HE KI NA TE HUI O TE HAHI MAORI O TURANGA.
a. ĀMo NGÄ MAHI A NGA PARIHA KE ATA MAHIA AI. - Kua takoto nei he tikanga i roto i te Ture IV. a te Hinota Nui, kia rua nga Watena mo ia Pariha, mo ia Pariha: ma te Minita tetahi e whiriwhiri, ma nga tangata o te Pariha tetahi, i ta tau, i ia tau, i roto i nga tangata o te Pariha e pa ana ki te Hapa a te Ariki. I Kua takoto ano tetahi tikanga i roto i taua Ture kia whai Komiti nga Pariha katoa; nga tangata o te Komiti, ko nga Watena tokorua, ko etahi hoki o nga tangata KaiTapa o te Pariha, he mea whiriwhiri hei tangata NohoKomiti, i ia tau, i ia tau, e nga tangata o te Pariha ;. Kua oti hoki te tuku mai hei mahi ma tenei Hui o te Hahi Maori te whakatakoto tikanea mo te whiriwhirii nga Watena, i nga Tangata Noho-Komiti mo ia Pariha, mo ia Pariha, te whakaatu hoki i te mahi ma nga Watena, ma nga Komiti; AE I Me whakapuaki e tenei Hui enei ki e takoto atu nei 1. Ko nga mahi enei ma nga Watena ; (a) He kohikohiite Ohaohatanga, he whakasini roto i tetahi pukapuka, i te mutunea o te karakia, e ratou tahi ke te Mīnita, i te maha o nga moni i kohikohia ; he hoatu hoki inga moni, i kohikohia mo totahi mea, kia kawea kī noa mahi i kohikohia ai, I (b.) He tiri ite tangata ina tauta i roto ito WhareKarakia, i te marae ranei, I te takiwa o te Karakia, (c.) He whakaputa i te whakaaro kī te WhareKarakia, ki nga mea o roto, ki nga mea katoa hoki e tangetangohia ana i roto i te Karakia. (d.) Me hoko i te Taioi te Waina mo te Hapa ato Ariki ki stahi o ngā moni a te Pariha. (e) He whakaata ki te Komiti i nga pakaru kotoa o te Whare-Karakia, o te Whare-Kara, o te Whare-Mimiia, kia hangaa ai. 2. Ko nga mahi enei ma te Komiti ; I (a.) He whakaaro i nga tikanga,i nga mahi e tupu ai te pai o te Hahi i roto i te Pariha ; kia mahia e nga tangata o fe Pariha. (b.) He whakaaro ki te oranga mo te Minita kia mahia mai e nga tangata o tē Pariha. I
(e) He whakaputa i te whakaaro mo te WhareKarakia me o reira mea katoa, mo te Whare-Kura me nga mea o roto, mo te Whare-Minita hoki, kia hangaa wawetia nga wahi'e whakapakaru ana. (d.) He hoko, ki nga moni ate Pariha, i nga mea katoa mo roto i te Whare-Karakia, e ahua pai ai te meatanga o te Karakia. 8. Hei te Komiti anake te tikanga mo nga moni katoa i kohikohia i runga i te kupu a te Komiti; kaua hoki etahi o aua momi e hoatu mo te aha ranei, ki te kahore i whakaaetia i roto i te huihuinga o te Komiti. I 4. Ko te whiriwhiringa i te Watena, me nga Tangata Noho-Komiti, kia takoto i roto i te Marama i a Tihema, i ia tau,lia tau. Ko te ra, ma te Minita e karanga. Ki te kore e oti te whiriwhiri a tetahi Pariha i te Watena, i nga Noho-Komitī, i roto i nga ra o Tihema,, kia hohoro ano te whiriwhiri i muri iho i aua ra. 5. Ko te taima, me te wahi e huihui ai nga tangaia o te Pariha ki te whiriwhiri i te Watena, i nga Tangata Noho-Komiti, me panui ki roto ki te Whare-Karakīa i nga Ratapu e rna i mua tonu ake o te ra e karangatia ana hei huihuinga. I: Ui 6. Nga tangata mana e whiriwhiri te Watena me nga Taneata Noho-Komiti, ko noa tane katoa o te Pariha, kua tae nei o ratou tau ki te 21, kua oti ano hoki te tuhituhi e tenei, e tenei, tana whakaatu mona, ara, he tangata ia no te Hahi o Ingarani. 7. Kia taea te haora ote huihuinga me whakaatu e te Minita, i te wahi ano i pamuitia hei huihuinga, te ingoa o te tanoata kua oti i a ia te whiriwhiri hei Watena. 8. Kia wha nga huihuinga ote Komiti mo ta ratou mahi i roto i te tau, hei roto i enei Marama, ara, i a Hianuere, i a Aperira,ia Hune,i a Oketopa. Ko te ra ma te Minita e karanga. a 9. Kaua tetahi mea e mahia ete Komiti o tetahi Pariha ki te kahore i te huihui te nuinga o nga tangata o te Komiti. Ei Ikore ano hoki e tu te Komiti ki te kahore i reira te Minita, tetahi ranei o nga Watena. TE 10, Me tahitahi nga mahinga ate Komiti ki roto ki tetahi pukapuka. Ko te tuhituhinga o tetahi huihuinga me korero i te huihuinga o muri iho ka whakapūmau ai. 11. He kaainga e huihui nei nga tangata ki reira ki te Karakia i nga Ratapu, kua oti hoki he. Whare-Karakia pai te hanga ki reira, kia whai Komiti ano a reira, kia tokorua ano nga Watena, ahakoa kahore i tūturu te noho o te Minita ki reira. TR F E
TI, Mo TE KAWE ITe RoNGO-PAI KI NGÄ TAUIWI, Kia takoto he ki ma tenei Hui ki nga Pariha katoa o tenei Takiwa kia waiho te Ratapu tuatahi i muri i te Whakaaturanga hei Ratapu kohikohinga i etahi moni mo te kawe i te Rongo-pai ki nga Tauiwi. I ITI. Mo TE ORANGA MO NGA MINITA, MO NGA KAIWHAKAAKO KURA. , 1. Kia whakaputaia ano he whakaaro e nga tangata o tenei Pariha, o tenei Pariha, ki te mahi oranga mo te Minita, mo te Kai-whakaako Kura. I :.2. Kia whakaatūria mai ete Komiti o tenei Pariha, o tenei Pariha ki tenei Hui,i ia fau, iia tau, te maha o nga mea i kohikohia e te Pariha i roto i te tau, me te whakaputanga atu o aua mea. ME 8. Nga tikanga pai e mama ai tenei mahi;—tetahi, he ohu i tetahi maara kaanga ranei, aha ranei, ki ia wahi, ki tia wahi, kia motuhake rawa mo tenei Tahua ; tetahi, he kohikohi i rungai tenei tangata, i tenei tangata, tengahuru, ītewa e hua ana te käi.WCG - I a I IV. Mo Nga KURA TAMARIKI KIA WHAKATURIA. He kupu akiaki tenei na tenei Hui ki nga tangata o nga Pariha katoa o tenei Takiwa, kia whakaaroa he tikanga e tū ai he Kara mo nga tamariki o ia kaainga, o ia kaainga, kia whakatupuria paitia ai nga tamariki iranga i nga tikanga ataahua. I I i : ; V. He kupu na te Hui ote Hahi Maori ote Takiwa o Turanga, haere atu ki Makeronia, ki nga Rangatira, ki nga Kai-whakawa Maori i roto i taua Takiwa. Ei hoa ma, Te mahi a tenei Hui o te Hahi Maori, i huihui ai ki Turanganui inaianei, he rapu i etahi tikanga e tupu pai ai te mahi a te Hahi i roto i tenei Takiwa, e noho pai ai, e noho ora, ai nga tangata o nga kaainga katoa. Tirohia ana te take i ngakau-kore ai nga tangata, i tenei wa, ki nga mahi a te Hahi, ki era atu mahi pai hoki e noho ora ai te tangata ki runga ki fe whenua, a ka kitea, ko te rironga o nga tangata katea i te waipiro te whakawai.
Na konei i whakaaro ai nga tangata o tenei Hui kia whakaputaia he kupu kia koutou, ki nga Rangatira, ki nga Kai-whakawa Maori, kia tahuri mai koutou, kia pehi tahi tatou i tenei mea nanakia. Tenei te kupu a Horomona, ''Ma te nui ote iwi ka whai honore ai te kingi: ma te kore o te iwi ka taka ai te raogatira. (Whahatauhi stive 28.) Ko te tangata Maori inaianei, kei te whakangaro haere ite waipiro te pātū: ki te penei tona hoki he tikanga, e kore e maha enei tau e takoto ake nei, kua ngaro te iwi, kua kore hoki te rangatiratanga o nga Rangatira. Koia hoki matou iki ai kia tahuri mai koutou, kia mahi tahi tatou, kei nga ana ano te manawa, me kore e puta he morehu mo enei wa e takoto ake nei. I kaha ai matou ki te whakaputa i tenei ki, na te '''ure kua takoto nei i te Kawanatanga i Poneke, kia tukua ki nea Maori te tikanga mo te kati i te waipiro kei pūta ki nga Takiwa Maori, patu ai i te tangata Maori. Ko te mahi ma koutou, he ki atu ki te Kawana kia tukua mai taua Ture ki roto ki tenei T'akiwa, kia whakaritea ano hoki e ia he tangata Maori hei tuara mo nga mahi pai, hei pehi hokiitenei hoariri nui o te tangata Maori, i te waipiro, kia puta hoki he akiaki mana ki ana Kai-whakawa Pakeha kia tahuri mai ratou ki te whakakaha i tä tatou mahi. WAHA TMAI 'T'araneanui, I I Nowsama. 2, 1870.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MATPW18701031.2.3
Bibliographic details
Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 31 October 1870, Page 3
Word Count
1,501HE KI NA TE HUI O TE HAHI MAORI O TURANGA. Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 31 October 1870, Page 3
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.