, he nui rawa nei hoki tou aroha, kia tirohia mai enei Tangata; horoia, whakatapua kite Wairua Tapu; kia ora ai ratou i tau riri, kia tukua ai hoki ki roto kite aaka, ara kite Hahi a te Karaiti; kia u tonu ai ratou i runga i te whakapono, kia hari ai i runga i te tumanako, mete man ano nga pakiaka ki roto kite aroha, kia puta atu ai hoki i nga ngaru o tenei ao raruraru, a u noa kite whenua o te ora tonu, kite wahi e kingi tahi ai ratou me koe, a ake tonu atu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu, ko koe te Kai Whakaora i te hunga katoa e mate ana, te Kai awhina mo te hunga katoa e rere atu ana ki a koe, te ora o te hunga whakapono, mete aranga o te hunga kua mate ; He karanga atu tenei na matou ki a koe mo enei Tang ata, kua tae mai nei ki tau Iriiri tapu ; kia murua o ratou hara i roto ite whanautanga houtanga. Kia manako mai koe ki a ratou, e Ihowa, kia pera hoki meta to Tama aroha i ki mai ai, i mea ai, Inoia, a ka hoatu ki a koutou; rapua, a ka kitea e koutou ; patukia, a ka uakina ki a koutou : Tena ra, homai ki a matou e inoi atu nei ; kia kite matou e rapu nei; uakina te tatau ki a matou e patuki atu nei; kia riro mai hoki i enei Tangata to taonga pumau o tau horoinga tapu, kia tae atu hoki ratou kite rangatiratanga mutunga kore, i korerotia mai nei 0 koe, ara, eto matou Ariki, e Ihu Karaiti. Amine.

TE 181181 KAUMATUA.

226

Ko konsi ka whakatika nga tangata, a ka mea te Piriti : Whakarongo ki nga kupu o te Bongo Pai, i tuhituhia e Hoani, i te torn o nga Upoko, i te tuatahi o nga

Barangi:

TV] A, he tangata tera no nga Parihi, ko Nikorima tona ±1 ingoa, he rangatira no nga Hurai: i haere mai tenei ki a Ihu i te po, a ka mea ki a ia, E Bapi, e matau ana matou i haere mai koe i te Atua hei kai whakaako, ina hoki e kore tetahi tangata e ahei te mea i anei merekara e meatia nei e koe, kite kahore te Atua i a ia. Ka whakahokia mai e Ihu, ka mea ki a ia, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koe, Ki te kahore te tangata e whanau hou, e kore ia e ahei te kite i te rangatiratanga ote Atua. Ka mea a Nikorima ki a ia, Me pehea ka whanau ai te tangata i tona koroheketanga ? e taea ranei te takirua o nga haerenga ki roto kite kopu o tona whaea, whanau mai ai ? Ka whakahokia mai e Ihu, He pono, he pono taku e mea atu nei ki a koe, Ki te kahore te tangata e whanau i te wai, i te Wairua hoki, e kore ia e ahei te tomo ki roto kite rangatiratanga o te Atua. Ko ta te kikokiko e whanau ai, he kikokiko ; a ko ta te Wairua e whanau ai, he wairua. Aua ra e miharo ki taku i mea atu nei ki a koe, He mea tuturu tenei, ara, kia whanau hou koutou. E pupuhi ana te hau ki tana wahi e pai ai, a ka rongo koe ki tona harurutanga, otiia e kore e kitea e koe te wahi i puta mai ai, e tae atu ai ranei : ko te ritenga tenei kite hunga katoa ka whanau i te Wairua.

Ka mutu tena, me korero tenei Kauwhau.

ATA, kua rongo nei koutou, e te Whanau, ki nga kupu JLi ate Karaiti i roto i tenei Bongo Pai, kite kahore te tangata e whan an i te Wai, i te Wairua, e kore ia e ahei te tomo ki roto kite rangatiratanga ote Atua. Ma konei hoki ka kitea ai e koutou te ahua o tenei Ilakara meta, he mea e kore e tika kia paopaotia e te tangata. Kei te Bongo Pai ano hoki a Maka, kei te Upoko whakamutunga, te kupu a te Karaiti ki ana akonga, i mua tata ake i tona kakenga atu kite rangi, i mea nei ia, Haere koutou kite ao katoa, kauwhautia te Bongo Pai ki nga tangata katoa. Ko ia e whakapono ana, a ka oti te iriiri, ka whakaorangia; te tangata e kore e

TE IRIIRI KAUMATUA.

227

whakapono ka meinga kia mate. Ma ena kupu e mohio ai tatou kite nui ote pai o tenei mea. Na reira ano hoki' i te kauwhautanga mataati a Pita, i te mea ka pawerawera etahi, ka mea hoki ki a ia, ratou ko ona hoa Apotoro, E hoa ma, kia pehea matou ? ka mea atu ia, Ripeneta, kia iriiria kontou. katoa mo te murunga hara, a ka riro mai i a kontou te homaitanga o te Wairua Tapu. Ki a koutou hoki te kupu homai, ki a kontou tamariki, kite hunga katoa ano hoki o tawhiti, ki nga mea e karanga ai te Ariki, to tatou Atua. He maha ke atu era kupu i korero ai ia ki a ratou ; i mea ia, Kia ora koutou i tenei whakatupuranga tutu. E mea ana ano hoki taua Apotoro i tetahi wahi ke atu, ko te iriiringa te whakaora nei ano i a tatou inaianei (ehara i te whakarerenga atu i te poke o te kikokiko, engari he whakaaenga ake na te hinengaro pai kite Atua,) he meatanga na te aranga mai o Ihu Karaiti. Heoi, kaua e ngakaurua koutou, engari kia u te whakapono, e tangohia arohatia e ia tenei hunga, e ripeneta nei, e haere whakapono mai nei ki a ia; e murua eia o ratou hara, e homai ki a ratou te Wairua Tapu: e whakawhiwhia hoki ratou e iaki te ora tonu, hei tangata mo tona rangatiratanga mutunga kore.

Na, kua marama nei i tana Tama, i a Ihu Karaiti, ta te Atua whakaaro pai ki enei tangata, tena, kia whakawhetai atu tatou ki a ia i runga i te whakapono, kia mea:

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu, e te Matua i te rangi, he whakawhetai atu tenei na matou ki a koe mo to karanga i a matou kite matauranga ki ton atawhai, ki te whakapono ki a koe : Whakanuia tenei matauranga, whakaukia tonutia tenei whakapono o matou. Homai ton Wairua Tapu ki enei Tang ata, kia whanau hou ai ratou, kia meinga ai hei tangata mo te ora tonu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki ; tena ia te ora na, te kingi tahi na, me koe mete Wairua Tapu, a, ake ake ake. Amine.

Hei konei penei atu ai te Piriti kite liunga ka iriiria : EAKU hoa aroha, kua tae mai nei koutou, mete hiahia ano kia tn koutou i te Iriiri tapu, kua rongo koutou kite inoi a tenei whakaminenera, kia tangoilia

TE IRIIEI KAUMATUA.

228

koutou e to tatou Ariki e Ihu Karaiti, kia manaakitia e ia, kia whakaorangia hoki i o koutou hara, kia homai hoki ki a koutou te rangatiratanga ote rangi mete ora tonu. Kua rongo ano hoki koutou kite kianga mai ato tatou Ariki, a Ihu Karaiti, i roto i tana Kupu tapu, e tukua mai eia nga mea kua inoia nei e tatou; ka mana hoki i a ia tenei kupu ana.

Na, kua takoto nei ta te Karaiti kupu, me whakaae ano hoki koutou i te aroaro o enei, o o koutou Kai titiro, o tenei whakaminenga ano hoki, ka mahue i a koutou te rewera me ana mahi katoa, ka u tonu te whakapono ki nga Kupu tapu a te Atua, ka whakaritea tonutia hoki ana ture.

Hei konei te Piriti ui takitahi atu ai kite hunga ka iriiria.

Uinga.

KA mahue ranei i a koe te rewera me ana mahi katoa, ngamea whakaii, me nga mea whakapehapeha o te ao, me ona hiahia apo, me nga hiahia kino o te kikokiko, kei whai atu koe i aua mea F

Kupu whakahoki. Ka mahue katoa i a au.

Uinga.

EWHAKAPONO ana ranei koe kite Atua, kite Matua Kaha rawa, kite Kai hanga i te rangi, i te whenua F

Ki tana Tama kotahi hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti ? Ki tona whakatangatatanga ete Wairua Tapu, ki tona whanautanga ite Wahina, i a Meri; ki tona whakamamaetanga i te wa i a Ponotio Pirato, ki tona ripekatanga, ki tona matenga, ki tona tanumanga; ki tona hekenga atu kite reinga, ki tona aranga ake hoki ite torn o nga ra ; ki tona kakenga atu kite rangi, e noho mai nei ano ia i te ringaringa matau o te Atna, ote Matua Kaha rawa; aka hoki mai ano i reira kite whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate, a te mutunga o te ao ?

E whakapono ana hoki koe kite Wairua Tapu; kite Hahi tapu puta noa i te ao; kite Kotahitanga o te Hunga Tapu ; kite Murunga Kara; kite Aranga mai o te tinana, mete ora tonu muri iho i te mate ?

TE IRIIRI KAUMATUA.

229

Kupu Whakahoki. E whakapono pu ana ahau ki enei mea katoa.

Uinga.

KIA iriiria koe i runga i tenei whakapono ? Kupu Whakalioki. Ko toku hiahia tena.

Uinga.

EPAI ana koe kite ata whakarite i ta te Atua i pai ai, me ana ture, kia tika tonu hoki i taua ara i nga ra katoa e ora ai koe ?

Kupu whakahoki. A.q, ka pena ahau, kite whakakahangia ahau e te Atua.

Ko konei te Piriti mea ai :

ETE Atua tohu, meinga kia tanumia te Arama tawhito i roto i enei tangata, kia ara ake hoki te tangata hou i roto i a ratou. Amine. Kia mate nga hiahia kino katoa i roto i a ratou, kia ora, kia tupu ake, ko nga mea ate Wairua. Amine. Kia kaha ratou, kia wh.ai wahi, kia hinga i a ratou te rewera, te ao, te kikokiko. Amine.

Meinga nga tangata katoa e whakatapua ana ki a koe e matou e mahi nei, e minita nei, kia nohoia e nga hua pai o te rangi, kia whiwhi hoki ki nga utu nui e kore e memeha; man hoki e aroha mai, e Ihowa, e te Atua e ora nei, e kawana nei i nga mea katoa, a, ake ake ake. Amine.

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, he murn i o matou Kara i heke ai he wai he toto i te kaokao tapu o tan Tama aroha o lira Karaiti; i whakahaua hoki e la ana akonga kia haere kite whakaako i nga iwi katoa, kite iriiri hoki i a ratou i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu; Whakarangona mai nga inoi a tenei whakaminenga an; whakatapua tenei Wai hei Hakarameta mo te horoinga ite hara ; tukua mai hoki ki enei Tang ata, kairiiria nei ki tenei Wai, kia whiwhi ki nga hua o tan atawhai, kia noho tonu hoki i roto i au tamariki whakapono i whiriwhiria e koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE IRIIRI KAUMATUA.

230

*[[ Hei konei te Piriti pupuri ai i te ringaringa matau o te tangata ka iriiria, ka whakatu ai i a ia kite taha o te Takoto-

ranga Wai, me ui hoki e ia te Ingoa, ki nga Matuaatua. ka tuku ai i a ia ki roto kite wai, ka riringi ai ranei i a ia kite wai, mete ki atu :

Il } he iriiri tenei naku i a koe, i runga 1 te J Ingoa o te Matua, o te Tama, ote Wairua Amine.

Ko konei te Piriti mea atu ai :

KA tangohia e tatou tenei Tangata ki roto kite kahui a te Karaiti, ka tohungia hoki * kite Ripeka hei

*rj . , . tohu kia kaua ia e whakama a muri ake tuhia kiteßi eka ne * a kite Whakapono ki te rae ote Tanaata a Karaiti i ripekatia, kia maia ano e te Piriti. whawhai i raro iho i tana kara, kite hara, kite ao, kite rewera ; kia pumau tonu hoki hei hoia pono, hei pononga ma te Karaiti, a mate noa. Amine.

Hei konei te Piriti mea ai:

KA kite nei tatou, e aku hoa aroha, kua oti enei tang ata te whakawhanau hou, te hono hoki kite tinana o ta te Karaiti Hahi, kia whakawhetai tatou ki te Atua Kaha rawa mo enei pai; kia inoi tahi hoki ki a ia, kia rite ki tenei timatanga nga hanga a enei tangata, a, mate noa.

*|J Me korero telnoi a te Ariki, me koropiko katoa hoki. II TO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. 1 Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra, Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

ETE Matua i te rangi, he whakapai atu tenei na ma* ton ki a koe, mo to karanga i a matou kite matauranga ki ton atawhai, kite whakapono atu ki a koe. Whakanuia tenei matauranga, whakaukia tomitia tenei whakapono o matou. Homai tou Wairua Tapu ki enei tangata, kua whanau hou nei, kua meinga nei hei tangata mo te ora tonu i roto i to matou Ariki, i a Ihu Kara-

TE IRIIRI KAUMATUA.

231

iti, kia pumau tonu ai ratou hei pononga mau, kia whiwhi ai ki tau i korero ai ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki; e ora na ia, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, ake ake ake. Amine.

Zei konei, ka whakatika katoa, a, ka whakahua te Minita » enei Kupu ki nga Matuaatua, ka mea: NA, kua whakaae mai nei enei tangata ki to koutou aroaro, ka mahue i a ratou te rewera, me ana mahi katoa, ka whakapono ratou kite Atua, ka mahi ki a ia; kia mahara koutou, he mahi tenei ma koutou, te whakamaharahara i a ratou kite nui o a ratou kupu i ki nei, i whakaae nei ratou kite aroaro o tenei whaka~

minenga, o koutou hoki, o o ratou kai titiro. Me whaKahau ano e koutou kia tohe tonu ratou kite ako i te Kupu tapu ate Atua; kia tupu ai to ratou kaha, tp ratou matauranga ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti,, kia noho whakaaro ratou i tenei ao i runga i te tika, i te karakia pai.

Katahi ka anga atu ia kite hunga kua iriiria houtia, ka ki atu :) ME koutou hoki, kua kakahu nei i a te Karaiti, i a koutou i iriiria nei, kua meinga nei koutou e te whakapono hei tamariki ma te Atua, ma te maramatanga ; ko te mahi tenei ma koutou, kia rite ta koutou haere ki ta te Karaitiana, ki ta nga tamariki o te maramatanga; kia mahara ano kite Iriiringa, he mea hei whakaatu mai i te tikanga o ta tatou whakapono ; ara, i tenei, kia waiho to tatou Kai Whakaora, a te Karaiti, hei tauira mo tatou, kia rite ano hoki tatou ki a ia; na, i mate nei ia, i ara ake ano mo tatou, waihoki ko tatou, ko te hunga kua oti nei te iriiri, kia whakatupapaku kite hara kia ara ake ano kite tika : kia hono tonu ano hoki te whakamate i o tatou hiahia kino, mete nui haere ano te mahi tika, te mahi tapu, i tenei ra, i tenei ra.

He mea pai kia whakaukia e te Pihopa nga tangata kua oti nei te iriiri, i muri tata iho ito ratou Iriiringa ; kia tukua ai ratou kite Hapa Tapu. *ll Ki te kawea mai etahi kdhore nei i iriiria i to ratou itinga. a kahore ano i nui noa, e moliio ai kite whakahoki kupu mai ki nga uinga ; e pai ana ano mo ratou te tikanga mo te Iriiri i nga Tamariki i roto ite Whare Karakia ; (kite nui iatemate) hei te Iriiringa o nga Tamariki i roto i nga Whare.

232

HE KATIKIHAMA KIA AKONA E NGA TANGATA KATOA KEIWHA KAWEA KI TE PIHOPA KIA WHAKAUKIA.

Kai-whakaako. KO wai ton ingoa ? Akonga. Ko % Kai-whakaako. Na wai koe i hua ? Akonga. Na okn Matna-atna i tokn Iriiringa ; i meatia nei an i reira hei wahi mo te Karaiti, hei tamaiti ma to Atua, hei kai noho kite rangatiratanga o te rangi. Kai-whakaako. I aha on Matna-atna mon i reira ? Akonga. I waiho raton hei mangai mokn hei whakaae ki anei mea e torn. Ko te tnatahi, kia mahne i a an te rewera me ana mahi katoa, nga mea whakapehapeha, me nga mea memeha noa o tenei ao kino, me nga tini hiahia kino ote kikokiko. Ko te tnarna, kia whakaponohia e ahan nga knpn katoa o te Whakapono Karaitiana. Ko te tnatorn, kia whakaritea katoatia e ahan ta te Atna i pai ai, me ana tnre, kia pera tonu hoki i nga ra katoa e ora ai ahan.

Kai-whakaako. E kore ianei koe e mea e tika ana kia whakapono koe, kia mahi i ana mea i whakaaetia e ratou ?

Akonga. E tika ana ano; kite whakakahangia hoki ahau ete Atua ka pena ano ahau. E whakawhetai atu ana hoki ahau ki to tatou Matua i te rangi, mona i karanga i a an ki tenei oranga i roto i to tatou Kaiwhakaora i a Ihu Karaiti. Ko taku inoi hoki tenei kite Atua, kia homai tana atawhai ki a au, kia pena tonu ai ahau, a mate noa.

Kai-whakaako. Whakahuatia mai nga kupu o tan Whakapono.

Akonga. E whakapono ana ahau kite Atna, kite Matua Kaka rawa, Ko ia te Kai-hanga o te rangi, o te whenna;

Ki tana Tama Kotahi ano hoki, ki to taton Ariki, ki a Ihu Karaiti; I whakatangatatia nei e te Wairua Tapu, I whanau i te Wahina, i a Meri, I whakamamaetia i te wa i a Ponotio Pirato, I ripekatia, i mate, i

HE KATIKIHAMA.

233

tanumia, I heke atu kite reinga ; No te torn o nga ra i ara ake ai ia ite mate, Aka kake atu kite rangi, E noho mai nei i te ringaringa matau o te Atua, o te Matua Kaha rawa; Ka hoki mai ano ia i reira kite whakarite whakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate.

E whakapono ana ahau kite Wairua Tapu; Ki te Hahi tapu puta noa ite ao; Ki te Kotahitanga o te Hunga tapu ; Ki te Murunga hara; Ki te Aranga mai ote tinana, Mete ora tonu. Amine.

Kai-whakaako. Tena koa nga tino mea e akona nei e koe ki enei kupu o tau Whakapono ?

Akonga. Te tuatahi, ko te whakapono atu kite Atua Matua, nana nei ahau mete ao katoa i hanga. Te tuarua, ko te whakapono atu kite Atua Tama, nana nei ahau i hoko me nga tangata katoa. Te tuatoru, ko te whakapono atu kite Atua Wairua Tapu, ko ia nei te kai whakatapu i ahau, mete hunga whiriwhiri katoa ano hoki a te Atua. Kai-whakaako. I mea mai koe, ko o Matuaatua o kai-whakaae ki nga Ture a te Atua kia whakaritea e koe. Tena koa, e hia aua Ture ? Akonga. Kot ahi tekau. Kai-whakaako. Ko ehea ? Akonga. Ko aua korero i korero ai te Atua i te rua tekau o nga Upoko o Ekoruhe, i mea ai, Ko Ihowa ahau, ko tou Atua, naku koe i whakaputa mai i te whenua o Ihipa, i te whare pononga.

I. Aua etahi Atua ke atu mou ki mua atu i a au.

11. Kei hanga koe i te whakapakoko mou, i tetahi ritenga ranei o nga mea o te rangi i runga, o te whenua ranei i raro, o te wai ranei i raro ite whenna. Kei koropiko koe ki ena mea, kei mahi ranei ki ena mea: ko Ihowa hoki ahau, ko tou Atua, he Atua hae, e mea ana i nga hara o nga matua kia tan iho ki nga tamariki, a, te torn, te wha ra ano o nga whakatupuranga o te hunga e kino ana ki a an; e whakaputa aroha ana hoki ki nga mano, kite hunga e aroha ana ki a au, e whakarite ana hoki i aku ture.

111. Kei whakahuatia noatia e koe te Ingoa o Ihowa, o tou Atua : e kore hoki a Ihowa e mea, he harakore te tangata e whakahua noa ana i tona Ingoa.

HE KATIKIHAMA.

234

IV. Kia mahara kite Ba Hapati, kia whakatapua. E ono nga ra e mahi ai koe, e mea ai hoki i au mea katoa; tena ko te ra whitu, he Hapati no Ihowa, no tou Atua. Kaua e mahia tetahi mahi i reira e koe, eto tamaiti, e to tamahine, e to pononga tane, e to pononga wahine, e o kararehe hoki, me to tangata ke i roto i ou tatau. E ono hoki nga ra i hanga ai e Ihowa te rangi, mete whenua, te moana, me nga mea katoa i roto, a okioki ana i te ra whitu ; no reira i whakapaingia ai te Ba Hapati e Ihowa, a whakatapua ana.

V. Whakahonoretia tou papa me tou whaea, kia roa ai ou ra kite whenua e homai nei e Ihowa, e tou Atua, ki a koe.

VI. Kaua e pain. VII. Kaua e puremu. VIII. Kaua e tabae. IX. Kaua e wbakapae teka ki tou boa. X. Kaua e biabia kite wbare o tou boa, kaua e biabia kite wahine a tou boa, ki tana pononga tane ranei, ki tana pononga wabine ranei, ki tana kau ranei, ki tana kaibe ranei, ki tetabi mea ranei a tou boa.

Ka/i-whakaako. Tena koa nga tino mea e akona nei e koe ki anei Ture ?

Akonga. E rua nga mea e kite nei ahau: ko to tikanga mo taku mahi kite Atua, mete tikanga mo taku mahi kite Tangata.

Kai-whakaako. Tena koe te tikanga mo to mahi kite Atua ?

Akonga. Ko te tikanga tenei mo taku mahi kite Atua; Kia whakapaua toku ngakau, toku hinengaro, toku wairua, toku. kaha, kite whakapono ki a ia, kite wehi ki a ia, kite arolia ki a ia; kia koropiko ahau ki a ia, kia whakawhetai atu ki a ia, kia waiho ko ia anake hei whakawhirinakitanga moku, kia inoi atu ahau ki a ia, kia whakahonore i tona Ingoa tapu, i tana Kupu, kia pono hoki taku mahi ki a ia i nga ra katoa e ora ai ahau. Kai-whakaako. Tena koa te tikanga mo to mahi ki te Tangata ? Akonga. Ko te tikanga tenei mo taku mahi kite Tangata; Ko toku aroha ki aia kia rite ki toku aroha ki a au nei ano, ko taku ano e mea ai ki era atu tangata, kia rite ki taku e pai ai kia meatia mai e ratou ki a au :

HE KATIKIHAMA.

235

Kia aroha, kia whakahonore, kia atawhai ki toku papa, ki toku whaea : Kia whakahonore, kia rongo kite Kuini, ki nga tangata katoa hoki i waiho e ia hei kai-whaka-haere tikanga: Kia rongo ahau ki oku kai-whakaako, kai-tohutohu i nga mea o te wairua, me oku rangatira : Kia ahua humarie ahau ki nga tangata katoa e nui ake ana i a au : Kei mamae hoki tetahi tangata i aku kupu, i aku mahi : Kia pono, kia tika aku hanga katoa : Kia kaua toku ngakau e mauahara, e hae ; Kia tupato kei pokanoa, kei tahae oku ringaringa, kei kino, kei teka, kei ngautuara toku arero: Kaua hoki toku tinana e kakai, e iinu, e hiahia puremu : Kia kaua hoki e titiro apo atu, e hiahia atu ranei ki o era tangata taonga; engari kia ako ahau kite mahi kai, kite mahi rawa moku, kia ata mahia hoki nga mahi katoa e pai ai te Atua hei mahi maku.

Kai-whakaako. E mara, kia matau koe ki tenei, e kore e taea e koe anake te mea i anei mei, te whakarite ranei i nga Ture ate Atua, mete mahi ki a ia, kite kahore koe e whakakahangia e ia ; me whai hoki tenei e koe i nga taima katoa i runga i te inoi pono. Tena, kia rongo ahau, e matau ana ranei koe kite Inoi a te Ariki ?

Akonga. E to matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Kai-whakaako. Tena koa te tikanga o tenei Inoi an ? Akonga. He mea naku ki toku Ariki, kite Atua, ki to tatou Matua i te rangi, ko ia nei hoki te kai-homai i nga mea pai katoa, kia tukua mai e ia tana atawhai ki a au, ki nga tangata katoa ; kia tika ai ta tatou karakia ki a ia, kia mahi ai tatou i tana mahi, kia rongo ai hoki ki a ia. He inoi ano hoki naku kite Atua, kia tukua mai e ia nga mea e matea ana e o tatou wairua, e o tatou tinana; kia mahi tohu ano ia ki a tatou, kia muru i o tatou hara ; kia pai ia kite whakaora, kite tiaki i a tatou, i nga panga mai o te he ki o tatou wairua, ki o

HE KATIKIHAMA.

236

tatou tinana; kia araia atu eia i a tatou nga hara katoa, te wairua kino hoki, to tatou hoa whawhai, mete mate mutungakore. E whakapono ana hoki ahau, ka rite tenei i a ia; he nui hoki tona aroha, tona pai; ko Ihu Karaiti hoki to tatou Ariki. Koia ahau i mea ai, Amine, Kia pono.

Kai-whakaako. E hia nga Hakarameta i whakaritea e te Karaiti ma tana Hahi ?

Akonga. E rua rawa ano ; he mea nui enei e pa* ai nga tangata kite ora; ko te Iriiringa, ko te Hapa ate Ariki.

Kai-whakaako. He aha te tikanga o tenei kupu, o te Hakarameta ?

Akongob. He mea no waho te Hakarameta, he mea e kitea ana e te kanohi, hei tohu mo te mahi wairua i roto ; he mea i homai ki a tatou e te Karaiti pu ano, i whakaritea ano hoki e ia hei mea e whiwhi ai tatou ki taua mahi wairua, hei taunaha ano hoki mo taua mea. Kai- whaJcaako. E hia nga wahi o te Hakarameta kotahi ?

Akonga. E rua; ko te tohu o waho, e kitea ana, ko te mahi wairua hoki i roto.

Kai-whakaako. He aha te tohu o waho, e kitea ana, i te Iriiringa ?

Akongo. He wai ; e iriiria nei te tangata i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Kai-whakaako. He aha te mahi wairua i roto ?

Akonga. He whakatupapakutanga kite kino, he whanautanga houtanga kite tika : i whanau hara mai hoki tatou, he tamariki na te riri, ma tenei ia tatou ka meinga ai hei tamariki ma te atawhai.

Kai-whakaako. Kia aha nga tangata ka tika ai kia iriiria ?

Akonga. Kia ripeneta, ara, kia mahue i a ratou te hara ; kia whakapono hoki, ara, kia tino whakaponohia e ratou nga meatanga mai a te Atua ki a ratou i roto i taua Hakarameta.

Kai-whakaako. Na te aha nga tamariki nonohi i iriiria ai, he tamariki rawa nei hoki ratou, e kore hoki e ahei te whakarite i aua mea ?

Akonga. Na te mea i waiho o ratou Matuaatua hei kai-whakaae ma ratou ki aua mea ; ma ratou ano hoki e whakarite taua whakaaetanga, ina kaumatua ake ratou.

HE KATIKIHAMA.

237

Kai-whakaako. Hei aha i whakaritea ai te Hakarameta o te Hapa a te Ariki ?

Akonga. Hei whakamahara tonu ki taua patunga tapu, kite matenga o te Karaiti, ki nga mea pai hoki o taua matenga ka riro mai nei i a tatou.

Kai-whakaako. He aha te tohu o waho i te Hapa a te Ariki ?

Akonga. He Taro, he Waina, i meinga e te Ariki kia kainga. Kai-whakaako. He aha te mea o roto, ara, te mea e tohungia ana ?

Akonga. Ko te Tinana, ko nga Toto o te Karaiti; e riro pono mai ana hoki anamea i te hunga whakapono, ina kainga te Hapa a te Ariki.

Kai-whakaako. He aha nga pai o tena mea ka riro mai nei i a tatou ?

Akonga. Ma reira, ara, ma te Tinana, ma nga Toto o te Karaiti ka whai kaha ai, ka whai manawa ai o tatou wairua, e rite ana hoki kite Taro, kite Waina, e whakakaha nei i o tatou tinana.

Kai-whakaako. Kia aha te hunga e haere mai ana ki te Hapa a te Ariki.

Akonga. Kia uiui ki a ratou ano, kia kitea ai, he pono ranei te ripeneta mo o ratou hara o mua, mete u ano te whakaaro kia pokaia houtia he mahi hou ; kei te ora ranei te whakapono kite mahi tohu a te Atua i roto i a te Karaiti, mete mau ano te mahara ki tona matenga, i runga ite ngakau whakawhetai; kia kitea ai hoki, kei te mau ranei te aroha ki nga tangata katoa.

Me whakaako e te Minita o te Pariha etahi o nga Tamariki o tona Pariha ki tetahi wahi o tenei Katikihama, i roto i te Whare-karakia, i te mutunga o te Upoko tuarua o te Karakia o te Ahiahi i nga Ra tapu, i nga Ra nui, kia rite te tokomaha ki tana e whakaaro iho ai.

®jj Me mea ano hoki nga Matua ratou ko nga Rangatira, kia haere mai a ratou Tamariki, kite Whare-karakia, i te wa i whakaritea (ara, nga mea kahore i mohio kite Katikihama), kia whakaakona e te Minita, kia mohio ra ano ratou ki nga mea e whakaaturia ana i konei, hei ako ma ratou.

Ka kaumatua nga Tamariki, ka mohio kite whakcihua i nga kupu o te Whakapono, ite Inoi a te Ariki, i nga Ture Kotahi Pekau, me tenei Katikihama poto. me kawe ratou kite Pikopa,

HE KATIKIHAMA.

238

Me haere tahi hoki tetahi o nga hei Kai titiro mo te Whakaunga.

Ka puta te kupu a te Pihopa kia haere atu nga Tamariki ki a ia, kite Whakaunga, na, me kawe e te me tuku ranei kia kawea, nga ingoa o nga tangata o tona Pariha. e meatia ana e ia kia whakaungia. kite paingia e te Pikopa .me whakau e ia; ko te tikanga tenei.

239

TE TIKANGA MO TE WHAKAUNGA, ARA, MO TE WHAKAPAKANGA RINGARINGA KI TE HUNGA IRIIRI, INA KAUMATUA AKE RATOU.

Ka taka mai te ra i whakaritea, Ida whakaturia katoatia te hunga i haere mai kia whakaukia kite aroaro o te Pihopa ; kei reira ka korerotia enei kupu e e tetahi Minita ranei i whakaritea e ia.

KO te whakaaro tenei a te Hahi, kia whakatupuria i runga i te pai nga tangata e whakaukia ana, koia i whakaritea ai, Kia kaua tetahi e whakaukia, ki te kore ia e mohio kite whakahua i nga kupu o te Whakapono, i te Inoi a te Ariki, me nga Ture kotahi tekau ; kite whakahoki kupu ano hoki ki nga Uinga o te Katikihama poto : he ritenga pai ano hoki tenei mo nga tamariki, i te mea ka kaumatua ake ratou, ka oti hoki te whakaako ki nga mea i whakaaetia mo ratou i to ratou Iriiringa e o ratou Matuaatua, kia whakamana ano aua kupu e o ratou ake mangai, i te aroaro ote Hahi; kia whakaae ano hoki kia tohe tonu ratou, i runga i to te Atua kaha, kite whakarite i nga mea e whaki mai nei ratou kua whakaaetia e ratou.

IT Ko reira te Pihopa mea ai :

EPAI ana ranei koutou kia whakahoutia i te aroaro o te Atua, o tenei whakaminenga ano hoki ta koutou kupu whakaae i whakapuakina mai i to koutou Iriiringa: ka whakapumautia ranei e koutou aianei taua kupu whakaae ; ka whakaponohia ranei, ka mahia e koutou nga mea katoa i whakaaetia mai e koutou, ara, e o koutou Matuaatua ?

reira ki katoa mai ai ratou, kia nui hoki te Teo : E pai ana ano ahau.

Ko te Pihopa. KEI te Ingoa o Ihowa he awhina mo tatou; Ko te Nuinga. Kei te kai hanga i te rangi mete whenua.

TE WHAKAUNGA.

240

Ko te Pihopa. Kia whakapaingia te Ingoa o Ihowa.

Ko te Nuinga. Aianei, a, ake ake ake.

Ko te Pihopa. E Ihowa, whakarongo mai ki a matou inoi.

Ko te Nuinga. Kia tae atu ta matou karanga ki a koe.

Ko te Pihopa. Kia inoi tatou.

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, kua pai nei koe kia whakawhanautia houtia enei pononga au kite Wai, kite Wairua Tapu, kia murua hoki o ratou hara katoa ; Whakakahangia ratou, e te Ariki, kite Wairua Tapu, kite Kai whakahari, whakanuia i roto i a ratou, i nga ra katoa, au homaitanga maha o te atawhai, te wairua ote whakaaro nui, ote matauranga ; te wairua o te whakatakoto whakaaro, o te kaha; te wairua o te mohio, ote karakia pono; whakakiia ano hoki ratou, e Ihowa, kite wairua o te wehi ki a koe, aianei, a, ake ake ake. Amine.

®|T Na, ka koropiko katoa kite aroaro o te Pihopa, me whakapa e ia tona ringaringa kite matenga o tetahi o tetahi, me mea hoki ia:

T I AKIN A, e te Ariki, tenei Tamaiti au [tenei Pononga au ranei] e tou kaha i te rangi, kia pumau tonu ai ia ki a koe; kia tupu ake ai hoki i nga ra katoa i roto i tou Wairua Tapu, a tae noa ki tou rangatiratanga mutunga kore. Amine.

51 Ko reira te Pihopa mea ai: Kia noho a Ihowa ki a koutou. Ko te Nuinga. Ki tou wairua ano hoki.

5[ A, ka koropiko katoa, me mea ano te Pihopa :

Kia inoi tatou.

ETO mat on Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tan e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua koki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou i te kino. Amine.

TE WHAKAUNGA.

241

M

51 Me tenei Inoi :

ETE Atua Kaha rawa ora tonu, ko koe hei mea i n. matou kia hiahia, kia whakarite i nga mea e pai ana ki a koe, kite Atua Nui: He inoi atu tenei na matoil ki a koe mo enei pononga an, kua whakapangia nei e o matou ringaringa, (he mea whakarite kite mahi a o Apotoro tapu,) hei whakaatu i tou atawhai ki a ratou. Kia taumarumaru tonu iho tou ringaringa ki runga ki a ratou ; kia noho tonu tou Wairua Tanu ki a ratou ; arahina hoki ratou i runga i te mohio, i te whakarongo hoki ki tau Kupu, kia wbiwhi ai ratou a mua kite oranga mutunga kore ; Ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, e ora tahi, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, ake ake ake. Amine. IHOWA Kaha rawa, e te Atua ora tonu, he inoi atu j tenei na matou ki a koe, kia whakatikaia, kia whakatapua, kia whakahaerea o matou ngakau, me o matou tinana, i runga i nga ara o au ture, i nga mahi hoki i whakahaua e koe ; Mau, ma te Mea kaha matou e tiaki, ka ora ai o matou tinana, me o matou wairua, aianei, a, ake tonu atu ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, to matou Kai Whakaora. Amine.

reira te Pihopa manaaki ai i a ratou, mea ai;

KIA tan ki a koutou te manaakitanga a te Atua Kaha rawa, a te Matua, a te Tama, a te Wairua Tapu; kia mau tonu iho hoki ki a koutou, ake ake ake.

Amine.

A r a, e kore Mahi e tukua kite Hapa Tapu, kia wJtokaukia ra kia whai hiahia ranei ia kia whakaukia.

242

TE TIKANGA MO TE MARENA.

*[! Kia torn nga Ra tapu e karangatia ai i roto i te Whare Karakia te marenatanga o te hunga katoa e meatia ana kia marenatia, hei te Karakia o te Ata. hei te Karakia ranei o te Ahiahi, (kite kahore he Karakia o te Ata,) i te mutunga tonutanga iho o te Upoko tuarua ; kia penei tonu te kupu a te M inita. HE karanga tenei i te Marenatanga o M o , raua ko N o . Ki te mohio tetahi o koutou ki tetahi mea e kore ai e tika kia marenatia tenei tangata rana ko tenei wahine, me korero mai. Ko te karanga tuatahi [tuarua, tuatoru ranei,] tenei. Ki te mea he Pariha ke to tetahi, he Pariha ke to tetahi, o te hunga e meatia ana kia marenatia, me karanga te Marenatanga i nga Whare Karakia e rua; kaua ano hoki te Minita o tetahi Pariha e matrena i a raua, kia tae mai ra ano te Pukapuka a te Minita o tetahi Pariha hei whakaatu i nga Karangatanga e toru kiter a Whare,

®j] A te ra e Marenatia ai raua, me haere mai raua, ratou ana ko nga huanga, ko nga hoa, ki roto kite Whare Karakia, ki reira tu ai, ko te Tane ki matau, ko te Wahine ki maui, na, ka

mea te Minita:

EHOA ma, kua whakamine mai nei tatou ki konei, kite aroaro o te Atua, o tenei whakaminenga ano hoki, kite hono i tenei Tangata raua ko tenei Wahine ki te inarena tapu; he ritenga pai tenei, he mea whakarito na te Atna i te harakoretanga o te tangata, hei whakaatu ki a tatou i te kotahitanga o te Karaiti raua ko tana Hahi ; i whakahonoretia hoki e te Karaiti tenei ritenga tapu i Kena o Kariri, i te kainga i whakakite ai ia i tana merekara tuatahi; i whakapaingia ano hoki tenei e Paora, i mea mai ia, he mea honore tenei ma nga tangata katoa : heoi, kaua tetahi tangata e anga whakaaro kore mai ki tenei ritenga; kei rite ki nga kirehe te mahara kore : engari kia whakaaro, kia tupato, kia what mahara, mete wehi ano kite Atua, mete mahara ano ki nga mea i whakaritea ai te Marenatanga.

TE MARENA.

243

M2

Ko te tuatahi, I whakaritea, kia hua ai te tamariki, me whakatupu ake hoki aua tamariki i runga i te wehi ki a Ihowa, kia whakamoemititia ai tona Ingoa tapu.

Ko te tuarua, I whakaritea, kei hara te tangata, kei moepuku; kia marena ai hoki te hunga e kore nei e taea e ratou te pehi te ngakau, kia mau ai hoki ratou hei wahi hara-kore mo te tinana o te Karaiti.

Ko te tuatoru, I whakaritea kia whai hoa ai te tangata, hei whakakaha, hei whakamarama, tetahi i tetahi, i nga wa ote kino, o te pai. Koia hoki tenei hunga tokorua i haere mai ai kia marenatia. Na, kite mohio tetahi o koutou ki tetahi mea e kore ai e tika kia honoa raua, hei konei ano ia korero ai ; kite kahore, kei kiki ia amua ake nei.

51 Me ki atu hoki ia kite hunga e marenatia ana:

KIA mahara korua, ka uia hoki korua a te ra whakawa, e whakakitea ai nga mea huna o nga ngakau katoa; whakaaroa mai tenei kupu aku, kite mea e mohio ana korua ki tetahi mea e kore ai e tika kia marenatia korua, whakaaturia mai aianei. Kia tino mohio hoki korua, ko nga mea kihai i rite to raua hononga ki ta te Atua kupu, kahore raua i honoa ete Atua; e kore ano hoki to raua Marenatanga e rite ki ta te ture.

5i 2Va, kite korerotia mat e tel ahi, i te ra o te Marenatanga, tetahi mea e he ai i ta te Atua Ture, i ta tenei whenua ranei., to raua Marenatanga, a kite pai ano ia, ratou ko etahi hoa ona, kia homai he maunga e mau ai ia, hei whukapumau i tana kupu, kite takoto mai ranei tana moni {kia rite ki nga mea e he ai te hunga e marenatia ana) me tvhakarere te kia kitea ra ano te tikanga o taua korero.

TT Ki te kore e kitea tetahi mea hei whakakahore, me penei atu Is Minita kite Tane :

E— , E pai ana koe ki tenei Wahine, hei wahine marena man, kia noho tahi korua i runga i te Marena tapu, kia pera ano meta te Atua i whakarite ai ? E aroha ranei koe ki a ia, e atawhai, e whakahonore, e tiaki i a ia, ite mate, ite ora; e whakarere hoki koe i era atu katoa, e u ki a ia anake, a, mate noa tetahi o korua P

U Me ki e te Tane :

E pai ana ahau.

TE MARENA.

244

Me penei atu hoki te Minita kite Wahine :

, E pai ana koe ki tenei Tangata, hei tane marena mau, kia noho tahi korua i runga i te Mare* na tapu, kia pera ano meta te Atua i whakarite ai ? E rongo ranei koe ki a ia, e mahi i ana mahi, e aroha, e whakahonore, e tiaki i a ia, i te mate, i te ora ; e whakarere hoki koe i era atu katoa, e u ki a ia anake, a mate noa tetahi o korua ?

Me ki e te Wahine :

E pai ana ahau.

Hei konei te Minita mea ai:

KO wai hei homai i tenei Wahine kia marenatia ki tenei Tangata ? Me penei hoki ta raua whakaae ki a raua :

Me tango e te Minita te Wahine i nga ringaringa o tona Matua Tane, o tetahi hoa ranei ona, me mea kia hopukia e te ringa matau o te Tane te ring a matau o te Wahine, kia korerotia ano hoki e ia enei kupu i muri i a ia.

17 0 ahau, ko , ka tango nei i a koe, e —, V hei wahine marena maku, ka pumau koe ki ahau aianei, a, ake tonu atu, i nga wa o te pai, i nga wa o te kino, ahakoa hua te taonga, ahakoa rawakore, ahakoa turoro, ahakoa tangata oia, ka aroha ahau ki a koe, ka atawhai, a wehea noatia ra ano taua e te mate, ka rite ano ki ta te Atua ture tapu; ko taku whakaaetanga tenei te tukua atu nei ki a koe.

yVa, ka tuku raua i o raua ringaringa ; hei reira hoki hopukia ai e te ringaringa matau o te Wahine te ringaringa matau o te Tane, ka whakahua ai hoki ia i enei kupu ate Minita:

TZO ahau, ko , ka tango nei i a koe, e JV , hei tane marena maku, ka pumau koe ki ahau aianei, a, ake tonu atu, i nga wa o te pai, i nga wa o te kino, ahakoa hua te taonga, ahakoa r'wakore, ahakoa turoro, ahakoa tangata ora, ka aroha ahau ki a koe, ka atawhai, ka whakarongo ano ahau ki a koe, a wehea noatia ra ano taua e te mate, ka rite ano ki ta te Atua ture tapu; ko taka whakaaetanga tenei te tukua atu nei ki a koe.

TE MARENA.

245

J Na, ka tuka ano raua i o raua ringaringa ; a me homai e te Tane he Mowhiti kite Wahine, me waiho i runga i te pukapuka, mete mea ano i whakaritea ma te Minita. Me tango e te Minita te Mowhiti, ka hoatu ai kite Tane, mana e kuhu kite tuawha o nga maihao o te ringaringa maui o te Wahine. Me pupuri e te Tane te Mowhiti ki reira, ka whakahua hoki i enei kupu : ma te Minita e ako atu :

HE marena tenei naku i a koe ki tenei Mowhiti, ka whakarangatira toku tinana i a koe, mou katoa hoki oku taonga i tenei ao : i runga i te Ingoa o te Matua, ote Tama, ote Wairua Tapu. Amine.

Me whakarere atu e te Tane te Mowhiti kite zrha o nga maihao o te rinnaring a maui o te Wahine, a ka koropiko raua;

ka penei atu hoki te Minita:

Kia inoi tatou.

ETE Atua ora tonu, ko koe te Kai hanga, te Kai tiaki i nga tangata katoa, ko koe te Kai homai i te kaha mo te wairua, Nau nei ano hoki te oranga tonutanga: Manaakitia iho enei pononga au, tenei tangata, tenei wahine, e manaakitia nei e matou i runga i tou Ingoa : kia rite raua ki a Ihaka raua ko Ripeka te noho tuturu ki a raua ; kia rite i a raua te oati, mete kawenata kua whakaaetia nei e raua, (ko tona tohu nei tenei Mowhiti, i hoatu nei, i tangohia nei e raua,) kia noho tahi tonu hoki raua i runga i te aroha, i te pai, kia whakarite ano hoki i au ture ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

j Hei konei te Minita ka hono ai i o raua ringaringa matau, a ka penei atu:

a te Atua i hono ai, kaua e wehea e te tangata.

5[ Hei konei te Minita ka ki atu ai kite whakaminenga : NA, kua whakaae nei a , raua ko , kia honoa raua i runga i te marena tapu, kua puaki nuiano hoki ta raua kupu kite aroaro o te Atua, o tenei hunga ano hoki, kua rite ano uga kupu a tetahi, a tetahi ; kua whakakitea ano e raua kite hoatutanga, kite tangohanga mai o te Mowhiti, kite hononga ano hoki o o raua ringaringa; Ka kiia raua e ahau, he Tane tupu, he Wahine tupu, i runga i te Tngoa o te Matua, o te Tama, ote Wairua Tapu. Amine.

TE MAKENA.

246

F Hei konei te Minita ka wliakahua ai i tenei Manaakitanga : MA te Afcua Matua, ma te Atua Tama, ma te Atua Wairua Tapu, korua e manaaki, e tiaki; ma te Ariki tohu e titiro atawhai mai ki a korua, e whakaki o korua ng akau ki nga mea pai katoa ote wairua ; kia pai ai to korua noho tahi i tenei ao, kia whiwhi ai hoki korua kite oranga tonutanga i tera ao atu. Amine.

TJ Na, me haere te Minita kite Tepara ate A riki, a ka korero, ka waiata ranei i tenei Waiata :

Waiata cxxviii.

KA hari nga tangata katoa e wehi ana i a Ihowa : 0 haere ana i ona ara. E kai hoki koe i te mahinga a ou ringaringa : e hari koe, a ka tau te pai ki a koe. E rite to wahine kite waina hua i nga taha o ton whare : o tamariki ki nga mahuri oriwa i nga taha o to tepara. Na, he pera te manaakitanga mo te tangata : e wehi ana i a Ihowa.

Ka manaakitia mai koe e Ihowa i Hiona : a e kite koe i te pai o Hiruharama i nga ra katoa e ora ai koe.

Ae, e kite koe i nga tamariki a o tamariki: mete tongo e man ana ki a Iharaira. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete WairuaTapu; Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Ko tenei Waiata ranei: Waiata Ixvii.

M A te Atua tatou e atawhai, mana tatou e manaaki : mana e mea kia tiaho mai tona mata ki a tatou. Kia matauria ai to ara ki runga ki to whenua: tan whakaoranga i roto i nga tauiwi katoa. Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, ete Atua : kia wkakamoemiti nga iwi katoa ki a koe. Kia, koa nga tauiwi, kia waiata ite hari: no te mea hoki ka tika tau whakaritenga whakawa mo nga iwi, a ka kawana koe i nga tauiwi o te whenua.

TE MABENA.

247

Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, e te Atua : kia whakamoemiti nga iwi katoa ki a koe. Ka tuku mai te whenua i ona hua : a ka manaaki te Atua, to tatou Atua, i a tatou. Ka manaaki te Atua i a tatou: a ka wehi nga pito katoa o te whenua i a ia. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama : mete Wairua Tapu. Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Ka mutu te Waiata, me koropiko te Tane raua ko te Wahine ki mua o te Tepara o te Ariki, me tu te Minita kite Tepara, mete anga atu ona kanohi ki a raua, ka mea ai ia:

E Ihowa, tohungia matou. Ko te Nuinga. Ete Karaiti, tohungia matou. Ko te Minita. E Ihowa, tohungia matou.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tan e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei io te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Ko te Minita. E Ihowa, whakaorangia enei pononga an, tenei tangata raua ko tenei wahine;

Ko te Nuinga. E whakawhirinaki atu nei ki a koe.

Ko te Minita. E Ihowa, homai he kaha ki a raua i tou wahi tapu;

Ko te Nuinaa. Tiakina hoki raua ake ake ake. Ko te Minita. Hei pa kaha koe mo raua; Ko te Nuinga. Kei taea eto raua hoa riri. Ko te Minita. E Ihowa, whakarongo mai ki ta matou inoi.

Ko te Nuinga. Kia tae atu hoki ki a koe ta matou karanga.

Ko te Minita.

ETE Atua o Aperahama, e te Atua o Ihaka, e to Atua o Hakopa, manaakitia enei pononga au, ruia mai hoki nga purapura o te oranga tonutanga ki roto ki o

TE MARENA.

248

raua ngakau ; kia whakarite ai raua i nga mea katoa e matau ai raua o roto oau Kupu tapu. E Ihowa, titiro atawhai iho koe i te rangi ki a raua, manaakitia hoki raua kite manaakitanga i whakaharitia ai a Aperahama raua ko Hera. Meinga raua kia whakarite i tau e pai ai, kia ora hoki i a koe te tiaki i nga wa katoa; kia pumau ai raua ki tou aroha, a, mate noa; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ki te mea kua ruruhitia te Wahine, me kape tenei Inoi. ETE Ariki tohu, e. te Matua i te rangi, nau nei te tangata i tini haere ai; He inoi atu tenei na maton kia mea koe i tenei hunga kia hua, kia tokomaha hoki a raua tamariki, kia roa ano hoki to raua noho tahi i runga i te aroha, i te tika, kia kite ai raua i a raua tamariki e tupu ake ana i runga i te pai, i runga i to te Karaiti ritenga, hei whakamoemiti i a koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine. T? TE Atua, i mua, i te mea kahore noa iho he mea, i |j hanga e koe nga mea katoa, he nui hoki no tou kaha; a, ka oti nga mea katoa te whakapai, na, ka whakarite koe kia whai timatanga ake te wahine i roto i te tane, (i hanga ano hoki ia kia rite ki a koe,) a ka oti raua te hono e koe, na, ka ako mai koe, e kore e tika kia wehea te hunga kua whakakotahitia e koe i to raua Marenatanga: E te Atua, nau nei i whakatapu te Marena, hei whakaatu mai i te ahua o te IMaienatanga, ara, o te whakakotahitanga o te Karaiti raua ko tana Hahi; Titiro atawhai iho ki enei pononga au, kia rite ai ki ta to Kupu te aroha o tenei tangata ki tana wahine, (pera hoki mete Karaiti i aroha nei ki tana wahine, ara, kite Hahi, i tuku nei i aia hei whakaora; i arohaina hoki e ia, i atawhaitia, ano ko on a kikokiko ake;) kia aroha ano hoki tenei wahine, kia pai, kia rongo, kia piri tonu ki tana tane ; kia ata noho, kia humarie, kia rite ki ara wahine whakapono. E Ihowa, manaakitia raua tokorua, tukua raua kia noho ki tou rangatiratanga mufeunga kore; ko Ihu ICaraiti hoki to matou Aiiki®

Amine. Hei konei te Minita ka mea atu ai :

MA te Atua Kaba rawa, nana nei o tatou tnpuna, a Arama raua ko Iwi, i hanga i te timatanga i

TE MARENA.

249

M 3

whakatapu, i hono hoki i runga ite marena; Mana 0 riringi ki runga ki a korua tona kaha nui, mana korua e whakatapu, e manaaki, kia paingia ai e ia o korua tinana, o korua wairua, kia noho tahi tonu ai korua 1 runga ite aroha hara kore, a mate noa. Amine.

Muri iho, kite kahore he Kauwhau hei whakaatu i nga mahi tika ma te Tane raua ko te me korero tenei e te Minita

ETE hunga katoa kua oti te marena, mete hunga ano hoki e mea ana kite Marena tapu, whakarongo mai ki ta te Karaipiture tapu e mea nei mo nga mahi a nga tane ki a ratou wahine, mo a nga wahine ano hoki ki a ratou tane.

Kua homai e Paora tenei ture, i tana Pukapuka ki nga tangata o Epeha, i te rima o nga Upoko, mo nga tangata katoa kua otite marena ; E nga tane, arohaina a koutou wahine, kia pera hoki mete Karaiti i aroha ki te hahi, a hoatu ana ia ia ano mo tana hahi; hei hahi e whakatapua e ia, ma rawa i a ia i te horoinga ki te wai, he mea na te kupu, hei hahi e tapaea e ia ki a ia ano, kororia rawa, te whai ira, korukoru, tetahi atu mea pera ranei, engari kia tapu, kia koha kore. Me aroha e nga tane a ratou wahine, mete mea ko o ratou tinana ake ano. Te tangata e aroha ana ki tana wahine ake, e aroha ana ki aia ake ano. Kahore hoki tetahi kia kino noa ki tona kikokiko ake ; engari e atawhai ana, e whakaahuru ana, e pera tonu ana meta te Ariki kite hahi: he wahi hoki tat on no tona tinana, no tona kikokiko, no ona wheua. Mo konei ra ka whakarerea

ai e te tangata tona papa tona whaea, a ka piri ki tana wahine, ako raua tokorua hei kikokiko kotahi. He nui tenei mea ngaro : otiia mo te Karaiti raua ko te hahi taku korero. Na, kia rite ki tona aroha ki aia ake an©, to koutou aroha to tenei to tenei ki tana wahine ki tana wahine.

E mea ana ano hoki a Paora i tana Pukapuka ki nga tangata o Korohe, e korero ana ano hoki ki nga tangata katoa kua oti te marena; E nga tane, arohaina a koutou wahine, kei kaha hoki te riri ki a ratou.

Whakarongo ano hoki kite kupu a Pita, Apotoro ate Karaiti,he tangata whai hoa ano hoki ia, e mea ana ia ki te hunga kua oti te marena; Me nga tane ano hoki, kia rite ki to koutou matauranga ta koutou noho ki a ratou,

TE MARENA.

250

whakawhiwhia te wahine kite honor e, ko te mea kaha kore hoki ia, ka urn tahi nei ano hoki korua kite oranga ka homai noa nei; he mea kei araia a korua inoi.

Na, kua rongo nei koutou ki nga tikanga ma te tane kite wahine. Waihoki, e nga wahine, kia rongo koutou, akona mariretia hoki te tikanga ma koutou ki a koutou tane, ta te Karaipiture tapu e ata whakatakoto mai nei.

E penei ana te ako a Paora ki a koutou i tana Pukapuka ano ki nga tangata o Epeha ; E nga wahine, kia ngohengohe ki a koutou tane ake, hei mea ano kite Ariki. No te mea hoki ko te tane te upoko ote wahine, e rite ana hoki ki a te Karaiti, ko te upoko ia o te hahi: ko te kai whakaora ano ia ote tinana. Na, e ngohengohe ana te hahi ki ta te Karaiti, kia pera ano hoki nga wahine ki a ratou tane ake i nga mea katoa. A, he wahi ano ka mea ia, Kia hopohopo te wahine ki tana tane. Tenei ano hoki ta Paora ako ki a koutou, i tana Pukapuka ki nga tangata o Korohe, he kupu poto hoki; E nga wahine, kia ngohengohe ki a koutou tane ake, kia rite ki ta te Ariki tikanga. E pai ana ano hoki te ako a Pita i a koutou, i enei kupu ana; Me koutou ano hoki, e nga wahine, kia ngohengohe ki a koutou tane ake; aki te turi etahi kite kupu, na, i kore i te kupu, ko te whakahaere a nga wahine hei mea e riro mai ai ratou; i a ratou e titiro ana kite he-kore o ta koutou whakahaere, kite hopohopo. Te whakapaipai mo koutou, kanaka hei to walio, kanaka hei te makawe i whiria, kanaka hei te whakapiritanga mai o nga mea koura, kanaka hei te whaka* kakahuranga o nga kakahu; engari hei te tangata ngaro o te ngakau, hei te mea e kore e pirau, hei to te wairua mahaki to te wairua rangimarie, he mea utu nui hoki tenei ite aroaro ote Atua. He penei hoki i mua ta nga wahine tapu whakapaipai mo ratou, ta te hunga i whakaaro kite Atua, ngohengohe tonu ratou ki a ratou tane : me Hera hoki i ngohengohe ki a Aperahama, ko te ariki hoki tana ingoa mona: nana hoki koutou tamariki, i a koutou e mahi pai ana, a kahore e mataku i tetahi whakapawera. JZc mea tika ano kia kainga te Hapa Tapu e te hunga marena hou i to raua Marenatanga, i muri tata iho ranei.

251

TE TIKANGA MO TE KARAKIA I TE TURORO.

Na, kite mate tetahi, me korero kite Minita e noho tata ana ki a ia ; a me mea ia, ina tomo atu ki roto kite whare o te turoro:

KIA tau te rangimarie ki tenei whare, kite hunga ano hoki e noho ana i roto.

•fl Ka tae ia kite turoro, ka koropiko ia, ka mea:

E IHOWA, aua ra e mahara ki a matou he, ki nga he a o matou tupuna: E Ihowa, tohungia matou, tohungia o tangata, i hokoa e koe kite utu nui ki on toto, aua ra e riri tonu ki a matou.

Ko te Nuinga. E Ihowa, tohungia matou.

Ko reira te Minita mea ai : Kia inoi tatou.

E Ihowa, tohungia matou. E te Karaiti, tohungia matou.

E Ihowa, tohungia matou.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tan e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei io te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia ; Eugari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Ko te Minita. E Ihowa, whakaorangia tenei pononga an.

Ko te Nuinga. E whakawhirinaki atu nei ki a koe<,

Ko te Minita. Homai ki a ia he kaha i ton wahi tapu;

Ko te Nuinga. Tiakina hoki ia ake ake ake.

Ko te Minita. Ana rawa te hoa riri e tukua kia whai wahi ki a ia;

Ko te Nuingob. Kei tata mai hoki te kino ki a ia.

TE KARAKIA I TE TURORO.

252

Ko te Minita. E Ihowa, hei pa kaha koe mona. Ko te Nuinga. Kei taea e tona hoa riri. Ko te Minita. E Ihowa, whakarongo mai ki a matou

inoi.

Ko te Nuinga. Kia tae atu ta matou karanga ki a koe. Ko te Minita.

E IHOWA, titiro iho koe i te rangi, maharatia ano t hoki tenei pononga au, whakamamakia tona mate. Kia atawhai mai koe ki a ia; meinga kia whai whakamarietanga ia i tona whakaaro e u ana ki a koe; araia atu i a ia nga rauhanga a te hoa riri, kia mau tonu hoki tona ngakau i runga ite rangimarie; ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

ETE Atua Kaha rawa, e te Kai Whakaora tohu, whakarongo mai ki a matou; he mahi nau te atawhai; atawhaitia tenei pononga au e mate nei. Whakatapua tenei whiunga au i a ia; kia nui haere ai tana whakapono, me tana ripeneta, ua whakaaro ia ki tona ngoikoretanga. A, kite pai koe kite whakaora ake i a ia, kia noho mahara ia ki a koe i te roanga ake o tona oranga, mete whakakororia ano hoki i a koe : otiia kite kahore, homai he kaha ki a ia, kia tika ai tana whakaaro ki tenei mahi au ki a ia, kia noho tonu ai ia ki a koe, kite ora tonu, ua mutu to tenei ao oranga whaka uaua; ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Ko konei te Minita kauwhau ai ki teturoro, ko enei hei kupu, ko etahi atu ranei e rite ana :

Ijl TA KU hoa arolia, kia matau koe ki tenei, ko te J Atua Kaha rawa te Ariki o te ora ote mate, o nga mea katoa ano hoki i ora ai, i mate ai tatou, nana hoki i tamariki ai, i kaha ai, i ora ai, i koroheke ai, i ne-oikore ai, i mate ai. Heoi, ko tenei mate on, kia m ohio koe, na te Atua. Mete take ano hoki o tou mate, liei whakamatautau ranei i tou manawanui, hei tauira ki era atu tangata, kia whakamoemititia ai tou whakapono a te ra o te Ariki, kia nui ai hoki tou kororia, me tou haringa mutunga kore; hei ako ranei, hei whakatika i etahi mea au e whakahekia ana e nga kanohi o tou Matua ite rangi; kia matau ano ia koe ki tenei, na, kite pono to ripeneta mo ou hara, kite manawanui

TE KARAKIA I TE TURORO.

253

hoki koe ki tenei mate, mete whakawhirinaki atu ano ki nga mahi tohu a te Atua, i roto i tana Tama aroha, i a Ihu Karaiti, kite whakawhetai ano hoki ki a ia mo tenei whiunga ana, mete tuku ano i a koe ki tana e pai ai, he pono ka meinga ano tenei hei whakanui i te pai mou, hei mea hoki e hohoro ai ton haere i te ara e tika ana kite ora tonu.

•JJ Ki te nui rawa te mate o te turoro, me whakamutu ki konei te kauwhau; kite kahore, tenei ake ano :

KOIA ahau ka mea nei kia pai tan whakaaro ki tenei whiunga ate Ariki: (Kia pera meta Paora i mea ai ki nga Hiperu, i te tekau ma rua o nga Upoko,) W papaki ana hoki te Ariki ki tana e aroha ai, e whina ana hoki e ia nga tamariki katoa e whakatamarikitia ana ki a ia. Ki te pangia koutou ete whin, e rite ana ta te Atua meatanga ki a koutou ki tana ki nga tamariki tupu; ko wai hoki te tamaiti e kore e pakia e te papa ? Ki te kahore ia o koutou pakinga, te mea e whakawhiwhia ana kite katoa, he poriro koutou, ehara ite tamariki. He matua ano o tatou, no te wahi kite kikokiko, he mea papaki tatou na ratou; i hopohopo ano tatou ki a ratou : kaua ianei e nui noa atu to tatou ngohengohe ki te Matua o nga wairua, kia ora ai ? Ta ratou papaki hoki, he torutoru nei nga ra, he mea ano na ta ratou ake i whakaaro ai; ta tenei ia, mo te pai, kia whiwhi ai tatou ki tona tapu. Ko enei kupu, e taku hoa, i tuhituhia i roto i te Karaipiture tapu, hei whakamarie, hei ako hoki i a tatou; kia whakaae atu ai tatou, kia whakawhetai ai hoki kite whiunga ato tatou Matua ite rangi, i nga wa katoa e tukua mai ai e tona ngakau aroha tetahi raruraru kia pa mai ki a tatou. Heoi ano hoki te tino mea hei whakamarie mo te hunga Karaitiana, ko ratou kia rite ki a te Karaiti, ara, kia manawanui i roto i nga mea whakapouri, i nga matenga. Kihai hoki ia i kake tonu ake kite haringa, ite mea kahore ano i whakamamaetia; kihai ano hoki i tae atu ki tona kororia ite mea kiano ia i ripekatia. Waihoki ko te ara mo tatou e tae atu ai kite haringa mutunga kore, ko tatou kia mainae tahi mete Karaiti i konei ;ko to tatou kuwaha ano hoki kite ora tonu, ko te mate tahi atu mete Karaiti; kia ara ake ai ano tatou i te mate, kia noho tahi ai ki a ia,

TE KARAKIA 1 TE TURORO.

254

kite ora tonu. Koia ahau ka mea nei ki a koe i runga i te Ingoa o te Atua, kia manawanui koe ki tenei mate, kia mahara hoki ki tau whakaaetanga kite Atua i tou Iriiringa. Kia mahara hoki, ka mutu te ora o konei, ka uia o mahi e te Kai whakarite tika o te whakawa me nga tangata katoa, e kore nei e pai ake ki tetahi i tetahi ; ata tirohia iho e koe te ahua oan mahi kite Atua, kite tangata, kia riro ai man ano e whakawa au he, kia tohungia ai koe i roto i a te Karaiti e to tatou Matua i te rangi, kia kore ai hoki koe e whakahengia i taua whakawakanga mataku. Heoi, me korero atu e ahau ki a koe nga Kupu o ta tatou Whakapono, kia matau ai koe, e rite ana ranei to whakapono ki to te tangata Karaitiana, kahore ranei.

*0 Hei konei te Minita ka korero ai i nga Kupu o te Whakapono, ka penei atu ai :

E WHAKAPONO ana ranei koe kite Atua, kite Matua Kaha rawa, kite Kai hanga i te rangi, i te whenua ? Ki tana Tama kotahi hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti ? Ki tona whakatangatatanga ete Wairua Tapu, ki tona whanautanga i te Wahina, i a Meri; ki tona whakamamaetanga i te wa i a Ponotio Pirate, ki tona ripekatanga, ki tona matenga, ki tona tanumanga; ki tona hekenga atu kite reinga, ki tona aranga ake hoki ite torn o nga ra; ki tona kakenga atu kite rangi, e noho mai nei ano ia i te ringaringa matau o te Atua, ote Matua Kaha rawa; aka hoki mai ano i reira kite whakarite wkakawa mo nga tangata ora, mo nga tangata mate, a te mutunga o te ao ?

E whakapono ana hoki koe kite Wairua Tapu; kite Hahi tapu puta noa ite ao; kite Kotahitanga ote Hunga Tapu; kite Murunga hara; kite Aranga mai o te tinana; mete ora tonu muri iho ite mate ?

•fl A ka mea te turoro,

tena katoa e tino whakaponohia ana e ahau.

•JJ Ko konei ui atu ai te Minita ki a ia, kite pono o tona ripeneta mo ona hara; ki tona aroha lioki ki nga tangata katoa ; me whakahau hoki te Minita, kia tino houhia e ia te rongo ki nga tangata katoa i he mai ki a ia ; kite mea hoki kua he ia ki tetahi, me whai ia kia houhia te rongo, a, rite raica te ulu

TE KARAKIA I v rE TURORO.

255

mo nga mea katoa ihe ai ia. A, kite mea kahore ano kia oti lie Ohaki mana mo ana taonga, me mea ano kia tuhituhia ; me

whakaatu nga taonga tarewa. kahore ano i ea noa i a ia, we nga mea hoki ona kua riro i era atu, a kiano i utua noatia mai ; kia marie ai tona ngakau. Me whakamahara ano ia nga tangata kia anga kite whakariterite i enei mea i a ratou

e ora ana.

Ko enei kupu i runga ake nei. me korero atu e te Minita ki mua i tana Inoi, kite pai ia. Aua hoki te Minita e rear eware kite mea atu ki nga turoro, e whai taonga ana, kia atawhai kite hunga rawakore.

Ki te taimaha te hinengaro o te turoro i te pehanga a tetahi hara nui, hei konei ia whakahaua ai kia anga kite whaki i ana hara. Kia niutu tana Whaki-hara. kite hiahiatia nuitia e

ia. me korero e te Piriti tenei Wetekanga hara ;

EUA tukua mai e to tatou Ariki, E Ihu Karaiti, he mana ki tana Hahi, e wetekina atu ai nga hara o nga tangata katoa e ripeneta ana, e whakapono pu ana ki a ia; mana an hara katoa e mn.ru, he ranea hoki tana mahi tohu. He mea atu hoki tenei naku, i runga i tona mana kua tukua mai nei ki a au, Kua oti ou hara te wewete atu, i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, ote Wairua Tapu. Amine. Katahi ka korerotia e te Minita tenei Inoi: Kia inoi tatou. TE Atua tohu rawa, e whakarerea rawatia atu ana e J koe nga hara o te hunga e ripeneta pono ana, e kore ano hoki aua hara e maharatia e koe amuri ake nei, he nui hoki no tau mahi tohu ; tirohia iho tenei pononga au, e hiahia nei kia houhia te rongo ki a ia. Whakahoutia i roto i a ia, e te Matua aroha, nga mea katoa kua pirau i te maminga a te rewera, i te ngoikore ranei o tona kikokiko; tiakina hoki e koe tenei turoro, whakapumautia ia ki roto kite Hahi; maharatia tona ripeneta, manakohia mai ona roimata, whakaititia ona mamae, ko koe hoki e matau ana kite mea e pai ana mona. Ite mea hoki e tapatahi nei tana whakawhirinaki ki tau mahi tohu, kaua ana hara o mua e whakairia ki a ia, engari whakakahangia ia ki tou Wairua pai ; a, a te ra ano e pai ai koe kia tangoilia atu ia i konei, tangohia ki tou pai, kia whakaaro hoki ki nga mahi utu

TE KABAKIA I TE TUKORO.

256

nui a tan Tama aroha, a to matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine.

51 ka korerotia e te Minita tenei Waiata.

Waiata Ixxi.

KO koe taku e whakawhirinaki ai, e Ihowa : kei whakama ahau ake ake.

Whakaorangia ahan i runga i ton tika, kia mawhiti atu ano ahan : tahuri mai ton taringa ki a an, whakaorangia hoki ahan.

Kia ai koe hei teko e noho ai ahan, hei hokihokinga tonutanga atu moku: kua kiia iho ahan e koe kia whakaorangia; ko koe nei hoki toku kohatu, me toku pourewa.

Whakaorangia ahan, e toku Atua, i te ringaringa o te tangata kino, i te ringaringa o te tangata mahara kore, o te tangata nanakia.

Ko koe nei hoki, e te Ariki, e Ihowa, taku e tumanako atu nei: taku e whakawhirinaki atu nei, no toku taitamarikitanga ake ano.

Nau ahan i tan toko ake, no te kopu mai ano: nan ahan i tango mai i roto i nga whekau o toku whaea; ko koe taku e whakamoemiti tonn atn ai.

He miharotanga ahan na te tini : ko koe ia toku piringa kaha.

Kia ki tokn mangai i te whakamoemiti ki a koe: i ton honore hoki i te roa o te ra.

Kana ahan e panga atn a te wa o te koroheketanga: kana ahan e whakarerea ina hemo tokn kaha.

E korerotia kinotia ana hoki ahan e okn hoa riri: a e rnnanga tahi ana te hnnga e whanga ana kia whakamatea ahan.

E mea ana, Kua whakarerea ia e te Atna : whaia, hopnkia; kahore hoki tetahi hei whakaora.

E te Atua, kei matara atn koe i a an : e tokn Atua, hohoro mai kite awhina i a an.

Kia whakama, kia pan, nga hoa riri o tokn wairua: kia hipokina kite tawainga, kite whakama, te hunga e rapn ana i te he mokn.

Ko ahan ia, ka tumanako tonn atn : ka hono tonn ano hoki te whakamoemiti atn ki a koe.

Ma toku mangai e whakakite atu ton tika, tan whakao-

TE KARAKIA I TE TURORO.

257

ranga i e roa o te ra : kahore hoki ahau e mohio, ehia ranei.

Ka haere ahau i runga i te kaha o te Ariki, o Ihowa : ka whakahuatia e ahau tou tika, tou anake.

E te Atua, he mea whakaako ahau nau, no toku tamarikitanga ake ano: a he whakapuaki taku i au mahi whakanixharo, a, mohoa noa nei.

Na, kaua ahau e whakarerea, e te Atua, a, koroheke noa, hina noa ahau : kia whakakitea ra ano e ahau tou kaha ki tenei whakatupuranga, tou nui ki nga tangata katoa e puta mai a mua.

Kei runga rawa ano hoki tou tika, e te Atua, he nui nei hoki au mahi: ete Atua, ko wai te rite ana ki a koe ?

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Ko tenei hoki.

ETE Kai Whakaora o te ao, nau nei matou i hoko ki tou Ripeka, ki ou Toto utu nui, ko ta matou inoi tenei ki a koe, whakaorangia awhinatia mai hoki matou.

Ko reira te Minita mea ai:

HE pa kaha te Ariki Kaha rawa mo te hunga katoa e whakawhirinaki ana ki a ia; e koropiko ana, e rongo ana ki a ia, nga mea katoa i te rangi, i te whenua, i raro iho hoki ite whenua; mana koe e tiaki aianei, a, ake tonu atu; mana hoki koe e mea kia matau, kia kite, kahore rawa atu he Ingoa i raro iho i te rangi, i homaiki nga tangata, e ora ai koe, ko te Ingoa anake o to tatou Ariki, o Thu Karaiti. Amine. 51 Muri iho ko tend : KA tukua atu koe e matou kite Atua tohu, mana koe e tiaki. Ma Ihowa koe e manaaki, mana koe e tiaki : ma Ihowa e mea kia marama tona kanohi ki a koe, mana ano hoki koe e atawhai: ma Ihowa hoki e mea kia ara tona mata ki runga ki a koe; mana ano e

TE KARAKIA I TE TURORO.

258

tuku iho te rangimarie ki a koe, aianei a, ake ake ake. Amine.

He Inoi mo te Tamaiti mate :

ETE Atua Kaha rawa, e te Matua tohu, kei a koe anake te tikanga mo te ora mo te mate; He inoi tenei na matou ki a koe, kia titiro atawhai iho ou kanohi i runga i te rangi ki tenei tamaiti e takoto mate nei: E te Ariki, tukua mai tau whakaoranga ki aia ; whakakorea atu, ina pai koe, te mamae o tona tinana, kia ora ano hoki tona wairua, nau nei hoki te mahi tohu : Kite pai ano hoki koe kite whakaroa i ona ra ki runga kite whenua, kia ora ake ia ki a koe, ara, kia pono tana mahi ki a koe, kia whai pai hoki i a ia tona whakatupuranga, kia whakakororiatia ai koe ; tena, kite kore tenei, tangohia atu ano ia e koe ki nga kainga i te rangi, e noho hari na, e okioki tonu na, nga wairua ote hunga kua moe i roto ite Ariki, i a Ihu. Whakaaetia mai tenei, e Ihowa, kia mahara hoki ki au mahi tohu i roto i tau Tama, i a Ihu Karaiti, e ora nei, e kingi tahi nei, me koe mete Wairua Tapu, kotahi tonu Atua, a, ake ake ake. Amine,

He Inoi mo te Tangata mate, ua kitea, e kore pea ia e ora:

ETE Matua o nga mahi tohu, e te Atua ongawhakamarietanga katoa, ko koe anake to mat on kaiawhina ite wa o te pouri j Tenei matou te rere atu nei ki a koe mo tenei pononga au e takoto nei, he nui rawa nei te mate. Titiro atawhai mai ki a ia, e Ihowa; ite mea hoki e heke haere nei te tangata o waho, man to roto e whakakaha ki tou Wairua Tapu. Mau e mea kia pono tana ripeneta mo ona hara katoa o te wa kua pahemo nei; kia pumau hoki tana whakapono ki tau Tama, ki a Ihu ; kia ngaro ai ona hara i tau mahi tohu, kia tuturu ai koki i te rangi te houhanga rongo ki a ia keiwha haere atu ia i konei, a ngaro atu i te tirohanga. E Ihowa, e tino matau ana matou, kahore he mea e kore e taea e koe; kite pai hoki koe, e ahei ano i a koe te whakaara ake i a ia, kia noho ora ai ano ia ki a matou : ka tata ano ia, ki ta matou titiro, tona taima e mate ai,

TE KARAKIA I TE TURORO.

259

heoi, mau e mea kia kore ona manukanuka kite haora o te mate, mo tona haere pai atu i konei, i runga i tau manaakitauga, kia tutuki atu ki tou rangatiratanga mutunga kore ; i runga i nga mahi pai, ite mahi wawao, a tau Tama kotahi, a to matou Ariki, a to matou Kai Whakaora, a Ihu Karaiti. Amine.

He Inoi Tuku mo te Tangata e tata pu ana te mate :

II TE Atua Kaha rawa, kei a koe e noho ana nga J wairua o nga tangata tika, kua oti te mea kia tino tika, i te mea kua oti te whakaora i roto i o ratou whare herehere i runga i te whenua; He tuku atu tenei na matou i te wairua o tenei pononga au, o to matou nei hoa, ki ou ringaringa, ki o te Kai hanga pono, ki o te Kai whakaora tohu; mete inoi ano ki a koe kia tirohia paitia e koe. Horoia ki nga toto o taua Reme koha-kore i patua nei hei waha atu i nga hara ote ao; kia whakakahoretiaatu ai nga paru, i poke ai i te tohe a te kikokiko, i te hianga ranei a Hatana, kia tu he-kore ai ki tou aroaro. Meinga hoki matou, e noho ora nei, kia mohio ki a matou, he mea memeha noa; kia anga hoki kite tatau i o matou ra, kia tino tahuri ai o matou nga« kau, i a matou e noho nei i konei, ki nga whakaaro tapu, e tae ai matou kite ora tonu, i runga i nga mi hi pai a tau Tama, ato matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine.

He Inoi mo te Tangata e pouri ana, e wkakararua ana te

nyakau.

El HOW A, ko koe te Matua o nga mahi tohu, te Atua hoki o nga whakamarietanga katoa ; He inoi atu tenei na matou ki a koe, kia titiro iho koe mete aroha, mete atawhai ano, ki tenei pononga au, e nui nei tona pouri. E tuhituhia nei e koe nga mea whakapouri mona, e meinga nei e koe ona Kara tawhito kia taimaha ki a ia; tenei tau riri te pehi nei i a ia, e ki ana hoki tona wairua i te pouri: otiia, e te Atua tohu, nau ano tau Kupu tapu i mea kia tuhituhia, hei ako i a matou, kia whai tumanakohanga atu ai matou i te mea e whakamanawanui ana e whakamarietia ana e taua Karaipiture; mau ia e mea kia matau ki a ia ano, ki au kupu whakawehi, me au kupu whakahari ano hoki: kei whakarere

TE KARAKIA I TE TURORO.

260

noa ia i tana whakaaro atu ki a koe, kei whakawhirinaki atu hoki ia ki tetahi mea ke. Meinga kia kaha ia i ona whakamatautauranga katoa, whakakahoretia ano hoki ona mate katoa. Ana te kakaho maru e whatiia rawatia, ana ano hoki te muka pongere e tineia. Ana ra an mahi to tin, mahi aroha e tutakina atu ki roto kite riri ; engari me mea ano ia kia rongo ite hari, i te koa, kia hari ai nga wheua kua whatiia nei e koe. Whakaorangia ake ia ite mataku kite hoa riri, meinga te maramatanga o ton kanohi kia whiti mai ki a ia, homai hoki ki a ia te tino marietanga; kia whakaaro hoki koe ki nga mahi wawao a to matou Ariki, a Ihu Karaiti.

261

TE TANGOHANGA A TE TURORO I TE HAPA TAPU.

•[[ He tini nga mate, nga aitua pa whakarere, e tata ana kt nga. tangata katoa, e kore ai e mohiotia, ko ahea ranei mahue ai tenei ao; no reira, me ata ako nga Minita i nga tangata, kia mahara kite haere tonu kite Hapa Tapu o te Tinana, o te Toto, o to tatou Kai Whakaora, o te Karaiti, ua takoto t te Whare Karakia, kia rite at ratou mo te haerenga atu i konet, ina pai te Atua kite karanga i a ratou ; kia nui rawa ano hoki te tohe i nga po mate turoro, i nga wa e horapa nui ai te mate kite tini o te tangata ; kei pouri ratou kite rokohanga e te mate pa whakarere, e kore ai e ahei te tango i te Hapa. Otiia. kite kore e ahei i te turoro te haere atu kite Whare Karakia, mete hiahia ano ia kia tango i roto i tona whare, me korero wawe e ia kite Minita, ka whakaatu ano hoki i ona hoa hei tango tahi; ko te tikanga kia tokotoru, ka kore, kia tokorua ; a ka oti nga mea te taka, te whakariterite, kite whare o te turoro, kia ahua pai ai te meatanga. ka haere atu te Minita, ka mea ano i te Hapa Tapu, ka timata ki tenei Inoi, ki tenei Tuhituhi me tenei Kongo Pai e takoto atu nei.

Te Inoi.

ETE Atua Kaba rawa, ora tonu, e te Kai hanga i nga tangata katoa, e whakatikatikaia ana e koe te hunga e arohaina ana e koe, e whiua ana boki e koe te Jbunga katoa e manakohia ana e koe ; He inoi atu tenei na matou ki a koe kia tobungia tenei pononga an, kua pakia nei e tou ringaringa, meinga hoki kia manawanui ia ki tona matenga, a, kite pai koe, whakaarahia ake ano kite ora; a, atera e motuhia ketia ai tona wairua i tona tinana, kia tu hara-kore ia ki ton aroaro, ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Te Tuhituhi u Hiperu xii. 5.

ETAKU tamaiti, kaua e whakabawea ki ta te Ariki papaki, kei ngakau-kore hoki ina riria e ia : e papaki ana hoki te Ariki ki tana e arolia ai, e whiua ana hoki e ia nga tamariki katoa e whakatamarikitia ana ki a ia.

TE TANGOHANGA A TE TURORO.

262

Te Rongo Pai. Hoani v. 24.

HE pono, he pono taku e mea atu nei ki a koutou, Te tangata e rongo ana ki taku korero, a e whakapono ana ki toku kai tono mai, he oranga tonutanga tona ; e kore ano hoki ia e riro ki roto kite whakamatenga, engari kua whiti atu i te mate kite ora.

•fj Ka mutu anei, kia rite te Karakia a te Minita kite mea i whakaritea mo te Hapa Tapu, me timata ki tenei kupu, ara, [E te Hunga e tino ripeneta ana, &c.]

te tuwhanga o te Hakarameta tapu, ko te Minita e matua tango, meireira ko era atu i whakaritea hei tango, a muri rawa iho ko te turoro.

Heoi, kite kore tetahi e tango i te Hakarameta o te Tinana. o te Toto o te Karaiti, he nui no tona mate, he korenga ranei kia korerotia kite Mini!a, he tangata kore ranei hei tanao tahi me ia, he aha atu mea tika ranei, me ivhakaako e te Minita kite tangata mate, kite ripeneta pono ia ki ana hara, mete whakapono pu ki to Ihu Karaiti matenga i runga i te Ripeka, kite hekenga ano hoki o ona Toto hei hoko i a ia, mete mahara ano, mete whakawhetai ano mo aua mea, ahakoa e kore tona mangai e kai i te Hakarameta, e kai ana ano tona wairua, e whai pai ana i te Tinana, i te Toto o to tatouKai Whakaora, o te Karaiti

TIZ nga wa e huia ai te Tikanga mo te Karakia i te Turoro ki te Tikanga mo te Hapa Tapu, me wkakamutu e te Minita ki te Waiata [E Ihowa, e whakawhirinaki atu ana aliau, &c.] kia hohoro ai hoki, a timata tonu atu kite karakia mo te Hapa Tapu. I nga po hoki e pa mai ai nga mate kino whakaharahara, nga mate uruta, e kore ai nga tangata e pai kite kai Hapa tahi mete turoro ki roto ki tona whare, i te mataku hoki, kite kaha rawa te hiahia o te turoro kia kai, me kai ko raua anake ko te

Minita.

263

TE TIKANGA MO TE TANU TUPAPAKU.

51 Kauaka tenei Karakia e karakiatia mo te hunga i mate iriiri kore, i peia atu ranei i roto i te Jrlahi, mo te hunga ranei i whakamoinori i a ratou.

51 AZe haere atu te Minita kite tomokanga mai kite marae o te Whare Karakia, a, ka tutaki kite Tupapaku, me haere ia i mua i te Kawhena, ka tika atu ki roto ranei kite Whare, ki to Poka ranei, mete korero, mete waiata ranei i enei kupu :

EO ahau te aranga mai, mete ora: ko ia e whakapono ana ki a au, ahakoa kua mate, e ora ano : e kore ano hoki e mate, ake ake ake, nga tangata katoa e ora ana, a e whakapono ana ki a au. Hoani xi. 25,

26.

E MOHIO ana ahau kei te ora toku Kai Hoko, a, i nga wa i muri nei ka tu ia ki runga kite whenua. A, ahakoa i muri i taku kiri ka pau tenei tinana, ka titiro atu ano ahau, i roto ano i toku kikokiko, kite Atua. E titiro ano ahau ki a ia, ahau nei ano; ma oku kanohi, e kore ano e waiho ma te tangata ke, e matakitaki atu. Hopa xix. 25, 26, 27.

IT AHORE hoki he mea i mauria mai e tatou kite ao, k ahe mea marama noa tenei, e kore e ahei te mau atu e tatou tetahi mea. Na Ihowa i homai, na Ihowa i tango ; kia whakapaingia te Ingoa o Ihowa. 1 Timati vi. 7 ; Hopa i. 21.

51 Ka tae ratou ki roto kite Whare, ka korerotia enei Waiata e

rua, kia kotahi ano ranei:

Waiata xxxix.

I MEA ahau, Ka ata whakaaro ahau ki aku huarahi: kei hara toku arero.

Ka tiakina toku mangai, paraire rawa : i te mea koi toku aroaro te tangata kino.

I whakamoroki ahau, i wahangu, kihai i puaki taku kupu, ahakoa pai; aka oho toku mamae.

TE TANU TUPAPAKIT.

264

Werawera ana toku ngakau i roto i a an; i a an e whakaaro ana, ka ka te ahi : a ka korero toku areio. E Ihowa, meinga ahau kia matau ki toku mutunga, ki te niaha hoki o oku ra, ehia ranei : kia matau ai ahau, he mea memeha noa ahau. Titiro hoki, kua whakaritea nei e koe oku ra, ano he whanuitanga ringaringa; he kahore noa iho ano oku tan i tou aroaro : ahakoa u noa te tu o nga tangata katoa, he mea memeha kau. He pono, kei roto i te atarangi te tangata e kopikopiko noa ana; he pono, e ohorere noa ana ratou : e ami ana ia i te taonga, a kahore e matau ma wai ranei e kohi. Na, he aha taku e tatari atu nei, e te Ariki, ko koe taku e tumanako atu ai. Whakaorangia ahau i aku mahi tutu katoa: kaua ahau e waiho hei tawainga ma te wairangi. Wahangu ana ahau, kihai i kuihi toku mangai : he meatanga hoki tenei nau. Nekehia atu i a au tau whiu : ka ngaro ahau i te pakinga a tou ringa. Ka pakia e koe te tangata, ka whakatupehupehutia mo te hara, ka meinga e koe tona ataahuatanga kia memeha, kia pera mete purehurehu : he pono, he mea teka noa nga tangata katoa. Whakarongo ki taku inoi, e Ihowa, kia titaha mai tou taringa ki taku karanga ; kei wahangu koe ki aku roimata : he heke hoki ahau nau, he manene, he pera me oku matua katoa.

Kia ata hanga mai ki a an, kia ta ai toku manawa : keiwha haere atu ahau i konei, a ka kahore noa iho. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wai-

rua Tapu; Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

Waiata xc.

ETE Ariki, ko koe to matou nohoanga: i tera whakatupuranga, i tera whakatupuranga. Kahore ano i whanau noa nga maunga, kahore i hanga e koe te whenua mete ao : ko koe ano te Atua, no tua whakarere, a, ake tonu atu.

TE TANK TUPAPAKU.

265

N

E whakahokia ana e koe te tangata kia mongamonga noa : a e mea ana, Hoki atu, e nga tamariki a te tangata.

Ki tan titiro hoki, e rite ana nga tan kotahi mano ki te rangi onanahi: kua pahure atu nei, kite mataaratanga hoki i te po. Mete mea na te waipuke tan kahakinga i aratou ; he moe ratou: ite ata, ano he tarutaru e tupu ana. I te ata e tupu ana, e pihi ana : ite ahiahi kua kotia, kua maroke. Kua hemo nei hoki matou i tau riri: ka ohorere hokii ton aritatanga. Kua maka e koe a matou kino ki ton aroaro : a matou mea huna kite maramatanga o tou mata. Ka pan o matou ra katoa mete riri ano koe : ka hemo ake o matou tau, ano he korero e korerotia ana. Nga ra o o matou tau, e whitu tekau tau; a, kite whai kaha, a ka warn tekau nga tau : heoi, he mahi mauiui, he pouri to ratou kaha ; ka hohoro hoki te hatepea atu, a ka rere atu matou. Ko wai te matau ana kite kaha o tau riri : rite pu ano kite wehi ki a koe tau riri. Akona matou kite tatau i o matou ra : kia anga ai te ngakau kite whakaaro. Hoki mai, e Ihowa, kia pehea ake te roa ? a kia puta ke he whakaaro man ki o pononga. Kia na wawe matou i tau mahi tohu : kia hari ai matou, kia koa ai, i o matou ra katoa. Whakaharitia matou, kia rite ki nga ra i whakawhiua ai matou e koe : ki nga tau i kite ai matou i te kino. Kia puta mai tau mahi ki o pononga : mete kororia ki a ratou tamariki. A hei runga i a matou te ataahuatanga o Ihowa, o to matou Atua: whakapumautia ano ki a matou te mahi a o matou ringaringa ; ae ra, te mahi a o matou ringaringa whakapumatitia e koe. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu; Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

TE TANK TUPAPAKU.

266

*[[ Meireira lea korerotia teiahi wahi o te Upoko tekau ma rima o te Pukapuka tuatahi a Paora kite hunga o Koriniti:

1 Koriniti xv. 20. TZU A ara mai a te Karaiti i te mate, kua waiho hei Jx matamua mo te hunga kua moe. Na te tangata nei koki te mate, waihoki na te tangata te aranga mai o te hunga mate. I roto hoki i a Arama ka mate katoa nga tangata, waihoki i roto i a te Karaiti ka whakaorangia katoatia. Otiia tenei tangata tenei tangata i tona ake turanga; ko te Karaiti te matamua; muri iho ko te hunga ote Karaiti a tona haerenga mai. Ko reira te mutunga, ina oti te rangatiratanga te hoatu e ia kite Atua, ara kite Matua; ina memeha i a ia nga kawanatanga katoa, nga mana katoa, mete kaha. Kua takoto hoki te tikanga kia kingi ia, kia meinga katoatia ra ano nga hoa riri ki raro ki ona waewae. Te hoa riri whakamutunga e whakakahoretia, ko te mate. Ka oti hoki nga mea katoa te pehi eia ki raro i ona waewae. Otira ite kianga nei, Ka oti nga mea katoa te pehi ki raro i a ia; e marama ana tenei, kua waiho i waho te kai pehi o nga mea katoa ki raro i a ia. A ka oti nga mea katoa te pehi e ia ki raro i a ia, ko reira ano hoki te Tama riro ai ki raro i te kai pehi o nga mea katoa ki raro i a ia, kia katoa ai te Atua i roto ite katoa. Penei ka aha te hunga e iriiria ana hei whakakapi mo te hunga mate, kite kore rawa te hunga mate e ara ? he aha hoki ratou ka iriiria ai hei whakakapi mo te hunga mate ? He aha ano hoki tatou ka tu wehi ai i nga wa katoa ? Na, taku oati, ko taku whakamanamana mo koutou i roto i a Karaiti Ihu, i to tatou Ariki, ina, mo te mate ahau i tenei ra i tenei ra. Ha, whawhai ana ahau ki nga kararehe i Epeha, pera ana mete tangata; he aha te pai ki ahau, kite kahore te hunga mate e ara ? Kia kai tatou, kia inu, ko apopohoki tatou mate ai. Kei whakapohehetia koutou : kite kino nga hoa, ka heke kite kino nga tikanya pah Oho ake kite tika, kaua hoki e hara; kahore hoki o etahi matauranga kite Atua : i korero ai ahau kia whakama ai koutou. Otira tera tetahi eki mai, E peheatia te whakaarahanga o te hunga mate ? ahe tinana aha to ratou ina haere mai ? Kuare ! tau e whakato na e kore

e puta kite ora, kite kahore e mate : a tau e whakato

TE TANU TUPAPAKU.

267

N 2

Da, ehara i te tinana e puta ake a mua tan e whakato na, engari he kakano kan, no te witi ranei, no tetahi atu mea ranei: a e hoatu ana ete Atua ki taua kakano he tinana, tana hoki i pai ai, a ki tenei kakano ki tenei kakano tona ake tinana. Ehara ite kikokiko kotahi nga kikokiko katoa: engari rere ke to te tangata kikokiko, rere ke to te kararehe kikokiko, rere ke to te ika, rere ke to te manu. Etahr tinana, no te rangi; etahi tinana, no te whenua: otiia rere ke te kororia o nga mea ote rangi, rere ke to nga mea ote whenua. He kororia ke to te ra, he kororia ke to te marama, he kororia ke to nga whetu: poka ke hoki te kororia o tetahi whetu, o tetahi whetu. He pera ano te aranga mai ote hunga mate. E whakatokia pirautia ana ; e whakaarahia pirau-koretia ana : e whakatokia honore-koretia ana; e whakaarahia kororiatia ana: e whakatokia ngoikoretia ana; o whakaarahia kahatia ana : e whakatokia ana he tinana maori; e whakaarahia ana he tinana wairua. Te mea maori, he tinana ano; te mea wairua, he tinana ano. He penei hoki te mea i tuhituhia, Te tangata tuatahi, a Arama, i meinga hei tangata ora; te Arama whakamutunga, hei wairua whakaora. He ahakoa ra ehara te mea wairua ite tuatahi, engari te mea maori; no muri ko te mea wairua. Te tangata tuatahi, no te whenua, he mea oneone :te tangata tuarua, ko te Ariki, no te rangi. Nga mea oneone, rite tonu kite mea oneone ; nga mea ote rangi, rite tonu kite mea ote rangi. Na, kua mau nei ki a tatou te ahua o to te oneone, waihoki ka mau ano ki a tatou te ahua oto te rangi. E aku teina, ko taku korero tenei, e kore e tau kia riro te rangatiratanga o te Atua i te kikokiko, i te toto ; e kore ano hold te pirau-kore e riro ite pirau. Na, he mea ngaro tenei, e korerotia atu nei e ahau ki a koutou : E kore tatou katoa e moe, engari e whakaahuatia ketia tatou katoa. E kore e aha, kimo kau te kanohi, i te tetere whakamutunga : e tangi hoki te tetere, a e whakaarahia nga tupapaku, he mea pirau-kore, na, ka whakaahuatia ketia tatou. Kua takoto hoki te tikanga kia kakahuria te pirau-kore e tenei pirau, kia kakahuria te mate-kore e tenei hanga matemate nei. Heoi ka oti tenei pirau te whakakakahu kite pirau-kore, me tenei hanga matemate nei te whakakakahu kite mate-kore, ko reira rite ai te

TE TANU TUPAPAKU.

268

korero i tuhituhia, Horomia ake te mate e te wikitoria. E te mate, kei hea ton wero ? E te po, kei hea tou wikitoria ? Ko te hara ta te mate wero ; ana te ture i kaha ai te hara. Na, kite Atua te whakawhetai, nana nei i homai te wikitoria ki a tatou, he meatanga na to tatou Ariki, na Ihu Karaiti. Heoi, e aku teina aroha, kia u, kei taea te whakakorikori, kia hira te mahi kite Ariki i nga wa katoa, e matau ana hoki koutou, ehara i te maumau ta koutou mauiuitanga i roto i te Ariki.

JJ Ka tae atu kite Rua, i te mea e whakariteritea ana te Tupapaku kia tukua iho ki roto kite whenua, me korero e te Minita enei kupu, me waiata ranei e te Minita ratou ko ona hoa ;

TE tangata i whanau i te wahine, he torutoru nei ona ra, ki tonu ano ite raruraru. Ano he puawai ia e puta mai ana, e kotia iho ana ; rere ana ia ano he atarangi, kahore hoki he tumautanga.

I waenganui o te ora kei te mate matou : merapu ora matou i a wai, kite kahore i a koe, e Ihowa ? he tika ano hoki kia riri koe mo o matou hara.

Otiia, e Ihowa, e te Atua tapu rawa, e Ihowa kaha rawa, e te Kai Whakaora tapu, he tino tohu rawa koe, aua matou e tukua atu ki nga mamae nui o te matenga mutunga kore.

E kitea ana e koe, e Ihowa, nga mea ngaro o o matou ngakau; aua ra e purua ou taringa tohu ki ta matou inoi ; engari tohungia matou, e Ihowa tapu rawa, e te Atua tino kaha, e te Kai Whakaora tapu, tino tohu, ko koe te Kai whakarite pai o te Whakawa, e ora tonu ana koe, aua matou e tukua, a te haora whakamutunga, kia meatia e nga mamae o te mate kia whakarere i a koe.

Ka panga iho te oneone Id runga kite Tupapaku, ka mea atu te Minita:

KU A pai nei te Atua Kaha rawa, he nui no tana mahi tohu, kite tango ki aiai te wairua oto tatou hoa kua riro nei, na, ka tukua e tatou tona tinana kite oneone, he oneone ki t® oneone, he pungarehu kite pungarehu, he nehu kite nehu; mete tumanako atu kite Aranga ake kite ora tonu, i roto ito tatou Ariki, i a Ihu Karaiti; mana ne e whakaahua ke to tatou tinana tutua, kia rite ki tona tinana kororia, i runga i te ma-

TE TANK TUPAPAKU.

269

hinga a tona kaha, e taea ai e ia te pehi nga mea katoa ki raro i a ia.

“U Ko reira korerotia ai, waiatatia ai ranei:

AKA rongo ahau i tetahi reo i te rangi, e mea mai ana ki ahau, Tuhituhia, Ka hari te hunga mate, e mate ana i roto i te Ariki, no konei ake ano : ae ra, e ai ta te Wairua, kia okioki ai ratou i a ratou mahi.

Ko reira te Minita mea ai:

E Ihowa, tohungia matou.

E te Karaiti, tohungia matou.

E Ihowa, tohungia matou.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei io te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Ko te Minita.

ETE Atua Kaba rawa, kei a koe e noho ana nga wairua o te hunga e haere atu ana i konei i runga i te Ariki, e noho hari ana ano i a koe nga wairua o te hunga whakapono, ua watea i te taimaha ote tinana; Tenei matou te whakapai atu nei ki a koe, mou i pai kite tango atu i to matou nei hoa i roto i nga he o tenei ao kino; mete inoi atu ano ki a koe, kia pai koe kite whakakapi wawe i te rangapu o an tangata i whiriwhiri ai, kia tae wawe mai ai tau kingitanga ; kia whiwhi ai matou, me era katoa kua riro atu i runga i te whakapono ki tou Ingoa tapu, kite tino tikanga o te haringa o te tinana raua ko te wairua, i roto i tou kororia mutunga kore ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

Ko te Inoi.

ETE Atua tohu, ko koe te Matua o to matou Ariki, o Ihu Karaiti, ko ia nei te aranga mai mete ora; ki te whakapono hoki tetahi tangata ki a ia, ahakoa mate ia, ka ora ano ia; e kore ano hoki e mate tonu te tangata e ora ana, e whakapono ana ki a ia: nana nei ma-

TE TANU TUPAPAKU.

270

ton i ako, (ara na tana Apotoro tapu, na Paora,) kia kaua e whakarite kite hunga tumanako-kore te pouri mo te hunga e moe ana i roto i a ia; He inoi atu tenei na matou ki a koe, e te Matua, kia whakaarahia ake matou i te mate kite ora, ara, i te hara kite mahi tika; mo te haere rawa atu o matou i tenei ao, ka okioki ki roto ki a ia, ka penei meta o matou ngakau e mea ake nei ki to matou hoa e takoto nei: tukua ano, a te Aranga nui o te ra whakamutunga, kia manakohia matou e koe ; kia whiwhi ano hoki ki taua manaakitanga, e whakahuatiamai e tan Tama aroha kite hunga katoa e aroha ana, e wehi ana ki a koe, Haere mai, e te hunga whakapai a toku Matua, nohoia te rangatiratanga kua rite noa ake ano mo koutou, no te orokohanganga ra o te ao: Tukua mai tenei, e te Matua tohu, ko Ihu Karaiti hoki to matou Kai hohou rongo, Kai whakaora. Amine.

KIA tan ki a tatou katoa te atawhai o to tatou Ariki o Ihu Karaiti, mete arolia o te Atu a, mete whiwhinga tahitanga kite Wairua Tapu, ake ake. Amine.

271

TE WHAKAWHETAINGA A TE WAHINE MO TONA ORANGA I TE WHANAUTANGA TAMARIKI.

Me haere mai te Wahine ki roto kite Whare, ua ora ake ia i te kia pai ano hokite kakahu, me koropiko hoki kite wahi i whakaritea : ka mea ai te Minita ki a ia :

KUA pai nei te Atua Kaha rawa, he nui no tona atawhai, kia whakaorangia koe i te mate nui i a koe i whanau nei; me whakawhetai atu koe kite Atua, me mea,

Ko konei korerotia ai e te Minita tenei Waiata?)

Waiata cxvi.

EAROHA ana ahau ki a Ihowa : mona i whakarongo mai ki toku reo, ki aku inoi. I tahuri mai tona taringa ki a an: mo reira ka karanga ahau ki a ia i a au nei i te ora. I karapotia ahau e nga whakawiringa a te mate, man pu ahau i nga mamae o te reinga.

I kite ahau ite pawera, ite pouri; na, ko taku karangatanga atu kite Ingoa o Ihowa : Tena ra, e Ihowa, whakaorangia toku wairua.

He atawhai a Ihowa, he tika : ae, he aroha to tatou Atua.

E tiakina ana e Ihowa te hunga kuware : i whakaititia iho ahau, a nana ahau i whakaora.

Hoki atu, e toku wairua, ki tou okiokinga : kua atawhaitia hoki koe e Ihowa.

Nau hoki toku wairua i whakaora kei mate: oku kanohi kei whai roimata, oku waewae kei pah eke. Tera au e haereere kite aroaro o Ihowa: ite whenua o te ora.

I whakapono ahau, koia ahau i korero ai: i nui toku whakawhiunga.

I mea ah.au i taku potatutatunga: He teka kau nga tangata katoa.

TE WHAKAWHETAINGA A TE WAHINE.

272

He aha taku e whakahoki atu ai ki a Ihowa : mo ana atawhainga katoa ki a an ? Ka man ahau kite kapa o te whakaoranga : ka karanga hoki kite Ingoa o Ihowa.

Ka. whakamana e ahau aku kupu taurangi ki a Ihowa kite aroaro o tona iwi katoa : ki nga marae o te whare o Ihowa, ki waenganui ou, e Hiruharama. Whakamoemititia a Ihowa.

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

51 Ko tenei ranei. Waiata cvxvii.

KI te kore e hanga e Ihowa te whare : he maumau mahi ta nga kai hanga. Ki te kore e tiakina e Ihowa te pa : maumau mataara

noa te kai tiaki.

He maumau ta koutou ara wawe, ta koutou noho roa ite po, ta koutou kai ite taro o te mauiui: mana nei hoki e homai te moe ki tana e aroha ai.

Na, he taonga pumau na Ihowa nga tamariki: ko nga hna ano o te kopu tana utu. E rite ana ki nga pere i te ringaringa o te tangata kaha : te whanau o te taitamarikitanga. Ka hari te tangata kua ki nei tana papa-pere i a ratou : e kore ratou e whakama, engari ka korero ratou ki nga hoa riri i te kuwaha. Kia .whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu; Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka man tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

5J Ko reira te Minita mea ai : Kia inoi tatou.

E Ihowa, tohungia matou

K te Karaiti, tohungia matou, E Ihowa, tohungia matou.

T7I TO matou Matua i te rangi, Kia tapu ton Ingoa. Xu Kia tae mai ton rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te

TE WHAKAWHETAINGA A TE WAHINE.

273

114

rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei io te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia ; Engari whakaorangia matou i te kino: Nou hoki te rangatiratanga, Te kaha, mete kororia, Ake ake ake. Amine.

Te Minita. E Ihowa, whakaorangia tenei pononga au ; Te Nuinga. E whakawhirinaki atu nei ki a koe. Te Minita. Ko koe hei pa kaha mona ;

Te Nuinga. I tona hoa riri.

Te Minita. E Ihowa, whakarongo mai ki ta matou inoi.

Te Nuinga. Kia tae atu ki a koe ta matou karanga.

Te Minita. Kia inoi tatou.

ETE Atua Kaba rawa, tenei matou te whakawhetai atu nei ki a koe, mou i whakaora i tau pononga, i tenei wahine, i te mamae nui o te Whanautanga tarnariki ; he inoi hoki tenei na matou ki a koe, e te Matua tohu, kia whakakahangia ia, kia whakapono tonu ai ia ki a koe, kia rite ai te haere ki tau e pai ai i tenei ao ; a kia whiwhi kite kororia mutunga kore i te oranga a mua atu ;ko Ihu Karaiti to matou Ariki. Amine.

Me homai e te Wahine e haere mai ana kite Whakawhetai nga mea e tika ana; kite mea hoki kei te whakatakotoria te Hapa TapU) me tango ano ia.

274

HE RIRINGA, ARA, HE WHAKAPUAKANGA I TE RIRI A TE ATUA, ME ANA WHAKAHENGA I TE HUNGA HARA; Me etahi Inoi hoki; kia korerotia i te Ra tuatahi o Reneti, i era atu ra hoki, e whakaritea ai.

Ka mutu nga Inei o te Ata mete Ritani. me tu te Minita ki te tunga karakia me mea:

EHOA ma, he tikanga pai to te Hahi o mua, i whakawhiua ai, ite timatanga o Renet i, nga tan gat a i kitea nuitia te haranga; i pakia ai hoki i tenei ao kia ora ai o ratou wairua itera o te Ariki; kia akona ai hoki era atu, kia mataku ite hara. He oranga ngakau me i whakahoutia ake tana tikanga i enei wa, otiia ka kore noa nei tena, na, kua whakaritea kia korerotia inaianei, ite aroaro o koutou katoa, nga kanga a te Atua mo nga tangata hara e kore nei e ripeneta; he mea kohikohi no roto i a Tiuteronomi, no te rua tekau ma whitu o nga Upoko, no etahi atn wahi hoki o te Karaipiture ; kia whakahua ai koutou ite Amine i te mutunga oia rarangi oia rarangi : kia mahara ai koutou kite riri nui ate Atua ki nga tangata hara, kia uaua ai kite ripeneta ; kia tupato ai hoki te haere i enei wa e whakaeke tata nei te he; kia rere atu ai koutou i enei hara, e whakaae nei o koutou mangai, e tika ana kia kanga ete Atua. KIA kanga te tangata e hanga ana ite whakapakoko, i te mea whakairo, whakarewa ranei, hei koropikonga atu. Ma nga tangata katoa eki ake, Amine. Te Minita. Kia kanga te tangata e whakahawea ana ki tona papa, ki tona whaea ranei. Te Nuinga. Amine. Te Minita. Kia kanga te tangata e neke atu ana ite

rohe a tona hoa.

Te Nuinga. Amine.

HE RIRINGA.

275

Te Minita. Kia kanga te tangata e whakapohehe ana i te matapo kite huarahi.

Te Nuinga. Amine.

Te Minita. Kia kanga te tangata e whakaputa ke ana i te whakarite whakawa mo te manene, mo te pani, mo te pouaru.

Te Nuinga. Amine.

Te Minita. Kia kanga te tangata e patu puku ana i tona hoa.

Te Nuinga. Amine.

Te Minita. Kia kanga te tangata e moe ana kite wahine a tona hoa.

Te Nuinga. Amine. Te Minita. Kia kanga te tangata e tango ana i te

utu mo te patunga o te tangata harakore. Te Nuinga. Amine.

Te Minita. Kia kanga te tangata e whakawhirinaki ana kite tangata, e mea ana i te kikokiko hei ringaringa mona, e kotiti atu ana hoki tona ngakau i a Ihowa.

Te Nuinga. Amine.

Te Minita. Kia kanga enei katoa, ara, te iwi e kore e tohu, te hunga moe tahae, te hunga puremu, te hunga apo, te hunga karakia ki nga whakapakoko, te hunga ngau tuara, te hunga haurangi i te inu waina, mete hunga e whakauaua ana kite moni.

Te Nuinga. Amine.

Te Minita.

*VTA, ka kite nei tatou, ka kanga katoatia te htinga e -3 atiti ke ana i a te Atua ture, (ko ta Rawin' poropiti ano hoki tenei i whakaatu nei;) kia mahara tatou. ki nga mate matakn e tata nei te rere iho ki runga ki a tatou, ka hoki ai ki to tatou Atua, ki a Ihowa, i runga i te ngakau ripeneta, i te ngakau mahaki, mete tangi ano mo o tatou hara, mete whaki atu ano hoki i ana hara, mete whai tonu ano kia whakaputaina nga hua tika ote ripeneta. Kua pa nei hoki te titaha ki te putake o nga rakau, a ka tuakina, ka maka kite ahi nga rakau katoa e kore e hua ite hua pai. He mea mataku te taka ki roto ki nga ringaringa o te Atua ora : ka uaina hoki e ia ki runga i te hunga hara, he ma-

HE RIRINGA.

276

hanga, he ahi, he whanariki, he awha tuaikerekere ; ko te wahi tenei ota ratou kapa. Tenei ano a Ihowa te haere mai nei i tona wahi, kite rapu utu mo nga mahi kino a nga tangata katoa ote ao. Otira, ko wai eu i te ra e tae mai ai ia ? Ko wai etu ina puta mai ia? Ko tana kowhiuwhiu kei tona ringaringa, mana e tino whakapai tana patunga witi, a e kohikohia e ia tana witi ki roto kite whare witi, tena ko te papapa, e tahuna eiaki te hapura e kore e taea te tinei. E haere mai ana te ra ote Ariki, ano he tahae ite po: i nga tangata e mea ana, He rangimarietanga, he oranga ; ko reira pa whakarere ai te mate ki a ratou, pera mete mamae kite wahine hapu; a e kore ratou e mawhiti atu. Ko reira, ko ate ra rapunga utu, kitea ai te riri a te Atua kua pae nui nei mo ratou i te hunga tohe ki te hara ; i a ratou i whakahawea nei kite whakaaro atawhai, kite manawanui o te Atua, i a ia e karanga tonu nei ki a ratou kia ripeneta. Ko reira ratou karanga ai ki ahau, (e ai ta Ihowa,) otiia e kore rawa ahau e rongo atu; ka rapu wawe ratou i a au, otiia e kore ahau e kitea e ratou; na ratou hoki i whakarihariha ki te mahara, kihai ano hoki i pai kia wehi ki a Ihowa, mo ratou i whakarere i taku whakaaro, a i whakahihi tonu ki taku riringa atu. Kua taka ke hoki i reira te taima hei patukitukinga kite tatau, kua kati ra hoki; kua pahenio atu te ra e tangi ai kite mahi tohu, kua taea ra hoki te taima ote whakarite whakawa. Aue! mau rawa te wehi o te reo e whakapuakina mai ai te mate mo ratou, ina mea mai te Atua, JM awehe atu i a au, e te hunga ka oti nei te kanga, kite ahi ka tonu, kua ka noa ake nei mo te rewera ratou ko ana anahera. Heoi, e hoa ma, kia mahara inaianei, i te mea e whiti tonu ana te ra o te ora ; tera hoki e tae mai te po, e kore ai e ahei ite tangata te mahi. Engari kia whakapono tatou kite marama, i te mea kei a tatou te marama, ko te mahi ma tatou, hei ta nga tamariki a te maramatanga; kei maka tatou kite pouri nui, kei reira nei te tangihanga mete teteatanga o nga niho. Kei maumauria e tatou te atawhai o te Atua e karanga mai nei i a tatou kia ripeneta, e whakaari mai nei hoki i te murunga o nga hara o mua, kite tapatahi o tatou ngakau mo te tahuri ki a ia. Ae ra, ahakoa i rite o tatou hara kite

HE RIRINGA.

277

mea ngangana, ka pera ano mete hukarere te ma; ahakoa i whero mete mea whakawhero, ka rite ano kite huruhuru hipi. Tahuri mai hoki i o koutou he katoa, e ai ta Ihowa, a e kore te he e waiho hei whakataka mo koutou. Maka atu, kia matara atu i a koutou, a koutou he katoa i he ai koutou ; mahia hoki he ngakau hou, he wairua hou, mo koutou : kia mate hoki koutou hei aha, e te whare o Iharaira ? Kahore hoki an e ahuareka atu kite matenga o te tangata e mate ana, e ai ta te Ariki, ta Ihowa : na, tahuri mai, a ka ora koutou. Ahakoa kua hara tatou, he Kai korero mo tatou kei te Matua, ko Ihu Karaiti, ko te tika; ko ia ano te whakamarietanga mo o tatou hara. I werohia ia mo o tatou hara, i tukitukia mo a tatou ,he. Heoi, kia hoki tatou ki a ia, kite Atua atawhai, e manako mai nei ki nga tangata hara katoa e ripeneta pono ana ; mete mohio ano tatou ki tenei, ara, kei te manako tonu mai ia ki a tatou, kei te pai tonu kite muru i o tatou hara, kite haere atu tatou ki a ia i runga i te ripeneta pono ; kite rongo tatou ki a ia, me te haere tonu i ana ara; kite pai tatou kite tango i tana ioka ngawari, i tana wahanga mama, kite haere i muri i a ia mete ngakau iti, mete manawanui, mete aroha, kite pai hoki kia tohutohungia e tona Wairua Tapu ; mete whakakororia i a ia, mete mahi tonu ki a ia i runga i te whakawhetai. Ki te penei tatou, ka whakaorangia tatou e te Karaiti i te kanga a te ture, i te kanga nui whakaharahara hoki e tan iho kite hunga e whakaturia e ia kite ringa maui; ka whakanohoia tatou ki tona ringa matau, ka whakawhiwhia mai hoki tatou kite manaakitanga a tona Matua, kia riro mai i a tatou tona rangatiratanga kororia. Mana tatou katoa e whakatutuki atu ki reira, he nui hoki tana mahi tohu. Amine.

51 Hei konei ka koropiko katoa nga tangata, me koropiko hoki te Minita me ona hoa, kite wahi e korerotia ai te Ritani, me whakahua i tenei Waiata:

Waiata li.

TOHUNGIA ahau, e te Atua, kia rite ki ton atawhai:: kia rite ki tou aroha nui te murunga o oka hara.

HE RIRINGA.

278

Horoia rawatia taku kino : kia ma hoki toku hara.

E whaki ana hoki ahau i aku mahi tutu : kei toku aro* aro tonu toku hara.

He hara ki a koe, ki a koe anake toku ; i meatia ano tenei he ki tou aroaro : i tika ai koe i to korerotanga, i ma ai hoki i to whakaritenga whakawa.

Na, i whakaahuatia ahau i roto i te kino : i runga ano i te hara toku whakahaputanga ki roto ki toku whaea. Na, ko tau e mate nui ai, ko te pono i nga wahi o roto: aka whakaakona oku wahi ngaro e koe kite whakaaro nui.

Purea ahau kite hihopa, a ka ma ahau : horoia ahau, a ka ma ke atu i te hukarere.

Kia rongo ahau ite hari, ite koa: aka whakamana* mana nga iwi i whatiia nei e koe.

Huna tou mata ki oku hara: a murua katoatia aku kino.

Hanga, e te Atua, he ngakau ma ki roto ki a au: whakahoutia hoki ki roto ki a au he wairua tika.

Kaua ahau e maka atu i tou aroaro: kaua hoki tou Wairua tapu e tangohia i a au.

Whakahokia mai ki a au te hari o tau whakaoranga : tautokona ake hoki ahau ki tou wairua kakama.

Ko reira ahau whakaako ai i ou ara kite hunga tutu : a ka tahuri mai te hunga hara ki a koe.

Whakaorangia ahau i te hara toto, e te Atua, e te Atua o toku whakaoranga: aka waiatatia au mahi tika e toku arero.

Whakatuwheratia oku ngutu, e te Ariki : a ka puaki i toku mangai te whakamoemiti ki a koe. Kahore nei hoki koe e aro kite patunga tapu ; penei kua hoatu e ahau : kahore koe e whakaahuareka kite tahunga tinana.

Nga patunga tapu ma te Atua, he wairua maru: e kore koe e whakahawea, e te Atua, kite ngakau maru, kite ngakau iro.

Kia pai tau e mea ai, kia manako hoki koe ki Hiona : hanga nga taiepa o Hiruharama.

Ko reira koe pai ai ki nga patunga tapu o te tika, ki nga tahunga tinana, he mea whakaeke katoa : ko reira ratou whakaeke ai i nga purn ki runga ki to aata. Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu ;

HE RIRINGA.

279

Ko te ritenga ia i te timatanga, a tenei ano inaianei t aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine.

E Ihowa, tohungia matou.

E te Karaiti, tohungia matou. E Ihowa, tohungia matou.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite ano ki to te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Ana hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Te Minita. E Ihowa whakaorangia au pononga; Te Nuinga. E whakawhirinaki atu nei ki a koe. Te Minita. Homai he kaha ki a ratou i runga. Te Nuinga. Tiakina hoki ratou ake ake ake. Te Minita. Awhinatia mai matou, e te Atua, e to

matou Kai whakaora.

Te Nuinga. Whakaorangia hoki matou kia whakakororiatia ai tou Ingoa ; Tohungia matou, te hunga hara nei, kia mahara hoki ki tou Ingoa.

Te Minita. E Ihowa, whakarongo mai ki ta matou inoi.

Te Nuinga. Kia tae atu ki a koe ta matou karanga.

Te Minita. Kia inoi tatou.

Ip IHOWA, whakarongo atawhai mai ki a matou inoi, j tohungia te hunga katoa e whaki atu ana i o ratou hara ki a koe ; kia mama ai te hunga e taimaha nei te hinengaro i te hara, i a koe, e te Atua tohu e hohou nei i tau rongo ki a ratou ; mo nga mahi a te Karaiti, a to matou Ariki. Amine.

ETE Atua tino kaha, e te Matua tohu, e aroha nei ki nga I tangata katoa, e kore nei e whakarihariha ki tetahi mea i hanga e koe ; kahore nei hoki e pai kia mate te tangata hara, engari kia tahuri ke ia i ana hara, kia whakaorangia; Atawhaitia matou, e te Atua, murna o matou hara ; kia manako mai koe ki a matou, whakamarietia hoki matou e pouri nei, e raw ha nei i te tai-

HE BIRIN GA.

280

maha o o matou hara. He mahi nau te tohu tonu; man anake e muru te hara. Tohungia matou, ete Ariki pai, tohungia au tangata kua hokoa nei e koe; aua ra e anga e whakawa i au pononga, he puehu kau nei hoki, he hunga mate rawa ite hara; engari whakaangaa ketia tau riri i a matou, e whaki nei i a matou mahi whakarihariha, e ripeneta pono nei ki a matou mahi he; hohoro mai koe kite awhina i a matou i tenei ao, kia noho ora ai matou ki a koe ki tera ao atu ; mo nga mahi hoki a te Karaiti ato matou Ariki. Amine.

*IT Ko reira wkakahuatia ai tenei e nga tangata i muri i te Minita:

WHAKATAHURITIA matou, e te Ariki pai, a ka tahuri matou. Kia manako mai, e Ihowa, Kia manako mai ki au tangata, E tahuri atu nei ki a koe mete tangi, mete nohopuku, mete moi. He Atua tohu hoki koe, E ki ana i te aroha, E puhoi ana kite riri, he nui ano hoki ton atawhai. E tohu ana koe itewa e tika ai kia mate matou, I te wa hoki o te riri e whakaaro ana koe kite mahi tohu. Ete Ariki pai, tohungia au tangata, Aua ra tou kainga e tukua kia kahore ke. Whakarongo mai ki a matou, e Ihowa, He nui nei hoki au mahi tohu, Titiro mai ki a matou, Kia rite kite nui o au mahi atawhai ; Kia whakaaro hoki ki nga mahi pai, mete mahi wawao, a tau Tama pai rawa, ato matou Ariki, a Ihu Karaiti. Amine. Ko reira ka meinga atu e te Minita anake : MA Ihowa tatou e manaaki, mana tatou e tiaki ; ma Ihowa e mea kia ara ake te maramatanga o ona kanohi ki runga ki a tatou, mana ano e tuku iho to rangi marie ki a tatou aianei, a, ake tonu atu. Amine.

281

NGA WAIATA A RAWIRI.

TE TAHI O NGA RA.

Te Karalcia o te Ata.

Wai ata 1.

KA hari te tangata kahore nei e haere i te whakaaro o te tangata kino, kahore ano hoki e tu i te ara o te hunga hara: kahore ano e noho ite nohoanga o te hunga whakahi.

2 Engari ko te ture a Ihowa tana e whakaahuareka ai: kei tona ture ano hoki ana whakaaro ite ao, ite P°. 3 E rite hoki ia kite rakau i whakatokia kite taha o nga awa wai : e whai hua npi i te po e hua ai. 4 E kore tona rau e memenge : a ka pono ana mea katoa e mea ai ia.

5 E kore e pena nga tangata kino : engari ka rite ki te papapa e puhia haeretia ana e te hau.

6 Ae ra, e kore e tu te hunga kino ite whakawakanga: mete hunga hara hoki i te whakaminenga o te hunga tika.

7 No te mea hoki e matau ana a Ihowa kite huarahi ote hunga tika: ko te huarahi ia ote hunga kino e ngaro.

Waiata 2.

HE aha ka nana ai nga tauiwi : ka whakaaro horihori ai nga iwi ? 2 Whakatika mai ana nga kingi o te whenua, runanga tahi ana hoki nga ariki : kite whawhai ki a Ihowa, ki tana tangata hoki i whakawahi ai. 3 Kia motumotuhia e tatou a raua here : kia akiritia ano hoki a raua taura i a tatou. 4 Kei te rangi ia e noho ana, ka kata ia : ka whakahi mai te Ariki ki a ratou.

5 Na, kakorero ia ki a ratou, mete riri ano: ka tino weriweri hoki, ka whakaohorere i a ratou.

WAIATA.

[Ba 1.

282

6 Ahakoa ra ka whakawahia e ahau taku kingi: ki runga ki taku mannga tapn ki Hiona. 7 Maku e whakapuaki te kupu, kua mea mai a Ihowa ki a an: Ko koe taku Tama, nonaianei koe i whakatupuria ai e ahau. 8 Inoi mai ki a an, aka hoatu e ahau ki a koe nga tauiwi hei kainga mon: me nga topito o te whenua hei nohoanga tupu mon. 9 Ka wawahi koe i a rat on kite whin rino: mongamonga noa ratou i a koe, ano he oko na te kai hanga rihi.

10 Na, kia mahara ra, e nga kingi : kia akona, e nga kai whakarite whakawa o te whenua.

11 Mahi atu ki a Ihowa i runga i te wehi : kia hari, mete wiri.

12 Kihitia te Tamaiti kei riri ia, aka mate atu koutou i te ara, ina toro tetahi wahi o tona riri : Ka hari katoa te hunga e whakawhirinaki atu ana ki a ia.

Waiata 3.

E IHOWA, ano te tini o oku hoa riri: he tokomaha te hunga e whakatika mai ana ki ahau. 2 He tokomaha te mea ana ki toku wairua: Hore

rawa he whakaoranga mon a i te Atua. 3 Ko koe ia, e Ihowa, hei whakangungu rakan mokn: hei kororia mokn, mete kai whakaara i tokn inahunga. 4 I karanga atn tokn reo ki a Ihowa: a whakahoki knpn mai ana ia ki a an i tana mannga tapn. 5 I takoto iho ahau, i moe ; i ara ake ano: na Ihowa hoki ahan i whakaman ake.

6 E kore ahan e matakn i nga mano tini o te iwi : e karapoti nei i a an. 7 Whakatika, e Ihowa; whakaorangia ahan, e toku Atua : nan hoki i patu te kauae o oku hoa riri katoa; mangungu noa i a koe nga niho o te hunga kino. 8 Na Ihowa te whakaoranga: kei runga i to iwi to manaakitanga.

Waiata 4.

WHAKAHOKIA mai he kupu ki a an, e te Atua o toku tika, ina karanga atu ahau : i a an. i te pouri,

Ba 1.1

WAIATA.

283

i whakanuia ahau e koe; kia atawhai koe ki a au, whakarongo mai ki taku inoi.

2 E nga tamariki a te tangata, kia pehea te roa o ta koutou meatanga i toku kororia hei whakama: o ta koutou arohatanga kite horihori, o ta koutou whainga atu kite teka ?

3 Otiia kia mohio koutou he mea momotu ke na Ihowa te tangata tapu mana: e whakarongo a Ihowa ua karanga atu ahau ki a ia. 4 Kia oho koutou, a kaua e hara: korerorero iho koutou ki o koutou ngakau i runga i o koutou moenga, me te ata takoto ano.

5 Patna nga whakahere o te tika: mete okioki ano ki a Ihowa.

6 He tokomaha te mea ana: Ma wai e whakakite te pai ki a matou ?

7 Kia ara, e Ihowa: te maramatanga o to a mata ki runga ki a matou.

8 Hira ake te hari i homai e koe ki roto ki toku ngakau: itote wa i hua ai a ratou witi, to ratou waina.

9Ka takoto marire ahau, a moe tonu iho: ko koe anake hoki, e Ihowa, hei mea kia an taku noho.

Wai at a 5.

KIA tahuri mai tou taringa, e Ihowa, ki aku kupu: kia mohio mai koe ki taku whakaaroaronga. 2 Whakarongo mai kite reo o taku karanga, e

toku Kingi, e toku Atua: he inoi atu hoki taku ki a koe.

3 E rongo koe ki toku reo, e Ihowa, ite ata: ite ata ano ka whakatikaia atn e ahau taku inoi ki a koe, a ka titiro matatau atn.

4 Ehara hoki koe ite Atua e pai ana kite hara: e kore te kino e noho ki a koe.

5 E kore te liunga wairangi e tu ki ton aroaro: e kinongia ana e koe nga kai mahi katoa i te kino. 6 E whakangaromia e koe te hunga korero teka: e whakarihariha ana a Ihowa kite tangata toto, kite tangata hianga.

7 Ko an ia, ka liaere i runga i te tini o an atawhainga ki to whare: ka koropiko atu ahau kite ritenga mai o to temepara tapu, mete wehi ano ki a koe.

M AIATA.

ritA 1.

284

8 E Ihowa, arahina ahau i runga i tou tika, he hoa riri hoki oku: whakatikaia to ara i mua i a au.

9 Kahore hoki he pono i o ratou mangai: he kino kau a roto i a ratou.

10 He urupa puare noa o ratou korokoro : e patipati ana o ratou arero.

11 Whakangaromia ratou, e te Atua; kia hinga ratou i a ratou whakaaro: peia atu ratou me a ratou tini mahi tutu; mo ratou i whakakeke ki a koe. 12 Otiia kia hari katoa te hunga e whakawhirinaki atu ana ki a koe : kia hamama tonu ratou i te koa, mo ratou e hipokina iho nei e koe ; kia whakamanamana ano hoki ki a koe te hunga e aroha ana ki tou ingoa. 13 No te mea ka manaakitia e koe, e Ihowa, te tan-

gata tika : me he whakangungu rakau te manakohanga mai e karapotia ai ia e koe.

Te Karakia o te Ahiahi.

Watata 6.

IHOWA, kaua e whakatupehupehu mai ki a au ina J riri koe : kaua ano hoki ahau e pakia ina arita mai koe.

2 E Ihowa, tohungia ahau ; e ngoikore ana hoki ahau: rongoatia ahau, e Ihowa, e ohooho ana hoki oku wheua. 3 E ohooho noa iho ana hoki toku wairua: ko koe ia, e Ihowa, kia pehea atu te roa ?

4 Hoki mai, e Ihowa, kia mokowhiti atu toku wairua: kia mahara ki tou aroha, a whakaorangia ahau. 5 Kahore hoki he maharatanga ki a koe ina mate: ko wai hei whakawhetai atu ki a koe i roto i te rua ?

6 Mauiui iho ahau i taku auetanga ; e manu ana toku moenga i a an i te roa o te po : e whakamakukuria ana e ahau toku takotoranga ki oku roimata. 7 Pakoko kau toku kanohi ite tangihanga: kua ahua koroheke i oku hoa riri katoa.

8 Mawehe atu i a an, e nga kai mahi katoa i te kino: kua rongo nei hoki a Ihowa i te reo o taku tangihanga. 9 Kua rongo a Ihowa ki taku inoi: ka manako

mai a Ihowa ki taku karakia. 10 Kia whakama, kia pokaikaha noa iho, oku hoa riri

Ra I.]

WAIATA.

285

katoa: kia hoki ratou, kia pa whakarere atu te whakama.

Watata 7.

E IHOWA, e toku Atua, kei a koe toku whakawhirinakitanga: kia ora ahau i te hunga katoa e tukino ana i ahau, kia mokowhiti atu hoki ahau.

2 Kei hahae ia i toku wairua, ano he raiona, a titaritari noa : i te mea kahore he tangata hei arai atu.

3 E Ihowa, e toku Atua, kite mea naku tena mahi; kite mea he hara kei oku ringaringa;

4 Ki te mea i whakahokia e ahau he kino kite tangata kua mau nei ta maua rongo; (i whakaora nei hoki ahau i te tangata i kino noa mai ki a au:) 5 Kia arumia toku wairua e te hoa riri, a kia mau: kia takahia hoki toku ora e ia kite whenua, a kia whakatakotoria ano toku kororia ki roto kite puehu.

6 E Ihowa, whakatika, kia riri koe, ara ake, e nana nei hoki oku hoa whawhai: kia oho ake hoki koe ki a au kite whakawa i kiia e koe.

7 Penei ka karapotia koe e te whakaminenga o ngai> iwi : kia mahara ki a ratou, a hoki atu ano ki runga.

BMa Ihowa e whakarite whakawa mo te iwi; kia rite, e Ihowa, tan whakarite whakawa moku ki taku mahi tika, kite tapatahitanga hoki o aku whakaaro.

9 Kia whakamutua rate kino o te hunga kino : whakaukia hoki te tangata tika.

10 E whakamatautau ana hoki te Atua tika i nga ngakau, i nga whatumanawa. 11 Kei te Atua taku whakangungu rakau: mana e whakaora te hunga ngakau tika. 12 Ka whakarite whakawa te Atua mo te tangata tika : e riri ana hoki te Atua kite he i tenei ra i tenei ra. 13 Ki te kore ia e tahuri, ka whakakoia e ia tana hoari: kua whakapikoa eia tana kopere, a oti rawa te whakapai.

14 Oti rawa ano hoki ana mea whakamate te whakapai e ia: kua whakatikaia mai eia ana pere kite hunga tukino.

15 Nana, he kino te mea e whakamamae nei ia: he mahi nanakia te mea i hapu ki roto ki a ia, a whanau ake he teka.

WAIATA.

[Ba 2.

286

16 I pokaia eia he poka, he mea keri nana: na, taka iho ia ki roto kite rua i mahia e ia.

17 Ka hoki mai tana whakaaro nanakia ki runga ki tona mahunga: aka tau iho tana mahi tukino ki runga ki tona tumuaki.

18 Ka rite ki tona tika taku whakamoemiti ki a Ihowa: ka himene atu hoki ahau kite ingoa o Ihowa 6 te Runga-rawa.

Wai at a 8.

E IHOWA, e to matou Ariki, ano te nui o tou ingoa i te whenua katoa: paku ana i a koe tou kororia ki runga ake i nga rangi! - 2 U pu i a koe te kaha o te mangai o nga kohungahunga, o nga mea ngote u, hei mea mo ou hoa riri: hei pehi mo te hoa riri, mo te kai rapu utu. 3 Ka titiro atu ahau ki o rangi, kite mahi a ou maihao : kite marama me nga whetu, i hanga nei e koe. 4 He aha te tangata, i maharatia mai ai e koe : te tarn a ranei a te tangata, i tirohia ai ia e koe. 5 Nohinohi nei te wahi i whakaititia iho ai ia e koe i nga anahera: kua karaunatia ano ia e koe kite kororia, kite honore.

6 Waiho iho e koe hei kingi mo nga mahi a on ringa: kua waiho e koe nga mea katoa i raro i ona waewae. 7 Nga hipi katoa, me nga puru: nga kirehe katoa ano hoki o te parae. BTe manu o te rangi, mete ika ote moana: e tere nei i nga ara o nga moana. 9 E Ihowa, eto matou Ariki: ano te nui o ton ingoa i te whenua katoa.

TE RUA O NGA RA.

Te Karakia o te Ata,

Wai ata 9.

KA whakapaua toku ngakau, e Ihowa, ki to whakamoemiti ki a koe: ka korerotia e ahau au mahi whakamiharo katoa. 2 Ka koa ahau, ka whakamanamana ki a koe: ka himene ata ahau ki tou ingoa, e te Runga rawa.

Ra 2J

WAIATA.

287

3 I te hokinga whakamuri o oku hoa riri : tutuki ana ratou, ngaro iho i tou aroaro.

4 Nau hoki i whakatika aku korero me taku whakawa : i runga koe i te torona e noho ana, e whakariterite tika ana.

5 Kua whakatupehupehu atu koe ki nga tauiwi; huna ana e koe te tangata kino, horoia atu ana to ratou ingoa ake ake. 6 Te hoa riri, mutu pu ratou, he whakangaromanga oti tonu iho : kua huna ano hoki e koe nga pa, ngaro iho te whakamaharatanga atu. 7 Ko Ihowa ia, e pumau ana ake ake : kua whakapaia e ia tona torona mo te whakarite whakawa.

8 A e whakarite whakawa ia mo te ao i runga i te tika: ka whakatakoto tikanga ia mo nga iwi i runga i te pono.

'9 Hei pa teko ano a Ihowa mo te tangata e tukinotia ana : hei pa teko i nga wa o te he. 10 A ka whakawhirinaki ki a koe te hunga e matau ana ki ton ingoa : no te mea hoki e kore e whakarerea e koe, e Ihowa, te hunga e rapu ana i a koe. 11 Himene atu ki a Ihowa, e noho nei i Hiona : whakapuakina i waenganui i nga iwi ana mahi. 12 Ka whakataki toto ia, ka mahara ia ki a ratou : e kore e wareware i a ia te karanga a te hunga iti.

13 Tohungia ahau, e Ihowa ; titiro mai ki toku mate i te hunga e kino mai ana ki a au : e te kai whakaara i a au i nga tatau o te mate.

14 Kia whakakitea katoatia ai e ahau on whakamoemititanga i nga tatau o te tamahine o Hiona : ka hari atu ah.an ki tau whakaoranga. 15 Kua tapoko nga tauiwi kite rua i keria e ratou : kua mau to ratou waewae i roto i te kupenga i huna e ratou. 16 E matauria ana a Ihowa kite whakawakanga e whakaritea ana e ia: he mahanga mo te tangata kino te mahi a ona ringa. 17 Ka whakaanga ketia nga tangata kino kite reinga: me nga iwi katoa e wareware ana kite Atu a.

18 E kore hoki e warewarea tonutia te tangata rawakore : e kore e taka tonu atu ta te hunga iti i tumanako atu ai.

WAI ATA.

FRa 2.

288

19 E ara. E Ihowa, kei riro ita te tangata: kia whakaritea mai te whakawa o nga tauiwi i tou aroaro. 20 E Ihowa, meinga ratou kia wehi : kia matau ai nga tauiwi he tangata nei ano ratou.

Waiata 10.

HE aha koe ka tu mai ai i tawhiti, e Ihowa: ka whakangarongaro ai i nga wa o te he ? 2 E whakakake ana te tangata kino, e tukino anai te tangata iti : kia hopukina ratou ki roto i nga whakaaro i whakaaro ai ratou. 3 E whakapehapeha ana hoki te tangata kino kite hiahia o tona ngakau: e whakapai ana hoki kite apo taonga, e whakahawea ana ki a Ihowa. 4 E kore te tangata kino e rapu i te Atua, he whakapehapeha hoki no tona mata : kahore te Atua i roto i tetahi o ona whakaaro. 5 Whanoke tonu ona ara i nga wa katoa : kei runga noa ake au whakariteritenga te kitea e ia, he mea whakatupereru e ia ona hoa riri katoa. 6 E mea ana i roto i tona ngakau, E kore ahau e whakakorikoria: kahore hoki he he moku ake ake. 7 Ki tonu tona mangai i te kanga, i te hianga, ite patipati: kei raro iho i tona arero te nanakia mete teka. 8 E noho ana ia, e whanga ana i nga pa koraha: e kohurutia ana e ia te hunga hara-kore i nga wahi ngaro ; e matatau ana ona kanohi kite hunga rawakore. 9 E whanga puku ana ia, me he raiona i tona kuhunga : e whanga ana kia hopukia te tangata iti. 10 E hopukia eia te tangata iti: ua kumea ki roto ki tana kupenga. 11 Kupapa iho ana ia, piko iho ana : kia hinga ai te hunga rawa-kore i ana mea kaha. 12 E mea ana ia i roto i tona ngakau, Ka wareware te Atua : e huna ana ia i tona mata, e kore ia e kite ake tonu a tn. 13 Whakatika, e Ihowa, e te Atua, takiritia ton ringa : kaua e wareware kite hunga iti. 14 He aha te tangata kino ka whakahawea ai kite

Ba 2.1

WAIATA.

289

O

Atua : kua mea ia i roto i tona ngakau, E kore tenei e whakatakina e koe. 15 Kua kite koe : e tirohia iho nei hoki e koe te mahi nanakia mete whakatoi. 16 A ka utua e tou ringaringa : e tuku atu ana te rawa-kore ia ia ano ki a koe; ko koe hei tuara mo te pani. 17 Whatiia te ringaringa o te tangata kino, o te tangata nanakia: wthakatakina tona kino, kia kahore ra ano e kitea e koe.

18 Ko Ihowa te Kingi ake ake : kua kahore ke nga tauiwi i tona whenua.

19 E Ihowa, kua whakarongo koe kite hiahia o te hunga whakaiti : mau ano o ratou ngakau e whakapai, ka tahuri mai ano tou taringa kite whakarongo,

20 Ki te whakarite whakawa mo te pani, mo te tangata e tukinotia ana: kei anga ano te tangata o te whenua, kei tukino.

Wai ata 11.

KO IHOWA taku e whakawhirinaki ai: he aha koutou ka mea ai ki toku wairua, Here a manu ata ki to koutou maunga. 2 Nana, kua whakapikoa te kopere e te hunga kino : e whakatikaia ana a ratou pere kite aho hei perenga pukutanga atu ma ratou kite hunga ngakau tika. 3 Ki te wawahia nga turanga ake: me pehea te tangata tika ? 4 Kei ton a temepara tapu a Ihowa : kei te rangi ano te torona o Ihowa. 5 E titiro ana ona kanohi : e whakamatautau ana ona kamo i nga tamariki a te tangata. 6 E whakamatautau ana a Ihowa i te tangata tika : a e kinongia ana e tona wairua te tangata kino mete tangata e aroha ana kite tutu. 7 Ka uaina e ia ki runga kite hunga kino he mahanga, he ahi, he whanariki, mete awha tuaikerekere : ko te wahi tena mo to ratou kapa. 8 No te mea hoki he tika a Ihowa, a e aroha ana ki te tika : e titiro mai ana ona kanohi kite hunga tika.

WAIATA.

[Ba 2-

290

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 12.

WEAK AOK AN GIA, e Ihowa, ka mutu hoki nga tangata tapu: ka taweke aiu te hunga pono i roto i nga tamariki a te tangata. 2 E korero teka ana ratou ki tetahi, ki tetahi: he ngutu patipati, he ngakau rua o ratou ina korero. 3 Ka hatepea e Ihowa nga ngutu patipati katoa : me te arero e korero whakapehapeha ana; 4 E mea nei, Ma o tatou arero tatou ka kake ai: no tatou ano o tatou ngutu, ko wai hei ariki mo tatou ? 5 E tukinotia nei te hunga iti, e aue nei te hunga rawa-kore; ka whakatika ahau aianei, e ai ta Ihowa; 6 Ka whakanohoia ia e ahau kite wahi e ora ai ia: i te tangata e whakatupereru ana ki a ia. 7 He kupu poke-kore nga kupu a Ihowa: he hiriwa i whakakorea nei te para i roto i te oumu whenua, he mea tuku whitu.

8 Ka tiakina ratou e koe, e Ihowa : ka whakaorangia ratou i tenei whakatupuranga, ake tonu atu. 9 E haereere noa ana nga tangata kino i tetahi taha, i tetahi taha : i te hunga he rawa e whakateiteitia ana.

Waiata 13.

KIA pehea te roa o to warewarenga ki a au, e Ihowa, mo ake tonu atu ranei: kia pehea te roa oto hunanga i tou mata ki a au ? 2 Kia pehea te roa o taku whakaaroaronga i roto i toku wairua, o te pouri i roto i toku ngakau, i tenei ra, i tenei ra: kia pehea te roa ote whakakake mai a toku hoa riri ki a au ?

3 Titiro mai, whakahokia mai he kupu ki a an, 0 Ihowa, e toku Atua : whakamaramatia oku kanohi, kei moe ahau, kei mate. 4 Kei mea mai toku hoa riri, Kua taea ia e ahau: kei whakamanamana mai oku hoa riri, ina whakakorikoria ahau.

5 Ko ahau ia, e whakawhirinaki ata ana ki tan mahi tohu : ka whakamanamana toku ngakau ki tan whakaoranga.

Ra 3.] WAIATA.

291

O 2

6 Ka waiata atu ahau ki a Ihowa : mona i atawhai mai ki a au.

Wai ata 14.

EMEA ana te wairangi i roto i tona ngakau : Kahore he Atua.

2 Kua he ratou, he mea whakahouhou a ratou mahi: kahore tetahi e mahi ana i te pai.

3 I titiro iho a Ihowa i te rangi ki nga tamariki a te tangata : kia kite me kahore tetahi e mahara ana, e rapu ana i te Atua.

4 Kua peka ke katoa ratou, kua pirau tahi : kahore tetahi e mahi ana i te pai, kahore kia kotahi. 5 E kore ranei e mohio nga kai mahi katoa o te kino : e kai nei i toku iwi, mete mea e kai taro ana, a kahore e karanga ki a Ihowa. 6 Wehi noa iho raton i reira: i roto hoki te Atua ite whakatupuranora o te hunera tika.

7 Meinga ana e koutou te whakaaro o te hunga iti hei whakama : no te mea ko Ihowa tona piringa. 8 Aue, me i puta mai te whakaoranga o Iharaira i Hiona ! ka whakahokia mai e Ihowa tona iwi e whakaponongatia nei: ka whakamanamana a Hakopa, ka hari a Iharaira.

TE TORU 0 NGA BA.

Te Kar alula o te Ata.

Wai ata 15.

E IHOWA, ko wai e noho ki to tapenakara: ko wai & noho ki to maunga tapu ? 2 Ko ia ano e tapatahi ana te haere : e tika ana hoki

te mahi, a e korero pono ana i roto i tona ngakau. 3 Kahore nei e ngau tuara tona arero, kahore e kino te mahi ki tana hoa : kahore ano hoki e anga, e whakahe i tana hoa.

4 E whakahengia ana te tangata kino e ona kanohi: a e whakahonoretia ana e ia te hunga e wehi ana ki a Ihowa.

5 A ahakoa mate noa ia i tana oati: kahore e whakapaheketia e ia.

WAIATA. [Ra 3.

292

6 Kahore e tuku atu i tana moni hei moni whakatuputupu : kahore hoki e tango i te moni hei utu mate mo te tangata hara-kore. 7 Ki te penei te mahi a tetahi tangata: e kore ia e whakakorikoria, ake ake ake.

Waiata 16.

T I AKIN A ahau, e te Atua : e whakawhirinaki atu nei . hoki ahau ki a koe. 2 I mea ahau ki a Ihowa : ko koe toku Ariki, kahore

e tata toku pai ki a koe;

3 Engari kite hunga tapu i runga i te whenua, ratou ko te hunga pai rawa : kua ahu katoa atu taku ahuarekatanga ki a ratou.

4 Ka whakanuia nga mamae : o te hunga e hohoro atu ana kite atua ke.

5 E kore e ringihia e au a ratou ringihanga toto : e kore ano hoki o ratou ingoa e whakahuatia e oku ngutu.

6 Ko Ihowa te wahi i wehea mai moku, me taku kapa hoki : ko koe te kai whakapumau i taku rota.

7 Kua takoto aku aho ki runga ki nga wahi ahuareka : ina. he wahi pai toku.

8 Ka whakapaingia e ahau a Ihowa, i whakamahara nei i a au: ka whakaako ano hold oku whatumanawa i a au i te po. 9 Ka waiho tonu e ahau a Ihowa ki toku aroaro : kei toku ringa matau nei ia, a e kore au e whakakorikoria.

10 Koia i koa ai toka ngakau, i whakamanamana ai toku kororia: i takoto tumanako ai ano hoki oku kikokiko.

11 No te mea hold e kore e waiho e koe toku wairua i te reinga; e kore e tukua e koe to mea tapu kia kite i te pirau. 12 Ka whakakitea mai e koe ki ahau te huarahi o te ora ; kei tou aroaro te haringa nui : kei tou rifigaringa matau nga mea ahuareka, e kore nei e mutu.

Waiata 17.

WHAKARONGO kite tika, e tahuri mai ki taka karanga: kia titaha mai tou taringa ki

Ra 3.] WAIATA.

293

taku inoi, ehara nei i te ngutu tinihanga nana i whakahua.

2 Kia puta mai te whakaritenga o taku whakawakanga i tou aroaro : tirohia mai e ou kanohi te mea e rite ana.

3 Kua whakamatautauria e koe toku ngakau, kua tirotirohia iho ahau e koe i te po : kua whakamatautau koe i a an, a kahore he mea i kitea e koe: e mea ana ahau kia kaua e hara toku mangai. 4 Nga mahi nei a te tangata; ko nga kupu a ton. mangai taku mea hei pa mai ki a an i nga ara o te kai whakangaro. 5 Whakaukia aku hikoinga ki o ara; kei paheke aku takahanga. 6 E karanga atu nei ahau ki a koe, no te mea ka whakahoki kupu mai koe, ete Atua, ki a au: whakatitahatia mai ton taringa ki a au, whakarongo ki taku kupu. 7 Meinga kia miharotia au mahi aroha: ko koe nei hoki, ko ton ringaringa matau, te kai whakaora mo te hunga e whakawhirinaki atu ana ki a koe, i te hunga e whakatika mai ana. B*Tiakina ahau, ano ko te whatu o te kanohi : huna ahau ki raro i te taumarumarutanga o ou pakau, 9 I te hunga kino e tukino nei i a au : i oku hoa riri whakamate e karapoti nei i a au. 10 E kopakia ana ratou e o ratou ngako : e korero whakapehapeha ana o ratou mangai. 11 Tenei o matou hikoinga te karapotia nei e ratou : matatau tonu iho o ratou kanohi ki raro kite whenua. 12 E rite ana ratou kite raiona e hiahia ana kite hopu kai : kite kuao raiona ano hoki e noho ana i nga Wahi ngaro. 13 E ara, e Ihowa, haukotia tona aroaro, turakina iho ia ki raro: whakaorangia toku wairua ite tangata kino, ara i to hoari. 14 I nga tangata, ara i ton ringaringa, e Ihowa, i nga tangata o te ao : kei tenei ora nei to ratou wahi, a e whakakiia ana o ratou kopu e koe ki to taonga huna. 15 E kiki ana ratou i te tamariki : whakarerea iho nga toenga o o ratou taonga ki a ratou kohungahunga.

WAIATA. [Ba 3.

294

16 Ko an, ekite ano ahau i toumatai runga i te tika: a ma te rite ki a koe ka tatu ai toku ngakau iua ara ake ahau.

Te Kwrakia o te AhialvL Waiata 18.

KA arolia ahau ki a koe, e Ihowa, e toku kaha ; ko Ihowa toku teko, me taku pourewa, toku kai whakaora ano hoki : toku Atua, toku kamaka, e whakawhirinaki atu ai ahau, taku whakangungu rakau, mete haona o toku whakaoranga, me toku pa tiketike. 2 Ka karanga atu ahau ki a Ihowa, e tika nei kia whakamoemititia : aka ora i aku hoa riri. 3 I karapotia mai ahau e nga whakawiringa ate mate: a whakawehia ana ahau e nga waipuke o te kino. 4 I karapotia mai ahau e nga whakawiringa ate reinga: i haukotia e nga mahanga ate mate. 5 I karanga atu ahau ki a Ihowa i toku paweratanga: i hamama atu hoki ki toku Atua. 6 I whakarongo mai ano ia ki toku reo i roto i tona temepara: i tae atu ano taku hamamatanga ki tona aroaro, ki ona taringa. 7 Na, ka ngaueue te whenua, ka ru: wiri ana Uga putake o nga maunga, ngaueue ana i tana riri. 8 I kake atu he paowa i ona pongaponga : a kai ana te kapura o roto o tona mangai, ngiha noa nga waro. 9 I whakapingoretia e ia nga rangi, a heke iho ana : a i raro te pouri i ona waewae. 10 I eke ia ki runga i te herupa, a rere ana : i rere ia i runga i nga parirau o te hau. 11 I meinga e ia te pouri hei wahi ngaro mona : ko nga wai pouri tona teneti i tetahi taha ona, i tetahi taha, me nga kapua matotoru o te rangi. 12 I rere atu ona kapua matotoru i te wherikotanga o tona aroaro: te whatu, me nga waro kapura. 13 I papa ano hoki te whatitiri a Ihowa i nga rangi, a puaki ana te reo o te Runga-rawa: he whatu, he waro kapura. 14 I kokiritia e ia ana pere, a marara ana ratou: i koperea mai hoki e ia nga uira, a whati ana ratou* 15 Katahi ka kitea nga whakatakere o nga wai, a ka takoto kau nga putake o te ao i to whakatupehupehunga,

Ra 3.] WAIATA.

295

e Ihowa : i te whengunga o te manawa o ou pongaponga. 16 I tono karere mai ia i runga, ka man ia ki a an: toia ake ana ahau e ia i roto i nga wai maha. 17 Nana ahau i whakaora i taku hoa riri kaha, i te hunga ano hoki e kino mai ana ki a au : no to mea he kaha rawa ratou i a au. 18 I huakina tatatia mai ahau e ratou i te ra o toku matenga : ko Ihowa ia toku whakawhirinakitanga. 19 I whakaputaina mai ahau eia kite wahi nui : i whakaorangia ahau e ia, no te mea hoki i whakaahuareka mai ia ki a au. 20 Rite tonu ki taku mahi tika ta Ihowa utu ki a au: rite tonu kite ma o oku ringa tana i whakahoki mai ai ki a au. 21 Moku i pupuri i nga ara o Ihowa: a kihai i he, i W’hakarere i toku Atua. 22 Kei mua tonu hoki i a au ana whakariteritenga katoa : kihai ano hoki i whakamataratia atu i a au ana tikanga. 23 Tapatahi tonu hoki toku whakaaro ki tona aroaro : a i tiaki ano ahau i a au kei kino. 24 Na, ka homai e Ihowa he utu ki a au, he mea rite tonu ki toku tika: kite ma o oku ringaringa i tona aroaro. 25 He tangata atawhai, ka atawhai hoki koe : he tangata tika, ka tika hoki koe. 26 He tangata ma, ka ma hoki koe : he tangata whakakeke, ka whakakeke hoki tau mahi. 27 E whakaorangia hoki e koe te iwi ngakau mamae : ka whakahokia iho ano e koe ki raro nga kanohi whakakake. . 28 Mau hoki e whakau taku rama: ma Ihowa, ma toku Atua, e whakamarama toku pouritanga. 29 Nau hoki ahau i rere ai na waenganui atu i te ropu: na toku Atua hoki i pekea ai eau te taiepa. 30 Te Atua, tika tonu -tana ara : e para-kore ana te kupu ate Atua, he whakangungu rakau ia kite hunga katoa e whakawhirinaki atu ana ki a ia. 31 Ko wai oti te Atua, kite kahore a Ihowa :ko wai hoki he kamaka, kite kahore to tatou Atua ?

WAIATA. [Ba 3.

296

32 Ko te Atua hei whitiki iaauki te kaha: hei mea ano kia tino tika taku ara.

33 Ko ia hei mea i oku waewae kia rite ki o te hata : mana hoki ahau e whakatu ki runga ki oku wahi tiketike.

34 Ko ia hei whakaako i oku ringaringa kite whawhai : a whati ana te kopere parahi i oku ringa.

35 Kua homai ano hoki e koe ki a au te whakangungu rakau o to whakaoranga : puritia ana ahau e ton ringaringa matau, whakanuia ana e to whakaaro mahaki.

36 I whakanuia e koe aku takahanga i raro i a an; te paheke oku waewae.

37 I arumia e ahau oku hoa riri, man iho ratou i a au: kihai ano hoki ahau i tahuri mai, a ngaro noa ratou.

38 Mongamonga noa ratou i a au, kihai ano i kaha te whakatika ake : hinga ana ratou ki raro i oku waewae. 39 Nau hoki ahau i whitiki kite kaha mo te whawhai : piko ana i a koe ki raro i a au te hunga e whakatika mai ana ki a au.

40 I homai ano e koe ki a an nga kaki o oku hoa riri: hnna iho e ahan te hunga i kino mai ki a an. 41 I karanga raton, heoi kahore he kai whakaora : ki a Ihowa, otira kihai i whakahoki Kupu mai ki a raton. 42 Na, ka tnkia raton e ahan a rite noa raton kite pnehn e puhia ana ete han: akiritia atn ana raton ki waho, ano he paru no te huarahi. 43 Kna whakaorangia ahan e koe i nga ngangantanga a te iwi ; kna meinga ahan e koe hei rangatira mo nga tauiwi. 44 Hei apa mokn: te iwi kahore nei i matanria e ahan. 45 Kia rongo kan te taringa, ka kakama tonn mai raton ki a an ; nga tangata iwi ke, ngohe kan ki a an. 46 Ka memeha haere nga tangata iwi ke : ka pnta wehi mai hoki i roto i o raton knhnnga. 47 E ora ana a Ihowa, kia whakapaingia hoki tokn kamaka: kia whakannia ano hoki te Atua o tokn whakaoranga. 48 Ko te Atna tokn kai rapn ntn : mana e pehi iho nga iwi ki raro i a an.

Ra 4.] WAI AT A.

297

O 3

49 Nana ahan i mawhiti mai ai i okn hoa riri, ae ra, man ahan e mea kia teitei ake i te hnnga e whakatika mai ana ki a an: kna whakaorangia ahan e koe ite tangata tntn. 50 Mo konei ka whakawhetai atn ai ahan ki a koe, e Ihowa, i waenganni i nga taniwi : ka himene ano ahan ki ton Ingoa. 51 He nui nei tana whakaoranga i tona Kingi : a e whakaputa aroha ana ki tana tangata i whakawahi ai, ki a Rawiri raton ko ona nri, ake ake ake.

TE WHA O NGA RA. Te Karakia o te Ata. Waiata 19. EKOREROTIA ana e nga rangi te kororia o te Atua: a e whakaaturia ana e te kikorangi te mahi a ona ringa. 2 E puaki mai ana te reo o tena rangi, o tena rangi: e whakaatn mohiotanga mai ana hoki tena po, tena po. 3 Kahore he hamnmntanga, kahore he knpu : kahore e rangona to raton reo. 4 Kua pnta atu ta raton aho kite whenna katoa : a raton knpn, a, te pito ra ano o te ao. 5 Whakatnria ana e ia ki reira te tapenakara mo te ra: a e pnta mai ana ia me he tane marena hon i tona whare moenga, whakai ana ia, pera ana mete tangata kaha e mea ana kite oma whakataetae. 6 Tona pntanga mai, kei tetahi pito o te rangi, a whawhe noa ki tetahi pito: kahore hoki tetahi mea e ngaro i tona mahanatanga. 7 Tapatahi tonu te ture a Ihowa, he mea whakatahnri i te wairna : pono tonn nga whakaaturanga a Ihowa, e whakawhaiwhakaaro ana i te kuware. 8 E tika ana nga akoranga a Ihowa, e whakahari ana ite ngakan: ema ana te whakahaunga a Ihowa, e whakamarama ana i nga kanohi. 9 E ma ana te wehi ki a Ihowa, e pnman tonn ana, ake ake : e pono ana nga whakaritenga whakawa a Ihowa, tika kan ano hoki. 10 Engari ena e hiahiatia ana i te konra, ae, i te tin o

WAIATA. [Ra 4.

298

konra, ahakoa maha : reka atu i te honi, ite maturuturunga iho o nga honikoma. 11 Na ena ano hoki topononga i whakatupato : a he nui te utu kite puritia ena mea. 12 Ko wai e matan ana ki ona he : whakamakia atu oku hara puku. 13 Puritia ano to pononga kei riro i nga hara whakakake, hei rangatira moku: ko reira an tn tika ai, a ka watea i te he nui. 14 Kia manakohia nga knpn a toku mangai : me nga whakaaro a toku ngakau, 15 E Ihowa : e toku kamaka, e toku kai hoko.

Waiata 20. M A Ihowa e whakahoki mai he knpn ki a koe i te ra ote he: ma te Ingoa o te Atna o Hakopa koe e tiaki; 2 Mana e tono mai he awhina mon i roto i te wahi tapu : e whakau mai hoki koe i Hiona ; 3 Mana e mahara mai ki o whakahere katoa : e manako mai hoki ki o tahunga tinana; 4 Mana e homai ki a koe ta to ngakau e mea ai : e whakamana katoa hoki tan e wawata ai. 5 Ka hari maton ki to whakaoranga, ka whakatn hoki i o maton kara i runga i te Ingoa o to maton Atna: ma Ihowa e whakarite an inoi katoa. 6 Katahi an ka matan e whakaora ana a Ihowa i tana tangata i whakawahi ai, ka whakahoki knpn mai ia ki a ia i runga i tona rangi tapu : mete kaha ano tona ringaringa matan kite whakaora. 7 Ko etahi e whakawhirinaki ana ki nga hariata, ko etahi ki nga hoiho: ko maton ia ka mahara kite Ingoa o Ihowa, o to maton Atna. 8 Kua piko iho ratou, kua hinga: ko maton ia, kua ara ake, kua tn ki runga. 9 Whakaorangia te Kingi, e Ihowa : kia whakahoki knpn mai ia i te ra e karanga atu ai matou.

Wai ata 21.

KA hari te Kingi ki ton kaha, e Ihowa: ano te nui o ton a whakamanamana ki tan whakaoranga.

Ra 4.j WAIATA.

299

2 Kua homai e koe ki a ia ta tona ngakau i hiahia ai : kihai ano i kaiponuhia e koe ta ona ngutu i inoi ai. 3 Kei mua nei hoki koe i a ia, e homai ana i nga ma. naakitanga papai : karaunatia ana e koe tona mahunga kite tino koura. 4 He ora tana i inoi ai ki a koe, a kua homai e koe ki a ia : he roa noa atu nga ra, ake ake. 5 He nui tona kororia i tan whakaoranga : taupokina ana ia e koe kite honore, kite kororia. 6 Nau hoki ia i mea kia manaakitia rawatia, ake ake: whakaharitia ana ia e koe kite koa o ton mata. 7 E whakawhirinaki ana hoki te Kingi ki a Ihowa : e kore ano ia e whakangaueuetia, he atawhai hoki no te Rungarawa. 8 Ka man i ton ringa o hoa riri katoa : ka man i ton ringa matau te hunga e kino ana ki a koe. 9 Ka meinga ratou e koe kia rite kite oumu kapura i te wa e riri ai koe : e horomia ratou e Ihowa ina weriwen ia, a ma te kapura ratou e kai. 10 Ka whakamotitia atu e koe o ratou hua i runga i te whenua : o ratou uri i waenganui o nga tamariki ate tangata. 11 No te mea he kino ta ratou iwhakatakoto ai mou, he mahi nanakia ta ratou i whakaaro ai : kihai nei i taea e ratou. 12 Mo reira ka meinga e koe kia tahuri o ratou tuara: ina whakatikaia e koe o pere i runga i o aho ki o ratou mata. 13 Ka whakanuia koe, e Ihowa, i runga i tou kaha : ka waiata matou, ka himene atu ki tou nui.

Te Karakicb o te Alviahi,

Waiata 22.

ETOKU ATU A, e toku Atua, he aha koe i whakarere ai i a an : i matara atu ai kite whakaora i a au, ki nga kupu o toku hamamatanga ? 2 E toku Atua, e karanga atu nei ahau i te awatea, heoi kahore koe e rongo mai : i te po ano kahore hoki e wahangu. 3 Otiia e tapu ana koe : e noho nei i roto i nga whakamoemititanga a Iharaira.

WAIATA. [Ba 4.

300

4 I whakawhirinaki o matou matua ki a koe : i whakawhirinaki ratou, a whakaorangia ana ratou e koe. 5 I karanga atu ratou ki a koe, a whakaorangia ake : i whakawhirinaki ratou ki a koe, a kihai i whakama. 6 Ko au ia, he toke, ehara hoki i te tangata : e tawaia ana e te tangata, e whakahaweatia ana e te iwi. 7 Kataina iho ahau e te hunga katoa e kite ana i a au : ko ana o ratou ngutu, oioi ana o ratou matenga, e ki mai ana, 8 I whakawhirinaki ia ki a Ihowa, kia whakaorangia ai e ia : mana ia e whakaora, ina hoki ia ka pai atu ki a ia. 9 Nau ia ahau i whakawhanau mai i roto ite kopu: i mea hoki kia tumanako atu ahau, i a au ano i nga u o toku whaea. 10 He mea whakarere atu ahau i runga i a koe no te kopu mai ano : ko koe ano toku Atua no te kopu mai ano o toku whaea. 11 Kei mamao atu koe i a au, e tata ana hoki te he: kahore hoki he kai awhina mai.

12 He tini nga puru e karapoti nei i ahau : e whakapaea ana ahau. e nga mea kaha o Pahana. 13 E hamama mai ana o ratou mangai ki aan: me te mea he raiona e haehae ana, e hamama ana. 14 E ringihia ana ahau, ano he wai, kua takoki katoa oku iwi: mete ware pi toku ngakau, e rewa ana i waenganui i oku whekau. 15 Kua maroke toku kaha, ano he maramara rihi, piri tonu toku arero ki oku kauae: kua whakatakotoria ano au e koe ki roto kite puehu ote mate. 16 E karapotia nei hoki ahau e nga kirehe : e muia ana ahau e te whakaminenga o nga tangata hara. 17 E pokaia ana e ratou oku ringaringa, me oku waewae ; e taea eau te tatau oku iwi katoa: e titiro mai ana, e matakitaki mai ana ki a au. 18 E wehewehea ana oku kakahu mo ratou : e maka rota ana mo toku weruweru. 19 Kaua ra ia koe e matara atu, e Ihowa : e toku kaha, hohoro mai hei awhina moku. 20 Whakaorangia toku wairua ite hoari: taku hoki e matenui nui nei, i te kuri. 21 Whakaorangia ahau i te mangai ote raiona : wha-

Ba 4.1 WAIATA.

301

karongo mai hoki ki a an, kei mate i nga haona o nga unikanga. 22 Ka korerotia e ahau ton Ingoa ki aku teina: ka whakamoemititia koe e ahau i waenganui i te whakaminenga. 7 23 E te hunga e wehi ana ki a Ihowa, whakamoemiti atu ki a ia : whakakororiatia ia, ete uri katoa o Hake pa, kia wehi hoki ki a ia, e te uri katoa o Iharaira. 24 Mona hoki kihai i whakahawea, kihai i whakarihariha kite auetanga ote ngakau mamae : kihai ano hoki i huna i tona mata ki a ia, engari i tana karangatanga ki a ia i whakarongo mai ia. : 25 Ko koe taku e whakamoemiti ai i waenganui o te whakaminenga nui: ka whakamana eau aku kupu taurangi kite aroaro ote hunga e wehi ana ki a ia. 26 Ka kai te hunga mahaki, a ka makona : ka whakamoemiti ki a Ihowa te hunga e rapu ana ki aia ; ka ora tonu o koutou ngakau. 27 E mahara nga pito katoa o te whenua, aka tahuri ki a Ihowa : ka koropiko ano nga hapu katoa o nga iwi ki tou aroaro. 28 No Ihowa hoki te rangatiratanga: ko ia ano te Kawana i waenganui o nga iwi. 29 Ka kai, aka koropiko ki a ia: nga tangata tetere katoa o te whenua. ? 30 Ka tuohu iho ki tona aroaro te hunga katoa e heke atu ana kite puehu: e kore hoki e ahei i tetahi te whakaora tona wairua. 31 Tera e mahi tetahi uri ki a ia : ka waiho kite Ariki hei whakatupuranga. 32 E haere mai ratou, e kauwhau i tona tika kite iwi e whanau a mua; He meatanga tenei nana.

Waiata 23.

KO Ihowa toku hepara: e kore ahau e hapa. 2 Ko ia hei mea kia takoto ahau i nga wahi tarutaru hou : e arahi ana ia i a au i te taha o nga wai ata rere.

3 Ko ia hei whakahoki ake i toku wairua: e arahi ana ia i a au i nga ara o te tika, he whakaaro hoki ki tona ingoa.

WAIATA. FRa 5.

302

4 Ae, ahakoa haere ahau i te awaawa o te atarangi o te mate, kahore he kino e wehi ai ahau : no te mea kei toku taha koe; ko to rakau, ko to tokotoko, ko ena hei oranga ngakau moku. 5 E taka ana e koe he tepara ki toku aroaro i te tirohanga ano a oku hoa riri: e whakawahia ana e koe toku matenga kite hinu, purena tonu taku kapa. 6 He pono, e aru i a au te pai mete atawhai i nga ra katoa e ora ai ahau: aka noho ahau kite whare o Ihowa, ake tonu atu.

TE RIMA O NGA RA. Te Karakia o te Ata. Waiata 24.

TVTO Ihowa te whenua, me ona tini mea: te ao, me nga J.l tangata e noho ana i runga. 2 He mea whakatu hoki nana ki runga ki nga moana. he mea whakau ki runga ki nga roma. 3 Ko wai e eke ki runga kite maunga o Ihowa : ko wai ranei e tu ki tona wahi tapu ? 4 Ko te tangata e ma ana nga ringaringa, e harakore ana tona ngakau : kahore nei i ara ake tona wairua kite horihori, kahore ano hoki i oati teka. 5 Ka riro mai i a ia te manaakitanga a Ihowa : mete tika a te Atua o tona whakaoranga. 6 Ko te whakatupuranga tenei o te hunga e rapu ana ki a ia : e rapu nei i tou mata, e Hakopa. 7 Kia ara ake o koutou matenga, e nga tatau; kia whakaarahia ake ano hoki koutou, e nga tatau onamata: a ka tomo atu te Kingi o te kororia. 8 Ko wai tenei Kingi kororia : ko Ihowa, ko te kaha, ko te marohirohi, ko Ihowa, ko te marohirohi kite whawhai. 9 Kia ara ake o koutou matenga, e nga tatau; kia whakaarahia ake ano hoki koutou, e nga tatau onamata: a ka tomo atu te Kingi o te kororia. 10 Ko wai tenei Kingi kororia: ko Ihowa o nga mano, ko ia te Kingi kororia.

Ra 5.] WAIATA.

303

Waiata 25.

KA ara atu nei toku wairua ki a koe, e Ihowa ; e toku Atua, e whakawhirinaki atu ana ahau ki a koe : kei whakama ahau, ana oku hoa riri e tukua kia whakaputa mai ki a an. 2 Ae, ana tetahi o te hunga e tatari ana ki a koe e tukua kia whakama: kia whakama te hunga e tinihanga noa ana. 3 Whakakitea mai ki aau o ara, e Ihowa : whakaakona ahau ki o huarahi. 4 Arahina ahau i tou pono, whakaakona hoki ahau : ko koe hoki te Atua o toku whakaoranga; pan noa te ra i a au e tatari nei ki a koe. 5 E Ihowa, kia mahara ki au mahi tohu : ki au mahi aroha, nonamata riro hoki ena. 6 Kaua e maharatia nga hara o toku taitamarikitanga, me aku kino : mahara mai koe ki ahau, e Ihowa, kia rite ki tau mahi tohu, kia whakaaro ki tou pai. 7 E pai ana, e tika ana a Ihowa : a ka whakaakona e ia te hunga hara kite huarahi. 8 Ka arahina e ia te hunga mahaki i runga i te whakarite whakawa : ka akona hoki e ia te hunga mahaki ki tana ara. 9 He mahi tohu, he pono nga ara katoa a Ihowa : ki te hunga e whakarite ana i tana kawenata, me ana whakaaturanga. 10 Kia mahara ki tou Ingoa, e Ihowa : a murua taku kino, he nui nei hoki. 11 Ko wai te tangata e wehi ana ki a Ihowa ? ka whakaako ia i a ia kite ara e pai ai ia. 12 Ka noho tona wairua j runga ite pai : a ka riro mai te whenua i tona uri. 13 Kei te hunga e wehi ana i a ia te mea ngaro a Ihowa : a mana e whakakite ki a rat on tana kawenata. 14 E tau tonu ana oku kanohi kia Ihowa: manahoki e unu ake oku waewae i te kupenga. 15 Tahuri mai ki a au, tohungia hoki ahau: e mokemoke ana hoki ahau, e mamae ana te ngakau. 16 Kua whakanuia nga whakapawera o toku ngakau : whakaputaina atu ahau i roto i nga mea e pehi nei i a au.

WAIATA. [Ba 5.

304

17 Tirohia mai tokn mate, me toku mamao: a murua katoatia oku hara. 18 Tirohia mai oku hoa riri, he tokomaha hoki raton : a he nanakia te kino e kino nei raton ki a an. 19 Tiakina toku wairua, a whakaorangia ahan: kei whakama ahan, e whakawhirinaki atu ana hoki ahan ki a koe. 20 Tukua ma te ngakau tapatahi mete tika ahan e tiaki : e tumanako atu ana hoki ahan ki a koe. 21 Hokona, e te Atua, a Iharaira: i roto i ona whakapawera katoa. Waiata 26. WHAKARITEA toku whakawa, e Ihowa, e haere ana hoki ahan i te tapatahitanga o toku ngakau : e whakawhirinaki atu ana hoki ahan ki a Ihowa, a e kore e paheke. 2 Tirohia iho ahan, e Ihowa, whakamatautauria ahan: kia kitea oku whatumanawa, me toku ngakau. 3 Kei mua hoki tou atawhai i oku kanohi: a e haere ana ahau i tou pono. 4 Kahore ahau i noho tahi ki nga tangata horihori: e kore ano hoki ahau e tomo tahi me nga tangata tinihanga. 5 Kino tonu ahau kite whakaminenga o nga kai mahi ite he: e kore ano ahau e noho tahi kite hunga kino. 6 Ka horoia e ahau oku ringaringa kite harakoretanga: ka taiawhio ai ito aata, e Ihowa; 7A ka rangona toku reo e whakamoemiti ana: e whakapuaki ana i an mahi whakamiharo katoa. 8 E Ihowa, e aroha ana ahau ki tou whare nohoanga: kite wahi hoki e nohoia ana e tou honore. 9 Kei huia toku wairua ki roto kite hunga hara: me

toku ora ki roto kite hunga toto. 10 He mahi nanakia hoki ta o ratou ringaringa: ki tonu ano hoki o raton ringaringa matau i te ntn whakapati. 11 Ko ahau ia, ka haere i tokn tapatahitanga: hokoa ah an, tohungia hoki ahan. 12 E tn ana tokn waewae i te wahi tika : ka whakapaingia a Ihowa e ahan i roto i nga whakaminenga.

Ra 5.] WALA TA.

305

Te Kcwakia o te Ahiahi,

Waiata 27.

KO IHOWA toku maramatanga me toku whakaoranga; kia wehi ahau i a wai ? ko Ihowa te kaha o toku ora; ko wai taku e mataku ai ? 2 I te whakatatanga mai o te hunga kino, o oku hoa riri, o oku hoa whainga, kite kai i oku kikokiko : tutuki ana ratou, hinga ana. 3 Ahakoa whakapae noa te ope i a au, e kore toku ngakau e wehi: ahakoa ara noa te pakanga ki ahau, ma tenei ka au ai ahau. ■ 4 Kotahi taku mea i inoi ai ahau i a Ihowa, a ko taku tena e rapu ai: kia noho ite whare o Ihowa i nga ra katoa e ora ai ahau, kia kite ai ahau i te ataahuatanga o Ihowa, a kia ui i roto i tona temepara. 5 Ka huna hoki ahau e ia ki tona teneti i te wa o te he, ka kuhua ahau e ia ki roto kite wahi ngaro o tona tapenakara: ka whakanohoia ahau eia ki runga kite kohatu. 6 Na, aianei ka whakateiteitia ake toku mahunga: ki runga ake i oku hoa riri, e karapoti nei i ahau. 7 Aka patua e ahau i roto i tona tapenakara nga whakahere hari: ka waiata ahau, ae, ka himene atu ki a Ihowa. 8 Whakarongo mai ki toku reo, e Ihowa, ua karanga atu ahau: tohungia ahau, whakahokia mai hoki he kupu ki a au. 9 E toku ngakau, kua mea mai ia ki a koe, Rapua e koutou toku mata: ka rapu ahau i ton mata, e Ihowa. 10 Kaua tou mata e huna ki a au: kaua to pononga e whakapeaua atu, ua riri koe. 11 Ko koe toku kai awhina: kei mahue ahau i a koe, kei whakarerea e koe, e te Atua o toku whakaoranga. 12 Ki te whakarerea ahau e toku papa, e toku whaea : ko Ihowa hei tukunga atu moku. 13 E Ihowa, whakaakona ahau ki to ara: arahina ahau i te ara tika, he hoa riri hoki oku. 14 Kaua ahau e tukua atu kite hiahia o oku hoa riri: kua whakatika mai hoki ki a au nga kai wha« kapae teka, mete hunga manawa nanakia.

WAIATA. [Ba 5.

306

15 Ahakoa ra e whakapono ana au: tera au e kite i te pai o te Atua i te whenua o te ora. 16 Taria a Ihowa: kia maia, a mana e whakakaha tou ngakau: ina, taria a Ihowa.

Waiata 28.

EA karanga an ki a koe, e Ihowa, e toku kohatu: kaua e wahangu ki a an, ta te me a kite wahangu mai koe ki a an, ka rite ahau kite hunga e heke atu ana kite poka. 2 Whakarongo mai kite reo o aku inoi, ua karanga atu ahau ki a koe: ina totoro atu oku ringaringa ki to ahurewa tapu. 3 Kaua ahau e kumea tahitia atu mete hunga he, me nga kai mahi ite kino: he marie a ratou kupu ki o ratou hoa, he kino ia kei roto i o ratou ngakau. 4 Kia rite ki a ratou mahi tau e hoatu ai ki a ratou: kite kino ano hoki o a ratou hanga. 5 Kia rite ki nga mahi a o ratou ringaringa tau e hoatu ai ki a ratou: whakahokia ta ratou utu ki a ratou. 6 Na, kah ore nei ratou ewhakaaro ki nga mahi a Ihowa, ki nga meatanga a ona ringaringa: mo reira ka whakahoroa iho ratou e ia, e kore ano hoki e whakaturia ake. 7 Kia whakapaingia a Ihowa: mona i whakarongo mai ki toku reo inoi. 8 Ko Ihowa toku kaha, me toku whakangungu rakau; i whakawhirinaki atu toku ngakau ki a ia, a awhinatia mai ana ahau: koia i hari ai toku ngakau, i whakamoemiti ai hoki taku waiata ki a ia. 9 Ko Ihowa to ratou kaha: ko ia ano te kaha whakaora o tana tangata i whakawahi ai. 10 Whakaorangia to iwi, manaakitia tou kainga tupu : whangainga hoki ratou, whakaarahia tonutia, ake ake.

Waiata 29.

[JOATU ki a Ihowa, ete hunga nunui: hoatu ki a IIJL Ihowa te kororia mete kaha. 2 Hoatu ki a Ihowa te kororia e rite ana mo tona

Ingoa: koropiko atu ki a Ihowa i roto ite ataahuatanga o te tapu. 3 Kei runga te reo o Ihowa i nga wai: e papa ana te whatitiri a te Atua o te kororia.

Ba 6.] WAIATA.

307

4 Kei runga a Ihowa i nga wai maha; kaha tonu te reo o Ihowa: kororia tonu te reo o Ihowa.

5 Mongamonga noa nga hita ite reo o Ihowa: ina 3 , mongamonga noa i a Ihowa nga hita o Repanona. 6 Ko ia hei mea i a ratou kia mokowhiti, ano he kuao kau: a Repanona raua ko Hiriona, ano he kuao unikanga. 7 E wehewehe ana te reo o Ihowa i nga mura ahi; wiri ana te koraha ite reo o Ihowa: wiri ana i a Ihowa te koraha o Karehe. 8 Whanau ana nga hata i te reo o Ihowa, tihorea ana nga ngahere : e korerotia ana hoki tona kororia i tona temepara e nga tangata katoa. 9 E noho ana a Ihowa i runga ite waipuke: ae, e noho ana a Ihowa hei Kingi, ake ake. 10 Ka homai e Ihowa he kaha ki tona hunga: ho rongo mau ta Ihowa manaakitanga mo tona iwi.

TE ONO O NGA BA. Te Karakia o te Ata.

Waiata 30.

KA whakanui ahau i a koe, e Ihowa: nau hoki ahau i hapai ake, a kihai i tukua oku hoa riri kia hari mai ki a au.

2 E Ihowa, e toku Atua, i karanga atu ahau ki a koe, a kore ake toku mate i a koe.

3 E Ihowa, nau i whakaputa ake toku wairua i roto i te rua tupapaku; nau ahau i whakaora ake kei heke atu kite poka.

4 Himene atu ki a Ihowa, e tona hunga tapu, whakawhetai atu hoki ina mahara ki tona tapu. 5He iti hoki te wahi e riri ai ia; he oranga kite manakohia mai e ia: e tau iho te tangi ite ahiahi, a i te ata he hari.

6 I mea ahau i taku wa i kake ai, e kore au e whakangaueuetia a muri ake nei.

7 He manakohanga mai nan, e Ihowa, i whakaungia ai e koe te tn o toku maunga: i huna e koe ton mata, a whakararua noatia iho ah.au.

WAIATA. [Ba 6.

308

8 E Ihowa, i karanga atu ahau ki a koe; i inoi atu hoki ki a Ihowa.

9 He aha te painga o oku toto, ina heke atu ahau ki te poka ? Ma te puehu koia koe e whakamoemiti ? mana oti e whakapuaki tou pono ? 10 Whakarongo, e Ihowa, tohungia hoki ahau: © Ihowa, ko koe ano hei awhina moku.

11 Kua whakaputaina ketia e koe taku tangihanga hei kanikaninga : kua wetekina atu e koe toku kakahu taratara, a whitikiria ana ahau e koe kite koa;

12 Hei mea e himene atu ai toku kororia ki a koe, kore ake e wahangu. E Ihowa, e toku Atua, ka whakawhetai atu ahau ki a koe, ake ake ake.

Wai ata 31.

E IHOWA, ko koe taku e whakawhirinaki atu nei; kei whakama ahau, ake ake : whakaorangia ahaui he tika nei hoki koe.

2 Anga mai tou taringa ki a au; hohoro te whakaora i a au: kia ai koe hei kohatu kaha moku, hei whare tiaki moku.

3 Ko koe hoki toku kohatu, me toku pa: na, kia mahara ki tou Ingoa, a arahina ahau, tohutohungia hoki ahau.

4 Whakaputaina ake ahau i roto i te kupenga i huna e ratou moku : ko koe hoki toku kaha.

5 Tenei toku wairua te tukua atu nei e ahau ki tou ringaringa: nau ahau i hoko, e Ihowa, e te Atua o te pono.

6 E kino ana ahau kite hunga e whakaaro ana ki nga mea tekateka noa : e whakawhirinaki ana hoki ahau ki a Ihowa.

7 Ka whakamanamana ahau, ka hari ki ton atawhai; mon hoki i titiro mai ki taku tangihanga; i matau hoki koe ki toku wairua i nga wa o te ho. 8 A kihai i tukua kia kopia ahau k roto kite ringaringa ote hoa riri: kua whakaturia e koe oku waewae kite wahi nui. 9 Tohungia ahau, e Ihowa, kei te he hoki ahau : pakoko kau toku mata i te pouri, toku wairua, me toku kopu. 10 Ka hemo nei hoki toku ora ite tangihanga, me oku

Ra 6.] WAI AT A.

309

tan ite aue: poto iho toku kaha i toku he, kurupopo ana oku iwi. 11 He tawainga ahau na oku hoa riri katoa, ko te tino mahi ia tena a oku hoa noho tata, he mea wehi ahau na nga tangata i mohio ki a au : te kitenga o etahi i a an i waho, rere ana ratou i a au. 12 Kua warewaretia ahau mete tupapaku kua ngaro atu ite ngakau : kua rite ahau kite oko pakaru. 13 I rongo hoki ahau i te ngaungatuaratanga a te tini; i karapotia ahau e te wehi : i a ratou e runanga ana ki te he moku, i mea ratou, kia whakamatea ahau. 14 Otiia e whakawhirinaki ana ahau ki a koe, e Ihowa t e mea ana ahau, Ko koe ano toku Atua. 15 Kei ton ringaringa oku taima, whakaorangia ahau i nga ringaringa o oku hoa riri, i te hunga hoki e tukino ana i a au. 16 Kia whiti iho ton mata ki to pononga : whakaorangia ahau, he mahi tohu hoki tau. 17 Kei whakama ahau, e Ihowa; kua karanga atu hoki ahau ki a koe : kia whakama te hunga kino, kia takoto puku i roto i te rua tupapaku. 18 Whakamutua te korero a nga ngutu teka, he kino nei a ratou korero mo te tangata tika, na to ratou whakapehapeha hoki, na to ratou whakahihi. 19 Ano te hui o tau pai i rongoatia atu e koe mo te hunga e wehi ana ki a koe : i mahia nei e koe mo te hunga e whakawhirinaki ana ki a koe i te aroaro o nga tamariki a te tangata ! 20 Ka huna ratou e koe kite wahi ngaro i ton aroaro, i te whakapakari a te tangata : ka huna ratou e koe ki roto kite teneti, kei tata kite ngangautanga a nga arero. 21 Kia whakapaingia alhowa: mona i meakiamiharotia tana mahi tohu ki a au i te pa kaha. 22 I ki hoki ahau i toku potatutatunga, kua motuhia atu ahau i mua i on kanohi : ahakoa ra i rongo mai ano koe ki toku reo inoi i taku karangatanga atu ki a koe. 23 Arohaina a Ihowa, e tona hunga tapu katoa : e tiakina ana hoki e Ihowa te hunga pono, a he nui tana utu kite kai mahi whakapehapeha. 24 Kia maia, a mana e whakakaha o koutou ngakau, e te hunga katoa e tumanako atu ana ki a Ihowa.

WAIATA. TRa 6.

310

Te Karakia o te Ahiahi. Waiata 32. KA hari te tangata kua oti tana mahi tutu te muru : tona Kara te hipoki. 2 Ka hari te tangata kahore nei e whakairia e Ihowa he hara ki a ia, a kahore he hianga i tona wairua. 3 I ahau kihai i k’uihi, ngahengahe kau oku iwi i taku auetanga i te ra roa. 4 No te mea hoki i taimaha iho tou ringa ki runga ki aaui te ao, ite po : kua riro toku makukutanga, kua rite kite maroketanga o te raumati. 5 I whakina e ahau toku hara ki a koe, kihai hoki i huna i taku kino. I mea ahau, Ka whakina aku mahi tutu ki a Ihowa; a murua ana e koe te kino o toku hara. 6 Mo konei ka inoi atu ki a koe nga tangata tapu katoa itewa e kitea ai koe: he pono ka ngawha nga wai nui, e kore e tata mai ki a ia. 7Ko koe toku piringa; mau ahau e whakaora ite pouri : mau ahau e karapoti ki nga waiata whakaora. 8 Ka tohutohungia koe e ahau, ka whakaakona koe ki te ara e haere ai koe : ma toku kanohi koe e arahi. 9 Kei rite koutou kite hoiho, kite muera ranei, kahore nei he matauranga : he mea kuku nei o raua kauae kite paraire, kite moka, kite kore e tata mai ki a koe. 10 He tini nga mea whakapouri mo te tangata hara : te tangata ia e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka karapotia ia e te atawhai. 11 Kia koa ki a Ihowa, whakamanamana, e te hunga tika : kia hari, hamama, e te hunga ngakau tika katoa. Waiata 33. TTIA hari ki a Ihowa, ete hunga tika: he mea ataahua l\ te whakamoemiti ma te hunga tutika. 2 Whakamoemiti atu ki a Ihowa i runga i te hapa: himene atu ki a ia i runga i te hatere kotahi nei tekau nga aho. 3 Waiatatia atu ki aia he waiata hou: kia tika te whakatangi, kia nui te reo. 4 No te mea e tika anate kupu a Ihowa a kei runga i te pono ana mahi katoa.

Ra 6.] WAIATA.

311

5 E paingia ana e ia te tika mete whakarite whakawa: eki ana te whenua ite atawhai a Ihowa.

6 Na te kupu a Ihowa nga rangi i hanga :me nga mano katoa ano hoki o reira, na te ha o tona mangai. 7 He mea huihui mai eia nga wai ote moana, ano he puranga :he mea whawhao eia te rire ki nga whare

toa.

8 Kia wehi te whenua katoa ki a Ihowa : kia ohooho hoki nga tangata katoa o te ao ki a ia.

9 Iki hoki ia, a kua oti: i whakahau atu ia, atu tonu iho.

10 E whakataka iho ana e Ihowa te whakaaro a nga tauiwi : e whakakahoretia ana e ia nga meatanga a nga iwi.

11 Te whakaaro a Ihowa, tu tonu, ake ake : ngameatang a a ton a ngakau, kei tena whakatupuranga, kei tena whakatupuranga. 12 Ka hari te iwi no ratou nei Atua a Ihowa :me te iwi hoki kna whiriwhiria e ia hei taonga tupu mona. 13 E titiro iho ana a Ihowa ite rangi: e kite ana ia i nga tama katoa a te tangata. 14 Kei tona wahi nohoanga ia e matakitaki iho ana ki nga tangata katoa o te whenua. 15 Rite tonu. tana hanganga i o ratou ngakau: e mohiotia ana e ia a ratou mahi katoa. 16 E kore tetahi kingi e ora i te nui o te ope ; e kore e orate tangata marohirohi i te nui o te kaha. 17 He mea teka te hoiho hei whakaora : ehara ano tona kaha nui i te mea e mawhiti ai. 18 Na, kei runga i te hunga e wehi ana i a ia te kanohi o Ihowa; kei te hunga e tumanako atu ana ki tana mahi tohu. 19 Hei whakaora i o ratou wairua kei mate ; hei mea i a ratou kia ora i te wa o te hemo kai. 20 E tatari ana o tatou wairua ki a Ihowa : ko ia to tatou kai awhina, me to tatou whakangungu rakau. 21 Hari tonu nei o tatou ngakau ki a ia : no tatou hoki i whakawhirinaki atu ki tona Ingoa tapu. 22 E Ihowa, hei runga i a matou tau mahi tohu; kia rite hoki ki ta matou tumanakotanga atu ki a koe.

WAIATA. [Ba 6.

312

Waiata 34. KA whakapaingia e ahau a Ihowa i nga wa katoa; he whakamoemiti tonu ta toku mangai ki a ia. 2 Ka whakamanamana toku wairua ki a Ihowa : ka rongo te hunga mahaki, a ka hari. 3 Kiawhakanui tarn, tatou i alhowa; kia whakateitei tahi hoki i tona Ingoa. 4 I rapu ahau i a Ihowa, a rongo mai ana ia ki a au : whakaorangia ana hoki ahau e ia i oku wehi katoa. 5 I titiro atu ratou ki a ia, a kua marama : kihai ano o ratou mata i whakama. 6 I karanga atu tenei tangata iti, a whakarongo mai ana a Ihowa : whakaora ana i a ia i ona pouritanga katoa. 7 E noho ana te anahera a Ihowa i tetahi taha, i tetahi taha, o te hunga e wehi ana ki a ia : a e whakaora ana i a ratou. 8 Whakamatauria, kia kite ai koutou ite pai o Ihowa : ka hari te tangata e whakawhirinaki ana ki a ia. 9 Kia wehi ki a Ihowa, e tona hunga tapu: e kore hoki e hapa nga tangata e wehi ana ki a ia. 10 E hapa nga kuao raiona, e mate i te kai : te hunga ia e rapu ana ki a Ihowa, e kore ratou e hapa i tetahi mea pai. 11 Haere mai, e nga tamariki, whakarongo ki a au: maku koutou e ako kia wehi ki a Ihowa. 12 Ko wai te tangata e hiahia ana kite ora: e whai ana kia maha nga ra, kia kite i te pai ? 13 Tiakina tou arero, kei kino: ou ngutu, kei korero hianga. 14 Mawehe atu i te kino, mahia te pai : rapua te ata noho, whaia atu hoki. 15 E tau ana nga kanohi o Ihowa kite hunga tika: me ona taringa ki ta ratou karanga. 16 E he ana te mata o Ihowa ki nga kai mahi i te kino : hei hatepe atu i a ratou i te whenua, kei maharatia. 17 E karanga ana te hunga tika, a e whakarongo mai ana a Ihowa: whakaorangia ana ratou e ia i o ratou whakapawera katoa. 18 E tat a ana a Ihowa kite hunga ngakau maru : ka whakaorangia ano e ia te hunga wairua iro.

Ba 7.] WAIATA.

313

P

19 He tini nga mate ote tangata tika : otira e whakaorangia ana ia e Ihowa i roto i te katoa. 20 E tiakina ana eia ona wheua katoa: e kore tetahi e whati. 21 Ka whakamatea te tangata hara ete kino: a ka he te hunga e kino ana kite tangata tika. 22 E hokona ana e Ihowa nga wairua o ana pononga: e kore ano e he tetahi o te hunga e whakavyhirinaki ata ana ki a ia.

TE WHITE O NGA BA. Te Karakia o te Ata. Waiata 35.

WHAKAWAKIA, e Ihowa, te hunga e whakawd ana i a au : whawhaitia te hunga e whawhai mai nei ki ahau. 2 Kia man kite whakangungu rakau, kite puapua : whakatika ake hei awhina moku. 3 Unuhia te tao, araia te ara o te hunga e tukino nei i ahau: ki mai ki toku wairua, Ko ahauton whakaoranga. 4 Kia whakama, kia numinumi, te hunga e whai ana kia whakamatea ahau : kia whakahokia ki muri, kia whakapoauautia te hunga e whakatakoto ana i te kino moku. 5 Kia rite ratou kite papapa e puhia ana e te hau : a kia turakina ratou e te anahera a Ihowa.

6 Kia pouri to ratou ara, kia pahekeheke : kia whaia ano ratou e te anahera a Ihowa.

7 Kahore hoki he rawa i huna ai e ratou te poka o ta ratou kupenga moku: ta ratou i keri take-kore nei kia mate ai ahau.

8 Kia rokohanga poauautia ia ete whakangaromanga: kia man ano ko ia i tana kupenga i huna ai : kia taka ia ki tana tino whakangaromanga. 9 A ka koa toku wairua ki a Ihowa : ka hari ki tana whakaoranga. 10 Ka ki katoa ake oku wheua, E Ihowa, ko wai to rite ana ki a koe, e whakaorangia ana hoki e koe te iti i te tangata e kaha ake ana i a ia : ae, te iti, te rawakore i tona kai pahua ?

WAIATA. [Ba 7.

314

11 I whakatika mai nga kai whakapae teka : whakawakia ana ahau mo nga mea kihai nei au i matau atu. 12 I utua mai e ratou taku pai kite kino : a whakatupu pani ana toku wairua.

13 Tena ko ahau, i a ratou e mate ana, he kahu taratara toku, whakawaikauere ana ahau i toku wairua, kihai i kai : a hoki mai ana taku inoi ki toku uma.

14 Toku ahua, mete mea he whanaunga ia, he teina noku : kupapa noa iho ahau, mete mea he tangata e tangi ana ki tona whaea.

15 I toku paheketanga ia, koa ana ratou, huihui ana: huihui ana nga tangata kino noa iho hei hoa riri moku, kihai ano ahau i mohio ; haehae ana ratou i a au, kihai hoki i mutu.

16 I roto ratou i nga tangata tinihanga, i nga kai whakakata o nga hakari : tetea mai ana o ratou niho ki a au.

17 E te Ariki, kia pehea te roa o tau titiro kau mai: whakaoiangia toku wairua i a ratou whakangaromanga, taku e aroha nei i nga raiona.

18 Ka whakawhetai atu ahau ki a koe i roto ite whakaminenga nui : ka whakamoemiti atu ki a koe i roto i te iwi kaha.

19 Kei hari mai ki aau aku hoa riri pokanoa: kei whakakini mai nga kanohi o te hunga e kino pakupaku mai ana ki a au.

20 Ehara hoki ta ratou i te korero mo te ranginiarie : heoi kei te whakatakoto i te mea tinihanga mo te hunga ata noho o te whenua.

21 Ina, hamama mai ana o rat on mangai ki a an, e ki mai ana ; Ha, ha, kua kite o matou kanohi. 22 Kna kite koe, e Ihowa; kaua ra e wahangu : e te Ariki, kei matara atu koe i a an. 23 Oho ake, e ara hoki kite whakarite i taku whakawa : ki taku tautohetohe, e toku Atua, e toku Ariki. 24 Kia rite ki ton tika taku whakawakanga, e Ihowa, e toku Atua: kei koa mai ano ratou ki a au.

25 Kei mea ratou i roto i o ratou ngakau, Ha, ko ta matou tena i pai ai: kei mea ratou, Kua horomia ia e tatou.

26 Kia whakama, kia numinumi ngatahi, te hunga e koa mai ana, ina ho ahau: kia whakakakahuria kite

Ka 7.] WAIATA.

315

156

whakama, kite numinumi, te hunga e whakakake mai ana ki ahau.

27 Kia hamama i te hari, kia koa, te hunga e pai mai ana ki taku mahi tika : ae, kia mea tonu ratou, Kia whakanuia a Ihowa, e whakapai nei kite oranga o tana pononga. 28 A ka korerotia e toku arero tan mahi tika : mete whakamoemititanga ki a koe i te ra roa.

Wai at a 36.

EMEA ana te mahi kino a te tangata hara i roto i toku ngakau : kahore he wehi kite Atua i mua i ona kanohi.

2 E whakapai ana hoki ona kanohi ake ki aia ano: a kitea noatia iho te kino o tona hara.

3 He kino ngakupu a tonamangai, herauhanga hoki: kua mahue i a ia te mahara, te mahi i te pai. 4 He mahi nanakia tana e whakaaro ai i runga i tona moenga ; ehara ite pai te huarahi e turia ana e ia: kahore ona whakarihariha kite kino.

5 Kei nga rangi, E Ihowa, tau mahi tohu: a tutuki noa atu tou pono ki nga kapua.

6 Kite tonu ton tika ki nga maunga nui ; herire whakaharahara au whakaritenga whakawa: ko koe, e Ihowa, te kai whakaora i te tangata, i te kararehe. 7 Ano te pai o ton aroha, ete Atua: koia nga tama a te tangata ka okioki ai i raro i te taumarumarutanga iho o on pakau. *

8 Ka makona ratou i nga mea momona o tou whare : ka whakainumia ano e koe kite awa o au mea whakahari.

9 Kei a koe hoki te puna ote ora: ma to maramatanga ka kite ai matou i te maramatanga. 10 Kia roa ton arohatanga kite hunga e matau ana ki a koe: ton tika hoki kite hunga ngakau tika. 11 Kei puta mai ki ahau te waewae whakapakari .* kei turakina ahau e te ringa o te hunga hara. 12 Hinga iho i reira te kai mahi ite kino: kua turakina iho ratou, te ahei te ara ake.

WAIATA. [Ba 7.

316

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 37.

KAU A e mamae atu kite hunga kino : kaua e hae atu ki nga kai mahi i te hara. 2 No te mea ka hohoro ratou te kotia, te peratia me

te tarutaru: aka memenge me he otaota hou. 3 Whakawhirinaki ki a Ihowa, mahia te pai: aka

noho koe kite whenua, ka ata kai marie hoki. 4 Whakaahuareka atu ki a Ihowa: aka homai eia ki

a koe ta to ngakau i hiahia ai.

5 Tukua atu to ara ki a Ihowa : whakawhirinaki atu hoki ki a ia, a mana e mahi.

6 Mana hoki e whakaputa mai ton tika, ano he maramatanga: te whakaritenga hoki o tau whakawakanga, mete mea ko te ra e tu ana.

7 Okioki ki a Ihowa, tatari marie ki aia : kei mamae atu koe kite tangata e hohoro ana i tana ara, kite tangata e taea ana e ia nga whakaaro kino.

8 Kati te riri, whakarerea hoki te arita : kei mamae koe, kei mahi i te kino.

9 hlo te mea ka hatepea atu te hunga kino: te hunga ia e tatari ana ki a Ihowa, ka riro i a ratou te whenua.

10 Kia potopoto ake nei hoki, a ka kore noa iho te hunga kino : ae ra, ka ata tirohia e koe tona wahi, a kore kau noa iho.

11 Otira ka riro mai te whenua i te hunga mahaki : a ka hari ratou i te roa o te ata noho.

12 E whakangarahu ana te tangata kino mo te tangata tika: pakiri ana ona niho ki a ia.

13 Ka kata te Ariki ki a ia : no te mea ka kite ia e tata ana tona ra.

14 Kua unuhia te hoari e te hunga hara, kua piko ta ratou kopere : hei turaki i te iti, i te rawakore, hei kohuru i te hunga e tika ana i te ara. 15 Ka tapoko atu ta ratoa hoari ki o ratou ngakau : a ka whatiia a ratou kopere. 16 Engari te wahi iti a te tangata tika : i nga taonga o nga tangata hara tokomaha. 17 Ka whatiia hoki nga ringaringa o te hunga hara : u tonu ia i a Ihowa te hunga tika,

Ba 7.] WAI ATA.

317

18 E matau ana a Ihowa ki nga ra o te hnnga tika: a ka pumau to ratou kainga, ake ake. 19 E kore ratou e whakama i te wa o te he : ka makona ano ratou i nga ra o te hemo kai. 20 Ka ngaro ia te hunga hara, a ka rite nga hoa riri o Ihowa kite ngako reme: ka mahea atu ratou; ka mahea atu me he paowa. 21 E tango ana te tangata hara i te taonga tarewa, kahore hoki ana utu mai : te tangata tika ia, he aroha tana, he homai. 22 Ka riro mai hoki te whenua i ana e manaaki ai; ka hatepea atu ano ana e kanga ai. 23 E whakatikaia ana nga hikoinga o te tangata tika e Ihowa : e whakaahuareka ana ano ia ki tona ara. 24 Ahakoa hinga ia, e korr ia e tino takoto rawa : no te mea e whakamaua ake ana tona ringaringa e Ihowa. 25 He tamariki ahau i mua, a kua koroheketia nei: heoi, kahore ahau i kite i te tangata tika e whakarerea ana, i ona uri hoki e pinono taro ana.

26 He atawhai tonu tana, he ohaoha : ka manaakitia hoki ona uri.

27 Whakarerea te kino, mahia te pai: ka noho tonu ai.

28 No te mea e aroha ana a Ihowa kite whakarite whakawa : e kore ano e whakarerea tona hunga tapu e ia; e tiakina tonutia ana ratou, ake ake : otiia ka hatepea atu nga uri o te hunga hara.

29 Ka riro mai te whenua i te hunga tika : ka nohoia hoki a reira e ratou, ake ake.

30 He kupri mohio ta te mangai ote tangata tika : he whakarite whakawa ano ta tona arero e korero ai.

31 Kei tona ngakau te tnre a tona Atua : e kore e paheke tetahi o ona hikoinga. 32 E tan mai ana te titiro a te tangata hara kite tangata tika : a e whai ana kia whakamatea ia.

33 E kore ia e waiho atn ki tona ringaringa e Ihowa : e kore ano hoki ia e whakahe i a ia ina whakawakia ia.

34 Taria a Ihowa, kia man ki tona ara, a ka whakamiia koe e ia, ka whakawhiwhia hoki kite whenua : e hatepea atu te hunga hara, ka kite koe. 35 I kite ahau i te tangata hara e kake ana : e tautorotoro ana, mete puriri matomato.

WAIATA. [Ra 8.

318

36 Ileoi, pahure noa atu ia, a, kore kau noa iho : ae> i rapua ia e ahau, a kihai i kitea.

37 Maharatia te tangata tika, tirohia iho te tangata tutika : no te mea he marietanga te tukunga iho ki tena tangata.

38 Ka ngaro ngatahi ia te hunga kino : te tukunga iho kite hunga kino, ka hatepea atu ratou. 39 Na Ihowa ia te whakaoranga o te hunga tika : ko ia to ratou kaha i te wa o te he.

40 Ma Ihowa ratou e awhina, ko ia hoki hei tauarai mo ratou : ko ia hei tauarai mo ratou kite hunga kino, ka whakaorangia ano ratou e ia, mo ratou ka whakawhirinaki atu ki a ia.

TE WARE O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 38.

I? IHOWA, kaua e whakatupehupehu mai ki a an ina J riri koe : kaua ano hoki ah.au e pakia ina arita mai kce. 2 Titi tonu hoki an pere ki a an : kaha rawa te pehanga a ton ringa ki a an. 3 Kahore he wahi ora o oku kikokiko, na to riri hoki: kahore ano e ata takoto oku wheua, noku i hara nei. 4 Kua taupokina iho hoki toku mahunga e oku kino: ano he pikaunga taimaha, e pehi rawa ana i a an. 5 E piro ana oku whiunga : kua pirau i taku main poauau. 6 E whakawiria ana ahau, piko rawa: e tangi haere ana i te roa o te ra. 7 Kua kapi toku hope ite mate whakarihariha: kahore hoki he wahi ora o oku kikokiko. 8 Kua kore oku kaha, maru raw’a ahau : aue ana ahau i te mamae o toku ngakau. 9 E te Ariki, kei ton aroaro oku hiahia katoa : kahore hoki e ngaro i a koe taku auetanga. 10 Kihakiha kau toku ngakau, kua hemo toku. kaha: mete maramatanga o oku kanohi, kua kore hoki tena mea oku.

Ba 8.1 WAIATA.

319

11 Matara noa atu i toku mate te turanga mai o nga tangata i aroha mai ki a au, o oku hoa hoki: i tawhiti ano oku whanaunga e tu ke mai ana. 12 E whakatakoto mahanga ana moku te hunga e whai ana i a au kia whakamatea : he nanakia ano nga kupu a te hunga e rapu ana i te he moku ; he whakaaro tinihanga ano hoki a ratou i te roa o te ra. 13 Ko au ia, i rite kite turi, kihai i rongo : i rite ano hoki kite tangata wahangu, kahore nei e hamumu tona mangai. 14 Na, rite tonu ahau kite tangata kahore nei e rongo : kahore nei he whakatupehupehu i tona mangai.

15 E tumanako atu nei hoki ahau ki a koe, e Ihowa : ka whakahoki kupu mai ano koe, e te Ariki, e toku Atua.

16 I mea hoki ahau, Kei koa mai ratou ki a au : ka paheke toku waewae, ka whakahihi mai ratou ki a au.

17 Meake hoki au kopa: kei mua ano ia au aku mea whakapouri.

18 Kawhaki atu hoki ahau i taku kino : ka pouri mo toku hara.

19 Oku hoa riri ia, hauhau tonu, kaha tonu : kua tokomaha ano te hunga e kino noa mai ana ki a an. 20 He hoa riri ano ki a au te hunga e utu ana i te pal kite kino: moku e whai ana ite pai.

21 Kaua ahau e whakarerea, e Ihowa : e toku Atua, kei mamao atu koe i a au.

22 Hohoro mai koe kite awhina i a au : e te Ariki, e toku whakaoranga. o

Waiata 39.

I ME A ahau, Ka ata whakaaro ahau ki aku huarahi, kei hara toku arero : ka tiakina toku mangai, paraire rawa, i te mea kei toku aroaro te tangata kino. 2 I whakamoroki ahau, i wahangu, kihaii puaki taku kupu, abakoa pai; aka oho toku mamae. 3 Werawera ana toku ngakau i roto i a au, i a an e whakaaro ana ka ka te ahi : a ka korero toku arero. 4 E Ihowa, meinga ahau kia matau ki toku mutunga, kite maha hoki o oku ra, ehia ranei : kia matau ai ahau he mea memeha noa ahau.

5 Titiro hoki, kua whakaritea nei e koe oku ra an© ho

WAIATA. FKa 8.

320

whanuitangaringaringa; he kahore noa iho ano oku tau i tou aroaro: ahakoa u noa te tu o nga tangata katoa, he mea memeha kau.

6 He pono kei roto i te atarangi te tangata e kopikopiko noa ana : he pono e ohorere noa ana ratou : e ami ana ia i te taonga, a kahore e matau ma wai ranei e kohi.

7 Na, he aha taku e tatari atu nei, e te Ariki ? ko koe taku e tumanako atu ai.

8 Whakaorangia ahau i aku mahi tutu katoa : kaua ahau e waiho hei tawainga ma te wairangi. 9 Wahangu ana ahau, kihai i kuihi toku mangai: he meatanga hoki tenei nau. 10 Nekehia atu ia au tau whiu: ka ngaro ahau ite

pakinga a tou ringa. 11 Ka pakia e koe te tangata, ka whakatupehupehutia mo te hara, ka meinga e koe tona ataahuatanga kia memeha, kia pera mete purehurehu: he pono, he mea teka noa nga tangata katoa.

12 Whakarongo ki taku inoi, e Ihowa, kia titaha mai ton taringa ki taku karanga; kei wahangu koe ki aku roimata: he heke hoki ahau nau, he manene, he pera me oku matua katoa.

13 Kia ata hanga mai ki a au, kia ta ai toku manawa: keiwha haere atu ahau i konei, a ka kahore noa iho.

Waiata 40.

ITATAKI marie ahau ki a Ihowa: a anga mai ana ia ki a an, whakarongo mai ana ki takn karanga. 2 Nana ano hoki ahan i tango ake i te poka whakamataku, i roto i te parti taoruoru : a whakaturia ana e ia oku waewae ki runga kite kohatu, whakaukia ana e ia aku hikoinga. 3 A homai ana e ia he waiata hou ki toku mangai, he whakamoemiti ki to tatou Atua : he tokomaha e kite, a ka wehi, ka whakawhirinaki ai ki a Ihowa. 4 Ka hari te tangata kua waiho nei e ia a Ihowa hei whakawhirinakitanga mona: a kahore e tahuri atu ki te hunga whakakake, kite hunga hoki e peka atu ana kite teka. . . 5 E Ihowa, e toku Atua, he tini au niahi whakanii-

Ra 8.1 WAIATA.

321

P 3

haro i mahia e koe, me an whakaaro ki a matou: e kore e taea te korero whakatepe atu ki a koe: me i mea ahau kia whakakitea, kia korerotia, e kore e taea te tat an. 6 Kihai i matenuitia e koe te patunga tapu, mete whakahere; pokaia ana e koe oku taringa: kihai koe i mea mai kite tahunga tinana, mete whakahere Kara. 7 Na, ko taku meatanga atu, Tenei au te haere at i nei: kei roto ite pukapuka te tuhituhinga moku. 8 Ko taku pai ko te mea i tau e pai ai, e toku Atua : ae ra, kei roto i toku ngakau tau ture. 9 Kua kauwhautia e ahau te tika i roto i te whakaminenga nui: nana, kihai i kopia oku ngutu, tena koe te matau ana, e Ihowa. 10 Kihai i hipokina e ahau tou tika i roto i toku ngaj kau: kua korerotia e ahau tou pono me tau whaka J oranga: kihai i huna e ahau tou aroha me tou pono ite whakaminenga nui. 11 Kei kaiponuhia mai tou aroha ki a au, e Ihowa: ma tou atawhai me tou pono ahau e tiaki i nga wa katoa. 12 Ta te mea kua karapotia ahau e nga kino e kore e taea te tatau: mau pu ahau i aku kino, te ahei te titiro ake; he tini ke i nga makawe o toku matenga: a hemo iho toku ngakau. 13 Kia pai koe, ,e Ihowa, kite whakaora i a au: e Ihowa, hohoro kite awhina i a au. 14 Kia whakama, kia pororaru ngatahi, te hunga e rapu ana i toku wairua kia whakamatea: kia whakahokia ki muri, kia whakama hoki, te hunga e hiahia ana kia he ahau. 15 Kia huna, hei utu mo to ratou whakama: te hunga e mea mai ana ki a au, Ha, ha. 16 Kia hari, kia koa, ki a koe te hunga katoa e rapu ana i a koe : kia mea tonu te hunga e pai ana ki tau whakaoranga, Kia whakanuia a Ihowa. 17 Ko au ia, he iti, he rawa-kore; heoi e whakaaro mai ana ano te Ariki ki a au: ko koe toku awhina, me toku kai whakaora; kaua ra e whakaroa, e toku Atua.

WAI ATA. [Ba 8.

322

Te Karahia o te Ahiahi.

Wai ata 41.

KA hari te tangata e whakaaro ana kite rawa-kore : e whakaorangia ia e Ihowa i te wa o te he. 2 Ma Ihowa ia e tiaki, e whakaora; ka whakaharitia ia i runga ite whenua: e kore ano hoki e tukua atu e koe ki nga hiahia o ona hoa riri. 3 Ma Ihowa ia e whakakaha, i a ia e whakaruhi ana i runga i te moenga: mau ano e whakapai katoa tona moenga i a ia e mate ana. 4 I mea ahau, E Ihowa, tohungia ahau : rongoatia toku wairua; kua hara hoki ahau ki a. koe. 5 He kino te korero a oku hoa riri moku : Ahea r?.: ei ia mate ai, pirau ai tona ingoa ? 6 A kite haere mai ia kia kite i a au, ka korero horihori ia : e ami mai ana tona ngakau ite kino mana; tona putanga atu ki waho, korerotia ana e ia. 7 E kowhetewhete ana moku te hunga katoa e kino mai ana ki a au: e whakatakoto ana ratou ite kino moku. 8 Eai ta ratou, E piri ana te mate kino ki a ia: a ka takoto na ia, heoi ano tona aranga ake. 9 Ae, ko toku hoa ake ano, i whakawhirinaki ai ahau, i kai nei i taku taro : kua hiki ake tona rekereke ki a au. 10 Ko koe ia, e Ihowa, kia aroha mai ki a au: a whakaarahia ake ahau, kia utua ai ratou e ahau. 11 No konei ahau i matau ai e pai mai ana koe ki a au: no te mea kahore toku hoa riri e whakamanamana mai ki a au. 12 Ko au ia, mau ahau e whakamau ake i runga i toku ngakau tapatahi: mau hoki au e whakatu ki ton aroaro, ake tonu atu. 13 Kia whakapaingia a Ihowa, Atua o Iharaira: inamata riro ano, ake tonu ake ano hoki. Amine, ae, Amine.

Wai ata 42.

T)ITE tonu kite hata, e kihakiha nei ki nga manga JIL wai: toku ngakau e kihakiha nei ki a koe, ete Atua.

Ba B.] WAIATA.

323

2 E hiainu ana toku wairua kite Atua, kite Atua ora: ahea ahau tae atu ai, puta atu ai kite aroaro ote Atua ?

3 Ko oku roimata taku kai i te ao, i te po : i a ratou e mea tonu mai nei ki ahau, Kei hea tou Atua ?

4 Ka mahara a .au ki enei mea, mete wai toku ngakau e maringi ana i roto iaau : i haere hoki ahau i roto i te huihui, i haere tahi matou kite whare o te Atua, me te reo o te hari, o te whakamoemiti, mete huihui e mea hakari ana.

5 He aha koe i piko iho ai, e toku wairua ? i ohorere ai hoki i roto i aau ? tumanako atu kite Atua: tera ano ahau e whakawhetai atu ki a ia, mo te whakaoranga a tona mata.

6 E toku Atua, e piko iho ana toku wairua i roto i ahau: koia ahau ka mahara ai ki a koe i te whenua o Horano, o nga Heremoni, i Maunga Mitara. 7 Bara ana tetahi rire ki tetahi rire i te harurutanga o au awhiowhio wai: tika ana au ngaru katoa, me au tuatea i runga i a au.

8 Ahakoa ra e whakahaua mai ano e Ihowa tona atawhai i te awatea : ahe waiata taku ki aia i te po, he inoi kite Atua o toku ora.

9 Ka mea atu ahau kite Atua, E toku kohatu, He aha koe i wareware ai ki a au: he aha ahau ka haere pouri ai i te tukinotanga a te hoa riri ? 10 Ano hehoari i roto i oku wheua te tawainga a oku hoa riri: i a ratou e mea mai nei ki aau i nga ra katoa, Kei hea tou At iia ?

11 He aha koe i piko iho ai, e toku wairua ? he aha hoki koe i ohorere ai i roto i a au ? tumanako atu kite Atua: tera ano ahau e whakawhetai atu ki a ia, ko ia nei te ora o toku mat a, me toku Atua.

Wat at a 43.

ETE Atua, whakaritea taku whakawa, whakatikaia aku korero kite iwi atua-kore: whakaorangia ahau i te tangata tinihanga e mahi nei i te he. 2Ko koe hoki te Atua o toku kaha: he aha ahau ka panga nei e koe ? he aha ahau ka haere pouri ai i te tukinotanga a te hoa riri ?

WAIATA. [Ra 9.

324

3 Tonoa mai e koe tou marama me tou pono: hei arahi i a au; hei kawe iaau ki tou maunga tapu, ki o tapenakara. 4 A ka haere ahau kite aata o te Atua, kite Atua, ki taku hari nui: ae, ka whakamoemiti atu ahau ki a koe, e te Atua, e toku Atua, i runga i te hapa. 5 He aha koe i piko iho ai, e toku wairua ? he aha hoki koe i ohorere ai i roto i a au ? tumanako atu kite Atua: tera ano ahau e whakawhetai atu ki a ia, ko ia nei te ora o toku mata, me toku Atua.

TE IWA O NGA BA.

Te Karakia o te Ata. Waiata 44.

ETE Atua, kua rongo o matou taringa, kua korerotia mai ki a matou e o matou matua : nga mahi i maliia e koe i o ratou ra, i nga ra o mua. 2 Tan pananga i nga tauiwi ki ton ringaringa, tan whakatokanga hoki i a ratou: tau whakawhiunga ite iwi, me tau peinga i a ratou. 3 Ehara hoki i te mea, na ta ratou hoari i whiwhi ai ratou kite whenua, ehara to ratou takakau i te mea i ora ai ratou : engari na ton ringaringa matau, na tou takakau hoki, na te maramatanga ano hoki o tou mata, he pai hoki nou ki a ratou. 4 Ete Atua, ko koe toku Kingi: whakahaua mai he whakaoranga mo Hakopa. 5 Mau ka turaki ai matou i o matou hoa riri : ma tou Ir.goa ka takahia iho ai e matou te hunga e whakatika mai ana ki a matou. 6 E kore hoki ahau e whakawhirinaki atu ki taku kopere : e kore ano hoki taku hoari e whakaora i a au. 7 Nau hoki matou i whakaora i o matou hoa riri: n'au ano i whakama ai te hunga i kino mai ki a matou. . 8 Ko te Atua ta matou e whakamanamana atu ai i te roa o te ra : ka whakamoemiti atu ano matou ki tou Ingoa, ake ake ake. 9 Otira kua panga nei matou e koe, kua meinga kia

Ra 9.] WAIATA.

325

whakama: kahore hoki koe kia haere tahi atu me a matou taua.

10 Ka meinga matou kia hoki whakamuri mai i te hoa riri : kei te pahua ano i etahi ma ratou te hunga e kino mai ana ki a matou.

11 Kua hoatu matou e ano he hipi e kainga ana: kua whakamararatia hoki matou ki roto ki nga tauiwi.

12 E hokona ana e koe to iwi, a hore he utu : kahore ano hoki koe e whai rawa i te utu mo ratou.

13 E meinga ana matou e koe hei tawainga ma o matou hoa kainga; hei whakahaweatanga, hei whakakatanga mai ma te hunga i tetahi taha, i tetahi taha, o matou.

14 E meinga ana matou hei whakatauki ma nga tauiwi ; hei rurunga matenga ma nga iwi.

15 Kei mua tonu i a au toku numinumitanga; kua taupokina ahau e te whakama o toku mata ;

16 I te reo ote kai tawai, o te kai kohukohu ; ite hoa riri, mete kai rapu utu.

17 Kua pa katoa tenei ki a matou ; ahakoa ra kahore ano matou i ware ware ki a koe : kihai ano hoki i teka ki to kawenata.

18 Kahore o matou ngakau i tahuri whakamuri: kihai ano hoki o matou hikoinga i peka atu i to ara,

19 I to matou marunga i a koe i te wahi o nga tarakona : a taupoki rawa kite atarangi o te mate. 20 Mehemea kua wareware matou kite Ingoa o to matou Atua, kua whakamarokia ranei o matou ringaringa kite atua ke; 21 E kore ranei tenei e ata tirohia mai e te Atua P e matau ana hoki ia ki nga mea ngaro o te ngakau. 22 Mou nei hoki matou i patua ai ite ra roa nei: kiia iho matou, He hipi e patua ana. 23 E ara, he aha koe ka moe ai, ete Ariki: whakatika, kaua matou e panga tonutia. 21 He aha koe ka huna ai i tou mata: ka wareware ai ki ta matou tangihanga, ki to matou tukinotanga ? 25 Kua piko nei hoki o matou wairua ki raro, kite puehu: piri rawa o matou kopu kite whenua. 26 E ara, hei awhina mai i a matou: kia mahara ki tou aroha, a hokoa matou.

WAIATA. [Ha 9

326

Waiata 45

EPUPUKE ake ana te mea pai i roto i toku ngakau: ka korerotia e ahau aku i tito ai mo te kingi: he pene toku arero na te kai tuhituhi hohoro. 2 Engari koe e ataahua ana i nga tamariki a te tangata : kua ringihia on ngutu kite ahuareka, no reira i manaakitia ai koe e te Atua, ake ake ake. 3 Whitikiria to hoari ki to huwha, ete Nui-rawa: to kororia, me to honore. 4 Aratakina hoki to hoiho i runga i to honore, i runga i te kaha, hei mea hoki mo te pono, mo te mahaki, mo te tika : a ma tou ringaringa matau koe e whakaako ki nga mea whakamataku. 5 E koi ana an pere ki nga ngakau o nga hoa riri o te kingi : a ka hinga nga iwi ki raro i a koe. 6 E pumau ana, e te Atua, tou torona, ake ake: he hepeta tika te hepeta o tou kingitanga. 7 E arohaina ana e koe te tika, a e kinongia ana te hara: no reira, nui atu i to on hoa te whakawahinga a te Atua, a tou Atua, i a koe kite hinu o te hari. 8 He maira kau ou kakahu, he aroa, he kahia: i roto i nga whare rei, na ena koe i koa ai. 9 Kei roto i au wahine honore nga tamahine kingi: hei tou ringaringa matau te kuini e tu ana, he mea whakakakahu kite koura o Opira. 10 Whakarongo, e ko, titiro atu hoki, tahuri iho tou taringa: a kia ware ware koe ki tou iwi, kite whare ano hoki o tou papa. 11 Penei ka matenuitia e te kingi tou ataahua: ko ia hoki tou Ariki; ame koropiko koe ki a ia. 12 A ko reira ano te tamahine o Taira, mete ohaohatanga: ka whai ano nga tangata taonga ote iwi kia manakohia e koe. 13 Kei roto te tamahine o te kingi, he kororia kau: he mea whakairo kite koura tona kakahu. 14 He mea whakapaipai kite ngira tona kakahu, e kawea mai ai ia kite kingi: ka arahina mai ki a koe nga wahina, on a takahoa, e whai ana i a ia. 15 Ka kawea mai ratou mete hari, mete koa: ka tomo atu ratou kite whare o te kingi.

Ra 9 ] WAI AT A.

327

16 Ko o tamariki hei whakakapi mo ou matua : a ka meinga ratou e koe hei kawana mo te whenua katoa. 17 Ka meinga e ahau tou Ingoa kia maharatia e nga whakatupuranga katoa: ma reira ano hoki koe ka whakamoemititia ai e nga iwi, a, ake ake.

Wai ata 46

KO te Atua to tatou piringa, me to tatou kaha: he kai awhina e tino tata ana i nga wa o te he. 2 No reira, kore ake to tatou wehi, ahakoa nekehia te whenua: ahakoa kahakina nga maunga ki waenga moana. 3 Ahakoa rara, taupatupatu noa ona wai: ahakoa wiri nga maunga i tona huamotanga. 4 Tenei te awa, ko ona manga hei whakahari ite pa o te Atua : i te wahi tapu o nga tapenakara o te Kungarawa. 5 Kei waenganui ona te Atua, ekore ia e whakakorikoria: ma te Atua ia e awhina i te putanga mai ano o te ata. 6 I nana nga tauiwi, i whakakorikoria nga rangatiratanga: puaki ana tona reo, rewa ana te whenua. 7 Kei a tatou a Ihowa o nga mano: ko te Atua o Hakopa to tatou piringa. 8 Haere mai, tirohia nga mahi a Ihowa : nga whakangaromanga i whakaputaina e ia kite whenua. 9 E whakamutua ana e ia nga whainga, a, te pito ra ano ote whenua: whati ana ia ia te kopere, poro pu te tao, tahuna ake e ia te hariata kite kapura. 10 Kia ata noho, a kia matau ko ahau ano te Atua: e whakanuia ahau i waenganui i nga tauiwi, e whakanuia ahau i te whenua.

11 Kei a tatou a Ihowa o nga mano : ko te Atua o Hakopa to tatou piringa.

Te Karakia o te Ahiahi.

Wai ata 47.

PAKIA o koutou ringa, e nga iwi katoa: hamama atu kite Atua, kia hari te reo. 2 No te mea he wehi a Ihowa o runga rawa: he Kingi uni no te whenua katoa.

WAIATA. [Ba 9.

328

3 Nana i riro mai ai nga iwi ki raro i a tatou: me nga tautangata ki raro ki o tatou waewae. 4 Nanai whiriwhiri to tatou nohoanga mo tatou : te mea pai rawa o Hakopa, o tana i aroha ai. 5 Kua kake atu te Atua i roto ite hamamatanga: a Ihowa i roto i te tangi o te tetere. 6 Himene atu kite Atua, himene atu: himene atu ki to tatou Kingi, himene atu. 7 Ko te Atua hoki te Kingi ote whenua katoa: himene atu i runga i te mohio. 8 Ko te Atua te kingi o nga tauiwi: e noho ana te Atua i runga i te torona o tona tapu. 9 Kua huihui mai nga rangatira o nga iwi, o te iwi o te Atua o Aperahama: na te Atua hoki nga whakangungu rakau ote whenua; kua whakanuia rawatia ia.

Wai at a 48.

ENUI ana a Ihowa, kia nui hoki te whakamoemiti ki a ia : i te pa o to tat on Atua, i te mannga o tona tapu. 2 He turanga ataahna a mannga Hiona, ko ta te ao katoa e koa ai : kei te taka kite nota, te pa o te Kingi nui. 3 E matauria ana te Atua i roto i ona whare paipai hei piringa. 4 Na, huihui tahi mai ana nga kingi, haere tahi atu (ana ratou. 5 I kite ratou, miharo iho: raruraru ana, hohoro tonu atu. 6 I’a ana te wehi ki a ratou i reira : te mamae, ano he wahine e whanau ana. 7 E wahia ana e koe nga kaipuke o Tarahihi: kite hau ita. 8 Rite tonu ki ta matou i rongo ai, ta matou i kite ai i roto i te pa o Ihowa o nga mano, i te pa o to tatou Atua : ma te Atua e whakapumau, ake ake. 9 I whakaaroaro matou ki ton atawhai, e te Atua : i waenganui o tou temepara. 10 E te Atua, rite tahi ki tou Ingoa te whakamoemiti mou, tae noa atu ki nga pito o te whenua : ki tonu tou ringaringa matau i te tika.

Ba 9.] WAI A TA.

329

11 Kia hari a maunga Hiona, kia kua nga tamahine a Hura : i au whakaritenga whakawa.

12 Taiawhiotia a Hiona, haere, a kopiko noa mai : taua ona pourewa.

13 Maharatia ona pekerangi, tirohia iho ona whare papai : hei korerotanga ma koutou ki enei ake whakatupuranga.

14 Ko tenei Atua hoki te Atua mo tatou, ake ake ake : ko ia hei kai arahi i a tatou, a mate noa.

Wai at a 49.

WHAKARONGO ki tenei, e nga iwi katoa: tahuri mai o koutou taringa, e nga tangata katoa o te ao.

2 E nga tangata iti, ratou tahi ko nga tangata rahi; e te tangata taonga laua ko te rawa-kore. 3 Ka whakapuakina atu he matauranga e toku mangai : a he ata ngarahu te whakaaro a toku ngakau. 4 Ka whakatitaha atu ahau i toku taringa kite kupu whakarite : ka puaki taku pepeha i runga i te hapa. 5 Kia wehi au kite aha i nga ra ote kino: ina karaJ potia ahau e te kino o aku kai turaki ? 6 Te hunga e whakawhirinaki ana ki o ratou taonga: e whakamanamana ana kite nui o o ratou rawa,

7 E kore tetahi o ratou e ahei te hoko i tana teina: te hoatu ranei i tetahi utu mona kite Atua:

8 (He nui hoki te utu mo o ratou wairua: ame whakarere atu, ake ake ake :) 9 Kia ora tonu ai ia, ake ake: kia kaua e kite i te pirau.

10 E kite ana hoki ia e matemate ana nga tangata whakaaro nni : e ngaro ngatahi ana te poauau, mete whakaaro-kore, a mahue iho o ratou taonga ki etahi atu. 11 Ki ta ratou. whakaaro puku, tera e pumaii tonu o ratou whare, me o ratou nohoanga, ki nga whakatupuranga katoa : huaina iho ana o ratou whenua ki o ratou ingoa. 12 Heoi kahore e pumau tonu te tangata e whakaho-

WAIATA. TRa 10.

330

noretia ana : tona rite, kei nga kararehe e matemate nei.

13 Ko to ratou nei poauautanga to ratou ara: heoi e whakapai ana to ratou uri ki a ratou korero.

14 E whakatakotoria ana ratou kite rua tupapaku, ano he hipi; ko te mate hei hepara mo ratou, a hei rangatira te hunga tika mo ratou i te ata : ka memeha ano to ratou ataahuatanga; ko te rua hei whare mo ratou.

15 Ma te Atua ia toku wairua e hoko mai i roto i te rua: ko ia hoki hei tukunga atu moku. 16 Kaua koe e wehi ua whai taonga te tangata : ina nui haere te kororia o tona whare; 17 Kahore hoki ana mea e man atu ai ia ina mate : e kore tona kororia e heke atu i muri i a ia.

18 He aha ia te whakapai noa ai i tona wairua i a ia o ora ana: aka whakamoemititia koe, ua pai au mahi ki a koe ano.

19 Ka haere atu ia kite w T hakatupuranga o ona tupuna: e kore ratou e kite i te maramatanga, ake ake.

20 Te tangata e whakahonoretia ana, a kahore e whai whakaaro j kei nga kararehe matemate tona rite.

TE TEKAU O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Wai ata 50.

KA puaki te kupu a te Atua kaha, a Ihowa: a karangatia ana e ia te whenua i te putanga mai o te ra, tae noa atu ano ki tona torengitanga. 2 Kua tiaho mai te Atua i roto i Hiona : i te tino ote ataahuatanga. 3 Ka haere mai to tatou Atua, e kore ano e wahangu : ka kai te kapura i tona aroaro, a ka hukerikeri te awha ki tetahi taha ona, ki tetahi taha. 4 Ka karangatia e ia nga rangi i rnnga: mete whenua hoki, kite whakaritenga whakawa mo tona iwi.

5 Huihuia mai ki ahau toku hung a tapu : te hunga i

Ba 10.] WAIATA.

331

whakarite kawenata ki ahau i runga i te patunga tapu. 6 A ma nga rangi e whakakite tona tika : ko te Atua ake nei hoki te kai whakariterite whakawa. 7 Whakarongo, e aku tangata, a ka korero atu ahau : e Iharaira, a ka whakaatu atu ahau ki a koe ; Ko ahau te Atua, ko tou Atua. 8 E kore ahau e riri atu ki a koe mo au patunga tapu, mo au tahunga tinana ranei : kia meatia tonutia ki toku ar oaro. 9 E kore ahau e tango i tetahi puru i roto i tou whare : i etahi koati toa i roto i o taiepa. 10 Naku nei hoki nga kirehe katoa o te ngahere : nga kararehe i runga i te mano o nga pukepuke. 11 E matau ana ahau ki nga manu katoa o nga maunga : naku ano nga kirehe o te parae. 12 Me he mate hiakai toku, e kore ahau e korero atu ki a koe : noku nei hoki te ao, me ona tini mea. 13 E kai koia ahau i nga kikokiko o nga puru: e inu ranei i nga toto o nga koati ? 14 Ko te whakawhetai hei patunga tapu mau kite Atua : whakamana hoki au kupu taurangi ki ate Runga rawa. 15 A karanga mai ki a au i te ra o te he : maku koe e whakaora, a ka whakakororiatia ahau e koe. 16 Ki te tangata hara ia, ka mea atu te Atua : He aha mau te whakapuaki i aku tikanga, te whakahua ranei i taku kawenata e tou mangai. 17 Kua kino nei hoki koe kia akona : a e akiri ana i aku kupu ki muri i a koe. 18 I to kitenga i te tahae, na whakaae ana koe ki a ia : a whai tahi ana mete hunga puremu. 19 Kua tukua e koe tou mangai kite kino :a e tito hianga ana tou arero. 20 Noho ana koe, a korerotia kinotia ana to teina : ngauatuaratia ana e koe te tamaiti a tou whaea. 21 Ko au mahi enei, a wahangu tonu ahau; i mea koe he pena pu ahau me koe : ka riria koe e ahau, ka whakararangitia ana mea ki tou aroaro. 22 Na, whakaaroa tenei, e te hunga kua ware ware ki te Atua: kei haehaea e ahau, a kahore he kai whakaora.

WAIATA. [Ra 10.

332

23 Ko te whakamoemiti te patunga tapu e whai kororia ai ahau : a ka whakakitea e ahau te whakaoranga a te Atua kite tangata e tika ana tana whakahaere.

Waiata 51.

rFOHUNGTA ahau, e te Atua, kia rite ki tou atawhai: _L kia rite ki tou aroha nui te murunga o oku hara. 2 Horoia rawatia taku kino: kia ma koki toku hara.

3 E whaki ana hoki ahau i aku mahi tutu: kei toku aroaro tonu toku hara.

4 He hara ki a koe, ki a koe anake, toku; i meatia ano tenei he ki tou aroaro : i tika ai koe i to korerotanga, i ma ai hoki i to whakaritenga whakawa. 5 Na, i whakaahuatia ahau i roto i te kino : i runga ano i te hara toku whakahaputanga ki roto ki toku whaea.

6 Na, ko tau e matenui ai, ko te pono i nga wahi o roto : a ka whakaakona. oku wahi ngaro e koe kite whakaaro nui.

7 Purea ahau kite hihopa, a ka ma ahau : horoia ahau, a ka ma ke atu i te hukarere.

8 Kia rongo ahau i te hari, i te koa : a ka whakamanamana nga iwi i whatiia nei e koe.

9 Huna tou mata ki oku hara: a murua katoatia aku kino.

10 Hanga, e te Atua, he ngakau ma ki roto ki a au: whakahoutia hoki ki roto ki a au he wairua tika.

11 Kaua ahau e maka atu i tou aroaro : kaua hoki tou wairua tapu e tangohia i a au.

12 Whakahokia mai ki ahau te hari o tau whakaoranga : tautokona ake hoki ahau ki tou wairua kakama.

13 Ko reira ahau whakaako ai i ou ara kite hunga tutu: aka tahuri mai te hunga hara ki a koe.

14 Whakaorangia ahau i te hara toto, e te Atua, e te Atua o toku whakaoranga: aka waiatatia au mahi tika e toku arero.

15 Whakatuwheratia oku ngutu, e te Ariki: a ka puaki i toku mangai te whakamoemiti ki a koe.

Ha 10. J WAIATA.

333

16 Kahore nei hoki koe e aro kite patunga tapu; penei kua hoatu e ahau : kahore koe e whakaahuareka kite tahunga tinana. 17 Nga patunga tapu ma te Atua, he wairua maru : e kore koe e whakahawea, e te Atua, kite ngakau maru, kite ngakau iro. 18 Kia pai tau e mea ai, kia manako hoki koe ki Hiona : hanga nga taiepa o Hiruharama. 19 Ko reira koe pai ai ki nga patunga tapu o te tika, ki nga tahunga tinana, he mea whakaeke katoa: ko reira ratou whakaeke ai i nga puru ki runga ki to

Waiata 52.

HE aha koe ka whakapakari ai kite kino, e te tahgata nui: e pumau tonu ana te atawhai ote Atua.

2 E whakatakoto ana tou arero i nga mea nanakia: e mahi hianga ana, ano he hen koi. 3 E arohaina rawatia ana e koe te kino i te pai : te teka i te korero tika.

4 E te arero hianga: e arohaina ana e koe nga kupu horomiti katoa.

5 Ka wawahi ano hoki te Atua i a koe, ake tonu atu : ka tangohia atu koe e ia, ka takiritia atu i tou nohoa-

nga, ka hutia atu hoki koe i te whenua o te ora. 6 E kite hoki te hunga tika, a ka wehi : ka kata hoki

ki a ia.

7 Nene, te tangata kihai nei i waiho e ia te Atua hei kaha mona : heoi, whakawhirinaki ana ia kite tini o ana taonga, whakapakari ana i runga i tana mahi kino.

8 Ko an ia, e rite ana kite oriwa matomato i roto i te whare o te Atua : ka wh aka whir inaki ahau kite mahi tohu a te Atua, ake ake ake. 9 Ka whakamoemiti tonu ahau ki a koe, nau hoki tenei i mea : ka tumanako atu ano ki tou ingoa; he mea pai hoki kite aroaro o to hunga tapu.

WAIATA. [Ba 10.

334

Te Karakia o te AliiuJvi.

Wai ata 53.

EMEA ana te wairangi i roto i tona ngakau, Kahore he Atua. Kua pirau ratou, he kino whakahouhou ta ratou mahi: kahore tetahi e mahi ana i te pai.

2 I titiro iho te Atua i te rangi ki nga tamariki a te tangata: kia kite me kahore tetahi e mahara ana, e rapu ana i te Atua.

3 Kua hoki ki muri katoa ratou, kua pirau tahi: kahore tetahi e mea ana i te pai, kahore kia kotahi.

4 E kore ranei e mohio nga kai mahi o te kino : ekai nei i taku iwi, mete mea e kai taro ana ? kahore e karanga kite Atua.

5 Wehi.noa iho ratou i reira, i te wahi kahore he wehi, no te mea kua titaritaria e te Atua nga iwi o te tangata i whakapaea ai koe: kua whakama ratou i a koe, no te mea kua whakahaweatia ratou e te Atua.

6 Aue, me i puta mai te whakaoranga o Iharaira i Hiona ! ka whakahokia mai e te Atua tona iwi e whakaponongatia nei : ka whakamanamana a Hakopa, ka hari a Iharaira.

Wai at a 54.

ETE Atua, kia whakaorangia ahau e ton Ingoa: kia whakaritea hoki toku whakawakanga e ton kaha. 2 Ete Atua, whakarongo mai ki taku inoi: tahuri mai ton taringa ki nga kupu a toku mangai. 3 No te mea kua whakatika mai nga tangata iwi ke ki a au: a e whaia ana ahau kia whakamatea e te hunga tukino, kihai i waiho e ratou te Atua ki to ratou aroaro. 4 Tenei te Atua hei kai awhina moku : kei roto te Ariki i te hunga e tautoko ake ana i toku wairua. 5 Mana e utu te kino a oka hoa riri : huna ratou, he pono nei hoki koe. 6 Ka kakama ahau kite mea patunga tapu ki a koe, ka whakamoemiti atu ki tou Ingoa, e Ihowa: he mea pai hoki. 7 Kua whakaorangia hoki ahau e ia i roto i nga he katoa: a kua tiiiro toku kanohi ki oku hoa riri.

Ba 10.] WAIATA.

335

Waiata 55.

ETE Atua, tahuri mai tou taringa ki taku inoi: kei whakangaro atu koe, ina tangi atu ahau. 2 Anga mai ki a au, whakahokia mai hoki he kupu ki a au : pokaikaha noa iho ahau i a au e tangi nei, e hamama nei.

3 I te reo hoki o te hoa riri, i te tukinotanga a te tangata kino : no te mea e utaina ana e ratou te hara ki runa’a ki a au, a e kino ana ki a au, e riri ana.

4 Mamae pu toku ngakau i roto i a au : kua taka ki runga ki a au nga wehi whakamate.

5 Kua pa ki aau te mataku, mete wiri: a ngaro iho ahau i te ihiihi.

6 Na, ko taku meatanga atu, Aue, te whai pakau ahau, me he kukupa: penei ka rere atu ahau, aka whai okiokinga. 7 Katahi au ka rere atu ki tawhiti: a noho rawa atu i te koraha. 8 Ka hohoro taku rere atu: ite hau, ite awha. 9 Whakangaromia, e te Ariki, wehea o ratou arero : kua kitea hoki e ahau te tukinotanga, mete tutu, o rote o te pa. 10 Haereere ana ratou i te ao, i te po, i runga i ona taiepa, a tawhio noa : he kino kei roto, he tangi hoki. 11 He hara kei waenganui ona: kahore ona ara e niahue i te tinihanga, i te hianga. 12 Ehara hoki i te hoa riri, nana ahau i tawai ; penei e taea e ahau te whakaririka : ehara hoki i te hoa whawhai noku i whakakake mai ki a au; penei kua piri atu ahau, kei kitea e ia. ] 3 Nau ia, na te tangata i rite ki a au: na toku takahoa, na taku i mohio ai. 14 Ahuareka tonu ta tana korerorero: haere tahi ana hoki taua i roto ite ropu kite whare ote Atua. 15 Kia mau ratou i te mate, kia heke ora atu kite rua tupapaku : he hara hoki kei o ratou nohoanga, kei waenganui i a ratou. 16 Ko ahau, ka karanga atu ahau kite Atua :a ma Ihowa ahau e whakaora. 17 Hei te ahiahi, hei te ata, hei te poutumarotanga

WAIATA. FRa 11.

336

hoki ka moi ahau, ka tangi atu hoki: aka whakarongo mai ia ki toku reo.

18 Whakaorangia mai ana e ia toku wairua ki runga kite rangimarie iaau e whakaekea ana: he tokomaha hoki oku hoa.

19 Ka whakarongo mai te Atua, no tua iho nei tona nohoanga, a ka whakawhiu i a ratou: kahore o ratou whakawhitiwhitinga, koia ratou te wehi ai i te Atua.

20 Kua totoro atu ona ringa kite hunga kua mau nei ta ratou rongo ki a ia: kua whakataka e ia tana kawenata.

21 Maeneene atu tona mangai i te pata, he whawhai ia kei roto i tona ngakau : ngawari atu ana kupu i te hinu, kaore, he hoari kua oti te unu.

22 Maka atu ki runga ki a Ihowa ton pikaunga, a mana koe e whakau ake : e kore e tukua e ia te liunga tika kia whakangaueuetia, ake ake. 23 Mau ia ratou e mea, e te Atua, kia heke iho kite poka o te mate : e kore nga tangata toto nga tangata hianga e tutuki kite hawhe o o ratou ra; ko au ia, ka whakawhirinaki atu ki a koe.

TE TEKAU MA TAHI O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 56.

TiOHUNGIA ahau, e te Atua, ka horomia hoki ahau ete tangata: e tukino ana ia ki a au i tenei ra, i tenei ra, i a ia e ngangare tonu nei.

2 E whai ana oku hoa riri i tenei ra, i tenei ra, kia horomia au : he tokomaha nei hoki, e te Rungarawa, e whawhai mai ana ki a au.

3 Ka whakawhirinaki atu ahau ki a koe: ite wa e mataku ai ahau.

4 Ka whakamoemiti an kite Atua, ki tana kupu : e whakawhirinaki atu ana ahau kite Atua, e kore ahau e wehi ki ta te kikokiko e mea ai ki a au.

5 E whakariroia ketia ana e ratou aku kupu i nga ra katoa : heoi ano ta ratou e whakaaro ai, ko te kino inoku.

6 E huihui ana ratou e piri ana: e titiro matatau ana ratouki aku hikoinga, i a ratou e whanga nei kia patua ahau.

Ba 11J WAIATA.

337

Q

7 Ma te hara koia ratou ka mawhiti ai ? kia riri koe, e te Atua, whakataka iho hoki nga iwi. 8 E taua ana e koe oku kopikopikotanga ; rongoatia oku roimata ki roto ki to ipu: kahore ianei ena mea i tau pukapuka ? 9 1 te wa e tangi atu ai ahau ka whakahokia ki muri oku hoa riri: ka matau ahau ki tenei ; no te mea kei a au te Atua. 10 Ma te Atua ahau ka whakamoemiti ai ki tana kupu : ma Ihowa ahau ka whakamoemiti ai ki tana kupu. 11 E whakawhirinaki atu ana ahau kite Atua : e kore ahau e wehi ki ta te tangata e mea ai ki a au. 12 Kei a au nga kupu taurangi ki a koe, e te Atua: me tuku atu e ahau nga whakamoemiti ki a koe. 13 Nau hoki toku wairua i whakaora kei mate; e kore ianei koe e whakau i oku waewae kei paheke : kia haere ai ahau i te aroaro o te Atua i roto i te maramatanga o te hunga ora.

Waiata 57. TOHUNGIA ahau, e te Atua, tohungia ahau, e whakawhirin aki ana hoki toku wairua ki a koe : ae, ka piri ahau ki raro kite taumarumarutanga o ou pakau, kia pahure ra ano enei mate. 2 Ka karanga atu ahau kite Atua o runga rawa : ki te Atua e oti ai aku mea katoa. 3 Ka unga mai e ia he kai whakaora moku i runga i te rangi, ka whakahengia e ia te tangata e mea ana kia horomia ahau. Ka unga mai ete Atua tana mahi tohu, me tana pono. 4 Kei waenganui toku wairua i nga raiona : e takoto ana ahau i waenganui i te hunga e whakakapura ana ; i nga tama hoki a te tangata, he tao nei o ratou niho, he pere, a he hoari koi o ratou arero. 5 Kia whakanuia koe, e te Atua, ki runga ake i nga rangi: hei runga atu ite whenua katoa tou kororia. 6 Kua whakatakotoria e ratou he kupenga mo oku takahanga, kua piko iho toku wairua: kua keria e ratou he poka ki toku aroaro, a taka iho, ko ratou ano, ki roto.

WAIATA. [RaII.

338

7 Pumau tonu toku ngakau, e te Atua, pumau tonu toku ngakau: ka waiata ahau, ka himene atu. 8 E ara, e toku kororia ; e ara, e te hatere, mete hapa : ka ara wawe ano ahau. 9 Ka whakamoemiti ahau ki a koe, e te Ariki, i waenganui i te iwi : ka himene atu ki a koe i waenganui i nga tauiwi. 10 E nui ana hoki tau mahi tohu, a tutuki noa ki nga rangi: me ton pono, a tutuki noa ki nga kapua. 11 Kia whakanuia koe, e te Atua, ki runga atu i nga rangi : hei runga atu i te whenua katoa ton kororia.

Wai ata 58.

HE korero pono ano ranei ta koutou, e te whakaminenga ? e tika ana ranei ta koutou wliakarite whakawa, e nga tamariki a te tangata ? 2 He pono, e mahia ana e koutou te Kara i roto i te ngakau: e paunatia ana e koutou te tutu a o koutou ringaringa i runga i te whenua. 3 Ka whakatangataketia te hunga hara no te kopu mai ano : whanau kau mai ratou kua kotiti ke, kua korero teka. 4 E rite ana ta ratou riri kite riri a te nakahi : e rite ana kite neke turi, e puru nei i tona taringa ; 5 E kore nei e whakarongo kite reo o te kai whakawai: ahakoa tino matau ia kite whakawai. 6 Whatiia, e te Atua, o ratou niho i roto i O ratou mangai : kowhakia, e Ihowa, nga niho nunui o nga kuao raiona. 7 Kia mimiti ratou, ano he wai e heke atu ana : ka whakatikaia ana pere, kia rite kite mea kua poutoa. 8 Kia whakakahoretia ratou, ano he ngata e memeha nei: kia rite ratou kite mea mate roto ate wahine, kaua ano ratou e kite i te ra. 9 E kore e tukua kia rongo a koutou kohua i nga tataramoa: ka kahakina ratou eia i roto ite awhiowhio, te mea kaiota, te mea e wera ana. 10 Ka hari te tangata tika ua kite ia i te utu : ka horoia e ia ona waewae ki nga toto o te tangata hara. 11 A ka mea te tangata, Koia rawa ano, ka whai utu te tangata tika : ina, he Atua aho tenei e whakarite whakawa ana mo te whenua.

Ra n.] WAIATA.

339

Q. 2

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 59.

WHAKAORANGIA ahau, e toku Atua, i oka hoariri• araia ata i a au te hunga e whakatika mai ana ki a an. 2 Whakaorangia ahau i nga kai mahi i te kino: kia ora ahau i te hunga toto. 3 Kei te whang a nei hoki ratou kia patua ahau: e whakamine mai ana te hunga kaha kite whawhai ki a au; kahore nei ano oku tutu, kahore oku hara, e Ihowa. 4 Hore aku kino, oma ana ratou, kei te takataka: e ara hei awhina moku, titiro mai hoki. 5 Ae ra, maranga, e Ihowa, e re Atua o nga mano, e te Atua o Iharaira, tirohia iho nga tauiwi katoa: kaua e tohungia tetahi o nga kai mahi i te kino. 6 Hoki ana ratou ite ahiahi: kei te tau, ano he kuri, taiawhiotia ana e ratou te pa. 7 Nana, kei te kupa o ratou mangai, he hoari kei o ratou ngutu : ki ta ratou, ko wai hei whakarongo mai ? 8 Tau ia, e Ihowa, he kata ki a ratou: hei tawainga mau nga tauiwi katoa. 9 E toku kaha, ka tatari atu ahau ki a koe: ko te Atua hoki toku pa. 10 Kei mua i a au toku Atua aroha: ma te Atua ahau ka titiro ai ki oku hoa riri. 11 Kaua ratou e whakamatea, kei wareware oku tangata: kia whakamararatia ratou e tou kaha; whakataka iho ratou, e te Ariki, e to matou whakangungu rakau. 12 Utua te hara o to ratou mangai, nga kupu a o ratou ngutu, kia hopukia hoki ratou i runga i to ratou whakakake: hei utu ano mo te kanga hoki, mo nga mea teka e korero nei ratou. 13 Whakamotitia ratou i runga i te riri, kia kahore ai ratou: a kia matau ratou ko te Atua te Kawana o Hakopa puta noa ki nga pito o te whenua. 14 Hoki ana ratou ite ahiahi: kei te tau, ano he kuri, taiawhiotia ana e ratou te pa. 15 Kia kopikopiko noa ratou kite rapu kai: a, te korenga e makona, ngengere tonu iho.

WAIATA. £Ra 11.

340

16 Ko ahau ia, ka waiatatia e ahau tou kaha; ae, i te ata ka hamamatia e ahau tau mahi tohu: ko koe hoki toku pa, me toku piringa, i te ra o toku pouritanga.

17 Ka himene atu ahau ki a koe, e toku kaha : ko te Atua nei hoki toku pa, toku Atua aroha.

Wat at a 60.

ETE Atua, kua panga matou e koe, kua oti matou te whakamarara e koe : kua riri koe; tahuri mai ano ki a matou.

2 Wiri ana te whenua i a koe ; kua ngatata i a koe : whakakapia ona wahi pakaru ; e ru ana hoki. 3 He mea pakeke kua whakakitea mai e koe ki to iwi: kua oti matou te whakainu e koe kite waina e wiri ai.

4 Kua homai e koe he kara kite hunga e wehi ana ki a koe : kia whakakitea hei mea mo te pono; 5 Hei mea e mawhiti ai tau e aroha ai: whakaorangia ki tou ringaringa matau, whakahokia mai hoki he kupu ki ahau. 6 Kua korero te Atua i runga i tona tapu, ka hari ahau, ka kotskoti i Hekeme: ka roherohe hoki i Raorao Hukota.

7 Noku Kireara, noku ano a Manahe: ko Eparaima ano hoki te kaha o toku matenga; ko Hura taku kai whakatakoto ture;

. 8 Ko Moapa toku oko horoi; ka maka e au taku hu ki runga ki a Eroma: e Pirihitia, kia whakamanamana mai koe ki a au.

9 Ma wai ahau e kawe atu ki rotb kite pa kaha: ma wai ahau e arahi atu ki roto ki Eroma ? 10 E kore oti ranei koe, e te Atua ? kua panga nei hoki matou e koe: kahore hoki koe, ete Atua, e hacre tahi atu me a matou taua ?

11 Homai ki a matou he awhina kei mate: he teka noa hoki te whakaoranga a te tangata. 12 Ma te Atua tatou ka toa ai: mana hoki e takahi ki raro o tatou hoa whawhai.

Ra 12.] WAIATA.

341

Wai afa 61. WHAKARONGO, e te Atua, ki taku karanga: tahuri mai ki taku inoi. 2 Ka karanga atu ahau ki a koe i te pito o te whenua: ina pehia iho toku ngakau: arahina atu ahau kite kohatu e tiketike ake ana i a au. 3 Hei piringa hoki koe moku: hei pa kaha ite hoa riri. 4 Ka noho ahau ki tou tapenakara ake ake: ka okioki atu ki ou pakau hei piringa. 5 Kua rongo nei hoki koe, e te Atua, i aku kupu taurangi: kua homai e koe te wahi ote hunga e wehi ana ki tou Ingoa. 6 Ka whakaraneatia e koe nga ra ote kingi: ona tau a, tera whakatupuranga, tera whakatupuranga. 7 E noho ia ite aroaro o te Atua, ake ake: whakaritea mai he aroha, he pono, hei tiaki i a ia. 8 Penei ka himene atu ahau ki tou Ingoa, ake ake : a ka whakamana e au aku kupu taurangi i tenei ra, i tenei ra.

TE TEKAU MA RUA O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 62.

HE pono, tatari ana toku wairua kite Atua: kei aia te whakaoranga moku. 2 Ko ia anake toku kohatu, me toku whakaoranga: toku pa hoki, e kore e nui toku ngaueuetanga.

3 Kia pehea te roa o ta koutou tatauranga kite tangata: ka patua koutou katoa; ka rite kite taiepa kua wharara, kite wawa oioi noa.

4 Heoi ano ta ratou e runanga ai, ko te turaki i a ia i tona wahi teitei: e whakaahuareka ana ratou kite teka; e manaaki ana o ratou mangai, a e kanga ana a roto i a ratou.

5 Tatari marie, e toku wairua, kite Atua anake: ko ia anake taku e tumanako atu nei.

6 Ko ia anake toku kohatu, me toku whakaoranga: toku pa hoki; e kore ah.au e whakangaueuetia. 7 Kei te Atua te whakaoranga moku, te kororia ano

WAIATA. [Ba 12.

342

moku: kei te Atua te kohatu o toku kaha, me toku piringa. 8 Whakawhirinaki atu ki a ia i nga wa katoa; ringihia, e te iwi, o koutou ngakau ki tona aroaro: hei piringa mo tat on te Atua. 9 He pono, he mea memeha noa nga ware, he teka noa nga rangatira: kite paunatia ratou, mama noa ake ratou tahi i te horihori. 10 Kaua e whakawhirinaki kite tukino, kei wairangi hoki kite pahua: kite tini haere nga taonga, kei whakamanawa atu o koutou ngakau ki reira. 11 Kot ahi korerotanga a te Atua, ka rua oku rongonga i tenei: No te Atua te kaha. 12 Nau ano hoki, ete Ariki, te mahi tohu: rite tonu hoki ki tana mahi tau utu kite tangata.

Waiata 63.

ETE Atua, noku koe Atua: ka moata taku rapu i a koe. 2 E hiainu ana toku wairua ki a koe, e hiahia ana oku kikokiko ki a koe: ite whenua maroke, hiainu, kahore nei he wai ; 3 Kia kite i ton kaha me ton kororia: me an nei i kite i a koe i te wahi tapu. 4 Pai atn ton aroha ite ora: mo reira ka whakamoemiti oku ngntn ki a koe. 5 Ina, ka whakapai atn ahan ki a koe ia an ano e ora nei: ka torona atn okn ringaringa ki ton Ingoa. 6 Ka makona tokn wairua, ano ite hinn wheua, ite ngako: aka hari oku ngntn ina whakamoemiti atn taku mangai ki a koe. 7 Ina mahara ahan ki a koe i runga i toku moenga: ina whakaaro ki a koe i nga mataaratanga ote po. 8 Ko koe toku kai awhina: na, ka hari ahan kite taumarumarutanga iho o on pakau. 9 Piri tonu toku wairua ki a koe : e tautoko ake ana ton ringa matau i a an. 10 Te hunga e whai ana ia an kia whakamatea; ka riro ratou ki nga wahi o raro rawa ote whenua. 11 Ka hinga ratou ite hoari: hei wahi ratou ma

nga pokiha.

Ra 12.] WAIATA.

343

12 Tena, ko te kingi, ka hari ia kite Atua; ka whakamanamana nga tan gat a katoa ko ia nei ta ratou oati: a ka kopia te mangai o te hunga katoa e korero teka ana. Waiata 64. WHAKARONGO, e te Atua, ki toku reo ina inoi ahau: tiakina toku ora i te hoa riri e wehingia nei. 2 Huna ahau kei taea e te whakaaro a te hunga kino : e te ngangau a nga kai mahi i te hara; 3 E whakakoi nei i o ratou arero, ano he hoari: e whakatika nei i a ratou pere, i nga kupu kino hoki, 4 Hei koperenga pukutanga ma ratou kite tangata tika: kitea rawatia ake, kua kopere ki a ia, kahore hohi he wehi. 5 E whakamaia ana ratou i a ratou ano kite mea kino: e runanga ana kia whakatakotoria pukutia nga rore, e mea ana, Ko wai e kite i a ratou ? 6 E rapu hara ana ratou; e ata rapua marietia ana : e hohonu ana hoki a roto, mete ngakau o ia tangata, o ia tangata. 7 Ma te Atua ia e kopere atu he pere ki a ratou : kitea rawatia ake, kua tu. 8 Na, ka taka iho i a ratou o ratou arero ki runga ki a ratou: aka oma katoa te hunga e kite i a ratou. 9 Ka wehi katoa ano hoki nga tangata, ka whakapuaki ite mahi a te Atua: ka ata maharatia hoki e ratou tana mahi. 10 Ka koa te tangata tika ki a Ihowa, ka whakawhirinaki atu hoki ki a ia: ka whakamanamana ano te hunga ngakau tika katoa.

Te Karakia o te AhiaJii,

Waiata 65.

ETARIA ana koe, e te Atua, e te whakamoemiti i Hiona: a ka whakamana te kupu taurangi ki a koe.

2 Ete kai whakarongo inoi: e haere katoa mai nga kikokiko ki a koe.

WAIATA. [Ba 12.

344

3 E kaha ake ana i aau nga kino: a matou mahi tutu, man ena e hipoki. 4 Ka hari te tangata e whiriwhiria e koe, e meatia e koe kia tata atu, kia noho i roto iou marae: ka makona matou i te pai o tou whare, o tou temepara tapu. 5 He mea whakawehi, he tapu, tau utu kupu ki a matou, ete Atua oto matou whakaoranga: ete okiokinga o nga pito katoa o te whenua, o te moana, o te hunga hoki o tawhiti. 6 E whakau nei i nga maunga, he kaha hoki nona: tona whitiki nei hoki, he kaha. 7 E whakamarie nei i te harurutanga o nga moana: i te harurutanga o o ratou ngaru, mete ngangau o nga iwi. 8 Ka wehi ano ki au tohu te hunga e noho ana i nga pito rawa: hari ana i a koe nga putake ote ata, o te ahi ahi. 9 E tirotirohia mai ana e koe te whenua, e whakamakukuria ana: e whakamomonatia nuitia ana e koe kite awa ote Atua, eki nei ite wai: oti rawa ake te whakapai e koe, kua rite mai i a koe he witi mo aua wahi. 10 Makuku rawa i a koe ona moa; pe ana i a koe ona awaawa: e whakangawaritia ana e koe ki nga ua: e manaakitia ana e koe tona pihinga ake. 11 E karaunatia ana e koe te tau ki tou pai: e maturuturu ana hoki te momonatanga o o huarahi. 12 E maturuturu ana ki runga ki nga wahi kai o te koraha : a whitikiria ana nga pukepuke kite koa. 13 He hipi te kakahu o nga wahi kai: ngaro ana nga raorao ite witi; hamama ana ratou ite hari, waiata ana.

Waiata 66.

HAMAMA, e nga whenua katoa, kite Atua: himenetia te kororia o tona Ingoa, meinga kia koro riatia te whakamoemititanga ki a ia. 2 Mea atu kite Atua, Ano te wehi oan mahi: nui tonu ton kaha, i ngohengohe ai on hoa riri ki a koe. 3 E koropiko katoa te whenua ki a koe: ka himen© atu ki a koe; ka himene ratou ki tou Ingoa.

Ka 12.] WAIATA.

345

Q 3

4 Haere mai kia kite i nga mahi ate Atua: mataku rawa tana mahi ki nga tamariki a te tangata. 5 Nana i mea te moana hei tuawhenua: haere a waewae ana ratou ra rote i te roma; hari ana mat on ki a ia i reira. 6 Tona kawanatanga, tuturu tomi i runga i tona kaha; e titiro ana ona kanohi ki nga tauiwi: kei whakakake te hung a tutu. 7 Whakapaingia to tatou Atua, e nga iwi: kia rangona te reo whakamoemiti ki a ia. 8 Nana nei hoki i man ai to tatou wairua kite ora : kahore hoki e tukua e ia o tatou waewae kia nekehia. 9 Kua whakamatautauria hoki matou e koe, e te Atua : whakarewaia ana matou e koe, ano he hiriwa e whakarewaia ana. 10 Kua kawea nei matou e koe ki roto kite kupenga: whakapikaua ana e koe te mea whakaaue ki runga ki o matou hope. 11 I meinga ano e koe o matou upoko kia ekengia hoihotia e te tangata ; i ra roto matou i te kapura, i te wai: heoi whakaputaina mai ana matou e koe kite wahi momona. 12 Ka tomo atu ahau me nga tahunga tinana ki ton. whare : ka whakamana ahau i aku kupu taurangi ki a koe; era i puaki i oku ngutu, i korerotia e toku mangai, i a au e pouri ana. 13 Ka whakaekea atu e ahau man nga mea momona, hei tahunga tinana, ngatahi ano mete mea kakara : ka tukua e au nga hipi toa, nga puru me nga koati. 14 Haere mai, whakarongo, e koutou katoa e wehi ana kite Atua : a maku e whakapuaki atu tana i mea ai ki toku wairua. 15 I tangi atu toku mangai ki a ia : i whakanuia ano ia e toku arero. 16 Ki te whakaaroa e ahau te hara i toku ngakau: e kore te Ariki e whakarongo mai. 17 Nei ra, he pono, kua whakarongo mai te Atua ki a au: kua tahuri mai ia ki toku reo inoi. 18 Ka whakapaingia te Atua, kihai nei i whakapeau ke i taku inoi: i tona atawhai hoki ki a au.

WAIATA. [Ba 13-

346

Waiata 67.

MA te Atua tatou e atawhai, mana tatou e manaaki: mana e mea kia tiaho mai tona mata ki a tatou; 2 Kia matauria ai to. ara ki runga kite whenua: tau whakaoranga i roto i nga tauiwi katoa. 3 Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, ete Atua: kia whakamoemiti nga iwi katoa ki a koe. 4 Kia koa nga tauiwi, kia waiata ite hari: no te mea hoki ka tika tau whakaritenga whakawa mo nga iwi, a ka kawana koe i nga tauiwi o te whenua. 5 Kia whakamoemiti nga iwi ki a koe, ete Atua: kia whakamoemiti nga iwi katoa ki a koe. 6 Ka tuku mai te whenua i ona hua : a ka manaaki te Atua, to tatou Atua, i a tatou. ? Ka manaaki te Atua i a tatou : a ka wehi nga pito katoa o te whenua i a ia.

TE TEKAU MA TORU O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 68.

KIA ara te Atua, kia whakamararatia ona hoa riri : . kia whati hoki i tona aroaro te hunga e kino ana ki a ia.

2 Aia atu ratou e koe, peratia mete paowa e aia ana: kia rite kite ware pi e rewa ana i te kapura, te ngaromanga o te hunga kino i te aroaro o te Atua. 3 Kia koa ia te hunga tika; kia hari ratou ite aroaro o te Atua : ae ra, kia tino hari pu ratou. 4 Waiata atu kite Atua, himenetia tona Ingoa: e ekengia ana eia nga rangi hei hariata; whakanuia ia, ara, tona Ingoa, a IHA, kia hari hoki ki tona aroaro. 5 Hei matua mo nga pani, hei kai whakarite whakawa mo nga pouaru: te Atua i tona nohoanga tapu. 6 E whakanohoia ana e te Atua te hunga mokemoke kite whare; e whakaputaina mai ana eia te hunga kua oti te here ki nga mekameka : te hunga tutu ia, e noho i te wahi wai kore.

7 E te Atua, ito haerenga atu i mua ito iwi: i to haerenga i te koraha, 8 1 wiri te whenna, i tuturu iho ano nga rangi, i te

KA 13.] WAIATA.

347

aroaro o te Atua: me tana Hinai ano ite aroaro oto Atua, o te Atua o Iharaira. 9 I taia mai, e koe, e te Atua, he ua nui: a, i ton kainga e ruwha ana, ka whakaukia e koe. 10 I noho to whakaminenga ki reira: na ton pai, e te Atua, i mea kai ai koe ma te hunga rawa-kore. 11 Te homaitanga o te kupu ate Ariki: he nui te ope hei whakapuaki. 12 Whati rawa nga kingi o nga taua: te wahine i noho i te whare, nana i tuwha nga parakete. 13 Ahakoa takoto noa koutou i waenganui i nga turanga kohua, e rite koutou kite kukupa : kua paparuatia nei nga pakau kite hiriwa, ona hou ano hoki ki te koura whero. 14 1 ta te Kaha-rawa whakamararatanga i nga kingi i taua wahi: koia ano kei te hukarere o Taramono te ma. 15 Kei Maunga Pahana te rite o te maunga o te Atua: he maunga tiketike, me Maunga Pahana. 16 He aha koutou ka mokowhiti ai, e nga maunga tiketike ? ko te maunga tenei e hiahiatia nei e te Atua kia nohoia e ia: ae, ka nohoia e Ihowa, ake ake. 17 Nga hariata o te Atua, e rua tekau mano ; mano, mano iho: kei roto i a ratou te Ariki, mete mea ko Hinai, ko te wahi tapu. 18 Kua kake atu koe ki runga, kua whakaraua e koe te whakaraunga : kua riro mai i a koe nga ohaohatanga mo te tangata; ae, mo te hunga tutu ano hoki, kia noho ai a Ihowa, te Atua, i waenganui i a ratou. 19 Kia whakapaingia te Ariki, e whakawaha nei i a tatou ki nga mea papai i tenei ra, i tenei ra: te Atua o to tatou whakaoranga. 20 Ko to tatou Atua te Atua o te whakaoranga: na Ihowa ano, na te Ariki, nga putanga ake i te mate. 21 Ka maru ia i te Atua te matenga o ona hoa riri : mete tumuaki huruhuru o te tangata e haere tonu ana i roto i ana kino.

22 I mea te Ariki, Ka whakahokia mai ano e ahau i Pahana: ka whakahokia mai ano e ahau toku iwi i nga fire o te moana.

23 Kia toua ai ton waewae ki nga toto o on boa riri: me nga arero o an kuri ki tana mea ra ano.

WAIATA. [Ba 13.

348

24 I kite ratou, ete Atua, i o haerenga: i nga haerenga o toku Atua, o toku Kingi, i te wahi tapu. 25 I haere nga kai waiata i mua, i muri mai ko nga kai whakatangi: i waenganui ko nga kotiro e patupatu ana i nga timipera. 26 Whakapaingia te Atuai roto i nga whakaminenga: te Ariki hoki, e nga mea i puta mai i te matapuna o Iharaira. 27 Ko Peniamine tena, ko te tamaiti o muri rawa, ka to ratou ariki; nga rangatira o Hura, me to ratou ropu: nga rangatira o Hepurona, me nga rangatira o N apatari. 28 Kua oti he kaha mou te whakahau iho e tou Atua: whakaukia, e te Atua, tau i mea ai mo matou. 29 Ka maua mai e nga kingi nga hakari ki a koe: hei mea mo to temepara i Hiruharama. 30 Riria nga kirehe o nga kakaho, te huinga o nga puru, me nga kuao kau, ara, te iwi, kia whakangohengohe mai ra ano ratou, mete kawe mai ano i nga pihi hiriwa: whakamararatia nga iwi e whakaahuareka ana kite whainga. 31 E puta mai nga rangatira i Ihipa : meake whakamarokia e Etiopia ona ringaringa kite Atua. 32 Waiata atu kite Atua, e nga rangatiratanga o te whenua*: himene atu kite Ariki; 33 Ki a ia nei, ko tona hariata ko nga rangi o nga rangi, onamata : na, ka puaki tona reo, he reo kaha. 34 Waiho te kaha i te Atua, kei runga nei i a Iharaira tana mahi rangatira: kei nga kapua hoki tona kaha. 35 Ka wehingia atu koe, e te Atua, i roto i o wahi tapu : ko te Atua o Iharaira te kai homai i te kaha, i te mana, kite iwi. Whakapaingia te Atua.

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 69.

“ITTHAKAOKANGIAahau, e te Atua : ka tae mai hoki V V nga wai ki roto ki toku wairua. 2 Ka tapoko ahau kite oru hohonu, kite wahi ka-

hore nei he tunga: kua tae ahau ki nga wai hohonu, ngaro iho ahau i nga waipuke.

Ba 13>] waiata.

349

3Ka ruwha nei ahau i taku tangihanga; kua maroke toku korokoro : pakoko kau oku kanohi i a an e tatari atu nei ki toku Atua. 4 Tini ke i nga makawe o toku matenga te hunga e kino noa mai ana ki a au: he kaha rawa te hunga e mauahara noa mai ana ki a au, e mea nei kia whakamatea ahau. 5 Utua ana e ahau i reira nga mea kihai i tangohia e ahau: E te Atua, e matau ana koe ki toku kuwaretanga; kahore hoki toku hara e ngaro ki a koe. 6 E te Ariki; e Ihowa o nga mano, kaua te hunga e tatari ana ki a koe e tukua kia whakama i a au : e te Atua o Iharaira, kei 4 numinumi kau i a au te hunga e rapu ana ki a koe. 7 Mou hoki ahau i waiho ai hei tawainga: ngaro iho toku mata i te whakama. 8 Kua tangata-ketia ahau ki oku hoa ake : hei tangata noa atu ano ahau ki nga tamariki a toku whaea. 9 Ka pan hoki ahau ite ar oh a ki tou whare: kua tau iho ano ki a au nga tawainga a te hunga e tawai ana ki a koe. 10 I a au i tangi, i whakatiki i toku wairua : na, hei tawainga ten a moku. 11 I kakahu hoki ahau i te kakahu taratara moku: i waiho ano hei whakatauki ma ratou. 12 Kei te korero kino moku te hunga e noho ana i te kuwaha: hei waiatatanga ano ahau ma te hunga haurangi waina. 13 Ko ahau ia, ki a koe taku inoi, e Ihowa, i te wa e manakohia ai : whakahokia mai he kupu ki a au, e te Atua, i runga i te nui o tou aroha, o te pono o tau whakaoranga. 14 Whakaorangia ahau i roto i te oru, kaua ahau e tukua kia tapoko : kia ora ahau i te hunga e kino mai ana ki a au, i nga wai hohonu ano hoki. 15 Kei whakangaromia ahau e te waipuke, kei horomia ano ahau e te rire: kei kopia ano te waha o te poka ki runga i a au. 16 E Ihowa, whakahokia mai he kupu ki a au; e pai ana hoki tou atawhai : tahuri mai ki a au, kia rite ki te nui o au arohatanga. 17 A kaua e huna tou mata ki to nononga: e pouri

WAIATA. [Ba 13.

350

ana hoki ahau: hohoro te whakahoki kupu mai ki a au.

18 Whakatata mai ki toku wairua, hokona : whakao rangia ahau, e mahi nei oku hoa riri.

19 E matau ana koe ki toku tawainga, ki toku whakama, me toku numinumitanga : kei tou aroaro oku hoa riri katoa.

20 Maru noa toku ngakau i te tawainga ; a pouri noa iho ahau: i titiro ahau ki tetahi hei aroha mai, a kore ake; ki nga kai whakamarie hoki, a kihai i kitea e ahau.

21 I homai e ratou he au hei kai niaku: i taku matewaitanga ano i whakainumia ahau e ratou kite winika.

22 Kia whakatupu mahanga ta ratou tepara i to ratou aroaro : hei rore hoki i to ratou wa e kake ai.

23 Kia whakapouritia o ratou kanohi, kei kite ratou : kia wiri tonu hoki o ratou hope. 24 Kia pakaru atu to riri ki a ratou: kia man hoki ratou i to arita i to weriweri.

25 Kia ururuatia to ratou nohoanga : kaua tetahi e noho ki o ratou teneti.

26 Mo ratou i tukino i te tangata i whiua nei e koe : a e korerotia ana e ratou nga mea whakamamae mo te hunga i werohia e koe. 27 Tapiritia atu he kino ki runga ki ta ratou kino: kaua hoki ratou e tukua kia tomo atu ki tou tika.

28 Kia murua atu ratou ite pukapuka ote ora: kaua ano hoki e tuhituhia ki roto kite hunga tika. 29 Ko an ia e rawa-kore ana, e pouri ana: kia whakateiteitia ake ahau, e te Atua, e tau whakaoranga. 30 Ka whakamoemiti taku waiata kite Ingoa ote Atua: ka whakanui ano taku whakawhetainga i a ia. 31 Pai rawa tenei ki a Ihowa : i te puru, i te kau, i te mea whai haona, whai maikuku. 32 E kite te hunga mahaki, a ka hari : ka ora ano o koutou ngakau, e te hunga e rapu nei i te Atua. 33 No te mea ka rongo mai a Ihowa kite hunga ra-wa-kore : e kore ano e ’whakahawea ki ona herehere. 34 Kia whakamoemiti te rangi mete whenua ki a ia: iiga moana, me nga mea katoa e tere ana i roto. 35 No te mea hoki, e whakaorangia e te Atua a Hiona,

IU U. ] WAIATA.

351

ka hanga ano e ia nga pa o Hura : a ka noho ratou ki reira, ka riro mai hoki a reira i a ratou. 36 Ka nohoia ano hoki a reira e nga uri o ana pono-no-a : hei kainga tupu ano hoki a reira mo te hunga e aroha ana ki tona Ingoa.

Waiata 70.

pai koe, ete Atua, kite whakaora ia an : e Ihowa, hohoro kite awhina i a au. 2 Kia whakama, kia pororaru ngatahi, te hunga e rapu ana i toku wairua kia whakamatea: kia whakahokia ki muri, kia whakama hoki, te hunga e hiahia ana kia he ahau. 3 Kia huna, hei utu mo to ratou whakama : te hunga e mea mai ana ki a au, Ha, ha. 4 Kia hari, kia koa, ki a koe, te hunga katoa e rapu ana i a koe : kia mea tonu te hunga e pai ana ki tau whakaoranga, Kia whakanuia a Ihowa. 5 Ko au ia, he iti, he rawa-kore; hohoro mai ete Atua ki a au : ko koe toku awhina, me toku kai whakaora ; kaua ra e whakaroa, e Ihowa.

TE TEKAU MA WHA O NGA BA.

Te Karakia o te Ata.

Wai ata 71.

EO koe taku e whakawhirinaki ai, e Ihowa: kei whakama ahau, ake ake.

2 Whakaorangia ahau i runga i tou tika, kia mawhiti ano ahau: tahuri mai tou taringa ki a au, whakaorangia hoki ahau.

3 Kia ai koe hei teko e noho ai ahau, hei hokihokinga tonutanga atu moku : kua kiia iho ahau e koe kia whakaorangia; ko koe nei hoki toku kohatu me toku pourewa.

4 Whakaorangia ahau, e toku Atua, i te ringaringa o te tangata kino : i te ringaringa o te tangata maharakore, o te tangata nanakia. 5 Ko koe nei hoki, e te Ariki, e Ihowa, taku e tumanako atu nei : taku e whakawhirinaki atu nei, no toku taitamarikitanga ake ano.

WAIATA. [Ra 14.

352

6 Nau ahau i tautoko ake no te kopu mai ano : nau ahau i tango mai i roto i nga whekau o toku whaea; ko koe taku e whakamoemiti tonu atu ai.

7 He miharotanga ahau na te tini: ko koe ia toku piringa kaha. 8 Kia ki toku mangai i te whakamoemiti ki a koe : i tou honore hoki i te roa o te ra.

9 Kaua ahau e panga atu atewa o te koroheketanga ; kaua ahau e whakarerea ina hemo toku kaha.

10 E korerotia kinotia ana hoki ahau e oku hoa riri: a e runanga tahi ana te hunga e whanga ana kia whakamatea ahau.

11 E mea ana, Kua whakarerea ia ete Atua : whaia, hopukia ; kahore lioki tetahi hei whakaora. 12 E te Atua, kei matara ata koe i aau : e toku Atua, hohoro mai kite awhina i a an.

13 Kia whakama kia pan nga hoa riri o toku wairua : kia hipokina kite tawainga, kite whakama, te hunga e rapu ana i te he moku.

14 Ko au ia, ka tumanako tonu atu: ka hono tonu ano hoki te whakamoemiti atu ki a koe.

15 Ma toku mangai e whakakite atu tou tika, tau whakaoranga ite roa ote ra: kahore hoki ahau e mohio ehia ranei.

16 Ka haere ahau i runga i te kaha o te Ariki, o Ihowa: ka whakahuatia e ahau tou tika, tou anake.

17 E te Atua, he mea whakaako ahau nau, no toku tamarikitanga ake ano: ahe whakapuaki taku iau mahi whakamiharo, a, mohoa noa nei.

18 Na, kaua ahau e whakarerea, e te Atua, a koroheke noa, hina noa ahau: kia whakakitea ra ano e ahau tou kaha ki tenei whakatupuranga, tou nui ki nga tangata katoa e puta mai amua.

19 Kei runga rawa ano hoki ton tika, e te Atua, he nui nei hoki au mahi: ete Atua, ko wai te rite ana ki a koe ?

20 He nui, he kino, nga pouritanga ngakau i whakakitea mai e koe ki a an, tera ano koe ka whakahauora i a an : ka whakahoki ake ano hoki i a an i nga wahi hohonu o te whenua.

21 Ka whakaraneatia e koe toku nui: ka karapotia hoki ahau e koe kite whakamarietanga.

Ra 14. ] WAIATA.

353

22 Ka whakamoemiti ano hoki ahau ki a koe i runga ite hatere, ara, ki tou pono, e toku Atua: ka himene atu ahau ki a koe i runga i te hapa, e te mea Tapu o Iharaira. 23 Ka tino hari oku ngutu ua himene atu ahau ki a koe: me toku wairua ano i hokoa nei e koe. 24 Ka korerotia ano hoki e toku arero tou tika i te roa o te ra : kua whakama nei hoki, kua numinumi kau te hunga i rapu i te he moku.

Waiata 72.

ETE Atua, homai an whakariteritenga kite kingi: me tou tika kite tamaiti a te kingi. 2 Mana e whakawa tou iwi i runga i te tika: ou rawa-kore i runga i te whakarite whakawa. 3 Ka kawea mai e nga maunga te rongo mau kite iwi: e nga pukepuke hoki i runga ite tika. 4 Ka whakarite whakawa ia mo nga ware o te iwi : ka whakaorangia e ia nga tamariki a te rawa-kore ; mongamonga noa i a ia te kai tukino. 5 Rite tahi kite mau ote ra, o te marama, te roa o to ratou wehi ki a koe : a, tena whakatupuranga, ten a whakatupuranga. 6 E heke iho ia, ano he ua ki runga kite kotinga tarutaru : me nga ua e whakamakuku nei i te whenua.

7 Ka tupu te tangata tika i ona ra: tona roa ano hoki o te ata noho, a, kore noa te marama.

8 Ka kingi atu ia i tenei moana, a tae noa ki tetahi moana : i te awa, a, nga pito atu ano o te whenua. 9 Ka piko iho ki tona ar oar o te hunga o te koraha : a ka mitimiti ona hoa riri i te puehu. 10 Ka maua mai he hakari e nga kingi o Tarahihi, o nga motu: ka kawea mai he tahua e nga kingi o Hepa, o Tepa.

11 Ae, ka koropiko nga kingi katoa ki a ia : ka mahi nga iwi katoa ki a ia.

12 Mana hoki e whakaora te rawa-kore ua tangi atu : te ware hoki, mete tangata kahore ona kai awhina.

13 E toh.u ia i te tangata iti, i te rawa-kore : ka ora ano i a ia nga wairua o nga rawa-kore.

WAIATA. [Ba 14.

354

14 Ka hokona e ia to ratou wairua i roto i te hangarau, ite tutu: ahe mea utu nui o ratou toto ki tana titiro.

15 A e ora ia, ka hoatu ano ki a ia hekoura no Hepa: ka tukua tonutia hoki te inoi mona; ka whakapaingia ia i tenei ra, i tenei ra.

16 He kutanga whiti tera i runga i te whenua, i runga i te tihi o nga maunga : oioi ana ona hua, ano ra ko Repanona, a ka rite te tupu o nga tangata o te pa ki to te tarutaru o te whenua.

17 Ka mau tona Ingoa, ake ake; ka rite ano tona Ingoa kite rate pumau : kei roto i a ia te manaakitanga; ka korerotia tona koa e nga iwi katoa. 18 Ka whakapaingia a Ihowa, te Atua, te Atua o Iharaira: ko ia nei anake hei mahi i nga mahi whakamiharo;

19 Kia whakapaingia ano tona Ingoa kororia mo ake tonu atu: kia ki katoa hoki te whenua i tona kororia. Amine, ae, Amine.

20 Ko te mutunga tenei o nga inoi a Rawiri, tama a Hehe.

Te Karakia o te Ahiahi.

AV AIATA 73.

HE pono, e pai ana te Atua ki a Iharaira : kite hunga ngakau ma. 2 Ko ahau ia, wahi iti kua tapepa oku waewae: me i kotahi kua paheke aku takahanga. 3 I hae hoki ahau kite hunga kuare : i taku kitenga i te tangata hara e kake ana. 4 Kahore hoki he whakawiringa a te mate i a ratou : a e maro ana o ratou uaua. 5 Kahore nga mea whakapouri tangata e pa ki a ratou : kahore ano hoki ratou e whiua tahitia mete mano o te tangata.

6 No reira, ano he hei te whakakake e awhi nei i a ratou : ano he kakahu te tutu e hipokina nei ratou. 7 Pupuhi ana o ratou kanohi i te ngako : he nui rawa nga whakaaro a o ratou ngakau. 8 E whakahi ana ratou, e korero kino ana mo te whakatoi: kei runga noa ake a ratou korero.

BA 14.] WAIATA.

355

9 Tutuki tonu o ratou mangai ki nga rangi: e kopikopiko ana hoki o ratou arero i runga i te whenua. 10 Koia tona iwi i hoki mai ai ki konei : a e whakawiria mai ana he wai mo ratou, ki tonu te kapa. 11 E mea ana ratou, Ma te aha e matau ai te Atua : he matauranga koia to te Bunga-rawa. 12 Na, ko te hunga kino tenei, e kake nei i te uo: e hua nei o ratou taonga. 13 He pono, he maumau taku whakamakanga i tokci ngakau: taku horoinga hoki i oku ringaringa kite harakoretanga. 14 E whiua ana hoki ahau i te roa o te ra : e pakia ana i tenei ata, i tenei ata. 15 Ki te mea ahau, Ka penei taku korero: na, e tinihanga ana ahau kite whakatupuranga o o tamariki. 16 I taku meatanga kia matauria tenei: ka kite ahau he mahi whakauaua. 17 Tae noa ahau kite wahi tapu o te Atua : katahi an ka mohio ki to ratou mutunga iho. 18 He pono, i whakaturia ratou e koe ki nga wahi pahekekeke : i whakataka iho ratou e koe kite whakangaromanga. 19 Ano te panga whakareretanga o to ratou hunanga: kua tino pan rawa ratou i nga we hi. 20 Ka rite kite rekanga kanohi ina ara ake te tangata: tau whakahaweatanga ki to ratou ahua, e te Ariki, ina ara ake koe. 21 Na, mamae noa iho toku ngakau: a hukihuki ana oka whatumanawa. 22 He whakaaro-kore hoki ahau, he kuare: mete mea he kirehe ahau i tou ar oar o. 23 Ahakoa ra kei a koe tonu ahau: e puritia ana e koe toku ringaringa matau. 24 Ma to whakaaro ahau e arahi: muri iho ka riro ahau i a koe kite kororia. 25 Ko wai hoki toku i te rangi, aua koe ? kahore atu hoki aku i te whenua e hiahia ai, ko koe anake. 26 Hemo iho oku kikokiko me toku ngakau: ko te Atua ia te kaha o toku ngakau, me toku wahi, ake ake. 27 Na, te hunga e mamao atu ana i a koe, ka mate ratou : ka whakangaromia e koe te hunga pur emu katoa e whakarere nei i a koe.

WAIATA. [Ba 14.

356

28 Ko ahau ia, he pai ano ki a au te whakatata kite Atua : kua waiho e ahau te Ariki, a Ihowa, hei whakawhirinakitanga moku, ka whakapuakina ano e ahau au mahi katoa.

Wai ata 74.

ETE Atua, he aha i panga ai mat on e koe, ake ake ? i pongere ai tan riri ki an hipi e hepara nei ? 2 Mahara ki to whakaminenga i hokoa nei e koe i mua: kite iwi o ton kainga tnpu, i utua e koe; ki tenei maunga Hiona, i nohoia nei e koe. 3 Hiki ake ou waewae ki nga whakangaromanga e man. tonn nei: ki nga mahi kino katoa ate hoa riri ite wahi tapn. 4 E hamama ana on hoa riri i waenganni i o whakaminenga : e whakatnria ana e raton a raton tohu hei tohn. , 5 I whai ingoa ai te tangata i mna :na te hapai titaha ki nga rakan pnrnrn. 6 Inaianei ia, e pakarna ana e raton ona mea whakairo, a, poto ake: ki nga titaha, ki nga hama. 7 Kua toua ton wahi tapn e raton kite kapnra : noa iho i a raton te nohoanga o ton Ingoa, kei te whenua e takoto ana. 8 I mea o raton ngakau, Me whakangaro raton, a, poto ake : kua tahuna e raton nga whare huihui katoa o te Atua ite whenua. 9 Kahore matou e kite i o matou tohu, kahore atu he poropiti : kahore hoki tetahi o matou e matau ana, kia pehea ake te roa. 10 Ete Atua, kia pehea ake te roa ote tawainga ate hoa riri ?ka kohnkohu ranei te hoa riri ki ton Ingoa ake ake ? 11 He aha i pepeke atu ai ton ringa, ton ringa matau hoki ? unuhia ake i roto i ton uma. 12 Ko te Atua hoki toku Kingi o tua iho: e mahi whakaora ana i waenganui i te whenua. 13 Nan, na ton kaha i wawae te moana : pakaru ana i a koe nga matenga o nga tarakona i nga wai. 14 Mongamonga noa i a koe nga matenga o rewiatana: a hoatu ana ia e koe hei kai ma te iwi ote

koraha.

Ba 15.1 WAIATA.

357

15 I wahia e koe te puna mete roma : mimiti ake i a koe nga awa nunui. 16 Nau te ao, nau hoki te po : nau i whiti ai te maramatanga, mete ra. 17 Nau i whakatu nga rohe katoa o te whenua: te raumati, mete hotoke, he mea whakarite ena na i 8 Kia mahara ki tenei, kua tawai te hoa riri, e Ihowa: kua kohukohu ano te hunga poauau ki tou

Ingoa. 19 Kaua e tukua atu te wairua o to kukupa kite kirehe: kei ware ware tonu kite whakaminenga o o rawa-kore. 20 Whakaaroa te kawenata: kua kiki hoki nga wahi pouri o te whenua i nga nohoanga nanakia. 21 Kei hoki whakama te tangata e tukinotia ana : kia whakamoemititia tou Ingoa e te ware, e te rawakore. 22 E ara, ete Atua, tohea to tohe: mahara ki ta te tangata poauau tawainga ki a koe i nga ra katoa. 23 Kei wareware kite reo oon hoa riri: e kake tonu ana te ngangau a te hunga e whakatika mai ana ki a koe.

TE TEKAU MA RIMA O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Wai at a 75.

TT7 HAKAWHETAI tonu matou ki a koe, e te Atua, V V whakawhetai tonu: e whakapuakina mai nei hoki e au mahi whakamiharo e tata ana ton Ingoa. 2 Ka tae mai ki aau te whakaminenga : ka tika taku whakarite whakawa. 3 Kuteretere noa iho te whenua, me ona tangata katoa; naku oi a pou i u ai. 4 I mea ahau ki nga wairangi, Kati rate wairangi: kite hunga hara ano hoki, Kaua ra e ara te haona.

5 Kaua to koutou haona e ara ki runga: kati te whakamaro i te kaki ina korero.

WAIATA. [Ba 15.

358

6 No te mea hoki kahore he aranga i te ita, kahore i te hauauru: kahore hoki ite tonga. 7 Ko te Atua hoki te Kai whakarite whakawa: ko tenei e whakaititia iho ana e ia, ko tera e whakaarahia ake ana.

8 No te mea hoki he kapa kei te ringaringa o Ihowa, whero tonu te waina ; ki tonu, whakananu rawa, hei ringihanga mai mana: ko nga nganga ia, ma te hunga kino katoa o te whenua e tatau, e inu. 9 Ko ahau ia, ka kauwhau tonu : ka himene atu ahau kite Atua o Hakopa. 10 Ka kotia katoatia ano hoki e ahau nga haona o te hunga hara : ka whakaarahia ake nga haona o te tangata tika.

Wat ata 76.

EMATAUKIA ana te Atua i roto i a Hura: e nui ana tona Ingoa i roto i a Iharaira. 2 Kei Harem a ano hoki tona tapenakara : kei Hiona ano tona nohoanga. 3 I whati ano i a ia i reira nga pere o te kopere :te whakangungu rakau, te hoari, me nga mea mo te whawhai. 4 Tera atu ton kororia, ton. nui: ito nga maunga kirehe. 5 Kua pahuatia te bunga ngakau toa, moe ana ratou i ta ratou moe : kihai ano i whai ringaringa tetahi o nga marohirohi. 6 Na tau whakatupehupehu, e te Atua o Hakopa: i parangia ai te bariata mete hoiho ete moe. 7 Ko koe, ina, ko koe te mea e weliingia: ko wai hoki e tn ki ton aroaro ina riri koe ? 8 Nau i rangona iho ai te whakarite whakawa ite rangi : wehi ana te whenua, whakaririka kau ana, 9I te aranga ake ote Atua kite whakarite whakawa : kite whakaora ite hunga mahaki katoa ote whenua. 10 He pono, ka whai kororia koe ite riri ate tangata: a mau ano e pehi te toenga o te riri. 11 Whakapuakina mai te kupu taurangi ki a Ihowa, ki to koutou Atua, whakamana hoki e te hunga katoa i

Ka 15.1 WAIATA.

359

tetahi taha ona, i tetahi taha: mauria mai he hakari ki ft ia ka tika hoki te wehi ki a ia. 12 Mana e whawhati te wairua o nga rangatira : e matakuria ana ia e nga kingi o te whenua.

Waiata 77.

I PA toku reo kite Atua, i karanga ano toku reo kite Atua: a tahuri mai ana tona taringa ki a au. 2 I rapu ahau kite Ariki i te ra o toku pouritanga, maro tonu toku ringa i te po, kihai ano hoki i pepeke; kihai toku wairua i pai kia whakamarietia. 3 I mahara ahau kite Atua, a i pouri : i whakaaroaro, a ngaro iho toku wairua. 4 E puritia ana e koe oku kanohi kia mataara tonu : e pouri ana ahau, te ahei te korero. 5 Ka whakaaroa e ahau nga ra o namata : nga tau o

tua iho. 6 E mahara ana ahau ki taku waiata ite po: e korerorero ana ki toku ngakau, a e rapurapu ana toku wairua. 7 Tera ranei te Ariki e panga tonu, ake ake : a heoi ano ranei ana manakohanga mai ? 8 Kua kahore ranei tana mahi tohu mo ake tonu atu ? kua pabika ke ranei tana kupu, a, tera whakatupuranga, tera whakatupuranga ? 9 Kua wareware ranei te Atua kite atawhai ? kua riri ranei ia, a tutakina atu ana e ia tona aroha ? 10 Na, ka mea ahau, Ko toku ngoikoretanga tenei : otira ka mahara ahau ki nga tau o te ringaringa matau o te Runga-rawa. 11 Ka mahara ahau ki nga mahi a Ihowa : ae ra, ka mahara ahau ki an mea whakamiharo o tua iho. 12 Ka whakaaro hoki ahau ki au meatanga katoa: ka korerotia e ahau au mahi. 13 Ete Atua, kei te wahi tapu tou ara: ko wai te Atua hei rite mo to tatou Atua te nui ? H Ko koe te Atua e mahi nei i nga mea whakamiharo j kua whakapuakina e koe tou kaha i waenganui o nga iwi. 15 Hokona ana e tou ringaringa tou iwi: nga tamariki a Hakopa raua ko Hohepa.

WAIATA. [B,a lb.

360

16 1 kite nga wai i a koe, e te Atua, i kite nga wai i a koe, mataku ana : i oho ano nga rire. 17 Ringitia mai ana he wai e nga kapua, puaki ana te haruru o nga rangi: rer er ere ana au pere. 18 I roto i te awhiowhio te haruru o to whatitiri : marama noa te ao i nga uira; wiri ana te whenua, oioi ana.

19 I te moana ton ara, i nga wai nui ano hoki tou huarahi : e kore ano hoki e kitea ou takahanga.

20 He mea arahi e koe ton iwi, ano he kahui : na te ringaringa o Mohi raua ko Arona.

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 78

KIA anga mai te taringa, e toku iwi, ki taku ture: tahuri mai o k out on taringa ki nga kupu a toku mangai. 2 Ka puaki te kupu whakarite a toku mangai: ka korerotia e ahau nga mea ngaro onamata. 3 Nga mea i rongo nei, i matau nei tatou : i korero ai hoki o tatou matua ki a tatou. < 4 E kore e buna e matou i a ratou tamariki: me whakakite ki to muri whakatupuranga nga whakamoemititanga ki a Ihowa, me tona kaha, me ana mahi whakamiharo i mea ai ia. 5 I whakapumautia hoki e ia he whakaaturanga i roto i a Hakopa, i whakatakotoria ano hoki he ture i roto i a Iharaira: a whakahaua mai ana e ia o tatou tupuna, kia whakaakona ki a ratou tamariki. 6 Kia matauria ai e to muri whakatupuranga, e nga tamariki e whanau, e ara ake amua: mo ta ratou whakaatu atu ki a ratou tamariki. 7 Kia uai ta ratou tumanakotanga atu kite Atua, kei wareware hoki ki nga mahi a te Atua : engari kia mau i a ratou ana whakahaunga. 8 Kei rite hoki ki o ratou tupuna, kite whakatupuranga whakakeke, tutu: kite whakatupuranga kihai nei i whakatikatika i to ratou ugakau, kihai hoki iu to wairua fci tP Atua- . 9 He hun ga mau patu uga tamariki a Eparaima Ihe

JU 15. ] WAIATA.

361

K

hunga hapai kopere, heoi tahuri ana ratou i te ra o to tatauranga. . . 10 Kihai i puritia e ratou te kawenata a te Atua : kihai ano hoki i pai kite haere i tana ture; 11 Heoi, wareware ake i a ratou ana mahi: me ana mea whakamiharo i whakakitea e ia ki a ratou. 12 He mea whakamiharo ana mahi i te aroaro o o ratou tupuna, i te whenua i Ihipa : i te parae o Toana. 13 Tapahia ana e ia te moana, a meinga ana ratou kia whiti atu : tu ake i a ia nga wai, ano he puranga. 14 He mea arahi ratou eiai te awatea kite kapua : ite roa hoki ote po kite maramatanga ote ahi. 15 I wahia eia nga kohatu ite koraha : a mete mea no nga rire nui tana wai hei inn ma ratou. 16 Puta mai ana i a ia he awa i roto i te kamaka : heke ana nga wai, ano he waipuke. 17 Heoi ka hara ano ratou ki a ia: whakatoi ana ki a te Runga-rawa i te koraha. 18 Na, kei te whakamatautau ratou i te Atua i roto i o ratou ngakau : kei te inoi kai ma o ratou hiahia. 19 I korero kino ano hoki ratou kite Atua, i mea : E ahei ranei ite Atua te taka he tepara kite koraha ? 20 Titiro hoki, tana patunga ite kohatu, na, ka pakaru mai te wai, a puke ana nga awa: e taea ano hoki ranei e ia te homai taro, e pae ranei i a ia he kikokiko ma tana iwi ? 21 A, te rongonga o Ihowa, na ka riri: a toro ana te kapura ki a Hakopa, puta ake ana te riri ki a Iharaira; 22 Mo ratou kihai i whakapono kite Atua: kihai ano i whakawhirinaki ki tana whakaoranga. 23 Nana nei hoki i whakahau nga kapua i runga whakatuwhera hoki nga tatau o te rangi. 24 A whakauaina iho e ia te mana ki runga ki a ratou hei kai: homai ana hoki eia te witi ote rangi ma ratou. 25 Kai ana te tangata i ta te anahera kai: i tonoa mai e ia he kai ma ratou, a makona noa. 26 I whakaohokia eia te hau ita ite rangi: i takina mai ano te tonga i runga i tona kaha. 27 A whakauaina iho e ia te kikokiko ki runga ki a ratou, ano he puehu: mete manu whai huruhuru, ano be one no te moana.

WAIATA. [Ba 15.

362

28 A whakangahorotia e ia ki waenganui i to ratou puni : ki o ratou nohoanga, a tawhio noa. 29 Na, kai ana ratou, tino makona; i kawea mai hoki e ia ki a ratou ta ratou i hiahia ai: kihai ratou i ngaruru ki ta ratou i hiahia ai. 30 A, i te kai ano i o ratou mangai, na, ka pa te riri a te Atua ki a ratou, a patua iho e ia te hunga tetere o ratou : piko ana i a ia nga tangata papai o Iharaira. 31 Ahakoa pa katoa tenei, i hara tonu ano ratou: kihai ano hoki i whakapono ki ana mahi whakamiharo. 32 No reira o ratou ra i whakapaua ai e ia kite horihori: o ratou tau ano hoki kite potatutatu. 33 Ka patua ratou e ia, na, ka rapu ratou i aia : aka hoki mai, ka ui wawe kite Atua. 34 Ka mahara hoki ko te Atua to ratou kohatu: ko te Atua o runga rawa to ratou kai hoko. 35 Heoi, kei te patipati o ratou mangai ki a ia : a teka ana o ratou arero ki a ia. 36 Kihai hoki o ratou ngakau i tika ki a ia : kihai ano ratou i u ki tana kawenata. 37 Ko ia ra tena, he mea aroha hoki ia, hipokina ana e ia to ratou hara, kihai ano ratou i whakangaromia e ia : ae ra, he maha ana whakahokinga iho i tana riri, a kihai i whakaohokia katoatia tana riri. 38 I mahara hoki ia, he kikokiko nei ano ratou : he hau e pahure atu ana, a e kore e hoki mai. 39 Ano te tini o a ratou whakatoinga i a ia i te koraha: o a ratou whakapouritanga iaia i te tahora. 40 Hoki whakamuri ana ratou, whakamatautau ana i te Atua : whakatoia ana e ratou te Mea Tapu o Iharaira. 41 Kihai ratou i mahara ki ton a ringaringa: kite ra i whakaorangia ai ratou e ia i te hoa riri; 42 Ki tana meatanga i ana tohu ki Ihipa: i ana merekara kite parae o Toana. 43 I puta ke ai i a ia o ratou awa hei toto : me o ratou manga wai, te inu ai ratou. 44 1 tonoa ai e ia nga huihuinga namu ki a ratou, a pau iho ratou : me nga poroka, i huna ai ratou. 45 A hoatu ana eia o ratou hua kite moka: me to ratou mauiui kite mawhitiwhiti.

46 Whakamatea ana e ia a ratou waina kite whatu : me a ratou rakau hikamora kite haupapa.

Ba 15 .] waiata.

363

E 2

47 Tukua ana e ia a rat on kararehe ma te whatu: me a ratou kahui ma nga uira. 48 Tukua whakareretia iho eia ki runga ki a ratou te muranga o tana riri, aritarita, whakatakariri, mete raruraru : a unga ana e ia he anahera kino ki waenganui i a ratou. 49 A whakatikaia ana eia he ara mo tana riri; kihai nei i tohungia o ratou wairua kei mate: heoi tukua ata ana e ia to ratou ora kite mate uruta. 50 A patua iho eia nga whanau matamua i Ihipa: te muanga o to ratou kaha i nga tapenakara o Hama. 51 A meinga ana e ia ona tangata kia haere atu, ano he hipi : arahina ana ratou e ia i te koraha, ano he kahui. 52 Na, ka arahina marietia ratou e ia, te wehi ratou: o ratou hoa riri ia, taupokina iho e te moana. 53 Na, ka kawea ratou e ia kite rohe o tana wahi tapu: ki tenei maunga, i hokoa nei e tona ringaringa matau. 54 Peia ana e ia nga tauiwi i to ratou aroaro: a wehea ana e ia he kainga mo ratou kite aho, whakanohoia iho nga hapu o Iharaira ki o ratou teneti. 55 Heoi ka whakamatautauria, ka whakatoia e ratou te Atua o runga rawa : kihai hoki i puritia e ratou ana whakaaturanga; 56 A hoki whakamuri ana ratou, mahi hianga ana, pera ana me o ratou matua: he parori ke ratou, he pera mete kopere tinihanga. 57 I whakapouritia ano ia e ratou ki o ratou wahi tiketike : i meinga ki o ratou whakapakoko kia hae. 58 Te rongonga ote Atua, ka riri: ka tino whakarihariha hoki ki a Iharaira. 59 A mahue ake i aia te tapenakara o Hiro : te teneti i noho ai ia i waenganui i nga tangata. 60 A tukua atu ana e ia tona kaha hei whakarau : me tona kororia kite ringaringa o te hoa riri. 61 I tukua atu hoki eia tana iwi ma te hoari: a i riri ki tona kainga tupu. 62 Pau ake a ratou taitamariki ite ahi: kihai ano hoki a ratou kotiro i marenatia atu. 63 I hinga o ratou tohunga ite hoari: kihai hoki i tangi a ratou pouaru.

WAIATA. [Ea 16.

364

64 Na, ka maranga ake te Ariki, ano ra me tetahi i te moe: mete tangata kaha e hamama ana ite waina. 65 A patua iho e ia a muri o ona hoa riri : meinga ana ratou e ia hei taunutanga mo a mua tonu atu. 66 I whakakahore ano hoki ia kite tapenakara o Hohepa : a kihai i whiriwhiri i te hapu o Eparaima. 67 Heoi, ko te hapu o Hura tana i whiriwhiri ai : ko maunga Hiona tana i aroha ai.

68 A whakaturia ana e ia tana wahi tapu kia pera me nga whare tiketike : mete whenua i whakapumautia e ia mo ake tonu atu

69 I whiriwhiria ano hoki e ia a Rawiri tana pononga: he mea tango mai nana i nga kainga hipi.

70 Kawea mai ana ia i te whai i nga hipi whaereere: kite whangai i a Hakopa, i tana iwi, i a Iharaira hoki, i tona kainga tupu. 71 A rite tonu kite tapatahitanga o tona ngakau tana whangainga i a ratou : he arahi mohio hoki ta tona ringa i a ratou.

TE TEKAU MA ONO O NGA BA.

Te Ka/rakia o te Ata.

Waiata 79.

ETE Atua, kua tae mai nga tauiwi ki tou kainga tupu: kua whakanoatia e ratou tou temepaih tapu, kua waiho a Hiruharama e ratou kia puranga kau ana.

2 Ko nga tinana mate o o pononga, kua hoatu e ratou hei kai ma nga manu o te rangi : te kikokiko o tou hunga tapu, ma nga kirehe o te whenua.

3 O ratou toto, ringihia ake e rat on, ano he wai, ki nga taha o Hiruharama: kahore hoki he tangata hei tanu.

4 Kua waiho matou hei tawainga ma o matou hoa: hei taunutanga, hei whakakatanga, ma te hunga i tetahi taha, i tetahi taha, o matou.

5 Kia pehea te roa, e Ihowa ? e riri tonu ranei koe, ake ake ? e ngiha tonu ranei ton hae me he kapura ? 6 Ringihia iho o riri ki runga ki nga tauiwi kahore nei e matau ki a koe : ki nga rangatiratanga ano hoki kahore nei e karanga ki ton Ingoa.

Ka 16.] WAIATA.

365

7 Kua pau hoki a Hakopa i a ratou: kua whakaururuatia tona kainga noho., 8 Kaua ra e maharatia a matou kino o mua, kia hohoro tou aroha ki mua i a matou : kua whakaititia rawatia hoki matou. 9 Awhinatia matou, e te Atua o to matou whakaoranga, kia whakakororiatia ai tou Ingoa : whakaorangia matou, hipokina hoki o matou hara, kia mahara hoki ki

ton Ingoa. 10 Mo te aha nga tauiwi kia mea, Kei hea to ratou Atua: kia kite atu matou, e matauria ana ia e nga tauiwi kite whakatakinga i te toto o o pononga i whakahekea nei. ,

11 Kia puta ake ki tou aroaro te auetanga a te herehere : kia rite kite nui o tou kaha tau whakaoranga i te hunga e meatia ana kia whakamatea. 12 Takiwhitutia atu te utu, e hoatu e koe ki nga uma o o matou hoa : mo ta ratou tawainga e tawai nei ratou ki a koe, e te Ariki.

13 Penei ka whakawhetai atu matou, tou iwi, nga hipi hoki e hepara nei koe, ki a koe, ake ake: ka whakakitea atu e matou te whakamoemiti atu ki a koe, a, tena whakatupuranga, tena whakatupuranga.

Wai ata 80.

TAHURI mai ton taringa, e te Hepara o Iharaira, e arahi nei i a Hohepa, ano he kahui hipi: e noho mai nei i waenganui i nga kerupima, whiti mai. 2 Whakaohoohokia ton kaha, i te aroaro o Eparaima, o Peniamine, o Manahe : a haere mai kite whakaora i a matou. 3 Whakahokia ake matou, e te Atua: kia marama mai tou mata, a ka ora matou. 4 E Ihowa, ete Atua o nga mano: kia pehea ake te roa o tau riri kite inoi a tou iwi ? 5 E whahgainga mai ana e koe he roimata hei taro ma ratou : he nui hoki te mehua roimata e homai nei e koe kia inumia e ratou.

6 Kua meinga nei matou hei totohetanga ma o matou noa: a e kataina ana matou e o matou hoa riri. 7 Whakahokia ake matou, e te Atua o nga mano: kia marama mai hoki tou mat a, a ka ora matou.

WAIATA. TBa 16.

366

8 I maua mai e koe he waina i Ihipa : ka oti i a koe nga tauiwi te panga, na,whakatokia iho e koe. 9 I whakapaia e koe he tunga mona : i mea ano kia hou ona pakiaka, a ka kapi te whenua. 10 Taumarumaru ana tona ata ki runga ki nga pukepuke : ona manga ki nga hita nunui. 11 I tautotoro atu ona manga kite moana : ona rara kite awa.

12 He aha koe i pakarukaru ai i ona taiepa : i kowhakiwhakia ai ia e nga tangata katoa e tika ana i te ara ? 13 Mongamonga noa ite poaka toa ote ngahere: e kainga ana e te kirehe mohoao o te koraha. 14 Hoki mai ra, e te Atua o nga mano : titiro iho ite rangi, kia kite mai koe, haereere mai hoki ki tenei waina; 15 Kite rakau i whakatokia e tou ringa matau: kite manga hoki i whakakahangia e koe mau. 16 Kua pau ite ahi, kua poutokia: ngaro iho ratou ite riri o tou mata. 17 Waiho tou ringa i runga i te tangata o tou ringa matau: ite tamaate tangataiwhakakahangia e koemau. 18 Penei e kore matou e hoki atu i a koe : whakahauorangia matou, a ka karanga atu matou ki tou Ingoa. 19 Whakahokia ake matou, e Ihowa, e te Atua o nga mano: kia marama mai tou mata, aka ora matou.

Waiata 81.

KIA kaha te waiata kite Atua, ki to tatou kaha: kia hari te harnama kite Atua o Hakopa. 2 Whakahuatia te himene, mana mai ki konei te timipera: te hapa reka, mete hatere. 3 Whakatangihia te tetere i te kowhititanga ote marama: itera i whakaritea, ito tatou ra hakari. 4Ko te tikanga hoki tenei ma Iharaira: he mea whakarite mai na te Atua o Hakopa. 5 I whakatakotoria tenei e ia ma Hohepa hei whakaaturanga, i tona haerenga atu i runga i te whenua o Ihipa: iaau i rongo ite reo kihai i matauria e ahau. 6 I tangohia mai e ahau tona pokohiwi i te pikaunga; whakarerea ake e ona ringaringa nga pata. 7 I karanga mai koe ki a au i te pouritanga, whakaorangia ake koe e ahau 5 i whakahoki kupu atu ahau

r a 16.] WAI A TA.

367

ki a koe ite wahi ngaro ote whatitiri: whakamatautauria ana koe e ahau ki nga wai o Meripa. 8 Whakarongo, e taku iwi, a ka whakaatu atu an ki a koe: e Iharaira, kite whakarongo mai koe ki a an: 9 Aua tetahi atua ke i roto i a koe : kaua ano hoki koe e koropiko ki tetahi atua ke. 10 Ko ahau a Ihowa, ko tou Atua, i arahina mai ai koe i t whenua o Ihipa : kia nui te kowheratanga o tou mangai, a maku e whakaki. 11 Heoi kihai taku iwi i pai kia whakarongo mai ki toku reo: kihai ano hoki a Iharaira i aro mai ki a an.

12 Na, tukua atu ana ratou e ahau kite maro o o ratou ngakau: a haere ana ratou i runga i a ratou whakaaro. 13 Aue, te whakarongo taku iwi ki a au: te haere a Iharaira i oku ara !

14 Penei, e kore e aha, kua whati i a au te tara o o ratou hoa riri: kua tahuri atu ano toku ringa ki o ratou hoa riri.

15 Te hunga e kino ana ki a Ihowa, kua ngohengohe ki a ia: ko to ratou taima ia, kua man tonu.

16 Kua whangainga hoki ratou e ia kite witi pai rawa: kua whakamakonatia ano koe e ahau kite honi i roto i te kohatu.

Te Karakia, o te ATbiahi.

Wai at a 82.

ETU ana te Atua i roto i te whakaminenga o te hunga nunui: e whakarite whakawa ana i waenganui i nga atua.

2 Kia pehea ake te roa o ta koutou whakarite he i te whakawa: ota koutou whakapai atu ki nga kanohi ote hunga kino ?

3 Whakatikaia ta te ware, ta te pani: kia tika te whakariterite mo te ngakau mamae, mo te rawa-kore. 4 Whakaorangia te ware mete rawa-kore: araia atu i a ratou te ringaringa o te hunga kino. 5 Kahore o ratou matauranga, kahore hoki ratou e mahara; e haere ana ratou ite pouri: e oioi ana nga turanga katoa o te whenua. 6 I mea ahau, He atua koutou: he tamariki katoa na te Runga-rawa.

WAIATA. [Ra 16.

368

7 Ovira ka pera koutou mete tangata, ka mate: ka hinga, ka pera me tetahi o nga piriniha. 8 E ara, e te Atua, whakawakia te whenua: mon hoki nga tauiwi katoa.

Waiata 83.

ETE Atua, kei wahangu koe, kei whakarongo puku: kei ata noho, e te Atua. 2He mea hoki, tenei ou hoa riri te ngangau nei: a kua ara ake nga matenga o te hunga e kino ana ki a koe.

3 Kua ata ngarahu ratou ki tou iwi: e whakatakoto korero ana hoki ratou mo au mea huna.

4 E ki nei ratou, Tena, tatou ka huna i a ratou, kia kore ai tena iwi: kia kaua ai hoki e maharatia te ingoa o Iharaira a muri ake nei.

5 Kotahi nei hoki o ratou ngakau i a ratou e runanga ana : kua huihuia a ratou whakaaro kite kino ki a koe.

6 Nga tapenakara o Eroma, o nga Ihimeeri : o Moapa, me nga Hakarini;

7 A Kepara, a Amona, a Amareke : nga Pirihitini, me nga tan gat a o Taira ;

8 Kua uru atu ano hoki a Ahura ki roto ki a ratou : hei awhina ratou mo nga tamariki a Rota.

9 Penatia ratou e koe me nga Miriani: me Hihera, me lapini, i Awa Kihona.

10 I mate nei ki Ene-roro: i waiho nei hei whakawairakau mo te whenua.

11 Kia pera o ratou rangatira me Orepe raua ko Teepe: o ratou ariki katoa hoki ki a Tepa raua ko Taramuna.

12 Mo ratou i mea, Tatou ka tango: i nga kainga o te Atua mo tatou. 13 E toku Atua, kia rite ratou kite wira: kite

papapa e puhia ana e te hau; 14 Kia rite kite ahi e kai ana i te ngahere: kite rnura hoki e toro ai nga maunga, 15 Te whainga ato awha i a ratou: to whakaohoreretanga ano hoki i a ratou ki to paroro.

16 Kia kapi o ratou kanohi ite whakama: kia rapu ai ratou ki tou Ingoa, e Ihowa.

16.] WAI AT A.

369

R 3

17 Kia whakama, kia ohorere, ratou, ake ake: kia numinumi ratou, kia ngaro hoki. 18 Kia matau ai te tangata, nou anake te Ingoa, a Ihowa: kei runga ake ano koe ite whenua katoa.

Wai ata 84.

ANO te ataahua o on tapenakara: e Ihowa o nga mano! 2 E hiahia ana toku wairua, ae, e hemo ana ki nga marae o Ihowa: e tangi ana toku ngakau, me oku kikokiko, kite Atua ora. 3 Mete pihoihoi hoki kua kite i tetahi whare, mete warou ano hoki i tetahi owhanga mona, hei takotoranga mo ana pi: ara, ion aata, e iMow’a o nga mano, e toku Kingi, e toku Atua. 4 Ka hari te hunga e noho ana i ton whare: he whakamoemiti tonu ta ratou ki a koe. 5 Ka hari te tangata, ko tona kaha nei ki a koe : kei roto i o ratou ngakau nga huarahi ki reira. 6 Ka haere ratou rate raorao o Paka, ka meinga e ratou hei puna : ngaro iho ano hoki nga poka i te ua. 7Ka haere atu ratou ite kaha kite kaha: ka kitea ratou kite aroaro o te Atua i Hiona.

8 E Ihowa, e te Atua o nga mano, whakarongo ki taku inoi: tahuri mai tou taringa, ete Atua o Hakopa,

9 Titiro mai, e te Atua, e to matou whakangungu rakau: tirohia iho hoki te mata o tau tangata i whakawahi ai.

10 No te mea, he ra kotahi i on whare, pai atu i nga ra kotahi mano : te tiaki tatau i te whare o toku Atua, pai atu ki a an i te noho ki nga teneti o te kino. 11 He ra hoki a Ihowa, te Atua, he whakangungu rakau : ka homai e Ihowa te atawhai, mete kororia; e kore e kaiponuhia mai e ia tetahi mea pai kite hunga e \ tapatahi ana te haere.

12 E Ihowa o nga mano : ka hari te tangata e whaka« whirinaki atu ana ki a koe.

Wai ata 85.

E IHOWA, kua aro mai koe ki ton. whenua: kua whakahokia mai e koe a Hakopa i whakaponongatia nei.

WAIATA. [Ba 17.

370

2 Kua murua e koe te kino a tou iwi : kua hipokina e koe o ratou hara katoa.

3 Kua whakakahoretia katoatia e koe bo weriweri: kua tahuri atu koe i te aritaritatanga o to riri.

4 Whakahokia ake matou, e te Atua o to matou whakaoranga : kia mutu hoki to riri ki a matou. 5 E riri ranei koe ki a matou ake ake ? e mauahara tonu ranei koe, a, tena whakatupuranga, tena whakatupuranga. 6 E kore ianei koe e whakahoki ake i a matou kite ora : kia hari ai ton iwi ki a koe ? 7 E Ihowa, whakakitea mai tau mahi tohu ki a matou : tukua mai hoki ki a matou tau whakaor anga. 8 Ka whakarongo atu ahau ki ta te Atua, ki ta Ihowa e korero a£: no te mea hoki, mo te rongo mau ana korero ki tona iwi, ki tona hunga tapu hoki $ kaua ia ratou e hoki atu kite wairangi.

9 He pono e tata ana tana whakaoranga kite hungae wehi ana ki aia: kia noho ai te kororia ki to tatou whenua.

10 Kua tutaki te mahi tohu raua ko te pono : kua kihi ki a raua te tika mete rongo mau.

11 E tupu ake te pono i te whenua : a e titiro iho te tika i te rangi. 12 Ae, ka homai e Ihowa te mea pai: aka tukua mai on a hua e to tatou whenua.

13 Ka haere te tika ki mua i a ia : hei whakatu i a

tatou kite ara o ana hikoinga.

TE TEKAU MA WHITE O NGA RA.

Te Karakia o te Ata. Waiata 86.

WHAKATITAHATIA iho tou taringa, e Ihowa, whakahokiamai he kupu ki a au : he ware hoki ahau he rawa-kore.

2 Tiakina toku wairua, e tapu ana hoki ah an: mau, e toku Atua, e whakaora to pononga e whakawhirinaki atu nei ki a koe. 3 Tohungia ahau, e te Ariki : e karanga atu nei hoki ahau ki a koe i nga ra katoa. 4 Whakaharitia te wairua o to pononga : ka ara atu net hoki toku wairua, e te Ariki, ki a koe.

Ba 17.] WAIATA.

371

5 E pai ana hoki koe, e te Ariki, e ngawari ana: e ranea ana hoki tau mahi tohu kite hunga katoa e karanga atu ana ki a koe. 6 Tahuri mai ton taringa, e Ihowa, ki taku inoi: whakarongo mai hoki ki toku reo karakia. 7 Ka karanga atu ahau ki a koe i te ra o toku pouritanga: e whakahoki kupu mai hoki koe ki a au. 8 Kahore he rite mou, e te Ariki, i roto i nga atua: kahore hoki he rite mo au mahi. 9 Ka haere mai nga iwi katoa i hanga e koe, a ka koropiko ki tou aroaro, e te Ariki : ka whakakororia hoki i tou Ingoa. 10 E nui ana hoki koe, a e mahi ana i nga mea wha-

kamiharo : ko koe anake te Atua 11 Whakaakona ahau ki to ara, e Ihowa ; ka haere

ahau i runga i to pono : whakatapatahitia toku ngakau, kite wehi i ton Ingoa.

12 Ka whakamoemiti katoa toku ngakau ki a koe, e te Ariki, e toku Atua : ka whakakororia ano i ton Ingoa, ake ake. 13 E nui ana hoki tau mahi tohu ki a au : a kua whakaorangia e koe toku wairua i te reinga i raro riro. 14 E te Atua, kua whakatika mai ki a au te hunga whakakake : kua whai mai ano te huihuinga o te hunga tutu kia whakamatea ahau; kahore ano hoki koe e waiho i to ratou aroaro.

15 Ko koe ia, e te Ariki, he Atua atawhai, he Aina tohu tangata: e puhoi ana kite riri, e hua ana te mahi tohu, mete pone. 16 Tahuri mai ki a an, tohnngia hoki ahan: homai ton kaha ki to pononga, whakaorangia te tamaiti a to pononga wahine. 17 Whakakitea mai ki a an he tohu mo te pai ; kia kite ai te hunga e kino ana ki a an, kia whakama ai : non i awhina mai, e Ihowa, i ahan, i whakamarie hoki i a au.

Waiata 87.

ESI nga maunga tapu tona turanga: e arohaina rawatia ana e Ihowa nga kuwaha o Hiona i nga nohoanga katoa o Hakopa.

WAIATA. [Ba 17

372

2 He mea kororia nga mea e korerotia ana mou, te pa o te Atua.

3 Ka korerotia atu e ahau a Rahapa raua ko Papurona kite hunga e matau ana ki a au: na, ko Pirihitia, ko Taira, ko Etiopia, i whanau tenei ki reira.

4 Ko te kupu hoki tenei mo Hiona, i whanau tenei tangata me tera tangata ki reira: ma te Runga-rawa pu ano ia e whakapumau. 5 Ka korerotia e Ihowa, ina tuhituhia nga iwi: i whanau tenei ki reira.

6 Ko ta nga kai waiata, meta nga kai whakatangi putorino tenei: kei a koe oku puna katoa.

Waiata 88.

E IHOWA, e te Atua o toku whakaoranga : he tangi atu taku ki tou aroaro i te ao, i te po. 2 Kia tae atu taku inoi ki tou aroaro : whakatitaha-

tia mai tou taringa ki taku tangi. 3 Ka ki hoki toku wairua ite pouri: a e whakatata ana toku ora kite rua tupapaku. 4 Kua taua tahitia ahau mete hunga e heke atu ana kite rua : e rite ana ahau kite tangata kahore ona kaha.

5 E takoto noa ana ahau i roto i nga tupapaku, e rite ana ki nga tangata i patua, e takoto ana i te urupa, kahore nei e maharatia e koe i muri iho : he mea momotu ke atu na tou ringa.

6 Kua whakatakotoria ahau e koe kite rua i raro ri.ro : kite pouritanga, ki nga rire.

7 E pehia ana ahau e tou riri : e pakia ana hoki e koe ki au ngaru katoa.

8 Kua whakamataratia atu e koe i a au oku hoa ; kua meinga ahau e koe hei mea whakarihariha ki a ratou : kua uakina mai ahau, kahore hoki e puta atu ki waho.

9 Ka he oku kanohi i te tangihanga : e Ihowa, e karanga atu ana ahau ki a koe i nga ra katoa, kua torona atu oku ringaringa ki a koe.

10 Tera ranei koe e mahi merekara ki nga tupapaku ? e ara ake koia nga tupapaku kite whakamoemiti atu ki a koe ?

Ra 17.] WAIATA.

373

11 Ka kauwhautia ranei tou aroha i roto ite urupa ? tou pono i roto ite whakangaromanga ? 12 E matauria koia au mea whakamiharo i roto i te nouri ? tou tika i te whenua o te warewaretanga ? F 13 Heoi, taku nei, he karanga ki a koe, e Ihowa :i te ata ano ka tae taku inoi ki tou aroaro. 14 He aha, e Ihowa, i panga ai toku wairua e koe ? he aha i huna ai tou mat aki ahau ? 15 No toku tamarikitanga ake ano i pakia ai ahau, i whakahemohemo ai : e pehia ana ahau e au whakawehi, a, potatutatu noa iho. 16 E tika ana to riri ki runga i a au: ngaro iho ahau i au mea whakawehi. 17 Ano he wai ratou e karapoti nei i a au i nga ra katoa: rupeke ana ratou kite mui mai ki a au. 18 Kua whakamataratia atu e koe i a au te tangata hei aroha mai, me oku hoa : kei te pouritanga oku hoa

ake.

Te Karobkia o te Ahiahi.

Waiata 89.

KA waiatatia e ahau nga mahi tohu a Ihowa, ake ake: ka whakapuakina e toku mangai ton pono ki nga whakatupuranga katoa. 2 I mea hoki ahau, Ka whakaturia ake te mahi tohu mo amua tonu atu : ka whakapumautia e koe ton pono ki nga tino rangi. 3 Kua whakarite kawenata ahau ki taku i whiriwhiri ai : kua oati ki taku pononga, ki a Rawiri. 4 Ka whakapumautia e ahau ou uri, ake ake : ka hanga ake tou torona, a, tena whakatupuranga, rena whakatupuranga. 5 Ka whakamoemiti ano hoki nga rangi, e Ihowa, ki an mahi whakamiharo: ki tou pono hoki i roto i te whakaminenga o te hunga tapu. 6 Ko wai hoki i nga rangi hei rite mo Ihowa ? ko wai i roto i nga tamariki a te hunga nunui e rite ana ki a Ihowa ?

7 E tika ana kia nui te wehi ki t© Aina i roto i te whakaminenga o te hunga tapu : kia hopohopo hoki ki a ia te hunga katoa i tetahi taha ona, i tetahi taha.

WAIATA. FRA 17.

374

8 E Ihowa, e te Atua o nga mano, kei hea he Ihowa hei rite mou te kaha ? hei rite ranei mo tou pono i tetahi taha ou, i tetahi taha ?

9 Ko koe te kingi ote huamo o te moana: ka oho ona ngaru, ko koe hei whakamarino.

10 Mongamonga noa i a koe a Rahapa, ano he tangata i patua: kua whakamararatia e koe ou hoa riri ki tou ringa kaha.

11 Nou nga rangi, non ano hoki te whenua: te ao, me nga mea e hua ana i runga, nau ena i whakapumau. 12 Te nota, mete tonga, nau ena i hanga: ka hari a Taporo raua ko Heremona ki ton Ingoa. 13 He takakan maroh.irohi ton: ekaha ana ton ringa, kei runga tonu tou matau.

14 Ko te tika mete whakarite whakawa te turanga o ton torona: e haere te mahi tohu mete pono i mua i ton aroaro.

15 Ka hari te iwi e mohio ana kite tangi whakahari: e haere ratou, e Ihowa, i te maramatanga o ton mata. 16 E hari ratou ki ton Ingoa i te roa o te ra : a ma ton tika ka kake ai ratou.

17 Ko koe hoki te kororia o to ratou kaha: ma to manakohanga mai ano ka ara ai to matou haona.

18 Ko Ihowa hoki to mat on whakangungu rakau : a hei kingi mo tatou te Mea Tapu o Iharaira.

19 I korero moemoea mai koe i reira ki to Mea Tapu, i mea: Kua hoatu e ahau he kaha ki runga ki tetahi tangata marohirohi; kua whakanuia e ahau tetahi i whiriwhiria i roto i te iwi.

20 Kua kitea e ahau taku pononga, a Rawiri: kua whakawahia ia e ahau ki taku hinu tapu. 21 Ka u atu toku ringa hei awhina mona : ma toku takakau ano hoki ia e whakakaha. 22 E kore to hoa riri e whai wahi ki a ia: e kore ano hoki te tama a te kino e tukino i a ia.

23 Maku ano hoki e tnkitnki ona hoa riri ki tona aroaro : ka whiua ano e ahau te hunga e kino ana ki a ia.

24 Otira ka man ki a ia taka pono, me taka mahi tohu: ama toka Ingoa ka ara ai tona haona.

125 Maku tona ringaringa ka pa ata ai kite moana: tona matau ki nga awa.

Ea 17 ,j waiata.

375

26 Ka karanga mai ia ki a au • Ko koe toku Papa, toku Atua, mete kohatu o toku whakaoranga. 27 Ka waiho ano hoki ia hei matamua maku: ki runga ake i nga kingi o te whenua. 28 Ka rongoatia ake e ahau taku mahi tohu mon a, ake tonu atu: ka man tonu ano taku kawenata ki a ia. 29 Ka whakatupuria e ahau ona uri, ake tonu atu: a ka rite tona torona ki nga ra o te rangi. 30 Ki te mea ka whakarerea e ana tamariki taku ture : a kahore e haere i aku whakariteritenga ; 31 Ki te takahi ratou i aku tikanga : a kahore e pupuri i aku whakahaunga ; 32 Katahi ka whaia ta ratou mahi tutu e taku rakau : a ratou kino e nga whiu. 33 Ahakoa ra, e kore e whakamutua taku aroha ki a ia: e kore ano hoki taku pono e he. 34 E kore taku kawenata e takahia e ahau: e kore ano hoki e whakaputaia ketia te mea i puta atu i oku ngutu. 35 Ko tahi aku oatitanga i toku tapu : e kore ahau e tekaki a Rawiri. 36 Ka mau tonu tona uri, ake ake : a e rite tona torona kite ra i toku aroaro. 37 E rite tona pumautanga ki to te marama, ake ake : hei kai whakaatu pono ano hoki i runga i te rangi. 38 Na, kua panga nei koe, kua whakarihariha: kua riri ki tau i whakawahi ai. 39 Kua whakakahoretia e koe te kawenata o to pononga : noa iho i a koe tona karauna, kuawhakataka hoki kite whenua. 40 Kua whakahoroa katoatia e koe ana taiepa : kua meinga kia pakarukarua ona pa kaha. ‘ ' i 41 E pahua ana i a ia nga tangata katoa e tika ana i te ara : he tawainga ia na ona hoa tata. 42 Kua ara i a koe te ringaringa matau o ona hoa whawhai : kua meinga e koe kia hari ona hoa whawhai katoa. 43 Ngore noa i a koe te mata o tana hoari: kihai ano hoki koe i tautoko i a ia kite tatauranga. 44 Kua whakamutua e koe tona kororia: kua panga nei e koe tona torona ki raro kite whenua.

WAIATA. [Ba 18.

376

45 Kua whakaporoa e koe nga ra o tona tattamarikitanga : kua hipokina ia e koe kite whakama. 46 Kia pehea te roa, e Ihowa ? ka whakangarongaro atu ranei koe, ake tonu atu ? ka toro ranei tou riri, ano he ahi.

47 Kia mahara ki a au, he mea memeha noa: he aha i hanga ai e koe nga tangata katoa hei kore noa iho ?

48 Ko wai tena tangata e ora nei, a e kore e kite ite mate ? e mawhiti koia ia ia tona wairua ite kaha ote rua tupapaku ? 49 Ete Ariki, kei hea o arohatanga o mua : i oatitia e koe ki a Rawiri i runga i ton pono ? 50 Maharatia ra, ete Ariki, te tawainga ki o pononga : ki a au e mau nei i roto i toku uma te tawai ate hunga nunui katoa; 51 Ara, te tawai aou hoa riri, e Ihowa: e tawai nei ki nga hikoinga oto tangata i whakawahi ai. 52 Kia whakapaingia a Ihowa, ake ake : Amine, ae,

Amine.

TE TEKAU MA WARE O NGA BA

Te Karakia o te Ata..

Waiata 90.

ETE Ariki, ko koe to matou nohoanga: i tera whakatupuranga, i tera whakatupuranga. 2 Kahore ano i whanau noa nga maunga, kahore i hanga e koe te whenua, mete ao: ko koe ano te Atua, no tua whakarere, a, ake tonu atu.

3 E whakahokia ana e koe te tangata kia mongamonga noa: a, e mea ana, Hoki atu, e nga tamariki ate tangata.

4 Ki tau titiro hoki, e rite ana nga tau kotahi mano kite rangi onanahi kua pahure atu nei : kite mataara* tanga hoki i te po.

5 Mete mea na te waipuke tan kahakinga i a ratou, he moe ratou: ite ata, ano he tarutaru e tupu ana. 6 I te ata e tnpn ana, e pihi ana : i te ahiahi kua kotia, kua maroke. 7 Kua hemo nei hoki matou i tau riri: ka ohorere hoki i to aritatanga.

Ka 18.] WAIATA.

377

8 Kua maka e koe a matou kino ki tou aroaro : a matou mea huna kite maramatanga o tou mata.

9 Ka pan o matou ra katoa mete riri ano koe: ka hemo ake o matou tau, ano he korero e korerotia ana.

10 Nga ra o o matou tau, e whitu tekau tau; a, kite whai kaha, a ka warn tekau nga tau, heoi he mahi mauiui, he pouri to ratou kaha; ka hohoro hoki te hatepea atu, a ka rere atu matou.

11 Ko wai te matau ana kite kaha o tau riri ? rite pu kite wehi ki a koe tau riri.

12 Akona matou kite tatau i o matou ra : kia anga ai te ngakau kite whakaaro.

13 Hoki mai, e Ihowa, kia pehea ake te roa ? a kia puta ke he whakaaro man ki o pononga. 14 Kia na wawe matou i tau mahi tohu : kia hari ai matou, kia koa ai, i o matou ra katoa.

15 Whakaharitia matou, kia rite ki nga ra i whakawhiua ai matou e koe : ki nga tau i kite ai matou i te kino.

16 Kia puta mai tau mahi ki o pononga : me toU kororia ki a ratou tamariki.

17 A hei runga i a matou te ataahuatanga o Ihowa, o to matou Atua : whakapumautia ano hoki ki a matou te mahi a o matou ringaringa, ae ra, te mahi a o matou ringaringa, whakapumautia e koe.

Waiata 91.

TE tangata, kei te wahi ngaro o te Runga-rawa tona kainga: ka noho ia i raro ite taumarumarutanga o te Kaha-rawa. 2 Ka kiia e ahau a Ihowa, Ko la toku piringa, me toku pa : toku Atua, ka whakawhirinaki atu ahau ki a ia. 3 He pono mana koe e whakaora i te mahanga a te kai hopu manu: ite mate nanakia.

4 Ka hipokina koe e ia ki ona hou, a ka piri koe ki rare i ona pakan: ko tona pono hei puapua mon, hei whakangungu rakau. 5 E kore koe e wehi i te mea whakamataku ite po: i te pere e rere ana i te awatea.

6I te mate uruta e rere ana ite pouri: ite whaka-

WAIATA. TRa 18

378

ngaromanga e whakangaro ana, i te poutumarotanga. 7 He mano te hinga ki ton taha, tekau hoki nga mano ki ton ringa matau: heoi e kore e tata ki a koe. 8 Ka titiro kau atu ou kanohi: ka matakitaki kite utu mo te hunga kino. 9 No te mea kua waiho e koe a Ihowa, toku piringa nei: te Runga-rawa, hei nohoanga mou, 10 Kahore he kino e pa ki a koe : kahore ano hoki he whiunga e tata ki ton whare : 11 Ka korerotia iho hoki koe e ia ki ana anahera: kia tiakina koe i o ara katoa ; 12 Ma ratou koe e hiki ake ki o ratou ringaringa: kei tutuki tou waewae kite kohatn : 13 Ka haere koe i runga i te raiona, i te neke: ka takahi ki runga i te kuao raiona, i te tarakona. 14 Ka whakaora au i a ia mona i aroha mai ki a au : maku ia e whakateitei ake, mona i matau ki toku Ingoa.

15 Ka karanga mai ia ki a au, a ka whakahoki kupu atu ahau ki aia : ka tata au ki a ia i te wa o te he ; maku ia e whakaora, maku ano hoki ia e whakahonore.

16 Ka whakaroaina e ahau ona ra, a na noa ia: ka whakakitea hoki taku whakaoranga ki a ia.

Wai ata 92.

HE mea pai te whakawhetai atu ki a Ihowa: te himene atu ki ton Ingoa, e te Runga-rawa. 2 Te whakakite atu i tou atawhai i te ata : i to pono i nga po katoa ; 3 I runga i te aho tekau, i te hatere : i te hapa tangi reka.

4 Nau hoki ahau, e Ihowa, i whakahari ki tan mahi: ka whakamanamana ahau ki nga meatanga a ou ringa.

5 Ano te nui oan mahi, e Ihowa: hohonu rawa au whakaaro. 6 Te tangata poauau, kahore ia e matau: kahore ano hoki tenei e mohiotia e te kuare. 7 Ka pihi ake nga tangata whakaaro-kore, ano he ta-

Ba 18 _] WAT ATA.

379

rutaru, a ka tupu nga kai mahi katoa o te kino : hei wea tena kia whakangaromia ai ratou, ake ake; ko koe ia, e Ihowa, hei runga rawa, ake ake. 8 Na, ou boa whawhai, e Ihowa, na, on hoa whawhai, ka ngaro ratou: ka whakamararatia katoatia nga kai mahi i te kino. 9 Ka whakaarahia ake ano e koe taku haona, kia rite ki to te unikanga: ka whakawahia ahau kite hinu hou. 10 A ka titiro atu oku kanohi ki oku hoa riri : ka rougo hoki oku taringa i te matenga o te hunga kino e whakatika mai ana ki a au. 11 Ka rite te tupu o te tangata tika ki to te nikau : ka rite tona nui ki to te hita i Repanona. 12 Te hunga i whakatokia kite whare o Ihowa : ka tupu ki nga marae o to tatou Atua: 13 Ka pihi tonu ratou ua hina : ka tetere ratou, ka matomato: 14 Hei whakakite atu, e tika ana a Ihowa : ko ia toku kohatu, kahore hoki ana he.

Te Karakia o te Ahiah/i.

Wai ata 93.

KO Ihowa te Kingi, he kororia tonu kakahu ; to Ihowa kakahu, he kaha ; tana hoki e whitiki ai ki a ia : kua whakaukia e ia te ao, te taea te nekeneke.

2 No mua iho tou torona i whakapumautia ai: nonamata riro koe.

3 Ka whakaarahia e nga roma, e Ihowa, ka whakaarahia e nga roma to ratou reo : ka ara nga ngaru o nga roma.

4 Kei runga a Ihowa : e kaha ana ia i nga reo o nga wai maha, i nga tuatea nunui o te moana.

5 Pono tonu au whakaaturanga: ko te tapu te mea pai mo tou whare, e Ihowa, ake ake.

Wai at a 94.

E IHOWA, e te Atua, e te Kai rapu utu : e te Atua, e te Kai rapu utu, whiti mai. 2 Maranga ake, e te Kai whakarit erite whakawa mo

WAIATA. [Ba 18.

380

te whenua : whakahokia atu he utu kite hunga whakakake.

3 E Ihowa, te hunga kino nei, kia pehea ake te roa ? te hunga kino nei, kia pehea ake te roa o ta ratou whakamanamana ?

4 O te puakanga o a ratou kupu maro ? o te whakaputa o nga kai mahi katoa o te kino ? 5 Mongamonga noa tou iwi i a ratou, e Ihowa : e tukinotia ana e ratou tou kainga tupu. 6 E patua ana e ratou te pouaru raua ko te manene: e kohuru ana i nga pani. 7A e mea ana, E kore a Ihowa e kite: e kore ano hoki e maharatia mai e te Atua o Hakopa. 8 Kia matau ra, e nga tangata poauau ote iwi: ahea ano hoki koutou whai mahara ai, e te hunga kuare ? 9 Te kai whakato ote taringa, e kore ranei ia e rongo ? te kai hanga o te kanohi, e kore ianei ia e kite ? 10 Te kai papaki o nga iwi, e kore ianei ia e papaki ? te kai whakaako i te tangata kia mohio, e kore ianei ia e mohio ?

11 E matau ana a Ihowa ki nga whakaaro ate tangata : he mea teka noa.

12 Ka hari te tangata e pakia ana e koe, e Ihowa : e whakaakona ana i roto i to ture ;

13 Kia marie ai tona ngakau i a koe i nga ra o te he : keria noatia iho te poka mo te tangata kino. 14 E kore hoki a Ihowa e panga i tana iwi: e kore ano hoki e whakarerea e ia tona kainga tupu. 15 Engari e hoki mai te whakarite whakawa kite tika : a e arumia e nga tangata ngakau tika katoa. 16 Ko wai toku hei whakatika ake kite hunga kino ? ko wai toku hei tu i nga kai mahi i te hara ? 17 Me kaua a Ihowa hei awhina moku: kihai i aha kua noho kupu-kore toku wairua.

18 I taku meatanga, Ka paheke toku waewae : na tan. mahi tohu, e Ihowa, ahau i tantoko ake.

19 Ite tini o aku whakaaronga i roto i a an: hei oranga ngakau moku an. whakamarietanga. 20 Tera ranei e huihuia ki a koe te torona o te kino : e whakatakoto nei i te mahi nanakia hei ture ?

21 E muia ana e ratou te wairua o te tangata tika : a mea ana, kia heke te toto harakore.

Ra 19.1 WAIATA.

381

22 Ko Ihowa ia toku pa teko : ko toku Atua hoki hei kohatu piringa moku. 23 A mana e whakahoki to ratou kino ki runga ki a ratou, e whakangaro hoki ratou i roto i o ratou kino : ma Ihowa, ma to tatou Atua, ratou e whakangaro.

TE TEKAU MA IWA O NGA RA.

Te Kcirakia o te Ata.

Waiata 95.

TENA, kia waiata tatou ki a Ihowa: kia hari te hamama kite kamaka o to tatou whakaoranga. 2 Kia haere tatou mete whakawhetai atu ki tona

aroaro: kia ngahau hoki a tatou himene ki a ia. 3 No te mea he Atua nui a Ihowa : he Kingi nui hoki i nga atua katoa. 4 Kei tona ringa nga wahi hohonu o te whenua: a nona nga maunga teitei. 5 Nana te moana, nana ano i hanga : a na ona ringa i whai ahua ai te whenua maroke. 6 Haere mai tatou, kia koropiko, kia tuohu : kia tukua nga turi kite aroaro o Ihowa, o to tatou Kai hanga. 7 Ko ia hoki to tatou Atua : a ko tatou tana iwi e hepara ai, me nga hipi a tona ringa. 8 Ki te rongo koutou ki tona reo aianei, kaua e whakapakeketia o koutou ngakau: kei pera me ote whakatoinga, me o te ra o te whakamatautauranga i te koraha;

9 laan i whakamatautauria e o koutou matua: i ata mohiotia, i to ratou kitenga ano hoki i aku mahi. 10 E wha tekau nga tau i hoha ai ahau ki tenei whakatupuranga, na, ka mea ahau : He iwi ngakaukotiti ke raua, kahore hoki ratou e mohio ki aku ara.

11 No reira i riri ai ahau, i oati ai hoki: e kore ratou e tae ki taku okiokinga.

Waiata 96.

TTTAIATATIA he waiata hou ki a Ihowa : waiata atu, T i ete whenua katoa, ki a Ihowa.

WAIATA. [Ra 19.

382

2 Waiata atu ki a Ihowa, whakapaingia tona Ingoa: whakakitea atu tana whakaoranga i tenei ra, i tenei ra.

3 Whakapuakina tona kororia i waenganui i nga tauiwi : ana mahi whakamiharo i ■waenganui i nga iwi katoa.

4 E nui ana hoki a Ihowa, a e tika ana kia nui te whakamoemiti ki a ia : kia wehingia nuitia atu ia i nga atua katoa.

5 He whakapakoko hoki nga atua katoa a nga iwi: na Ihowa ia i hanga nga rangi.

6 He honore, he kororia kei tona aroaro: kei tana wahi tapu te kaha, mete ataahuatanga. 7 Waiho atu i a Ihowa, e nga hapu katoa o nga iwi: waiho atu i a Ihowa te kororia, mete kaha.

8 Waiho atu i a Ihowa te kororia e tika ana mo tona Ingoa : maua mai he whakahere, haere mai hoki ki ona marae.

9 Koropiko atu ki a Ihowa i roto i te ataahuatanga o te tapu: kia wehi ra ki tona aroaro, e te whenua katoa.

10 Mea atu i waenganui o nga tauiwi, E kingi ana a Ihowa: ka whakaukia ano hoki te whenua, te taea te whakangaueue; ka tika tana whakarite whakawa mo nga iwi.

11 Kia hari nga rangi, kia koa ano hoki te whenua: kia haruru te moan a, me nga mea e hua ana i roto. 12 Kia hari te mara, me nga mea katoa i runga : ko reira ano koa ai nga rakau. katoa o te ngahere kite aroaro o Ihowa.

13 E haere mai ana hoki ia, e haere mai ana hoki ia ki te whakarite whakawa mo te whenua: ka whakarite whakawa ia mo te ao i runga i te tika, mo nga iwi hoki i runga i tana pono.

Waiata 97.

EO Ihowa te Kingi, kia hari te whenua: kia koa nga tini motu. 2 Kei tetahi taha ona, kei tetahi taha te kapua mete ponri: he tika, he whakarite whakawa, te turanga o tona tor ona.

Ka 19J WAIATA.

383

3 E toro atu ana te kapura i tona aroaro : a pan ak© ona hoa riri, a, taka noa, taka noa. 4 Marama tonu te ao i ana uira: i kite te whenua, a wiri ana. 5 Eewa noa nga maunga, ano he ware pi, i te aroaro o Ihowa : i te aroaro o te Ariki o te whenua katoa. 6 E whakapuakina ana e nga rangi tona tika: a e kitea ana e nga iwi katoa tona kororia. 7 Kia whakama katoa te hunga e mahi ana ki nga whakapakoko, e whakamanamana ana ki nga atua horizon : koropiko atu ki a ia, e nga atua katoa. 8 I rongo a JELiona, a koa ana : whakanaanamana ana hoki nga tanaahine a Hura, e Ihowa, ki au whakariteritenga whakawa. 9 Ko koe hoki, e Ihowa, kei runga noa ake i te whenua katoa : kua whakanuia koe ki runga noa ake i nga atua katoa. 10 E te hunga katoa e aroha ana ki a Ihowa, kinongia te he: e tiakina ana eia nga wairua o tona hunga tapu ; e whakaorangia ana ratou e ia i roto i nga ringaringa o te hunga kino. 11 Kua oti te maramatanga te whakato mo te tangata pai : mete koa hoki mo te hunga ngakau tika. 12 Kia hari ki a Ihowa, ete hunga pai: kia whakamoemiti ano ina mahara ki tona tapu.

Te Karakia o te Ahiahi,

Waiata 98.

WAI AT AT IA ki a Ihowa he waiata hou: he mahi whakamiharo hoki ana.

2 Na tona ringa matau, na tona ringa tapu: i taea ai e ia te whakaora.

3 Kua whakakitea mai e Ihowa tana whakaoranga: kua whakapuakina e ia tona tika kite aroaro o nga tauiwi.

4 Kua mahara ia ki tana mahi tohu, me tana pono, kite whare o Iharaira : a kua kite nga pito katoa o te whenua i te whakaoranga a to tatou Atua.

WAIATA. PltA 19.

384

5 Kia hari te hamama, e te whenua katoa, ki a Ihowa: hamama, kia hari, himene atu. 6 Himene atu ki a Ihowa i runga i te hapa : i runga i te hapa, mete himene ano te reo. 7 I runga i nga tetere, i te tangi ano o te korenete: kia hari te hamama kite aroaro o Ihowa, o te Kingi. 8 Kia haruru te moana, me nga mea e hua ana i roto: te ao, me ona tangata e noho ana i runga. 9 Kia papaki nga ringaringa o nga roma, kia hari tahi hga pukepuke kite aroaro o Ihowa: e haere mai ana hoki ia kite whakarite whakawa mo te whenua. 10 Ka whakariterite ia mo te ao i runga ite tika: mo nga iwi hoki i runga i te pono.

Waiata 99.

KO Ihowa te Kingi; kia wiri nga iwi: e noho ana ia i waenganui i nga kerupima; kia ngaueue te whenua, 2 E nui ana a Ihowa i Hiona : kei runga ake ano ia i nga iwi katoa. 3 Kia whakamoemiti ratou ki ton Ingoa: he nui, he mea wehi, he tapu hoki. 4 E aroha ana ano hoki te kaha o te Kingi kite whakarite whakawa; ko koe hei whakapumau i tepono: he whakarite whakawa, he pai hoki, tau mahi i roto i a Hakopa. 5 Whakanuia a Ihowa, to tatou Atua: koropiko atu hoki ki tona turanga waewae, e tapu ana hoki ia. 6 Ko Mohi raua ko Arona i roto i ana tohunga, me Hamuera hoki i roto i te hunga e karanga ana ki tona Ingoa: i karanga atu ratou ki a Ihowa, a whakahoki kupu mai ana ia ki a ratou. 7 I korero mai ia ki a ratou i roto ite pou kapua: i pupuri ratou i ana whakaaturanga, mete tikanga i whakatakotoria e ia ki a ratou.

8 E Ihowa, e to matou Atua, i whakahoki kupu mai koe ki a ratou : he Atua tohu koe i a ratou, otiia i rapu utu ano koe mo a ratou mahi.

9 Whakanuia a Ihowa to tatou Atua, a koropiko atu ki tona maunga tapu: e tapu ana hoki a Ihowa, tC tatou Atua.

Ba 19.] WAIATA.

385

s

Waiata 100.

KIA hari te hamama ki a Ihowa, e nga whenua katoa: mahi atu ki a Ihowa i runga i te koa, waiata haere ki tona aroaro. 2 Kia matau ki a Ihowa, ko ia te Atua: nana tatou i hanga, ehara hoki i a tatouj ko tatou tana iwi, me ana hipi e hepara ai. 3 Tomokia ona tatau i runga i te wh aka whet ai, on a marae i runga i te whakamoemiti : whakawhetai atu ki a ia, whakapaingia tona Ingoa. 4 E pai ana hoki a Ihowa, pumau tonu tana mahi tohu : a kei tena whakatupuranga, kei tena whakatupuranga, tana pono.

Waiata 101.

"IT A waiatatia e ahau te mahi tohu, mete whakarite Il whakawa :ka himene atu ki a koe, e Ihowa. 2 Ka ata ngarahu ahau i taku mahi: i runga ite ara

tika.

3 Ahea koe haere mai ai ki ahau ? ka haereere ahau i roto i toku whare i runga i te ngakau tapatahi. 4 E kore te mea kino e waiho e ahau i mua i oku kanohi; e kino ana ahau kite hunga e peka ke ana te mahi : e kore e piri ki ahau. 5 Me mawehe atu te ngakau parori ke i a au: e kore ahau e mohio kite tangata kino. 6 Te tangata e ngautuara puku ana ki tona hoa, ka ngaro ia i a au : e kore ahau e aro atu kite tangata kanohi whakakake, kite tangata ngakau whakapakari. 7 Kei runga i nga mea pono o te whenua oku kanohi : a ka noho ratou ki a au.

8 Te tangata e haere ana ite ara tika: ka mahi tena ki a au.

9 E kore e noho i roto i toku whare te kai mahi hianga: e kore etn ki toku aroaro te tangata korero teka.

10 Ka whakangaromia wawetia e ahau nga tangata kino katoa o te whenua : ka hatepea ano hoki i roto i te pa o Ihowa nga kai mahi katoa i te kino.

WAIATA. [Ra 20.

386

TE KUA TEKAU O NGA KA.

Te Karakia o te Ata,

Wai at a 102.

WHAKARONGO, e Ihowa, ki taku inoi: kia puta atu hoki taku tangi ki a koe. 2 Kaua e huna ton mata ki a au i te ra e pouri ai ahau; whakatitahatia mai ton taringa ki aau : hohoro te whakahoki kupu mai ki a au i te ra e karanga atu ai ahau. 3 Ka memeha atu hoki oku ra, ano he paoa: wera iho oku iwi, ano he mounga. 4 Kua pakia toku ngakau, kua memenge, ano he tarutaru : i wareware ai ahau kite kai i taku taro. 5 Piri tonu oku iwi ki toku kiri : i toku reo aue.

6 E rite ana ahau kite perikana ite koraha: kite koukou i te wahi mokemoke.

7 Mataara noa ahau : toku rite, kei te pihoihoi mokemoke i runga i te tuanu'®

8 E tawai mai ana oku hoa riri ki a au i te ra roa : kua oati ano kite he moku te hunga e haurangi mai ana ki a au.

9 Kainga ana e ahau te pungarehu, ano he taro: whakananua iho taku wai kite roimata;

10 I to riri hoki, ito weriweri: nan hoki ahau i hapai ake, a taia iho ano ahau e koe.

11 E rite ana oku ra kite atarangi e whakawairua kan ana: a kua memenge ahau, ano he tarutaru.

12 Ko koe ia, e Ihowa, te ora tonu, ake ake: mete maharatanga ki a koe, a, tera whakatupuranga, tera whakatupuranga.

13 Tera koe e whakatika, e aroha ki Hiona: kua taka mai hoki te wa, te tino wa, hei atawhainga i a ia. 14 E manakohia ana hoki e o pononga ona kohatu: a e awangawanga ana ki tona puehu. 15 Penei ka wehingia te Ingoa o Ihowa e nga tauiwi: ton kororia hoki e nga kingi katoa o te whenua. 16 Kei te hanganga a Ihowa i JEEiona: te kitea ai tona kororia. 17 Ka tahuri ia kite moi a te rawa-kore : e kore ano e whakahawea ki ta ratou inoi.

K a 20.] WAIATA.

387

S 2

18 Ka tuliituhia tenei mo to mur i whakatupuranga : a ka whakamoemiti ki a Ihowa te iwi meake hanga. 19 Mona hoki i titiro mai i te tiketike o tona wahi tapu: i titiro iho a Ihowa i runga i te rangi kite whenua. 20 Ki te whakarongo kite aue a te herehere: kite wewete i te hunga kua motuhia mo te mate. 21 Kia whakapuakina ai te Ingoa o Ihowa i Hiona: mete whakamoemiti atu ki a ia, i Hiruharama, 22 I te huihuinofa mai o nga iwi, o nga kingitanga, kite mahi ki a Ihowa. 23 Whakangoikoretia iho e ia toku kaha i te ara : whakatorutorua ana e ia oku ra. 21 I mea ahau, E toku Atua, kaua ahau e tangohia i waenganui o oku ra: kei tera whakatupuranga, kei tera whakatupuranga, on tau. 25 Nonamata te whenua i whakaturia ai e koe : a he mahi nga rangi na on ringa. 26 Ko era, e hemo atu, ko koe ia, e man tonu: ka tawhitotia katoatia ano hoki, me he weruweru. 27 Ka whakaputaia ketia e koe, ano he kakahu ; ae ra, ka whakaputaia ketia : ko koe tonu koe, kahore hoki he mutunga o on tau. 28 Ka whai nohoanga nga tamariki a o pononga : ka whakapumautia ano o ratou uri ki tou aroaro.

Waiata 103.

WHAKAPAINGIA a Ihowa, e toku wairua: me tona Ingoa tapu hoki, e nga mea katoa i roto i a au. 2 Whakapaingia a Ihowa, e toku wairua: kei wareware koki ki ana ohaohatanga katoa. 3 Ko ia te muru nei i o kino katoa : te rongoa nei i o mate katoa. 4 Ko ia te hoko nei i tou ora kei whakangaromia : te karauna nei i a koe kite atawhai, kite aroha. . 5 Nana nei i makona ai tou mangai i nga mea papai : i hou ai tou taitamarikitanga, i rite ai ki to te ekara. 6 E whakaputaina ana e Ihowa he tika, he whakarite whakawa : mo te hunga katoa e tukinotia ana.

WAIATA. TBa 20.

388

7 I whakaakona e ia ana ara ki a Mohi : ana mahi ki nga tamariki a Iharaira.

8 He aroha, he atawhai a Ihowa : e puhoi ana kite riri, e rahi ana tana mahi tohu.

9 E kore ia e whakatupehupehu tonu : e kore ano hoki e mauahara, ake ake. 10 Kihai i rite ki o tatou Kara ana meatanga mai ki a tatou: kihai ano hoki i rite ki a tatou kino ana utu mai ki a tatou.

H E rite ana hoki kite rangi e tiketike ake ana i te whenua: pera tonu te nui o tana mahi tohu kite hunga o wehi ana i a ia.

12 E matara ana te it a i te wet a: pera tonu tana whakaniataratanga atu i a tatou kino i a tatou. 13 E aroha ana te matua ki ana tamariki : pera tonu to Ihowa aroha kite hunga e wehi ana i a ia. 14 E matau ana hoki ia ki to tatou ahua : e mahara ana he puehu tatou.

15 Te tangata, rite tonu ona raki te tarutaru : mete puawai o te mara tona ngawhatanga.

16 E ra-rungatia ana hoki e te hau, a kua kahore : kahore hoki e mohiotia e tona wahi i muri iho.

17 Tena ko te mahi tohu a Ihowa kite hunga e wehi ana i a ia, no tna whakarere, a, amua tonu atu: me tona tika hoki, ki nga nri o nga tamariki; 18 Ki te hung a e pupuri ana i tana kawenata: kite hunga ano hoki e mahara ana ki ana akoranga kia mahia.

19 Kua oti i a Ihowa tona torona te whakatu ki nga rangi : a e kawanatia ana nga mea katoa e tona kingitanga.

20 Whakapaingia a Ihowa e ana anahera, e hira nei p te kaha : e whakarite nei i tana kupu, e whakarongo nei ki tona reo, ina korero. >

21 Whakapaingia a Ihowa, e ona mano katoa : e ana minita, e mahi nei i tana e pai ai. 22 Whakapaingia a Ihowa, e ana mahi katoa i nga wahi katoa o tona kingitanga; whakapaingia a Ihowa, e toku wairua.

fii 20.] WAIATA.

389

Te Ka/rakia o te Ahiahi.

Wai at a 104.

WHAKA PAIN GIA a Ihowa, e toku wairua: E Ihowa, e toku Atua, e tino nui ana koe ; he honore, he kororia o kakahu. 2 E roropi mai nei i te maramatanga, ano he kakahu kiaia: e hora nei i nga rangi, ano he kakahu tauarai. 3 E whakanoho nei i ona ruma ki nga wai: e mea nei i nga kapua hei hariata mona, e haere ana i runga i nga pakau o te hau. 4 E mea nei i nga hau hei anahera mana : i te mura ahi hei kai mahi mana. 5 Nana nei i whakatu te whenua ki runga ki ona turanga; kei nekenekehia, ake ake. 6 Nau ano i hipoki kite rire, hei kakahu : tu ake nga wai i runga ake i nga maunga. 7 I to whakatupehupehunga, rere ana ratou: hohoro tonu atu i te reo o to whatitiri.

8 Puke ake ana nga maunga ; wharuarua iho nga awaawa; kite wahi i whakaritea e koe mo ratou.

9 Kua whakatakotoria e koe he rohe kei koni mai : kei hoki mai hei taupoki mo te whenua.

10 Ko ia te kai tono i nga puna ki roto ki nga awaawa : e rere nei i roto i nga puke.

11 Hei wai mo nga kirehe katoa o te parae : na noa te mate-wai o nga kaihe mohoao. 12 Kei reira nga nohoanga o nga manu o te rangi : e korihi nei i roto i nga manga. 13 E whakamakukuria iho ana e ia nga puke i runga i ona ruma: ka makona re whenua i nga hua oau mahi. 14 Ko ia hei whakatupu i te tarutaru ma te kararehe : i te otaota hoki hei mahinga ma te tangata; 15 Kia whakaputaina ake ai he taro i roto i te whenua, mete waina hoki hei whakahari i te ngakau o te tangata: mete hinu e towahiwahi ai tona mat a, mete taro ano hoki hei whakakaha i te ngakau o te tangata

16 Ki tonu ite wai nga rakau a Ihowa: nga hila o Hepanona i whakatokia e ia.

WAIATA. [Ba 20.

390

17 Hanga ake e nga manu nga owhanga ki reira : to taaka, ko nga kauri tona whare. 18 Hei piringa nga puke tiketike mo nga koatimaka: nga kohatu mo nga rapeti. 19 I hanga eia te marama hei tohu taima : e matau ana te ra ki tona torengitanga. 20 Ko koe hei whakapouri, a kua po : na ngoki mai ana nga kirehe katoa o te ngahere. 21 Nga kuao raiona, ngengere ana ratou; he mea kai, he rapu kai ma ratou i te Atua. 22 Te putanga ote ra, huihui ana ratou: takoto ana i o ratou kuhunga. 23 Haere ana te tangata ki ana hanga, ki tana mahi: a, ahiahi noa. 24 Ano te tini oau mahi, e Ihowa: he mohio rawa to mahinga i aua mea katoa; ki tonu te whenua iau taonga. 25 Me tenei moana nui, tuauriuri: kei reira nei nga mea ngokingoki, e kore e taea te tatau, nga kirehe nonohi, me nga kirehe nui. 26 Kei reira nga kaipuke e teretere ana : kei reira taua rewiatana, i hanga e koe hei takaro ki reira. 27 E tatari katoa ana enei ki a koe: kia hoatu e koe te kai ma ratou i te wa e tika ai. 28 Tau e hoatu ai ma ratou, kohikohia ana e ratou: te wherahanga o tou ringa, makona tonu ratou i te pai. 29 Te hunanga o tou mata, potatutatu ana ratou : ka kapohia e koe to ratou manawa, ka marere ratou, a ka hoki ano ki to ratou puehu. 30 To tononga mai i tou wairua, kua hanga ratou : a whakahoutia ana e koe te mata o te whenua. 31 Ka whai kororia a Ihowa, ake ake: ka hari a Ihowa ki ana mahi. 32 Tona tirohanga iho kite whenua, ru ana : kua pa ia ki nga puke, na, pongere ana.

33 Ka waiata atu ahau ki a Ihowa i a au ano e ora ana : ka himene atu ki toku Atua i a au ano i te ao nei.

34 Ka reka toku whakaaronga ki a ia : ka hari ahau ki a Ihowa.

35 Kia whakamotitia atu nga kai mahi hara i runga i te whenua, a kahore noa te hunga kino : whakapaingia, e toku wairua, a Ihowa, whakamoemititia e koutou a Ihowa.

m 21.] WAI AT A.

391

TE KUA TEKAU MA TAHI 0 NGA KA.

Te Karakia o te Ata,

Waiata 105.

WHAKAWHETAI atu ki a Ihowa, karanga atu ki tona Ingoa: whakapuakina ana mahi ki waenganui o nga iwi. 2 Waiata atu ki a ia, himene atu ki a ia: korerotia ana mahi whakamiharo katoa. 3 Kia whakamanamana koutou ki ton a Ingoa tapu : kia hari nga ngakau o te hunga e rapu ana i a Ihowa. 4 Bapua a Ihowa, me tona kaha: rapua tonutia tona mata. 5 Maharatia ana mahi whakamiharo i mahi ai ia: ana merekara, me nga whakariteritenga a tona mangai, 6 E nga uri o Aperahama, o tana pononga: e nga tamariki a Hakopa, e ana i whiriw r hiri ai. 7 Ko Ihowa ia, ko to tatou Atua : kei te whenua katoa ana whakariteritenga. 8 Mahara tonu ia ki tana kawenata, a tuku iho, tuku iho : kite kupu i kiia iho e ia kite mano o nga whakatnpuranga. 9 Ki tana i whakarite ai ki a Aperahama: ki tana oati hoki ki a Ihaka; 10 A whakapumautia iho e ia hei tikanga ki a Hakopa: hei kawenata mau tonu hoki ki a Iharaira. 11 I a ia ra i mea, Ka hoatu e ahau ki a koe te whenua o Kanaana : hei wahi pumau mo koutou. . 12 I te mea he hunga torutoru ratou : he iti rawa, he manene ano ki reira. 13 la ratou e haereere ana i tenei iwi ki tera atu iwi: i tetahi rangatiratanga ki tetahi iwi ke ; 14 Kihai ratou i tukua eia kia tukinotia ete tangata: he whakaaro ano ki a ratou i riria ai e ia nga kingi. 15 I mea ia, Kei pa koutou ki taku i whakawahi ai: kei kino hoki ki aku poropiti. 16 1 karangatia ano hoki e ia te mate kai kite whe* nua: whati ana ia ia nga tokotoko katoa, ara, te taro. 17 I tonoa eia he tangata ki mua i a ratou: aII ohopa, i hokoa nei hei pononga.

WAIATA. [Ba 21.

392

18 I whakamamaetia nei ona waewae kite mekameka : takoto ana ia i te rino; 19 A pnta noa mai tana kupu : whakamatamatauria ana ia e te kupu a Ihowa. 20 I tone mai te kingi, a wetekina ana ia : te kingi o nga iwi, a ka tukua ia. 21 A meinga ana ia hei ariki mo tona whare : hei rangatira mo ona taonga katoa ; 22 Hei herehere i ona rangatira ua pai ia : hei ako hoki i ona kaumatua kia whakaaro. 23 I haere mai ano hoki a Iharaira ki Ihipa : a noho ana a Hakopa kite whenua o Hama. 24 Na ka tino whakanuia e ia tona iwi : a ka meinga ratou kia kaha i o ratou hoa riri. 25 I whakakoarotia e ia o ratou ngakau kia kino ki tona iwi: kia mahi hianga ki ana pononga. 26 I tonoa mai e ia a Mohi, tana pononga: raua ko Arona, ko tana i whiriwhiri ai. 27 Whakaputaina ana e raua ana tohu i waenganui i a ratou : me nga merekara i te whenua o Hama. 28 I tonoa mai e ia te pouritanga, a kua pouri : Idhai ano ratou i whakakeke mai ki tana kupu. 29 I whakaputaia ketia e ia o ratou wai hei toto : a mate ake i a ia a ratou ngohi. 30 I whakangahue ake to ratou whenua i nga poroka: i roto i nga whare moenga o o ratou kingi. 31 I ki ia, a puta mai ana nga huihuinga namu : me nga kutu i o ratou kainga katoa. 32 I tukua iho eiaki a ratou te whatu hei ua: mete ahi mura, ki to ratou whenua. 33 I pakia ano hoki e ia a ratou waina, me a ratou piki : a whatiwhatia ana e ia nga rakau o o ratou kai* nga. 34 I ki ia, a kua puta mai te mawhitiwhiti : mete moka te taea te tatau. 35 A kainga katoatia nga otaota o to ratou whenua : pan ake hoki nga hua o to ratou oneone. 36 I whakamatea katoatia ano hokieia nga matamua o to ratou whenua : te muanga o to ratou kaha. 37 A whakaputaina mai ana ratou e ia, mete whai hiriwa, mete whai koura ano ratou : kahore hoki he tangata hurorirori i roto i o ratou iwi.

Ka 21.] WAIATA.

393

S 3

38 I hari a Ihipa i to ratou haerenga atu : i man hoki to ratou wehi ki a ratou. 39 I horahia e ia te kapua hei hipoki : mete ahi hoki hei whakamarama i te po. 40 I inoi ratou, a kawea mai ana e ia te koitareke : a ka makona ratou i te taro o te rangi. 41 I wahia e ia te kohatu, a ka pakaru mai nga wai: rere ana i nga wahi maroke, koia ano kei te awa. 42 I mahara hoki ia ki tana kupu tapu : ki a Aperahama ano hoki, ki tana pononga. 43 I whakaputaina mai ano e ia tona iwi i runga i te hari: ana i whiriwhiri ai, i runga ite koa. 44 A hoatu ana e ia ki a ratou nga whenua o nga tauiwi: a riro mai ana i a ratou nga mauiuitanga ate iwi; . 45 Kia puritia ai e ratou ana tikanga : kia whakarite ai hoki i ana ture. Whakamoemititia a Ihowa.

Te Ka/ralcia o te Ahiobhi.

Waiata 106.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa, Whakawhetai atn ki a Ihowa ; e pai ana hoki ia: a e pumau ton a ana tana mahi tohu. 2 Ma wai e korero nga mahi nui a Ihowa : e whakakite katoa nga whakamoemiti ki a ia ? 3 Ka hari te hunga e man ana kite whakarite whakawa: mete kai mahi ite tika i nga wa katoa. 4 Maharatia mai an, e Ihowa, kia rite ki to manakohanga mai ki ton iwi : tirotirohia mai ahan i runga i to whakaoranga. 5 Kia kite ai ahan ite pai oan i whiriwhiri ai: kia koa ai, koa tahi me ton iwi, kia whakamanamana tahi ai me ton kainga tnpn. 6 Kua hara tahi maton me o maton matna : kua kino matou, kua he. 7 Kihai o matou matna i matau ki an mea whakamiharo i Ihipa, kihai i maharatia e ratou te tini o an arohatanga : heoi whakatoi ana ratou ki a ia i te moana, ae, i te moana Whero.

8 Heoi, whakaorangia ana ratou e ia, he whakaaro hoki ki tona Ingoa : kia mohiotia ai tona kaha.

WAIATA. [Ba 21.

394

9 I riria ano. e ia te moana Whero, a kua maroke: na, arahina ana ratou e ia i nga rire, ano ko waenga koraha.

10 Na, whakaorangia ake ratou e ia i te ringaringa o te tangata i kino ki a ratou : a hokoa ana ratou i roto i te ringaringa o te hoa riri.

11 A taupokina ana e nga wai o ratou hoa riri: te toe tetahi o ratou.

12 Na, whakapono ana ratou ki ana kupu : waiatatia ana e ratou te whakamoemiti ki a ia.

13 Hohoro tonu ano to ratou wareware ki ana mahi: kihai i taria e ratou tana whakaaro.

14 Na, ko te hiahiatanga i hiahia ai ratou ite koraha : a whakamatautau ana ratou i te Atua i te koraha.

15 Na, ka tukua atu e ia ki a ratou ta ratou i inoi ai: otiia i tonoa mai e ia he hirokitanga ki to ratou wairua.

16 1 hae hoki ratou ki a Mohi i te puni : ki a Arona ano, kite tangata tapu a Ihowa.

17 Te hamamatanga o te whenua, na horomia ana a Rat an a : a taupokina iho te ropu a Apirama. 18 A mura ana te ahi i to ratou ropu : wera ana i te mura te hunga kino. lit I hanga e ratou he kuao kaui Horepa : a koropiko ana kite whakapakoko i w’hakarewaina. 20 Na, whakaputaia ketia ana to ratou kororia : kia rite kite puru kai tarutaru. 21 Wareware i a ratou te Atua, to ratou Kai whakaora : i niahi nei i nga mea nunui ki Ihipa. 22 I nga mahi w T hakamiharo kite whenua o Hama: i nga mea whakamataku kite Moana Whero. 23 Na, ka mea ia, kia whakangaromia ratou, kaua a Mohi, tana i whiriwhiri ai, te tu ki tona aroaro i te takiwa: hei arai i tana riri, kei ngaro ratou.

24 I whakakino ano ratou kite whenua ahuareka: kihai i whakapono ki tana knpu. 25 Heoi amuamu ana i roto i o ratou teneti: kihai i whakarongo kite reo o Ihowa.

26 Na, ka takiritia tona ringa ki aratou: kite turaki i a ratou i te koraha ;

27 Ki te turaki i o ratou uri ki roto ki nga iwi: kite whakamarara i a ratou ki nga whenua.

Ra 21.] WAIATA.

395

28 I whakauru ano ratou ki roto ki a Paara-peoro : a kai ana i nga patunga tapu ma nga mea mate. 29 Na, ka riri ia i a ratou hanga : a ka pakaru mai te

mate ki a ratou. 30 Na, ko te whakatikanga ake o Pineaha, kite whakaputa whakawa : a mutuiho te rnate. 31 A ka waiho tena mahi hei tika mona : ki nga whakatupuranga katoa, ake ake.

32 I whakapararitari ano ratou i a ia ki nga wai o te totohetanga : ahe ana a Mohi i a ratou. 33 Na ratou hoki i whakatoi tona wairua : i he ai te kupu a ona ngutu.

34 Kihai ratou i whakangaro i nga iwi: i kiia mai e Ihowa ki a ratou ;

35 Heoi uru ana ki roto ki nga tauiwi : a ako ana i a ratou mahi.

36 I mahi hoki ratou ki a ratou whakapakoko, a ka mahangatia e aua mea : ae, i patua e ratou a ratou tamariki, me a ratou tamahine, ma nga atua maori ; 37 I whakahekea hoki nga toto harakore, nga toto o a ratou tamariki, o a ratou tamahine : i patua nei e ratou ma nga whakapakoko o Kanaana ; a poke iho te whenua i nga toto. 38 Na, poke iho ratou i a ratou mahi: a puremu atu ana ki a ratou mahi. 39 Na, ka mura te riri a Ihowa ki tona iwi: a whakariharihangia ana e ia tona kainga tupu. 40 A tukua ana ratou e ia ki nga ringaringa o nga tauiwi: aka waiho te hunga i kino ki a ratou hei kingi mo ratou.

41 Na, ka tukinotia ratou e o ratou hoa riri : ka pehia e o ratou ringaringa.

42 He maha ana whakaoranga i a ratou : ko ratou ia i whakatoi i a ia ki a ratou whakaaro, a ka whakaititia ibo ratou mo ta ratou kino. 43 Ahakoa ra, i titiro ia ki to ratou matenga : i tona rongonga ai i ta ratou tangi. 44 I mahara ano ki tana kawenata ki a ratou, a rite tonu kite tini o ana mahi aroha te putanga ketanga d ana whakaaro : i meinga hoki ratou e ia kia arohaina e te hunga katoa i whakaraua atu ai ratou. 45 Whakaorangia matou, e Ihowa, e to matou Atua,

WAIATA. [Ra 22.

396

koh ikohia atu ano hoki matou i roto i nga tauiwi : kia whakawhetai atu ai ki tou Ingoa tapu, kia whakamanamana ai ki tou whakamoemititanga.

46 Kia whakapaingia a Ihowa te Atua o Iharaira i tua whakarere ano, a, ake ake ake: a kia mea katoa te ivvi, Amine. Whakamoemititia a Ihowa.

TE RUA TEKAU MA RUA O NGA RA.

Te Ka/rakia o te Ata.

Wai at a 107.

TITHAKAWHETAI atu ki a Ihowa, e pai ana hoki ia f 11 e pumau tonu ana hoki tana mahi tohu. 2 Kia pena ano te korero a te hunga i hokoa e Ihowa: i hokoa nei eia i roto ite ringa ote hoa riri. 3 J kohikohia mai hoki i nga whenua, i te ita, i te hauauru: ite nota, ite tonga. 4 I haereere ratou i te koraha, i te wahi mokemoke: te kitea he huarahi ki tetahi pa hei nohoanga. 5 I mate-kai ratou, i mate-wai: hemo noa to ratou wairua i roto i a ratou.

6 Na, ka tangi atu ratou ki a Ihowa i to ratou pouritanga: aka whakaorangia ratou eia i o ratou mate. 7 A arahina ana ratou eiara te ara tika: kia haere atu kite pa hei nohoanga. 8 Kia whakapaingia a Ihowa mo tona atawhai: me ana mahi whakamiharo ki nga tamariki a te tangata. 9 E whakamakonatia ana hoki e ia te wairua hiahia: te wairua hiakai, whakakiia ana e ia kite mea pai. 10 Te hunga i noho i te pouri, i te atarangi o te mate : he mea here kite mamae, kite rino ; 11 Mo ratou i tutu ki nga kupu ate Atua: i whakahawea hoki kite whakaaro a te Rungarawa; 12 Koia i pehia iho ai e ia o ratou ngakau kite mamahi: hinga iho ratou, kahore hoki he kai awhina. 13 Na, ka tangi atu ratou ki a Ihowa i to ratou pouritanga : a whakaorangia ake ratou e ia i o ratou mate. 14 Whakaputaina mai ana ratou eia i roto i te pouri,. i te atarangi o te mate : motumotuhia ana o ratou here. 15 Kia whakapaingia a Ihowa mo tona atawhai: me ana mahi whakamiharo ki nga tamariki a te tangata.

Ra 22.] WAIATA.

397

16 Kua pakarukarua eia nga tatau parahi: kua tapahia e ia nga tutaki rino. 17 Te hunga kuare, na a ratou mahi tutu, na a ratou kino i i pakia ai ratou. 18 Whakarihariha ana o ratou wairua ki nga kai katoa: aka whakatata ratou ki nga kuwaha ote mate. 19 Na, ka tangi atu ratou ki a Ihowa i to ratou pouritanga : a whakaorangia ake e ia i o ratou mate. 20 Tonoa mai ana e ia tana kupu, a rongoatia ana ratou: a whakaorangia ake ratou i roto i o ratou whakangaromanga. 21 Kia whakapaingia a Ihowa mo tana atawhai: me ana mahi whakamiharo ki nga tamariki a te tangata. 22 Kia tukua ano hoki e ratou te whakahere, ara, te whakamoemiti: kia whakapuaki hoki i ana mahi mete hari ano. 23 Te hunga e haere ana ki raro kite moana, ki runga ki nga kaipuke: e whai mahi ana i runga i nga wai nunui. 24 Ko ratou, e kite i nga mahi a Ihowa: me ana mahi whakamiharo i te rire. 25 Kiia iho hoki e ia, kua oho te hau awha: hei whakahuamo i ona ngaru. 26 Ka kake ratou ki runga kite rangi, ka heke ki raro kite rire: ngohe noa o ratou wairua ite pawera. 27 Anininini ana ratou, hurorirori noa, ano he tangata e haurangi ana : a pau katoa a ratou whakaaro. 28 Na, ka tangi atu ratou ki a Ihowa i to ratou pouritanga: aka whakaorangia eia i o ratou mate. 29 Mariri noa iho te awha i a ia: a marino kau ona ngaru.

30 Na, ka koa ratou, no te mea, ka marie : aka kawea mai rat on e ia kite turanga i hiahia ai ratou. 31 Kia whakapaingia a Ihowa mo tana atawhai : mo ana mahi whakamiharo ki nga tamariki a te tangata. 32 Kia whakanui hoki ratou i a ia i roto i te whakaminenga ote iwi: kia whakamoemiti hoki ki aia i roto i te nohoanga kaumatua. 33 Ko ia hei mea i nga awa hei koraha : nga puputanga wai hei oneone maroke. 34 Mete whenua whai hua, kia titohea: mo te hara o te hunga e noho ana i reira.

WAIATA. [Ba 22.

398

35 Ko ia hei mea i te koraha hei harotoroto wai : i te whenua maroke hoki hei puputanga wai. 36 A whakanohoia iho e ia te hunga mate-kai ki reiraf hanga ai i tetahi pa hei nohoanga. 37 Hei rui i nga mara, hei whakato i nga mara waina: e tupu mai ai, e maha ai nga hua. 38 Ko ia ano hoki hei manaaki i a ratou, no ka nui rawa: kahore hoki e tukua kia torutoru haere a ratou kararehe. 39 Na, kua iti haere ratou, kua piko iho : i te tukino, i te he, i te pouri; 40 E ringitia ana e ia te whakahawea ki runga ki nga rangatira: e meinga ana kia hehe i roto ite ururua, i te wahi kahore nei he ara; 41 E whakateitei ake ana ano ia i te rawakore ki runga ake i te tangihanga : e mea ana i ona hapu kia rite kite kahui hipi. 42 Ka kite nga tangata tika, a ka hari : nga he katoa ano hoki, kopia ake te mangai. 43 Ko wai te tangata whakaaro nui, e mahara ana hoki ki enei mea ? ka mohio ano ratou kite aroha o Ihowa.

Te Karakia o te Aliiahi.

Wat at a 108.

PUMAU tonu toku ngakau, e te Atua, pumau tonu toku ngakau : ka waiata ahau, ka himene atu, ae ra, toku kororia ano.

2 E ara, e te hatere mete hapa: ka ara wawe ano hoki ahau.

3 Ka whakamoemiti ahau ki a koe, e Ihowa, i waenganui i te iwi: ka himene ata ki a koe i waenganui i nga tauiwi. 4 E nui ana hoki tan mahi tohu, a, tutuki noa ki nga rangi : ton pono, a, tutuki noa ki nga kapua. 5 Kia whakanuia koe, e te Atua, ki runga atu i nga rangi: hei runga atu ite whenua katoa ton kororia. 6 Kia mawhiti tau e pai ai: whakaorangia ki tou ringaringa matau, whakahokia mai hoki he kupu ki a an. 7 Kua korero te Atua i runga i tona tana: ka hari

Ba 22.] WAI AT A.

399

ahau, ka kotikoti i Hekeme, ka roherolie hold i Kaorao Hakota. 8 Noku Kireara, noku ano a Manahe: ko Eparaima ano hoki te kaha o toku matenga. 9 Ko Hura taku kai whakatakoto ture, ko Moapa taku oko horoi: ka maka eau taku hu ki runga ki f Eroma; ka whakamanamana ahau i runga i Pirihitia. 10 Ma wai ahau e kawe atu ki roto kite pa kaha: ma wai ahau e arahi atu ki roto ki Eroma ? 11 E kore oti rauei koe, e te Atua, kua panga nei hoki matou e koe: kahore ano hoki koe, e te Atua, e haere tahi atu me a matou tana ? 12 Homai ki a matou he awhina, kei mate : he teka noa hoki te whakaoranga a te tangata: 13 Ma te Atua tatou ka toa ai : mana hoki e takahi ki raro o tatou hoa whawhai.

Waiata 109.

ETE Atua, e whakamoemiti atu nei ahau, kei wahsngu koe: kua puaki hoki te mangai ote tangata kino, mete mangai o te tangata tinihanga, kite he moku.

2 He teka o ratou arero, e korero nei i te kino moku: kei tetahi taha oku a ratou kupu mauahara, kei tetahi taha, a e whawhai pakupaku mai ana ratou ki a au.

3 Ta ratou utumo taku aroha, he riri ki a au: ko ahau ia, he inoi taku.

4 E homai ana hoki e raton ki a an, he kino mo te pai : he mauahara mo taku aroha atu.

5 Meinga te tangata kino hei rangatira mona : kia tn a Hatana ki tona ringaringa mat an. 6 Kia tau te he ki a ia, ina whakawakia : kia waiho ano tana inoi hei hara.

7 Kia torutoru ona ra: kia riro tana mahi tirotiro i tetahi atu.

8 Kia pania ana tamariki : kia pouarutia ano tana wahine.

9 Kia kopikopiko tonu ana tamariki, pinono ai : kia rapu kai hoki ratou i o ratou wahi mokemoke.

10 Kia haoa e te kai tuku moni ana mea katoa : kia pahuatia hoki e nga tangata iwi ke ana mauiuitanga.

WAIATA. FRa 22.

400

11 Kei man te aroha o tetahi ki a ia: kei atawhai hoki tetahi i ana tamariki pani. 12 Kia hatepea putia atu ona uri: a, ito muri whakatupuranga, kia horoia atu o ratou ingoa. 13 Kia maharatia e Ihowa te kino o ona matua: kei murua hoki te hara o tona whaea.

14 Kia mau tonu kite aroaro o Ihowa: kia hatepea atu ai e ia te maharatanga ki a ratou i runga i te whenua.

15 Mona kihai i mahara kite mahi tohu: heoi, tukino ana ia i te ware, i te rawa-kore, mate iho i a ia te hunga ngakau maru. 16 I pai nei ia kite kanga, kia tae mai ano ki a ia : kihai i aro kite manaaki, kia mamao ano hoki tena i a ia.

17 I kakahu ia i te kanga ki a ia, ano ko tona kakahu : kia tae mai ano tena ki roto ki a ia, ano he wai, mete hinu hoki ki roto ki ona wheua.

18 Waiho ki aia hei kakahu hipoki mona : hei whitiki hoki e whitikiria tonutia ai ia.

19 Na, hei utu tena ma Ihowa ki oku hoa riri : kite hunga hoki e korerotia kinotia nei toku wairua.

20 Ko koe ia, e Ihowa, e te Ariki, kia whakaaro ki tou Ingoa, kia puta hoki tau mahi maku : whakaorangia ahau, e pai ana hoki tau mahi tohu.

21 He ware hoki ahau, he rawa-kore: kua mamae hoki toku ngakau i roto i a au.

22 Ka riro ahau, mete atarangi e whakawairua kau ana : e peipeia ana ahau, me he mawhitiwhiti.

23 Hurorirori kau oku turi i te noho puku : a e kohia ana te ngako o oku kikokiko. 24 Kua waiho ahau hei tawainga ma ratou : to ratou kitenga i a an, oioi ana o ratou matenga. 25 Awhinatia mai ahau, e Ihowa, e toku Atua : kia rite ki tou aroha tau whakaoranga i a an. 26 Kia matau ai ratou, ko tou ringaringa tenei: nau tenei, e Ihowa, i mea.

27 Ma ratou e kanga, man ia e manaaki : kia whakama ratou ina whakatika; a kia hari to pononga. 28 Kia whakakakahuria oku boa riri kite whakama: a kia hipokina mai to ratou numinumitanga hei koroka mo ratou.

29 Ka tino whakawhetai atu toku mangai ki a Ihowa:

Ka 23.] WAIATA.

401

ka whakamoemiti atu ano ahau ki a ia i waenganui o te mano. 30 Etu hoki ia kite ringaringa matau ote rawakore : hei whakaora i a ia ite hunga e whakahe ana i tona wairua.

TE RUA TEKAU MA TORU O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 110.

I MEA atu a Ihowa ki toku Ariki : Hei toku ringa* ringa matau koe noho ai, kia meinga ra ano e ahau on hoa riri hei turanga waewae mou.

2 Ma Ihowa e tono mai te tokotoko o tou kaha i roto i Hiona: hei rangatira koe i waenganui i ou hoa riri.

3 Ka kakama tou iwi i te ra e toa ai koe, i roto i nga ataahuatanga o te tapu : hira ake ki a koe te tomairangi, ara, to whanau, i to te kopu o te ata.

4 Kua oati a Ihowa, e kore ano e puta ke tana whakaaro : Hei tohunga koe, ake ake, no te tikanga o Merekihereke.

5 Kei tou ringaringa matau te Ariki: aka maru i a ia nga kingi i te ra e riri ai ia.

6 E whakariterite whakawa ia mo nga tauiwi; e whakakapia e ia nga whenua ki nga tupapaku : ka maru i a ia nga upoko o nga whenua maha. r

7 Ka inu wai ia ite awa o te huarahi : a ka ara ake tona mahunga.

Waiata 111.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa. Ka whakapaua toku ngakau kite wtakawhetai atu ki a Ihowa ; i te runanga o te hunga tika, i te whakaminenga ano hoki.

2 He nui nga mahi a Ihowa : e whakatakina ana e te hunga katoa e manako atu ana ki ana niea. 3 He mea honore, he mea kororia tana mahi: tu tonn tona tika, ake ake. 4 Kua meinga e ia kia maharatia ana mahi whakamihare : he atawhai a Ihowa, he aroha.

Ba 23.] WAIATA.

402

5 E homai ana e ia he kai ma te hunga e wehi ana ki a ia : mahara tonu ia ki tana kawenata.

6 Kua whakakitea eia ki tana iwi te kaha o ana mahi: i tana hoatutangai nga tauiwi hei kainga tupu. 7 He pono, he whakarite whakawa, nga mahi a ona ringaringa : he pono katoa ana akoranga. 8 E u tonu ana, ake ake : e mahia ana i runga ite pono, i te tika.

9 I tonoa mai e ia he whakaoranga mo tana iwi : kua kiia iho eia tana kawenata mo ake tonu atu; e tapu ana, e wehingia ana tona Ingoa. 10 Te timatanga o te whakaaro nui, he wehi ki a Ihowa : he ngarahu pai to te hunga katoa e mahi ana i aua mea; ka mau te whakamoemiti ki a ia, ake ake ake.

Waiata 112.

’’rTTHAKAMOEMITITIA a Ihowa. Ka hari te tangaV V ta e wehi ana ki a Ihowa: e aro nui ana ki ana whakahaunga.

2 E nui ona uri ki runga kite whenua : ka manaakitia te whakatupuranga o te hunga tika. 3 Ka whai rawa, ka whai taonga tona whare : ka pumau tonu ano tona tika, ake ake.

4 Ka kokiri ake te maramatanga i roto i te pouri kite hunga tika: he atawhai ia, he aroha, he tika. 5 He atawhai te tangata pai, he ohaoha: ka u ana kupu i te whakawakanga.

6 He pono, e kore ia e ngaueue, ake ake : ka mahara» tia tonutia te tangata tika., ake ake.

7 E kore ia e niataku i te rongo kino : e u tonu ana tona ngakau, e whakawhirinaki ana ki a Ihowa.

8 Ka u tona ngakau, e kore ia e wehi: kia titiro ra ano ia ki ona hoa riri.

9 Kua tuwha e ia, kua hoatu kite hunga rawakore: e pumau tonu ana tona tika, ake ake; ka ara tona haona i runga i te kororia.

10 E kite te tangata kino, a ka pouri ; ka pakiri ona niho, a ka memeha atu ia: to te hunga kino hiahia, he kore.

WAIATA. [r a 23.

403

Wai ata 113.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa. Whakamoemititia J( e nga pononga a Ihowa: whakamoemititia te ingoa o Ihowa. 2 Kia whakapaingia te ingoa o Ihowa : aianei, a, ake ake ake. 3 Kia whakamoemititia te ingoa o Ihowa: i te putanga mai o te ra, a, tae noa atu ki tona torengitanga. 4 Kei runga rawa a Ihowa i nga iwi katoa: kei runga atu i nga rangi tona kororia. 5 Ko wai te rite ana ki a Ihowa, ki to tatou Atua, e noho nei i runga ; e whakaiti nei i a ia, e titiro iho nei ki te rangi, kite whenua. 6 E whakaara ake nei i te iti i roto ite puehu: e whakateitei ake nei i te rawa-kore i roto i te puranga paru; 7 A whakanohoia ana e ia ki roto ki nga rangatira : ki nga rangatira o tana iwi. 8 Nana hoki te pakoko i whai whare ai: nana hold ia i mea hei whaereere e koa ana ki ana tamariki. Whakamoemititia a Ihowa.

Te Karalcia o te Ahiahi,

Wai ata 114.

ITE putanga mai o Iharaira i Ihipa : o te whare o Hakopa i roto i te iwi reo ke, 2 Ko Hura tona wahi tapu : ko Iharaira hoki tona

rangatiratanga.

3 I kite te moana, a, whati ana : i hoki ki muri a Horano.

4 Pekepeke ana nga maunga, ano he hipi toa: nga pukepuke, ano he reme.

5 I ahatia koe, e te moana, i whati ai koe : e Horano, i hoki ai koe ki muri ?

6 E nga maunga, i pekepeke ai koutou, ano he hipi toa ? e nga pukepuke, ano he reme ? 7 Kia wiri, e te whenua, ite aroaro ote Ariki: ite aroaro o te Atua o Hakopa ;

8 I meinga ai te toka hei harotoroto wai: te kiripaka hei puna wai.

Ba 23.] WAIATA.

404

Waiata 115.

AHA ki a matou, e Ihowa, aua ki a matou, engari me hoatu te kororia ki tou Ingoa: whakaaroa tou aroha, tou pono. 2 Mo te aha nga tauiwi kia mea: Kei hea ianei to ratou Atua ? 3 Kei te rangi ra to matou Atua: kua meatia eia nga mea katoa i pai ai ia. 4 He hiriwa a ratou whakapakoko, he koura: he mahi na nga ringaringa o te tangata. 5 He mangai o ratou, a kahore e korero : he kanohi o ratou, a kahore e kite. 6 He taringa o ratou, a kahore e rongo : he ihu o ratou, a kahore e hongi. 7 He ringaringa o ratou, a kahore e whawha ; he waewae o ratou, a kahore ratou e haere: kahore hoki o ratou korokoro e korero. 8 Kite tonu ki a ratou o ratou kai hanga: mete hunga katoa e whakawhirinaki ana ki a ratou. 9 E Iharaira, whakawhirinaki atu ki a Ihowa: ko ia to ratou kai awhina, me to ratou whakangungu rakau. 10 E te whare o Arona, whakawhirinaki atu ki a Ihowa : ko ia to ratou kai awhina, me to ratou whakangungu rakau. 11 E te hunga e wehi ana ki a Ihowa, whakawhirinaki atu ki a Ihowa : ko ia to ratou kai awhina, me to ratou whakangungu rakau. 12 E mahara ana a Ihowa ki a tatou, mana tatou e manaaki : mana e manaaki te whare o Iharaira, mana e manaaki te whare o Arona.

13 Ka manaakitia e ia te hunga e wehi ana ki a Ihowa : te iti, mete rahi.

14 Ka tapiritia mai ano e Ihowa ki a koutou: ki a koutou tahi ko a koutou tamariki.

15 He manaakitanga koutou na Ihowa: na te kai hanga o te rangi, o te whenua. 16 No Ihowa nga rangi, ae ra, nga rangi: na, te whenua, he mea homai nana ki nga tamariki a te tangata. 17 E kore nga tupapaku e whakamoemiti atu ki a Ihowa: mete hunga katoa ano e heke atu ana kite wahangutanga.

WAI AT A. [iu 24.

405

18 Ko matou ia, ka whakapai atu ki a Ihowa: aianei, a, ake ake ake. Whakamoemititia a Ihowa.

TE RUA TEKAU MA WHA 0 NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Wai ata 116.

EAROHA ana ahan ki a Ihowa : mona i whakarongo mai ki toku reo, ki aku inoi; 2 I tahuri mai tona taringa ki a an: mo reira ka karanga ahau ki a ia, i a an nei i te ora. 3 I karapotia ahau e nga whakawiringa a te mate : man pu ahau i nga mamae o te reinga. 4 I kite ahau i te pawera, ite pouri; na, ko taku karangatanga atu kite ingoa o Ihowa: Tena ra, e Ihowa, whakaorangia toku wairua. 5 He atawhai a Ihowa, he tika: ae, he aroha to tatou Atua. 6 E tiakina ana e Ihowa te hunga kuare : i whakaititia iho ahau, anana ahau i whakaora. 7 Hoki atu ra, e toku wairua, ki ton okiokinga : kua atawhaitia hoki koe e Ihowa. 8 Nau hoki toku wairua i whakaora kei mate : oku kanohi kei whai roimata, oku waewae kei paheke. 9 Tera an e haereere kite aroaro o Ihowa: ite whenua o te ora. 10 I whakapono ahau, koia ahau i korero ai : i nui toku whakawhiunga. 11 I mea ahau i taku potatutatunga: He teka kau nga tangata katoa. 12 He aha taku e whakahoki atu ai ki a Ihowa : mo ana atawhainga katoa ki a au ? 13 Ka mau ahau kite kapa o te whakaoranga: ka karanga hoki kite ingoa o Ihowa. 14 Ka whakamana e ahau aku kupu taurangi k a Ihowa : i te aroaro o tona iwi katoa.

15 He mea utu nui ki ta Ihowa titiro: te matenga o tona hunga tapu. 16 E Ihowa, he pono ko ahau to pononga : ko ahau

Ba 24.1 WAIATA.

406

ano to pononga, ko te tamaiti ato pononga wahine; nau i wewete oku here. 17 Ka tukua atn e ahau te patunga tapu, ara, te whakawhetai :ka karanga ano kite Ingoa o Ihowa. 18 Ka whakamana e ahau aka kupu taurangi ki a Ihowa :, kite aroaro o tona iwi katoa. 19 Ki nga marae o te whare o Ihowa, ki waenganui on, e Hiruharama: Whakamoemititia a Ihowa.

Waiata 117

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa, enga tauiwi katoa: whakamoemititia ia, e nga iwi katoa. 2 E nui ana hoki tana mahi tohu ki a tatou : e mau

ana hoki te pono o Ihowa, ake ake. Whakamoemititia a Ihowa.

Wai ata 118.

WHAKAWHETAI atu ki a Ihowa ; e pai ana hoki ia : e pumau tonu ana hoki tana mahi tohu. 2 Kia mea a lharaira: e pumau tonu ana tana mahi

tohu.

3 Kia mea te whare o Arona : e pumau tonu ana tana mahi tohu.

4 Kia mea te hunga e wehi ana i a Ihowa : e pumau tonu ana tana mahi tohu.

5 I karanga atu ahau ki a Ihowa i roto i te pouri : i whakahoki kupu mai a Ihowa ki a au, i whakatu hoki i a au kite wahi whanui.

6 Kei toku taha a Ihowa; e kore ahau e wehi: he aha ta te tangata e mea ai ki ahau ?

7 Ko Ihowa kei roto i oku kai awhina: a ka titiro atu ahau kite hunga e kino mai ana ki a au.

8 Te whakawhirinaki ki a Ihowa : pai atu i te whakaaro atu kite tangata.

9Te whakawhirinaki ki a Ihowa: pai atu ite okioki ki nga rangatira.

10 I karapotia ahau e nga iwi katoa: heoi whakangaromia ana ratou e ahau i runga i te Ingoa o Ihowa. 11 I karapotia ahau e ratou; ae, i karapotia mai ahau e ratou: heoi whakangaromia ana ratou e ahau i runga i te Ingoa o Ihowa.

WAIATA. [k a 24.

407

12 Mete mea he pi ratou e mui mai ana ki ahau; kua pirau ratou, ano he ahi tataramoa : i whakangaromia hoki ratou e ahau i runga i te ingoa o Ihowa. 13 Kaha pu tau turaki i a au, kia hinga ai ahau: na Ihowa ia ahau i awhina mai. 14 Ko Ihowa toku kaha, me toku himene : ko ia ano

hoki toku whakaoranga.

15 He reo hari, he reo whakaoranga, kei nga tapenakara o te hunga tika : e maia ana nga mahi a te ringaringa matau o ihowa. 16 Kua whakanuia te ringaringa matau o Ihowa: e maia ana nga mahi a te ringaringa matau o Ihowa. 17 E kore ahau e mate, tera ahau e ora: hei whakapuaki i nga mahi a Ihowa.

18 I pakia rawatia ahau e Ihowa: otiia kihai ahau i tukua e ia kia mate.

19 Whakatuwheratia ki ahau nga kuwaha o te tika: ka tomo atu ahau ki roto, ka whakamoemiti atu ki a Ihowa.

20 Ko te kuwaha tenei o Ihowa: ka tomo te hunga tika ra reira.

21 Ka whakamoemiti atu ahau ki a koe: mou i whakahoki kupu mai ki a au, mou hoki i whakaora i a au.

22 Te kohatu i kapea e nga kai hanga: kua meinga hei upoko mo te kokonga. 23 Na Ihowa tenei: he mea miharo ki o tatou kanohi.

24 Ko te ra tenei i hanga e Ihowa: kia whakamanamana, kia koa tatou i tenei.

25 Whakaorangia ra e Ihowa: tena ra, e Ihowa, meinga kia kake matou.

26 Kia whakapaingia te tangata e haere mai ana i runga ite ingoa o Ihowa: kua whakapaingia koutou e matou i roto i te whare o Ihowa.

2*7 Ko te Atua a Ihowa i marama ai tatou: herea te patunga tapu ki nga aho, ki nga haona o te aata. 28 Ko koe toku Atua, maku koe e whakamoemiti: toku Atua, maku koe e whakanui. 29 Whakawhetai atu ki a Ihowa; e pai ana hoki ia: a e pumau tonu ana tana mahi tphu.

Ba 24.] WAIATA.

408

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 119.

I'T A. hari te hunga e tapatahi ana ite ara: e haere nei A. ite ture a Ihowa. 2 Ka hari te hunga e whakarite ana i ana whakaaturanga : a e whakapaua ana o ratou ngakau kite rapu i a ia. 3 E kore ano hoki ratou e mahii te kino : e haere ana ratou i ona ara. 4 Kua oti matou te whakahau e koe : kia ata pupuri i au akoranga. 5 Aue, me i whakatikaia taku ara: kite pupuri iau tikanga ! 6 Ko reira au ka kore ai e whakama: iaau ka whai whakaaro ata nei ki au whakahaunga katoa. *7 Ka whakamoemiti ahau ki a koe i runga ite ngakau tika : ina ako ahau i au whakariteritenga tika. 8 Ka puritia e ahau au tikanga : kaua ahau e whakarerea rawatia. "11/TA te aha ka whakama ai te taitamariki i tona ara : jJJL kia rite ki tau kupu tana whakamaharatanga iho. 10 Kua whakapaua e au toku ngakau kite rapu i a koe : kei kotiti ke ahau i au whakahaunga. 11 Kua huna e ahau tau kupu ki roto ki toku ngakau : kei hara ahau ki a koe. 12 E Ihowa, ka whakapaingia koe : whakaakona ahau ki au tikanga. 13 Ka whakapuakina e oku ngutu: nga whakariteritenga katoa a ton mangai. 14 Toku koa i te ara oau whakaaturanga : mete mea no nga taonga katoa. 15 Ka whakaaroaro ahau ki au akoranga :a ka whai mahara ki ou huarahi.

16 He oranga ngakau ki aan o tikanga: e kore ahau e wareware ki tau kupu.

EIA atawhai ki to pononga: kia ora ai ahau, kia puritia ai hoki tau kupu. 18 Whakatirohia oku kanohi : kia kite ai ahau i nga mea whakamiharo i roto i tau ture.

WAIATA. [Bi 25.

409

T

19 He manene ahau i runga ite whenua: kaua au whakahaunga e huna ki a au. 20 Ka ngaro toku wairua ite matenuitanga atu: ki au whakariteritenga i nga wa katoa. 21 Kua riria e koe te hunga whakakake, kua oti nei te kanga ; e kotiti ke nei i au whakahaunga. 22 Parea atu i ahau te tawai, mete whakahawea: kua whakaritea hoki e ahau au whakaaturanga. 23 I noho ano hoki nga rangatira kite korero kino moku : e whakaaro ana to pononga ki au tikanga. 24 Ko au whakaaturanga ano hoki toku oranga ngakau : me oku hoa whakatakoto whakaaro.

PIRI tonu toku wairua kite puehu : kia rite ki tau kupu tau whakahauoranga i a au. 26 I whakaaturia e ahau oku ara, a whakahoki kupu

mai ana koe ki a au : whakaakona ahau ki o tikanga. 27 Whakamatauria ahau kite ara o au akoranga : a

ka korerotia e ahau au mea whakamiharo.

28 E maturuturu iho ana toku wairua ite pouri: kia rite ki tau kupu tau whakaunga ake i a au. 29 Whakamataratia atu ia au te ara teka: kia atawhai mai hoki, a homai tau ture.

30 Kua whiriwhiria e ahau te ara o te pono : ka waiho e ahau au whakaritenga whakawa ki toku aroaro.

31 Piri tonu ahau ki au whakaaturanga: e Ihowa, kei whakama ahau.

32 Ka oma ahau i te ara o au whakahaunga: ina whakanuia e koe toku ngakau.

TE RUA TEKAU MA RIMA O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Il IHOWA, w r hakaakona ahau kite ara o an tikaJ nga: aka whakaritea e ahau, taea noatia te mutunga. 34 Whakamatauria ahau, a ka puritia e ahau tan ture: ae, ka whakapaua toku ngakau kite whakarite atu.

Ra 25.] WAIATA.

410

35 Arahina ahau ite ara oau whakahaunga: ko taku hoki tena e whakaahuareka atu nei.

36 Whakaanga toku ngakau ki au whakaaturanga: kaua hoki kite apo. 37 Whakatahuritia ketia oku kanohi, kei kite ite horihori : whakahauorangia ahau i to ara. 38 Whakapumautia tau kupu ki to pononga : e wehi nei ki a koe.

39 Kia pahure atu toku tawainga, e wehi nei ahau: G pai ana hoki au whakariteritenga whakawa. 40 Tenei ahau te matenui atu nei ki au akoranga: 'whakahauorangia ahau i runga i tou tika.

TTIA puta mai ano hoki au mahi tohu ki a au, e .IV Ihowa: ara, tau whakaoranga, kia rite ki tan kupu. 42 Penei ka whai kupu ahau ki toku kai tawai: noku ka whakawhirinaki atu ki tau kupu. 43 Kaua e tangohia rawatia i toku mangai te kupu o te pono : e tumanako atu nei hoki ahau ki au whakaritenga whakawa. 44 Penei ka puritia e ahau tau ture : ake ake. 45 Ka haereere noa atu ano ahau: e rapua ana hoki e ahau au akoranga. 46 Ka korerotia ano hoki e ahau au whakaaturanga kite aroaro o nga kingi: e kore ano e whakama. 47 Ka w T aiho ano e ahau hei oranga ngakau moku au whakahaunga : e aroha nei au. 48 Ka torona atu hoki oku ringaringa ki au whhkahaunga e aroha nei ahau: ka whakaaroaro ano ki au tikanga.

BAH A RATI A te kupu ki to pononga: i meinga nei e koe hei tumanakotanga atu maku. 50 Ko toku oranga ngakau tenei i a au e tangi nei: na to kupu nei hoki ahau i whakahauora. 51 Nui rawa te whakahi ki a au o te hunga whakakake : kibai ahau i peka ke atu i to ture. 52 I mahara ahau ki au whakariteritenga whakawa, e Ihowa, o tua iho : a marie ana toku ngakau. 53 Mau pu ahau ite pahunu: kua whakarerea hoki to ture e te hunga kino.

WAI AT A. 25.

411

T 2

54 Hei himene maku au tikanga : i te whare o toku nohoanga manenetanga. 55 I mahara ahau ki tou Ingoa ite po, e Ihowa: a puritia ana e ahau tau ture. 56 Ia au tenei: noku i whakarite iau akoranga.

E IHOWA, ko koe toku wahi : kua mea nei ahau kia whakaritea e ahau au kupu. 58 I whakapaua toku ngakau kite inoi atu ki a koe, kia pai mai : kia rite ki to kupu to mahi tohu ki a au. 59 I whakaaro ahau ki oku ara : a anga ana oku waewae ki au whakaaturanga. 60 I hohoro ahau, a kihai i whakaroa : kite whakarite i o whakahaunga. 61 Karapotia putia ahau e nga ropu o te hunga kino: kihai ia ahau i wareware ki tau ture. 62 I waenganui po ka ara ahau kite wh aka who tai atu ki a koe : mo au whakariteritenga tika. 63 He hoa ahau no te hunga katoa e wehi ana ki a koe: no te hunga ano e pupuri ana iau akoranga. 64 E Ihowa, e ki ana te whenua i tau mahi tohu: whakaakona ahau ki o tikanga.

PAI rawa tau hanga ki to pononga, e Ihowa: rite term ki tau kupu. 66 Whakaakona ahau kite ngarahu pai, kite matauranga: kua whakapono hoki ahau ki au whakahaunga. 67 I a au kiano i whakawhiua, i he ahau: tena ko tenei, ka puritia e ahau tau kupu. 68 E pai ana koe, ahe pai au mahi: whakaakona ahau ki o tikanga. 69 Kua titoa e te hunga whakakake he teka moku : ka whakapaua toku ngakau kite whakarite i au akoranga. 70 He ngako rawa o ratou ngakau, ko ia ano kei te taupa: ko ahau, he oranga ngakau ki aau tau ture. 71 Marie ano ahau kia pehia e te pouri : i ako ai ahau i au tikanga. 72 Ki a au, poka ke atu te pai o te ture a to mangai: i nga mano o te koura, o te hiriwa.

Ha 25. J WAI AT A.

412

Te Karakia o te Ahiahi.

"VrA on ringaringa ahau i hanga, i whakawhaiahua: JLI whakamatauria ahau, kia ako ai ahau ki o whakahaunga. 74 Kia hari te hunga e wehi ana ki a koe ina kite i a au : noku i tumanako atu ki tau kupu. 75 E Ihowa, e naatau ana ahau he tika o whakaritenga whakawa: ahe pono nou i pehia ai toku ngakau e koe. 76 Tena ra, waiho tau mahi tohu hei whakamarie moku: kia rite ki to kupu mai ki to pononga. 77 Kia puta mai ki a au au mahi aroha, kia ora ai ahau : ko tau ture hoki toku oranga ngakau. 78 Kia whakama te hunga whakakake; no te mea kahore he rawa iheai ta ratou hanga ki a au: ko ahau ia, ka whakaaroaro ki au akoranga. 79 Kia anga mai ki ahau te hunga e wehi ana ki a koe : mete hunga e mohio ana ki au whakaaturanga. 80 Kia tapatahi toku ngakau ki au tikanga : kei whakama ahau.

Emate nui ana toku wairua ki tau whakaoranga: ka tumanako atu ahau ki tau kupu. 82 Matawaia ana oku kanohi, he meatanga ki tau kupu: e mea ana, Ahea koe whakamarie ai i toku ngakau ?

83 Kua rite nei hoki ahau kite koki i roto ite paowa : he ahakoa e kore ahau e wareware ki au tikanga. 84 Ehia nga ra o to pononga ? ahea koe whakarite whakawa ai kite hunga e tukino nei i ahau ? 85 Kua keri poka te hunga whakakake moku• he mea hoki kahore e rite ki tau ture.

86 Pono tonu ana an whakahaunga katoa: e tukino pakupaku ana ratou ki a au; awhinatia mai ahau e koe.

87 Wahi iti kua moti ahau i a ratou i ranga, i te whenua: otira kihai i mahue iaan an akoranga. 88 Kia rite ki ton aroha tan whakahauoranga i a an: a ka puritia e ahau nga whakaaturanga a ton mangai.

PUMAU ton.ll to kupu, e Ihowa: i runga ite rangi. 90 Kei tera whakatupuranga, kei tera whakatu-

WAIATA. [Ba 26.

413

puranga, tou pono : whakaungia ana e koe te whenua, a e tu nei ano.

91 E tu nei ano inaianei, pera tonu me tau i whakarite ai : he pononga katoa boki ena mea nau. 92 Me kaua tau ture hei oranga mo toku ngakau: kua ngaro abau i taku auetanga. 93 E kore ahau e wareware ki au akoranga, ake ake: kua whakahauorangia hoki abau e koe ki ena mea. 94 Nau ahau, mau ahau e whakaora : kua rapua boki e ahau au akoranga. 95 Kua whanga nei ahau e te hunga kino kia whakamatea : ka whakaaro ahau ki au whakaaturanga.

96 Kua kitea e ahau te mutunga o nga mea tino tika katoa: he nui rawa ia tau ture.

ANO toku aroha ki tan ture : ko taku tena e whakaaroaro ai i te roa o te ra. 98 Nau i Lira ake ai aku whakaaro i a oku boa riri ; na o whakahaunga, e piri tonu nei ki a au. 99 Nui atu oku mahara i o oku kai whakaako katoa : noku i whakaaroaro nei ki o whakaaturanga. 100 Tera atu toku mobiotanga i to nga kaumatua : no te mea e whakaritea ana e abau au akoranga. 101 Kua kaiponubia mai e abau oku waewae i nga ara kino katoa : kia pupuri ai abau i tau kupu. 102 Kihai abau i whakarere i au whakaritenga whakawa: nau boki abau i ako. 103 Ano te reka o au kupu ki toku ngao : nui atu i te honi ki toku mangai. 104 Na o akoranga abau i whai mobio ai: na reira abau i kino ai ki nga ara teka katoa.

TE RUA TEKAU MA ONO O NGA BA.

Te Karakia o te Ata.

HE rama to kupu ki oku waewae: he maramatanga ki toko. ara. 106 Kua oati ah an, a ka whakamana ano e ahau : kia puritia e ahau an whakariteritenga tika. 107 He nui te mamae o toku ngakau: e Ihowa, whakahauorangia ahau, kia rite ki to kupu.

Ra 26.] WAIATA.

414

108 Manakohia mai, e Ihowa, nga ohaohatanga a toku mangai : whakaakona hoki ahau ki au whakaritenga whakawa.

109 Kei toku ringaringa tonu toku wairua: heoi, ka* here ahau e wareware ki tau ture.

110 Kua whakatakotoria e te hunga kino he mahanga moku: heoi, kahore ahau i peka ke atu iau akoranga. 111 Ka waiho e ahau au whakaaturanga hei kainga tupu moku, ake ake : ko toku koanga ngakau hoki eha.

112 Ka whakaanga e ahau toku ngakau kite mahi tonu i au tikanga : a, te mutunga ra ano.

13 WHAKAKINO ana ahau ki nga whakaaro teka: j ko tau ture ia taku e aroha ai.

114 Ko koe toku piringa, me toku whakangungu rakau : e tumanako atu ana ah.au ki to kupu. 115 Mawehe atu i ahau, e te hunga kino : ka whakaritea hoki e ahau nga whakahaunga a toku Atua. 116 Kia rite ki tau kupu tau tautokonga ake i a au, kia ora ai ahau: kaua hoki ahau e tukua kia whakama ki taku e tumanako atu nei. 117 Puritia ake ahau, kia ora ai ahau: a ka whai whakaaro tonu ahau ki au tikanga. 118 Kua takahia e koe ki raro te hunga katoa e kotiti ke ana i o tikanga: he horihori hoki ta ratou tinihanga. 119 Ka whakakahoretia e koe te hunga kino katoa o te whenua, ano he para mata: koia ahau i aroha ai ki o whakaaturanga.

120 Wiri tonu oku kikokiko i te wehi kiakoe : e mataku ana hoki ahau ki o whakaritenga whakawa.

HE whakarite whakawa, he tika, taku mahi: kaua ahau e tukua atu ki oku kai tukino. 122 Ko koe hei whakakapi mo to pononga, mo te pai : kei tukinotia ahau e te hunga whakakake.

123 Matawaia ana oku kauohi i te meatanga ki tan whakaoranga : kite kupu ano hoki o to tika.

124 Kia rite ki to aroha tan mahi ki to pononga: whakaakona hoki ahau ki au tikanga.

WAIATA. ORa 26. u.

415

125 Ko ahau to pononga ; whakawhaimaharatia mai ahau : kia matau ai ah an ki an whakaaturanga. 126 Kua rite te wa hei mahinga ma Ihowa: kua whakakahoretia hoki e ratou to ture. 127 No reira i arohaina rawatia ai e ahau an whakahaunga : ite koura, ae, i te tino koura. 128 No reira, tika tonu ki a an o akoranga katoa mo nga mea katoa: kino iho ano ahau ki nga ara teka katoa. HE mea whakamiharo au whakaaturanga : koia ka whakaritea ai e toku wairua. 130 He mea whakamarama te whakapuakanga o au kupu : he mea whakawhaimahara i nga kuare. 131 I hamama toku mangai, i kihakiha : he matenui hoki noku ki au whakahaunga. 132 Titiro mai ki a au, tohungia hoki ahau : kia rite ki tau hanga kite hunga e aroha ana ki ton Ingoa. 133 Whakatikaia aku hikoinga ki runga i tau kupu : kaua hoki tetahi he e tukua hei rangatira moku. 134 Whakaorangia ahau i te tukinotanga a te tangata : a ka puritia e ahau au akoranga. 135 Kia marama mai ton mata ki to pononga : wha~ kaakona hoki ahau ki au tikanga. 136 Heke noa nga awa wai o oku kanohi : no te mea e kore e puritia e ratou tau ture. ETIKA ana koe, e Ihowa : a e tika ana au whakaritenga whakawa. 138 He tika, he pono rawa, au whakaaturanga: i whakahaua mai e koe.

139 Ka ngaro ahau i toku ngakau whakapuke : mo au kupu ka wareware nei i oku hoa riri.

j 140 Hore rawa he para o tau kupu : koia i arohaina ai e to pononga. 141 He iti ahau, e whakahaweatia ana : heoi kahore e Ware ware ki au akoranga.

142 He tika pumau tonu ton tika: ahe pono tau ture. 143 Kua pa mai ki ahau te pouri, mete mamae : ko au whakahaunga ia toku oranga ngakau.

Ra 26.] WAIATA.

416

144 Pumau tonu te tika oau whakaaturanga: whakawhaimaharatia mai ahau, a ka ora ahau.

Te Karakia o te Ahiahi.

T WHAKAPAUA toku ngakau kite karanga : whaJL kahokia mai he kupu ki a au, e Ihowa, ka whakaritea e ahau au tikanga.

146 I karanga atu ahau ki a koe : whakaorangia ahau, a ka puritia e ahau au whakaaturanga. 147 Kiano te ata i puao noa, kua karanga ahau: i tumanako atu ahau ki tau kupu.

148 I hohoro oku kanohi i nga mataaratanga: kite whakaaroaro ki tau kupu.

149 Whakarongo ki toku reo, kia rite ki ton aroha : Kia rite, e Ihowa, ki to whakaritenga whakawa to whakahauoranga i a au.

150 E whakatata mai ana te hunga e whai ana i te mahi manakia : kei tawhiti atu ratou i tau ture.

151 E tata ana koe, e Ihowa : he pono katoa ano hoki au whakahaunga.

152 Nonamata ahau i matau aiki au whakaaturanga : he mea whakapumau nau no tua whakarere.

WHAKAAROA toku matenga, a whakaorangia ahau: kahore hoki ahau e wareware ki tau ture. 154 Whakatikaia taku whakawakanga, whakaorangia hoki ahau : kia rite ki to kupu to w T hakahauoranga i a cL 'EI LI. 155 Kei tawhiti atu i te hunga kino te whakaoranga : kahore hoki ratou e rapu ki an tikanga. 156 E Ihowa, e nui ana au mahi tohu : kia rite ki an whakaritenga whakawa to whakahauoranga i a au. 157 He tokomaha oku kai tukino, me oku hoa riri: -kahore ahau e peka atu i au whakaaturanga. 158 I kite ahau i nga kai mahi i te kino, a pouri iho ahau : no ratou kahore e whakarite i tau kupu. 159 Tirohia mai toku aroha ki au akoranga: kia rite ki tou aroha, e Ihowa, tau whakahauoranga i ahau. 160 Pono tonu tau kupu no te timatanga ra ano : pumau katoa ano hoki au whakariteritenga tika, ake ake.

WAIATA. [Ra 27.

417

T 3

HOKE he rawa i tukmotia ai ahau e nga rangatira *. heoi, e wehi ana toku ngakau i tau kupu. 162 Hari tonu ahau ki tau kupu : ano he tangata kua whiwhi kite taonga nui. 163 E kino ana ahau e whakarihariha ana kite korei o teka : ko tau ture taku i aroha ai. 164 Takiwhitu aku whakamoemititanga ki a koe i te ra tahi : mo au whakariteritenga tika. 165 He marietanga nui to te hunga e aroha ana ki tau ture : e kore hoki o ratou waewae e tutuki. 166 E tumanako atu ana ahau ki tau whakaoranga, e Ihowa: e mahi ana hoki iau whakahaunga. 167 Kua puritia e toku wairua au whakaaturanga : ae, e arohaina nuitia ana e ahau. 168 Kua puritia e ahau au akoranga, me au whakaaturanga: kei tou aroaro hoki oku ara katoa.

KIA tata atu taku tangi ki tou aroaro, e Ihowa: kia rite ki to kupu tau whakawhaimaharatanga i a au. 170 Kia tae atu taku inoi ki tou aroaro : kia rite ki

tan kupu tau whakaoranga i a au. 171 Ka whakapuaki whakamoemiti oku ngutu: ua oti ahau te whakaako e koe ki au tikanga. 172 Ma toku arero e korero tau kupu: he tika hoki au whakahaunga katoa. 173 Kia awhinatia mai ahau e tou ringaringa: kua whiriwhiria hoki e ahau au akoranga. 174 E matenui atu ana ahau ki tau whakaoranga, e Ihowa : ko tau ture hoki toku oranga ngakau. 175 Kia ora toku wairua, a ka whakamoemiti atu ki a koe: kia awhinatia mai hoki ahau eau whakaritenga whakawa.

176 Kua kotiti ke ahau mete hipi ngaro : rapua to pononga, e kore hoki ahau e wareware ki au whakahaunga.

TE RUA TEKAU MA WHITU O NGA RA.

Te Karakia o te Ata. Wai ata 120.

ITANGI atu ahau ki a Ihowa i toku matenga: a i whakahoki kupu mai ia ki a an.

Ba 27.] WAIATA.

418

2 E Ihowa, whakaorangia toku wairua i te ngutu teka : i te arero hianga. 3 Ko te aha e hoatu ki a koe ? ko te aha hoki e tapiritia atu mau, e te arero hianga ? ko nga pere koi a te hunga nunui, me nga waro hunipa. 4 Aue, toku mate, to te manene i Meheke: toku hoki e noho nei i nga teneti o Kerara! 5 Ka roa te nohoanga tahitanga o tokuwairua: kite tangata e kino ana kite rangimarie. 6 Mo te ata noho ahau : a ka korero ahau, ka anga ratou, ka whawhai. Waiata 121. KA anga atu oku kanohi ki nga maunga : no reira nei te a whin a moku. 2 No Ihowa te awhinamoku: no te kai hanga ote rangi, mete whenua. 3 E kore ia e tuku i tou waewae kia nekehia: e kore tou kai tiaki e moo. 4 Ina, e kore te kai tiaki o Iharaira: e parangia, e moe. 5 Ko Ihowa tou kai tiaki : ko Ihowa tou whakamarumaru i tou ringa matau. 6 E kore koe e pakia e te ra, i te awatea : e te marama ranei i te po. 7 Ma Ihowa koe e tiaki i roto i nga kino katoa: mana e tiaki tou wairua. 8 Ma Ihowa e tiaki to haerenga atu, me to haerenga mai : aianei, a, ake tonu atu.

WATat a 122.

I KO A ahau i ta rat on meatanga mai ki a an : Tatou , ka haere atu kite whare o Ihowa. 2 E tu o matou waewae ki roto i on tatau : e Hiruha-

rama.

3 Te hanganga o Hiruharama: rite tonu ki to te pa kua tuhonohonoa ki a ia ano.

4 Haereere ana ki reira nga iwi, nga iwi o Ihowa: ki to Iharaira whakaaturanga, kite whakawhetai kite ingoa o Ihowa.

5 Kua whakaturia hoki ki reira nga torona whakarite whakawa: nga torona ote whare o Rawiii.

WAIATA. rp tA 27.

419

6 Inoia he marietanga mo Hiruharama : ka whai pai te hunga e aroha ana ki a koe. 7 Kia man te rongo ki roto ki ou taiepa: mete pai ki roto ki ou whare kingi. 8 He mea mo aka teina, mo aku hoa : taku e mea nei Kia man te rongo ki roto ki a koe. 9 He whakaaro kite whare o Ihowa, o to tatou Atua: i rapu ai au i te pai mou.

Waiata 123.

TENEI oku kanohi ka anga atu nei ki a koe : e noho mai nei i nga rangi.

2 Na, nga kanohi o nga pononga, e anga ana kite ringaringa o o ratou rangatira ; nga kanohi o te kotiro, kite ringaringa o tona rangatira wahine : pena tonu o matou kanohi ki a Ihowa, ki to matou Atua, kia tohu ra ano ia i a matou.

3 Tohungia matou, e Ihowa, tohungia matou : kua tino kapi hoki matou i te whakahawea.

4 Kapi tonu to matou wairua i te whakahi ate hunga e noho noa ana: ite whakahawea a te hunga whakakake.

Waiata 124.

ME kaua a Ihowa i a tatou, he ki tenei ma Iharaira • me kaua a Ihowa i a tatou, i te whakatikanga mai o te tangata ki a tatou ; 2 Penei kua horomia oratia tatou e ratou: i te muranga o ta ratou riri ki a tatou. 3 Kua ngaro tatou i nga wai: kua taupokina o tatou wairua e te ia. 4 Penei kua taupokina o tatou wairua: e nga wai whakakake. 5 Kia whakapaingia a Ihowa : kihai nei i tuku atu i a tatou hei ngaunga ma o ratou niho.

6 Kua mawhiti mai o tatou wairua, mete manu i roto ite mahanga a nga kai hopu : kua motu te mahanga, a mawhiti mai ana tatou. 7 Kei te ingoa o Ihowa he awhina mo tatou: kei te kai hanga i te rangi, mete whenua.

Ba 27.] WAIATA.

420

Waiata 125.

rPE hunga e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka rite ki _i maunga Hiona : e kore nei e taea te whakangaueue, e pumau tonu ana, ake ake.

2 E karapotia ana a Hiruharama e nga maunga : me tona iwi ano hoki, e karapotia ana e Ihowa, inaianei, a, ake tonu atu.

3 E kore hoki te tokotoko ate whakaaro-kore e waiho tonu i runga ite wahi ote hunga tika: kei totoro te ringa o te hunga tika kite kino. 4 Kia pai tau mahi, e Ihowa, kite hunga pai: kite hunga ano hoki e tika ana o ratou ngakau. 5 Te hunga ia e peka ke ana ki o ratou ara kopikopiko : ma Ihowa ratou e arahi tahi atu me nga kai mahi i te kino; ka mau ia te rongo ki a Iharaira.

Te Karakia o te Aliiahi.

Waiata 126.

I TA Ihowa whakahokinga mai i nga pononga o Hiona: i rite marou kite hunga e moehewa ana. 2 Katahi to matou mangai ka ki i te kata : to matou arero hoki i te waiata.

3 Katahi ka korerotia i roto i nga tauiwi: He nui nga mahi a Ihowa ki a ratou.

4 He mea nui a Ihowa i mea ai mo tatou : a e koa ana tatou.

5 E Ihowa, whakahokia atu matou i te whakaraunga: kia pera me nga awa o te tonga. 6 Te hunga e rui ana i runga i nga roimata : ka kokoti i runga i te hari.

7 Te tangata e haere tangi atu ana, mete kawe ano i nga purapura hei whakatokanga : he pono, ka hoki hari mai ia, mete kawe mai ano i ana paihere.

Waiata 127.

KI te kore e hanga e Ihowa te whare: he maumau mahi ta nga kai hanga. 2 Ki te kore e tiakina e Ihowa te pa : maumau mataara noa te kai tiaki.

3 He maumau ta koutou ara wawe, ta koutou noho

WAIATA. [r a 27.

421

roa ite po, ta koutou kai ite taro ote mauiui: mana nei hoki e homai te moe ki tana e aroha ai.

4 Na, he taonga pumau na Ihowa nga tamariki: ko nga hua ano o te kopu tana utu. 5 E rite ana ki nga pere ite ringaringa ote tangata kaha: te whanau ote taitamarikitanga. 6 Ka hari te tangata kua ki nei tana papa-pere i a ratou : e kore ratou e whakama, engari ka korero ratou ki nga hoa riri i te kuwaha.

Waiata 128.

KA hari nga tangata katoa e wehi ana i a Ihowa : e haere ana i ona ara. 2 E kai hoki koe i te mahinga aon ringaringa : e hari koe, a ka tau te pai ki a koe.

3 E rite tau wahine kite waina hua i nga taha o tou whare : o tamariki ki nga mahuri oriwa, i nga taha o to tepara.

4 Na, he pera te manaakitanga : mo te tangata e wehi ana i a Ihowa.

5 Ka manaakitia mai koe e Ihowa i Hiona : a e kite koe i te pai o Hiruharama i nga ra katoa e ora ai koe.

6 Ae, e kite koe i nga tamariki a o tamariki: mete rongo e man ana ki a Iharaira.

Wai ata 129.

HE ki tenei ma Iharaira: Ka maha a ratou tukinotanga i a an o toku tamarikitanga ake. 2 Ka maha a ratou tukinotanga i a au o toku tamarikitanga ake : heoi, kihai ahau i taea e ratou.

3 I parantia toku tuara e nga kai parau : he roa a ratou parautanga. 4He tika a Ihowa : motu pu ia ia nga aho ate hunga kino.

5 Kia whakama, kia whakahokia ki muri: te hunga katoa e kino nei ki Hiona.

6 Kia rite ratou kite tarutaru i nga tuanui: e mexnenge nei i te mea kiano i tupu ake.

7 A, e kore e kite ringaringa ote kai kokoti : te uma hoki o te kai paihere.

Ba 28.] WAIATA.

422

8 E kore ano te hunga e haere ana i te taha e mea, Kia tau ki a koutou te manaakitanga a Ihowa : e manaaki atu nei matou i a koutou i runga i te ingoa o Ihowa.

Waiata 130.

IK ARAN GA atu ahau ki a koe, e Ihowa : i roto i nga hohonu. 2 E te Ariki, whakarongo mai ki toku reo : kia anga mai ou taringa ki toku reo inoi.

3 Me i maharatia e koe nga kino, e Ihowa : ko wai, e te Ariki, e tu ?

4 Otira he muru hara tau : e wehingia ai koe. 5 E tatari ana ahau ki a Ihowa; e tatari ana toku

wairua : e tumanako atu hoki ahau ki tana kupu. 6 Te taringa o toku wairua kite Ariki, nui atu i to te hunga e whanga ana kite ata : ae, i to te hunga e whanga ana kite ata.

7 Kia tumanako atu a Iharaira ki a Ihowa, kei a Ihowa hoki te mahi tohu : kei a ia te hokonga nui. 8 A mana a Iharaira e hoko : i roto i ana hara katoa.

Waiata 131.

E IHOWA, ehara toku i te ngakau whakapehapeha: ehara ano hoki oku i te kanohi whakakake. 2 Kahore hoki ahau e rahurahu ki nga mea nui : e

kore nei e taea e ahau.

3 He pone, rite tonu taku whakahaere, mete mahaki o toku wairua, ki to te tamaiti katahi nei ka whakarerea te u o tona whaea : e rite ana toku wairua kite tamaiti katahi nei ka whakarerea te u.

4 Kia tumanako atu a Iharaira ki a Ihowa: aianei, a, ake term atu.

TE RUA TEKAU MA WARU O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Waiata 132.

EIHOWA, maharatia a Rawiri: me ona mamaetanga ngakau katoa 5

WAIATA. [Ea 28 .

423

2 Tana oatitanga ki a Ihowa: tana kupu taurangi ki te Mea Nui o Hakopa. 3 E kore rawa ahau e tae atu ki toku whare e noho ai au : e eke ranei ki runga ki toku moenga; 4 E kore ahau e tuku i oku kanohi kia moe: i oku kamo kia nenewha;

5 Kia kitea ra ano e ahau he wahi mo Ihowa: he nohoanga mo te Mea Mui o Hakopa.

6 Na, i rangona e matou ki Eparata : i kitea ki nga mara o te ngahere. 7 Ka haere atu matou ki roto ki ona tapenakara: ka koropiko ki tona turanga waewae.

8 E ara, e Ihowa, ki roto ki ton okiokinga: a koe me te aaka o tou kaha.

9 Kia whakakakahuria o tohunga karakia kite tika : kia hamama to hunga tapu i te hari.

10 Kia whakaaro koe ki a Rawiri, ki to pononga : kaua e whakapeaua atu te mat a o tau i whakawahi ai.

11 Kua oati pono a Ihowa ki a Rawiri: e kore ano hoki ia e tahuri ke atu i tena.

12 Ka whakanohoia e ahau tetahi hua o ton kopu: ki runga ki ton torona.

13 Ki te puritia e au tamariki taku kawenata, me taku whakaaturanga e ako ai ahau ki a ratou : ka noho ano hoki a ratou tamariki ki runga ki ton torona, ake ake.

.14 Kua whiriwhiria hoki e Ihowa a Hlona: kua hiahiatia e ia hei nohoanga mona.

15 Ko toku okiokinga tenei, ake ake: ko konei ahau noho ai, kua hiahiatia hoki e ahau.

16 Ka manaakitia rawatia e ahau tana kai : ka whakamakonatia e ahau ona rawa-kore kite taro. 17 Ka 'Whakakakahuria ano hoki e ahau ona tohunga kite Whakaoranga: aka hamama tona hunga tapu ite hari.

18 Ka meinga e ahau kia pihi ki reira te haona o Rawiri : kua whakapaia e ahau he rama mo taku i whakawahi ai.

19 Ka whakakakahuria e ahau ona hoa riri kite whakama ; a ka matomato tona karauna i runga i a ia.

Ra 28.] WAIATA.

424

' Waiata 133. NA, ano te pai, ano te ahuareka o te nohoanga o nga teina, o nga tuakana : i runga i te whakaaro tahi. 2 Tona rite, kei te hinn utu nui i runga i te upoko, i heke iho nei kite pahau, ae, kite pahau o Arona: i heke iho nei ki nga remit o ona kakahu. 3 Kei te tomairangi ano o Heremona: kei tera i heke iho ki runga ki nga maunga o Hiona.

4 I whakahaua iho hoki e Ihowa te manaakitanga mo reira; te ora mo ake tonu atu.

Waiata 134.

]VTA, whakapaingia a Ihowa, e nga pononga katoa a JJi Ihowa: etu nei ite whare o Ihowa ite po. 2 Torona ake o koutou ringaringa i te wahi tapu: whakapaingia hoki a Ihowa. 3 Ma Ihowa, ma te kai hanga o te rangi, mete when.ua: e manaaki mai koe i roto i Hiona.

Waiata 135.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa, whakamoemititia te ingoa o Ihowa: whakamoemititia, e nga pononga a Ihowa;

2 E te hunga e tu ana i roto i te whare o Ihowa : i nga marae o te whare o to tatou Atua.

3 Whakamoemititia a Ihowa; he pai hoki a Ihowa: himene atu ki tona Ingoa; he mea ahuareka hoki tena.

4 Kua whiriwhiria hoki e Ihowa a Hakopa mona: a Iharaira hei tino taonga mona.

5 E matan ana hoki ahau, e nui ana a Ihowa: kei runga atu hoki to tatou Ariki i nga atua katoa. 6 Kua oti i a Ihowa ana mea katoa i pai ai, i te rangi, i te whenua: i nga moana, i nga wahi hohonu katoa.

7 Nana i pnpu ake ai nga kohn i nga pito o te whenua: i hanga e ia nga uira mo te na ; e whakaputaina mai ana e ia te han i roto i ona whare taonga.

8 Nana nei i patu nga whanau matamua o Ihipa: a te tangata, a te kararehe.

9 I tono nga tohu, me nga merekara, ki waenganui on, e Ihipa: ki runga ki a Parao rat on ko ana pononga katoa.

WAI AT A. [ Ra -28.

425

10 Nana i patu nga iwi nunui: i hoki nga kingi rahi; , . . . 11 A Hihona, kingi o nga Amon, raua ko Oka, kingi o Pahana: me nga rangatiratanga katoa o Kanaana; 12 A homai ana e ia to ratou whenua hei kainga pumau : hei kainga pumau mo Iharaira, mo tana iwi. 13 E Ihowa, pumau tonu tou Ingoa: me ton maharatanga, e Ihowa, ki tera whakatupuranga, ki tera whakatupuranga. 14 No te mea hoki ka whakarite whakawa a Ihowa mo tana iwi: aka puta ke mai tana whakaaro ki ana pononga. 15 lie hiriwa, he koura, nga whakapakoko a nga tauiwi : he mahi na nga ringaringa o te tangata. 16 He mangai o ratou, a, kahore e korero: he kanohi o ratou, a, kahore e kite. 17 He taringa o ratou, a, kahore e rongo : kahore ano hoki he manawa i o ratou mangai. 18 Rite tonu ki a ratou o ratou kai hanga: me nga tangata katoa e whakawhirinaki atu ana ki a ratou. ] 9 Whakapaingia a Ihowa, e te whare o Iharaira: whakapaingia a Ihowa, e te whare o Arona. 20 Whakapaingia a Ihowa, ete whare o Riwai: whakapaingia a Ihowa, e te hunga katoa e wehi ana i a Ihowa.

21 Kia whakapaingia a Ihowa i roto i Hiona: e noho nei i Hiruharama. Whakapaingia a Ihowa.

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 136.

WHAKAWHETAI atu ki a Ihowa, he pai hoki ia: e man tonu ana hoki tana mahi tohu. 2 Whakawhetai atu kite Atiia o nga atua: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu. 3 Whakawhetai atu kite Ariki o nga ariki: e man tonu ana hoki tana mahi tohu. 4 E mahi nei, tona kotahi, i nga merekara nunui: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu. 5 I tohunga rawa nei kite hanga i nga rangi: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

Ba 28.] WAIATA.

426

6 I whakatakoto nei i te whenua ki runga i nga wai: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

7 Ki te kai hanga i nga whakamarama nui: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu ; 8 I te ra hei tohutohu ite awatea: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu ;

9 I te marama, me nga whetu, hei tohutohu i te po: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

10 Ki te kai patu i Ihipa, ara, i a ratou whanau matamua: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu ; 11 A arahina mai ana a Iharaira i waenganui i a ratou: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu; 12 I runga i te ringaringa kaha, i te takakau kua oti te whakamaro: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

13 I tapahi nei i te moana Whero, a motu rawa : e mau tonu ana hoki tana mahi tohu ; 14 A meinga ana e ia a Iharaira kia haere atu ra waenganui: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

15 A hurihia ana a Parao me ana mano kite moana Whero : e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

16 I arahi nei i tana iwi rate koraha: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

17 I patu nei i nga kingi nunui: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu j

18 A whakamatea ana e ia nga kingi rongo nui : e mau tonu ana hoki tana mahi tohu; 19 A Hihona, kingi o nga Amori: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu ;

20 Baua ko Oka, kingi o Pahana: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu;

21 A homai ana e ia to ratou whenua hei kainga pu. mau : e man tonu ana hoki tana mahi tohu; 22 Hei kainga pumau mo Iharaira, mo tana pononga: e mau tonu ana hoki tana mahi tohu.

23 I mahara nei ki a tatou ito tatou itinga: e man tonu ana hoki tana mahi tohu ;

24 A whakaorangia ana tatou i o tatou hoa riri : e man tonu ana hoki tana mahi tohu.

25 Ko ia te kai homai i te kai ma nga kikokiko katoa: e man tonu ana hoki tana mahi tohu.

26 Whakawhetai atu kite Atua o te van gi : e man tonu ana hoki tana mahi tohu.

WAIATA. [Ea 28.

427

Waiata 137.

’IT GA wai o Papurona, i noho tatou ki reira, tangi ana: 3 ito tatou maharatanga ki Hiona. 2 Whakatarea ake e tatou a tatou haapa : ki runga ki

nga wirou i waenganui o reira. 3 No te mea i tono i reira o tatou kai herehere i tetahi waiata i a tatou; me o tatou kai tukino ite hari; i ki mai: Waiatatia mai ma matou tetahi o nga waiata o Hiona. 4 Ma te aha matou ka waiata ai i te waiata a Ihowa: i te whenua ke ? 5 Ki te wareware ahau ki a koe, e Hiruharama: kia wareware toku ringaringa matau ki tana mahi. 6 Ki te kore ahau e mahara ki a koe, kia piri toku arero ki toku ngao: kite kore ahau e whakanui i Hiruharama ki runga ake i taku mea e tino hari ai. 7 E Ihowa, maharatia nga tamariki o Eroma i te ra o Hiruharama: ta ratou meatanga, Whakahoroa, whakahoroa, a taea noatia iho tona turanga. 8 E te tamahine o Papurona, meake nei whakangaromia: ka hari te tangata e whakahoki atu ana ito utu ki a koe, mo tau i mea mai ai ki a matou.

9 Ka hari te tangata e hopu ana : e ta ana i o tamariki kite kohatu.

Waiata 138.

KA whakapaua toku ngakau kite whakawhetai ki a koe : ka himene atu ahau ki a koe i te aroaro o nga atua. 2 Ka koropiko atu ahau kite ritenga mai o to temepara tapu, a ka whakamoemiti atu ki tou Ingoa, mo tou aroha me tou pono : mou i whakanui i to Kupu ki runga ake i tou Ingoa katoa. 3 I whakahoki kupu mai koe ki a au i te ra i karanga atu ai ahau: a whakakahangia ana e koe toku wairua ki te kaha.

4 Ka whakamoemiti nga kingi katoa o te whenua ki a koe, e Ihowa: ua rongo ratou ki nga kupu a ton mangai. 5 Ae, q waiata ratou ki nga ara o Ihowa : he nui hoki te kororia o Ihowa.

Ra 29.] WAIATA.

428

6 Ahakoa kei runga rawa a Ihowa, e titiro ana ano ia kite ngakau ngohe: tena ko te tangata whakakake, i tawhiti ano kua matauria e ia.

7 Ahakoa haere ahau i waenganui o te he, mau ahau e whakahauora : ka totoro mai ton ringaringa kite riri a oku hoa whawhai, ma ton ringaringa matau ano ahau e whakaora.

BMa Ihowa e whakaoti aku mea: e Ihowa, e mau ana tau mahi tohu, ake ake; kaua e whakarerea nga mahi a ou ringa.

TE RUA TEKAU MA IWA O NGA RA.

Te Karakia o te Ata.

Wai at a 139.

E IHOWA, kua tirotirohia mai ahau, kua mohiotia ano hoki e koe : e matau ana koe ki aku nohoanga iho, ki aku whakatikanga ake; e mohio ana koe ki oku whakaaro i tawhiti.

2 Toku ara, me taku takotoranga iho, kitea putia iho e koe: oku huarahi katoa, matau tonu i a koe.

3 Kahnre rawa hoki he kupa i toku arero: i toe i a koe te mohio, e Ihowa.

4 Kua hanga a muri, a mua, oku e koe : kua pa mai ano ton ringa ki a au.

5 He mea whakamiharo rawa, kei tawhiti atu hoki i a an, tenei matauranga: kei runga noa atu, e kore e taea atu e ahau.

6 Me haere ahau ki hea i ton Wairua: me oma ranei Id hea i ton aroaro ?

7 Ki te kake atu ahau kite rangi, kei reira koe : kite wharikitia e ahau toku moenga i roto i te rua tupapaku, na, kei reira ano koe.

8 Ki te tango ahau ki nga pakau ote ata: a noho ana ki nga wahi whakamutunga mai o te moan a;

9 Kei reira ano hoki ton ringaringa hei arataki i a an: ton ringaringa matau, hei pnpuri i a au.

10 Ki te mea ahau, Tera ahau e ngaro i te pouri : marama noa te po i tetahi taka oku, i tetahi taha.

11 Ae, e kore te pouri e pouri ki a koe, engari rite

WAIATA. pu 29.

429

tahi te po mete ao te marama: ki a koe, rite tahi te pouritanga mete maramatanga. 12 I a koe hoki oku whatumanawa: nau hoH ahau i hipoki i roto i te kopu o toku whaea. 13 Ka whakawhetai atu ahau ki a koe; he mea whakawehi, he mea whakamiharo, toku hanganga: he mahi whakamiharo au mahi, mohio rawa ano hoki toku wairua ki tena.

14 Kihai i ngaro oku wahi i a koe: iaau e hanga ana i roto i te wahi ngaro, e ata whakairohia ana i raro rawa i te whenua.

15 I kite ou kanohi, i ahau kahore ano kia ahua noa: i tuhituhia katoatia ano hoki oku wahi ki to pukapuka i nga rangi i whakaahua ai, i te mea kahore ano tetahi i oti noa.

16 Ano te nui oau whakaaro ki a au, ete Atua: koia ano te ranea, in a huihi ia !

17 Ki te taua e ahau, maha atu i nga onepu : ka oho ake ahau, kei a koe tonu ahau.

18 E te Atua, he pono ka patua e koe te tangata kino: mawehe atu i a au, e nga tangata toto.

19 Mo te kino o a ratou kupu moi: e whakahuatia noatia ana e ou hoa riri ton Ingoa.

20 E Ihowa, e kore ianei ahau e kino kite hunga e kino ana ki a koe : e whakarihariha hoki kite hunga e whakatika mai ana ki a koe ?

21 He tino kino taku kino ki a ratou: waiho iho ratou e ahau hei hoa riri moku.

22 Tirohia iho ahau, e te Atua, kia matau mai hoki koe ki toku ngakau : whakamatautauria ahau, kia matau mai hoki koe ki oku whakaaro:

23 Kia kite me kahore aku ara kino: ka arahi ai i a au i te ara pumau.

Wai at a 140.

WEAK AORANGIA ahau, e Ihowa, ite tangata kino: araia atu i a an te tangata tutu. 2 E whakaaro kino nei i o ratou ngakau: e whakamine ana kite whawhai i nga ra katoa. 3 Kua whakakoia o ratou arero, ano he nakahi: kei raro iho i o ratou ngutu te wai whakamate o nga neke.

Ba 29.1 WAIATA.

430

4 Tiakina ahau, e Ihowa, i nga ringaringa o te hunga kino: araia atu i ahau te tangata tutu, kua mea nei kia turakina aku hikoinga. 5 Kua huna te mahanga, me nga aho moku e te hunga whakakake ; kua horahia e ratou he kupenga ki te taha o te ara: kua whakapikoa e ratou he rore moku.

6 I mea atu ahau ki a Ihowa, Ko koe toku Atua: whakarongo, e Ihowa, ki toku reo inoi.

7 E Ihowa, e te Ariki, e te kaha o toku whakaoranga: nau i hipoki toku upoko i te ra o te tatauranga. 8 Aua e whakaaetia, e Ihowa, nga hiahia o te tangata kino: kei taea tana whakaaro; kei whakakake ratou.

9 Na, te mahunga o te hunga e whakapae nei i a au : kia hipokina ratou e te kino o o ratou ngutu.

10 Kia taka iho nga waro mura ki runga ki a ratou : kia panga ratou kite ahi ; ki roto ki nga poka hohonu, kei whakatika ake ano ratou.

11 Kei whakapumautia ki runga kite whenua te tangata korero kino : ma te kino e whai te tangata tutu, a ngaro noa.

12 E matau ana ano ahau, ma Ihowa e tohe te whakawa ate tangata e tukinotia ana: te mea e rite ana, ma nga rawa-kore.

13 He pono ka whakawhetai te hunga pai ki tou Ingoa: ka noho te hunga tika ki tou aroaro.

Wai ata 141.

IHOWA, e tangi atu nei ahau ki a koe; hohoro mai ki a an: whakarongo ki toku reo ua karanga atu ahau ki a koe.

2 Kia whakatikaia atu taku inoi ki ton aroaro, hei whakakakara : te toronga atu hoki o oku ringaringa ano ko l te whakahere o te ahiahi.

3 Kia tiakina toku mangai, e Ihowa : tiakina te tatau o oku ngutu.

4 Kaua e whakaangahia toku ngakau kite mea kino, kite mahi i nga mahi whakaaro-kore i row i nga kai mahi i te kino : kaua ano hoki ahau e kai i a ratou mea papai.

5 Ma te tangata tika ahau epatu; he mahi aroha

WAIATA. [Ra 29.

431

tena: mana ahau e riri : he hinu pai e kore ai toku unoko e ngawha : heoi ka inoi ano ahau ina he ratou. 6 Ka turakina o ratou kai whakarite whakawa i nga wahi kohatu: e rongo ratou i aku kupu ; e reka ana hoki. 7 Kua titaritaria o matou wheua kite waha o te rua tupapaku: mete mea e tata ana e wawahi ana te tangata i te wahie i runga i te whenua. 8 & Otiia e tau ana oku kanohi, e Ihowa, e te Ariki, ki a koe : kei a koe toku whakawhirinakitanga; kaua toku wairua e waiho pani. 9 Tiakina ahau kei man i nga mahanga i whakatakotoria e ratou moku: i nga rore a nga kai mahi kino. 10 Kia taka te hunga kino ki roto ki a ratou kupe* nga : ko ahau ia, kia mawhiti tonu ake.

Te Karakia o te Ahiahi.

Waiata 142.

I KARANGA atu toku reo ki a Ihowa : i inoi atu toku reo ki a Ihowa. 2 Maringi a wai ana taku tangi ki tona aroaro : a whakaaturia atu ana e ahau toku matenga ki tona aroaro.

3 I te ngaromanga o toku wairua i roto i a au, i matau ano koe ki taku ara ; whakatakotoria pukutia ana e ratou te mahanga moku i te ara i haere ai ahau. 4 I titiro ahau kite taha ki matau, kia kite ai, heoi, kahore tetahi i matau ki a au : kahore he piringa moku; kahore tetahi e mahara ana ki toku wairua. 5 I karanga atu ahau ki a koe, e Ihowa: i mea, Ko koe toku piringa, toku wahi i te whenua o te ora. 6 Tahuri mai ki taku karanga: kua whakaititia rawatia hoki ahau.

7 Whakaorangia ahau i oku kai tukino: he kaha rawa hoki rat on i a au.

8 VVhakaputaina atu toku wairua ite whare herehero, kia whakamoemiti ai ahau ki tou Ingoa: ka karapotia inai ahau ete hunga tika; non ka atawhai iei i a a n.

Wai ata 143.

E IHOWA, whakarongo mai ki taku moi, kia titaha mai ton tarin ga ki aku inoi : whakahokia mai he kupu ki a an i runga i tou pono, i runga i ton tika.

Ba. 30.] WAIATA.

432

2 A kaua e anga, e whakawa ki to pononga : ki tau titiro hoki, e kore tetahi mea ora e whakatikaia.

3 Kua tukinotia hoki toku wairua e te hoa riri; patua iho eia toku ora ki raro kite whenua: meinga ana ahau e ia kia noho i te pouri, kia rite ki nga tupapaku onamata. 4 Na reira i ngaro ai toku wairua i roto i a au: moti rawa toku ngakau i roto i a au. 5 E maharaana ahau ki ngara onamata ; e whakaaro ana ki au mahi katoa : e whakaaroaro ana ki nga meatanga a on ringaringa. 6 Totoro tonu oku ringaringa ki a koe : e hiainu ana toku wairua ki a koe, ano he whenua matewai. 7 Hohoro te whakahoki kupu mai ki a au, e Ihowa, ka hemo toku wairua : kei huna ton mata ki a au ; kei rite ahau kite hunga e heke atu ana kite poka. 8 Meinga ahau kia rongo i ton ar oh a i te ata, e whakawhirinaki atu ana hoki ahau ki a koe : meinga ahau kia matau kite huarahi e haere ai ahau; kua ara atu nei hoki toku wairua ki a koe.

9 Whakaorangia ahau, e Ihowa, i oku hoa riri : ka kuhu atu nei ahau ki roto ki a koe.

10 Whakaakona ahau kite mea i tau e pai ai; ko koe hoki toku Atua: e pai ana tou Wairua ; arahina atu ahau kite whenua o te tika.

11 E Ihowa, whakahauorangia ahau, kia whakaaro hoki ki tou Ingoa: kia whakaaro ki tou tika, a whakaputaina ake toku wairua i roto i te pouri.

12 Kin, aroha mai hoki koe, a huna oku hoa riri : whakangaromia katoatia ano hoki nga kai tukino o toku wairua; ko ahau hoki to pononga.

TE TORE TEKAU O NGA BA.

Te Karakia o te Ata,

Waiata 144.

I7"IA whakapaingia a Ihowa, toku kaha : e whakaako V nei i oka ringaringa kite whawhai, i oku maihao kite tatau.

JU 30.] WAIATA.

433

U

2 Te atawhai moku, toku pa, toku pourewa, me toku kai whakaora ; toku whakangungu rakau, taku e whakawhirinaki ai: te kai pehi ano o toku iwi ki raro i a au.

3 E Ihowa, he aha te tangata, i maharatia mai ai o koe ? te tania ranei a te tangata, i whakaaroa ai e koe ?

4 Te rite o te tangata, kei te mea memeha noa : ona ra, mete mea he atarangi e rere atu ana. 5 Whakapikoa iho on rangi, e Ihowa, a heke iho : pa atu ki nga maunga, a ka pongere.

6 Kokiritia mai he uira hei whakamarara i a ratou : koperea mai au pere, hei whakangaro i a ratou. 7 Torona iho ton ringaringa i runga : tangohia atu ahau, whakaorangia ahau i nga wai nunui, i te ringaringa o nga tamariki ke ;

8 E korero teka nei o ratou mangai : a he ringaringa matau teka o ratou ringaringa matau.

9 Ka waiatatia atu e ahau he waiata hou ki a koe, e te Atua : ka himene atu ahau ki a koe i runga i te

hatere, i te aho tekau. 10 Ko ia te kai homai i te whakaoranga ki nga

kingi : te kai whakaora i a Bawiri, i tana pononga, i te hoari whakamate.

11 Tangohia atu ahau, whakaorangia hoki i nga ringaringa o nga tamariki ke : e korero teka nei o ratou mangai, a he ringaringa matau teka o ratou ringaringa matau.

12 Kia rite ai a matou tamariki i to ratou taitamarikitanga ki nga mahuri e tupu ake ana: a matou tamahine ki nga kohatu kokonga, whakapaipai rawa, mete mea he whare rangatira te tauira.

13 Kia ki ai a matou toa, mo te tiki noa atu i tena mea, i tena mea : kia mano, kia tini ai, nga hua o a matou hipi i o matou parae.

14 Kia nunui ai a matou kau; kore iho he pakarutanga mai ki roto: kahore lioki he whatinga atu ki waho; kahore he auetanga i o matou huarahi. 15 Ka hari te iwi e pena ana : ae, ka hari ano te iwi, ko to ratou Atua, ko Ihowa.

Ba 30.] WAI AT A.

434

Waiata 145.

whakanui ahan i a koe, e toku Atua, e te Kingi: Jljl ka whakapaingia ano hoki e ahan ton Ingoa, ake ake.

2 Ka whakapai atn ahan ki a koe i nga ra katoa : ka whakamoemiti hoki ki ton Ingoa, ake ake.

3 E nui ana a Ihowa. kia nui ano te whakamoemiti ki a ia: e kore e taea tona nui te whakaaro.

4 Ma tetahi whakatnpuranga e whakamoemiti an mahi, tae noa atn ki tetahi whakatnpuranga : e korero hoki an mahi nnnni.

5 Ka korerotia e ahan te kororia, te honore, o ton nui : me an mahi whakamiharo.

6 Ka korerotia ano te kaha o an mahi whakamatakn: maku ano e korero ton nni.

7 Ka whakapnakina e raton te maharatanga kite nni o ton pai : ka waiatatia ano ton tika.

BHe atawhai a Ihowa, he aroha; e pnhoi ana kite riri, e nni ana tana mahi tohu.

9 E pai ana a Ihowa ki nga mea katoa : kei runga tona aroha i ana mahi katoa.

10 E whakamoemititia ana koe, e Ihowa, e an mahi katoa: e whakapaingia ana e ton hnnga tapn.

11 Ma raton e korero te kororia o ton kingitanga: e Iran whan hoki ton kaha.

12 Kia mohiotia ai e nga tama a te tangata ana mahi nnnni : mete kororia ingoa nni o tona kingitanga.

13 He kingitanga mntunga-kore ton kingitanga : i puta noa atn i nga whakatnpuranga katoa ton rangatiratanga.

14 E tautokona ana e Ihowa te hnnga katoa e hinga ana : e whakaarahia ake ana hoki e ia te hnnga katoa kua whakapikoa iho.

15 E tatari ana ki a koe nga kanohi o te katoa: a e hoatu ana e koe ta raton kai ki a raton i te wa e tika

ai.

16 Te whakatuwheratanga o ton ringaringa : makona tonu i a koe te hiahia o nga mea ora katoa.

17 E tika ana nga ara katoa a Ihowa: e tapu ana hoki ana mahi katoa.

18 E tat a ana a Ihowa kite hnnga katoa e karanga

WAIATA. TRa 30.

435

276

atu ana ki a ia : kite hunga katoa e karanga pono atu ana ki a ia.

19 Ka whakamana e ia te hiahia o te hunga e wehi ana i a ia : e whakarongo hoki ia ki ta ratou tangi, a ka whakaora i a ratou.

20 Ko Ihowa hei tiaki i te hunga katoa e aroha ana ki a ia: te hunga kino katoa ia, e whakangaromia e ia.

21 Ma toku mangai e korero te whakamoemiti ki a Ihowa: kia whakapai ano hoki nga kikokiko katoa ki tona Ingoa tapu, ake ake.

Wai at a 146.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa; e toku wairua, whakamoemititia a Ihowa: i aan e ora nei ka whakamoemititia alhowa; ka himene atu ahau ki toku Atua i a an ano i te ao nei. 2 Kei whakawhirinaki atu ki nga rangatira, kite tama a te tangata : kahore nei ona kaha. 3 Te pntanga atn o tona wairua, hoki ana ia ki tona oneone : kore iho ana whakaaro i tana ra pn ano. 4 Ka hari te tangata, ko tona kai awhina, ko te Atua o Hakopa : ko tana e tumanako atu ai, ko Ihowa, ko tona Atua ; 5 Ko te kai hanga o te rangi, o te whenua, o te moana, me nga mea katoa o reira : e pupuri nei i te pono ake ake;

6 Ko ia nei te kai whakarite whakawa ma te hunga e tukinotia ana: ko ia hei whangai ite hunga mate hiakai.

7 Ko Ihowa hei wewete i nga herehere: ko Ihowa hei whakatitiro i nga matapo :

8 Ko Ihowa hei whakaara ite hunga kua whakapikoa iho : e aroha ana a Ihowa kite hunga tika : 9 Ko Ihowa hei tiaki i nga manene; ko ia hei tautoko i te pani, i te pouaru : ko te ara ia o te hunga kino, ka whakaparoritia e ia.

10 Ko Ihowa hei kingi, ake ake, ae, ton Atua, e Hiona, tae noa atu ki nga whakatupuranga katoa: Whakamoemititia a Ihowa.

Ka 30.] WAIATA.

436

Te Karakia o te Ahiahi»

Waiata 147.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa; he meapaihoki te himene atu ki to tatou Atua: he mea ahuareka hoki; e ataahua ana te whakamoemiti. 2 Ko Ihowa hei hanga i Hiruharama : mana hoki nga whati o Iharaira e kohikohi. 3 Ko ia hei rongoa i te hunga ngakau maru : mana e iakai o raton wahi mamae.

4 E taua ana eia nga whetu, te maha: e huaina ana hoki e ia nga ingoa. 5 He nui to tatou Ariki, he nui tona kaha ; e kore e taea tona matauranga te whakaaro. 6 Ko Ihowa te kai whakaara ake i te hunga mahaki : ka turakina e ia te hunga kino ki raro kite whenua. 7 Waiata whakawhetai atu ki a Ihowa : himene atu i runga i te haapa ki to tatou Atua.

8 Ko ia te kai uwhi i te rangi ki nga kapua, te kai hanga ite ua mo te whenua: e whakatupu ana ia i te tarutaru ki runga ki nga maunga. 9 E hoatu ana e ia he kai ma te kirehe : ma nga pi rawena, ina tangi.

10 E kore ia e ahuareka kite kaha ote hoiho : e kore ia e manako mai ki nga waewae o te tangata. 11 E manako mai ana a Ihowa kite hunga e wehi ana i a ia: kite hunga e tumanako atu ana ki tona aroha.

12 Whakamoemititia a Ihowa, e Hiruharama : whakamoemititia ton Atua, e Hiona.

13 Nana nei hoki i whakakaha nga tutaki o on tatau: manaakitia ana e ia an tamariki i roto i a koe.

14 Nana ano i man ai te rongo i roto i o rohe : nana koe i makona ai i te witi pai rawa.

15 Tukua mai ana e ia tana kupu kite whenua : e tino horo ana te rere o tana kupn.

16 E homai ana e ia te hukarere, ano lie huruhuru hipi : e whakatitaritaria ana te haupapa, ano he pungarehu.

17 Maka mai ana e ia tana hauhunga, ano lie maramara : ko wai e tu i mua i tana matao ?

WAI AT A. [Ba 30.

437

18 E tukua mai ana e ia tana kupu, hei whakarewa i aua mea: ka meinga tana hau kia pupuhi, rere ana

nga wai. 19 E whakakitea ana e ia tana kupu ki a Hakopa: ana tikanga, me ana whakaritenga whakawa ki a Iharaira.

20 Kahore i pena tana nanga ki tetahi iwi : kihai ano hoki ana whakaritenga whakawa i mohiotia e ratou. Whakamoem.ititia a Ihowa. Wai ata 148> >HAK AMOEMITITIA a Ihowa. Whakamoemititia a Ihowa i runga i nga rangi: whakamoemititia ia i nga wahi tiketike. 2 Whakamoemititia ia, e ana anahera katoa : whakamoemititia ia, e ana mano whaioio. 3 Whakamoemititia ia, e te ra, e te marama : whakamoemititia ia, e nga whetu whakamarama katoa. 4 Whakamoemititia ia, e nga rangi o nga rangi : e nga wai hoki o runga atn i nga rangi. 5 Kia whakamoemititia e ratou te ingoa o Ihowa : nana hoki i whakahau mai, a kua hanga. 6 Nana hoki aua mea i whakapumau, ake ake : i whakatakotoria e ia he tikanga e kore e taka. 7 Whakamoemititia a Ihowa, i runga i te whenua : e nga tarakona, me nga rire katoa; 8 Ete kapura, ete whatu; e te hukarere, e nga kohu : mete awha e whakarite nei i tana kupu ; 9 E nga maunga, me nga puke katoa: e nga rakau hua, me nga hita katoa; 10 E nga kirehe, me nga kararehe katoa : e nga mea ngokingoki, e nga mam whai pakau. 11 E nga kingi ote whenua, me nga iwi katoa: e nga rangatira, me nga kai whakarite whakawa katoa o te whenua.

12 E nga taitamariki, me nga taitamahine ; e nga koroheke ratou ko nga tamariki, kia whakamoemititia e ratou te ingoa o Ihowa : nona anake hoki te Ingoa e nui ana ; kei runga ake ite whenua, ite rangi, tona kororia.

13 Ko ia hoki te kai whakaara o te haona o tana iwi, e whakamoemititia ana e hna tangata tapu katoa : e

Ba 30.] WAIATA.

438

nga tamariki a Iharaira, e te iwi e fata ana ki a ia. Whakamoemititia a Ihowa.

Waiata 149.

TTTHAKAMOEMITITIA a Ihowa. Waiatatia atu ki V V a Ihowa he waiata hou: mete whakamoemiti ki

a ia i te whakaminenga o te hunga tapu. 2 Kia hari a Iharaira ki tona kai hanga : kia koa nga tamariki a Hiona ki to ratou Kingi. 3 Kia whakamoemiti ratou ki tona Ingoa, mete kanikani ano : kia himene atu ki a ia i runga i te timipera, i te haapa.

4 E manako mai ana hoki a Ihowa ki tana iwi: mana e whakaataahua te hunga mahaki kite whakaoranga.

5 Kia koa te hunga tapu i runga ite kororia : kia hamama ratou i te hari i runga i o ratou moenga. 6 Kia whai whakamoemiti o ratou mangai kite Atua: kia whai hoari koinga-rua o ratou ringaringa; 7 Hei rapu utu i nga tauiwi : hei whiu i nga iwi;

8 Hei herehere i o ratou kingi ki nga mekameka : me o ratou tangata nunui ki nga here rino.

9 Hei whakaputa ki a ratou i te whakariteritenga kua oti te tuhituhi: no tona hunga tapu katoa tenei honore. Whakamoemititia a Ihowa.

Waiata 150.

WHAKAMOEMITITIA a Ihowa. Whakamoemititia te Atua i tana wahi tapu: whakamoemititia ia i te kikorangi o tona kaha.

2 Whakamoemititia ia mo ana mahi nunui : kia rite kite hira o tona nui te whakamoemiti ki a ia.

3 Whakamoemititia ia i runga i te tangi o te tetere : wh akamoemititia ia i runga i te hatere, i te haapa. 4 Whakamoemititia ia i runga i te timipera, i to kanikani : whakamoemititia ia i runga i nga mea aho, me nga okana.

5 Whakamoemititia ia i runga i nga himipora tangi pai : whakamoemititia ia i runga i nga himipora tangi nui.

6 E nga mea katoa e whai manawa ana: wlnnkamop. mititia a Ihowa. Whakamoemititia a Ihowa.

439

TE TIKANGA A TE HAHI O INGARANI MO TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA, HEI PIRITI, HEI RIKONA.

MATAKORERO. He mea marama tenei ki nga tangata katoa e ata korero ana i nga Karaipiture tapu, i nga tuhituhinga hoki a nga tangata o mua, no te wa iho ano i nga Apotoro i kitea ai enei tu Minita i roto i te Hahi a te Karaiti, ara, te Pihopa, te Piriti, te Rikona. He mea whakanui rawa hoki e te whakaaro o te tangata, i nga tea katoa, te mahi a enei Minita, i kore ai tetahi tangata e pokanoa kite tangotango i tetahi o aua mahi; engari kia matua karangatia, kia matua uiuia, kia kitea ai tona taunga kite wliakarite i enei mea, a kia whakaurua rawatia ki ana mahi e te tangata e whai mana ana mo reira, i runga i te Inoi nui a te Hahi, mete whakapanga ano o nga ringaringa. Heoi, he mea kia whakapumautia ai enei tu Minita i roto i te Hahi o Ingarani, kia ata whakanuia ai hoki e te whakaaro o te tangata, kua takoto. he tikanga kia kaua tetahi e kiia he Pihopa, he Piriti, he Rikona, i roto i te Hahi o Ingarani, kaua hoki tetahi e tukua kite tangotango i tetahi o aua mahi, kite kahore ia e karangatia, e uiuia, e ata whakaurua ki reira, i runga i te txkanga e takoto atu nei; kite kahore ranei ia i whakaurua i mua ki tetahi o aua mahi e tetahi Pihopa t<ka.

Kaua hoki tetahi tangata e whakaurua kite mahi Rikona i te mea kahore ano kia rua tekau ma toru ona tau, kite kahore ranei i ata ivhakaaetia mariretia. Ko nga tangata e whakaurua ana kite mahi Piriti, kia tutuki rawa te rua tekau ma wha o nga tau. Ko te tangata hoki e motuhia ana hei Pihopa, kia tutuki rawa te toru tekau o ona tau.

Kia kitea tetahi tangata e te Pihopa, kia ivhakaaturia ranei ki a ia e etahi tangata tika. he tangata tikanga pai, kahore e whakahengia ana; kia oti hoki ia te uiui. kia kitea he tangata matau ia kite reo o Roma, kua ata whakaakona hoki kite Karaipiture tapu ; hei nga wa i whakariiea i roto i te Ture ka momotu ai ia ia hei Rikona. Ki te ai he take nui e kore ai e taea i aua wa, hei tetahi atu Ratapu, Ra nui ranei. Ko te tikanga tenei e takoto atu nei.

440

TE TIKANGA MO TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

*0" Ka mutu te Karakia o te Ata o te ra iwhakaritea e te Pihopa, ko reira te Kauwhau hei whakaatu i te mahi ma te hunga e motuhia ana hei Rikona, i te pai o taua tu Minita mo te Hahi a te Karaiti, mete tikanga mo te whakaaro a nga tangata ki a ratou, ki ta ratou mahi.

Kia noho te Pihopa ki tona nohoanga i te wahi e tala ana ki te Tepara tapu, me tuku ki a ia e te Atirikona, e tona whakakapi ranei, te hunga e mea ana kia motuhia hei Rikona (he mea whakakakahu kite kakahu e tau ana), me penei tana ki atu,

IT TE Matua i roto i te Atua, he tuku tenei naku ki a 1 koe i enei tangata, kia motuhia hei Rikona.

Te Pihopa.

T7TA tupato ki nga tangata e tukua mai e koe ki a au, Jjl hei te hunga mohio, e pai ana te whakahaere, e tau ana hei whakarite i te mahi Minita, kia whai kororia ai te Atua, kia whai pai ai hoki tana Hahi.

Na ka ki atu te Atirikona,

KUA uiuia ratou e ahau, e mea ana hoki ah.au, he pena enei tangata.

5T Hei konei te Pihopa mea ai kite Whakaminenga :

T? HOA ma, kite mea e matau ana tetahi o koutou Jlj ki tetahi mea hei whakakahore, ki tetahi hara nui ranei o tetahi o tenei hunga kua tukua mai nei kia motuhia hei rikona, e kore ai e tika kia whakaurua ia ki tena mahi, whakatika mai i runga i te Ingoa o te Atua, whakakitea mai te hara, te mea ranei hei whakakahore.

Ki te korerotia mai tetahi hara nui, tetahi mea ke ranei, hei whakakahore, kaua taua tangata e motuhia e te Pihopa hei Rikona, kia kitea ra ano te korenga o taua hara i a ia.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

441

U 3

Me whakahau i konei e te Pihopa kia puta te Inoi a te Whakaminenga mo nga tangata kahore nei i whakahengia; muri iho me korero, me waiata ranei, e ia ratou tahi ko nga Minita, ko te iwi hoki, te Ritani, me nga Inoi e takoto atu nei.

•ft Te Ritani me etahi atu Inoi.

ETE Atua, ete Matua, o te rangi: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, e te Matua, o te rangi : tohungia matou, te

hunga pouri rawa i te hara. Ete Atua, ete Tama, ete Kai hoko ite ao: tohungia

matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, e te Tama, e te Kai hoko i te ao : tohungia

matou, te hunga pouri rawa i te hara. E te Atua, e te Wairua Tapu, e puta mai nei i te Ma-

tua raua ko te Tama: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E te Atua, e te Wairua Tapu, e puta mai nei i te Matua raua ko te Tama: tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E te Tokotoru tapu, e whakapaingia nei, e whakakororiatia nei; ete Tokotoru, Kotahi ano ia Atua : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E te Tokotoru Tapu, e whakapaingia nei, e whakakororiatia nei ; e te Tokotoru, Kotahi ano ia Atua : tohungia matou, te hunga pouri rawa i te hara.

E Ihowa, aua ra e mahara ki a matou he, ki nga he a o matou tupuna : aua ano hokie utuamai o matou hara: E Ihowa, tohungia matou, tohungia o tangata, i hokoa e koe kite utu nui, ki ou toto, aua ra e riri tonu ki a matou.

E Ihowa, tohungia matou. Whakaorangia matou i nga kino katoa, ite aitua; i te hara, i nga tinihanga, me nga whakaekenga a te rewera j i tau riri, i te mamae mutunga kore,

E Ihowa, whakaorangia matou. Ite ngakau matapo; ite whakapehapeha, i te whakaii, i te whakarite kau ; i te hae, i te mauahara, i te ngakau nanakia, i te aroha kore,

_E7 Ihowa, whakaorangia matou. Ite puremu, me era atu hara whakamate katoa; I nga tini liian ga a te ao, a te kikokiko, a te rewera,

TE MOT CH AN GA I TE TANG ATA HEI BIKONA.

442

E Ihowa, whakaorangia mutou. I te uira, i te awha ; i te mate uruta, i te kai kore ;

i te tatauranga, i te kohuru, i te mate whawhati tata,

E Ihowa, whakaorangia matou.

I te turaki pokanoa i te ture : i te whakaakoranga teka, ite wehewehe; ite ngakau pakeke, ite whakahawea ki tau Kupu, ki tau Ture,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Kia mahara kite mea ngaro rawa, ki tou Whakatangatatanga tapu, ki tou Whanautanga tapu, ki tou Kotinga, ki ton Iriiringa, ki tou Nohoanga pukutanga, ki tou Whakamatautauranga,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Kia mahara ki tou Pouritanga, ki tou Kakawa toto ; ki tou Ripeka, ki tou Mamae ; ki tou Mate utu nui, ki tou Tanumanga ; ki tou Aranga kororiatanga mai, ki tou Kakenga ki runga; kite haerenga mai hoki o te Wairua Tapu,

E Ihowa, whakaorangia matou.

Hei nga wa katoa e rokohanga ai matou e te kino ; hei nga wa ano hoki o te pai ; hei te haora o te mate, hei te ra whakawa,

E Ihoiva, whakaorangia matou.

E inoi atu ana matou, te hunga hara ki a koe, kia rongo mai koe, e Ihowa, e te Atua; kia kawanatia to Hahi itapu puta noa i te ao, kia tohutohungia e koe kite ara tika;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite mea i to Pononga, ito matou Kuini, i a WIKITORI A, kia u tonu kite karakia pono ki a koe, ki nga mahi tika, ki nga mahi tapu ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite kawana i tona ngakau i runga i te w’hakapono, i te wehi, i te aroha ki a koe, kia u tonu ai ia ki a koe, kia whaia ai e ia nga mea e whakahonoretia ai koe;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite arai, kite tiaki i a ia, kia whati hoki i a ia ona hoa riri katoa;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite manaaki, kite tiaki i a Arapeti

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

443

Eruera Piriniha o Weiri, me tona hoa wahine, me nga whanaunga katoa o te Kuini ;

E Ihowa. whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite whakamarama i nga Pihopa katoa, i nga Piriti, i nga Rikona, kia mohio ai ratou, kia whakaaro tika ai ki au korero ; kia ma ta ratou kauwhau, ma ta ratou mahi, ka whakapuakina ai, ka whakakitea ai taua Kupu;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite manaaki i enei pononga an meake nei whakaurua kite mahi Rikona ; ringitia mai ano hoki he kaha ki runga ki a ratou, kia tika ai ta ratou mahi Minita, kia whai pai ai to Hahi, kia whai kororia ai hoki ton Ingoa ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite whakawhiwhi i nga Rangatira o te Runanga, i nga Tangata nunui katoa, kite pai, kite whakaaro, kite mohio ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite manaaki, kite tiaki, i nga kai whakarite whakawa, kia tika ai ta ratou whakariterite, kia u ai hoki ratou kite pono ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite manaaki, kite tiaki i o tangata katoa ;

JE Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tuku mai i te whakaaro tahi, i te rangimarie, i te rongo mau, ki nga Tauiwi katoa; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite homai ki a matou i te ngakau e aroha ana, e wehi ana ki a koe, e ata whakarite marie ana hoki i an ture ;

_E* Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite whakanui i tau atawhai ki o tangata katoa, kia ata whakarangona ai e ratou tau Kupu i runga ite ngakau pai, kia whakaputaia ai hoki nga hua o te Wairua ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite arahi mai i te hunga he kite ara tika, me nga tangata hoki kua tinihangatia ; JE Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite whakakaha i te hunga e tu ana $ ki

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

444

te whakamarie, kite awhina, i te hunga ngakau rahirahi ; kite whakaara ite hunga kua hinga; kite kuru hoki i a Hatana ki raro i o matou waewae;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite a whin a, kite whakamarie, i te hunga e ekengia ana e te he, e te mate, e te pouri; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tiaki i nga tangata katoa e haere ana ra uta, rate moana ano hoki, i nga wahine katoa e whakawhanau ana, i nga turoro katoa, me nga tamariki nonohi; kia put a hoki to atawhai ki nga herehere katoa, ki nga whakarau;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou. Kia pai koe kite tiaki, kite whangai, i nga pani, i nga pouaru ; i nga tangata rawakore, mete hunga hoki e tukinotia ana;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tohu i nga tangata katoa ; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite hohou i te rongo ki o matou hoa whawnai, kite hunga e whakatupu kino ana, e ngautuara ana ki a matou; kite whakatahuri hoki i o ratou ngakau ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite homai, kite whakatupu, hei oranga mo matou, i nga hua pai katoa o te whenua, kia kai ai matou ;

E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

Kia pai koe kite tuku mai ite tino ripeneta; kite whakangaro i o matou hara, i o matou warewarenga, i o matou kuwaretanga ; kite homai hoki i tou Wairua Tapu, kia rite ai ta matou mahi ki ta to Kupu tapu; E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

E te Tama a te Atua: whakarongo mai rapea ki a matou.

E te Tama a te Atua : whakarongo mat rapea ki a

matou.

E te Reme a te Atua : e te kai waha i nga hara o te ao;

Tukua mai tau rangimarietanga.

Ete Reme ate Atua: ete kai waha i nga Kara ote ao;

Tohungia rapea matou.

E te Karaiti, whakarongo ki a matou.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI BIKONA.

445

E te Karaiti, whakarongo ki a matou. E Ihowa, tohungia rapea matou.

E Ihowa, tohungia matou.. E te Karaiti, tohungia matou. E te Karaiti, tohungia rapea matou. E Ihowa, tohungia rapea matou. E Ihowa, tohungia rapea matou.

•JJ Ko konei korerotia ai te Inoi a te Ariki e te Piriti ratou ko te nuinga.

ETO matou Matua i te rangi, Kia tapu tou Ingoa. Kia tae mai tou rangatiratanga. Kia meatia tau e pai ai ki runga kite whenua, kia rite anokito te rangi. Homai ki a matou aianei he taro ma matou mo tenei ra. Murua o matou hara, Me matou hoki e muru nei i o te hunga e hara ana ki a matou. Aua hoki matou e kawea kia whakawaia; Engari whakaorangia matou ite kino. Amine.

Piriti. E Ihowa, kei rite ki o matou hara au meatanga mai ki a matou.

Te Nuinga. Kaua ano hoki e utua mai a matou kino.

Kia inoi tatou.

ETE Atua, e te Matua tohu, e kore nei e whakakino kite tangi o te ngakau iro, kite hiahia o te tangata e pouri ana; Kia aroha mai ki a matou, ua inoi atu ki a koe, i nga wa katoa e pehia ai matou ete pouri; whakarongo atawhai mai, whakakahoretia ano hoki nga kino e whakapangia mai ana ki a matou e te rewera, e te tangata ranei ; mau ano matou e tirotiro mai e memeha ai aua kino; ma reira ano hoki matou, o pononga ka ora ai i te tukino, ka whakawhetai tonu ai ki a koe i roto i to Hahi tapu; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki.

E Ihowa, whakatika, homai he kaha, whakaorangia matou kia maha/ra hoki ki tou Ingoa.

ETE Atua, kua rongo o matou taringa, kua korerotia ano hoki e o matou matua, nga mahi nunui i mahia e koe, i a ratou ano- i te ao, i mu a noa atu hoki. E Ihowa, whakatika, homai he kaha, whakaorangia matou mo tou kororia hoki.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

446

Kia whakakororiatia te Matua, te Tama: mete Wairua Tapu;

Te Nuinga. Ko te ritenga' ia i te timatanga, a tenei ano inaianei: aka mau tonu iho, a, ake ake ake. Amine. E te Karaiti, kia ora matou i o matou boa riri.

Titiro atawhai mai ki o matou mate.

Tirohia arohatia mai nga pouritanga o o matou ngakau.

Mumia nga hara o to hunga. Whakarangona marietia a matou inoi. E te Tama a Eawiri, tohungia matou. Whakarongo mai ki a matou, e te Karaiti, aianei, a ake tonu atu.

Whakarongo atawhai mai, ete Karaiti ; whaka/rongo atawhai mai, e Ihowa, e te Karaiti.

Piriti. E Ihowa, kia whakakitea mai tau mahi tohu ki a matou ;

Te Kuinga. E okioki atu nei hoki matou ki a koe.

Kia inoi tatou.

TENEI matou te inoi atu nei ki a koe, e te Matua, kia titiro atawbai mai ki o matou mate; whakakororiatia ton Ingoa, araia atu hoki nga kino katoa i tika nei me i whakapangia mai ki a matou ; man hoki e mea kia u ta matou okioki ki a koe i o matou pon ri - tanga katoa, kia mahi matou ki a koe a mua tonu atu i runga i te tapu, i te pai, hei whakahonore mou ; ko to matou Ariki hoki, ko Ihu Karaiti, to matou Takawaenga, to matou Kai inoi. Amine.

Hei konei ka waiata ai, ka korero ai ranei, ite Ka/rakia o te Kainga tahitanga Tapu, mete Inoi, mete Tuhituhi, mete Kongo Pai hoki e takoto nei.

Te Inoi.

ETE Atua Kaba rawa, he mea wbakarite mai nau nga tu Minita mo to Hahi, nau ano hoki o Apotoro i whakamahara, kia whiriwhiria hei Rikona, a Tepene, te matangohi o te hunga kua hinga mo te Whakapono, me etabi atu : Titiro atawbai mai ki enei pononga an e karangatia nei ki tana mahi ra ano; whakakiia ratou ki tan akoranga pono ; meinga kia barakore ta rat on nobo, kia pono hoki ta ratou. minita ki a koe, ara, kia

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

447

pai a ratou kupu, a ratou mahi, kia whakakororiatia ai tou Ingoa. kia whiwhi ai hoki to Hahi kite pai; he pai hoki te mahi a to matou Kai Whakaora, a Ihu Karaiti, e ora na, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, aianei, a, ake ake ake. Amine.

Te Tuhituhi, 1 Timoti iii. 8.

ME nga rikona ano, kia ahua kaumatua, kaua e korero rua, kaua e matenui kite waina, kaua e whaia te taonga he ; kia ma ano te hinengaro e mau ai i a ratou to te whakapono mea ngaro. Kia matua whakamatautauria ano hoki anei; ko reira ratou meinga ai hei rikona, i te mea ka kore nei he whakahemo ratou. Ivie nga wahine hoki, kia ahua kaumatua, kaua e ngautuara, kia whai mahara, kia pono i nga mea katoa. Kia kotahi tonu te wahine ma te rikona; kia pai te tohutohu i a ratou tamariki, i o ratou whare ake ano hoki, Ki te pai hoki ta ratou mahi rikona, ka whiwhi ratou kite turanga pai mo ratou, ka nui hoki to ratou maia i runga i te whakapono ki a Karaiti Ihu.

51 Ko tenei ranei, no te tuaono o nga Mahi a nga Apotoro. Mahi vi. 2.

X T AT AHI ka karangatia e te tekau ma rua te mano o JA. nga akonga, ka mea atu, E kore e pai kia whakarerea e matou te kupu a te Atua, a ko te mahi tepara ma matou. Na, tirohia iho, e nga teina, i roto i a koutou kia tokowhitu nga tangata e korerotia paitia ana, e ki ana i te Wairua Tapu, i te mahara, a ma matou ratou e whakarite iho mo tenei mahi. Ko matou ia ka u tonu kite inoi, kite mahi ite kupu. A pai katoa te mano ki taua korero : na, whiriwhiria ana e ratou a Tepene, he tangata e ki ana i te whakapono, i te Wairua Tapu, ratou ko Piripi, ko Porokoru, ko Nikanora, ko Timona, ko Paramena, ko Nikora, he porohiraiti no Anatioka : na, whakaturia ana ratou kite aroaro o nga apotoro : ka inoi era, ka whakapa i nga ringaringa ki a ratou. Heoi tupu ana te kupu ate Atua; tino nui haere ana te tokomahatanga o nga akonga i Hiruharatna ; a he toko ma ha nga tohunga i tahuri mai kite whakapono.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

448

Hei mua o te korerotanga i te Kongo Pai, me noho te ki tona nohoanga, me ui kite hunga katoa e motuhia ana hei Rikona, i te aroaro o te Whakaminenga, me penei atu.

EWHAKAPONO ana konton na te Wairua Tapu kontou i whakahiahia ki tenei Mahi Minita hei mahi kite Atua, e whai kororia ai ia t e whai pai ai hoki ana tangata ?

Kupu whakahoki. Ae.

Te Pihopa.

Il MEA ana konton i rite ki ta te Karaiti i pai ai, ki J nga tikanga ano hoki o tenei Hahi, to konton karangatanga hei Minita mo te Hahi ?

Kupu whakahoki. Ae.

Te Pihopa.

EWHAKAPONOHTA ana ranei e konton nga Karaipiture katoa o te Kawenata Tawhito, o te Kawenata Hou, e whakaaetia nei e te Hahi ?

Kupu whakahoki. E whakaponohia ana e ahan ena.

Te Pihopa.

EATA korerotia marietia ranei ena e konton ki to iwi, i roto i te Whare Karakia, e whakaritea ai konton hei Minita mo reira ?

Kupu whakahoki. Ae.

Te Pihopa.

KO te Mahi tenei ma te Rikona, i roto i te Whare Karakia e meinga ai ia hei Minita ; he mahi tahi mete Piriti i te Karakia Nui, i te tuwhanga ano hoki o te Hapa Tapu, he korero hoki i nga Karaipiture Tapu me nga Kauwhan i roto ite Hahi; he ako ite Katikihama ki nga tamariki; he iriiri i nga kohungahunga, i te mea e ngaro ana te Piriti; he kauwhau hoki, kite whakaaetia ia ete Pihopa. He mahi ano hoki mana te rapu i nga turoro, i te hunga rawakore, mete hunga kopa ote Pariha; me whakaatu hoki eia o raton ingoa, me o raton kainga, kite Piriti, kia puta ai tana kupu ki nga tangata ote Pariha kia atawhaitia raton. E whai ngakau ranei konton ki enei mahi ?

TE MOTUHANGA I TE T Ahi GAT A HEI BIKONA.

449

Kupu ivhakahoki. Ae, ka pena ano ahau, ma te Atua hoki ahau e whakakaha.

Te Pihopa.

EPUTA ranei to koutou uaua kite mea i a koutou mahi, i a nga tangata ano hoki o o koutou whare, kia rite ki ta te Karaiti i ako ai ; kia waiho ai koutou me ratou hei tauira mo te pai kite kahui katoa a te Karaiti ?

Kupu whakahoki. Ka pena ano ahau, ma te Atua hoki ahau e whakakaha.

Te Pihopa.

EATA whakarongo marie ranei koutou ki to koutou Kai whakariterite, me era atu Minita nui o te Hahi, me o koutou Kai whakahaere tikanga; e kakama ranei koutou kite whakarite i a ratou whakahau tika P

Kupu whakahoki. Ka tohea tena e ahau, ma te Atua ahau e whakakaha.

5J Hei konei te Pihopa ka whakapa ai i ona ringaringa ki runga kite Matenga o tenei, o tenei, mete koropiko marie ano ratou ki tona aroaro, ka mea ai ano ia,

KIA riro atu i a koe te tikanga mo te Mahi Bikona i roto i te Hahi a te Atua, e tukua atu na ki a koe; i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Amine.

51 Katahi ka hoatu e te Pihopa te Kawenaia Hou ki tend. ki tenei, o ratou, me tana ki ano ;

KIA riro i a koe te tikanga mo te korero i te Bongo Pai i roto i te Hahi a te Atua, mo te kauwhau hoki i taua Bongo Pai, kite whakaaetia koe e te Pihopa.

5T Ah, ka korerotia te Rongo Pai e tetahi o ratou., e ta te Pihopa i whakarite ai.

Te Rongo Pai. Buka xii. 35. KIA whitikiria o koutou hope, kia ka nga ram a ; a, te rite mo koutou hei nga tangata e tatari ana ki to ratou rangatira, ina hoki mai i te marenatanga; mo

TE MOTUHANGA I TE TANG AT A HEI RIKONA.

450

tona tae rawa mai patukituki ai, na, uaki tonu mai ratou ki a ia. Ka koa nga pononga e rokohina mai e to ratou rangatira e mataara ana ina tae mai: he pono taku e mea nei ki a koutou, ka whitiki ia i a ia, a ka mea i a ratou kia noho, ka haere mai kite mahi mea ma ratou. Aki te haere mai ia ite rua o nga mataaratanga, kite haere mai ite torn o nga mataaratanga, a ka rokohina e penei ana ano, ka koa aua pononga.

Hei konei te Pihopa tahuri ai ano kite Karakia o te Hapa Tapu., me noho ano hoki i taua ranqi ano nga tanqata katoa i motuhia nei hei Rikona, me kai tahi mete Pihopa i te Hapa L apu.

5l Ka mutu te Hapa Tapu mete Inoi me korero enei Inoi i mua ake ano o te Manaakita/nga*

Tp TE Atua Kaha rawa, ko koe te kai homai i nga mea JU papai katoa, na te nui hoki o tou pai i tango ai koe i enei pononga au hei Rikona i roto i to Hahi; M au, e Ihowa, ratou e mea kia kore e whakakake, kia uaua tonu ki ta ratou Mahi Minita, kia kakama hoki ki te whakarite i nga tikanga pai ina whakaritea atu; mete marama tonu to ratou hinengaro, mete u tonu ano ratou i roto i tau Tama, i a te Karaiti, kia pai ai a ratou mahi i tenei Minitatanga o raro iho, kia paingia ai ratou mo nga Minitatanga nunui ake i roto i to Hahi, i runga ano i tau Tama, i to matou Kai Whakaora, i a Ihu Karaiti, e whakakororiatia nei, a, ake ake ake. Amine.

HEI mua koe i a matou, e Ihowa, hei tohutohu i a matou mahi katoa, ko koe ano hoki hei whakakaha i a matou; kia whai kororia ai koe i a matou mahi katoa, he mea timata, he mea mahi, he mea whakaotii roto i a koe; kia whiwhi ai hoki matou kite ora tonu ite mea e atawhaitia nei e koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TUTA te marie a te Atua, e kore nei e taea te whakaaro, 111 e mea o koutou ngakau, o koutou hinengaro kia u i runga i te matauranga, i te aroha, kite Atua, ki tana Tama ano hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti: kia

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI RIKONA.

451

man, kia u tonu hoki ki a koutou te manaakitanga ate Atua Kaba rawa, ate Matua, ate Tama, ate Wairua

Tapu. Amine,

®|J Me mea atu ano i konei kite Rikona, kia kotahi tino tau e noho ai ia hei Rikona [ki te kore e kitea e te Pihopa he mea e whakahohorotia ai} kia tino mohio ai ia kite mahi Minita. A kite kitea, e pono ana ia, e mahi marie ana i tana mahi, ka pai kia whakaurua ia e tona Pihopa kite mahi a te Piriti, i te aroaro ano o te Hahi, i nga wa i whakaritea e te Ture ; kia rite kite tikanga e takoto atu nei: otira, kite ai he take nui, e kore ai e taea i reira, hei tetahi atu Ratapu, Ra nui ranei.

452

TE TIKANGA MO TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

Kia taea te ra i whakaritea e te Pihopa, kia mutu hoki nga Inoi o te Ata, ko reira te Kauwhau hei whakaatu i te mahi ma te hunga e motuhia ana hei Piriti, i te pai o taua tu Minita mo te Hahi a Te Karaiti, mete tikanga mo te whakaaro a nga tangata ki a ratou, ki ta ratou mahi.

Ko te hunga meake nei motuhia hei Piriti, kia matua tulcua kite Pihopa, i te mea e noho ana ia ki runga ki tona nohoanaa i te wahi e tata ana kite Tepara tapu, e te (e te tangata ranei i whakaritea hei whakakapi mono ite mea e ngaro atu ana ia) whakakakedtu rawa hoki taua hunga kite kakahu e tau ana, kia penei hoki tana ki atu.

TH TE Matua i rotoi te Atua, he tuku atn tenei naku PJ i enei tangata etn nei ki a koe, kia motuhia hei Piriti.

Te Pihopa.

KIA tupato ki nga tangata e tukua mai e koe ki a an, hei te hunga mohio, e pai ana te whakahaere, e tan ana hei whakarite i te mahi minita, kia whai kororia ai te Atua, kin whai pai ai hoki tana Hahi. •

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

453

Me whakahoki ake e te Atirikona.

ITU A uiuia raton e ahau, e mea ana hoki ahau he pena k enei tangata,

Katahi ka ki atu te Pihopa kite Whakaminenga.

EHOA ma, ko nga tangata enei e mea nei ahan, kite pai te Atua, kia whakaurua aianei kiroto kite mabi tapn ate Piriti: kna oti boki raton te niui, ka kitea hoki kna tika to raton karangatanga ki tenei mabi minita, he tangata pai hoki raton hei whakarite i tana mabi. Heoi, kite mea e mohiotia ana e tetahi o kouton tetahi hara nni o tetahi o raton, tetahi mea ke ranei, e kore ai e tika kia nru ia ki tenei minitatanga tapu, wbakatika mai i runga i te ingoa o te Atua, whakaatm ria mai hoki taua hara, taua mea ke ranei.

A, kite whakaaturia mai tetahi hara nui, tetahi atu mea whakakahore ranei, kaua te Pihopa e momotu i taua tangata hei Piriti kia kitea ra ano te korenga o taua hara i a ia.

Hei konei ka tukua e te Pihopa nga tangata, kahore nei i whakahengia to ratou motuhanga hei Piriti, ki nga Inoi a te W hakaminenga; me waiata hoki, me korero ranei e ia, e nga minita, e nga tangata, te Ritani, me nga Inoi, kia rite kite mea i whakaritea mo te Motuhanga i te tangata hei Rikona: otira ko tenei kupu ko “ Rikona” e kape i roto i te inoi mo nga Rikona, ko “ Piriti ” e whakanoho ki roto.

Katahi ka waiatatia, ka korerotia ranei te karakia ote u K a inga tahitanga tapu,” me tenei Inoi, me tenet Tuhituhi, me tenet Rongo pai, i raro iho nei.

Te Inoi.

ETE Atua Kaba rawa, e te Kai homai o nga mea pai katoa; Nan, ara, na ton. Wairua Tapu i -wbakarite nga tn Minita mo te Hahi: Tirohia atawhaitia enei pononga an, kna karangatia nei kite mabi Piriti: whakakiia raton ki tau akoranga pono, meinga kia harakore to raton noho, kia pono hoki ta raton minita ki a koe, ara, kia pai a raton kupn, a raton mabi kia wbakakororiatia ai ton Ingoa, kia whiwhi ai boki to Hahi kite pai: he pai boki te mabi ato matou Kai whakaora, a

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIKITI.

454

Ihu Karaiti, e ora na, e kingi tahi na, me koe, me te Wairua Tapu, aianei, a, ake, ake, ake. Amine.

Te Tuhituhi, Epeha iv. 7.

Kua oti te aroha noa te homai ki tenei, ki tenei o taton, i runga ite mehua ota te Karaiti homaitanga. Na reira hoki ia i mea ai, Tona kakenga atu ki runga, whakaraua ana e ia nga whakarau, a hoatu mea ana ia ma nga tangata. (Na, tona kakenga ki runga ra, he aha to tena, kite kahore ia i matua heke atu ki nga wahi o raro rawa ote whenua ? Tera i heke atu ra, ko ia ano i kake atu nei ki runga ake i nga rangi katoa, kia ki ai nga mea katoa i a ia.) A homai ana e ia, ko etahi, hei apotoro; ko etahi, hei poropiti ; ko etahi, hei kai kauwhau ite Kongo pai; ko etahi, hei hepara, hei kai whakaako ; kia tino rite ai te hunga tapu, he mea mo te mahi minita, hei hanga i te whare, ara, i te tinana o te Karaiti: kia tae katoa ra ano tatou kite kotahitanga o te whakapono, o te matauranga hoki kite Tama a te Atua, kite tino tangata, kite mehua o te tino kaumatuatanga e tutuki ai ki to te Karaiti.

Muri iho i tenei me korero hei Rongopai ko tetahi wahi o te iwa o nga upoko o ta Matiu, ara ko tenei.

Matin ix. 36.

TON A kitenga i nga mano, ka toko ake tona ngakau ar oh a ki a rat on, e mauiui ana hoki ratou, e marara ke ana, me he hipi hepara kore. Katahi ia ka mea ki ana akonga, Ko te kotinga e nui ana, ko nga kai mahi e ruarua ana; na, inoi atu kite Ariki nana te kotinga, kia tonoa mai e ia he kai mahi ki tana kotinga.

Ko tenei wahi ranei o te tekau o nga upoko o ta Hoani,

Hoani x. 1.

HE pono, he pono, taku e mea atu nei ki a koutou, Ki te kahore tetahi e tomo rate kuwaha kite kainga hipi, aka piki ke, he tahae ia, he tangata pahua. Tena, ko te tangata e tomo ana rate kuwaha, ko te hepara ia o nga hipi. Ka uaki te kai tiaki tatau ki aia; aka

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

455

rongo nga hipi ki tona reo: na, ka karangatia eia ana hipi ake, to tenei ingoa, to tenei ingoa, a ka arahina ki waho. Aka oti ana ake hipi te tuku ki waho, ka haere ia ki mua i a ratou, aka aru nga hipi i a ia; e matau ana hoki ratou ki tona reo. E kore ia ratou e aru ite tauhou; engari ka oma i a ia: e kore hoki e matau kite reo o nga tauhou. I korerotia tenei kupu whakarite e Ihu ki a ratou: heoi, kihai ratou i mohio ki nga mea i korerotia eiaki a ratou. Na, ka mea ano a Ihu ki a ratou, He pono, he pono, taku e mea atu nei ki a koutou, Ko ahau te tatau o nga hipi. He tahae, he kai pahua, te hunga katoa i haere mai i mua i a au: heoi, kihai nga hipi i whakarongo ki a ratou. Ko ahau te tatau : kite waiho ahau hei huarahi tomokanga atu ma tetahi, e ora ia; aka haere ki roto, ka haere ki waho, ka kite hoki ite kai. Heoi ano ta te tahae e haere mai ai, he tahae, he patu, he whakamoti hoki : i haere mai ahau kia whiwhi ai ratou kite ora, ina, tona nui noa atu. Ko ahau te hepara pai : he hepara pai, ka tuku i aia ano kia mate mo nga hipi. Tena, ko te tangata e utua ana, ehara nei i te hepara, ehara nei i aia nga hipi, tona kitenga i te wuruhi e haere mai ana, whakarerea ake e ia nga hipi, oma ana : na ka hopukia ratou e te wuruhi, a whakamararatia ana nga hipi. Ka oma te tangata e utua ana, no te mea e utua ana ia, a kahore ana whakaaro ki nga hipi. Ko ahau te hepara pai ; e matau ana hoki ki aku, a e matauria ana ahau e aku. Rite tonu ki to te Matua matauranga ki a au, toku matauranga hoki kite Matua: e tuku ana ano hoki ahau i aau kite mate mo nga hipi. He hipi atu ano aku, ehara nei i tenei kainga: me arahi mai ratou e ahau, a ka rongo ratou ki toku reo ; a e whakakotahitia te kahui, kotahi ano hoki hepara.

U Hei konei ka noho te Pihopa ki tona nohoanga, kapenei ai Ite korero atu mana ki a ratou.

KU A rongo koutou, ehoa ma, ite mea euia pukutia ana koutou, i te kauwhau ano hoki kua kauwhautia nei ki a koutou, i nga wahi hoki o te Karaipiture Tapu, ara, o te Rongopai, o nga pukapuka a nga Apotoro, kite ho~ nore, kite ahua nui hoki o tenei mahi e karangatia nei koutou kite whakarite. He whakahau atu ano hoki

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

456

tenei naku i a koutou, i runga i te Ingoa o to taton Ariki, o Ihu Karaiti, kia noho mahara tonu koutou kite nui ote honore, kite uaua ote mahi, e tukua atu nei ki a koutou, ara, kia waiho koutou hei karere, hei kai mataara, hei tuari ma te Ariki ; hei whakaako, hei whakatupato, hei whangai, hei rapu oranga mo nga tamariki a te Ariki; hei rapu i nga hipi aTe Karaiti kua marara noa atu, i ana tamariki hoki, e noho nei i roto i tenei ao kino, kia ora ai ratou i runga i a te Karaiti, a, ake tonu atu.

Mo konei, kia man tonu i roto i o koutou mahara, me te mea i tuhituhia ki reira, te nui o te taonga e tukua atu nei kia tiakina e koutou. Ko nga hipi hoki enei a Te Karaiti i hokona nei e ia ki tona matenga, mo ratou nei hoki ona toto i whakahekea ra. Te Hahi, ara, te Whakaminenga hei mahinga ma koutou, ko tana Wahine, ko tona Tinana. Ki te pono mai hoki tetahi mate, tetahi raruraru ranei, ki taua Hahi, ki tetahi ranei d nga wahi o taua Hahi, he mea na to koutou mangere, e mohio ana koutou kite nui o tena he, kite ahua mataku hoki o tona whiu e takoto ake nei. Heoi, me ata whakaaroaro i roto i a koutou te take o ta koutou mahi minita, ara, te wahi ki nga tamariki a te Atua, ki te Wahine aTe Karaiti, ki tona Tinana: kia tupato kei whakamutua e koutou te mahi, te whakaputa i te uaua, a, kiaoti raano nga mea katoa e taea ana e koutou, nga mea kua oti te whakatuturu hei mahi ma koutou, kia meinga nga tangata katoa e tukua atu kia tiakina e koutou kia tino ritei rungai te whakapono, ite matauranga hoki kite Atua, kia tutuki atu ano hoki kite tino kaumatuatanga i roto i a Te Karaiti, kia kore rawa ai he wahi i roto i a koutou mo te akoranga pohehe i nga mea o te Karakia, mo te mahi tutu ranei.

Ma te nui o te honore, ma te nui o te uaua o te mahi ma koutou, ka mohio ai koutou ki tenei, ara, kua takoto te tikanga kia whakapaua o koutou ngakau, me o koutou whakaaro katoa kia kitea to koutou rongo, me to koutou ngakau whakawhetai kite Ariki, nana nei koutou i whakawhiwhi ki tenei honore nui; kia tupato hoki kei he koutou, kei ai ranei koutou hei take e he ai etahi atu

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIEITI.

457

X

tangata. Otiia e kore koutou ake ano e whai ngakau, e whai hiahia, ki enei mea : ma te Atua anake hoki e homai taua hiahia, taua kaha ; heoi, kua takoto te tikanga kia kaha rawa ta koutou inoi kia tukua mai tona Wairua Tapu. Kahore atu he mea e taea ai te whakarite tenei tu mahi taimaha, he mea hoki mo te whakaoranga o te tangata, ko te kupu ako anake, ko te kupu whakahaul o roto o nga Karaipiture tapu, mete mahi hoki e rite ana ki aua Karaipiture. Mo konei kia mahara kite whakaputa ite uaua, kite korero, kite ako i nga Karaipiture, kite mea hoki i a koutou mahi, i nga mahi hoki a nga tangata o o koutou whare, kia rite ki nga tikanga o aua. Karaipiture ; i runga hoki i tenei whakaaro, kite taea, me whakarere te manukanuka, te whakaaroaro ki nga mea o tenei ao.

E mea ana ahau, tenei kua ata whakaaroa noatia ake enei mea e koutou kua oti hoki te whakapumau to koutou whakaaro, i runga i te kaha o te Atua, kia whakapaua o koutou ngakau ki tenei mahi, kua whakaritea nei e te Atua hei mahi ma koutou ; kia whakaputaia to koutou uauaki taua mea tahi; kia whakaangaa ki konei o koutou whakaaro katoa me akoutou mahi; kia tohe tonu hoki kite inoi atu kite Atua Matua, i runga i te mahi wawao a to tatou Kai whakaora, a Ihu Karaiti, kia tukua mai i te Rangi te kaha ote Wairua Tapu; kia ahua pakari ai, kia kaha haere ai ta koutou mahi minita, i te mea e korerotia ana, e whakaaroarohia ana e koutou nga Karaipiture i tenei ra, i tenei ra; kia tohe tonu ai hoki koutou, i nga wa katoa, kite whakatapu i nga mahi a koutou ko nga tangata o o koutou whare, kia rite kite tikanga i whakatakotoria, i whakaakona mai e Te Kaiaiti, kia ai a koutou mahi pai hei tauira mo nga tangata.

Ko tenei hoki, kia matau ai tenei whakaminenga a Te Karaiti, e noho nei, kite nui o to koutou ngakau, o to koutou hiahia ki enei mea; kia waiho ai hoki tenei kupu a koutou hei mea i a koutou kia anga nui kite mahi: me whakahoki marama mai e koutou he kupu ki enei patai ka makaa atu nei e au ki a koutou mo enei mea, i runga i te ingoa o te Atua, o tana Hahi hoki.

E mea ana ranei koutou i roto i o koutou ngakau

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIEITI.

458

he pono to koutou karangatanga i runga i te whakaaro a to tatou Ariki, a Thu Karaiti, i runga hoki i te tikanga o tenei Hahi, kite minitatanga, kite mahi ate Piriti ?

Kupu Whakahoki. E pena ana toku whakaaro.

Pihopa.

Ip MOHIO ana ranei koutou ki nga Karaipiture, e kite a J nuitia ana ki reira nga mea katoa hei akoranga ma te tangata, e whiwhi ai kite oranga tonutanga, i runga i te whakapono ki a Ihu Karaiti ? Kua takoto ranei to koutou whakaaro mo nga tangata e tukua ki a koutou, kia whakaakonaratou ki nga mea o roto o aua Karaipiture, kia kaua hoki e whakaakona tetahi mea ke atu, hei mea e ora ai te tangata, ko nga mea anake, e mohio ana koutou e taea te whakapumau kite Karaipiture ?

Kupu Whakahoki. E mohio ana ahau ki enei mea, kua takoto hoki toku whakaaro kia pena ahau, i runga i te kaha o te Atua.

Pihopa.

in WHAKAPUTAIA rawatia ranei to koutou uaua kia Jlj rite tonu i nga wa katoa ta koutou minita ite akoranga a te Karaiti, i ana Hakarameta, i ana tikanga, ki ta te Ariki i whakahau mai ai, ki ta tenei Hahi hoki i whakaae ai, kia rite ki nga ture ate Atua; kia whakaakona ai e koutou nga tangata e tukua ki a koutou kia uaua tonu ratou kite pupuri i aua mea ?

Kupu Whakahoki, Ka pena ahau, kite awhinatia mai e te Ariki.

Pihopa,

EWHAKAPUTAIA rawatia ranei to koutou uaua ki te pana, kite pei atu, i nga akoranga pohehe katoa, i nga urea ahua ke, kahore nei e rite ki ta te Atn a Kupu; kite whakatupato hoki, kite whakahau, i nga turoro, i nga tangata ora o nga wahi e tukua ki a koutou ; kia meatia pukutia hoki tenei, kia meatia nuitia ranei, hei te tu kupu e tika ana, e pai ana, mo tenei wa, mo tenei wa ?

TE MOT UH ANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

459

300

Kupu Whakahoki. Ka pena ahau, ma te Ariki hoki ahau e awhina.

Pihopa.

EUAUA ranei koutou kite inoi, kite korero i nga Karaipiture Tapu, kite mahi hoki i era atu mea e nui ai to koutou matau ki aua mea: mete whakarere i te whakaaro ki nga mea o te ao, o te kikokiko ?

Kupu Whakahoki. Ka tohea tena e ahau ; ma to Ariki ahau e awhina.

Pihopa.

E IT AU A ranei koutou kite mea i a koutou ano, i nga tangata hoki o o koutou whare, kia rite ki ta te Karaiti i whakaako mai ai, kia ai ko kontou ko ratou hoki, hei tauira kite kahui a te Karaiti mo nga mahi pai ?

Kupu Whakahoki. Ka anga ahau ki io mahi i tena; ma te Ariki hoki ahau e awhina.

Pihopa.

EWHAKAPAUA ranei to koutou uaua kite tohe ki nga tangata e tukua ki a koutou, ki nga tangata katoa ano hoki a te Karaiti, kia noho i runga i te rangimarie, i te rongo man, i te aroha ?

Kupu Whakahoki. Ka pena ahau, ma te Ariki hoki ahau e awhina.

Pihopa.

EATA rongo ranei koutou ki to koutou kai whakariterite, ki era atu Minita nui hoki e whakaritea hei. kai whakahaere tikanga mo koutou, hei kai tirotiro i a koutou; e kakama ranei koutou kite whakarite i a ratoa whakah.au tika ?

Kupu Whakahoki. Ka pena ah.au, ma te Ariki hoki ahau e awhina.

Katalii te Pihopa ka whakatika ka mea,

MA te Atua Kaha rawa, nana nei i tuku mai ki a koutou te ngakau mo tenei mahi: mana ano hoki o

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

460

homai he kaha, e rite ai enei mea i a koutou, kia whakaotia ai e ia te mahi kua timataia nei e ia i roto i a koutou; ko Ihu Karaiti hoki to tatou Ariki. Amine.

Ka mutu tenei, me whakahau te whakaminenga kia inoi puku atu kite Atua mo enei meakatoa: kia nohopuku hoki nga tangata katoa mo tetahi takiwa, he mea mo aua Inoi.

I Muri iho (kia tuturi tonu nga tangata e motuhia ana hei Piriti,) me waiata, me korero ranei, e te Pihopa, te Himene. “ E te Wairua Kai-hanga,” ma te Pihopa tetahi rarangi. ma nga Piriti ratou ko era atu tangata e korero tetahi rarangi, kia rite ki tenei e takoto nei. ■

E te Wairua Kai-han ga O te ngakau tangata, Ileke iho, tou kaha Homai ki o pononga. Oha a te Rungarawa, Hei kai whakamarire, Ahi, Arolia, Wai ora, Hinu whakau-ahinga. Takiwhitu au mea homai, Ringa o te Atua : Ta te Matua i ki mai Hei whakaako korero. Mau te marama e homai, Matapuna aroha ; Hana tonu tou kaha Ki o matou tinana. Mau e arai te hoariri ; Mau e ata noho ai, Matou ata arahina, Kia atea ai i te he. Homai au mea whakahari, iVIe au tohu atavvhai ; Whakangaromia te ivhainga Runga i te Rongo mau. Meinga matou kia whakaae Ki te Matua aroha, Ki te Tama atawhai, Ki to raua Wairua.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

461

A, kia puaki he moemiti Ki te Tokotoru pai : Ko te Wairua whakahari, Hei a matou noho ai.

Ka mutu tenei, kia penei te inoi a te Pihopa, kia mea hoki ia,

Tatou ka inoi.

ETE Atua Kaha rawa, e te Matua i te Rangi, na te nui o ton aroha ki a matou, i homai ai e koe tau Tama kotahi, e arohaina nuitia nei e koe, a Ihu Karaiti, hei Kai lioko i a matou, e whivvhi ai matou kite oranga tonutanga; a, i te mea kua oti matou te hoko ki tona matenga, kua kake atu hoki ia kite Rangi, i tonoa e ia kite ao ana Apotoro, Poropiti, Kai kauwhau i te Bongopai, Hepara, Kaiwhakaako, kia kohikohia ai, i runga i ta ratou mahi minita, he kahui nui i nga wahi katoa o te ao, hei whakapuaki i te whakamoemiti ki tou Ingoa Tapu, a, ake, ake, ake. E whakawhetai atu ana matou ki a koe, e whakamoemiti ana, e koropiko ana ki a koe mo enei mea nui, i tukua mai e tou whakaaro aroha o mua iho; mou ano hoki kua pai kite karanga i enei pononga au ki tana mahi minita i whakaritea nei hei mea e whai oranga ai te tangata; e inoi atu ana hoki matou ki a koe, i runga i te Ingoa o taua Tama tapu au, kia tukua mai ki a matou kite hunga katoa ano hoki o era atu wahi e karanga atu ana ki tou Ingoa Tapu, kia noho tonu i runga i te ngakau whakawhetai ki a koe mo enei, mo era atu mea pai katoa hoki, kua homai e koe; kia tupu ai, kia kake haere ai to matou matau, to matou whakapono ki a korua ko to Tama, he mea na te Wairua Tapu ; kia ai hoki enei Minita au, me nga tangata hoki e whakaritea hei minitatanga ma ratou hei whakakororia i tou Ingoa, hei whakanui i tou Rangatiratanga Tapu; ko taua Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, e ora na, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, a, ake ake ake. Amine. X Kia mutu tenei Inoi. me popoki iho nga ringaringa o te Pihopa, o nga Piriti ano hoki, ki runga kite upoko o tenei, o tenei, o te hunga e motuhia ana hei Piriti, mete tuturi tonu taua hunga, mete ki ano te Pihopa,

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

462

KIA riro i a koe te Wairua Tapu, kia whai mana ai to mahi i te mahi a te Piriti i roto i te Hahi a te Atua, e tukua atu nei ki a koe, he mea na te whakapanga atu o o matou ringaringa. Ki te whakarerea e koe nga hara o tetahi tangata, ka whakarerea; kite whakamaua nga hara o tetahi e koe, ka mau ano. Kia pono tau minita i te Kupu a te Atua, i ana Hakarameta tapu ; i runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Amine,

51 Katahi ka hoatu e te Pihopa te Paipera ki tenei, ki tenei, o ratou i te mea e tuturi ana ano, me hoatu rawa ki roto ki tcna ringa mete ki ano ia,

IT'TA riro i a koe te mana mo te kauwhau i te Kupu a k te Atua, mo te minita i nga Hakarameta tapu kite Whakaminenga, e whakaritea tikatia hei minitatanga mau.

51 Ka mutu tenei, me waiata, me korero ranei te Whakapono o Naihia, ma te Pihopa hoki e korero te wahi e toe ana o te Karakia ote Kainga tahitanga Tapu: kia kai tahi hoki ite Hapa a te Ariki te hunga katoa i motuhia nei hei minita, kia noho tonu hoki ratou kite wahi i whakapakia ai ratou, a, kia tango ra ano i te Hapa.

51 Te mutunga ote Hapa, o te inoi wkakamutunga hoki, ite mea kahore ano kia korerotia te manaakitanga, me korero enei Inoi.

T? TE Matua tino atawhai, he inoi tenei na mat on ki a JLj koe kia tukua mai ki enei pononga an, tan manaakitanga i runga i te Rangi, kia whakakakahuria ai ratou kite tika, kia whai mana ai hoki tau kupu e whakapuakina e o ratou mangai, kia kaua hoki e hua-kore ina whakapuakina. Tukua mai hoki ki a matou ton Wairua Tapu, kia whakarongo ai matou ki nga mea katoa e meatia mai e ratou i roto i tau Kupu tapu rawa, ki nga mea hoki e rite ana ki taua Kupu; kia tango ai hoki matou i aua mea, hei mea e whai oranga ai matou; kia whai kororia ai koe i a matou kupu katoa, i a matou mahi, kia nui haere ai hoki tou Rangatiratanga; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIRITI.

463

HEI mua koe i a matou, e Ihowa, hei tohutohu i a matou mahi katoa ; ko koe ano hoki hei whakakaha 1 a matou, kia whai kororia ai koe i a matou mahi katoa, he mea timata, he mea mahi, he mea whakaoti i roto i a koe; kia whiwhi ai hoki matou kite ora tonu ite mea e atawhaitia nei e koe; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine.

MA te marie a te Atua, e kore nei e taea te whakaaro, e mea o koutou ngakau, o koutou hinengaro, kia u i runga i te matauranga, i te aroha kite Atua, ki tana Tama ano hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti: kia man, kia u tonu hoki ki a koutou, te manaakitanga a te Atua Kaha rawa, a te Matua, a te Tama, a te Wairua Tapu. Amine.

*ll Ki te motuhia i taua ra tahi, ko etahi hei Rikona, ko etahi hei Piriti, ko nga Rikona e matua tukua kite Pihopa. muri iho ko nga Piriti: kia kotahi ano hoki korerotanga i te Ritgni mo ratou katoa. Me korero ano nga inoi e rua ; ko te mea mo nga Rikona i te tuatahi, muri iho ko temea monqa Piriti. Te Tuhituhi. ko Epeha iv. 7— 13. Muri iho i te Tuhituhi, me uiui, me whakapa nga Rikona, kia rite kite tikanga kua whakatakotoria i runga ake nei. A, ka oti te korero e tetahi o ratou te Rongo Pai. (ko ta Matiu ranei, upok > ioc. 36—38, ko ta Ruka ranei, upoko ocii, 35—38,) katahi ka uiuia, ka whakapakia hoki nga tangata e motuhia ana hei Piriti, kia, rite kite tikanga kua takoto i runga ake nei.

464

TE TIKANGA MO TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA: KIA MAHIA I TETAHI RATAPU, RA NUI RANEI.

51 Kia oti nga mea katoa te ata whakarite i roto i te wharekarokia, kia mutu hoki nga Inoi o te Ata, mate Pihopa Tu~ muaki (gna tetahi atu Pihopa ranei) e timata te Karakia o te Hapa ate Ariki: ko tenei hoki.

Te Inoi.

TE Atua Kaha rawa, he maha nga homaitanga _LJ papai i tukua mai e koe, ara, e tau Tama, e Ihu Karaiti, ki an Apotoro tapu, mete whakahau ano i a ratou kite whangai ito kahui; Homai ton Wairua Tapu ki nga Hepara katoa o to Hahi, ara, ki nga Pihopa, kia uaua tonu ai ratou kite kanwhau i to Kupu, kite ata whakahaere i ona tikanga; meinga hoki nga tangata kia rongo tonu ki taua Kupu, kia whiwhi katoa ai kite karauna o te kororia mutunga-kore; ko Ihu Karaiti hoki to mat ou Ariki. Amine.

Ma tetahi atu Pihopa h< k’ e korero Te Tuhituhi. 1 Timoti iii. 1.

HE pono te korero, kite hiahia tetahi kite mahi pihopa, e hiahia ana ia kite mahi pai. Na, ko te tikanga tenei, kia kaua te pihopa e ekengia e te kupu, he tahu no te wahine kotahi, kia whai mahara, kia whai

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

465

X 3

whakaaro, kia ataahua ana tikanga, kia atawhai ki nga manuhiri, kia whai ngakau kite whakaako: kia kaua e kakai waina, kia kaua e patu, kia kaua e whaia e ia nga taonga he ; engari kia ngakau ngawari, kia kaua e whawhai, kia kaua e matenui kite moni; kia pai tana tohutohu i tona whare, e mea ana i ana tamariki kia ngohengohe ki a ia, kia nni to ratou whai mahara: (kite kore hoki tetahi tangata e matau kite tohutohu i tona whare ake, me pehea ka tiaki ai ia ite hahi ate Atua ?) Ko te tauhou, kanaka, kei whakakake pea, a ka taka ki to te rewera whakamatenga. Tetahi tikanga hoki, kia pai te korero mon a ate hunga o waho; kei taka ia kite whakahawea, ki ta te rewera mahanga ano hoki.

Ko tenei ranei :

Mo te Tuhituhi. Mahi xx. 17.

TWA tono tangata atu a Paora i Miretu ki Epeha, hei I\. tiki i nga kaumatua ote hahi. A, to ratou taenga mai ki a ia, ka mea ia ki a ratou, E mahara ana koutou ki taku tikanga i roto i a koutou i nga ra katoa, no te ra tuatahi iho ano o toku taenga mai ki Ahia. Papaku noa iho te ngakau i mahi ai ahau kite Ariki, he maha la nga roimata, me nga whakamatautauranga i pa mai ki a au, i nga Hurai e whakatakoto whakaaro ana moku: kihai i puritia e ahau tetahi o nga mea pai, i whakakitea atu ano ki a koutou, i akona nuitia ki a koutou, i tenei whare hoki, i tenei whare ; i kauwhautia ki nga Hurai, ki nga Kariki, te ripeneta whaka te Atua, mete whakapono ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti. Na, tenei ahau te haere nei ki Hiruharama, he hereherenga na te Wairua; kahore hoki e mohio ki nga mea e pa mai ki a au i reira: heoi ano, ko ta te Wairua Tapu e whakaatu mai nei i tenei pa, i tenei pa, e mea ana, e taria mai ana ahau e nga mekameka, e nga mate. Otiia kahore aku whakaaro ki tetahi o enei mea; e kore ano hoki ahau e ihupuku kite ora; engari ka koa ahau in a taea taku e whai nei, mete mahi i homai ki aau e te Ariki, e Ihu, ara, kia whakaaturia te Kongo pai o te aroha noa ote Atua. Na, e mohio ana tenei ahau, heoi ano kitenga o toku mata e tetahi o koutou, e te hunga i

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

466

kauwhau haere nei ahau i te rangatiratanga o te Atua i roto i a koutou. Koia ahau ka mea nei ki a koutou aianei, Kahore oku poke i nga toto o tetahi tangata. Kihai hoki ahau i manawapa kite kauwhau ite whakaaro katoa ate Atua ki a koutou. Na, kia tupato ki a koutou, kite kahui katoa ano hoki i meinga ai koutou e te Wairua Tapu hei kai tiro tiro, whangaia te hahi a te Atua, i hokona nei eia ki ona ake toto. E mohio ana hoki ahau ki tenei, ka riro ahau, tera e puta mai ki a koutou nga wuruhi nanakia, e kore nei e tohu i te kahui. Aka whakatika ano etahi tangata i roto i a koutou, hei korero i nga mea parori ke, kukume ai i nga akonga hei whai i a ratou. Na, kia mataara, kia mahara ano ki nga tau e toru, kihai nei ahau i mangere i te po, ite ao, kite whakatupato i tenei, i tenei, o koutou mete tangi ano ahau. Na, tenei ahau, e aku teina, te tuku atu nei i a koutou kite Atua, kite kupu hoki o tona aroha noa, e kaha nei kite whakatupu ake, kite hoatu hoki i tetahi wahi ki a koutou i roto i te hunga katoa kua oti te whakatapu. Kihai i hiahiatia e ahau te hiriwa, te koura, te kakahu ranei o tetahi. E mohio ana ano koutou, na enei ringaringa i mahi nga mea i ma,tea e ahau, e oku hoa. I whakakite atu ahau i nga mea katoa ki a koutou, kia penei ano te mahi, te atawhai i te hunga ngoikore ; kia mahara hoki ki nga kupu a te Ariki, a Ihu, ki tana i mea ai, Te whakawhiwhi, nui atu te hari i to te whiwhi.

Ko reira korerotia ai e tetahi atu Pihopa, Te Rongo Pai. Hoani xxi. 15.

KA mea a Ihu ki a Haimona Pita, E Haimona, tama a Hona, rahi atu ranei ton aroha ki a au i to enei ? Ka mea tera ki a ia, Ae, ete Ariki; e mohio ana koe, e aroha ana ahau ki a koe. Ka mea ia ki a ia, Whangainga aku reme. Ka mea mai ano ia ki a ia, ko te rua o nga meatanga mai, E Haimona, tama a Hona, e aroha ana koe ki aau ? Ka mea tera ki a ia, Ae, ete Ariki, e mohio ana koe, e aroha ana ahau ki a koe. Ka mea ia ki a ia, Whangainga aku hipi. Ka mea atu ia ki a ia, ko te torn o nga meatanga atu, E Haimona, tama a

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

467

Hona, e aroha ana koe ki aan ? Ka pouri a Pita, no te mea ka toru ana meatanga ki a ia, E aroha ana koe ki a au ? Ka mea ano ki a ia, E te Ariki, e mohio ana koe ki nga mea katoa; e mohio ana koe, e aroha ana ahau ki a koe. Ka mea a Ihu ki a ia, Whangainga aku hipi.

Tenei ranei. Hoani xx. 19.

I TAUA ra tuatahi ano o te wiki, i te ahiahi, i nga tatau e kati ana o te wahi i huihui ai nga akonga i te wehi i nga Hurai, ka haere mai a Ihu, ka tu i waenganui, a ka mea ki a ratou, Kia tan te rangimarie ki a koutou. A, ka puaki tenei kupu ana, ka whakakitea atu e ia ona ringaringa, me tona kaokao ki a ratou. Na, hari tonu nga akonga i to ratou kitenga i te Ariki. Ka mea ano a Ihu ki a ratou, Kia tan te rangimarie ki a koutou : i tonoa mai ahau e te Matua, a ka tonoa ano hoki koutou e ahau. Ka korerotia tenei, ka whakaha mai ia, a ka mea ki a ratou, Kia riro atu te Wairua Tapu i a koutou: kite whakarerea noatia atu e koutou nga hara o etahi tangata, ka whakarerea o ratou j a, ki te whakamaua o etahi e koutou, ka man ano.

Tenei rami.

Matin xxviii. 18.

KA haere mai a Ihu, ka korero ki a ratou, ka mea, Kua tukua katoatia mai ki a an te mana o te rang i, ote whenua. Na, haere konton, meinga hei akonga nga iwi katoa, iriiria i runga i te ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapn: akona rat on kia man ki nga mea katoa i whakahaua atu e ahau ki a koutou: na, ko an tena hei hoa mo koutou i nga ra katoa, a, te mutunga ra ano o te ao.

U Kia mutu te Kongo Pai, te Whakapono o Nazhia, mete Kauu'hau, me noho te Pihopa Tumuaki ki tona tuuru i te wahi e tata ana kite Tepara tapu ; me tuku hoki ki a ia e etahi Pihopa tokorua o taua Haiti te tangata e motuhia. ana hei Pihopa, he mea whakakakahu ki to te Pihopa kakahu ma; me penei hoki ta raua ki ;

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

468

T? TE Matua o te Hahi i roto i te Atua, he tuku tenei -1J na maua ki a koe i tenei tangata pai, tangata mohio, kia motuhia hei Pihopa.

Hei konei whakahuatia ai e ia tana ki whakaae mo te rongo kite Pihopa Tumuaki i nga mea Lika katoa.

I. KUN GA ite ingoa ote Atua. Amine. Kua oti nei ahau, a • te whakarite hei Pihopa mo te Hahi ite Pihopatanga o ; He ki tuturu tenei naku, tera ahau e rongo, e whakahonore i te Pihopa Tumuaki o tenei Hahi, i ona whakakapi hoki i muri i a ia; ma te Atua ahau e awhina i roto i a Ihu Karaiti.

Rauaka tenei e whakahuatia. i te mea hei Pihopa Tumuaki te tangata e motuhia ana hei Pihopa. T Hei konei te Pihopa Tumuaki uiiokahau ai i te iwi kia inoi ; k a penei tana ki;

EHOA ma, kua oti te tuhituhi kite Kongo Pai a Kuka te inoinga a to tatou Kai whakaora, a te Karaiti i te po, a, ao noa te ra, i te mea e anga ana ia kite whiriwhiri, kite tonotono i ana Apotoro kotahi tekau ma rua. Kua oti hoki te tuhituhi ki nga Mahi a nga Apotoro te nohoanga pukutanga o nga akonga i Anatioka, i a ratou e anga ana kite whakapa i o ratou ringaringa ki a Paora raua ko Panapa, kite tono hoki i a raua kite kauwhau. Waihoki hei tauira mo tatou a te Karaiti ratou ko ana Apotoro ; kia matua tahuri hoki tatou kite inoi, ka whakauru ai i tenei tangata kite mahi e mea nei tatou kua karangatia ia e te Wairua Tapu hei whakarite.

Ko konei te Ritani; tera ite Karakia mo te Motuhanga ite tangata hei Rikona ; otira, hei te mutunga o tenei kupu\ “ Kia pai koe kite whakamarama i nga Pihopa katoa, &c.” me whakarere te kupu i raro iho, me whakahua ke ko tenei;

T7IA pai koe kite manaaki i to matou hoa, kua oti Ik nei te whiriwhiri hei Pihopa ;ki te tuku mai hoki i ton Wairua Tapu ki a ia, kia ata mahia ai e ia te mahi i karangatia ai ia, kia whai pai ai te Haiti, kia whakamoemititia ai hoki ten Ingoa.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA*

469

Te Nuinga. E Ihowa, whakarongo mai rapea ki a matou.

5] Ko reira tenei Inoi.

ETE Atua Kaha rawa, e te Kai homai o nga mea pai katoa; nau, ara, na tou Wairua Tapu i whakarite nga tu Minita mo to Hahi; Tirohia atawhaitia tenei pononga au, kua karangatia nei kite mahi a te Pihopa; whakakiia ia ki tau akoranga pono; meinga kia harakore tona noho, kia pono hoki tana minita ki a koe, ara, kia pai ana kupu, ana mahi; kia whakakororiatia ai tou Ingoa, kia whiwhi ai hoki to Hahi kite pai i te mea e ata whakahaerea ana eia nga tikanga; He pai hoki te mahi a to matou Kai-whakaora, a Ihu Karaiti, e ora na, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, aianei, a, ake ake ake. Amine.

5[ Katahi te Pihopa Tumuaki ka noho ki tona nohoanga, ka ki ai kite tangata meake nei motuhia hei Pihopa ;

ETAKU teina, kua takoto he tikanga i roto i te Karaipiture tapu, i nga ture ano hoki a te Hahi o mua, kia kaua e hohoro te whakapa ringaringa ki tetahi tangata, te whakawhiwhi hoki i a ia kite mana mo te whakahaere tikanga i roto i te Hahi a te Karaiti, he mea hoko nei nana taua Hahi ki ona toto i whakahekea ra. Heoi, e kore koe e whakaurua wawetia ki tenei mahi; engari ka matua makaa e au etahi patai ki a koe, kia rongo ai tenei whakaminenga ki au whakaaro mo te tikanga mo to mahi i roto i te Hahi a te

KEI te u tonu ranei ton whakaaro ki ton karangatanga ki tenei mahi minita, he mea e rite ana ki ta Ihu Karaiti i pai ai, ki nga tikanga hoki o tenei wahi o tana Hahi ?

Kupu whakahoki. Ae.

Te Pihopa Tumuaki. E matau ana ranei koe ki nga Karaipiture Tapu, kei reira nga akoranga katoa e whiwhi ai te tangata kite oranga tonutanga i runga i te whakapono ki a Ihu Karaiti ? Kua pumau hoki ton whakaaro kite whakaako i te iwi e tukua ki a koe ki nga mea o roto o ana Karaipiture Tapu; kia kaua hoki

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

470

e whakaakona tetahi atu mea, hei mea e whiwhi ai K tangata kite oranga tonutanga, ko nga mea anake e whai putake ana i roto i aua Karaipiture p Kupu whakahoki. E matau ana ahau ki tena; ka pena hoki taku mahi; ma te Atua ahau e awhina.

Te Pihopa Tumuaki. E ata mahi ranei koe i aua Karaipiture Tapu, mete inoi ano kite Atua kiawhakakitea mai nga tikanga ki a koe ; kia ahei ai i a koe te whakaako, te whakahau i runga i te akoranga pai, me te turaki ano i ta te hunga e totohe mai ana P Kupu whakahoki. Ae. Ma te Atua hoki ahau e awhina.

Te Pihopa Tumuaki. E whakaputaia ranei tou uaua kite paua atu i nga whakaakoranga he katoa, e rere ke nei i ta te Atua Kupu ; mete akiaki ano, mete whakakaha i era atu tangata kite mahi i taua mahi ?

Kupu whakahoki. Ae. Ma Ihowa hoki ahau e awhina.

Te Pihopa Tumuaki. E whakakahoretia ranei e koe te karakia-kore me nga hiahia o te ao ; e noho whakaaro hoki koe i runga i te tika, i te karakia pai i tenei ao; kia waiho ai koe hei tauira kite iwi mo nga mahi pai, kia whakama ai hoki te hoa-riri, te ai he kupu whakahe mou ?

Kupu whakahoki. Ae. Ma Ihowa hoki ahau e awhina.

Te Pihopa Tumuaki. E tohe ranei koe kia ata noho nga tangata katoa i runga i te aroha, i te rangimarie; e riria hoki e koe nga tangata tutu, takahi-ture i roto i tou Pihopatanga, kia rite kite mana e tukua nei ki a koe e te Kupu a te Atua, e nga tikanga hoki a te Hahi ? Kupu whakahoki. Ae. Ma te Atua hoki ahau © awhina.

Te Pihopa Tumuaki. E pono ranei to mahi whakapa ringaringa ki etahi tangata, to momotu i a ratou hei minita ?

Kupu whakahoki. Ae. Ma te Atua hoki ahau e awhina.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

471

Te Pihopa Tum/iMbi. E whai whakaaro ranei koe ki a te Karaiti, e ata hanga, e atawhai kite hunga rawa* kore, ki nga tangata hoki kahore nei o ratou kai awhina ? Kupu whakahoki. Ae. Ma te Atua ahau e awhina.

U Katahi ka whakatika te Pihopa Tumuaki) ka mea ;

KU A homai nei ki a koe e te Atua Kaha rawa, e to tatou Matua i te Rangi, he hiahia pai ki enei mahi katoa; mana ano e homai he kaha e rite ai aua mahi i a koe; mana e whakaoti te mahi pai kua timataia nei eia i roto i a koe, kia tu he-kore ai koe a te ra whakamutunga i roto i to tatou Ariki, i a Ihu Karaiti. Amine.

U Hei konei ka kakahuria era atu 0 nga kakahu Pihopa e te tangata e motuhia ana hei Pihopa, a, ka tuturi ia, me waiata) me korero ranei i runga i a ia te himene nei, E te Wairua, Kai-hanga; ma te Pihopa Tumuaki e timata) ma era atu Pihopa ratou ko te nuinga 0 te tangata a ratou rarangi } kia rite ki tenei e takoto atu nei.

E te Wairua, Kai-hanga O te ngakau tangata, Heke iho ; tou kaha Homai ki o pononga, Oha a te Rungarawa, Hei kai-whakamarire; Ahi, Aroha, Wai ora 9 Hinu whakawahinga. Takiwhitu an mea homai, Ringa o te Atua; Ta te Matua i ki mai Hei whakaako korero. Mau te marama e homai, Matapuna aroha; Mana tonu tou kaha Ki o matou tinana. Mau e arai te hoa-riri; Mau e ata noho ai. Matou ata arahina, Kia atea ai i te he.

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA

472

Homai au mea whakahari, Me au tohu atawhai; Whakangaromia te whainga Runga i te Rongo mau.

Meinga matou kia whakaae Ki te Matua aroha,

Ki te Tama atawhai, Ki to raua Wairua.

A, kia puaki he moemiti Ki te Tokotoru pai. Ko te Wairua whakahari, Hei a matou noho ai.

T Ka mutu tena me mea te Pihopa Tumuaki,

TA IHOWA, whakarongo mai ki ta matou inoi. JLj Te Nuinga. Kia tae atu hoki ki a koe ta matou karanga.

Kia inoi tatou.

El TE Atua Kaba rawa, e te Matua tohu, na te nui i o ton aroha ki a matou i homai ai e koe tan Tama kotahi, a Ihu Karaiti, hei Kai-hoko i a matou, e whiwhi ai matou kite oranga tonutanga; a, i te mea kua oti matou te hoko ki tona matenga, kua kake atu hoki ia ki te Rangi, i ringihia nuitia mai e ia ana mea homai noa ki runga kite tangata, i riro ai etahi hei Apotoro, etahi hei Poropiti, hei Kai-kauwhau i te Rongo Pai, hei Hepara, hei Kai-whakaako, he mea kia ata tutuki ai te hanganga ake o tana Hahi ; Homai tou Wairua Tapu ki tenei pononga au, kia takatu tonu ai ia kite korero nui i te Rongo Pai, ara i te houhanga rongo ki a koe. Kaua te mana e tukua nei ki a ia e waiho hei whakamate, engari, hei whakaora; Meinga ia hei pononga mahara, hei pononga pono ; hei whangai i au tamariki kite kai itewa e tika ai; kia tomo ai ia a mua kite hari kahore nei he mutunga: Ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki, e ora na, e kingi tahi na, me koe, mete Wairua Tapu, a, ake ake ake. Amine.

Heikonei te Pihopa Tumuaki, me era atu Pihopa ka whakapa i o ratou ringaringa ki runga kite upoko o te tangata e motuhia ana hei Pihopa ; me tuturi tonu tenei, mete ki ano te Pihopa Tumuaki ;

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

473

771 A riro i a koe te Wairua Tapu mo te mahi ate PijLk hopa i roto ite Hahi ate Atua, e tukua atu nei ki a koe i o matou ringaringa e whakapakia atu nei; I runga i te Ingoa o te Matua, o te Tama, o te Wairua Tapu. Kia mahara ano koe kite whakau i te ahi, ara, i ta te Atua mea homai noa, ka riro na i a koe, he mea na te whakapanga atu o o matou ringaringa: Ehara hoki ite wairua o te wehi ta te Atua i homai ai ki a tatou; engari to te kaha, to te aroha, to te ngakau mahara.

Me hoatu hoki te Paipera ki a ia e te Pihopa Tumuaki, me tana ki ano,

KIA pumau koe kite korero pukapuka, kite whakahau, kite whakaako. Whakaaroaroa nga mea o roto o tenei pukapuka; ata mahia hoki, kia kitea ai tou nekehanga ake e nga tangata katoa. Kia mahara ki a koe ano, kite whakaakoranga hoki. Kia uki enei mea; kite mea hoki koe i tenei, ka whakaora koe i a koe ano, i te hunga ano hoki e whakarongo ana ki a koe. Hei hepara koe kite kahui ate Karaiti; kauaka hei wuruhi. Whangaia : kauaka hoki ratou e pau i a koe. Tautokona ake nga mea ngoikore; whakaorangia nga mea e mate ana; takaia te mea kua whati te iwi; whakahokia mai nga mea kua peia atu ; rapua nga mea kua ngaro. Ka mahi tohu koe, kaua e tukua te he kia tupu : ka riri kite he, kei wareware koe kite mahi tohu ; a, ka puta mai te tino Hepara, ka whiwhi koe kite karauna kororia, e kore nei e pirau ; i roto i to tatou Ariki, i a Ihu Karaiti. Amine.

Afe korero i konei e te Pihopa Tumuaki te roanga atu o te Karakia o te Hapa a te A riki ; me tango hoki i te Hapa te Pihopa whakapa hou, ratuu ko era atu.

Ko enei Inoi hoki hei whakakapi mo te Inoi whakamutunga, i mua tonu ake o te Manaakitanga.

E TE Matua atawhai, he inoi tenei na matou ki a koe JIJ kia tukua mai tan manaakitanga ki runga ki tenei pononga an; whakakakahuria ia ki ton Wairua Tapu, kia kauwhau ai ia i to Kupu, mete tohe tonu kite riri i te he, kite whakahau ; mete whakapau ano i te mana, wanui, ite whakaako. Meinga ia hei tauira pai ki nga

TE MOTUHANGA I TE TANGATA HEI PIHOPA.

474

tangata whakapono, ara, ana kupu, tana whakahaere, tona aroha, tona whakapono, tona he-kore, tona ngakau ma: a, kia tutuki tona omanga, whakawhiwhia ia ate ra whakamutunga kite karauna o te tika, kua takoto nei i te Ariki, i te kai-whakarite tika o te whakawa ; e ora na, e kingi tahi na, mete Matua, mete Wairua Tapu, kotahi ano Atua, a, ake ake ake. Amine.

HEI mua koe i a matou, e Ihowa, hei tohutohu i a matou; ko koe ano hoki hei whakakaha i a matou, kia whai kororia ai koe i a matou mahi katoa, he mea timata, he mea mahi, he mea whakaoti i roto i a koe; kia whiwhi ai matou kite ora tonu i te mea e atawhaitia nei e koe ; ko Ihu Karaiti hoki to matou Ariki. Amine, MA te marie a te Atua, e kore nei e taea ete whakaaro, e mea o koutou ngakau, o koutou hinengaro kia u i runga i te matauranga, i te aroha kite Atua, ki tana Tama ano hoki, ki to tatou Ariki, ki a Ihu Karaiti; kia mau, kia u tonu hoki ki a koutou, te manaakitanga a te Atua Kaha rawa, a te Ma tua, a te Tania, ate Wairua Tapu. Amine,