Page image

THE ART OF ADZING As taught by Eramiha Kapua, of Ngati Tarawhai, Te Arawa, to students of the Maori Arts and Crafts School, Rotorua. Part 1. BY PINE TAIAPA The text in Maori, readers will note is not an exact translation, word by word. The photographs in sequence of operations were taken earlier this year at the Waiwhetu Meeting House, Lower Hutt while work was proceeding there, by John Ashton, for Te Ao Hou. The carvers are Mr Pine Taiapa, the author of this article, his brother, Mr Hone Taiapa, M.B.E., Mr Rangi Hetet, Mr Ngata Ruru, and Mr James Ruru. Pine Taiapa. KORERO ME TE TOKI KAPUKAPU Te Rapunga i te mau o te toki Kapukapu He tino tohunga te arahi o te toki kapukapu ki runga whakairo. “Haere ki nga hapu maha o Te Tairawhiti, rapua nga morehu kaumatua mohio ki te mau toki kapukapu, ma ratau koe e ako, e tohutohu ki te tarai, katahi ka hoki mai ki te whakairo.” Ko te whakahau tenei a Apirana Ngata ki au i te tau 1929 i Rotorua, i au e ako ana i roto i te Kura Whakairo. Kua pau ke te rua tau i au i reira e ako ana, a, ki taku mohio tonu iho, kua riro mai i au te matauranga o te whakairo, ka whai kuou mai nei a ia i nga kupu i runga ake nei. I korero ano ia, “Ko te whakatu o te whakairo kaore ano kia taea e koutou, no te mea ma te toki kapukapu tenei ahua ka taea, kei te ora tonu nga tangata mohio, haere ki a Ngatiporou.” Katahi a Apirana ka wananga i te ahua o nga whakairo kua oti i a matau. Ko nga whakairo nei he poupou mo te whare whakairo o Wiremu Potae, Tokomaru, takiwa o te Tairawhiti. Tuatahi: Ko te tarauma o te whakairo, kaore i atanga, no te mea na te whao anake i karo i tapahi i manihi, ko te hua tumaro te whakairo i te whaiti o te whao. Tuarua: Ko nga whakatara me nga haehae kaore i pai te huri haere i runga i ia wahi o