TE PUARETANGA O TE WHARE-KARAKIA HOU KI PURANGI, TARANAKI, WHAI KORERO A TE ATIRIKONA O TARANAKI.

Pipiwharauroa, Issue 101, 1 August 1906, Page 2

TE PUARETANGA O TE WHARE-KARA-KIA HOU KI PURANGI, TARANAKI, WHAI KORERO A TE ATIRIKONA O TARANAKI.

Hakai ii, 9. —" Ko te kororia 0 fend whare 0 mud, tera e mice ake i to mua, c hi ana Te Atua . A, i tend wahi tonu ka hoatu e an te rangimarie, e ki ana Te Atua." A. HE rangi whakaoranga ngakau tenei ki a tatou, ko au e tino hari ana. I tenci ra, e whakatuwheratia ana e tatou tetahi whare mo Te Atua, a, e tino mohioana ahau, tera e nui atu te kororia o tenei whare i tera i mua, i hanga rai te tau 1850, te whare i hanga ra ki Puke-mahoe, e to mua atu i a au, e te ahirikona i arohatia e tatou, e Te Kowete. A, i karangatia te ingoa o taua whare ko Tuki-te-arero. A ko Tuki-te-arero ano te ingoa ka tuatia ki tenei -whare hou, hei tohu ki o muri atu, kia kore te mahi a Te Atua e tukua ki raro e te ngakau maro o te tangata hara. A, ka whakatapua te whare nei kite ingoa o te apotoro nei, o Pita; koia te tino upoko o te rangai Apotoro. Hei whakaatu kite katoa, i te mea, he ahakoa te whakakahoretanga a Pita i te ingoa o tona Ariki, he mea whakaware e ona whakaaro i runga i te ngakau weni ona, engari na te atawhai a Te Atua i whakaturia ano a ia ki tona tunga, na te ngakau ripeneta ona i tukua kia piki ake a ia ki runga, taea noatia tona whakakaraunatanga Koia ka nui ai to tatou hari i to ra nei; i te mea kua riringi mai Te Atua i tana atawhai ki runga ki a tatou—ki ana tamariki e hara nei ki a ia. A kua whakaae ano hold a ia kia hanga tatou i nga puta i te tarawhare o tona nei whare (Hiona), a, kua whakaae ano hold ia kia kite ai tatou i nga patu o tenei Temepara hou, i whaihangatia nei hei riwhi mo tera. A, he temepara tenei hei whare kia uru lain te maori me e te pakeha hei okiokinga mo te wairua. Nui atu te whakahonore, tango, a Te Atua ki a tatou, i te mea kua karangatia tatou ki tenei mahi, katahi nei ano ka tuluki ki tonaotingaa, hei tohu hold, kua kore ia e avareware ki ona iwi: no te mea, i runga ano i tera Temepara kua papahoro nei —me ona pouritanga o mua, mete ngakau hara a te tangata ara ano tenei whare ata-ahua. Tera e nui atu te kororia o tenei whare; a, kia tomo tahi te Maori mete pakeha ki roto me he mea he w'hanau tahi na te Matua-Tapu ; kia kai tahi ai i te taro o te 01 mete rangimarie, mete okiokinga mo te

wairua. Kia hari ra e koutou ! nga tamariki ote Matua Tapu. Kia nui te reo kite waiata, mete himene kite atawhai mau-tonu a Te Atua. Nau mai ! E koutou, e nga Maori! Haere mai Ngatlhau ! Haere mai Ngatikura! Haere mai Ngatitai ! Haere mai Ngatiruru! Haere mai Ngarauru! Haere mai Ngatimaka ! Haere mai, e te pakeha! Ki tenei whare iti nei. Haere mai ki •te kakari kua whakalakotoria mo koutou ko a koutou tamariki, hui katoa ki nga mokopuna, tuatahi, tuarua, tuatini, ake tonu atu. Haere mai kia kite i te atawhai mete koha o te M itua. Haere mai ki Rangiora! no te mea ko te okiokiaga mete rangimarietanga oTe Atna tend. B. A, he mca taimaha tenei kupu kua kiia ake nei, ara te kororia o tenei whare iti tera e kake ake kite kororia oto mua whare. No te mea, i te wa i hanga ai tera whare i Pukemahoe, i rite tera ki tetahi totara i whakatupuria i te marae o Te Atua—ka tipu, ka rito; a huihui ana te Maori ki reira waiata ai, i te ata, ite ahiahi ; mete whakamoemiti ki aia —e rite ana kite tui e hiko ana ite ngaherc. Tini te whare i tu tahi ai, a, noho paiana nga tangata o roto . la ra, ia ra, e huihui ana ratou ki roto kite whare karakia mete whakawhetai, mete whakamoemiti kite ingoa o Te Atua, a ake tonu atu. A, haere ana mai era i noho i te nuku ote whenua i nga Ratapu, kite kai ite Hakarameta-tapu, mete whakarongo kite kupu kauwhau nga main aTe Atua. Nui atu te hari, mete oranga ngakau i te wa i tae mai ai to ratou Ahirikona, a Te Kowete, kite whakatakoto i te Hakarameta-tapu. Ko Manihera te kai lorero karaipiture, a, piri ana ratou ki a ia. Ko taua takiwa, he wa rangimarie, he wa oranga no te tangata. I taua wa, ko Puke-mahoe, i rite ki tetahi kari e ki tonu ana ite puarakau, e kona ana te kakara, kiano kia memenge i te anu matao ote hotoke. Otira, aue tahi! Ko te kari pua rakau kua taka koraha; na te kino i tupu i taua wa i pera ai. Ko nga pua kua memenge kua puhia haeretia e te hau. Kua tupu te pakanga, kua noho puku te tatangi a te pere, mulu kau ana te waiata whaka moemiti, topea iho nga mahi whakairo o te whare —ka mani te toki mete hama. Tahuna ana te ahi noa ki runga kite wahi tapu a Te Atua, me tona nohoanga kua whakakinoia. Tan ana te awha ki runga kite pa, hinga ana ki raro, mararake ana te tangata — kua koraha a Puke-mahoe.

Otira ia ; kihai te rama o te whakapono i tineia — ka tonu i tetahi hokotoru, i piri tonu ratou ki a Te Karaiti, ia ratou i tukinotia, i roto hoki i te ngakau pouritanga i a ratou. Ahakca te kaha o te awha e pehi ana i run<a i a ratou, kihai hoki Te Atua i wareware ki ana. Rokohanga mai e Tahuri-o-rangi raua ko Te Peneti, e mura tonu ana te rama, ai nuiri i a raua kua mahia paitia te rama, kua ringihia kite hinu—a, kei te mura tonu nei ano. A, tona tukunga iho. Koia te whare e tu nei—e kake nei tona kororia i runga ake i tera. A, ko te mara o Te Atua, kua tupu hou mai nga pua, kua kore te takoto koraha 0 te wnenua— e tupu nei me tetahi rakau ata-ahua. A, ka homai hoki e te Atua tana rangimarietanga a, ake tonu atu. C. He tini nga tamariki o Iharaira i Hiruharama, i tangi kotokoto mo to ratou Temepara —mo te w'hare i noho ai ratou kite whakamoemiti, kite whakaaroha kite Atua. Ka ki iho Te Atua, "Whakaarotia o koutou tikanga. Piki ake kite maunga, ka hari iho i te rakau, ka hanga ake i te whare. Ko au ; ka ahuareka au ; ka whakakororiatia au." Katahi ratou ka kake ake kite maunga, mete ngakau whakapono, mete ngakau toa ; kua tcpea iho te rakau, kua to ; kua whakatu ano 1 te whare o Te Atua—te whare ra i maumauria ra, i turakina ra, i whakakinongia ra i aua ra o te kino, o te tutu. A, ara ake ana te whare hou mai roto i te mea tawhito, mete

purotu, mete kororia. Engari ia, ki a nga pakeke i whai maharatanga kite w’hare tawhito, ki tona aranga, ki tona purotutanga o to mua ahua, ka mea ratou, he kore noa iho te whare hou. A tangi ana ratou mete ngakau pouri. Katahi ka ki iho Te Atua ki a ratou, "He tangi aha ta koutou ? Akuanei te purotu o tenei whare hou, ka nui rawa atu i to tera." A, na te aha koia i nui ai taua whare hou ? Koia tenei; ko te hiahiatanga 0 nga iwi katoa, ara ; ko tona ake Tamate Tama a Te Atua —mana e whakaki taua whare kite kororia. A, i pena ano. Ko taua Temepara i hanga houtia i nga ra o moiri, 1 whakatapua taua Temepara e nga waewae tapu a Te Karaiti. Nui rawa atu te kororia o taua Temepara —o taua whare hou. Tae mai ana Te Karaiti ki roto, ka whakakiia kite kororia ana. No konei i nui ake ai te kororia o tera whare hou i to mua. A, e penei aianei to tenei whare kua tu hou nei. Tera pea etahi o kou-

tou kei te titiro whaka muri ki nga ra o mua mete tangi, mete pouri. Ara! Ida toa! Kua tungia e tatou i te ra nei tetahi ram i e kore nei e taea te tineia. Tirohia nga raiti e rua e ka mai ra— tohu ena ki a koutou mo a muri. Kaore aua raiti e taea te tineia e whakakite ana ite kororia ka ahu mai. Ko te rama ote whakapono; ka tiakina paitia, ka ringihia kite hinu, e mura tonu ake. A, ko tona maramatanga ka hau ki ngawahi katoa o Taranaki, he ahakoa te pouri kerekere o te po, hei kaiarahi mai taua rama kite maramatanga o te kawenata tapu o Te Karaiti. Ka parekareka Te Atua ki tenei whare hou, a, ka whakakoriaretia iia i roto mete rangimarietanga. Tera e haere mai nga tangata Maori mai le nuku ote whenua, kite waiata i o ratou himene whakamoemiti. A, kite korero i te atawhai me. te koha a Te Atua. 1 era hoki ka haere mai te pakeha, ka koropiko tahi me nga Maori i raro i te aroha o Ihu, a, kite kai tahi i tana kikokiko tapu, i tana toto tapu —me ia nei, ka tae mai ki roto, ki te whakatapu i tenei wharehou. I konei hoki ka marena ai nga tai-tama me nga tamahine —i konei hoki ka iriiri ai nga tamariki kite wai-ora. I kcnei hoki ka whakaunga ratou e teAtua te waiiua tapu, a, i konei hoki haere atu ai ratou mete kaha, a taea noatia te maunga tapu i a Hiona. Koia nei, ka nui ai te kororia o tenei whare. Nau mai ete Maori! Nau mai, ete pakeha ! Haere mai ki tenei whare ! Haere mai e nga Maori mai tawhili! Haere mai ki ta Te Atua wahi ake ! Haere mai mete waiata, nui atu te kororia oTe Atua. Whakaputa mai, i roto i te pouritanga o hara, mete whakapono-kore. Haere mai kite maramatanga ote kawenata ote rangimarie. Haere mai kia horoi ai i te kino; ma te toto tapu e pipi ake ana i te puna, i te aroha a Ihu i whakatuwheratia mo tatou i runga i te puke ki Kawari. Haere mai kite okiokinga, kite wahi oranga ngakau mo a koutou wairua. A, kia penei, ka nui atu ai te kororia o tenei whare i tera i mua, a, ma Te Atua e homai tana Rangimarietanga ki tenei wahi. — Amine.