“ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894.”
I roto i te Kooti Whenua Maori o Niu Tireni. Mo runga i tetahi whenua kei te Takiwa o Kawhia kite Kaki, e mohiotia ana te ingoa ko Mangaora, e puritia ana taua whenua i raro i tetahi Ota o te Kooti, i raro i te ,Tekiona 20 o “ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1886,” i mahia i te wha o nga ra o Pepuere, 1889. \ .
ITETAHI tuunga o te Kooti i tu nei ki Otorohanga i te 20 o nga ra o Aperira, 1895, i te aroaro o Hone Arekahanara Wirihana, Kai-whakawa raua ko Tuta Tamati, Ateha. A, notemea i ata kimihia, i ata kitea hoki e te Kooti, ko te nuinga o nga tangata no ratou nei tana whenua, kua whakaae kia whaka-kaporeihanatia raton hei Tangata Whai-paanga ki taua whenua, a ko taua whaka-kaporeihanatanga hei painga mo ratou. ' Na, ka whakataua ka whakaritea hoki, ko nga tangata Maori no ratou nei nga ingoa e man ana i te rarangi tuatahi o te Kupu Apiti e mau nei ki tenei, kua namangia nei kite whika, timata atu i te whika tahi tae noa atu kite whika kotahi ran e toru tekau ma warn, kua Whaka-kaporeihanatia, a, e mohiotia ana hoki ko nga “ Tangata Whai-paanga ki Mangaora.” , Na, ka whakataua ano hoki ko tehuinga nui o nga tangata whai-paanga ki taua whenua, ka tu ki Mangahoe, e tata ana ki Te Awamutu, a te 15 o nga ra o Hune, 1895. He mea tuhi na toku ringa mete Hiiri o te Kooti i tenei te rua tekau o nga ra o Aperira, 1895.
H. A. WIRIHANA,
Kai-whakawa.
1. Aratema Rotohiko. 22. Karaka Paniana. 43. Niri te Ariki. ' 2. Hou Wharekawa. 23. Kuiatu Hou. 44. Ngahautaua Hou. 3. Hori Tumohe. 24. Kawana Kahukino. 45. Noka Hukanui. 4. Horoia te Kurukuru. 25. Kuruki Maihi. 46. Ngahuripoki Tati Noka. 5. Hemi Torohu. 26. Mero Hami. 47. None Nohomutu. 6. Hira Kingi. 27. Mata Kaora. 48. Ngaharo Nohomutu. ■■ 7. Hiriaki Tanirau. ’ ' 28. Mereana Hemi. , 49. Ngauru Hou. 8. Hare 1 Taumaihi. 29. Mere Tupara. 50. Parama te Hui. 9. Hori Tiko. 30. Mataruru te Rangiura. 51. Parewaero Ngara. 10. Hunia Kahukino. , , 31. Mihaka Raiha. 52. Paki Mero. 11. Hiakai Reihana. 32. Matehaere te Hui. 53. Punga te Ariki. 12. Hikairo Reihana. 33. Metiria Urupoporo. 54. Papato te Ariki. 13. Hikihiki Reihana. . 34. Mere Taumaihi. 55. Piko Paeahi. 14. Hikitanga Maihi. 35. Moeroa Huaia. 56. Pungatara Kingi. 15. Kire Tuhau. 36. Mamekuira Hou. 57. Patene Hukanui. 16. Karauti te Taramu. 37. Mana te Araapuni. 58. Pungarehu Kapara. 17.. Kingi Kapara., 38. Maata Hikairo. i 59. Pareterakau Kapara. 18. Kami te Ariki. 39. Matenga Reweti. 60. Pikia Hou. 19. Kohitu Nohomutu. 40. Ngara Tapahia. 61. Pehetana Pukewhau. 20. Kumepo Pakura. 41. Ngareta Kingi. 62. Pamu te Ariki. 21. Kotonga Rotohiko. 42. Ngakao Harihari. 63. Rangiawatea Hongihongi.
s ex. Age. 64. Riperata Witeria. Riperata Witeria. 90. Te Ruaki te Awatea. 113. Ngakongako Mero Sex. .. m. Age. 12 65. Rangiwhiua Rotohiko. Rangiwhiua Rotohiko. 91. Te Tatangi te Ruaki. 114. Pouwhero Mero.. .. f. 10 66. Rahi Rangiao. Rahi Rangiao. 92. Taratu Tanirau. 115. Penetita Noka .. .. m. 5 67. Rangianewa Reihana. 93. Te Ruaki Pakura. 116. Paopao Patena .. .. m. 9 68. Raiha Penetana.' Raiha Penetana. 94. Titihuia te Waimaori. 117. Pou Hou .. f. 17 69. Rihi Raiiparaha. Rihi Rauparaha. 95. Tuia Kahukino. 118. Piungauru Aretema .. f. 17 70. Rangihi Hou. 90. Te Ruaki te Awatea. 91. Te Tatangi te Ruaki. 92. Taratu Tanirau. 93. Te Ruaki Pakura. 94. Titihuia te Waimaori. 95. Tuia Kahukino. Rangihi Hou. 96. Tuhoro Nohomutu. 113. Ngakongako Mero 114. Pouwhero Mero.. MhMl 115. Penetita Noka . . • . . 116. Paopao Patena .. 117. Pou Hou E3 118. Piungauru Aretema 96. 119. Rangimahora Hira m. 12 f. 10 m. 5 m. 9 f. 17 f. 17 Tuhoro Nohomutu. f. 12 119. Rangimahora Hira .. f. 12 71. Toki Wikitoria. Toki Wikitoria. 97. Te Hemara (kai-riiwhi o 97. Tirikohua Te Hemara (kai-riiwhi o Tirikohua 120. Rangiharuru Noka 120. f. Rangiharuru Noka 14 .. f. 14 72. Te Te Mamae Wikitoria. te Arapuni). 121. Rauorewa Patena .. f. 15 15 73. Te Te HemaraTirikohua. 98. Tuahu Hou. Tuahu Hou. 122. 122. Ratauhinga Hou. Ratauhinga Hou. f. 16 74. Te Taheke Raiha .. .. f. 16 74. Te Oke Taukitua. 99. Uruhapainga Hou. 123. .. f. 13 75. Te Oke Taukitua. Te Wharaunga te Oke. 99. Uruhapainga Hou. 100. Wikitoria Hukanui. 123. Wikitoria Hukanui. 124. Taheke Raiha .. 124. Taiehiehi Raiha f. 13Taiehiehi Raiha m. 8- .. m. 8 76. Te Katinga Manu. Te Katinga Manu. 101. Winikerei Raiha. 101. 125. Winikerei Raiha. Te Rangiura Keiha . • 125. i. Te Rangiura Keiha 15 .. f. 15 77. Tumohe Taraunahi. Tumohe Taraunahi. 102. Werahiko Perahama. 102. 126. Werahiko Perahama. Paratu Parangahu 126. m. 11 Paratu Parangahu .. m. 11 78. Te Herenga Tema. Te Herenga Tema. 103. Witaria te Mutunga. 103. 127. Witaria te Mutunga. Te Rangiura Waka 127. f. 13 Te Rangiura Waka .. f. 13 79. Te Rangiura Heneriko. Te Rangiura Heneriko. 104. Wi Paea Tema. 104. 128. Wi Paea Tema. Te Nge Patena .. 128. f. 14 Te Nge Patena .. .. f. 14 80. Te Wara Kingi. Te Wara Kingi. 105. Wiri Taumaihi. 105. 129. Wiri Taumaihi. Te Arapuni Hongihongi .. 129. m. 15’ Te Arapuni Hongihongi .. m. 15 81. Te Moananui te Rangiura. Te Moananui te Rangiura. 106. Whakawawa Taumaihi. 106. 130. Whakawawa Taumaihi. Te Rahowai Hongihongi.. 130. m. 8 Te Rahowai Hongihong l. . m. 8 82. Tukotahi Tanirau. Tukotahi Tanirau. 131. 131. Tene Kotonga .. Tene Kotonga .. t. .. f. 99 83. Te Uranga Koipu. Minors. Sex 'Age. Age. 132. 132. Tuhau Kotonga Tuhau Kotonga m. 7 .. m. 7 84. Tiramanuhiri, Koipu. 107. Eruera Mero _ .. Eruera Mero m. 9 . m. 133. 9 Te Atoa Wikitoria 133. m. 20 Te Atoa Wikitoria .. m. 20 85. Te Arani Paeahi. Te Arani Paeahi. 108. Hangahanga Aretema 108. Hangahanga Aretema .. m. 18 . m. 134. 18 Tepe Noka .. 134. Tepe in oka i. .. f. 17 17 86. Te Mahara Kaperiera. Te Mahara Kaperiera. 109. Kingare Mihaka 109. Kingare Mihaka .. m. 11 . m. 135. 11 Wi Toetoe te Urikore 135. m. 1U Wi Toetoe te Unkore .. m. 10 87. Tairua te Mahara. Tairua te Mahara. 110. Keuenga Kotonga 110. Keuenga Kotonga .. f. 13 . f. 136. 13 Wi Rewharewha 136. m. 12 Wi Rewharewha .. m. 12 88. Tumata te Mahara. Tumata te Mahara. 1 111. Kaweinga Hou .. Kaweinga Hou .. .. f. 14 . f. 137. 14 Whiti Horoia '.. > 137. i. Whiti Horoia .. .. f. 8 89. Te Kamaka Pipene. Te Kamaka Pipene. 112. Moke Tirikohua 112. .. m. 15 Moke Tirikohua 138. . m. Wiremu Rangaraha 15 m. ' y 138. Wiremu Rangaraha .. m. 9
KUPU APITI.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT18950912.2.3
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 40, 12 September 1895, Page 327
Word Count
1,093“ Te Ture Kooti Whenua Maori, 1894.” Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 40, 12 September 1895, Page 327
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in