Page image

G.—l.

whakahaeve i katoa i etahi ranei o nga mana o te Kaunihera i raro i nga paeroa c ata tukua etc Kaunihera i runga ite motini ki nga Komiti. I raro i taua tukunga ka ahei te Komiti kite uiui a kite whakatau i cc takahanga o nga paeroa, a ki te tono kia utua nga whaina i whakaritea mo taua takahanga, engari mehemea ka whakahe tetahi tangata kite whakatau a te Komiti c ahei ana ia te piira kite Kaunihera, a mehemea tetahi tangata kaore c utu i tetahi whaina i tonoa c tetahi Komiti mo te takahanga i tetahi paeroa me ripoata atu c te Komiti taua takahanga me etahi kupu whakamarama kite Tiamana ote Kaunihera." (Ko te hiahia ote Huihuinga ma te Tari o nga Kaunihera Maori c hanga mai he tauira rauri-whaka-haere mo nga Komiti Marae, mo nga uiuinga, me nga whakawa i raro i tenei tekiona hou.) (c.) Hei tenei pootitanga mema no nga Kaunihera c haere mai nei (1904) c tika ana kia wawahia nga takiwa Kaunihera, kia whakahaerea c te Kawana tona mana i raro i te tekiona 6. (/.) Tekiona 18. Me uru nga kupu, " Etc Takuta Apiha mo te Ora kite taha Maori." 2. E tono ana tenei Huihuinga kia whakatikatikaia te Ture Kaunihera Maori, ara, kia whakawhiwhia ai enei mana hou ki nga Kaunihera : — (a.) Xi te uiui a kite whakatau i runga i nga huarahi c whakatakotoria i nga hara tuaiti i waenganui i te Maori me te Maori, mehemea aua hara he ringa-pa, he tahae, he whakapae, he whakakino ingoa, he kanga. (&.) Xi te uiui a kite whakatau i runga i nga huarahi c whakatakotoria i nga nama ririki a te Maori kite Maori pera i te aronga o te tekiona o " Te Ture Komiti Maori, 1883." (c.) Xi era wahi o nga takiwa Maori kaore ano nei kia whakaturia he ropu takiwa pakeha ka ahei te Kawana kite whakamana i nga Kaunihera Maori o aua takiwa kite whakahaere i roto i aua takiwa i tetahi i katoa ranei a nga manao nga ropu takiwa me te whakatu hoki i vga tangata c tika ana hei whakahaere i aua mana.

Nama 3. Nga whakatikatika mo nga Paeroa. Ko nga motini enei i paahitia c te Huihuinga Nui mo runga i tenei take : — 1. Xi te whakaaro a tenei Huihuinga he mea tika kia mama ai te huarahi hanga Paeroa kia tukua mai te mana hanga paeroa kite Huihuinga Nui kaua ki ia Kaunihera, ki ia Kaunihera : Otira i te mea kaore i te riterite te ahua o te noho a nga iwi o nga takiwa katoa me nga raruraru c pa ana kia ratou c ahei ana: — (a.) Mo nga take c pa motuhake ana ki tetahi takiwa, ma te Kaunihera o taua takiwa c hanga he paeroa, a c tuku kite Kawana. (b.) E ahei ana te Huihuinga mo nga paeroa c hiahiatia ana kia pa whanui ki nga takiwa katoa mehemea ka kitea tera c taimaha rawa aua paeroa ki etahi takiwa kite kape i aua takiwa kei whaimana aua paeroa ki reira. (c.) Ko nga paeroa kua hanga c nga Kaunihera kua kahititia me mana tonu a tae noa ki te wa c kahititia ai te kaupapa topu a te Huihuinga Nui. 2. He mea tika kia hanga c nga Kaunihera he paeroa :— (a.) Hei arai kei haria mai nga tamariki ririki ki roto i nga whare huihuinga i nga wa c huihui ai te tangata. (6.) I raro i te rarangi I o te tekiona 16 kia whakaturia he whare tikotiko mo nga pa maori. Mo nga whare runanga kia rua nga whare tikotiko, kotahi mo nga tane, kotahi mo nga wahine. (c.) Mo nga Kaunihera c tika ana, me penei he kaupapa mo nga toka-kuku : — (1.) Ka ahei te Kaunihera kite tuku panui me whakairi ki nga pa Maori o te takiwa, aki tetahi wahi o uta c tata ana ki tetahi toka-kuku kite rahui i taua toka-kuku mo te wa c whakaarohia c te Kaunihera he tika. (2.) Kia kotahi marama te roa o te takiwa hei panuitanga ma te Kaunihera i mua mai i te ra c timata ai te kati o taua toka-kuku. (3.) Ka whai-hara te tangata, pakeha, Maori, kite takahi i taua rahui i te wa c araitia ana c te Kaunihera. (4.) Kaua rawa te tangata c mahi pipi, tio, kuku ranei ki nga wahi c tutata ana ana i te hawhemaero kite taha o nga putanga mea kino (sewerage outlets). (d.) Mo nga kararehe mate. Kua whiriwhiri te Huihuinga Nui i runga ite tohutohu a Takuta Pomare c pai ana kia whakatikatikatia te paeroa a nga Kaunihera mo nga kararehe mate kia penei te aronga :—- -(1.) E ahei ana kia tanumia nga kararehe mate ki roto i te rohe o tetahi kainga, otira ko te wahi tanumanga kia toru tiini te tawhiti atu i te whare tutata mai c nohoia ana c te tangata, kia kaua c papaku ake i te ono putu te poka, a kia toru putu te matotoru o te oneone ki runga. (2.) Kaua c tanumai tetahi kararehe mate kite taha o tetahi puna wai, awa wai ranei c meinga ana hei kai ma te tangata, mehemea ka whakaarohia tera c rere atu he kino ki roto i taua puna awa wai ranei. 3. Mo nga Tohunga Maori: Whakataua ana etc Huihuinga me penei he kaupapa paeroa : — (a.) Me whai raihana te tohunga ka ahei ai te mahi i roto i tetahi takiwa. (b.) Ko te utu mo te raihana kia kotahi pauna. (c.) Ko te tangata c mahi tohunga ana kahore ona raihana ka ahei kia whiua kite moni kia kaua c neke atu i te £50. (d.) Ko te tangata c meinga ana he tukunga na tetahi tohunga me matua whiwhi kite raihana

12