G.— lb.

kia ratou ; erangi kihai i whakahaerea nga tikanga o ta ratou mahi i runga i te huarahi c puta ai he hua: Tau ana mai te pouri i runga ite mea kihai nga mahi me nga tikanga nunui i whakapuakina c Tiati Eetimana i kawea kia hanga hei ture whakahaere tikanga. Tau ana mai hoki te pouri i runga i nga tikanga i whakapuakina. Erangi kite titiro atu kihai i whakahaerea tetahi tino tikanga kia kitea he ora. Akuanei ite ohonga o nga whakaaro ite tau 1880 i runga ite ahua taritari me te mat aku mai o te ahua o nga Maori o te Tai Hauauru ka whakaturia ano tetahi Komihana hei whiriwhiri i nga tikanga, me te tuku korero mai. A tau ano te pai kite Komihana o te Tai Hauauru i runga i nga mahi aTa Tirana Pere me Ta Wiremu Pokiha. Ko ta raua mahi he kimi i nga tika o nga tono a nga Maori kupapa c noho ana i runga i te takiwa i raupatutia, me te titiro hoki i nga mea c hiahiatia c nga Maori ahakoa i mau patu ratou i inua kite Karauna kua hoki ki o ratou kainga tawhito me te noho i reira i runga i te rangi marie. Heoi tahuri ana te Paremete me te Kawanatanga kite mahi i runga i nga ripoata i hanga c te Komihana o te Tai Hauauru. Ahakoa c whakaaro ana matou he tika kia whakarereketia nga tikanga, kua tino v te whakaaro i roto i a matou he nui te pai o nga ture i hanga i te tuatahi i runga i nga ripoata a taua Komihana, a c mahi manaki ki nga Komihana me te Koroni. Kotahi nei te he ko te kore ahua tau 0 te pai i runga i nga whakatikatikanga i aua ture c te Paremete. Itukuna ki aua Komihana, ko tenuinganei o ratou he hunga matauranga nui he hunga ngakau tika, nga take c pa ana kite hunga tokoiti o nga iwi c rua o te Maori me te Pakeha, a kotahi tonu nga tv keehi i whakahaerea i roto i ia Komihana, a, i katia mai nga whakahaere ki nga wahi anake 1 tohutohu atu ra kia mahia. Kei te takoto tarewa tonu a tatou tikanga ki era kua mahi i mua i a tatou, kahore hoki matou i hopohopo kite tango mai i to ratou matauranga, i ata kimihia haeretia i kohikohia mai hoki i runga ite uaua tonu o ta ratou mahi. Otira, mehemea c maharatia ana kei te neke te nui ote marae o ta matou mahi a i uru katoa a Aotearoa ki roto i taua marae i tukuna nei nga patai me nga take hoki a nga iwi o rua c noho nei i runga, a c pera hoki te noho a muri ake nei; a kua tau ko matou hei whakaari atu i nga tikanga c puta mai ai te ora i runga i nga he o mua, me nga tikanga mo te whakahaere o nga Kooti, o te ture, me nga whakahaere a muri nei o nga whenua ko tona rahi c rite nei ki tetahi kingitanga; heoi, c mahara ana matau he tika kia riro i a matou te tikanga kia tono atu ki tou tino painga c te Kawana kia tau ou whakaaro i runga i te rahi o ta matou mahi. Ehara hoki te mahi i whakaekea mai ki runga i a matau i te mahi hangahanganoa iho. Tera ano pea kua raruraru nga tino matauranga o nga tangata c neke ake ana nga matauranga iau pononga c te Kawana ; kua whakamatau matou kite whakatuturu ita matou mahi. Ma ta matou ripoata ano c whakapuaki i tona painga. I tukuna mai c matou i runga ite tumanako tera c tipu ake he rangimarie he ora ake tonu atu i Aotearoa, kite wahi i tino piri ai ta matou ripoata. Ma tona mana tonu c whaki i tona tukunga iho. Ma te wa me nga whakamatauranga c whakatau ite rahi o tona painga. Mehemea c taea ana tetahi wahi ote ora me te pai i hiahia ai matou kia tau ki nga iwi c rua i Niu Tireni ka tino ea au whakamanawatanga i whakaekea c koe c te Kawana ki runga i a matou. Ekore ia c taea c matou te whakainutu i ta matou mahi kia oti marire te whakapuaki i a matou mihi mo nga awhinatanga i te mahi a te Komihana c nga tangata o i ia ahua o nga iwi c rua. Tena noa ake ia te tika kia tukuna a matou mihi kia J. M. Kirihi kaituhituhi poto hekeretari hoki ki. te Komihana, me M. J. Kenana, kaiwhakamaori mo te nui o to raua mohio me te ruha kore o rau i runga i te hono tonu o te mahi i taua mahi taumaha. I tukuna i raro i o matou ringa a i hiiritia ki a matou hiri i Poneke, i tenei i te ruatekau ma torn o nga ra o Mci 1891. W. L. Eiihi, Tiamana. (1.5.) Timi Kaea. (1.5.)

EEBEKETANGA. I te mea c rereke ana aku whakaaro i runga i etahi tini wahi o tenei ripoata, a i te mea hoki c whakaae ana ahau ki etahi, a i te mea he inea uaua te wehe tetahi ripoata i tetahi kua whakaaro .ahau he mea tika kia tuhituhia c ahau he ripoata ahua ke hei tuhono mai ki tenei. Tamati Make.

TE KUPU WHAKAHE A TIMI KARA MO TE EIEO XI TE KAWANATANGA TE HOKO 0 NGA WHENUA MAOEI. E whakahe ana au kite take c hapainga nei c oku hoa, ma te Karauna anake te mana hoko i nga whenua Maori. Xi taku whakaaro kaore ite tika taua huarahi, kaore he ora c puta mai ana roto; aki taku mohio hoki kei tehe ano i runga ite ture. Ehara i te mea i mana ai te Karauna ki Niu Tireni he whenua kite nana, he whenua raupatu ranei. Kaore. Engari i whanau mai i roto ite Tiriti o Waitangi tona mana ki tenei motu. I runga hoki i taua Tiriti i puritia c Te Kuini te hoko whenua Maori ki aia anake. Kaore i puare te hoko ki katoa, ara, nga wahi ano c hiahia ana nga Maori kite tuku kite hoko. Na, i man tonu taua mana kia Te Kuini mai ano i te tau i tuhia ai te Tiriti o Waitangi tae noa kite whakaaetanga aTe Kuini i" Te TureWhenua Maori, 1862." Na, titiro ! nuku atu ite rua te kau tau c niau ana taua mana kite Karauna, a, waihoki kua roa tatou c matakitaki ana i nga hua o aua tv hoko a te Kawanatanga me te kite i nga he. I ahua mea tonu te iwi Pakeha, he whaitikanga ano to ratou ki nga whenua Maori, me nga Maori hoki kihai i tino whakapono ki nga huhua Kawanatanga c mahi nei i nga tikanga o te Motu, ara, ki ta ratou whakahaere mo nga whenua Maori. I tipu mai i kona nga raruraru. Heoi, i roto i nga tau i mau na te mana hoko kite Karauna anake, he nui rawa nga mate i pa kite iwi Maori. Ka maharahara ake ano te ngakau ki nga kupu i kiia c Kawana Hopihana ki nga Maori i te wa i tuhia ai te Tiriti o Waitangi. "Ka huia nga iwi c rua kia kotahi, kia kotahi tonu he Karauna mo

20