HE PANUITANGA.
Ki nga tangata e whai take ana kite whenua, kia mohiotia ai te wahi mete ra e tu ai te Kooti hei whakawu i o ratou, take. NA, he Panuitanga tenei kia mohiotia ai, ko. te take a nga tangata no ratou nga ingoa e mau nei i te -LN rarangi tuatahi i raro nei, ki nga piihi whenua e mau nei ite rarangi tuarua ka whakawakia ate 3 o nga ra Nowema, 1808, e te Kooti Whakawa Whenua Maori, ki Kemureti, Waikato. . Ko nga tangata katoa e whai tikanga ana mo aua whenua me haere ki reira. Ka oti te whakawa, ka puta te Karauna Karaati kite hunga i kitea tona tika c te Kooti; heoi ano he tino whakaotinga tena; ekore rawa e tika kia peke mai tetahi tangata ki muri.
Kooti Whakawa Whenua Maori, Akarana, Hunc 13, 1868.
Na
Tiki,
Kai tuhituhi o te Kooti.
Ko nga ingoa o nga tangata no 1 ratou nga piihi. NTga ingoa o nga wlienua me te Takiwa lioki. ' Kc Nga rolie. • ran kia te takotW l a , Ote Mapi tea aien ga langata. Piripi Matewha, me etahi ' Maunganui, Waikato ... 1 . la timata i te rohe o te Kawana J atu ♦ Maunganui, Waikato ... J Ca timata i te rohe o te Kawana i Puharanui rere tonu Te Whakaamu ka eke ki Maunganui, "ka rere Manga o Tupua, Otehika ka puta ki te rohe o Ngatikoroki ka haere mai i tana rohe a Pukeinako, Te ITmukuri ka puta ki te rohe o te Kawana ka haere whakararo i taua rohe a tae noa ki Puharanui. Te Hakiriwhi Oirau, e tata ana ki Ka timata i Pukemoremore, ka rere Te Te Waharoa Ratima Karauria Pukemoremore Iwi o te Tuna, Tangi te oro, Whakamaea, Te Pakipaki a Tumaha, Karokaro, Te Bi a te Paruhi, Oirau, Te Kahikatea, ka haere i Waitakar’uru, a Tawa tutahi, ka rere i uta, Ilauae’ Tukuraunga, ka puta ki te rohe o te Kawana ka haere i taua rohe a Tiki Hamuti kei Pukemoremore. Hamiora Te Ahuroa Karokaro,kei PukemorePukemoremore, Manga te paru, whareEruera, me etahi atu more , wkaretawa, Oirau, Karokaro, Mohoau, Te Pakepake, Taumaka, Whakamoenga, Tangiteora, Te Iwi o te Tuna, ka tae ki Pukemoremore. Te Raihi Pakarau, No. 2, e tata Ko te rohe i timata i te ngutuawa o Penetito ana ki Matamata Kaingangara i te putanga ki Waitoa Reone ana ki Matamata Kaingangara i te putanga ki Waitoa rere tonu atu i taua awa tae noa ki » Hauoria Matareua, rere tonu ka taeki te raina Arekatera o te whenua o Helcene Pakeha ka rere i taua raina ka tae ki Mahoetahi, ka I whati ka rere i te awa o Mangahopai, ka puta ki Waitoa, ka rere i te awa o Waitoa, Te Papa, rere tonu Pukewhai, \ rere tonu te Hohoeka, rere tonu kua - Matareua, rere tonu ka tae ki te raina o te whenua o Helcene Pakeha ka rere i taua raina ka tae ki Mahoetahi, ka whati ka rere i te awa o Mangahopai, ka puta ki Waitoa, ka rere i te awa o Waitoa, Te Papa, rere tonu Pukewhai, rere tonu te Hohoeka, rere tonu kua tae ki te wahi i timata ai te rohe ki Kaingarangara. Irena Pareraukawakawa Arata wahi o Patetere... Mangapukatea, Opuiaki, Mangaroanui Mangaroaiti, Te Pukuiti, Tutuorohutu, te Puku o Kinakitakapari, Whareraurekau, Taekoroimata nui, te Manuka, Piripiri, Puke Rangiora, Kaiwaru, te Kakahuputehue, te Pukareau, Enga manu a Tamarau, te Wai Arata wahi o Patetere... Mangapukatea, Opuiaki, Mangaroanui Mangaroaiti, Te Pukuiti, Tutuoro- . hutu, te Puku o Kinakitakapari, Whareraurekau, Taekoroimata nui, te Manuka, Piripiri, Puke Rangiora, Kaiwaru, te Kakahuputehue, te Pukareau, Enga manu a Tamarau, te Wanake Rakatoa, e nga motu, te Puku- , mangawhara, Mangapukatea. Makete Romana Smith Te Kirikiri kei PukeKa rere atu i te Kirikiri, Te Maire, ka kura, e tata ana ki Ka rere atu i te Kirikiri, Te Maire, ka rere atu Okapu, ka rere Panehakua, Maungatautari te taha o Maungatautari. rere atu Okapu, ka rere Panehakua, Maungatautari. te taha o Maungatautari. Penetito, me etahi atu... Te Pohoi kei MaungajPuwerewere, Topehaehaea, Te Wharakawa whara, Te Rua Horehore, Kaipaka kawa w r hara, Te Bua Horehore, Kaipaka Te Kokiri. Bihia Te Kauae Ki witahi, Waikato - ... Te Totara, To Mokoia, Te Morena, Ratapoki, Te Waikaruki, Te Pahu, Tangi- , hau, Waipapa, Papakami, Te Aramatoi Te Papa, Te W aiwhakaata, Te Reo parimatau, Te Okakohia, Te Ruahore hore, Te Wharawhara, ka ngutu anc ki Te Totara. Arekatera Te Puni Omaruapu wahi o PateTimata nga rohe Whakatatua, Te Wha tere katutu, rere tonu te Botopuwha, ren tonu kahu ki te rohe kia te Pakarana Pokaiwhenua Whakauru, Mangakoro miko, Te Anaputarua, Te Whetao - Mere Eruera, me etahi tere katutu, rere tonu te Rotopuwha, rer< tonu kahu ki te rohe kia te Pakarana Pokaiwhenua Whakauru, Mangakoro miko, Te Anaputarua, Te Whetao puhara, te Uruponga, ka rere i rote taua awa te Roto, te Kaitao, Aratakii o Maruapu, ka hu ano ki tetimatang ki Whakatatua ka mutu. 1 a Te Koonehu kei Mau Ngaauaaua, Te Karangi, Te Whare o t e 1 atu ngakawa riri, Te Paiaka, Whakarara, Kiekieros Pururarauhe ka tae ki Ngaauaaua. i,
Ko n<*a ing oa 0 na ta pg 110 ° ratou nga pnhi. , Nga ingoa o nga whenua me te Takiwa hoki. Nga rohe. Te takotoranga o te Mapi kia Nga robe. kitea ai e nga Te takotoranga o te Mapi kia kitea ai e nga tangata. Nga ingoa o nga wlienua me •te Takiwa hoki. \ Piripi Te Matewha, me , etahi atu Te Koonehu kei MauKa timata te rohe o tenei whenua i te ngakawa Whanake, Kokeke, Mangatawera, ka rere i te Ara o Pari te Hiwi, Te Puhihinaki, a te Kaiamo, Te Ihu o Matatua, ka huri, ka rere tonu Whakararau, Kiekieroa, Pururarauehe, ka tatu ki te Whakamate o te Mira, na rere i te Ngakau o te Repo o te Reira, Nga riri, te Whewhenga, Taruwaerea, Puwerewere, Kaipaka, Te Raaherehere, ka puta ki te raina a Puhia ka rere i taua raina tae noa ki te Whanake. Penetito Te Tapui, Matamata ... rere i te Ara o Pari te Hiwi, Te Puhihinaki, a te Kaiamo, Te Ihu o Matatua, ka huri, ka rere tonu Whakararau, Kiekieroa, Pururarauehe, ka tatu ki te Whakamate o te Mira, na rere i te Ngakau o te Repo o te Beira, Nga riri, te Whewhenga, Taruwaerea, Puwerewere, Kaipaka, Te Raaherehere, ka puta ki te raina a Puhia ka rere i taua raina tae noa ki te Whanake. Ka timata i Piako, Mangapapa, ka Horime, me etahi atu Te Tapui, Matamata ... Ka timata i Piako, Mangapapa, ka whati, Te Atua o wahanui, ka whati ka rere ki roto o Mangapapa, Tunamaro, 0 Whariki, ka whati Taheremapau, Piako, ka rere i roto o Piako, Kohiroa, te Puninga ka tutuki ki Piako. Penetito Taramoarahi (No. 2) ... ka rere ki roto o Mangapapa, Tunamaro, 0 Whariki, ka whati Taheremapau, Piako, ka rere i roto o Piako, Kohiroa, te Puninga ka tutuki ki Piako. Ka timata i te Titoki, ka ahu ki te marangai Wharikiriki, ka ahu Tuaraki, ka rere i te taha o Wharikiriki, Mangapukatea, rere tonu i te taha o Wharikiriki, ITungahunga ka tapahi ki te Hauauru, Mangapouri Kerihoni, Mangapukatea, ka tutuki ki te Titoki. Teni Ponui, me etahi atu Maungakawa (2) ka rere i te taha o W harikiriki, Mangapukatea, rere tonu i te taha o Wharikiriki, ITungahunga ka tapahi ki te Hauauru, Mangapouri Kerihoni, Mangapukatea, ka tutuki ki te Titoki. Kiekieroa, Matawhana, Kaiwhakawai- - wai, Te Aroaro, Parapara, Waipapa, Tapaki, Te Morere, Te Totara, Topehaehae, Matatatariki, ka tae ki kiekieroa. Pania, me etahi atu Te Tapui kei MaungaTaumaihi, Mangatatariki, Waitaia, Te kawa Taumaihi, Mangatatariki, Waitaia, Te Karanga, ka tutuki ki Tumaihi. Hana Maruwhare, me kawa Whareraurekau kei Karanga, ka tutuki ki Tumaihi. Ka timata i te Karangi rere tonu ki etahi atu Maungakawa Puwerewere, ra taua awa tae noa ki Te Konomutu, ka rere Morerua, ka rere Te Whewheuga, ka rere Ngariri, ka rere Taumaihi, i te rohe o Te Tapui ka rere i reira ra tau rohe tae noa ki Te Karangi. Hakiriwhi, me etahi atu Tapuaeharuru kei Maka rere Taumaihi, i te rohe o Te Tapui ka rere i reira ra tau rohe tae noa ki Te Karangi. Timata ki Keterau, Taukorako, Pakatamata kohe, Taramoanui, Te Wharepaia, Te Ranga a kuri, Whakamuhu, Kahikapurangi, Waikuku, Te Tawa, ka tutudi di Keterau. Eru Te Kaka, me etahi Tawawhakaporo kei Ranga a kuri, Whakamuhu, Kahikapurangi, Waikuku, Te Tawa, ka tutudi di Keterau. Te Whewhera, Te Paiaka, Whairengaatu Maungakawa poka, ka puta ki te matamata o Waimahana, Te Puihinaki a te Kaiamo, Te Kokeke ka tika mai i roto i te raina o Paka rana, Te Onewhero, Kariaka, Kaikitakita, kua tae ki te Whewhera. Te Karn Pounamu, me Te Kohai kei Maungamahana, Te Puihinaki a te Kaiamo, Te Kokeke ka tika mai i roto i te raina o Paka rana, Te Onewhero, Kariaka, Kaikitakita, kua tae ki te Whewhera. Te awa wai i a Kuratamaki, Kahunui, etahi atu kawa Wai te Hoho, ka puta ki Kai kitakita, Te Whewhenga, Te Kawhetiki, ka puta ki Ngariri, To Puke ia Toea, Morerua, ka heke ki Puwerewere, Te Taheke, kua tae ki te timatanga o te rohe. AV i Parata Tahatika, me Matatini kei MaungaTe Whewhenga, Te Kawhetiki, ka puta ki Ngariri, Te Puke ia Toea, Morerua, ka heke ki Puwerewere, Te Taheke, kua tae ki te timatanga o te rohe. Te Parawhau, Te Putere, Pukepotaka, etahi atu kawa A Okokiri, Waikaukau, Matakirau, Tapuae Puketutu, Pukemanuka, Te Parapara, Matatiui, kua tutuki ki te Parawhau. . Wiremu Tarapipipi, me Takapau kei Maungapuae Puketutu, Pukemanuka, Te Parapara, Matatini, kua tutuki ki te Parawhau. Wairakau ka rere i roto i te awa o etahi atu tautari Wairakau, Te Mira, ka puta ki Waikato haere i te awa o Waikato, ka tutaki ki Hauoria ka rere i roto i 1 Hauoria, Te Ruato, Takarahi, Te kato haere i te awa o Waikato, ka tutaki ki Hauoria ka rere i roto i Hauoria, Te Ruato, Takarahi, Te Mai ka tutaki ki Wairakau.
Ko nga ingoa o nga tangata no ratou nga piihi. Nga ingoa o nga whenua me te Takiwa hoki. T Nga rolie. etakotoraito tea Meito L an gata. 5 Wiremu Tarapipipi, me Te Waimanu kei MauTimata i Waikato haere i roto i Maimaetahi atu kara, Te Rake te kapu, Pukeatua Te Waimauu kei Maungatautari Timata i Waikato haere i roto i Man"akara, Te Rake kapu, Pukeatua Opureora, Te Tutu, Te Mania, Mangakaretu, Mangere, kua tae ki Waikato haere i roto i te awa o Waikato ki te timatanga o te rohe. etahi atu ngatautari Hori Wirihana, me etahi f Te W hanaki e tata ana karetu, Mangere, kua tae ki Waikato haere i roto i te awa o Waikato ki te timatanga o te rohe. Ka timata ki Kaiawha Whanaki Te Tarua, haere i roto i te wai o Korakonui, ka tae ki Mangahoi, haere i roto i Mangahoi ka tae ki Otihi, ka rere i te raina o te Kawanatanga ka tae ki Mangapiko, haere i te awa o Mangapiko, ka tae ki Kaiawha te timatanga. atu ki Orakau Hori W irihana, me etahi Ka timata i Rangitahi, Naperoa, Te Mahauroa, e tata ana ki Ka timata i Rangitahi, Naperoa, Te Ngokingoki, haere i roto i te awa o Mangapiko, Kaiawha, Te Koukou, Pukeuwhi, Hanoi, haere i roto i Hanoi, ka tae ki Waikato ka tutuki ki 1 te raina o te Kawanatanga, ka tutuki atu Hori Wirihana, me etahi ki Orakau Mahauroa, e tata ana ki atu Pukekura ki Rangitahi. atu Pukekura Rihia te Kauae Otu pokai kei MaungaKa timata i Kiekieroa, Whakarara, Te Te Kerei te Aho, me etahi atu Otu pokai kei Maungakawa ki Rangitahi. Ka timata i Kiekieroa, Whakarara, Te Ihu o matatua, Whakahorangi, Matatini Te Parapara, Te Aroaro, Kaiwhaiwaiwa, Matawhana kua tutuki ki Kiekieroa. Hamiora Te Ahuroa, me Pukemako kei MaungaKa timata i te Piripiri, Te Harakekc, etahi atu Pukemako kei Maungakawa Kiekieroa. Ka timata i te Piripiri, Te Harakeke, ka rere ki te taha ki te raina a te Pakarana ki Maunganui ka tutuki ki te Piripiri. Punia, me etahi atu Whenua kite, Waikato te Piripiri. Ka timata te rohe o tenei whenua i whenua kite te Waitakaruru, Monoa, Whatatamariki, Te Rua Horehore, ka tutuki ano ki te timatanga o te rohe ki Whenua kite. Reone Tawari, me etahi Te Ruahine kei MaungaKa timata te rohe o tenei whenua i te atu kawa Taheke, Pukewharangi, Tan manuka, 1 te whare o te Omanga, Koreatahi, Mangarata, ka tutuki ki te rohe a te Kawana Kurunui, Te Kaki o Parematau, Te Waiwhakaata, ka tutuki ano ki te timatanga mai ki te Taheke. Ratima Poukawa Te Ruahine kei Maungakawa Kikotahi, Waikato ki Whenua kite. Ka timata te rohe o tenei whenua i te Taheko, Pukewharangi, Tau inanuka, te whare o te Omanga, Koreatahi, Mangarata, ka tutuki ki te rohe a te Kawana Kurunui, Te Kaki o Parematau, Te Waiw r hakaata, ka tutuki ano ki te timatanga mai ki te Taheke. Ka timata te rohe o tenei whenua i Momia tutae Pounamu Te Puta o Parematou, Tutaenui, ka haere irunga i te raina a te Whakahe ke, a tae noa ki te Papa, kahuri i reira ka rere i roto i te awa o Topehaha ka tutuki ano ki te timatanga ki Momia. Harete Tamihana te Wall ar o a Temiro te timatanga ki Momia. Ka timata te rohe o tenei whenua i Tirotiro Karere i runga i te raina a te - Kawana tae noa ki manga rata ka huri ki te marangai te Taheke te Ruakiririri te Papa Hinau te Taheke No 1 Temiro Ka timata te rohe o tenei whenua i Tirotiro Karere i runga i te raina a te Kawana tae noa ki manga rata ka buri ki te marangai te Taheke te Ruakiririri te Papa Hinau te Taheke No. 2 Puwerewere Okokiki karere i roto i te awa te Rotokorau Take Tonga Oheke Whenuakite Puharanui Tawatatahi Hauwai ka tutuki ano ki te timatanga ki Matakitaki. Raihi Pakarau Pa No. 2 Timata i te ngutu awa o Mangahapai karere i taua awa ka tae ka to raina o te whenua o Hekene Karere tonu matarena rere tonu Kai ngarangara ka puta ki Waitoa Karere tonu i te awa kua tae ki te Ngutuawa o Mangahopai ' Topi te Kahuwhara Te Pa o te Kohera' e Timata ana i te Pa o te Kohera rere tom Fe Katene Wereta Te Huruhuru Pakarau'Pa No. 2 Te Pa o te Kohera’ e tata ana ki Orakau Hauwai ka tutuki ano ki te timatanga ki Matakitaki. Timata i te ngutu awa o Mangahapai < karere i taua awa ka tae ka te raina c te whenua o Hekene Karere tonu matarena rere tonu Kai ngarangara ka puta ki Waitoa Karere tonu i te awa kua tae ki te Ngutuawa o Mangahopai Timata ana i te Pa o te Kohera rere tom Tutuoparahra rere tonu te Tapuae rere tonu, Kaitara, Waipari, Pukewheki Te Rua o ’ tane, Te Tukorona, Te Makomako,TeWhakapuke,TeHauroa *
Ko nga ingoa o nga tangata no e ratou nga piihi. Nga ingoa o nga whenua me te Takiwa hoki. Nga rohe. Ko te takotoNga rohe. ranga o te Mapi, Ko te takotoranga o te Mapi, kia kitea ai e nga Nga ingoa o nga whenua me te Takiwa hoki. tangata. Turanga o Maru, Ahuraiti, Ngapohae, Wharepapa, Tupuni, Kurumako, OraPotene Te Iringa tup or o, Makau, ka hure ki te timatanga ano. Tuatara, Pukumaru, Puhunga, Haruru, Beta ngahoutoa e tata ana Maruiti, Waiinakariri. Marara ki Patetere ■ Rihia te Kauae, me etahi Te Pourewa Waikato... Ngawha, Te ruru, Te Torokura, ka whati, • atu Te Karamu, Te Koatu, Kopupu, Kawati, Te Awa Koripi, Te Karamu nui, Te Kauri kai ngutu, ki Ngawha Kaiaroa e tata ana ki Te Karamu, Te Koatu, Kopupu, Kawati, Te Awa Koripi, Te Karamu nui, Te Kauri kai ngutu, ki Ngawha ka mutu. 'j Te Harawira Kaiarero, Te Tapui, Whamamaku, Te t Taituha Uira, Tuna maro, Hopetu, Karutamure, Tamahere Uira, Tuna maro, Hopetu, Karutamure, * Paea, me etahi atu Tutukokomako, Urukehu, Te Ahipupu, Taituha Paea, me etahi atu Tutukokomako, Urukehu, Te Ahipupu, Tamahere Tan o te Ruahine; Kaiarero, ka tutaki. Te Harawira tutaki. Opu Opu tiinatateMarowhakakaunga Bangi Takapaupaiaka Te Pakira Hungahunga opu ka mutu. Karaka Kaipaka Tetaheke e haere ana i nga rohe o te Hamiora te Ahuroa Kaipaka Takapaupaiaka Te Pakira Hungahunga opu ka mutu. Tetaheke e haere ana i nga rohe o te Pahoi te ruahorehore wai mana kawhati Katea te Pakaroa te Rota korau Maropupara Kawhati karere ki te Taheke. Karauria Mihiriana Te Atua Wahanui kei te Bota korau Maropupara Kawhati karere ki te Taheke. I Karauria Mihiriana Te Atua Wahanui kei Parikarangaranga te ahea Wahanui Hami Pena Hinuera Kaiaroa Wakaheke wahine Mangakaratu Mangakiwa Mangawehea. • . . Waana Kahupokeka ... Puniu Ko te rohe o te Taha ki te raid ko te Mary Allen whakairunga to Tokatoka ko te rohe o John Gage te Tonga ko te kumia ko Tarutahi ko George Gage , whakairunga to Tokatoka ko te rohe o te Tonga ko te kumia ko Tarutahi ko Piraunui ko te rohe o te Hauauru ko Mataruru ko onoki tae noa ki te Kunui. Bihia Kerihoni Ngawha Ngararanui Tetewa TapuioteBuka . hoka kawati Te Karam Terara Matiaha Kaungutu k| Ngawha.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/KNT18680908.2.3
Bibliographic details
Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 15, 8 September 1868, Page 99
Word Count
2,864HE PANUITANGA. Ko te Kahiti o Niu Tireni, Issue 15, 8 September 1868, Page 99
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Matauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of Copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.