Pitihana Whakakaporeihana a nga Tangata no ratou a Opape Nama 11 Poraka.
I roto i te Kooti Whenua Maori o Niu Tireni Taktwa o Akarawa. Mo runga i “ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894,” me ona whakatikatikanga, mete pitihana whakakaporeihana a nga tangata whaipaanga ki Opape Nama 11 Poraka. Ite tuunga ote Kooti ki Opotiki i mua o James Wakelin Brown, Tiati, raua
ko Hari Hemara, Ateha, i te Wenerei, te 6 o nga ra o Oketopa, 1909. ITE korerotanga i nga pitihana whakakaporeihana i takoto kite Kooti, a i te whakarongotanga ki nga whai-korero a nga kaipitihana, me nga kupu i whakina mo te taha ki a ratou, mete whakapono o te Kooti kei te whakaae te nuinga o nga tangata whaipaanga, a tera e taea te whakahaere taua poraka e puta mai ai he painga ki a ratou kite whakakaporeihanatia ratou, koia ka otangia ko nga tangata whaipaanga kua tuhia nei o ratou ingoa kite Kupu Apiti ki tenei kua tu inaianei hei kaporeihana i raro i te tekiona 122 o “ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894,” a ko tona ingoa ko “ Te Kaporeihana o Opape Kama 11 Poraka.” Engari me pa mai ano nga mana taumaha me era atu take epa mai ana i raro i taua Ture me ona whakatikatika. Ko te nui o te whenua e 3,270 nga eka, nui ake iti iho ranei, a nei nga rohe e whai ake nei, ara : Ki te taha kite raki ko Opape Nama 10 Poraka, kite taha kite rawhiti ko Awaawakino B Poraka, kite taha kite tonga ko Opape Nama 12 Poraka, kite taha kite hauauru he whenua Karauna.
A ka otangia ano ka tu te hui nui ma nga tangata whaipaanga o taua poraka ki Opape, a te Paraire, te 5 o nga ra o Noema, 1909, i te 7 o nga haora i te ahiahi, kite whakaari i te komiti hei whakahaere i taua whenua, a hei whakaoti hoki kia whia nga tangata o te komiti. A ka otangia ano me whai-mana te komiti kite whakarite i nga raruraru me nga moni i pau mo te whakakaporeihanatanga, me era atu mahi o te whakakaporeihanatanga o tenei whenua, a ko te taitara kua riro atu nei kite kaporeihana me kuhu ano ki raro i nga mana i nga whakahaere i nga taumaha me nga kanataraka e pa ana ki taua whenua ki tetahi paanga ranei i roto i taua whenua.
Hei tohu mo tenei koia ka whakapiria te hiiri o te Kooti, ki tenei i te ra mete tan kua whakahuatia ake nei.
JAS. W. BROWNE,
Judge.
NGA KUPU APITI E KHA AKE NEI.
Kahiti—B
Opape Kama 11 Poraka. Ani Mikaere. Katerina Takoto. Nohokete te Haeata. Rangihaerepo Wiremu. Arapera Herewini Kope Mihaka. Ngakotuku te Awahou. Ruta Paki Pueru. Arapera Tarati. Kena Roka. Ngakiriwhero te Toiroa. Rihi Pati. Balneavis, John H. Te Kani Hirini. Nui Mitai. Roka Kere. Bree, Ethel. Kararaina Nepia. Te Oraima Harihari. Tarahana. Baker, Mary F. Te Kiri Nepia. Te Okioki Moni. Tare Tamihana. Erueti Mereana Ngahiraka Kaipiri te Toiroa. Paora Taia. Tame Tamihana. Hakahaka Mohi. Ka te Ruri. Patarana. Te Tapeha Pakeke. Hori te Tamaki. Kamu Taone. Pueru Patarana. Te Tapeha Tamaiti. Heni Mokai. Kuia Mereana. Paihau Ranapia. Te Tuhi Merewaiwai. Hemi te Maupunarua (Apanui). Kura Ranapia. Papu Haki. Tuki Maka. Hagger, Georgina. Te Kirihaehae Mitai. Te Paku Tete. Taruke Hapi. Huriata te Awahou. Matiu Ranapia. Paraiweti Makaati. Tama Matiu. Hutita Pine. Matin Pati. Te Parerimu Matiu. Tame Awanui. Te Hapukino Pine. Mitai te Hau. Te Parehuia Arihia. Tuterangianini te Pou. Te Hau Tamihana. Te Matewiki te Paki. Pani Kaneri. Takoto Kaneri. Hera Wiremu (Puhi). Mikaere Apanui. Peta Mokai. Taitai Karawe. Hemi Mikaere. Motoi Amiria. Pohutu Taretare. Tuki Tamaiti. Haka Tautahi. Miriama Ira. Te Poirangi. Taupuna te Reita. Hapi Titoko. Miriama Taia. Pateriki Taituha. Tiria Rewita. Hohepa te Hurupango. Meri Autahi. Paihau Wiremu. Taku Rewita. Hori te Tamaki. Matiu Tiaki. Te Paoro Makarini. Tangatakino Toiroa. Herewini Hoera. Mane Roka. Puriri Mokomoko. Tiere Taua. Hunia Wharite. Te Mamaku Nepia. Pokere Taua. Tiaki Taka. Hira Okioki. Mataka Heneriata. Te Popo Taia. Take Kere. Heta te Manu. Mereana Tuki. Pakaha Tuki. Tame Kere. Haimona Mutu. Mereana te 0. Papakahawai Toiroa. Tarati. Henare Keke. Maki Karawe. Rota Ranapia. Tare Tipene. Hapimana Tiriora. Mereana Karawe. Ranapia Mihaka. Utuku Tauha. Hare Karawa. Mereana Ngahiraka. Te Reweti Rangihore. Te Uira Rewita. Hariata te Parekaramu. Mere Paora te Awahou. Raria Wairakau. Te Uetupuke. Heneriata Tahua. Matekoraha Makarini. Raima Mitai. Te Uanga Hapuku. Huhana te Arawaire. Miria Mina. Te Rokiao Rupe. Wiri Kateruri. Hiwarau Tarei. Mihipeka Taituha. Raima te Awaroa. Wikitoria te Ipu Whakatara. Hine Haua. Matenga Okioki. Raima Tiriora. Whakaruru Matangi. Hineiahua. Mereana Moni. Te Reita Tuma. Waina Rewita. Hohi Tamaiti. Mita Moni. Rewita Waina. Wata Karawe. Hori Taia. Mereaira Wiremu (Koraahi). Ruhina te Matoha. Whitiaira Hapi. Harata Erina. Merania Ranapia. Raiha Waina. Wiremu Rangihaerepo. Hariata Kaneri. Mahuika Taua. Rewa Kaipuke. Te Wetini Tareha. Hineiturama Taia. Mereana Kere. Rahera Waina. Te Waiwhakaruku Ranapia. Harete Karawe. Matehaere Kere. Raiha Tumene. Wiremu te Rupe. Hariata Ngahiraka. Meri Pita. Riihi Karawe. Whararini Pati. Te Iki Henare. Miriama Herewini. Te Reita Kotiro. Te Wharengaro. Te Iriropi. Motoi te Oti. Raria Hopa. Waipa Kere. Te Kani Haeata. Ngarama Taiuru. Rahera Rewita. Whinau Kere. Kiepa te Tua Te Naki Titoko. Rihipeti Taituha. Wetini Taku. Kokiri Mihaka. Ngahiraka Matarena. Raiha te Arawa. Wharepapa Mitai. Te Karihi Aporo. Ngawai te Toko. Rongo te Kohi. Wiki Paora. Kawaiho Paki.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT19091118.2.13
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 86, 18 November 1909, Page 687
Word Count
899Pitihana Whakakaporeihana a nga Tangata no ratou a Opape Nama 11 Poraka. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 86, 18 November 1909, Page 687
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in