KUPU APITI TUATORU.

Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 31, 13 June 1910, Page 360

KUPU APITI TUATORU.

Kanataraka mo te Hoko i raro i te Ture Whenua Maori, 1909 : Wahi XIV. (Rekureihana Nama 37.) Tekiona 255. Pukapuka Kirimene i mahia ite [Me tuhi ki konei ko te ra i hainatia ai ete Poari) o nga ra o kotahi mano e iwa ran , i waenganui i te Poari Whenua Maori o te Takiwa o , kua whakakaporeihanatia i raro i nga tikanga o Wahi 111 o te Ture Whenua Maori, 1909 [ka huaina i raro nei ko “ te Poari ”) o tetahi taha, a ko , o (hui atu ki ona kai-whakatutuki, kaiwhakahaere, tukunga iho ranei e tika ana i te ture, ka huaina i raro nei ko “ te kai-tango hoko”), o tetahi taha. Notemea ko te whenua Maori e whakaaturia nei i roto i te Kupu Apiti ki tenei kua tau kite Poari i runga i te tikanga fee-simple i raro i nga tikanga o Wahi XIV o te Ture Whenua Maori, 190° : Na e whakaatu ana tenei kirimene, ara i runga i te whakahaerenga i nga mana kua whakataua ki te Poari e Wahi XIV o taua Ture tenei te Poari ka whakaae kite hoko atu a ka whakaae te kai-tango hoko kite hoko mana i katoa tera wahi whenua e whakaaturia nei e te Kupu Apiti ki tenei hei whenua paanga-a-ture mana i runga i te tikanga fee simple in possession, a me watea i nga taumahatanga katoa, haunga era e whakaaturia nei i roto i taua Kupu Apiti ki tenei, ko te utu e , a ko tetahi taha o taua moni ara e kua oti te utu atu kite Poari e te kai-tango hoko (e whakaaetia nei te rironga o ana moni), engari me taka ki raro i nga ritenga, i nga kawenata, me nga tikanga e whai ake nei, ara :—

1. Ko te toenga o taua moni-hoko (ara te moni e ) me utu e te kai-tango hoko kite Poari Tekiona 247. i runga i te tikanga me wehewehe nga utunga i runga i te huarahi e wliai ake nei, ara — 2. Me mene katoa te utu o taua moni-hoko i mua mai i te tahi o nga ra o [Km tekau nga Tekiona 247. tau timata atu i te ra i utua ai te utunga initareti tuatahi), kotahi mano e iwa ran 3. Me utu te kai-tango hoko i te moni initareti e rima pauna i ia tau mo ia ran o nga moni-hoko Tekiona 249. katoa kaore ano i utua i taua wa, a ko aua initareti katoa me utu i ia hawhe tau i te tahi o nga ra o Hanuere me Hurae i ia tau, a me utu e te kai-tango hoko i te tahi o nga ra o o muri tonu atu i te ra i hainatia ai tenei Kirimene (e te Poari), he initareti i runga i te ahuatanga kua kiia ake nei mo te wa i pau i waenganui i te ra i hainatia ai (e te Poari) tenei kirimene me taua tahi o nga ra o 4. Ka whai mana te kai-tango hoko kia riro i a ia pupuri ai taua whenua i te ra i hainatia ai tenei Tekiona 248. kirimene, a ka whai mana kite pupuri kia mau ki a ia taua whenua i te wa e man ai te mana o tenei kirimene. 5. Ahakoa nga kupu e mau i runga ake nei, ka ahei te kai-tango hoko i tana wa i pai ai a muri Tekiona 254. atu i te paunga o nga tau e rima timata atu i te ra o tenei kirimene, kite utu atu kite Poari i te katoa o te moni-hoko e toe ana hei utu mana, ahakoa kaore ano i taka ona ra hei utunga, a me utu hoki te initareti i runga i te ahuatanga kua kiia ake nei tae atu kite ra i utua ai (aua moni toenga), a hei reira ka whawhatia atu aua moni e te Poari. 6. Ka ahei te kai-tango hoko i nga wa katoa a i ia wa i ia wa, mehemea a taua a aua wa ranei e Tekiona 256. pai ana te Poari kite whawha atu i te moni, kite utu atu kite Poari i te katoa i tetahi wahi ranei o te moni-hoko e toe ana hei utu i taua wa, ahakoa kaore ano i taka ona ra tika hei utunga ; engari e kore tetahi utunga pera e tika hei whakawhiwhi mana kite kai-tango hoko kia whakawhitiria atu te whenua ki a ia, e whakawatea ranei i a ia i nga kupu whakahau a Wahi XIV o te Ture Whenua Maori. 1909, mo te noho, mo nga whakapainga, me era atu mea, kia pau ra ano nga tau e rima o muri atu i te ra o tenei kanataraka. 7. I ia wa kat,oa i muri i te paunga o nga tau e rima i muri atu i te ra o tenei kirimene, ara i roto Tekiona 254. i te wa e mana ana tenei kirimene, ka whai mana te kai-tango hoko, engari mana ano e utu (te whakawhitinga), mehemea kua utua katoatia atu e ia te moni-hoko, me nga initareti katoa tae noa ki taua ra i utua ai, kia whakawhitiria atu ki a ia te take fee-simple o taua whenua i runga i te aronga o tenei kirimene. 8. Ki te kore e matua riro atu te whakaae-a-tuhituhi a te Poari, e kore te kai-tango hoko e ahei Tekiona 252. i tetahi wa i mua atu i te whakawhitinga atu o te whenua, kite hanga kite whakaae ranei kia hangaia tetahi mahi moumou i te whenua, ahakoa i te keringa i nga minerals, i runga ranei i tetahi atu huarahi ahakoa pehea, kite mahi ranei kite whakaae ranei kia mahia tetahi atu mahi e aro hei whakahoki iho i te wariu o te whenua. 9. 1 roto i nga tau c o muri tonu atu i te ra i hainatia ai tenei kirimene me timata te kai- Tekiona 250. tango hoko, te tangata ranei e tika ana i taua wa kia riro atu i a ia> pupuri ai taua whenua, te noho i runga i taua. whenua, a me noho tuturu tonu ia ki runga ki taua whenua taea noatia te tutukitanga o tenei kirimene i runga i te whakawhitinga o te fee-simple o te whenua (ki a ia). 10. Me mahi e te kai-tango hoko ki runga ki taua whenua etahi tino whakapainga pumau te ahua Tekiona 251. i runga i te aronga. o aua kupu i roto i te Ture Whenua, 1908, i tetahi whakatikatikanga ranei o taua Ture e mana ana i taua wa, a ko nga whakapainga hei mahinga peratanga mana ki runga ki taua whenua me tae i roto i te tau kotahi o muri tonu iho i te ra o tenei kirimene kite tekau pauna i runga i ia ran pauna o katoa o nga moni-hoko kua huaina i runga ake nei, a i roto i nga tau e rua o muri iho i taua ra kite rua tekau pauna i runga i ia ran pauna o aua moni-hoko, a i roto i nga tau e rima o muri iho i taua ra kite torn tekau pauna i runga i ia rau pauna o aua moni-hoko. 11. Ko te kai-tango hoko, i nga wa katoa i ia wa i ia wa ano hoki, ina whakahaua kia pera e te Tekiona 251. Poari, me mahi a me lioatu kite Poari i tetahi ki-pono-a-ture hei w r hakaatu i te wariu o nga whakapainga kua mahia e ia ki runga ki taua whenua. 12. Kaua. te kai-tango hoko e tuku, e mahi ranei i tetahi mahi e mea ana kite tuku (haunga ia Tekiona 268. mehemea he tuku-a-mokete), i tona paanga kite whenua, i tetahi wahi ranei o tona paanga, i te painga ranei o tana kanataraka hoko, a kaua hoki ia e riihi atu e tuku ranei ki tetahi atu pupuri ai te whenua tetahi wahi ranei o te whenua, e mahi ranei i tetahi mahi e mea ana kite riihi atu kite tuku atu ranei i te whenua ki tetahi atu pupuri ai (ina tupono ki tetahi o aua tu mahi), kia noho tuturu ra ano ia ki runga kite whenua mo tetahi wa kaore i hoki iho i te kotahi tau te roa, a kaua ano hoki ia e mahi pera a muri atu i taua tau kite kore e matua riro atu i a ia te whakaae-a-tuhituhi a te Poari, haunga ia mehemea kua whakawhiting’ia te fee-simple o te whenua kite kai-tango hoko i runga i te whakatutukitanga o tenei kanataraka.

13. I roto i nga tau"e , timata atu i te ra o tenei kirimene, me whakaara e te kai-tango hoko ki runga ki nga rohe o taua whenua tetahi taiepa totika tino kaha, ara ki runga ki era o aua rohe e takoto kore taiepa ana i naianei, a ko nga taiepa pera i whakaarahia e te kai-tango hoko ka kiia koia tera tetahi wahi o nga whakapainga hei mahi ma te kai-tango hoko i runga i te aronga o nga tikanga o tenei kirimene. 14. Kaua te kai-tango hoko, i te wa o mua atu i te ra i whakaotia ai taua hoko i runga i te whakawhitinga o te fee-simple o taua whenua (kite kai-tango hoko), e tono e aki ranei i te Poari kia utu i tetahi taha o te moni i pau i te whakaarahanga, whakahoutanga, whakaoranga ranei, i nga taiepa rohenga kua oti te whakaara i naianei a muri ake nei ranei whakaarahia ai hei taiepa wehe i taua whenua i nga whenua e piri ana ki tona taha a e whai paanga ana e whai take ana ranei te Poari ki reira. Engari ia kaore nga tikanga o tenei tekiona, e tukua hei painga mo te kai-noho o te whenua e piri ana kite whenua kua whakaaetia nei e tenei kanataraka kia hokona, haunga ia mehemea ko te Poari taua kainoho. e whakakorea ai nga tika tera pea e whiwhi te kai-tango hoko hei aki mana ki taua kai-noho me i kore tenei kawenata. 15. 1 nga wa katoa i mua atu i te whakaotinga o tenei kirimene i runga i te whakawhitinga o te fee-simple o te whenua, me whakawatea e te kai-tango hoko taua whenua i nga taru kino, a kaua e tukua e ia te gorse, te furze ranei kia tirara haere ki runga ki taua whenua ; a me tapahi tika e ia nga rakau e whakatupuria ana hei taiepa. Tekiona 253. 16. Ki te hapa i te kai-tango hoko i tetahi wa mo nga marama e torn te utu atu i tetahi wahi o to moni hoko o te initareti ranei kua taka te ra hei utunga mana i raro i tenei kirimene, kite kore ranei ia e whakarite e whakatutuki ranei i nga kupu whakahau a Wahi XIV o te Ture Whenua Maori, 1909, i tetahi ranei o nga tikanga, kawenata, ritenga ranei o tenei kirimene, ka ahei te Poari kite hoatu kite kai-tango hoko, kite tuku atu ranei ki a ia i roto i tetahi reta i rehitatia a i tuhia a waho o te kopaki ki tona ingoa mete ingoa o tona kainga mahi, nohoanga whakamutunga ranei e mohiotia ana, i tetahi kupu-a-tuhituhi hei whakaatu i te he i te hapanga ranei e whakahengia ana, a hei whakaatu hoki i te whakaaro a te Poari kia whakakorea tenei kirimene ; a ina pau te marama kotahi i muri iho i te hoatutanga i te tukunga atu ranei o taua kupu whakaatu, ka ahei te Poari i runga i te whakatau-a-motini, ahakoa kaore he whakaaturanga ketauga i tera (engari ka whai mana ano te Hupirimi Kooti kite hoatu ora [mehemea ra ai e tika ana] kite kai-tango hoko mo te whakakorenga mo te murunga ranei i te riihi) kite whakakore i tenei kirimene, a ko nga moni hoko katoa me nga initareti katoa iutua i mua atu e te kai-tango hoko ka tino puritia atu. 17. Kua whakaaetia kua panuitia i konei ko tenei kirimene he mea mahi i waenganui i nga hunga nana i raro i nga tikanga o tekiona 244 o te Ture Whenua Maori, 1909, a ko nga tikanga katoa o Wahi XIV o taua Ture, ara nga mea o aua tikanga e rite ana, me uru ki tenei kirimene, ahakoa i tuhituhia ki tenei kirimene kaore ranei, a i runga i nga aronga katoa me korero nga kupu o tenei kirimene ano kaore aua kupu e taupatupatu ana ki nga tikanga o taua Ture. Hei tohu kua hainatia tenei kirimene i raro i te hiiri o taua Poari Whenua Maori o te Takiwa o , a i raro hoki i te ringa o taua [Me tuhi ki konei te ingoa o te kai-tanao hoko], i te ra mete tau kua tuhia tuatahitia ra. KUPU APITI. [Me tuhi ki konei te ingoa me nga rohe mete ahua o te whenua.] 1 whakapiria te hiiri o te Poari Whenua Maori o te Takiwa o ki tenei kirimene i tenei te o nga ra o ,19 ,i te aroaro o — Ingoa : , j (1.5.) Kainga : ,Perchitini o taua Poari. Mahi : J Ingoa : ,) Kainga : , [He mema no taua Poari. Mahi : ,) 1 hainatia e taua , hei kai-tango hoko, i te aroaro o— Ingoa : Kainga : Mahi :

KUPU APITI TUAWHA. Pukapuka Riihi i karo ite Ture Whenua Maori, 1909: Wahi XIV. (Rekureihana Nama 38). Ko te Poari Whenua Maori o te Takiwa o , kua whakakaporeihanatia nei i raro i nga: tikanga o Wahi 111 o te Ture Whenua Maori, 1909, ka huaina i raro nei ko “ te Poari,” i te mea kua rehitatia ko ia te hunga. nona i runga i te tikanga fee-simple (engari ka whai inana ki runga nga taumahatanga, nga riana, me nga paanga kua tuhia nei ki raro nei ki tua nei ranei) kite whenua e whakaaturia nei e te Kupu Apiti ki tenei riihi, i runga i te whakahaerenga i nga mana kua whakawhiwhia kite Poari e Wahi XIV o taua. Ture, tenei ka riihi ki a , o (a ko ia me ana kai-whakatutuki, me ona kai-whakahaere, me ona tukunga iho e mana ana i te ture. ka huaina i raro nei ko te “ kai-tango riihi ”), i taua whenua katoa, kia puritia e ia e taua i runga i te riihi mo te wa. p nga tan timata atu i te o nga ra o , kotahi mano e iwa ran , i runga. i te moni reti e i te tan, mete whai mana ki runga nga kawenata, nga tikanga, me nga here e whai ake nei : — 1. Ko te moni reti me matua utu i ia hawhe-tau, kia riterite tonu te rahi o nga moni o ia hawhetau, a me puta i te o nga ra o mete o nga ra o i ia tau. ko te utunga tuatahi o aua moni mo te hawhc-tau tuatahi o nga tau kua whakaritea nei kua oti te whakaputa, e whakaaetia nei te rironga o aua moni. 2. Me utu e te kai-tango riihi puta noa nga tau kua whakaritea nei nga mom reti i runga ano i nga ritenga kua whakaritea, a me utu hoki e ia i roto i aua tau, a nga ra ano e tika. ana hei peratanga, nga reiti, nga taake, me nga tiaati (haunga to taake whenua) e tau ana kia utua mo taua whenua. i roto i nga tau kua whakaritea nei. 3. Kaua te kai-tango riihi e tuku, e riihi-raro, e hoatu ranei ki tetahi pupuri ai taua whenua tetahi Tekiona 26'bT wahi ranei o taua. whenua, e mahi ranei i tetahi mahi e mea ana kite tuku, kite riihi-raro, kite hoatu ranei ki tetahi pupuri ai taua. whenua tetahi wahi ranei o taua whenua (haunga ia mehemea he tuku-a-mokete), kia noho tuturu ra ano ia ki runga ki taua whenua mo tetahi wa kaore i hoki iho i te kotahi tau te roa, a kaua ano hoki ia e mahi pera a muri atu i taua tau kite kore e matua riro atu i a ia te-whakaae-a-tuhituhi a te Poari. 4. I roto i nga wa katoa e haere ana nga tau kua whakaritea nei, me ngaki, me mahi, me whakahaere e te kai-tango riihi i runga ano i nga huarahi e tika ana mo te mahi paamu, nga wahi katoa kua oti te parau o te whenua kua riihitia nei, a kaua ia i roto i aua tau e moumou e tuku ranei i taua whenua i tetahi wahi ranei o taua whenua kia kireatia. 5. Me whakawatea e te kai-tango riihi te whenua kua riihitia nei i nga tarn kino i nga wa katoa (e haere ana tenei riihi), a kaua e tukua e ia te gorse te furze ranei kia tirara haere ki runga ki taua whenua, a me tapahi tika e ia nga rakau e whakatupuria ana hei taiepa. 6. Ma te kai-tango riihi i nga wa katoa e whakapai e mahi kia tu ora tonu e pai ai te noho e te tangata nga whare, nga taiepa me era atu tu mea kua oti te whakaara ki runga kite whenua kua riihitia nei i mua atu i te timatanga o nga tau kua whakaritea nei (haunga ia kite pan aua mea i te ahi), a hei te paunga hei te whakamutunga ranei i mua atu o nga tau kua whakaritea nei me whakahoki taua whenua, me nga taiepa katoa, me nga whare, me era atu mea i whakaarahia ki runga, e tu ora ana pera mete ahua kua kiia ake nei (haunga ia kite pan aua mea i te ahi).. 7. Kaua. te kai-tango riihi i nga wa katoa (o tenei riihi) e tono e aki ranei i te Poari kia. utu i tetahi taha o te moni i pau i te whakaarahanga, whakahoutanga, whakaoranga ranei, i nga taiepa rohenga kua oti i naianei te whakaara a muri ake nei ranei whakaarahia ai hei taiepa. wehe i te whenua kua riihitia nei i nga whenua e piri ana ki tona taha a e whai paanga ana e whai take ana ranei te Poari ki reira. Engari ia kaore nga tikanga o tenei tekiona e tukua. hei painga mo te kai-noho ote whenua e piri ana kite whenua kua riihitia nei, haunga ia mehemea ko te Poari taua kai-noho, e whakakorea ai nga tika tera pea e whiwhi te kai-tango riihi hei aki mana ki taua kai-noho me i kore tenei kawenata. 8. Kua whakawhiwhia te kai-tango riihi a te mutunga i runga i te paunga o nga tau kua whakaritea Tekiona 263. nei [a te mutunga ranei i runga i te paunga o nga tau o ia whakahoutanga o te riihi i raro i te kawenata mo te whakahou kua uru nei ki tenei riihi (ara ko te mea o enei i tupono)] kite kapeneheihana mo nga tino whakapainga tuturu e pumau ana te ahua (kua oti nei te whakatakoto e te Ture Whenua, 1908, e tetahi atu Ture ranei e whakatikatika ana e whakakapi ana ranei i taua Ture, a e mana ana i te wa i mahia ai aua whakapainga) i mahia ki runga kite whenua i roto i te wa e haere tonu ana nga tau kua whakaritea nei (i mahia ranei i roto i nga tau i whakahoutia ai tenei riihi) a kaore ano i kore atu ite mutunga o tenei riihi o tetahi whakahoutanga ranei ona. [Ko tenei tekiona me nga tekiona e torn e whai ake nei i muri me whakarere mehemea kaore he mana kapeneheihana e hoatu ana. Ko nga, kupu kua ivhakanohoia nei ki roto i nga brackets me whakakore atu mehemea kaore e hoatu ana he mana whahahou i te riihi.]

9. Ko aua moni kapeneheihana kaore e takoto hei nama hei utu ma te Poari kite kai-tango riihi, engari ka takoto hei tiaati ki runga kite whenua kua riihitia nei raua ko nga moni e hua, ake ana i tana whenua kite Poari ina pan nga tan kua whakaritea nei (nga tan ranei i whakahoutia ai tenei riihi), a ko ia tiaati pera ka ahei to whakatutuki i runga i nga tikanga o tekiona 263 o te Ture Whenua Maori, 1909. 10. Hei tikanga e whakataua ai te rahi o nga moni kapeneheihana e tika ana kia whakawhiwhia kite kai-tango riihi, ko aua whakapainga kua kiia ake ra ina pau nga tau kua whakaritea nei (nga tau ranei i whakahoutia ai tenei riihi) me tuku ma nga kai-wariu tokorua e wariu, kia kotahi ma te Poari e whakaingoa kia kotahi ma te kai-tango riihi, a kite kore e tau he wariutanga i a raua me tuku ma tetahi takawaenga e whakatau (ko taua tangata) me whakatu e raua i mua o to raua timatanga kite whiriwhiri i nga mea i tukua atu ki a raua. Ka whai mana aua kai-wariu me to raua takawaenga ranei kite whakatau i nga take katoa e ara ake ana i te wa e mahi ana ratou i ta ratou wariutanga, a ko nga tino take hei pera ma ratou ko nga tino whakapainga e tika ana kia wariutia i runga i te tino aronga mete tikanga o tenei riihi. Ko ia tukunga pera ki nga kai-wariu ka kiia he tukunga tera kite apitireihana i raro i nga tikanga o te Ture Apitireihana, 1908. 11. Ki te mahia kite mea ranei te kai-tango riihi kia mahia e ia, a ona wa, ki runga kite whenua kua riihitia nei etahi o aua tu whakapainga kua kiia ake nei, ka whai mana ia ina tonoa atu e ia ki te Poari kia tuhituhia te ahua o aua whakapainga, mete ahua mete takoto o te whenua i mua atu i te mahinga o aua whakapainga, ara me tuhituhi e te Poari i runga i nga tikanga kua whakatakotoria i taua wa e nga rekureihana i mahia e te Kawana i roto i tona Kaunihera i runga i te whakahaerenga o te Ture Whenua Maori, 1909, a ko ia tuhituhinga pera me tino tiaki tuturu e te Poari i runga i nga tikanga o taua Ture. 12. Ka ahei te Poari, i nga wa katoa i ia wa ranei i te wa e haere ana nga tau kua whakaritea nei, kite haere ki runga kite whenua kua riihitia nei ki tetahi wahi ranei o taua whenua, ara ana kai-whaka-haere, apiha, pononga ranei, tetahi ranei o nga mema o te Poari, kite tirotiro i te ahua o taua whenua. 13. Tenei kua kapea kua rahuitia katoatia e te Poari kia kaua e uru ki tenei riihi nga waro, nga kohatu, nga uku, nga kapia, nga hinu whenua, me era atu metals, minerals ranei ahakoa he aha, e takoto nei i runga i raro ranei i te mata o te whenua kua riihitia nei, engari ka tino whai mana a ka ahei noa atu hoki taua Poari, ana kai-whakahaere, ana pononga, ana tangata ranei i whakamana ai, i raihana ai ranei, kite haere ki runga ki taua whenua kite kimi, kite mahi, kite tango ake, a kite hari atu i aua metals, i aua minerals, me era atu mea katoa kua rahuitia nei, a hei tikanga kia taea ai te pera (ka whai mana, ratou) kite hanga rori, kite whakaara whare, kite kari rua {shafts), a kite mahi i era atu mahi katoa e tika ana mo taua mahi ; engari me utu kapeneheihana te Poari kite kai-tango riihi mo nga ruihitanga me nga mate katoa i pa kite kai-tango riihi i runga i te whakahaerenga o aua mana. Ko te rahi o taua (moni) kapeneheihana, kite kore e taea te whakatau (e nga taha e rua), me tuku ma nga kai-apitireihana tokorua ma to raua takawaenga ranei c whakatau i runga i nga tikanga o te Ture Apitireihana, 1908, a ko tenei riihi i runga i tenei tikanga ka kiia lie tukunga kite apitireihana i raro i nga tikanga o taua Ture. 14. Mehemea kaore e utua te moni reti kua whakaritea nei e tenei riihi a pau noa nga, ra, e rua tekau ma. talii kua, whakaritea nei hei utunga, mo aua, moni, ahakoa. kua. tonoa atu i runga i te t ure kaore ranei, kite mahia ranei e te kai-tango riihi tetahi mahi e takahia, ai e kore ai ranei e rite nga kawenata me nga tikanga o tenei riihi, hei reira ka ahei te Poari kite hoki atu ki runga kite whenua, kua riihitia nei, ka tango atu ki a ia, a ka pera ano tona paanga ki reira, ki tona ahua. o mua atu (i te riihitanga nei); engari kaore taua hokinga atu (ki runga ki taua whenua) e ahei hei whakahe ite mana ote Poari kite tono kia whakaeangia nga moni reti e tika ana kia utua i taua wa, e ahei ranei hei whakahe i tona mana, tono whakawa, muru taonga ranei mo tetahi take i ara, ake i raro i tenei riihi i te lure ranei i mua atu i tona hokinga atu ki runga kite whenua (kua riihitia nei). Tekiona 262. 15. Ki te tono-a-tuhituhi te kai-tango riihi, engari kaua (taua tono) e tuhia i mua mai o te kot ahi tau i muri atu ranei i te torn marama, e mutu ai nga tau o te riihi kua whakaritea nei, ara mehemea, a te wa e tukua, ai taua tono kaore i te wahia i te takahia ranei e te kai-tango riihi tetahi, etahi ranei, o nga kawenata e man nei i roto i tenei riihi, hei reira, engari ma te kai-tango riihi e utu te mahinga, me riihi atu ano ki a ia e te Poari te whenua kua riihitia nei mo etahi atu tau e timata atu i te ra i mutu ai nga tau o te riihi (tuatahi) nei, ko te moni reti kia a me uru ki roto nga kawenata me nga ritenga e man nei i roto i tenei riihi, haunga ia tenei kawenata whakahou i roto i te riihi nei me whakarere tenei, a ina hainatia (e te Poari) taua riihi hou me haina hoki e te kai-tango riihi tetahi kape o taua riihi. [Me patu tenei tekiona mehemea kaore e hoatu he mana whakahou ite riihi.] 16. Kua whakaaetia kua panuitia i konei ko tenei riihi he mea mahi i waenganui i nga hunga nana i raro i nga tikanga o tekiona 257 o te Ture Whenua Maori, 1909, a ko nga tikanga katoa o Wahi XIV o taua Ture. ara nga mea o aua tikanga e rite ana, me uru ki tenei riihi, ahakoa i tuhituhia ki roto ki tenei riihi kaore ranei, a i runga i nga aronga katoa me korero nga kupu o tenei riihi ano kaore e taupatupatu ana aua kupu ki nga tikanga o taua Ture.

17. Kaua nga kawenata me nga mana e whakahaua nei kia urn ki nga riihi e tekiona 98 e tekiona 99 ranei o te Ture Whakawhiti Whenua, 1908, e urn ki roto ki tenei riihi. Ko ahau, ko , o , tenei ka whakaae kia riro i a an tenei riihi o tana whenua, kia puritia e an i runga i te ritenga tenata, i raro ano i nga whakaritenga, i nga here, me nga kawenata kua tuhia nei ki runga ake nei. I tuhia i tenei te [Me tuhi ki konei ko te ra i hainatia ai e te Poari] o nga ra o , kotahi mano Tekiona 266. e iwa rau KUPU APITI. [Me tuhi ki konei te wgoa me nga rohe mete ahua o te Whenua.] i I whakapiria te hiiri o te Poari Whenua Maori o te Takiwa o ki tenei riihi, i tenei te o nga ra o , kotahi mano e iwa rau , i te aroaro o- — Ingoa : (1.5.) Kainga : , Perehitini o taua Poari. Mahi : ,) Ingoa : Kainga : , He mema no taua Poari. Mahi : , I I hainatia e taua , hei kai-tango riihi, i te aroaro o- — Ingoa : Kainga : Mahi :

J. F. ANDREWS,

Karaka o te Kaunihera Whiri whirl