Page image

He pitopito korero purakau i rangona e te Kai-tuhi i a ratau ko ona tuakana taina hoki e tamariki ana, ki to ratau tipuna wahine, i roto i to ratau wharepuni, i nga po roroa o te waru. HAERE MA TE TUARAKI KORUA E MANAAKI na PINE TAIAPA Tera tetahi hapu ka whakanoho kainga mo ratau ki tetahi wahi ataahua, ki te taha o te ngutuawa o tetahi wai ata rere; he nui te kai o roto, te tuna, te kokopu, te inanga, te kanae, te kahawai, a, kei waho kei te taha moana, te kina, te paua, te koura, te kuku me era atu kai mataitai a kei tua i nga ngaru-whati nga taunga ika, tamure, tarakihi, moki hapuku me era atu ika. He raorao ano i nga taha o te awa nei, auheke mai ai i nga hiwi, a, he tipu hoki te kai ki runga, te hue, te kumara te taro. Ko te tuawhenua i karapotia e etahi maunga teitei maru tonu i nga rakau nohia e te manu, e te kereru, e te kaka, e te tui me era atu manu, ara te miro, te whinau, te kahikatea; apiti ki nga wao totara, rimu, mataii, ka mohiotia he kainga pai, he ruru, he nui te kai o te tuawhenua o te moana. Ka tapaia te ingoa o te kainga nei ko te Rapuatakitini. Huri rawa ake te tau kua tu i a ratau to ratau pa me o ratau whare nohoanga, kua tipu te kai i nga maara, kua ki hoki nga pataka i te kai i te hinu. Ko te ingoa o to ratau rangatira ko Te Porioterangi, he tangata pukumahi, he tohunga, he toa, he manaaki tangata, engari he tangata ki-tahi, ara, ki te whai-kupu ia, ahakoa he aha taua take, kotahi tonu tana kupu, oti tonu i tana i ki ai. No reira ka tipu tona iwi i runga i te rangimarie i to ratau kainga ataahua. Tera i waenganui i nga tamariki tane, tokorua nga mea ki tonu i te hianga, tutu, mate riri, i te mahi i nga mahi he, na wai ra kua kore e rongo ki nga tohutohu me nga whiu a nga matua a nga kai-ako; katahi ka tae te korero ki a Te Pori mo to raua ahua. Ko to raua whiu, me uta raua ki runga ki tetahi moutere tino tawhiti ki waho o te moana, ka waiho atu ai i a raua ki runga, kore kai, kore aha. Ka maunu te waka mau i a raua ka whaikupu a Te pori, “Haere ma te Tuaraki korua e manaaki.” Ahakoa tangi raua ka mutu i a raua a raua mabi tutu, kotahi tonu te tuhinga o te ringa o Te Pori, whakatemoana. Ka rere te waka nei, a, taro ake ka ngaro te reo me te kanohi tangata, a, muri iho ka ngaro nga tau-ka-hiwi, tu mai ko nga maunga, a na wai i kitea kua ngaro, me te rere tonu o te waka nei a po noa. Ka waenganuitia te po ka whakatata te waka nei ki te moutere hei nohanga mo raua. Te unga ki uta he mahinga nui ta nga tangata ki te whakamatara i o raua ringaringa, kei te rarawhi hoki ki tena ki tena o ratau e tata atu ana ki o raua ringa. Ka mahue atu raua e tangi whakahuahua mai ana ki te wa kainga. Na te po i taea ai e te kanohi e te ngakau Maori, mehemea hoki he awatea tera hoki etahi o te hunga o runga i te waka nei he nui tonu nga kai hoe i tangi puku mo raua. Awhi atu ana, awhi mai ana, nga tokorua nei i a raua, me te tangi me te karanga ki nga tangata o te waka. Na wai ra ka ruha raua i ta raua mahi, ka takoto, ka rotua e te moe. To raua ohonga ake kua awatea noa atu, katahi raua ka pangia e te hemo kai e te mate wai; pao noa ana i te ngakihi i te tuatahi, no muri ka kitea e raua nga o o te moana o te tuawhenua. Ehara i te moutere nui rawa, engari he maunga ano, he awa wai, a he whenua pai tonu. I pani to raua ahua i te tuatahi, muri iho kua riro ma te mate kai ma te mokemoke raua e arahi, pera me ta raua i kite ai i te taenga o to raua iwi ki Te Rapuatakitini. Kua kitea e raua he kainga tairanga mo raua kua tu to raua pananaki, kua kitea nga wahi kai o te moana o te whenua, kua mohio raua kaore raua e mate i te kai, ka ora tonu raua. Tena o raua whakaaro kei te hoki ki to raua iwi, ki o raua kainga, matua hoki, a ki o raua tututanga i waenganui i te iwi. Kua ngaro te reo o te tangata, o nga wahine, te umere, te waiata, te haka, te arita, kua haramai enei mea hei taonga ki roto i o raua ngakau. He roa te wa i noho raua i roto i te pouritanga, a muri iho kua memeha tena ahua, kua kimi huarahi ki te whakaataahua i to raua kainga noho. I tetahi po ka oho raua i te haruru o te moana, me te ua o te marangai me te whatitiri, a, mohio tonu raua ko nga marangai nunui tenei o te waru o nga po roroa o te makariri. Ao ake i te ata kaore i tariorio te hau me te marangai, paaha ana te moana. E rua nga ra me nga po i tutu ai te puehu o te hau o te marangai katahi ano ka tau te marino. Katahi raua ka matakitaki ki nga rakau tawhaowhao e tere haere ana i te moana, mohio tonu raua na te waipuke, na nga tai nunui i

Log in or create a Papers Past website account

Use your Papers Past website account to correct newspaper text.

By creating and using this account you agree to our terms of use.

Log in with RealMe®

If you’ve used a RealMe login somewhere else, you can use it here too. If you don’t already have a username and password, just click Log in and you can choose to create one.


Log in again to continue your work

Your session has expired.

Log in again with RealMe®


Alert