“TURE KOOTI WHENUA MAORI, 1886, 1888, ME 1889.”
He Panuitanga ki nga Tangata e what take ana kite Whenua kia mohiotia ai te Wahi mete ra e tu ai te \ Kooti hei whakawa i o ratou take. ’VTA, lie Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ko te' take jL N a nga tangata no ratou nga ingoa e mau nei ite rarangi tuatalii i raro nei, kite piilii whenua e mau nei i te rarangi . tuarua, ka whakawakia a te 8 o nga ra o Mei, 1890, e te Kooti Whenua Maori, ki Whanganui. Ko nga tangata katoa > e whai tikanga ana mo aua whenua me haere ki reira. Ka oti te whakawa, ka puta te Tiwhikete kite hungaiH kitea tona tika e te Kooti: heoi ano, he tino whakaotinga tena ; e kore rawa e tika kia peke mai tetahi tangata ki I muri. Ka kitea nga mapi o nga whenua kua oti te ruri kite Tari a te Kooti i Whanganui.
NA
TE RIKIHANA,
Kai Belli
Tari o te Kooti Whenua Maori Whanganui, Aperira 14, 1890. ,
eg a a3 £ Ko nga ingoa o nga Kaitono. Nga ingoa o nga Whenua me te Takiwa hoki. Nga rohe. 1 Mata Kaioroto, Kaiwaitau, Nga rohe o te whenua kei te H a m u e r a i te takiwa mapi. K a i o r o to o Wha(1251) Kaiwaitau, i te takiwa o Whanganui Nga rohe o te whenua kei te mapi. 2 Himu MateKarirea, i Nga rohe ka timata i Wai- ( roa, A'tiria M a t e r o a te takiwa kanae, rere tonu ki Upoo Whakongaruru, rere tonu ki i (962) Karirea, i te takiwa o Whanganui Nga rohe ka timata i Waikanae, rere tonu ki Upokongaruru, rere tonu ki Patoka, rere tonu kiOkiore, rere tonu ki Te Rangapoto, rere tonu ki te Teihana o Kahunui, ka whati wha (?) . te Marangai rere tonu ki Te Awa a Heketoro, rere tonu ki te awa o Ngangana, haere i roto i taua awa rere tonu ki te teihana i Kaitara, ka whati ki te i whakarua, rere tonu Mataiopuanga, rere tonu ki Kaiaho, rere tonu ki Pae- i rata, rere tonu ki Te Hihi, rere tika tonu atu ki te awa o Parinui, haere i roto i taua awa tae noa ki te puau o taua awa, ara ki Te Autapu, ka whati whaka te tonga ka haere i roto i te awao Whanganui rere tonu : ki Opuku, tutuki ki Waikanae ki te tnnatanga. Kua oti taua whenua te 1 , ruri. 1
c3 3 eg ft Ko nga ingoa o nga Kaitono. Te ingoa o te whenua me te Takiwa hoki. Nga robe. 3 Arania Tinirau, Koron elio, W i k i t o r o (845) Mangaetoroa, i te takiwa o Whanganui Nga rolio ka timata i te puau o Waiwiri, Taromiro, rere atu Kaipo, ka'ahu ki te tonga, Otumanu, Karangatia, Potaehurumanu, Te Hihi,katuki Mangaetoroa, ki te puau o Ruanga, haere i taua awa Tawhare, Aratoromakirikiri, Rakautaotemakaka, ka tu ki Mangaetoroa, Tawhitiwhiti, ka whati ka rere ki te timatanga ki Waiwiri. 4 Arania Tinirau, M e r e a i n a Ran angina (844) Te Rangaakauika, i te takiwa o Murimotu Nga rohe ka timata i te puau o Mangaehuehunui, haere i roto i taua awa tae noa ki te raina o Rangataua Poraka, ka whati, haere i runga i taua raina tae noa ki Kopurutaka, ka rere ki te raina o Tawhitoariki, ka whati ka rere mai ki te rohe o Wai puna raua ko i ' Pukenuiokahu, ki Te MoeTe Rangaakauika, i te takiwa o Muririiotu Nga rohe ka timata i te puau o Mangaehuehunui, haere i roto i taua awa tae noa ki te . rain a o Rangataua Poraka, ka whati, haere i runga i taua raina tae noa ki Kopurutaka, ka rere ki te raina o Tawhitoariki, ka . whati ka rere mai ki te rohe o Waipuna raua ko Pukenuiokahu, ki Te Moengaotutewehenga,ka whati ka rere mai ki te matapuna o Hararawa, ka rere ki Te wahi i timata ai, ki Mangaehuehunui. 5 Ilimu Materoa, Reone te M a ungaroa, Hari Enoka, Pa uro Tutawha (959) Ngarakauw h a k arara, i te takiwa o Whangan ui Nga rohe o te whenua kei to mapi e mau ana. 6 Pita te Raliui, W. W. Hipango, Hori P u k e h i k a (1572) Otiranui, i te takiwa o WhaNga rohe ka timata i te awa o Hopetaka, Taruamouku, Te Hihi,Otukino, Pakipaki, nganui Nga rohe ka timata i te awa o Hopetaka, Taruamouku, Te Hihi,Otukino, Pakipaki, Kopurutaka, Te Rangaakauika, ka tapotukite awa o Mangawharawhara, ka rere Ohaneanui, ka whati ki te ratu, Oturuhiti, ka whati ki te hauauru, Te Ohu, Otuwhakangaengae, Te Ruakuku, Ngapuhanga, ka rere i te raina o Tawhitoariki, Otapui, Te Aukawa, ka tapotu ki te awa o Mangawhero, ka whati, ka rere i roto i taua awa ki te timatanga.
cS 8 d Ko nga iugoa o nga Kaitono. Nga ingoa o nga whenua , me te S5 Takiwa hoki. Ko nga ingoa o nga Kaitono. Ngarohe: Nga ingoa o nga whenua me te Takiwa hoki. * ] Nga rohe: 7 t Wiremu Kiriwehi Matatoru, TeRire Paekaka, i te takiwa o WhaNga rohe ka timata i Waikanae, ka rere whaka te rawhiti ka tae ki UpoH o h e p a , Kanuta te Akamatua, Pauro Tutawha (1008) Paekaka, i te takiwa o Whanganui Nga rohe ka timata i Waikanae, ka rere whaka te rawhiti ka tae ki Upokongaruru, rere tonu ki ' Patoka, ka whati ki te ; whakarua rawhiti ka haere tonu i runga i te hiwi i ‘Okiore, ka tae atu ki te teihan a i Kahunui, rere tonu atu ki te matapuna o te Whareotoro awa, ka whati ki te tonga ka rere tika i roto i taua awa tae noa ki te pakarutanga atu ki roto ki Onganganaawa, ka whati ki te rawhiti, ka ahu whakatau o taua awa ka eke atu ki te hiwi o Kaitara, ka huri atu ki te awa ki Omataa, ka whati ki te whakarua, ka rere tika tonu . i roto i taua awa tae noa ki te pakarutanga atu ki roto - ki Huikumu awa, ka whati : ki te hauauru, ka rere atu , . ki Mataiopuanga, rere tonu Te Kaipepeatepiki, rere tonu Kaiaho, rere tonu . Moungatautari, rere tonu Te Whiti, rere tonu atu ki Matiherau, rere tonu atu ki Te Tutuomotai, rere tono atu ki Te Anaotuwhakairiao i te taha o te awa o Whanganui ; ka whati ki te tonga, ka rere whakatai i roto i te awa o Whanganui , ka tae atu ki Te Au tapu, rere tonu atu ki Te Kaiwaitau, rere tonu atu ki Waikanae, ki te wahi i timata ai. 8 Pita WhatiPita Whatitiri, Eruini Pohatunui, i te takiwa waitau, rere tonu atu ki Waikanae, ki te wahi i timata ai. 8; Timata i te puau o te awa o .Pohatunui, rerenga mai ki te Rangiirihau, Ema H ip an go, T a r e t e te W a i r a in a Raina Mita, Hori Pukeo Tawhitinui roto ki te awa o Whanganui, ka rere i roto i taua awa te puau Waipuna, te puau o Te Korokio, rere tonu te kopounga o Pohatunui ; ka whati, ka ahu whakaterawhiti Te Kopuru, hika, Paneta te Umuroa (876, 896) Pohatunui, i te takiwa o Tawhitinui Timata i te puau o te awa o Pohatunui, rerenga mai ki roto ki te awa o Whanganui, ka rere i roto i taua awa te puau Waipuna, te : puau o Te Korokio, rere tonu te kopounga o Pohatunui ; ka whati, ka ahu whakaterawh i ti Te Kopuru, Tuke, Te Parapara, ka ta- ! potu atu ki te awa o Whanganui, ka ahu whakauta (ara, whakatenota) ka tutuki ki te timatanga. 9 hika, Paneta te Umuroa (870, 896). Erueti TuraP ungahaTuke, Te Parapara, ka tapotu atu ki te awa o Whanganui, ka ahu whakauta (ara, whakatenota) ka tutuki ki te timatanga. Koia enei nga rohe; kei te n g a p i t o, Mara Erueti, Metiria Wikimoa (1295) Pun gaharuru Nama 4, tetahi wahi o Putiki Koia enei nga rohe; kei te whakarua he whenua no Keepa te Rangihiwinui; kei te rawhitimatonga te awa o Ngatarua; kei te tonga he whenua no Poari Kuramate imua ; kei te hauauru he whenua no Arihia. Erua nga piihi whe- i nua; kei tera taha o te ara nui, kei tera taha hoki. 10 Te Winiata te Puhaki, Raketapauma, i te ka Waiata,takiwa o Pene te Ma-Murimo-wae, Teotitu hia. Erua nga piihi whenua ; kei tera taha o te ara nui, kei tera taha hoki. Nga rohe ka timata i Puponga ; haere i roto i te awa ka Waiata, Pene te Mawae, Teoti Pohe, Holii M a t e n e , o Hautapu, tae rawa Te Pouatamuringa; ka whati, ka haere i runga i te raina o Murimotu tae noa ki te awa o Turakina, tutaki noa Rauangina (90-143) Raketapauma, i te takiwa o Murimotu Nga rohe ka timata i Puponga ; haere i roto i te awa o Hautapu, tae rawa Te Pouatamuringa; ka whati, ka haere i runga i te raina o Murimotu tae noa ki te awa o Turakina, tutaki noa ki te raina o Ruanui, ka haere i runga i taua raina tae noa ki te raina o Ngaurukehu, tutaki noa ki te timatanga. 11 Rauan gina (90-143) Erueti TuraRiriateliore ki te raina o Ruanui, ka haere i runga i taua raina tae noa ki te raina o Ngaurukehu, tutaki noa ki te timatanga. Te rohe ki .te nota na Ngan g a p i t o, Mata Erueti, Metiria Wikimoa (1368) Ririatehore Nama 6, t e t a h i w ahi o Putiki Te rohe ki te nota na Ngatarua Nama 7 ; te rohe ki te tonga na Te Ririatehore Nama 1 ; te rohe ki te i tongaawanui na Waitaha- ■ nui Nama 2; te rohe ki te . hauauru na Waitahanui ■ Nama 8; te rohe ki te j
CS 1 3 Ko nga ingoa o 33 i nga Kaitono. Nga ingoa o nga whenua me te £ 1 Cakiwa hoki. 1 Ko nga ingoa o nga Kaitono. j Nga rolie s T ga ingoa o nga whenua me te Pakiwa hokii Nga rohe whakarua na Te Ririate hore Nama 5 ; ka tutuki ki 12 Tupapanui, Arama Tini1 Tupapanui, whakarua na Te Ririatehore Nama 5 ; ka tutuki ki te timatanga. Nga rohe timata i te puan n rau, Paata i te tate timatanga. 12 Aram a TiniNga rohe timata i te puau o i te ta- Waiwiri; ka ahu ki uta o rau, Paata Waiwin ; ka ahu ki uta o H i n e u r u k i w a o Mangaetoroa tae noa ki te (846) Whangaraina o Waimarino, ka nui whati ki Hukaroa, ki Otumarara, ka rere mai ki te matapuna o Tuaahu, haere i roto i taua awa ki IMangawhero, ka rere i Mangawhero Huhatauria ; °ka whati ki te hiwi tae noa ki te matapuna o Waiwiri ki te timatanga. 13 Taiwiri Toko nui Waharangi, whati ki Hukaroa, ki Otumarara, ka rere mai ki te matapuna o Tuaahu, haere i roto i taua awa ki Mangawhero, ka rere i Mangawhero Huhatauria ; °ka whati ki te hiwi tae noa ki te matapuna o Waiwiri ki te timatanga. Kei te mapi nga rohe. (1075) i te takiwa o Whanganui 14 (1075) Keepa Tahui te takiwa o Whanganui Waharangi Kua ruritia; kei te mapi k u m u ti a, Te A'utuNama W.D. 970, nga rohe. R e o n e t e mutu, e Ko nga eka i roto i tenei Moungaroa, tata ana wahi 2204. Rewiti Keepa tata ana ki Pipiriki wahi 2204. (90-389) 15 Waharangi Rewiti Keepa (90-389) 15 Keepa Tabuki Pipiriki Keepa Tahu- Waharangi Kua ruritia; kei te mapi kumutia, Te Kauaeopo Nama W.D. 970, nga rohe. Mutu Rangie tata ana Ko nga eka i roto i tenei huru, Maehe ki Pipiwahi 113. te Porou (90390) riki 16 te Porou (90390) Keepa Tahuriki Waharangi Kua ruritia; kei te mapi kumutia, ReKawaora, Nama W.D. 970. nga rohe. rekura, Te e tata ana Ko nga eka i roto i tenei Mutu (90ki Pipiwahi 709. 391) riki 17 391) Keepa Tahuriki Waharangi Kua ruritia; kei te mapi kumutia, Te Te PutaNama W.D. 970, nga rohe. Kaioroto, Rehi, e tata Ko nga eka i roto i tenei * weti Keepa anaki Piwahi 366. (90-392) piriki 18 (90-392) Keepa Tahupiriki Waharangi Kua ruritia; kei te mapi k u in u t i a, Tauwh aNama W.D. 970, nga rohe. Manuera te re, e tata Ko nga eka i roto i tenei Kapua, Te anaki Piwahi 3,725. Maehe tePoana ki Pipiriki wahi 3,725. rou (90-393) 19 Maehete Porou (90-393) Keepa Tahupiriki Waharangi 1 Kua ruritia ; kei te mapi kumutia, Te U p o k oNama W.D. 970, nga’rohe. Mutu Ranginui, e tata ana ki PiKo nga eka i roto i tenei huru, Reweti wahi 1,928. Keepa (90— 394) piriki 20 Kua ruritia; kei te mapi Keepa (90394) 20 Keepa Tahupiriki Keepa Tahu- Waharangi, Waharangi, Kua ruritia; kei te mapi k u m u t i a ,1 e tata ana Nama W.D. 970, nga rohe - Kara i t i ana ; ki PipiKo nga eka i roto i tenei t e Mutu, , riki wahi 5,622. Maehe tePoriki wahi 5,622. rou (90-395) 21 Maehe te Porou (90-395) M t a I h aka 1 W h akaniNga rohe ka timata i Mata-(90-220) wha Napohe, tae noa ki Ngatarua, ma 3 ; i ka ahu ki uta ki Whakate takiwa niwha Nama 2, ka ahu ki o Putiki raro ki te awa o Whanganui, ka ahu ki tai ka tae ki te timatanga. Otira, ko te kitea ki te mapi o Putiki. Takiwa o Turakina. 22 Tipene te Onema 3 ; i te takiwa o Putiki Takiwa o Kahikatea ka ahu ki uta ki Whakaniwha Nama 2, ka ahu ki raro ki te awa o Whanganui, ka ahu ki tai ka tae ki te timatanga. Otira, ko te kitea ki te mapi o Putiki. Turaki na. i Nga rohe ka timata i Te poto, Hone W airua, Manu, ka-, ahu ki uta o Waitere, HeNama 3 ; Turakina ki Owairua, ka \ nare H. Wainare H. Wai- i te takii te taki- whati ki te rori nui, ka whati ki te rori nui, ka tere (1036) wa o Tuwhati ki tai o taua rori rakina ' tutaki atu ki Kahikatea, ka whati ki Te Manu, te timatanga. 23 Waaka Hakarakina Kai titahi, e tutaki atu ki Kahikatea, ka whati ki Te Manu, te timatanga. Timata i te whare oNahona, raia, Raukutata ana i te taha o te rori e ahu ra Waitere ki Turaana ki te taone o Turakina, (1238) kina tae atu ki te awa o Matairangi, haere i roto i taua awa ki te raina a Kiriona te Piki, haere i runga i taua J raina tae atu ki te rori e te Piki, haere i runga i taua raina tae atu ki te rori e 1 ahu ana ki te taone oTuraahu ana ki te taone o Tura-
«8 a Ko nga ingoa o nga Kaitono. Nga ingoa o nga Whenna me te k Takiwa hoki. Ko nga ingoa o nga Kaitono. Nga rohe. Nga ingoa o nga Whenua me te Takiwa hoki. Nga rohe. kina ; haere i runga i taua rori ki te whare ano o Nahona, ara ki tona timatanga mai. 24 Eruera WhaKau angakina ; haere i runga i taua rori ki te whare ano o Nahona, ara ki tona timatanga mai. Nga rohe ka timata i Pipipi, kaahu, Mata roa, Nai te pou huri o Kauanga- ■ Ropiha, Rima 3 ; i roa Nama 2, ka tika i te peka Rani- te takiwa roa Nama 2, ka tika i te te takiwa taha o te awa o Whangaehu, peka Rani- taha o te awa o Whangaehu, era (90-282) o Whaka ahu whakatai tutaki atu ngaehu ka ahu whakatai tutaki atu ki te rain a o Kauangaroa Nama 1 (e rua eka), ka whai ano i te awa o Whangaehu, tutaki atu ki te raina o Te Kumuiti, ka whati whakaterawhiti ka whai i te raina o Te Kumuiti, a tae noa ki Te Waiinuotamarehe, ka whati ka haere i te raina o Kauangaroa Nama 2, a tae noa ki te timatanga. 25 Apera te Paea, Kawakawa; Nama 1 (e rua eka), ka whai ano i te awa o Whangaehu, tutaki atu ki te raina o Te Kumuiti, ka whati whakaterawhiti ka whai'i te raina o Te Kumuiti, a tae noa ki Te Waiinuotamarehe, ka whati ka haere i te raina o Kauangaroa Nama 2, a tae noa ki te timatanga. Ko nga rohe enei o te wheW i r i han a i te takinua; Te Mimi, haereKioreNgamanako, wao Whatete, ka whati ki Te Kuri, Taiawa te ngaehu ka tutaki ki te timatanga i Ope (740) ngaehu ka tutaki ki te timatanga i Te Mimi. 26 Ope (740) Hone Waitere, Te Kopiro, Te Mimi. Timata i te ngutuawa o Te T i p e n e t e Nama i Kopiro, haere i te taha o 0 n e p o t o,te roto o Te Kopiro ki te 0 n e p o t o, Herena F?] te takiwa te roto o Te Kopiro ki ,te o Turaraina o Tipare, ka whati, H. Waitere kina ka haere i runga i te raina (1037) kina ka haere i runga i te raina Tipare tutaki atu ki te raina o Patiki G, haere atu i te raina o taua Patiki tutaki atu ki te rori, ka ahu atu ki tetahi taha o te taone o Turakina, ka whati ki te awa o Kahurauponga, tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 1, ka tae atu ki te awa o Turakina, ka ahu ki uta ki te timatanga i te ngutu awao Te Kopiro. 27 (1037) Te Kahn [na Paewhare, i Tipare tutaki atu ki te raina o Patiki G, haere atu i te raina o taua Patiki tutaki atu ki te rori, ka ahu atu ki tetahi taha o te taone oTurakina, ka whati ki te awa o Kahurauponga, tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 1, ka tae atu ki te awa o Turakina, ka ahu ki uta ki te timatanga i te ngutu awa o Te Kopiro. Nga rohe i timata i Te RuaEruera Whate takiwa pohatu, ka haere i runga i kaahu i tuo Whate raina o Akerama (ara, o hia tona inngaehu Rotomapua), tutaki atu ki goa], TeReiroa Pirere (1548) ngaehu Rotomapua), tutaki atu ki te raina o Wharepu B, haere i runga i taua raina tutaki atu ki te [raina] o Te Aunui ; ka whati, ka haere i runga i taua raina tutaki atu ki te raina o MaputahiNama2, ka whati ki te raina o Matatera Nama 1, ka haere i runga i taua raina tae noa ki Whangaehu, ka whati ki tai ki Te Ruapohatu. 28 goa],TeReiroa Pirere (1548) Apera h a ma Paewhare te raina o Wharepu B, haere i runga i taua raina tutaki atu ki te [rainaj o Te Aunui; ka whati, ka haere i runga i taua raina tutaki atu ki te raina o Maputahi Nama 2, ka whati ki te raina o Matatera Nama 1, ka haere i runga i taua raina tae noa ki Whangaehu, ka whati ki tai ki Te Ruapohatu. Nga rohe enei; te taha ki te Tabun uia- whakarua te raina o MataTahun uia- Putukai; Putukai; whakarua te raina o Matarangi (1361) i te takiwa tera; ki te whakatonga te o Wharaina o Te Aunui poraka ; ngaehu tera; ki te whakatonga te raina o Te Aunui poraka ; ki te wakarato ko te raina o Wharepu me Akerama tae noa ki te awa o Whangaehu. 29 / Mere Paerau ngaehu Te Riwai; ki te wakarato ko te raina - o Wharepu me Akerama tae noa ki te awa o Whangaehu. Nga rohe kei roto i te mapi. (681) i te takiwa | [Kua taia i mua nga rohe o Turakii i roto i te Panui o te 6 o na [Kua taia i mua nga rohe i roto i te Panui o te 6 o , nga ra o Aperira, 1886.] 30 Wiremu TaT a k a p u ; Ka timata te ruri i te raina kiri, Tarete t e t a h i o Te Horotaraipi, ka kati Ran g i nui, i w a h i o ki te raina a Tipene WaiMak ere te Tiniw , tere, ka whati ki te awa o Hunga, Watara Turakina, ka whati ki tai tene Ranginui (1192) ! tara ka tae ano ki te rainaj ka L whati ka kati ki te timaTurakina, ka whati ki tai ka tae ano ki te raina\ ka whati ka kati ki te timatanga. 31 Meri MamaTe U a u a Timata i Te Uaua, ka haere nga (1161) Nama 2 ; i te taha o Turakina tutaki j i te takiwa atu ki te raina o Te Uaua ! o Turaki1 na i te taha o Turakina tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 1 ; ka whati, ka haere i runga i taua raina / tae noa ki te awa o Kahurauponga ; ka whati ki tai,
Nga ingoa o 8 Ko ng a ingoa o nga whenua nga Kaitono. Nga rohe. nga whenua nga Kaitono. me te me te Takiwa hoki Nga rohe. /< ■ ka tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 3; ka whati, ka tika i runga i tana raina tae noa ki te awa o Turakina, ka whati ki Te Uaua, ki te timatanga. 32 Hiroti HaiTe Hana ka tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 3; ka whati, ka tika i runga i taua raina tae noa ki te awa o Turakina, ka whati ki Te Uaua, ki te timatanga. Ka timata i Turakina, ka mona, Heni Nama 3; haere i runga i te raina o Ha i mon a, i te takiwa Te Uaua Nama 2 ; tutuki Ruiha Wunu o Turakiatu ki te rori e haere ana (1039) na ki Tiniwaitara, rere tonu tutuki atu ki Kahurauponga; ka whati, tutuki atu ki te raina o Te Uaua Nama 4; ka rere tutuki * i te takiwa o Turakina Te Uaua Nama 2; tutuki atu ki te rori e haere ana ki Tiniwaitara, rere tonu tutuki atu ki Kahurauponga; ka whati, tutuki atu ki te raina o Te Uaua Nama 4; ka rere tutuki atu ki te awa o Turakina, ka rere tutuki atu ki te timatanga. 33 TipeneteOneTe Uaua Timata i te Awhetaone, ka poto, Reweti Nama 4 ; tika i runga i te raina o Turehu(1040) Te Uaua Nama 4 ; i te takiwa o Turakina timatanga. Timata i te Awhetaone, ka tika i runga i te raina o Wairoro, rere tonu ki te awa o Kahurauponga, ka ahu ki uta o taua awa tutaki atu ki te raina o Te Uaua Nama 3; ka whati, ka tika i runga i taua raina tae noa ki te awa o Turakina, ka whati ki tai ki Awhetaone, te timatanga. 34 Tipene te OneW a i n u i , ka tika i runga i taua raina tae noa ki te awa o Turakina, ka whati ki tai ki Awhetaone, te timatanga. Timata i te keeti rino i te poto, Hone Nama 2; rori nui, ka haere i runga i W a i t e r e , Henare H. t e t a h i te raina o Rapaki, tutaki w ahi o atu ki te awa o Matairangi, W a i t e r e Tiniwaika whati ki tai o taua awa (1038) Nama 2; t e t ahi w a h i o Tiniwaitara rori nui, ka haere i runga i te raina o Rapaki, tutaki atu ki te awa o Matairangi, ka whati ki tai o taua awa ka tutaki atu ki te raina o Kaititahi, ka whati, ka tika i runga i taua raina tutaki atu ki te raina o Wairua Nama 1, ka whati ki Topitopi, ka whati ki Te Rewa, ka whati ki te timatanga ki te keeti rino i te rori nui i Rapaki. 35 Wiremu TaW a i r u a ; Ko nga rohe o te whenua kiri, Te Reta t e t a h i kua ruritia ; timata i te R a n g i n u i , w a h|i o rori e ahu ana ki te taone, Make re te T iniwaihaere i runga i te raina o Hunga (1193) W a i r u a ; t e t a h i w a h|i o Tiniwaitara Ko nga rohe o te whehua kua ruritia ; timata i te rori e ahu ana ki te taone, haere i runga i te raina o Rapaki ; ka whati ki te tonga, ka ahu ki te rato, ka puta ki te rori, ka ahu ki te rawhiti, ka kati ki te timatanga. , i 36 Wire m u TaWharepu, kiri (1194) t e t a h i Wharepu, t e t a h i w a h i o T iniwaitara Kua ruritia: ko te timatanga i te raina o Pokaikahawai Nama 1; ka whati ki te rawhiti ka haere i runga i te raina o Kaititahi ; ka ahu ki te ratu, ka puta ki te rori; ka whati ki te tonga, ka kati ki te timatanga. Takiwa o I Kua ruritia: ko te timatakiri (1194) nga i te raina o Pokaikahawai Nama 1; ka whati ki te rawhiti ka haere i runga i te raina o Kaititahi ; ka ahu ki te ratu, ka puta ki te rori; ka whati ki te tonga, ka kati ki te timatanga. langitikei. 37 N er ehan a te Moutoa ; i Ka timata nga rohe i te pou Whare, Hemi Takiwa o Z Moutoa; i te takiwa langitikei. Ka timata nga rohe i te pou peeke o te rori; ka huri ki W a r e n a, Epiha Rimunui, Keen p u T amaiti (1340) o Foxton te hauauru ma raki, gka rere i runga i te raina o te taiapa a Kapu, ka tae ki te peeke o te whatinga o taua taiepa, ka huri whaka te marangai, ka rere ki te pou peeke o te raina o te rori, ka whati ki te tonga, |ka rere ki te taiepa a Tiemi Natana, ka huri ki te hauauru matonga, ka rere ki te pito o taua taiepa, ka whati ki te tonga, ka rere ki te awa o Manawatu, ka haere i te awa o Manawatu ka tutuki ki te timatanga o nga rohe. Ko nga eka o 1 o Foxton ? ■ te hauauru ma raki, Ska rere i runga i te raina o te taiapa a Kapu, ka tae ki te peeke o te whatinga o taua taiepa, ka huri whaka te marangai, ka rere ki te pou peeke o te raina o te rori, ka whati ki te tonga, |ka rere ki te taiepa a Tiemi Natana, ka huri ki te hauauru matonga, ka rere ki te pito o taua taiepa, ka whati ki te tonga, ka rere ki te awa o Manawatu, ka haere i te awa o Manawatu ka tutuki ki te timatanga o nga rohe. Ko nga eka o tenei whenua 20 eka,
I Nama. Ko nga ingoa o nga Kaitono. j Nga ingoa o nga whenua me te j Takiwa hoki. ■ Nga rohe. 38 Eruini Paranihi, Tawhi P ar an i hi, Karatea te Rotu (1062) Te Reureu; i te takiwa o Marton Ka timata i te puau o Rangataua, haere i roto i taua awa tae atu ki Te Paiaka, ka haere ki runga i te raina o te pakeha tae noa ki Waitapu, ka haere ki roto i te awa o Waitapu tae noa ki Rangitikei awa, ka haere mai ki roto i te awa o Rangitikei ka tutaki ki te puau o Rangataua. 39 Hemi Warena (90-361) Te Rewarewa; ite takiwa o M a n a - watu E tono ana ahau me whakawa take tuturu ki tenei whenua, ki Te Rewarewa, i runga i o matou take tupuna, kaua nga take o Ngatiraukawa e homai ki tenei whenua. 40 Martha Lynch, Tokorangi; Ko nga rohe kei te Mapi e Pi p H o r i (1061) Tokorangi; i te takiwa o Marton . man ana. Tetahi rohe ko te raina o Te Reureu poraka, tetahi rohe ko nga raina o nga whenua o nga pakeha. Takiwa o Waitotara. Ko nga rohe kei te Mapi e man ana. Tetahi rohe ko te raina o Te Reureu poraka, tetahi rohe ko nga raina o nga whenua o nga pakeha. Vaitotara. 41 Wiremu Kauika (819, 941) Kah ar o a Nama 3; i te takiwa o Waitotara Kei roto i te mapi o te Tumua ki Kairuri o Taranaki 42 Teretiu Mahutonga, Keepa te Heheu, Rio Maaka (787) Kaipo ; i te takiwa o Waitotara Ka timata i Te Urumate, ka rere ki Okuku, ka whati, ka rere ki Whataakaho, ka rere ki roto ki te awa o o'Kohiroa, ka haere i roto i taua awa ka puta ki te awa o Waitotara, ka haere i te awa o Waitotara ka tutuki atu ki Te Urumate. 43 Te Peina te Mangapani Timata i Mangapani; ka Rangihikaia, Tuma h u ki (805) Mangapani Nama 1; i te takio Waitotara Timata i Mangapani; ka tika ki Karewarewa, ka whati ki te tonga, Te Kiekie, Kuranui; ka whati ki uta o Tamaruarangi; ka whati ki te hauauru, tutaki mai ki Mangapani. 44 Wiremu Kauika (940) Rotokohu; i te takiwa o Waitotara Nga rohe ka timata i te ngutuawa o Rotokohu, ka haere i runga i te raina o Mangapapa Nama 2, tae noa ki Paroa, ka whati ki te whakarua, ka rere ki Te Kahikatoa ; rere tonu ki te awa o Waitotara, ka haere i te awa o Waitotara, ka ahu ki tai, ka tutuki atu ki te timatanga. 45 Tautahi, W r akarua, Poharama, Kahukaka (8-633) Okauanga ; ara Pox’ a k a XIII. , Wairoa Ko nga rohe enei o te whenua, timata i te awa o Waitotara, e 23 tiini i te taha o wahi Tekiona 77, ka ahu whaka - te-hauauru e 13| tiini i te taha o Tekiona 48 ki te awa o Waitotara, a ma taua awa tae atu ki te wahi timatanga.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT18900424.2.2
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 18, 24 April 1890, Page 55
Word Count
5,051“TURE KOOTI WHENUA MAORI, 1886, 1888, ME 1889.” Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 18, 24 April 1890, Page 55
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.